Middag Humsterland hoort bij het Westerkwartier!
|
|
- Koenraad Eilander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Middag Humsterland hoort bij het Westerkwartier! Inleiding Eind februari 2013 publiceerde de visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen haar eindrapport Grenzeloos Gunnen. Dit rapport is opgesteld in opdracht van de Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) en de Provincie Groningen. Het rapport bevat een advies over een de nieuwe bestuurlijke toekomst en daarmee over de gemeentelijke herindeling in de provincie Groningen. Het voorstel voor deze nieuwe indeling van de Groninger gemeenten is weergegeven in Hoofdstuk 4.2 van het rapport (kaartbeeld 3). Daarin stelt de commissie voor dat de provincie Groningen bestuurlijk wordt ingedeeld in zes gemeenten. In het westen van de provincie gaat het om: in het zuidwesten een nieuwe gemeente Westerkwartier met de huidige gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn ( exclusief grenscorrectie noordelijk deel ) en in het noordwesten een nieuwe gemeente Hogeland met De Marne, Winsum, Bedum, een deel van Eemsmond en een stukje van Zuidhorn ( grenscorrectie noordelijk deel; onvolkomenheid vorige herindeling ). Over het hoe en waarom van de genoemde grenscorrectie en de onvolkomenheid van de vorige herindeling vermeldt de visitatiecommissie verder niets. Dit is opmerkelijk, omdat de commissie in haar voorwoord stelt een goed onderbouwd advies te willen formuleren. Er wordt voor de genoemde grenscorrectie geen aanleiding genoemd, er is geen toelichting, geen onderbouwing, geen aanduiding van het gebied waarover het zou gaan en geen uitleg over de vermelde onvolkomenheid vorige herindeling. Bij de presentatie van het rapport werd desgevraagd gemeld dat het zou gaan om het gebied rond Oldehove, Niehove en Saaksum. Men zou een correctie willen uitvoeren om zo het gehele gebied Middag Humsterland onder één gemeente te brengen. Onvolkomenheid herindeling 1990 Voor 1990 lag het Middag-Humsterland verspreid over de gemeenten Oldehove (Humsterland), Aduard (zuidelijk deel Middag) en Ezinge (noordelijk deel Middag). Bij de herindeling in 1990 is een klein deel van Middag Humsterland toegevoegd aan de huidige gemeente Winsum. Het gaat hier om het gebied van de voormalige gemeente Ezinge, het noordelijke deel van Middag met de plaatsen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd. Het zuidelijke deel van Middag rond Fransum en Den Ham behoorde bij de voormalige gemeente Aduard en maakt sinds 1990 deel uit van de gemeente Zuidhorn. Humsterland met de dorpen Oldehove, Niehove en Saaksum valt eveneens onder de gemeente Zuidhorn.
2 Zoals hierboven reeds is vermeld mist het rapport van de commissie een onderbouwing van het voorstel om te komen tot een grenscorrectie, waarbij de plaatsen Oldehove, Niehove en Saaksum ingedeeld zouden moeten worden bij het Hogeland. Zeker: er is bij de vorige herindeling sprake geweest van een historische fout. Het grondgebied van de voormalige gemeente Ezinge hoort onlosmakelijk bij Middag Humsterland en daarmee bij het Westerkwartier. De toedeling in 1990 van dit gebied aan de gemeente Winsum mag dan ook worden beschouwd als een onvolkomenheid. De commissie (blz 9) bepleit dat de provincie strategisch positie kiest en daaraan vasthoudt ten gunste van de bestuurlijke kwaliteit, natuur en landschap, ruimtelijke ontwikkeling, de regionale economie, het watersysteem, en mobiliteit en bereikbaarheid in Groningen. De commissie noemt op blz 48 en 49 van haar rapport nog enkele andere overwegingen die voor haar doorslaggevend zijn voor de keuzen die zij doet, waaronder: de oriëntatie van inwoners op voorzieningen of stedelijke kernen en de nog levende cultuurhistorische verbanden in het gebied; de aanwezigheid van inhoudelijk samenhangende gebiedsopgaven en/of kansen die geboden worden door transport- en logistieke assen. Tot slot zegt de commissie rekening te hebben gehouden met de wens van een aantal gemeenten om te corrigeren voor onvolkomenheden van vorige herindelingen en zodoende natuurlijke grenzen te herstellen en synergie in gebieden aan te brengen. In dit artikel wil ik proberen met redenen en argumenten te onderbouwen waarom Middag Humsterland als geheel bij het Westerkwartier hoort en niet bij het Hogeland. Ik ga daarbij in op argumenten en criteria die de commissie zelf noemt als basis voor haar voorstellen. Het gaat hierbij om de cultuurhistorische verbanden tussen Westerkwartier en Middag Humsterland, natuurlijke grenzen, het watersysteem, samenhangende gebiedsopgaven, oriëntatie van de inwoners op voorzieningen en de verkeersverbindingen. Westerkwartier en Middag Humsterland samen als Groninger Ommelanden Het Westerkwartier is een van de drie oorspronkelijke Ommelanden naast Hunsingo en Fivelingo. De drie Ommelanden en hun onderkwartieren zijn terug te vinden in de Ommelander vlag en in het provinciewapen van Groningen. Provinciewapen van Groningen Het Ommelander wapen en de Ommelander vlag bestaan uit drie blauwe balken en elf rode harten. De drie balken stellen de drie Ommelanden, Hunsingo, Fivelingo en Westerkwartier voor. De elf rode harten verwijzen naar de elf onderkwartieren. Het Westerkwartier bestond uit vier onderkwartieren: Vredewold, Langewold, Humsterland en Middag. Tot laat in de middeleeuwen waren deze vier onderkwartieren onafhankelijke ommelanden en waren ze elk op zich lid van de Ommelander unie. Humsterland en Middag waren toen samengevoegd tot Middaghumsterland. Het Westerkwartier is globaal onder te verdelen in het Zuidelijk Westerkwartier, met de gemeenten Marum, Leek en Grootegast, en het Noordelijk Westerkwartier, de huidige gemeente Zuidhorn samen met het grondgebied van de voormalige gemeente Ezinge.
3 * Bron: Vlekkenkaart Provincie Groningen, BügelHajema Het ontstaan van Middag Humsterland In de vroege middeleeuwen (na 700) sloeg de zee grote stukken land weg in de kwelders ten noorden van Noordhorn. De inbraken van de zee via de monding van de Lauwers veroorzaakten brede inhammen in het kweldergebied ten noorden en westen van Middag, waardoor het een schiereiland werd. Het westelijk van Middag gelegen Humsterland werd zelfs helemaal een eiland. Middag en Humsterland werden gescheiden door de Kliefsloot. Het gebied Middag-Humsterland was in het oosten gescheiden van het gebied rond Winsum door de oude loop van de Hunze. Door de loop van het Reitdiep was het in het noorden gescheiden van de Marne. Vanouds is Middag als schiereiland in het zuiden verbonden met de omgeving van Aduard. Bron: Delvigne en van Welsenenes, 1987 Detail van de borgenkaart van Beckeringh, Humsterland met de kerkdorpen Oldehove, Niehove en Saaksum,
4 De ontwikkeling van Middag en Humsterland in de loop der eeuwen. Situatie rond 1200, de rode lijnen geven de dijken weer Situatie Middag Humsterland in de middeleeuwen Huidige situatie. Middag en Humsterland zijn met een stippellijn weergegeven Afbeeldingen ontleend aan: Een aangeslibd cultuurlandschap, de ontstaansgeschiedenis van Middag Humsterland Ben Westerink uit Middag Humsterland, kroniek van een noordelijk landschap, Godert Walter, Groningen Rond 1000 begon de aanleg van de eerste dijken. In het gebied van Middag Humsterland is het klooster van Aduard bij de bedijkingen en de waterbeheersing leidinggevend geweest. Het klooster heeft een belangrijke rol vervuld in het waterbeheer binnen het gebied (ontpoldering, bedijking, kanalen, sluizen etc.). Middag en Humsterland werden ingedijkt en men groef het Aduarderdiep om de afwatering te verbeteren toen de Kliefsloot verlandde. Via bedijkingen van de Kliefsloot is Middag verbonden met het Humsterland. Bij Aduarderzijl werd een sluis gebouwd om het water op het Reitdiep te lozen. Vanaf het eind van de middeleeuwen werd Humsterland in het westen via indijkingen van het stroomgebied van Kommerzijlster Riet (Elektra, de Waarden en Ruigezand) verbonden met het stroomgebied van de Lauwers en de kustgebieden bij Grijpskerk en Niezijl. Ten zuiden via bedijkingen in het stroomgebied van de Oude Riet bij Balmahuizen en de keileemruggen van Noordhorn en Zuidhorn. Daarmee is de geschiedenis van Humsterland onlosmakelijk met deze gebieden verbonden. Dat de provincie Groningen zich dat realiseert blijkt uit het feit dat de provincie, op advies van het Kwaliteitsteam van de Regio Groningen Assen, de aanleg van een rondweg rond Noordhorn door dit gebied afwees, omdat deze in de invloedsfeer van Middag Humsterland zou komen te liggen en het kwetsbaar landschap daar te zeer zou aantasten.
5 De bedijkingsgeschiedenis ten zuiden van het Reitdiep; Bron: Groninger Dijken op delta hoogte L. Hacquebord & A.L. Hempenius, 1990 Ook vanaf de hoogtekaart is de geschiedenis van het gebied Middag Humsterland goed af te lezen. Het Reitdiep vormt momenteel in het noorden en het oosten de natuurlijke begrenzing van dit gebied. In het huidige verkavelingspatroon is het oude kwelderlandschap nog steeds herkenbaar. Ook de invloeden van de oude stroomgebieden van de Kliefsloot, de Kommerzijlsterriet, en de Riet rond de keileemrug van Noordhorn en Zuidhorn zijn goed zichtbaar. Bron, Hoogtekaart provincie Groningen Landschappelijk behoort Middag Humsterland tot een oud zeekleigebied dat in de loop der eeuwen is ingeklonken. Dit in tegenstelling tot de Marne dat behoort tot een noordelijke kwelderwal langs de kust die in die eeuwen steeds meer naar het noorden is geschoven. De zeespiegel is in de vroege middeleeuwen gestaag gestegen en de kwelderwallen langs de zeekust zijn met deze stijging meegegroeid. De meer inlands gelegen kwelders van Middag Humsterland kwamen daardoor steeds lager te liggen ten opzichte van de noordelijke kwelderwallen. Dit gebied, dat nieuwer is en hoger ligt, wordt aangeduid met het Hogeland. Het bestaat uit jongere zware zeeklei en kent een geheel ander landschap en een grootschaliger kavelpatroon dan Middag Humsterland. Middag Humsterland Nationaal Landschap Het gebied Middag Humsterland kent een eigen kleinschalig verkavelingstype: de onregelmatige blokverkaveling, dat voorkomt in de het oudere lage zeekleigebied. Dit verkavelingstype is zeldzaam. Middag
6 Humsterland is één van de oudste cultuurlandschappen van West-Europa. Dit leidde in 2005 tot de aanwijzing van dit gebied tot Nationaal Landschap. Begrenzing van het Nationaal Landschap Middag-Humsterland Op bijgaande kaart is de begrenzing van het Nationaal Landschap te zien. Deze volgt de oorspronkelijk bedijkingen van het oude kerngebied. De invloedsfeer van de ontstaansgeschiedenis van dit gebied is echter veel breder. In het westen van Humsterland gaat het om de inpolderingen tot de Lauwers, waaronder het Ruigezand en de Waarden bij Kommerzijl. In het zuiden betreft het de inpoldering van de Oude Riet bij Kommerzijl, Niezijl, Balmahuizen en rond de keileemrug van Noord- en Zuidhorn. De gebieden rond Den Ham en Fransum, die ondergebracht zijn bij de huidige gemeente Zuidhorn, vormen het zuidelijke kerngebied van Middag. De ontstaansgeschiedenis van het schiereiland Middag is echter ook met Aduard, het stroomgebied van het Eelderen Peizerdiep, het Aduarderdiep en daarmee tot ver in het zuidelijk Westerkwartier verbonden. In het oosten en noorden vormt het huidige Reitdiep de natuurlijke begrenzing van de invloedsfeer van Middag Humsterland. De historie en de samenhang van het Westerkwartier en Middag Humsterland is ook terug te vinden in de geschiedenis van het voormalige waterschap Westerkwartier. Dit waterschap ontstond in 1864 door de samenvoeging van het Aduarderzijlvest, Bomsterzijlvest, Homsterzijlvest, Dijkrecht van Humsterland, Kommerzijlvest, Nijsloterzijlvest en het Saaksumerzijlvest. Deze waterschappen en zijlvesten zijn ontstaan bij de indijkingen en het aanbrengen van afwateringssluizen in Middag Humsterland. De belangrijkste wateren van het waterschap waren: het Aduarderdiep, het Dwarsdiep, het Hoerediep, het Kommerzijlsterdiep, het Langs- of Wolddiep, het Lettelberterdiep, de Matsloot, de Munnikesloot en de Gave, het Niehoofsterdiep, het Niezijlsterdiep en de Zuidwending. Via de Aduarderzijl loosde het schap het water van Middag op het Reitdiep via de Aduarderzijlen. Het water van Humsterland werd aan de zuidkant via het Nijhoofsterzieltje en later bij Kommerzijl geloosd op het Kommerzijlsterried. De conclusie is dat de invloed van Middag Humsterland zich uitstrekt tot het hele Noordelijke Westerkwartier oftewel praktisch de hele huidige gemeente Zuidhorn, met uitzondering van enkele delen ten zuiden van de huidige Friesestraatweg, de N355. Het onderbrengen van de dorpen Oldehove, Niehove en Saaksum bij een nieuw te vormen gemeente Hogeland zou opnieuw leiden tot een grote historische vergissing. Het zou het noordelijke deel van Humsterland samen met het noordelijke deel van Middag afscheiden van het zuidelijke deel. Een duidelijke natuurlijke begrenzing is hiervoor ook niet te vinden. Cultuurhistorisch gezien ligt het voor de hand de onvolkomenheid van de vorige herindeling van 1990 te corrigeren door het noordelijke deel van Middag (de voormalige gemeente Ezinge) weer te herenigen met de rest van Middag Humsterland. Het Reitdiep vormt hiervoor de natuurlijke begrenzing. Middag Humsterland vormt dan als Noordelijke Westerkwartier weer een geheel met het Westerkwartier.
7 Taalgrens Een van de factoren die de cultuur van een streek bepaalt is de taal die er gesproken wordt. Het Westerkwartier heeft binnen het Gronings een typisch dialect dat veel invloeden heeft vanaf de andere kant van de Fries- Groningse grens. Dit dialect wordt het Westerketiers genoemd. Het Reitdiep vormt een duidelijke taalgrens tussen het Westerkwartiers (dat ten westen en zuiden van het Reitdiep wordt gesproken) en het Hogelands of, zoals dat in het gebied van Middag Humsterland wordt genoemd, het Overdaips dat ten noorden en oosten van het Reitdiep wordt gesproken. Op het bijgevoegde kaartje hieronder is de invloedsfeer van het Westerketiers met lichtgroen aangegeven, het Hogelands met rood. Het Middag-Humsterland ligt in de zwarte cirkel. Voorzieningen, werk en verkeersverbindingen De visitatiecommissie noemt de samenhangende gebiedsopgaven, de oriëntatie van de inwoners op voorzieningen en de verkeersverbindingen als belangrijke overwegingen die ten grondslag zouden moeten liggen aan de keuze van de gebiedsindeling bij de komende herindeling. De dorpen in het Middag-Humsterland zijn voor hun voorzieningen, buiten hun directe woongebied, qua oriëntatie voor een groot deel gericht op Zuidhorn en de stad Groningen. Een van de samenhangende gebiedsopgaven binnen de provincie Groningen is de Regiovisie Groningen - Assen (RGA). Binnen deze visie is de kern Zuidhorn aangewezen als schakelkern. Het vormt de schakel tussen het omringende landelijke gebied en de stad Groningen daar waar het gaat om de dagelijkse voorzieningen. Zuidhorn heeft in het landelijke gebied een groot verzorgingsgebied. Een actualisatie van het Distributie Planologisch Onderzoek, dat het bureau Broekhuis Rijs Advisering in 2007 uitvoerde, laat zien dat de kern Zuidhorn een van de groeikernen van de Regio Groningen - Assen is. De dorpen Oldehove en Niehove vallen onder het secundaire en Saaksum, Ezinge, Feerwerd en Garnwerd onder het tertiaire verzorgingsgebied van de winkelkern Zuidhorn. Bron: Actualisatie Distibutie Planologisch Onderzoek Zuidhorn, Broekhuis Rijs Advisering
8 Van een relatie tussen Oldehove, Niehove en Saaksum en de kern Winsum of een van de kernen van De Marne is, als verzorgingskern, geen sprake. Deze drie dorpen zijn gericht op elkaar, op Zuidhorn en de stad Groningen. Voor deze dorpen vormen de gemeenten De Marne en Winsum, daar waar het gaat om (winkel)voorzieningen, een leeg achterland. Het Reitdiep vormt ook op het gebied van vervoer een natuurlijke barrière voor het gebied Middag Humsterland. Het gebied aan de andere kant van het Reitdiep is vanuit het Middag-Humsterland slechts via vijf kleine bruggen te bereiken (bij Wierumerschouw, Garnwerd, Roode Haan, Electra en Zoutkamp). In vier van de vijf gevallen gaat het hier slechts om erfontsluitingswegen en niet om verbindingswegen tussen kernen. De N983, die Wehe den Hoorn met Aduard verbindt wordt met name gebruikt voor het woon-werkverkeer tussen Oldehove, Ezinge, Feerwerd en, in mindere mate, Garnwerd en de stad Groningen. Verder speelt voor Ezinge, Feerwerd en Garnwerd de weg langs het Aduarderdiep en Dorkwerd een belangrijke rol. Voor de ontsluiting van De Marne is de N361 via Mensingeweer en Winsum de aangewezen verbinding naar en van Groningen. Van een verkeersrelatie tussen Oldehove, Niehove en Saaksum en de plaats Winsum of een van de kernen in De Marne is, als verzorgingskern, niet of nauwelijks sprake. De verkeersrelatie voor deze drie dorpen naar hun verzorgingsgebied loopt via Noordhorn en Aduard via de N355 naar Zuidhorn en Groningen. Kaart 8 Vlekkenkaart Provincie Groningen, BügelHajema Ook op het gebied van het openbaar vervoer is Zuidhorn de schakel tussen het stedelijk openbaar vervoer en het vervoer in het landelijk gebied voor de kernen in Middag Humsterland. In het kader van het mobiliteitsbeleid van de Regio Groningen Assen is er in Zuidhorn een herkomsttransferium gerealiseerd, als overstap van het autoverkeer vanuit het landelijk gebied op de spoorlijn Groningen Leeuwarden of de bussen richting Groningen. De dorpen Oldehove, Niehove en Saaksum zijn voor hun zorgvoorzieningen, het jeugd- en jongerenwerk, ouderenzorg, thuiszorg en de maatschappelijke dienstverlening aangewezen op Zuidhorn. Op het gebied van de volkshuisvesting maken de inwoners van deze drie dorpen nu deel uit van de woningmarkt van Zuidhorn en de Regio Groningen Assen. Zij zijn voor de sociale woningbouw volledig aangewezen op de woningbouwcorporatie Wold en Waard, die in het Westerkwartier opereert. Toedeling van deze dorpen aan het Hogeland zou voor hen een verschuiving betekenen van een groeigebied naar een krimpgebied.
9 Bevolkingsaantallen Doordat het rapport van de commissie een duidelijke onderbouwing mist van het voorstel om Oldehove, Niehove en Saaksum in te delen bij het Hogeland, wordt er wel gegist naar de mogelijke reden van dit voorstel. Zo wordt er wel gesuggereerd dat dit voorstel is ingegeven door het streven om te komen tot een voldoende aantal inwoners voor de gemeente het Hogeland. Als het al zo zou zijn dat het vormen van grotere gemeenten met voldoende inwoners zou leiden tot meer bestuurskracht, dan valt het te overwegen om te komen tot een gemeente West Groningen, bestaande uit het hele Westerkwartier en de gemeenten Winsum en de Marne samen. Het resterende deel van het Hogeland (Bedum en een deel van Eemsmond), zou dan kunnen worden gevoegd bij een gemeente Eemsdelta in noord Groningen. Conclusies het rapport van de visitatiecommissie mist een onderbouwing van het advies om in het noorden van de gemeente Zuidhorn een grenscorrectie toe te passen om onvolkomenheden te herstellen van de vorige gemeentelijke herindeling in 1990; een grenscorrectie waarbij de dorpen Oldehove, Niehove en Saaksum zouden worden toegevoegd aan een nieuwe gemeente Hogeland doet geen recht aan de geschiedenis van het gebied Middag Humsterland; het toedelen van noordelijke delen van dit gebied aan het Hogeland zou leiden tot een nieuwe, nog grotere, historische fout dan de door de commissie geconstateerde onvolkomenheid bij de vorige herindeling, waarbij voormalige gemeente Ezinge is ingedeeld bij de gemeente Winsum; de geschiedenis van het Westerkwartier en Middag Humsterland zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden; Middag Humsterland is landschappelijk en cultuurhistorisch gezien een geheel; zijn invloedsfeer bestrijkt hele Noordelijk Westerkwartier en daarmee bijna het hele grondgebied van de huidige gemeente Zuidhorn en van de voormalige gemeente Ezinge; de inwoners van Oldehove, Niehove zijn voor hun voorzieningen aangewezen op de kern Zuidhorn en de stad Groningen; er zijn geen of nauwelijks functionele relaties met kernen in een nieuw te vormen gemeente Hogeland; dit geldt in mindere mate ook voor de dorpen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd; het Reitdiep vormt de natuurlijke begrenzing tussen het Westerkwartier en het Hogeland Slotconclusie: Middag Humsterland hoort als geheel bij het Westerkwartier. Om een samenhangend beleid voor het Nationaal Landschap mogelijk te maken verdient het aanbeveling om het hele gebied, inclusief de voormalige gemeente Ezinge in te delen bij de nieuw te vormen gemeente Westerkwartier. Als er redenen zijn om te komen tot grotere gemeenten valt het te overwegen om een gemeente in West Groningen te vormen met het Westerkwartier en de gemeente Winsum en de Marne. Martin Clobus mei 2013
10 Over de schrijver: Martin Clobus woont in Niehove en is econoom. Hij deed voor de RUG onderzoek naar de bestuurlijke verhoudingen in het Noorden des Lands en was in diverse functies bij de provincies Groningen, Friesland en de gemeente Zuidhorn betrokken bij de ontwikkeling van divers vormen van bestuurlijke samenwerking. Hij was namens de gemeente Zuidhorn betrokken bij de totstandkoming van het beleid voor Middag Humsterland en publiceerde over de ontstaansgeschiedenis van dit gebied.
Herindelingskeuzes. Ing. H. Lahuis t Hoogje BD Wehe-den Hoorn Tel
Herindelingskeuzes Donderdag 28 februari 2013 heeft de commissie Bestuurlijke Toekomst Provincie Groningen het rapport Grenzeloos Gunnen gepresenteerd. Hierin stelt de commissie Jansen voor in de provincie
Nadere informatiePakketvergelijking Grenzeloos Gunnen en Noord-Nederland
Pakketvergelijking Grenzeloos Gunnen en Noord-Nederland 2013-2026 Het rapport Grenzeloos Gunnen gaat uit van zes gemeenten in de provincie Groningen. Het rapport Noord-Nederland 2013-2026 gaat uit van
Nadere informatieBEWONINGSFASEN TOT 800 nc
Cursus Reitdiep 2 BEWONINGSFASEN TOT 800 nc 1000 nc transgressie 800 nc macht Frankische Rijk -kerstening + invloed bisdommen handel en scheepvaart nemen toe Friese vrachtvaarders regressie herkolonisatie
Nadere informatieRapportage Volksraadpleging Middag-Humsterland. Enigma Research Rapportage Volksraadpleging Middag-Humsterland, november
Rapportage Volksraadpleging Middag-Humsterland Enigma Research Rapportage Volksraadpleging Middag-Humsterland, november 2016 1 Inhoudsopgave 1. Onderzoeksverantwoording... 3 2. Resultaten... 5 3. Vragenlijst...
Nadere informatieZienswijze op herindelingsadvies gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn (Westerkwartier)
provincie groningen Gedeputeerde Staten De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heerdr. R.H.A. Plasterk Postbus 20011 2500 EA DEN HAAG Datum Documentnr. Dossiernummer Behandeld door
Nadere informatieHet Reitdiepgebied (Hunsingo)
Deelgebied/Culturele entiteit: Het Reitdiepgebied (Hunsingo) 1. Geomorfologie Het Reitdiepgebied ofwel Hunsingo bestaat uit enkele grote, oude cultuurlandschappen die omringd worden door voormalige zeeboezems.
Nadere informatieHet gebied Begrenzing
Cursus Reitdiep Het gebied Begrenzing -In het Oosten: de lijn Westerdijkshorn Wolddijk - Noorderhogebrug -In het Westen: de lijn Zuurdijk Lammerburen - Balmahuizen -In het Noorden: de lijn Onderwierum
Nadere informatieZienswijze op herindelingsadvies gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum (Het Hogeland)
provincie groningen De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer dr. R.H.A. Plasterk Postbus 20.011 2500 EA DEN HAAG Datum Documentor. Dossiernummer Behandeld door Telefoonnummer Anhwoord
Nadere informatieOns kenmerk: EW Groningen, 9 juni 2016 Betreft: Coördinatiebesluit Noord-West 380 kv EOS-VVL
De Minister van Economische Zaken Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC DEN HAAG Ons kenmerk: 16-016-EW Groningen, 9 juni 2016 Betreft: Coördinatiebesluit Noord-West 380 kv EOS-VVL Geachte minister, Wij zijn van
Nadere informatieVerkennend onderzoek naar de identiteiten, gebiedsopgaven en samenwerkingsverbanden van Winsum en het Westerkwartier
Verkennend onderzoek naar de identiteiten, gebiedsopgaven en samenwerkingsverbanden van Winsum en het Westerkwartier Uitvoering van de raadsmoties van de raden van Winsum en Zuidhorn, uitgevoerd in samenspraak
Nadere informatieOns kenmerk: EW Groningen, 22 juni 2016 Betreft: Noord-West 380 kv hoogspanningsverbinding Eemshaven - Vierverlaten
Gemeente Zuidhorn t.a.v. de gemeenteraad email: gemeente@zuidhorn.nl Ons kenmerk: 16-032-EW Groningen, 22 juni 2016 Betreft: Noord-West 380 kv hoogspanningsverbinding Eemshaven - Vierverlaten Geachte heer,
Nadere informatieAan de leden van Provinciale Staten
Aan de leden van Provinciale Staten Datum : Briefnummer : 2007-31.815/37/A.9, LGW Zaaknummer: 45313 Behandeld door : Meijering J.J. Telefoonnummer : (050) 316050-3164874 Antwoord op : statenvragen dd 27
Nadere informatieVlugschrift verkiezingen Provinciale Staten 20 maart 2019
percentage Vlugschrift verkiezingen Provinciale Staten 20 maart MAART Op 20 maart zijn de verkiezingen van de Provinciale Staten gehouden. Deze vielen samen met de verkiezingen voor de waterschappen. De
Nadere informatieWonen op hoogten: het terpenlandschap van Middag-Humsterland
Wonen op hoogten: het terpenlandschap van Middag-Humsterland MEINDERT SCHROOR Tezamen met een zestal andere Nederlandse landschappen werd Middag-Humsterland in 1994 genomineerd voor plaatsing op de zogeheten
Nadere informatie^ provincie groningen
Gedeputeerde Staten ^ provincie groningen De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heerdr. R.H.A. Plasterk Postbus 20011 2500 EA DEN HAAG Datum Documentnr. Dossiernummer Behandeld door
Nadere informatieKerkpad aan de Tweehuizerweg 6 te Spijk (gem. Delfzijl) Een Cultuurhistorisch Bureauonderzoek
Kerkpad aan de Tweehuizerweg 6 te Spijk (gem. Delfzijl) Een Cultuurhistorisch Bureauonderzoek Planvoornemen In opdracht van de gemeente Delfzijl, vertegenwoordigd door mevr. E. van Joolen, is een cultuurhistorisch
Nadere informatieBeknopte geschiedenis van Reeuwijk en Driebruggen
Beknopte geschiedenis van Reeuwijk en Driebruggen De huidige gemeente Reeuwijk bestaat uit verschillende oude ambachtsheerlijkheden en gemeenten. In 1855 werd de oorspronkelijke kleine agrarische gemeente
Nadere informatieHerindelingsadvies Gemeente Westerkwartier
Herindelingsadvies Gemeente Westerkwartier 2017 Grootegast Middag- Humsterland Marum Zuidhorn Leek Inhoudsopgave 1. INLEIDING... Pagina 02 2. AANLEIDING... Pagina 04 3. ARGUMENTEN... Pagina 06 4. HUIDIGE
Nadere informatieZienswijze op herindelingsadvies gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum (Het Hogeland)
provincie groningen De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer dr. R.H.A. Plasterk Postbus 20.011 2500 EA DEN HAAG Datum Documentor. Dossiernummer Behandeld door Telefoonnummer Anhwoord
Nadere informatie24 april 2013 Bewonersbijeenkomst over herindelingsplannen in Eemsmond
Bijlage 1 Logboek Wanneer Wat Wie 2006 Bestuurskrachtonderzoek gemeenten en provincie door het bureau Bestuur & Management en Consultants (BMC) 2008 Uitkomst bestuurskrachtonderzoek BMC leidt tot clustersamenwerking
Nadere informatieBijlage: nadere verkenning mogelijke grensvarianten
Bijlage: nadere verkenning mogelijke grensvarianten We presenteren vier mogelijke grensvarianten: (1) de A7-variant; (2) de dorpen-bij- Groningen-variant; (3) De Meerdorpen-naar-Slochteren variant; en
Nadere informatieonderdelen Knoop-punt Nieuwklap Nieuwklap
Nieuwklap Het project Nieuwklap maakt onderdeel uit van de aanleg van een rondweg om de kern van Aduard in de toekomst te verschonen van doorgaand verkeer. Om die reden wordt er een nieuwe weg aangelegd
Nadere informatieKADERNOTITIE VOOR HET HERINDELINGSONTWERP VAN DE GEMEENTE WESTERKWARTIER
KADERNOTITIE VOOR HET HERINDELINGSONTWERP VAN DE GEMEENTE WESTERKWARTIER Op 1 januari 2019 fuseren de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn met elkaar tot één gemeente, hierna te noemen: gemeente
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. Grensbeschrijving van de nieuw te vormen gemeente Groningen, provincie Groningen
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Groningen Nr. 6166 17 augustus 2018 Grensbeschrijving van de nieuw te vormen gemeente Groningen, provincie Groningen Gedeputeerde Staten van Groningen
Nadere informatieAan de gemeenteraad van de gemeente Kollumerland c.a., Wehe-den Hoorn, 16 juni 2014
Aan de gemeenteraad van de gemeente Kollumerland c.a., Wehe-den Hoorn, 16 juni 2014 Onderwerp: Windmolenpark(en) in de gemeente Kollumerland c.a. Geachte gemeenteraad, Er zijn bij Fryslân foar de Wyn (FfdW)
Nadere informatieBijlage 2 Achtergrondinformatie Monitor Sociaal Domein 2016
Bijlage 2 Achtergrondinformatie Monitor Sociaal Domein 1. Jeugd Figuur 1.1 Vergelijking absolute aantallen Jeugd Gemiddelde gem. 25.000-100.000 Westerkwartier Gemiddelde gem.
Nadere informatieNaar een koers duurzaam Middag Humsterland Ruimtelijk scenario onderzoek duurzame energie opwekking. tbv informerende raadspresentatie 14 juni 2017
Naar een koers duurzaam Middag Humsterland Ruimtelijk scenario onderzoek duurzame energie opwekking tbv informerende raadspresentatie 14 juni 2017 INLEIDING SCENARIO ONDERZOEK BOERDERIJEN DORPSOMGEVING
Nadere informatieVlekkenkaarten Provincie Groningen
Vlekkenkaarten Provincie Groningen Vlekkenkaarten Provincie Groningen Inhoud Rapport 23 juli 2012 Projectnummer 500.00.02.00.00.02 I n h o u d s o p g a v e 1 I n l e i d i n g 5 2 U i t g a n g s p u
Nadere informatieAan Dorpsbelangen Zoutkamp, Wehe-den Hoorn, 16 juni 2014
Aan Dorpsbelangen Zoutkamp, Wehe-den Hoorn, 16 juni 2014 Onderwerp: Windmolenpark(en) in de gemeente Kollumerland c.a. Geachte Dorpsbelangen Zoutkamp, Er zijn bij Fryslân foar de Wyn (FfdW) plannen voor
Nadere informatieAan de leden van Provinciale Staten
Aan de leden van Provinciale Staten Datum : 27 november 2007 Briefnummer : 2007-48.095/48/A.11, BW Zaaknummer : 65542 Behandeld door : Bosma R.J. Telefoonnummer : (050) 316 4536 Antwoord op : Bijlage :
Nadere informatieExamen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 woensdag 30 mei 9.00-11.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 30 mei 9.00-11.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 33 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te behalen. Voor elk
Nadere informatieBeschrijving van de planlocatie ter plaatse van de paardenbak: de Paardenbaklocatie
Bijlage 4 Beschrijving van de planlocatie ter plaatse van de paardenbak: de Paardenbaklocatie Peter Thissen, december 2015 De als voorkeurslocatie geselecteerde bouwlocatie de planlocatie ligt noordelijk
Nadere informatieTexel Landschappelijke ontwikkelingen
Texel Landschappelijke ontwikkelingen Een LIA-presentatie LIA staat voor: Landschappen ontdekken In een Aantrekkelijke vorm. Lia is ook de geograaf die zich gespecialiseerd heeft in de veranderende Noord-Hollandse
Nadere informatieNaam regio: Hunsingo. 1. Ligging. 2. Karakteristiek. CultGIS: beschrijvingen Groningse regio s
CultGIS: beschrijvingen Groningse regio s Naam regio: Hunsingo Het landschap van Middag-Humsterland bij het Aduarderdiep 1. Ligging De noordgrens van de regio wordt gevormd door de kustlijn vanuit de Westpolder
Nadere informatieKADERNOTITIE VOOR HET HERINDELINGSONTWERP VAN DE GEMEENTE WESTERKWARTIER
KADERNOTITIE VOOR HET HERINDELINGSONTWERP VAN DE GEMEENTE WESTERKWARTIER Op 1 januari 2019 fuseren de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn met elkaar tot één gemeente, hierna te noemen: gemeente
Nadere informatieHerindelingsontwerp. Gemeente Hoogeland
Herindelingsontwerp Gemeente Hoogeland HERINDELINGSONTWERP GEMEENTE HOOGELAND 2 januari 2017 HERINDELINGSONTWERP GEMEENTE HOOGELAND 1 VOORWOORD Voor u ligt het herindelingsontwerp voor de herindeling van
Nadere informatieOnderwerp: Voorbereidingsbesluit voor een deel van het bestemmingsplan buitengebied Ezinge (Middag-Humsterland).
Vergadering: 18 april 2006 Agendanummer: 12 Status: hamerstuk Behandelend ambtenaar T. Wuite, 0595-447714 E-mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. T. Wuite) Onderwerp: Voorbereidingsbesluit voor een deel van
Nadere informatieHERINDELINGSONTWERP GEMEENTE HOOGELAND (WERKNAAM) FOTO INVOEGEN Impressie van 4 gemeenten
HERINDELINGSONTWERP GEMEENTE HOOGELAND (WERKNAAM) 7 december 2016 FOTO INVOEGEN Impressie van 4 gemeenten Pagina 1 van 48 VOORWOORD Voor u ligt het herindelingsontwerp voor de herindeling van de gemeenten
Nadere informatieAduarderdiep en Aduarderzijl(en)
1 Aduarderdiep en Aduarderzijl(en) Aantekeningen met plaatjes over de geschiedenis van een van de belangrijkste infrastructurele werken in Groningerland Geplaatst: 7 december 2012 Twee bladzijden uit inventarisnummer
Nadere informatieRuimtelijke kwaliteit van het Suikerunieterrein en omgeving
Ruimtelijke kwaliteit van het Suikerunieterrein en omgeving Analyse en aanbevelingen - Gemaakt als onderdeel van het beoordelingskader voor ontwikkelingsrichtingen voor het Suikerunieterrein - 6 mei 2010
Nadere informatieLibau, 10 augustus 2010. Tracé Aduard - Dorkwerd Een Archeologisch Bureauonderzoek
Tracé Aduard - Dorkwerd Een Archeologisch Bureauonderzoek Administratieve gegevens provincie: gemeenten: plaats: toponiem: bevoegd gezag: opdrachtgever: Groningen Zuidhorn en Groningen Aduard en Dorkwerd
Nadere informatieBestuurlijke herindeling Groningen Rapportage en advies van de makelaars Zwolle, 13 december 2013
Bestuurlijke herindeling Groningen Rapportage en advies van de makelaars Zwolle, 13 december 2013 Onze opdracht en werkwijze De Vereniging van Groninger Gemeenten en de provincie Groningen hebben ons,
Nadere informatieOP WEG NAAR EEN BEREIKBAAR HOGELAND BOY BOUKENS NATIONAAL VERKEERSKUNDECONGRES 2018
OP WEG NAAR EEN BEREIKBAAR HOGELAND BOY BOUKENS NATIONAAL VERKEERSKUNDECONGRES 2018 EEN ACTUEEL THEMA 31-10-2018 Het KiM concludeert: Op basis van bestaande Nederlandstalige literatuur niet of nauwelijks
Nadere informatieReitdiepgebied. Fietsen door het oudste cultuurlandschap. Fietsroute 30 km circa 2 uur
Reitdiepgebied Fietsen door het oudste cultuurlandschap Fietsroute 30 km circa 2 uur Reitdiepgebied De route is ongeveer 30 kilometer lang. De route gaat afwisselend over fi etspaden en gewone wegen waarop
Nadere informatieRuimtelijk strategische visie Regio Rivierenland
Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ambitiedocument Regio Rivierenland Wij, de tien samenwerkende gemeenten binnen Regio Rivierenland: delen de beleving van de verscheidenheid in ons gebied;
Nadere informatieOntwikkelingen op de agrarische grondmarkt
Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt In deze notitie wordt een beeld geschetst van de recente ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt. De notitie is als volgt ingedeeld: 1. Samenvatting 2. Achtergrond
Nadere informatieOnderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden
opdrachtvel naam Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden Ben je eerder klaar met de vragen? Dan mag je beginnen met de woordzoeker op de laatste pagina. 1. Welk antwoord is goed?
Nadere informatieZOUTKAMP IN PERSPECTIEF Uittreksel. Stichting Historische Visserij Zoutkamp A d e m a A r c h i t e c t e n
ZOUTKAMP IN PERSPECTIEF Uittreksel De overheden zijn bezig met visievorming voor gebiedsontwikkeling Lauwersoog/ Lauwersmeer Proloog ( kader voor Lauwersoog ) Koers op Lauwersmeer ( ontwikkelingskader
Nadere informatieGrotere afdelingen zijn slecht voor het ledental
Grotere afdelingen zijn slecht voor het ledental Als gemeenten samen gaan en dat gebeurt aan de lopende band fuseren uiteindelijk bijna altijd ook de lokale PvdA-afdelingen uit die gemeenten. Daar is vaak
Nadere informatieEemnes. De Eempolder ( Bron:
Eemnes De Eempolder ( Bron: www.eemvallei.nl) Introductie Eemnes is een kleine, zelfstandige gemeente in de provincie Utrecht, zeer centraal gelegen in het hart van Nederland. Onderzoek uit 2011 wees uit
Nadere informatieTer Inleiding. Naar één kiesvereniging
Nummer 26 - juni 2016 stenunchri Chris 78 istenunie Westerkwartier niek Ter Inleiding Redactie Voor u ligt de 26 e uitgave van de ChristenUnieK.. Deze 26 e editie staat in het teken van de gemeentelijke
Nadere informatiememo Verlegging rode contour ter plaatse van de Driebergsestraatweg 63 en 65 te Doorn
memo aan: van: c.c.: Inge Eising Gemeente Utrechtse Heuvelrug Mariël Gerritsen Pieter Birkhoff Van Wijnen Groep N.V. datum: 14 december 2015 betreft: Verlegging rode contour ter plaatse van de Driebergsestraatweg
Nadere informatieHet Daily Urban System groeit! RGA in cijfers. regiogroningenassen.nl
RGA in cijfers Het Daily Urban System groeit! Regio -Assen (RGA) is de organisatie waarin provincies en gemeenten al 20 jaar succesvol samen werken op het gebied van economie, woningbouw en mobiliteit.
Nadere informatieProfielschets nieuwe burgemeester Westerkwartier 2019
Profielschets nieuwe burgemeester Westerkwartier 2019 1. Inleiding De nieuwe gemeente Westerkwartier zoekt een burgemeester. De vacature is per 1 januari 2019 ontstaan als gevolg van de herindeling in
Nadere informatieMidden-Delfland. advies m.b.t. aanvraag status Provinciaal Landschap. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland
Midden-Delfland advies m.b.t. aanvraag status Provinciaal Landschap provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland Midden-Delfland advies m.b.t. aanvraag status Provinciaal Landschap HV-PAZH-01
Nadere informatieEsperenweg / Langereyt De Maneschijn / Driehoek. Oostelbeers. Bestaande situatie en analyse LEGENDA. Ruimtelijke elementen.
LEGENDA grens onderzoeksgebied agrarisch bedrijf Ruimtelijke elementen Esperenweg/ Langereyt bebouwing bebouwing - storend dorpsrand - hard lint De Maneschijn/ Driehoek bebouwingsconcentratie opgaande
Nadere informatieFIETSROUTE. fietsroute WIERDENLAND EZINGE > OLDEHOVE > NIEHOVE > DEN HAM > FRANSUM > OOSTUM > GARNWERD > FEERWERD > EZINGE
FIETSROUTE EZINGE > OLDEHOVE > NIEHOVE > DEN HAM > FRANSUM > OOSTUM > GARNWERD > FEERWERD > EZINGE Fietsroute Wierdenland Mijn inspiratie is de titel van de tentoonstelling die plaatsvindt in acht kerken
Nadere informatieHoe ver is toeristischrecreatief
Hoe ver is toeristischrecreatief Groningen? Presentatie voor HPG Zuidbroek, 27 april 2004 Willem van der Velden Stafgroep Economisch Onderzoek Rabobank Nederland 1 Opbouw inleiding Stand van zaken maco-economisch
Nadere informatieLANDELIJK NATIONAAL ARCHIEF
LANDAANWINNING EN BEDIJKING Dollardgebied Versie 1-3-2011 Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl). Het
Nadere informatieOver de kerk van Marum
Over de kerk van Marum De kerk van Marum is een van de oudste bakstenen kerken in Groningen. Het oudste gedeelte, het koor, dateert uit de 12 e eeuw. De toren is 13 e -eeuws. De preekstoel werd in 1826
Nadere informatieModel beslissingen aanpassing GR. Toelichting
Model beslissingen aanpassing GR Toelichting De komende maanden vindt in de colleges en raden van de huidige 23 gemeenten en de provincie Groningen besluitvorming plaats over de aanpassing van de Gemeenschappelijke
Nadere informatieReitdiepgebied FIETSROUTE. Het Groninger Landschap. Mooi dichtbij. Het oude Hunzedal bij Haren Fietsroute 30 km circa 2 uur
Het Groninger Landschap. Mooi dichtbij. FIETSROUTE Reitdiepgebied Het oude Hunzedal bij Haren Fietsroute 30 km circa 2 uur De route gaat afwisselend over fietspaden en gewone wegen waarop ook autoverkeer
Nadere informatieBevolking: gemeentelijke indeling in regio's
Bevolking: gemeentelijke indeling in regio's Bevolking per 1 januari 2015 Gemeente inwoners Gemeente inwoners Aa en Hunze 25.203 Marum 10.311 Achtkarspelen 27.983 Menaldumadeel 13.612 Ameland 3.590 Menterwolde
Nadere informatieZienswijzennota bestemmingsplan Feerwerd
Zienswijzennota bestemmingsplan Feerwerd Zienswijzennota bestemmingsplan Feerwerd Inhoud Rapport 2 juli 2013 Projectnummer 275.00.01.11.05 I n h o u d s o p g a v e 1 Z i e n s w i j z e n 5 1.1 Inleiding
Nadere informatie: Grenzeloos Gunnen-eindrapport van de Visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen
Nummer : 10-07.2013 Onderwerp : Grenzeloos Gunnen-eindrapport van de Visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen Korte inhoud : De raad heeft zich in de vergadering van 11 april in opiniërende zin
Nadere informatieBevolking: gemeentelijke indeling in regio s. Regio s
Bevolking: gemeentelijke indeling in regio s Regio s Bevolking per 1 januari 2013 Gemeente inwoners Gemeente inwoners Aa en Hunze 25.541 Loppersum 10.292 Achtkarspelen 28.110 Marum 10.382 Ameland 3.525
Nadere informatieSamenvatting van de verkenningen naar de Westerkwartiervariant en de variant Hoogeland/Eemsdelta
Samenvatting van de verkenningen naar de Westerkwartiervariant en de variant Hoogeland/Eemsdelta 1. Inleiding Het rapport van de commissie Jansen, die adviseert tot herindeling over te gaan, is besproken
Nadere informatieFIETSROUTE WIERDENLAND. fietsroute WIERDENLAND EZINGE FEERWERD GARNWERD OOSTUM FRANSUM DEN HAM NIEHOVE
FIETSROUTE EZINGE FEERWERD GARNWERD OOSTUM FRANSUM DEN HAM NIEHOVE Fietsroute Wierdenland Deze fietstocht is ontwikkeld naar aanleiding van de tentoonstelling Nissen in Kerken in het Museum Wierdenland
Nadere informatieVERKIEZINGSPROGRAMMA IN EENVOUDIGE TAAL
Westerkwartier VERKIEZINGSPROGRAMMA 2019 2022 IN EENVOUDIGE TAAL Hallo, Over een paar weken mogen mensen stemmen. Dan mag je kiezen voor een partij. Dat is op woensdag 21 november. Je hebt daarvoor een
Nadere informatieAduarderdiep en Aduarderzijl(en)
Jan van den Broek Aduarderdiep en Aduarderzijl(en) Aantekeningen met plaatjes over de geschiedenis van een van de belangrijkste infrastructurele werken in Groningerland Herziene en aangevulde versie, februari
Nadere informatieVisie op de bestuurlijke organisatie in Groningen. 2 juli 2013
Visie op de bestuurlijke organisatie in Groningen 2 juli 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Achtergrond 3 3. Advies visitatiecommissie 4 4. Kwaliteit lokaal bestuur: rollen en verantwoordelijkheden 4
Nadere informatieDuiven. Introductie. Bron:
Duiven Duiven Introductie Duiven is een levendige gemeente, bestaande uit het dorp Duiven en de kleinere kernen Groessen en Loo, respectievelijk ten zuidoosten en zuidwesten van het dorp Duiven. De gemeente
Nadere informatieExamen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 vrijdag 17 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.
Examen VWO 2019 tijdvak 1 vrijdag 17 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieErfgoedvereniging de Bond Heemschut Secretariaat: Haddingestraat KD GRONINGEN Groningen, 4 juni 2015
Erfgoedvereniging de Bond Heemschut Secretariaat: Haddingestraat 24 9711 KD GRONINGEN t_vooys@hotmail.com Groningen, 4 juni 2015 Aan het college van B en W van de gemeente Winsum Hoofdstraat W 70 9951
Nadere informatieOnderwerp : Vaststellen grenzen bebouwde kom
Aan de Gemeenteraad Raad Status 8 maart 2007 Besluitvormend Onderwerp Vaststellen grenzen bebouwde kom Punt no. 9 Korte toelichting Sinds 1 januari 1995 heeft de gemeenteraad de bevoegdheid de grenzen
Nadere informatie28 oktober 2014 Corr.nr , WE Nummer 57/2014 Zaaknr
28 oktober 2014 Corr.nr. 2014-42.895, WE Nummer 57/2014 Zaaknr. 530309 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen over wijziging knoop N370 noordelijke ringweg westelijke ringweg
Nadere informatieBijlage 2: Uitgangspunten. Ontwikkelstrategie Suikerfabriek
Bijlage 2: Uitgangspunten Ontwikkelstrategie Suikerfabriek HISTORIE Het voormalig Suikerunieterrein is een gebied van 130 hectare, direct ten westen van de binnenstad van Groningen. Het gebied bestaat
Nadere informatieGebruik jeugdhulp in Groningen: 2016 vergeleken met 2015
Gebruik jeugdhulp in Groningen: 2016 vergeleken met 2015 In 2015 is de jeugdhulp overgegaan naar de gemeenten. Om deze transitie goed te kunnen monitoren verstrekken gemeenten en jeugdhulp aanbieders gegevens
Nadere informatieRidder Hendrik van Norch en familie.
Ridder Hendrik van Norch en familie. Uit bewaard gebleven historische gegevens weten wij dat in Drenthe voorname families hebben gewoond die tot de Ridderschap behoorden. In de middeleeuwen maakten vertegenwoordigers
Nadere informatieCONCEPT Functieprofiel (beoogd) raadsgriffier gemeente Westerkwartier
CONCEPT Functieprofiel (beoogd) raadsgriffier gemeente Westerkwartier De functie van kwartiermaker griffie/beoogd griffier van de raad van de nieuw te vormen gemeente Westerkwartier kent twee opeenvolgende
Nadere informatieCOMPENSATIEMAATREGELEN UITBREIDING BEDRIJVENTERREIN KOLKSLUIS TE T ZAND
COMPENSATIEMAATREGELEN UITBREIDING BEDRIJVENTERREIN KOLKSLUIS TE T ZAND 1. INLEIDING Aanleiding De gemeente Schagen is voornemens om het bedrijventerrein Kolksluis langs de Koning Willem II-weg in t Zand
Nadere informatieLandschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand
-d L;'. --. s,*c- Landschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand Landschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand West Zeeuwsch-Vlaanderen tekent zich scherp af als groene oase te midden van een sterk verstedelijkte
Nadere informatieKennisnetwerk Krimp. Noord-Nederland (KKNN)
HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Kennisnetwerk Krimp In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Noord-Nederland Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod
Nadere informatieMEMO. Onderwerp: Analyse directeur ODG a.i. Datum: 29 oktober 2017
MEMO Onderwerp: Analyse directeur ODG a.i. Opsteller: Dhr. H.P. Bakker Datum: 29 oktober 2017 In de Najaarsrapportage 2017 hebben we het tekort over 2017 geraamd op rond 0,45 ME. Dit is ruim 0,3 ME meer
Nadere informatieVoortgezet onderwijs in de provincie Groningen
FACTSHEET Voortgezet onderwijs in de provincie In deze factsheet gaan we in op de situatie in het voortgezet onderwijs in de provincie, en vergelijken die met de situatie in Nederland. Hoeveel scholen
Nadere informatieFysische geografie van Nederland Landschappelijk Nederland de fysisch-geografische regio s
Fysische geografie van Nederland Landschappelijk Nederland de fysisch-geografische regio s Open uw webbrowser. Ctrl + click op een link Websites hoofdstukken 1 14 Websites Hoofdstuk 1. Inleiding http://worldwind.arc.nasa.gov/
Nadere informatieGemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Groningen
Raadsvoorstel Onderwerp Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Groningen Registratienr. 6735484 Steller/telnr. Rene.Brilhuis/ 12 95 Bijlagen 1 Classificatie Openbaar Geheim Vertrouwelijk Portefeuillehouder
Nadere informatieOnderwerp : Bekrachtiging voornemen herindeling BMWE
Nummer : 10-17.2016 Onderwerp : Bekrachtiging voornemen herindeling BMWE Korte inhoud : Bekrachtiging om per 1 januari 2019 te komen tot een herindeling van de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond
Nadere informatieA Voortgangsrapportage / aanvraag subsidie 1
Factsheet aanvraag MIP en/of RSP subsidie T&B en/of Infra H & Q A Voortgangsrapportage / aanvraag subsidie 1 Projectnummer/-naam B.031 OV-transferium Winsum (realisatie HOV-as en bereikbaarheid Transferium
Nadere informatieAan de gemeenteraad, Vergadering: 21 april 2009. Agendanummer: 10
Vergadering: 21 april 2009 Agendanummer: 10 Status: Bespreekstuk Portefeuillehouder: N. Werkman Behandelend ambtenaar H. Emons, 0595-447781 E-mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. H. Emons) Aan de gemeenteraad,
Nadere informatieGEMEENTEBESTUUR VAN VEENDAM. Adviesnota
GEMEENTEBESTUUR VAN VEENDAM Adviesnota Beleidsfase: Verkennend Definiërend Realiserend Afsluitend Nummer: Afdeling: 2013R0131 College van Burgemeester en Wethouders Veendam Veendam, 19 november 2013 Onderwerp:
Nadere informatieRECTIFICATIE KENNISGEVING VAN VERANDERINGEN OF AANVULLENDE INFORMATIE
RECTIFICATIE KENNISGEVING VAN VERANDERINGEN OF AANVULLENDE INFORMATIE Diensten AFDELING I: AANBESTEDENDE DIENST/INSTANTIE I.1) NAAM EN ADRESSEN Officiële benaming: Openbaar Lichaam OV-bureau Groningen
Nadere informatieExamen HAVO. aardrijkskunde Compex. Vragen 1 tot en met 23. In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt.
Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 30 mei totale examentijd 3 uur aardrijkskunde Compex Vragen 1 tot en met 23 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt. Bij dit
Nadere informatieGebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier droge voeten, natuur en.
Gebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier droge voeten, natuur en. Informatiebijeenkomst gemeenteraad Marum 20 mei 2015 Gebiedscommissie Zuidelijk Westerkwartier Agenda 1. Opening 2. Voorstellen gasten
Nadere informatieHeukelum. Zicht op de Linge
Heukelum Zicht op de Linge Het stadje Heukelum is een van de vijf kernen van de gemeente Lingewaal. Heukelum ligt in de Tielerwaard, aan de zuidoever van de rivier de Linge, in een van de meest westelijke
Nadere informatieBijlage 1. Voortgangsrapportage voor Infrastructurele werken
Bijlage 1. Voortgangsrapportage voor Infrastructurele werken Inleiding In overeenstemming met de afspraken gemaakt in de vergadering van het presidium van 29 januari 2014 wordt de Voortgangsrapportage
Nadere informatieA13/A16 ROTTERDAM. Toelichting Deelgebied Terbregseveld. Februari 2015
A13/A16 ROTTERDAM Toelichting Deelgebied Terbregseveld Februari 2015 TOELICHTING DEELGEBIED TERBREGSEVELD Het gebied Het Terbregseveld ligt binnen de gemeente Rotterdam en is globaal begrensd door de Rotte
Nadere informatieWerkgelegenheidsonderzoek 2011
Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Provincie Groningen Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Provincie Groningen Provincie Groningen Drs. Eelco Westerhof
Nadere informatie