Rapportage Enquête omgaan met conflicten over medezeggenschap

Transcriptie

1 Rapportage Enquête omgaan met conflicten over medezeggenschap Onderzoek uitgevoerd en opgesteld door de SER onder 9000 ondernemingsraden, op verzoek van de drie bedrijfscommissies 19 december 2016

2 Rapportage Enquête omgaan met conflicten over medezeggenschap 1. Inleiding De afgelopen jaren is er sprake van een terugloop in het aantal bemiddelingsverzoeken bij de bedrijfscommissies. Dit geldt zowel voor de bedrijfscommissies voor de marktsectoren, als voor de Bedrijfscommissie voor de Overheid (BCO). De bedrijfscommissies hebben enkele mogelijke redenen voor de terugloop benoemd. Vast staat dat de wetswijziging van 2013 (waarbij de verplichte gang langs de bedrijfscommissie, alvorens beroep op de rechter te kunnen doen, is geschrapt) tot een vermindering van het aantal zaken heeft geleid. Daarnaast zijn ook andere redenen benoemd, zoals de recessie, onbekendheid met de bedrijfscommissies, imagoproblemen, etc. Een andere ontwikkeling die de afgelopen jaren wordt waargenomen is dat bij conflicten in het kader van medezeggenschap ondernemingsraden, in plaats van de bedrijfscommissie en/of de rechter, steeds vaker ook andere vormen van geschillenbeslechting kiezen. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds vaker gekozen voor mediation en arbitrage. Om meer inzicht te krijgen in hoe ondernemingsraden handelen, indien zij te maken krijgen met conflicten waar zij niet binnen het reguliere overleg uitkomen, is besloten om door middel van een enquête te onderzoeken wat medezeggenschapsorganen motiveert om te kiezen voor een bepaalde vorm van advies of geschillenbeslechting en hoe de bedrijfscommissies in dit plaatje passen. Daartoe is samen met het secretariaat van BCO de Enquête omgaan met conflicten over medezeggenschap ontwikkeld. Deze enquête, die bestaat uit 17 vragen, is op 5 september 2016 digitaal verspreid onder de circa 9000 medezeggenschapsorganen die bij de Sociaal- Economische Raad (SER) bekend zijn. Daarnaast is de enquête aangeboden aan diverse vakbonden, ter verspreiding onder de bij hun bekende medezeggenschapsorganen. Ook is aandacht besteed aan de enquête via de vakmedia en sociale media. De termijn waarbinnen de enquête kon worden ingevuld bedroeg ruim een maand en liep van 5 september 2016 tot en met 10 oktober In totaal is de enquête 517 maal ingevuld. In deze rapportage wordt een overzicht gegeven van de uitkomsten van de enquête. Hierna wordt in hoofdstuk twee eerst een totaal overzicht gegeven van de ingevulde enquête. Daarna worden in hoofdstuk drie overzichten gegeven per afzonderlijke bedrijfscommissie. In de bijlagen is de vragenlijst opgenomen en is het bericht opgenomen waarmee de ondernemingsraden zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de enquête.

3 2. Overzicht volledige enquête Hieronder worden de resultaten per vraag weergegeven. Zo nodig wordt daarbij nader ingegaan op de gegeven antwoorden. Overigens wordt met uitzondering van vraag 1 in de vragen telkens gesproken over de OR. Met dit begrip wordt telkens ook bedoeld de overige voorkomende medezeggenschapsorganen, zoals de PVT, de GOR, de COR, de Gem. OR of een andere vorm van medezeggenschap. 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) Gem-OR COR GOR PVT OR In de overgrote meerderheid van gevallen (84%) is de enquête ingevuld door iemand die lid is van een ondernemingsraad. In de gevallen waarin de enquête door een COR- of GOR- lid is ingevuld waren deze leden tevens OR-lid. In de categorie anders wordt onder meer genoemd: - Bijzondere of buitengewone OR (BOR) - Advies- of cliëntenraad - Onderdeelcommissie - HRM - Trainer/adviseur - UWV - Wsw-raad - Medezeggenschapscommissie (Ministerie van Defensie) - Departementale OR - Universiteitsraad - GOR Overheid

4 2. Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel eens een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? 2. Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel een een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? 39% 24% 37% Dat is één keer voorgekomen Dat is niet voorgekomen Dat is meerdere keren voorgekomen Uit bovenstaand overzicht kan worden vastgesteld dat in 61 procent van de ingevulde formulieren is aangegeven dat men recent één of meerdere keren te maken heeft gehad met een conflict waar men zelf niet uit kwam. 3. Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk). 3. Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) anders geen conflict gehad ander MZ-orgaan collega OR-lid werkgeversorganisatie vakbond medewerker bestuurder De conflicten waar ondernemingsraden in betrokken waren, betroffen in ruime meerderheid conflicten met de bestuurder. Dat ligt ook in de verwachting nu de bestuurder de formele gesprekspartner is van de OR en uit de aard van de medezeggenschap voortvloeit dat daaruit geschillen kunnen ontstaan. Opvallend is dat van de overige mogelijkheden in de meeste gevallen sprake is van een conflict tussen OR-leden onderling. Enkele antwoorden uit de categorie anders : - Geen conflict - In het buitenland gevestigde directie - Binnen de OR - HR - Raad van Toezicht - Raad van Bestuur - Aandeelhouders - Leidinggevende

5 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) 50 Nog niet mee te maken gehad 163 Advies gezocht buiten eigen organisatie 253 Advies gezocht binnen eigen organisatie Het conflict is (nog) niet opgelost In geval van conflicten wordt veelvuldig de hulp van personen of instanties buiten de OR ingeroepen. Dat kunnen personen binnen de eigen organisatie zijn, maar in de meeste gevallen is dat iemand die ook buiten de eigen organisatie staat. Gegeven antwoorden in de categorie anders zijn onder meer: - Cursus - Onderling overleg - Hebben ons bij het besluit van de bestuurder neergelegd - Mediation - Ondernemingskamer / rechter - OR-lid is opgestapt - Vakbond - Het is niet opgelost - Raad van bestuur 5. Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? 5. Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) N.v.t. Rechter Arbiter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur

6 In verreweg de meeste gevallen heeft de OR zich door een extern deskundige laten adviseren (82%). Daarbij valt te denken aan een zelfstandig adviseur, een trainer/opleider, een advocaat of een vakbond. In een minderheid van de gevallen is er gezocht naar een vorm van geschillenbeslechting. Dat kan bij de rechter zijn, maar vaker is dat bij een alternatieve vorm van geschillenbeslechting zoals mediation of de bedrijfscommissie. Enkele gegeven antwoorden in de categorie anders : - COR - Niet van toepassing - Andere OR - Actuaris - Ondernemingskamer / rechter - Externe jurist - Raad van Bestuur / Raad van Toezicht - Ambtelijk secretaris - Online vraagbaak 6. Welke overwegingen hebben destijds een rol gespeeld bij de keuze voor een van de in vraag 5. genoemde opties? Op deze open vraag is een scala aan antwoorden gegeven. Daarbij worden veel dezelfde antwoorden op een andere wijze opgeschreven. Hieronder volgt een overzicht van een aantal veel gegeven antwoorden. Daarna wordt ook nog een overzicht gegeven van antwoorden die specifiek ingaan op de bedrijfscommissie. - We hebben gebruik gemaakt van een bestaand contact. - Keuze werd ingegeven door het spoedeisende karakter. - De keuze is bepaald door de benodigde expertise. - We hebben voor deze persoon/instantie gekozen om zo druk te kunnen uitoefenen op de bestuurder. - De keuze voor een persoon of instantie is afhankelijk van het onderwerp van geschil. - We wilden hiermee een dossier opbouwen voor een eventuele toekomstige gang naar de rechter. - Beroep gedaan op vakbond omdat een van de leden zelf (kader)lid is. - We zijn eerst naar een adviseur gegaan. Dit was de eerste stap op de escalatieladder. - We hebben ons beperkt tot intern overleg uit angst voor het verstoren van de goede medezeggenschapsrelatie met de bestuurder. - In overleg met de bestuurder gekozen voor een gang naar de rechter. - Onze eigen organisatie beschikt over adviseurs en mediators. - We hebben een advocaat gekozen omdat we onderdeel uitmaken van een internationaal bedrijf dat daar gevoelig voor is. - Keuze wordt ingegeven door het kosten aspect. - Online vraagbaak vanwege de snelheid. - We wilden het conflict niet juridiseren. Specifiek over de bedrijfscommissie: - Advies door trainer vanwege haar grote kennis, ervaring en juridische achtergrond. Vragen over interpretatie WOR voorgelegd aan Bedrijfscommissie vanwege de 'status' van de SER, de laagdrempeligheid van contact, goede ervaringen en kosteloosheid. - Onze adviseur had zich in het verleden bewezen en inmiddels ook een goed contact met de bestuurder. De recente zaak welke aan de Bedrijfscommissie was voorgelegd is gebruikt om richting achterban en bestuurder te tonen dat we staan voor onze zaak. De uitspraak van de commissie was in het voordeel van de OR en heeft de samenwerking met de bestuurder op een hoger niveau gebracht. - Ik heb meerdere oplossingen ingevuld. Zo is soms een (telefonisch) contact met adviseur, trainer voldoende. Het is een keer voorgekomen dat de OR bemiddeling via bedrijfscommissie heeft aangevraagd, maar het is niet tot zitting gekomen omdat bestuurder graag wilde dat er een mediationtraject zou worden opgestart en daar is OR

7 akkoord mee gegaan, omdat een gang naar bedrijfscommissie of rechter altijd een verliezer oplevert. - OR en bestuurder wilde het conflict niet voorleggen aan de bedrijfscommissie of rechter. Wilden er snel uitkomen. - De bestuurder gaf de OR geen gelegenheid advies uit te brengen aangaande een reorganisatie. De bemiddeling van de Bedrijfscommissie was destijds een noodzakelijke stap voor een eventuele verdere procedure bij de Ondernemingskamer. - Dat is afhankelijk van het onderwerp. In ons geval waren het zo'n grote en complexe dossiers, dat ook voor externe adviseurs en advocaten is gekozen. In twee gevallen is de OR naar de rechter gegaan (1x Ondernemingskamer, 1x Bedrijfscommissie en vervolgens Kantonrechter). - Advocaat in geval van (mogelijke) gang naar de rechter. Rechter vanwege zodanig groot en principieel verschil van mening dat dit niet anders op te lossen was. Mediation door adviseur was toen al geprobeerd. Bedrijfscommissie vanwege de aard van het meningsverschil. Trainer en vakbond voor advies over mogelijkheden en redelijkheid in verschillende zaken. - Een advocaat en/of mediator kan de weg naar de bedrijfscommissie nog even uitstellen. De bedrijfscommissie is dan de laatste poging om tot elkaar te komen, maar partijen zijn wel sneller overstag om zich bij dit advies neer te leggen. (Weegt kennelijk toch "zwaarder" of lijkt meer op een wettelijke procedure). - De bestuurder wees na veel overleggen en inschakelen adviseur ook het compromis voorstel i.v.m. harmonisatieregeling van de OR af. Zowel bestuurder als OR vonden het belangrijk en interessant genoeg om het aan de bedrijfscommissie voor te leggen. - Gekozen voor advies door een trainer omdat we het idee hadden, dat een buitenstaander met kennis van onze organisatie ons hiermee zonder al te veel ophef, een bemiddelende rol zou kunnen hebben. Dat is ook zo gebleken. Het probleem was ook niet zo diepgaand dat bemiddeling van de bedrijfscommissie nodig zou kunnen zijn. - Wij hebben nooit een conflict gehad over scholing, adviesrecht o.i.d. Wel over inhoudelijke instemming/adviesaanvragen. Zelfs zo vergaand dat wij vertrouwen in de bestuurder hebben opgezegd. Wij hebben alvorens tot dat besluit te komen advies gevraagd en gekregen aan/van resp. onze zeer ervaren ambtelijk secretaris, onze vaste scholingstrainer, een extern adviseur en een advocaat. Het is nooit in ons opgekomen om de bedrijfscommissie in te schakelen. Waarschijnlijk omdat voor ons duidelijk was dat mediation een gepasseerd station was en het ook een tactische overweging was om het vertrouwen op te zeggen in de bestuurder. Achteraf was dit ook een goede beslissing. - Juridisch onvoldoende kennis in huis. Bedrijfscommissie: geschil kon binnenskamers niet opgelost worden. Toen naar de bedrijfscommissie. Onbevredigend resultaat. - Oplossen van meningsverschillen dan wel conflicten bouwt zich op. Eerst probeer je advies van de trainer of vakbond te krijgen, vervolgens een onafhankelijk adviseur, dan stap je naar een advocaat, als het dan nog niet opgelost is gaat een OR pas naar de bedrijfscommissie. En dan maar hopen dat e.e.a. niet voor de rechter eindigt. Hetgeen ons nog nooit gebeurd is, gelukkig. Meestal vinden we (bij ons) de oplossing na consultatie van een onafhankelijk adviseur, die door beide partijen vertrouwd wordt. We zijn pas een keer bij de bedrijfscommissie beland. - Snelheid waarmee het geregeld kon worden, ietwat informeler dan bijv. de SER of kantonrechter. - Als OR gekozen voor een bemiddelingspoging door de bedrijfscommissie inzake een verschil van mening betreffende advies / instemmingsrecht. Waarschijnlijk omdat onderlinge verhoudingen toch al verstoord zijn, wilde de directie hieraan niet meewerken. Wel stelde de directie voor om middels een procesbegeleider het gevoel van onbehagen bij de OR weg te nemen. Als OR zijn wij van mening dat het meer is dan, een gevoel van onbehagen en hebben toen besloten om hiervoor met een jurist dit traject in te gaan. - De betrokken trainer is ook jurist en geschoold in arbeidsrecht en medezeggenschap. Advies bij de bedrijfscommissie of juristen zijn erg uitgebreid en langdurig. Tegen de tijd dat er een oordeel of advies is zijn de betreffende zaken vaak al zo vergevorderd dat het meestal niet praktisch en zinvol is om een en ander terug te draaien of iets anders te beginnen.

8 - De overweging om advies in te winnen bij een advocaat ging om ons standpunt te bepalen en om een inschatting te geven hoe succesvol verdere stappen zoals een rechter of bedrijfscommissie zouden zijn. - Wij hebben dit nog niet bij de hand gehad maar ik denk dat een bedrijfscommissie wellicht veel ervaring heeft in de advisering van de bedrijfstak en dit voor beide partijen neutraal is. - Als onderling overleg niet lukt dan overleggen wij in eerste instantie met ons scholingsinstituut/trainer. Hiermee hebben wij een goede band. De trainer is op de hoogte van de situatie binnen het bedrijf. In overleg met deze trainer kan besloten worden een andere adviseur of zelfs een advocaat in te schakelen. De bedrijfscommissie of de ondernemerskamer wordt pas ingeschakeld als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput. - Bij een instemmingsplichtig onderwerp: bedrijfscommissie en kantonrechter, later Hoger Beroep. Bij een vertrouwenskwestie: mediation. Bij wijziging MZ-structuur: kantonrechter en Hoger Beroep. - De weg van de OR-adviseur of -opleider ligt alleen open als deze externe deskundige al een vertrouwensrelatie heeft met de bestuurder. De weg naar de bedrijfscommissie of zelfs de rechter is pas bruikbaar als de OR voldoende zelfvertrouwen en onafhankelijkheid heeft. - De bestuurder en COR willen geen conflict. Nu is informatie van de bedrijfscommissie gevraagd wat bijdraagt aan het komen tot een oplossing. COR en bestuurder willen eerst proberen er met begeleiding van een trainer uit te komen. Ook in de toekomst zal men nog samen willen/ moeten werken. 7. Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie om advies of een oordeel vragen? 7. Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie om advies of een oordeel vragen? weet nog niet 259 nee 19 ja Met deze vraag wordt een antwoord gezocht op de vraag in hoeverre OR en feitelijk altijd naar een vaste persoon/organisatie gaan of dat dit niet in beginsel vast staat. Tevens speelt in een rol in hoeverre men tevreden was met de betreffende persoon/organisatie, in die zin dat men daar zo nodig nog een keer terug komt. Slechts een hele kleine groep van 19 respondenten geeft aan dat zij niet terug gaan naar de betreffende adviseur/organisatie. In 96% van de gevallen wordt aangegeven ja of weet nog niet. Er is ook gevraagd naar een toelichting op het gegeven antwoord. Daarbij werd in de meeste gevallen waarin ja is geantwoord aangegeven dat men (zeer) tevreden is met deze persoon/organisatie en waarom zou je dan voor een ander kiezen. Ook wordt zeer vaak aangegeven dat het afhangt van het geval. Een enkele maal wordt aangegeven dat men teleurgesteld is in het gegeven advies of oordeel.

9 8. Indien u de vorige vraag met 'nee' heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? 8. Indien u de vorige vraag met 'nee' heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 20 Rechter 36 Arbiter 18 Bedrijfscommissie 63 Mediator 44 Advocaat 67 Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Met deze vraag wordt getracht inzicht te krijgen aan welke instanties wordt gedacht om een oordeel of advies te vragen. Ook deze vraag laat zien dat men in de meeste gevallen (71%) overweegt ook in toekomstige situaties een beroep op een externe deskundige te doen (adviseur, scholingsinstituut, advocaat en vakbond). In de gevallen dat er een beroep wordt gedaan op een vorm van geschillenbeslechting wordt er in meerderheid (78%) gebruik gemaakt van alternatieve vormen van geschillenbeslechting (arbitrage / bemiddeling door de bedrijfscommissie en mediation). En van deze groep geeft ruim 50% van de respondenten aan een beroep op de bedrijfscommissie te overwegen. Onder de categorie anders zijn onder meer de volgende antwoorden gegeven: - Collega ambtelijk secretaris - Actuaris - Afhankelijk van de aard van het conflict - Raad van bestuur of de directie - Bedrijfscommissie - We lossen het zelf op - Weet niet - Niet van toepassing 9. Bent u bekend met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie? 9. Bent u bekend met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie? 37% 63% ja nee

10 In de enquête is voorafgaande aan vraag 11 informatie opgenomen over de samenstelling en taken van de bedrijfscommissie. Op dat moment kon men ook kennis nemen van een voorlichtingsfilmpje over de bemiddelingstaak van de bedrijfscommissie. Op het moment dat de respondenten de vragen 9 en 10 invullen hebben zij deze informatie echter nog niet gelezen. De gegeven antwoorden zijn derhalve een weerslag van bestaande kennis. In dat licht geeft twee derde van de respondenten aan bekend te zijn met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie. Overigens wordt geconstateerd dat men binnen de marktsectoren beter bekend is met de bedrijfscommissie (64%) dan bij de overheid (59%). 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? Op de vraag waar men de bedrijfscommissie van kent antwoordt de grootste groep dat zij de bemiddelingstaak kennen (32%). Ook de vraagbaak is bij veel respondenten bekend (17%), evenals de registratieve taken (14%). 20% van de respondenten geeft aan de bedrijfscommissie niet te kennen. De categorie anders is slechts enkele malen ingevuld. 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) ik ken de BC niet congressen voorlichting registratietaak vraagbaak bemiddeling Voorafgaande aan vraag volgt algemene informatie over de bedrijfscommissie en kan men het voorlichtingsfilmpje over de bemiddelingstaak bekijken. Met die voorkennis worden de daarna volgende vragen beantwoord. 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? nee 28 weet (nog niet) 230 ja Opvallend is dat waar bij vraag 8 nog 63 respondenten aangeven in de toekomst een beroep op de bedrijfscommissie te overwegen, bij deze vraag maar liefst 260 keer wordt aangegeven

11 dat men zich kan voorstellen dat men een beroep op de bedrijfscommissie doet. Aangenomen mag worden dat de voorafgaande aan deze vraag verstrekte informatie mede bepalend is voor de gegeven antwoorden. Slechts 28 respondenten geven aan niet een beroep op de bedrijfscommissie te zullen doen. De overige respondenten sluiten dit (nog) niet uit. 11a Kunt u uw antwoord op vraag 11 toelichten? De respondenten is ook de vraag gesteld waarom zij al dan niet overwegen in de toekomst een beroep te doen op de bedrijfscommissie. De op deze vraag gegeven antwoorden geven een beeld hoe tegen de bedrijfscommissie wordt aangekeken. Opvallend is dat uit de reacties blijkt dat het filmpje en de overige in de enquête verstrekte informatie over de bedrijfscommissie veel impact hebben. Er wordt regelmatig aangegeven dat men nu beter weet wat de bedrijfscommissie doet en in het verlengde daarvan dat men ook zal overwegen een beroep te doen op de bedrijfscommissie indien er zich een conflict voordoet. Hieronder worden eerst enkele veel gegeven antwoorden opgesomd, daarna volgt een bloemlezing uit de meer specifieke antwoorden: - Lage kosten - Professionaliteit - Onafhankelijkheid - De aanwezigheid van werkgevers én werknemers in de bedrijfscommissie is positief. - De aanwezigheid van werkgevers in de commissie geeft mij minder vertrouwen in objectiviteit. - We hebben al goede contacten met de huidige adviseur/mediator, die zullen we derhalve eerst benaderen. - Afhankelijk van de aard van het conflict. - Afhankelijk van de vraag of het conflict wel/geen spoed heeft. - Heb gehoord dat procedures bij de bedrijfscommissie nogal lang duren. - Het is één van meerdere opties. - Ik ken de bedrijfscommissie onvoldoende. - Het is beter om eerst alle andere mogelijkheden te benutten alvorens naar de rechter te gaan. - Alleen als de bestuurder dit ook wil. - De bestuurder accepteert de uitkomst toch niet. - Wij hebben goede ervaringen met de bedrijfscommissie. - Beter bemiddeling dan een conflict. - Het is één van de laatst gekozen oplossingen van een conflict. Meer specifiek: - We waren onvoldoende bekend met deze commissie, nu we deze kennen kunnen we er gebruik van maken. Conflict wordt hierdoor samen besproken i.p.v. met advocaten over en weer. Hierdoor komen we wellicht sneller en beter tot een oplossing die voor beiden acceptabel is. - De enquête 'herinnert' weer aan de activiteiten van de Bedrijfscommissie. - De keer dat onze OR (i.v.m. verschil van inzicht tussen bestuurder en Bijzondere Ondernemingsraad) op verzoek van de kantonrechter eerst naar de Bedrijfscommissie is geweest, heeft dit in het geheel niets opgeleverd, omdat de Bedrijfscommissie geen standpunt innam. De extra gang naar de Bedrijfscommissie heeft dus voor beide partijen niets opgeleverd. Uiteraard is het voorstelbaar dat het - afhankelijk van de omstandigheden - met het oog op de relatie met de bestuurder goed is om een kwestie gezamenlijk voor te leggen aan de Bedrijfscommissie. - Het is wettelijk niet meer direct noodzakelijk om de bedrijfscommissie in te schakelen en dat scheelt dan tijd. - Ik denk dat de OR-leden dit als een drempel ervaren. - Wij hebben dit gedaan nadat er verschil in interpretatie van cao tekst was. En later advies gevraagd hoe om te gaan met de bestuurder nadat deze gehandeld had zonder onze instemming af te wachten. Bij beide gevallen zeer tevreden met de input van de bedrijfscommissie.

12 - Afhankelijk van het onderwerp en de relatie met de bestuurder: als er bijv. grote inzichtelijke verschillen zijn over wat "redelijk en billijk" is in een gegeven voorgenomen besluit dan wel, zeker in de wetenschap dat de bedrijfscommissie bestuurder en OR dichter bij elkaar kan brengen, en dat vaak zonder gezichtsverlies, goede keuze ook als je de relatie even belangrijk vind als de kwestie. Echter corporate organisaties worden steeds zakelijker, leaner en harder, waardoor een advocaat misschien eerder ingeschakeld wordt dan de bedrijfscommissie. - Hoor wisselende ervaring en waardering over proces en resultaat. - Echter wordt door sommige al als zwaar middel gezien. - Nooit overwogen omdat ik het niet wist. Hang er overigens wel van af hoe snel men hulp kan bieden. - Omdat deze vragenlijst en het filmpje hebben gezorgd voor een betere beeldvorming ten aanzien van de bedrijfscommissie/ser. - Gezien het filmpje heeft een beroep op de bedrijfscommissie niet zo'n hoge drempel als ik vooraf dacht. - Bedrijfsbureau klinkt erg formeel en dat wordt binnen deze organisatie niet gewaardeerd. Zou toch streven om het met elkaar op te lossen. - De bedrijfscommissie komt qua gevoel meteen zo zwaar en officieel over t.o.v. een mediator. - Zie bovengenoemd proces. Als e.e.a. niet anders kan, is de bedrijfscommissie een goede instantie t.b.v. onafhankelijke bemiddeling en/of advies. Het traject bij de bedrijfscommissie is door ons als langgerekt ervaren, waarschijnlijk omdat we zelf pas in een laat stadium de bedrijfscommissie geconsulteerd hebben. Wat ik bemerkt heb (ik werk als ambtelijk secretaris voor drie ondernemingsraden) is dat de bedrijfscommissie het imago van "een hogere macht" heeft, in plaats van een bemiddelingsorganisatie met aandacht voor werkgevers en ondernemingsraad belangen / standpunten. - De Bedrijfscommissie lijkt me een instituut, dat gezag en deskundigheid uitstraalt en mogelijk het vertrouwen geniet van beide partijen. - Onze OR streeft erna om vraagstukken constructief op te lossen, een eventuele bemiddeling door de bedrijfscommissie zien wij dan ook als laatste mogelijkheid om een casus op te lossen voordat de gang naar de rechter genomen wordt. Deze laatste stap zal vaak (negatieve) gevolgen voor het overige overleg hebben zodat het onze voorkeur heeft een geschil middels overleg op te lossen. De bedrijfscommissie kan hierbij helpen. - De bedrijfscommissie zal als gevolg van haar strakke aanpak, waarbij de juiste procedure belangrijker is dan de eigenlijke inhoud een onbevredigend resultaat kunnen geven. Daarnaast moeten wij er ook rekening mee houden dat, als wij er intern niet (meer) uitkomen het naar buiten treden ook een nadelig effect kan hebben op het imago van ons bedrijf. Ook dat zullen wij als OR mee moeten wegen. - Persoonlijk ga ik liever meteen naar de advocaat. Voor de heldere stellingname. De bedrijfscommissie poldert te veel. En dat is niet altijd even effectief. Ik heb er dan ook niet zo'n goede ervaringen mee. Dat je naar de bedrijfscommissie stapt en dus de kwestie 'naar buiten' brengt, kan wel al effectief zijn. Maar het inschakelen van een advocaat spreekt dan toch weer wat meer tot de verbeelding. Het gaat niet om het conflict omwille van het conflict, maar om een goed resultaat, als het even kan zowel voor de medewerkers als de onderneming. Toch is dit niet altijd mogelijk en moet je als OR kleur bekennen: naar je achterban, naar je bestuurder.

13 12. In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? 12. In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? 27% 39% 34% Markt I Markt II Overheid De meeste reacties op de enquête zijn afkomstig uit ondernemingen die onder de werkingssfeer van BC Markt I vallen. Dit betreft over het algemeen ondernemingen in de commerciële sectoren. Daarna volgen ondernemingen en organisaties die onder BC Markt II vallen (non profit) en BCO (overheid). Voor een gespecificeerde verdeling over de verschillende sectoren binnen de afzonderlijke bedrijfscommissies zie de grafieken bij vraag 12 in de paragrafen 3.1 tot en met Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? 13. Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? > < Opvallend is dat ruim 74% van alle respondenten onderdeel uitmaakt van een medezeggenschapsorgaan dat is ingesteld voor meer dan 200 medewerkers. 14. Hoeveel leden heeft uw OR volgens zijn reglement? De antwoorden op deze vraag lenen zich niet om door middel van een grafiek weer te geven. Daarvoor zijn te veel verschillende antwoorden gegeven. Wat wel opvalt is dat wanneer de antwoorden worden vergeleken met de ingevulde antwoorden op vraag 13 een voorzichtige conclusie kan worden getrokken dat niet iedere OR het aantal leden heeft dat overeenkomt met de staffel in artikel 6 van de Wet op de ondernemingsraden.

14 15. Wat is uw functie in relatie tot de OR? 15. Wat is uw functie in relatie tot de OR? 41 HR of P&O 1 ambtelijk secretaris lid secretaris 103 voorzitter Uit de antwoorden op deze vraag kunnen niet veel conclusies worden getrokken. Wel opmerkelijk is dat bij de verschillende sectoren de enquête door verschillende functionarissen wordt ingevuld. Bij BC Markt I is de vragenlijst in de meeste gevallen door de voorzitter of de secretaris ingevuld. Bij BC Markt II is dit meestal de ambtelijk secretaris, terwijl bij BCO de vragenlijst in de meeste gevallen door een lid (niet zijnde de voorzitter of secretaris) is ingevuld. Onder de categorie anders wordt vaak aangegeven dat men plaatsvervangend voorzitter of secretaris is. 16. Hoe lang bent u OR-lid of anderszins bij de OR betrokken? 16. Hoe lang bent u OR-lid of anderszins bij de OR betrokken? langer dan 3 jaar jaar 52 korter dan 1 jaar Uit de beantwoording van deze vraag blijkt dat de respondenten over het algemeen langer dan drie jaar in een OR zitting hebben. Daaruit mag worden geconcludeerd dat zij een goed beeld hebben wat er de afgelopen jaren aan problematiek rond de OR heeft gespeeld en dat dit zijn invloed heeft op de betrouwbaarheid van de gegeven antwoorden. 17. Heeft u nog opmerkingen? Een deel van de respondenten heeft de mogelijkheid benut om nog een opmerking te plaatsen. Naast enkele kritische opmerkingen over het onlogische karakter van de vragenlijst of de noodzaak tot het verplicht moeten invullen van enkele toelichtende vragen, zijn onder meer de volgende opmerkingen gemaakt: - bedrijfsvereniging moet zich meer profileren, zit nu totaal niet in het systeem van de OR. - Mijn voorstel is om deze enquête ook door bestuurders van ondernemingen te laten invullen. - Ik vind het heel mooi dat de bedrijfscommissie bestaat en dat daar kosteloos een deugdelijk advies of bemiddeling kan worden aangevraagd, indien van toepassing zal ik

15 hiervan zeker gebruik maken in de toekomst. Deze instantie is naar mijn mening onmisbaar en heeft grote waarde voor de medezeggenschap. - Ben benieuwd naar de uitkomst van deze vragenlijst. - Blijf het werk van de bedrijfscommissie promoten. Misschien d.m.v. digitale nieuwsbrieven? - Graag terugkoppeling van de eindresultaten. - Prima initiatief deze vragenlijst, complimenten! - Graag meer PR-activiteiten over het werk van de bedrijfscommissie. - In een enquête over conflicten aan OR leden had ik ook vragen verwacht over de mate waarin een bestuurder wordt vertrouwd en waaraan dat is gerelateerd. - Persoonlijk denk ik dat je de verhoudingen heel erg op scherp zet als je de bedrijfscommissie inschakelt. Heb nog nooit voor een OR gewerkt die er daarom voor heeft gekozen. - Bedankt voor het bij ons onder de aandacht brengen! - I.v.m. kennis over een OR bij een Sociale Werkvoorziening en het beperken van dat lid na de tijd bij de OR, mis ik de vraag over bescherming van het lid na de OR. - Fijn dat de SER voorlichting geeft! - WOR is veel te interpretabel hetgeen conflicten in de hand werkt. - Wordt het geen tijd om de WOR te handhaven, in de zin van meer controle erop? - Waarom wordt niet gevraagd of OR-leden wel durven hun rechten te halen? - De bestuurder krijgt de OR die hij verdient. - Veel conflicten zijn chronisch en onderhuids binnen de OR zelf. De OR als team functioneert als team veelal verre van optimaal. Conflicten horen bij het groeiproces dat een OR doormaakt. - Had 'persoonlijk' wel wat meer 'weerstand' willen bieden, maar de meeste OR-leden gaan toch liever vaak het conflict eerder uit de weg. - Deze enquête heeft me weer geattendeerd op het bestaan van de bedrijfscommissie. - Moeilijk als OR niet op gelijke voet met bestuurder kan onderhandelen. - Dat de subsidie voor scholing er niet meer is geeft zeer veel strijd over OR-cursussen en de kosten mede hierdoor zitten we in de goedkoopste locaties en een hoop OR en zitten zelfs op de zaak cursus te volgen low budget afschaffing van de subsidie heeft maar 1 iemand goed gedaan en dat is de werkgever, ook trainingsinstituten zijn de dupe en faciliteiten. - Interessante enquête. - Zelfs veel langer dan drie jaar (waarvan 12 als secretaris). Van het OR-werk kun je veel leren, het maakt je ook weerbaarder en je bent vaak beter geïnformeerd dan de manager, waardoor je bijvoorbeeld in werkoverleggen (een directe vorm van MZ) daar ten faveure van je collega's weer je voordeel kunt doen: directe beïnvloeding. - Maak zichtbaar welke specifiek toegevoegde waarde de bedrijfscommissie kan hebben. En beperk dit niet tot alleen juridische antwoorden of 'sporen'. - Bedrijfscommissie moet zich beter profileren. Veel OR-leden worden in de praktijk in hun carrière benadeelt als ze kritisch zijn. Zodra je langer in de OR zit kom je op achterstand in je carrièreverloop. - Ik vind de bedrijfscommissie een onzichtbare organisatie. Toevallig ken ik het bestaan ervan omdat wij ons reglement ernaar toe (moesten) sturen.

16 3. Resultaten onderliggende sectoren In dit hoofdstuk worden de resultaten van de vragen die zich lenen voor een weergave middels een diagram opgesomd zonder verder inhoudelijk commentaar. 3.1 Bedrijfscommissie Markt I 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) Gem-OR COR GOR PVT OR Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel een een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? Dat is niet voorgekomen 60 Dat is meerdere keren voorgekomen 49 Dat is één keer voorgekomen Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) anders 7 geen conflict gehad 58 ander MZ-orgaan 9 collega OR-lid 23 werkgeversorganisatie vakbond medewerker bestuurder

17 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? Meerdere antwoorden zijn mogelijk) 24 Nog niet mee te maken gehad 15 Advies gezocht buiten eigen organisatie 41 Advies gezocht binnen eigen organisatie 33 Het conflict is (nog) niet opgelost Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) N.v.t. Rechter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie om advies of een oordeel vragen? weet nog niet 86 nee 7 ja

18 8. Indien u de vorige vraag met 'nee' heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) Rechter Arbiter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Bent u bekend met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie? 36% 64% ja nee 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 4 ik ken de BC niet 62 congressen 11 voorlichting 30 registratietaak 36 vraagbaak 67 bemiddeling

19 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? nee 16 weet (nog niet) 85 ja In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? Vervoer en logistiek Agrarische sector Ambachten Bouwnijverheid Detailhandel Dienstverlening Financiële dienstverlening Grafisch bedrijf Groothandel Horeca en catering Industrie Metaal en techniek Metalektro Overig commercieel Voeding Woningcorporaties Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? > <

20 15. Wat is uw functie in relatie tot de OR? 15 HR of P&O 1 ambtelijk secretaris lid secretaris voorzitter Hoe lang bent u OR-lid of anderszins bij de OR betrokken? langer dan 3 jaar jaar 11 korter dan 1 jaar

21 3.2 Bedrijfscommissie Markt II 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? Gem-OR COR GOR PVT OR Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel een een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? Dat is niet voorgekomen 60 Dat is meerdere keren voorgekomen 49 Dat is één keer voorgekomen Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) anders geen conflict gehad ander MZ-orgaan collega OR-lid vakbond medewerker bestuurder

22 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? Meerdere antwoorden zijn mogelijk) 17 Nog niet mee te maken gehad 56 Advies gezocht buiten eigen organisatie 32 Advies gezocht binnen eigen organisatie 20 Het conflict is (nog) niet opgelost Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) N.v.t. Rechter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie om advies of een oordeel vragen? weet nog niet 98 nee 6 ja

23 8. Indien u de vorige vraag met 'nee' heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) Rechter Arbiter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Bent u bekend met de werkzaamheden van de Bedrijfscommissie? 36% 64% ja nee 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 2 ik ken de BC niet 54 congressen 17 voorlichting 26 registratietaak 52 vraagbaak 42 bemiddeling

24 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? nee 8 weet (nog niet) 79 ja In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? Zorg 100 Overig non-profit Welzijnssector Onderwijs 31 Gesubsidieerde arbeid Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? > < Wat is uw functie in relatie tot de OR? 10 ambtelijk secretaris 67 lid 35 secretaris 18 voorzitter

25 16. Hoe lang bent u OR-lid of anderszins bij de OR betrokken? langer dan 3 jaar jaar 17 korter dan 1 jaar

26 3.3 Bedrijfscommissie voor de Overheid 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) Gem-OR COR GOR OR Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel een een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? Dat is niet voorgekomen 60 Dat is meerdere keren voorgekomen 49 Dat is één keer voorgekomen Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) Werkgeversorganisatie anders 1 5 geen conflict gehad 42 ander MZ-orgaan 6 collega OR-lid 25 vakbond medewerker 7 8 bestuurder

27 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? Meerdere antwoorden zijn mogelijk) 9 Nog niet mee te maken gehad 47 Advies gezocht buiten eigen organisatie 68 Advies gezocht binnen eigen organisatie 26 Het conflict is (nog) niet opgelost Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? (Meerdere antwoorden zijn mogelijk) Arbiter N.v.t. Rechter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie om advies of een oordeel vragen? weet nog niet 75 nee 6 ja

28 8. Indien u de vorige vraag met 'nee' heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) Rechter 7 8 Arbiter Bedrijfscommissie Mediator Advocaat Vakbond Scholingsinstituut Adviseur Bent u bekend met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie? 41% 59% ja nee 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 2 ik ken de BC niet 52 congressen 16 voorlichting 20 registratietaak 28 vraagbaak 36 bemiddeling

29 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? nee 4 weet (nog niet) 65 ja In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? ZBO's Waterschappen Rijk Provincies Politie Overig overheid Gemeenten Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? > <

30 15. Wat is uw functie in relatie tot de OR? 16 ambtelijk secretaris 27 lid 54 secretaris 20 voorzitter Hoe lang bent u OR-lid of anderszins bij de OR betrokken? langer dan 3 jaar jaar 24 korter dan 1 jaar

31 Bijlage I Enquête omgaan met conflicten over medezeggenschap Met deze gezamenlijke enquête van de Bedrijfscommissies voor de marktsectoren en de Bedrijfscommissie voor de Overheid willen wij inzicht krijgen in hoe medezeggenschapsorganen handelen in het geval van conflicten of verschillen van mening, die ontstaan tijdens de uitoefening van de medezeggenschap. Deze informatie is van belang voor de verdere verbetering van de dienstverlening door de bedrijfscommissies aan ondernemingsraden en andere medezeggenschapsorganen. Het betreft een korte vragenlijst die slechts vijf á tien minuten van uw tijd vraagt. 1. Namens welk medezeggenschapsorgaan vult u deze vragenlijst in? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - Ondernemingsraad (OR) - Personeelsvertegenwoordiging (PVT) - Groepsondernemingsraad (GOR) - Centrale ondernemingsraad (COR) - Gemeenschappelijke ondernemingsraad (Gem. OR) - :.. 1.a Indien u hiervoor '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten? In het vervolg van deze enquête wordt steeds gesproken over de OR. Daarmee is telkens ook bedoeld de PVT, GOR, COR, Gem. OR of een andere vorm van medezeggenschap. 2. Heeft de OR de afgelopen vijf jaar wel eens een conflict of verschil van mening op het gebied van medezeggenschap gehad, waar u in onderling overleg niet uit kwam? Hierbij kunt u denken aan conflicten met de bestuurder over het instemming- of adviesrecht, over de instelling van een OR, over scholing van de OR, etc. - Ja, dat is één keer voorgekomen - Ja, dat is meer dan één keer voorgekomen - Nee, dat is niet voorgekomen 3. Met wie had de OR deze conflicten of verschillen van mening? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - De bestuurder - Een medewerker van uw bedrijf of organisatie - Een vakbond - Een werkgeversorganisatie - Een collega OR-lid - Een ander medezeggenschapsorgaan - Wij hebben geen conflict gehad - : 3.a Indien u hierboven '' invulde, met wie had de OR dit conflict of verschil van mening? 4. Indien de OR deze conflicten anders dan in onderling overleg heeft opgelost, hoe heeft hij dat dan gedaan? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - Het conflict is (nog) niet opgelost - De OR heeft binnen het eigen bedrijf of organisatie advies gezocht - De OR heeft buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel gevraagd - We hebben met een dergelijke situatie (nog) niet te maken gehad - : 4.a Indien u hierboven '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten?

32 5. Indien de OR buiten het eigen bedrijf of organisatie een advies of een oordeel heeft gevraagd over een conflict of verschil van mening in het kader van de medezeggenschap, waar/bij wie is dat dan gebeurd? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - Adviseur - Scholingsinstituut of trainer - Vakbond - Advocaat - Mediator - Bedrijfscommissie - Arbiter (in het kader van arbitrage) - Rechter - Niet van toepassing - : 5.a Indien u hierboven '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten? 6. Welke overwegingen hebben destijds een rol gespeeld bij de keuze voor een van de in de vorige vraag genoemde opties? Met deze vraag proberen we inzicht te krijgen waarom OR en voor een bepaalde vorm van advies of oordeel kiezen. Waarom kiest u bijvoorbeeld voor advies door een trainer en niet door een advocaat? Of waarom kiest u voor mediation of bemiddeling en niet voor een procedure bij de rechter? 7. Zou de OR in het geval van een toekomstig conflict of verschil van mening opnieuw bij dezelfde persoon/organisatie/instantie om advies of een oordeel vragen? - Ja - Nee - Weet (nog) niet 7.a Kunt u uw antwoord toelichten? 8. Indien u de vorige vraag met nee heeft beantwoord, of het (nog) niet weet, wie zou u dan in toekomstige gevallen een oordeel of advies vragen? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - Adviseur - Scholingsinstituut of trainer - Vakbond - Advocaat - Mediator - Bedrijfscommissie - Arbiter (in het kader van arbitrage) - Rechter - : 8.a Indien u hiervoor '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten? De volgende vragen gaan nader in op de Bedrijfscommissie. 9. Bent u bekend met de werkzaamheden van de bedrijfscommissie? - Ja - Nee

33 10. Van welke activiteiten kent u de bedrijfscommissie? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) - Bemiddeling en advisering bij conflicten over medezeggenschap - Vraagbaak, waar algemene en specifieke vragen over medezeggenschap kunnen worden gesteld - Registratie van documenten, zoals een ondernemingsovereenkomst - Voorlichting over medezeggenschap - Congressen en workshops - Ik ken de bedrijfscommissie niet - : 10.a Indien u hiervoor '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten? De bedrijfscommissie bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties uit een groot aantal sectoren van het bedrijfsleven en de overheid. De bedrijfscommissie bemiddelt kosteloos tussen bijvoorbeeld een OR/PVT en een bestuurder die een conflict hebben op het gebied van medezeggenschap. Bekijk hieronder het toelichtende filmpje. Filmpje 11. Stel er ontstaat een conflict, bijvoorbeeld tussen de OR en de bestuurder, waar u samen niet meer uit komt. Zou u dan overwegen om een beroep te doen op de bedrijfscommissie om te bemiddelen en te adviseren? - Ja - Weet ik nog niet - Nee 11.a Kunt u uw antwoord op vraag 11 toelichten? In welke sector is uw bedrijf/organisatie actief? Keuze uit: Afbouw en onderhoud, Ambachten, Agrarische sector, Bouwnijverheid, Detailhandel, Dienstverlening, Financiële dienstverlening, Grafisch bedrijf, Groothandel, Horeca en catering, Industrie, Metaal en techniek, Metalektro, Reinigingsbedrijf, Voeding, (Weg)vervoer en logistiek, Woningcorporaties, Overig commercieel, Gesubsidieerde arbeid, Onderwijs, Sport, Welzijnssector, Zorg, Overig non-profit, Rijk, Politie, ZBO's, Gemeenten, Provincies, Waterschappen, Overig overheid. 13. Voor hoeveel medewerkers is uw OR ingesteld? meer dan Hoeveel leden heeft uw OR volgens zijn reglement? Keuze uit: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, anders: 14.a Indien u hiervoor '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten? 15. Wat is uw functie in relatie tot de OR? - Voorzitter - Secretaris - Lid - Ambtelijk secretaris - HR- of P&O-medewerker - Bestuurder a Indien u hiervoor '' heeft ingevuld, kunt u dit toelichten?