Petercams Benadering van controversiële activiteiten

Transcriptie

1 Petercams Benadering van controversiële activiteiten 07/03/2013 Controversiële activiteiten Februari /8

2 Controversiële activiteit: een activiteit die aanleiding geeft tot discussie of polemiek. De begrippen discussie en polemiek in de definitie van een controversiële activiteit omvatten voor Petercam twee essentiële kenmerken: als er discussie is, is er bijgevolg een debat; aan de basis van een debat liggen uiteenlopende meningen over het onderwerp of de kwestie die de situatie complex en het moeilijk maakt om een beslissing te nemen tussen uiteenlopende meningen. Die twee essentiële kenmerken staan centraal binnen de pragmatische benadering die Petercam hanteert ten opzichte van controversiële activiteiten. Een beroep doen op specialisten om de complexiteit van de controverse in te schatten Om een gefundeerde beslissing te kunnen nemen, wenst Petercam eerst een beter inzicht te krijgen in de situatie en de globale context alsook in de oorzaken en gevolgen. Petercam omringt zich daarvoor met specialisten ter zake om het onderwerp in een ander perspectief te plaatsen en om bepaalde belangrijke onderwerpen te relativeren. Bovendien wordt dit soort beschouwingen georganiseerd in de vorm van een debat met alle medewerkers van Petercam opdat er een echte uitwisseling van ideeën kan plaatsvinden, zodat geen enkele vraag of opmerking taboe is (SRI Corner). De organisatie van de SRI Corners is een mooi voorbeeld van de ernstige manier waarop Petercam nadenkt over controversiële vraagstukken. Onlangs heeft Petercam al zijn medewerkers uitgenodigd op een open debat met de Secretaris-Generaal van het onderzoekscentrum naar kernenergie in Mol (België). Ze kregen daarbij alle gelegenheid om deze specialist te ondervragen over de gevaren en de risico s die verbonden zijn aan kernenergie, de gevolgen van rampen zoals in Fukushima of de plaats van kernenergie in een tijdperk waarin energiebronnen schaars zijn. Een ander controversieel onderwerp dat binnen de onderneming werd besproken: biobrandstof en de impact ervan op voedingsmiddelen. Professor Soetaert van de Universiteit Gent (België), een expert terzake, zette deze problematiek in perspectief, die anders gemakkelijk door de media zou worden gedomineerd. Schaliegas is eveneens een gevoelig onderwerp waarover Petercam zich buigt. Binnenkort zal de geoloog Alain Préat van de Vrije Universiteit Brussel ook deelnemen aan een debat en een stand van zaken geven over de reële economische gevolgen. De benadering van Petercam wil professioneel, doordacht en pragmatisch zijn en bovenal gebaseerd op dialoog. Uitsluiting is slechts een laatste redmiddel; de belangrijkste doelstelling is het aanmoedigen van best practices binnen de verschillende bedrijfstakken, om de voortrekkers op het domein te onderscheiden en de zwarte schapen die de reputatie van het bedrijf en zijn beleggingen kunnen schaden, te vermijden. Een bedrijf wordt beschouwd als actief in controversiële activiteiten die hieronder worden beschreven als minimaal 5% van zijn omzet uit de betrokken activiteit afkomstig is. Controversiële activiteiten Februari /8

3 Petercams benadering van controversiële bedrijven met betrekking tot hun product A. De financiering van controversiële wapens België heeft een wetgevend kader gecreëerd rond dit onderwerp in maart 2007, met de wet-mahoux rond de financiering van controversiële wapens. Vandaar is de motivatie hier eerder van regelgevende aard. Petercam verwijst naar de lijst van betrokken bedrijven die werd opgesteld door Ethix SRI Advisors, een onafhankelijk consultancybedrijf dat gebaseerd is in Stockholm. De lijst van Ethix geeft een opsomming van de betrokken bedrijven op dat gebied en rangschikt ze volgens een alertsysteem: groen, oranje en rood. Om beschouwd te worden als betrokken in controversiële wapens, moeten er tegelijkertijd twee voorwaarden worden vervuld: het bedrijf is betrokken in de vervaardiging van noodzakelijke onderdelen specifiek voor wapens (1) die met dit precieze doel worden gemaakt (2). Bij bedrijven die als groen of rood worden gecatalogeerd, is er geen discussie. In de eerste categorie kan belegd worden, in de tweede niet. De bedrijven die als oranje werden gecatalogeerd volgens het Zweedse bedrijf zijn onderwerp van controverse. Deze status wijst er immers op dat er een heel sterk vermoeden is dat het bedrijf betrokken is in controversiële wapens, echter zonder dat daar een sluitend bewijs van werd geleverd. Na overleg en besprekingen met Ethix, heeft Petercam, na overleg met zijn SRI Comité, een aanbeveling geformuleerd aan de Raden van Bestuur van de sicavs die door Petercam worden gecommercialiseerd: aangezien de bedrijven een gebrek aan transparantie optekenen die noodzakelijk is om te kunnen beslissen of ze al dan niet betrokken zijn bij controversiële wapens, werd beslist dat ze worden gelijkgesteld met bedrijven die door het consultancybedrijf als rood worden gecatalogeerd. Beleggingen in die bedrijven zijn dus verboden voor alle sicavs die door Petercam worden beheerd. Met betrekking tot beleggingen in duurzame staatsobligaties, bevat de duurzaamheidsfilter die wordt toegepast op het initiële landenuniversum een criterium rond het Ottawa-verdrag, dat werd geratificeerd door 157 staten, waaronder de Europese staten. Dit verdrag wordt opgenomen als een volledig afzonderlijk criterium, zowel in het kader van de OESO-landen als in het kader van de zogenaamde opkomende landen. Indien een staat de conventie niet heeft geratificeerd, scoort ze 0 op dit criterium en wordt ze daarvoor gepenaliseerd in haar globale duurzaamheidsscore. Controversiële activiteiten Februari /8

4 B. Tabak Het verbouwen van tabak is eveneens onderwerp van controverse. De voornaamste reden is uiteraard de ernstige nadelige gezondheidsgevolgen. Nochtans kan men argumenteren dat de informatie die wordt gegeven aan de consument, die zich bewust is van zijn tabaksconsumptie en er ook de verantwoordelijkheid voor draagt, volstaat om de tabaksindustrie niet uit te sluiten uit een beleggingsportefeuille. Desalniettemin is het verbouwen van tabak een teelt die de meest vruchtbare grond vereist, ten nadele van andere teelten die noodzakelijk zijn voor de voeding van de volledige bevolking. Vandaar sluit Petercam binnen de specifieke SRI-strategieën de tabaksindustrie uit aangezien ze de duurzame ontwikkeling van een bevolking op lange termijn ernstig in het gedrang brengt. C. Alcohol Om te kunnen spreken over alcohol als controversiële activiteit, heeft Petercam twee belangrijke punten in achting genomen: - Legale activiteit: de activiteit is gereglementeerd en vormt op zich geen onwettelijke activiteit. Er is dus geen reden om ze daarom uit te sluiten; - Openbare gezondheid: de activiteit moet worden bekeken vanuit de invalshoek van het alcoholisme. Alcoholisme is een uitbreidend probleem en alcoholproducenten hebben op dat gebied een belangrijke informatieverantwoordelijkheid. Hoewel het opportuun kan zijn om het onderscheid te maken tussen lichte alcohol (wijnen, bieren, etc.) en zware alcohol (geestrijke dranken, wodka, etc.) is dat niet gemakkelijk om te doen en kan het op zijn beurt weer leiden tot discussie en controverse. Vanuit pragmatisch oogpunt sluit Petercam de alcoholsector niet uit van zijn specifieke SRIstrategieën. Daarom verkiest Petercam criteria toe te passen met betrekking tot de kwaliteit en de relevantie van informatie aan de consument. Met andere woorden, er moet worden bekeken of de consument terdege wordt geïnformeerd over de samenstelling van het product en de schade die het kan toebrengen aan zijn gezondheid. D. Pornografie Vandaag is de pornografie-industrie in wezen een privé-industrie waarbij het aantal beursgenoteerde aandelen van pornografieproducenten heel beperkt blijft. Bovendien behoren deze tot de kleine beurskapitalisaties. Met uitzondering van kinderporno is pornografie in België op zich niet verboden. Het verbod heeft enkel betrekking op de meest extreme vormen die als onwelvoeglijk worden beschouwd en in het Strafwetboek worden beschouwd als een aanslag tegen de goede zeden. Petercam beschouwt deze industrie niet als een bedrijfstak die gunstig bijdraagt tot de duurzame ontwikkeling van een bevolking op lange termijn en vindt dat ze een schadelijke invloed heeft op het respect voor de Rechten van de Mens (menselijke behandeling, etc.). Daarom sluit Petercam in het kader van zijn specifieke SRI-strategieën de pornografiesector uit. Controversiële activiteiten Februari /8

5 E. Kernenergie Kenenergie is overal ter wereld het onderwerp van debat. Na raadpleging van specialisten ter zake, heeft Petercam besloten om geen bedrijven uit te sluiten die energie, kerncentrales of specifieke onderdelen voor de productie van kernenergie produceren of verkopen. Hetzelfde geldt voor bedrijven die de brandstof gebruikt voor dat doeleinde transporteren en ook degene die betrokken zijn in de opslag van kernafval. Hoewel Petercam logischerwijze tegen het gebruik van kernwapens is, gaat de toepassing van kernenergie verder dan dat. Enerzijds is de productie van isotopen voor medische behandelingen een essentiële toepassing voor de langetermijnontwikkeling van een maatschappij. Anderzijds biedt kernenergie in het licht van de schaarste aan primaire energiebronnen vele voordelen die men wel degelijk kan beschouwen als een essentieel onderdeel van de energiemix die elke staat moet voorzien, in functie van haar noden en mogelijkheden. Binnen onze beleggingen wordt deze sector dus niet uitgesloten. Dat betekent echter niet dat de CO 2 -uitstoot en de veiligheidsmaatregelen die worden toegepast bij de productie en het transport van de energie geen belangrijke criteria zijn die in aanmerking worden genomen bij de beoordeling van de betrokken bedrijven. Op het niveau van de staten en hun beleid ter zake, wordt kernenergie niet aangemoedigd noch bestraft. De criteria rond energie kennen geen enkel apart statuut toe aan kernenergie; aangezien elke staat moet instaan voor haar eigen energiebehoeften en moet ze als geheel analyseren. Ze moet ook alle risico s in kaart brengen die elke energiebron met zich kan meebrengen. F. Kansspelen Net zoals voor de pornografiesector bestaat er in België en Europa een wetgevend kader rond kansspelen. De wet op de kansspelen van 7 mei 1999 verbiedt kansspelen. Aangezien er echter als gevolg van het verbod verborgen spelen tot stand zijn gekomen, werd de Kansspelcommissie opgericht en werd er een beperkend beleid ingevoerd op basis van licenties. Daarna werd de wet op de kansspelen geamendeerd, die in werking trad op 1 januari Het bestaan van de Kansspelcommissie bewijst op zich dat het onderwerp controversieel is en dat er mogelijke schadelijke gevolgen zijn. Ze speelt een belangrijke rol in het formuleren van adviezen, de toekenning van licenties en controle en verzekert aldus dat deze spelen in België worden gekaderd. De sector wordt niet uitgesloten van Petercams specifieke SRI-strategieën aangezien hij binnen het wettelijke toegelaten kader blijft. Desalniettemin wordt het verstrekken van degelijke informatie aan de consument, met inbegrip van zijn bescherming, in achting genomen om de praktijk van het betrokken bedrijf te evalueren. Er is immers een risico voor de volksgezondheid, aangezien gokverslaving als echte ziekte werd erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie in De doelstellingen die de verschillende reglementen hebben, namelijk de bescherming van de jeugd, het beperken van de verliezen, transparantie en de strijd tegen verslaving, zijn in lijn met de weerhouden criteria van de SRI-filter die wordt toegepast op de specifieke SRI-strategieën. Controversiële activiteiten Februari /8

6 Petercams benadering van controversiële bedrijven met betrekking tot hun productieproces In het kader van zijn specifieke SRI-strategieën, houdt Petercam rekening met de dwingende normen op het gebied van het productieproces. In de mainstream klassieke strategieën heeft Petercam eveneens criteria opgenomen die verband houden met het naleven van milieunormen, het hebben van een sociale licentie en deugdelijk bestuur. G. Respect voor mensen- en arbeidsrechten De respectieve criteria met betrekking tot de mensen- en arbeidsrechten maken integraal deel uit van de SRI-filter die wordt toegepast op het beleggingsuniversum van de specifieke SRI-strategieën. Op die manier worden de bedrijven die niet terdege beantwoorden aan deze criteria, met andere woorden de zwarte schapen binnen hun sector, uit het toegelaten beleggingsuniversum geweerd. Onder de fundamentele arbeidsrechten wordt verstaan: de rechten die verband houden met de preventie van kinderarbeid, het recht op collectieve onderhandeling, het recht op een gezonde en veilige werkplek en de rechten betreffende verloning en arbeidstijd. Het gaat over algemene principes, zoals die worden vermeld in de fundamentele conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie en de richtlijnen van de OESO. In het kader van onze beleggingen in staatsobligaties, werd de normatieve benadering tot nog toe bijzonder weinig toegepast, aangezien het al te gemakkelijk kan zijn om een conventie te ondertekenen; het wil daarom nog niet zeggen dat ze effectief wordt nageleefd. Bovendien heeft de staat daarbij niet altijd greep op de bedrijven die de regels niet naleven. Ten slotte hebben alle landen de belangrijke conventies terzake ondertekend en laat dit criterium niet toe om een echt onderscheid te maken tussen de 34 lidstaten. H. Corruptie Corruptiepraktijken worden in rekening genomen als uitsluitingscriterium, zowel op het niveau van de staten als die van de bedrijven. De corruptie-index van de ngo Transparency House maakt immers deel uit van de weerhouden criteria voor de keuze van OESO-staatsobligaties. Op bedrijfsniveau worden de maatregelen die worden genomen voor corruptiepreventie ook in achting genomen voor alle bedrijfssectoren. I. Milieuschade Een preventieve aanpak voor milieuproblemen en het opnemen van verantwoordelijkheid voor de bescherming van het milieu zijn eveneens criteria die worden opgenomen in het SRI-evaluatieproces van Petercam. Controversiële activiteiten Februari /8

7 Op het niveau van de staten wordt hun engagement initieel geëvalueerd op basis van het Kyotoprotocol. De staten die het protocol niet hebben geratificeerd krijgen een lagere globale duurzaamheidsscore. Vervolgens worden er ook meerdere criteria opgenomen in Petercams interne model op het gebied van milieu, de bescherming en de ontwikkeling van middelen en strategieën om zo de milieuprestaties te verbeteren. Op bedrijfsniveau worden de engagementen met betrekking tot respect voor het milieu eveneens beoordeeld en maken ze deel uit van de globale duurzaamheidsscore. De milieucriteria worden gedefinieerd per betrokken sector, zodat er op de meest gepaste manier kan worden geantwoord op de milieu-uitdagingen binnen elke bedrijfssector. J. Deugdelijk bestuur Petercam heeft een stembeleid dat gebaseerd is op vier belangrijke principes: Bescherming van de aandeelhouders; Deugdelijk bestuur; Transparantie en integriteit van de informatie; en Maatschappelijke en milieuverantwoordelijkheid Petercam heeft daarom ook aandacht voor de kwaliteit van het bestuur van de bedrijven waarin ze belegt. De bestuurscriteria met betrekking tot de kwaliteit van de raad van bestuur, gelijkheid en transparantie qua verloning, het respect voor de aandeelhouders en de interne controles zijn criteria in de keuze van effecten waarin belegd kan worden. Talrijke studies, in het bijzonder die van de Wereldbank, tonen aan dat er op het gebied van staatsobligaties een positieve correlatie is tussen de kwaliteit van de bestuursorganen van een staat en de lage faillissementsgraad van een staat. De kwaliteit van de bestuursorganen wordt geëvalueerd in het kader van de specifieke SRIstrategieën voor overheidsobligaties. Controversiële activiteiten Februari /8

8 Zwarte lijst van het Noors Pensioenfonds Bepaalde bedrijven schenden onophoudelijk verdragen en conventies en treden de fundamentele mensen- en arbeidsrechten frequent en op een ernstige manier met de voeten. Andere kunnen eveneens ernstige schade toebrengen aan het milieu en het ecosysteem zonder dat ze daarom de heersende wetgeving en reglementen schenden. In het specifieke kader van zijn SRI-strategieën heeft Petercam beslist om de uitsluitingslijst van het Noorse Pensioenfonds toe te passen. Het beleid dat het Noorse Pensioenfonds toepast op het gebied van bedrijven die zich schuldig maken aan de schending van internationale normen wordt vaak als richtinggevend beschouwd. De uitsluitingslijst werd opgesteld met behulp van een Ethische Raad om te beantwoorden aan de ethische normen van de Noorse bevolking. Dit staatsfonds, het grootste van Europa, heeft belangrijke hulpmiddelen en bronnen ter beschikking om de mogelijke controverses te identificeren waarin meer dan 8000 bedrijven betrokken zouden kunnen zijn, en om de gegrondheid ervan te bepalen. Op basis van de ernst en de omvang van de schending, en vooral van de concrete verbeteringen die een bedrijf al dan niet kan doorvoeren, zal de Ethische Raad beslissen of het gepast is om een bedrijf dat zich schuldig maakt aan een schending van de normen al dan niet uit te sluiten. Petercam waardeert de transparantie van de publicatie van de uitsluitingslijst van het Noorse staatsfonds. De beslissing van het ministerie van Financiën wordt immers openbaar bekendgemaakt en het technische rapport dat wordt opgesteld door de Ethische raad dat de uitsluitingsredenen motiveert, wordt eveneens ter beschikking gesteld. De doodstraf In het kader van zijn beleggingen in SRI-staatsobligaties, heeft Petercam het principe van de doodstraf als negatief screeningelement weerhouden. Op die manier worden de staten die de doodstraf toelaten in hun wetgeving gepenaliseerd. Het gaat hier om de wettelijke toelating, zelfs al wordt de doodstraf in de praktijk niet meer uitgevoerd. Zo heeft Japan de toepassing van de doodstraf niet uit zijn grondwet geschrapt en wordt het land daarvoor gepenaliseerd, net als de Verenigde Staten, die de doodstraf blijven toepassen. Controversiële activiteiten Februari /8