JAARVERSLAG. Kwantitatieve en kwalitatieve analyse van de activiteiten vanaf de start op 24 februari 2014 tot 31 december 2015

Transcriptie

1 2015 JAARVERSLAG Kwantitatieve en kwalitatieve analyse van de activiteiten vanaf de start op 24 februari 2014 tot 31 december 2015

2 Inhoud Welkomstwoord 5 Proef op de som van zinvolheid van Kempense samenwerking 7 Een hart voor uw hart! 8 Groei van de diagnostische en interventionele activiteit 10 Groei naar één cardiologische equipe 12 Wie zijn onze patiënten? 14 Wat is de therapeutische stap na een diagnostische katheterisatie? 16 Specifieke kenmerken van de cathlabactiviteit 18 Specifiekere technieken - PFO/ASD sluiting 20 Specifiekere technieken - rotablatie 23 Samenwerking met ons moedercentrum UZ Gasthuisberg 25 Focus op snelle infarctbehandeling in de Kempen 26 Outcome-data en complicaties 28 STEMI s = acute hartinfarcten 29 Alle andere (niet-stemi s) PCI s 30 Aantal complicatieloos verlopen katheterisaties (zonder STEMI s) 31 1-jaars opvolging 32 1-jaars opvolging electieve PCI s 2014 (445 procedures) 33 1-jaars opvolging STEMI s 2014 (102 procedures) 33 Samenwerking met de huisartsen 35 Patiëntentevredenheid

3 Welkom In dit verslag stellen we met trots het Kempens Hartcentrum aan u voor. De eerste coronarografie in de Kempen werd uitgevoerd op 24 februari Het cathlab is een zeer specifieke afdeling met snel opeenvolgende handelingen met ingrijpende consequenties. Voor zo n specifieke afdeling is er dan ook een geolied team nodig. In groeiend wederzijds vertrouwen tussen de Kempense cardiologen en de ziekenhuizen nam het volume gestaag toe en werd de meerwaarde van dit project voor de Kempense cardiale zorg met de dag duidelijker. We geven u graag een beeld. Met ons zevenkoppig verpleegkundig katheterisatieteam zijn we inmiddels perfect op elkaar ingespeeld. Typisch is onze betrokkenheid bij het medisch handelen zelf, wat noodzakelijk is om vlot te kunnen anticiperen in urgente situaties. Als samenwerkend geheel met verpleegkundigen en artsen zijn we zoveel sterker dan de som van de individuen. Bovendien is het ook veel plezanter werken. Goede onderlinge samenwerking en betrokkenheid van alle spelers bij elkaar en bij de patiënt in zijn unieke globaliteit, mondt uit in de fijne combinatie van kwaliteitsvolle, gedreven zorg en gedeelde arbeidsvreugde. Kris Bertels Verpleegkundig coördinator cathlab 4 5

4 Proef op de som van zinvolheid van Kempense samenwerking Het opstarten van een hartkatheterisatie-eenheid voor de Kempen in AZ Turnhout was een geweldige uitdaging. Enerzijds moesten we er over waken dat de standaard van hartzorg - die dankzij onze samenwerking met UZ Leuven en de Antwerpse ziekenhuizen al hoog lag - verder verbeterde. Anderzijds moest tijdens de opstartfase de samenwerking tussen de andere Kempense ziekenhuizen nog verder op punt gesteld worden. Samenwerking voor de Kempense patiënt Dankzij de inspanningen van de Kempense cardiologen, de directies van de verschillende ziekenhuizen, de verpleegkundigen en alle ondersteunende diensten denk ik dat we nu, twee jaar later, kunnen stellen dat er op het vlak van invasieve cardiale zorg een performant systeem gecreëerd is, dat functioneert tot ieders tevredenheid en zich volledig focust op het belang van de Kempense patiënt met hartproblemen. Dr. Herman Van der Stighelen, Medisch coördinator cathlab 6 7

5 Een hart voor uw hart Invasieve cardiologie is een hoogtechnologische activiteit maar ook bij uitstek een moment van intense menselijke interactie. Het blijvend creëren van een warme, gastvrije en betrokken zorgomgeving is een absolute prioriteit, waar het ganse team zich van harte voor inzet. Een hart voor uw hart invasieve cardiologie Voor de patiënten is het aangenaam vertoeven in de lichte dagzaal met een indrukwekkend zicht op de skyline van Turnhout. 8 9

6 350 Groei van de diagnostische en interventionele activiteit Het Kempens Hartcentrum maakte vanaf de opstart in 2014 meteen een sterke start. Door de komst van alle interventionele activiteiten van Mol en Herentals naar Turnhout, kenmerkte 2015 zich door een significante toename van het aantal procedures. Het aandeel van percutane coronaire interventies (PCI s) in verhouding tot het aantal diagnostische procedures, schommelde continu rond 35%, wat mooi is JAN F FEB EB M MAA AA A APR PR M MEI EI JJUN UN JJUL UL A AUG UG S SEP EP O OKT KT N NOV OV D DEC EC PCI CORO M MAA AA A APR PR M MEI EI JJUN UN JJUL UL A AUG UG S SEP EP O OKT KT N NOV OV D DEC EC 350 Jaartotaal PCI CORO JJAN AN F FEB EB PCI CORO

7 Groei naar één cardiologische equipe % Van bij aanvang werd gestreefd naar een zo intensief mogelijke samenwerking tussen de cardiologische diensten van Turnhout, Herentals en Mol Op korte termijn werd onder impuls van Dr. John Thoeng, diensthoofd cardiologie AZ Turnhout, een ziekenhuisoverschrijdende associatie cardiologie tot stand gebracht. Deze is sinds januari 2015 functioneel. Het Kempens Hartcentrum heeft hiermee een breed en sterk draagvlak AZ Turhout Dr. Harry Lesseliers Dr. Ivan Bekaert Dr. John Thoeng Dr. Bruno Reynders Dr. Herman Van der Stighelen Dr. Karen Debie Dr. Bert Van Reet Dr. Anton Verrijcken Dr. Mark Coosemans Dr. Pieter-Jan Hofkens AZ Herentals Dr. Carl Van Haesendonck Dr. Serge De Ridder Dr. Wim Huysmans Dr. Annemie Voet H. Hartziekenhuis Mol Dr. Harry Striekwold Dr. Max Romagnoli Dr. Ruud Koevoets Dr. Aydin Basoglu Dr. Laurent Vande Kerckhove JAN F FEB EB M MAA AA A APR PR M MEI EI Mol Herentals Turnhout JJUN UN JJUL UL A AUG UG S SEP EP O OKT KT N NOV OV D DEC EC Geleidelijke groei van het aandeel van Herentals en Mol tot bijna 50 % van de activiteit % Invasieve diagnostiek Dr. Harry Striekwold 12 Dr. Ruud Koevoets Dr. Carl Van Haesendonck Dr. Wim Huysmans Dr. Anton Verrijcken JJAN AN F FEB EB M MAA AA A APR PR M MEI EI JJUN UN JJUL UL A AUG UG S SEP EP O OKT KT N NOV OV D DEC EC Mol Herentals Turnhout De cijfers in de grafieken hebben betrekking op alle procedures die in het cathlab worden uitgevoerd 13

8 Wie zijn onze patiënten? Coronaire pathologie komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen, wat ook blijkt uit onze verwijzingen voor een coronarografie. De meerderheid van de patiënten heeft een leeftijd tussen 55 en 85 jaar. Uit analyse van onze patëntenpopulatie blijkt - door de samenwerking van de verschillende ziekenhuizen - dat we het grootste deel van de Antwerpse Kempen bestrijken. Overgewicht aan mannen 37% % Schets van het verzorgingsgebied. 63% vrouwen mannen Gemiddelde leeftijd : 67 jaar Leeftijd

9 Wat is de therapeutische stap na een diagnostische katheterisatie? Van alle patiënten verwezen voor diagnostische katheterisaties dient 38 % percutane interventie te ondergaan (ballondilatatie met bij overgrote meerderheid het plaatsen van één of meer stents). 12 % ondergaat een cardiochirurgische ingreep. Bij 40 % van de patiënten wordt geopteerd voor een medicamenteus beleid. Bij 10 % zijn de kransslagaders normaal. Dr. Serge De Ridder, interventiecardioloog Therapeutische stap na diagnostische katheterisatie Uitkomst 3% 9% 10% 38% 40% klepoperatie CABG geen behandeling nodig medicamenteuze behandeling stenting 16 17

10 Specifieke kenmerken van de cathlabactiviteit Belangrijk is dat we van bij de opstart in consensus hebben beslist om de arteria radialis in de pols als preferentiële toegangsweg te gebruiken. We zijn van mening dat dit een meerwaarde vormt op het vlak van patiëntencomfort en dat hiermee bloedingen ter hoogte van de prikplaats worden geminimaliseerd. Gemiddeld werd 89 % van onze procedures via radiale weg doorgevoerd (conversie naar femoraal 2,1 %). Access 11% 2% 87% radiaal femoraal conversie We hebben een relatief hoog percentage van acute pathologie: 20 % van de PCI s zijn non-stemi s, 17 % STEMI s. Het interventionele werk wordt evenwichtig verdeeld zodat elk van de vijf interventiecardiologen minstens 150 procedures per jaar verricht. In de meerderheid van de stentimplantaties wordt gebruik gemaakt van drug-eluting stents: 89 %. Dr. Aydin Basoglu, interventiecardioloog FFR-meting, een drukmeting in de coronair om bij angiografisch twijfelachtige vernauwingen de meest aangewezen therapeutische optie te bepalen, wordt in iets meer dan 10% van de diagnostische procedures gebruikt. Stents 11% 89% BMS DES 18 19

11 Specifiekere technieken PFO/ASD sluiting Een PFO of patent foramen ovale is een aangeboren kanaal tussen rechter- en linkervoorkamer dat soms betrokken is in het optreden van een beroerte. Een ASD of atrium septum defect is een aangeboren gat in het tussenschot tussen beide voorkamers dat kan leiden tot overbelasting van het rechterhart. Beide defecten kunnen in de meeste gevallen via een liesbloedvat gesloten worden met een parapluutje. Sinds de opstart van het hartcentrum tot eind 2015 hebben we 11 succesvolle procedures uitgevoerd. Dr. Bert Van Reet, interventiecardioloog Specifiekere technieken PFO/ASD sluiting 20 21

12 Specifiekere technieken rotablatie Een vernauwing van de kransslagader is soms zo hard en verkalkt dat een stent niet ter plaatse gebracht kan worden. In dergelijke situaties kan het zinvol zijn om het bloedvat eerst voor te bereiden met een door perslucht aangedreven diamantboortje dat de kalk in de plaque als het ware wegfreest (rotationale atherectomie). Nadien zijn dan nog één of meerdere ballondilataties nodig vooraleer de stent mooi ontplooid kan worden. Deze techniek is sinds 2015 ad hoc beschikbaar in het Kempens Hartcentrum. Doorgaans wordt deze procedure echter gepland in tweede tijd omdat ze vaak deel uitmaakt van een complexere stentstrategie. Dr. Mark Coosemans, interventiecardioloog Specifiekere technieken rotablatie 22 23

13 Samenwerking met ons moedercentrum UZ Gasthuisberg Bij de oprichting van het Kempens Hartcentrum was het de bedoeling om goede cardiologische zorg meer toegankelijk te maken voor de Kempense bevolking. Dit is ontegensprekelijk gelukt. Het hartcentrum heeft de voorspellingen qua aantal procedures maar ook qua kwaliteit van procedures overtroffen. Prof. dr. Bart Meyns, diensthoofd cardiale heelkunde UZ Gasthuisberg We houden vanuit Leuven de band met het Kempens Hartcentrum zo intens mogelijk door rechtstreeks contact met de artsen op basis van specifieke patiëntenbesprekingen en door tweewekelijkse videoconferenties in teamverband. Hiervoor werd een speciale IT-conferentiekamer ingericht. Patiënten met complexe pathologie kunnen zo rekenen op een grondig multidisciplinair doorgesproken behandelingsvoorstel. De ondersteuning voor urgente en semi-urgente patiënten verloopt onverhoopt vlot. In 2015 werden meer dan 400 patiënten van het Kempens Hartcentrum doorverwezen voor cardiochirurgie, waarvan meer dan 300 naar UZ Gasthuisberg. Deze toename van hartchirurgie leidde zelfs tot een toegenomen wachttijd voor geplande chirurgische ingrepen, wat aanleiding geeft tot de nodige aanpassingen in de capaciteit in Leuven. Het Kempens Hartcentrum toont aan dat toegang tot goede zorg de kwaliteit effectief verbetert

14 Eddy Cuyvers, patiënt Focus op snelle infarctbehandeling in de Kempen Sinds 1/4/2014 is er continue infarctwacht in AZ Turnhout. Deze continuïteit wordt gegarandeerd door vier cardiologen en zeven cathlabverpleegkundigen. Zij vormen een belangrijke schakel in een life-chain die begint bij de MUG- en spoedgevallendiensten van heel de Kempen en waarbij ook de dienst CCU en IZA van AZ Turnhout een vitale rol spelen. Naast outcome worden ook de klassieke parameters bij infarctbehandeling, zoals diagnosis-to-balloon time en AZT-door-to-balloon time goed opgevolgd. De gemiddelde AZT-door -to-balloon time tot nu toe is: 36,3 minuten. (< 60 is het internationale streefdoel). De gemiddelde diagnosis-to-balloon time is : 74,1 minuten (< 120 is het internationale streefdoel). De STEMI-wachters, 24/24 en 7/7 Op 11 december 2015 nam het leven van Eddy Cuyvers een drastische wending. Eddy: Ik voelde mij de dagen ervoor al niet te best. Met de fiets naar het werk rijden lukte me niet meer zo goed. Ik was snel moe en voelde steken in mijn borst. Op 10 december 2015 verslechterde mijn toestand en ging het van kwaad naar erger. Omdat ik me benauwd voelde en nog moeilijk kon ademen, hebben mijn vrouw en zoon me s nachts naar de dienst spoedgevallen in AZ Herentals gebracht. Eens aangekomen op spoedgevallen ben ik door een hartinfarct in elkaar gestuikt en hebben ze mij ter plaatse moeten reanimeren. Toen ik terug bij bewustzijn kwam, heeft het medisch team snel gehandeld. Onmiddellijk hebben ze mij met de MUG-dienst naar het Kempens Hartcentrum in AZ Turnhout gebracht. Daar hebben ze meteen een stent geplaatst waardoor ik me al direct veel beter voelde, alsof er een zak cement van mijn borst werd getild Ik ben dan nog even in observatie gebleven op CCU en na enkele dagen mocht ik weer naar huis. Als ik terugblik, ben ik zeer tevreden over de manier waarop ik werd opgevangen en behandeld. Zowel in Herentals als in Turnhout heeft het medisch team mij op mijn gemak gesteld en met goede zorgen omringd. Ik had vertrouwen in de zorgverleners. Ik kan mij die rit in de ziekenwagen nog goed voor de geest halen: ik heb mij nog nooit zo ellendig en kwetsbaar gevoeld. Ik wist niet dat een mens zo kon rillen! Gelukkig was er een hartcentrum in Turnhout, zo dicht bij huis. Als dat er niet was geweest, had ik dit wellicht niet overleefd. Momenteel volg ik drie keer per week hartrevalidatie in het AZ Herentals, waar ik word opgevolgd door een multidisciplinair team van een cardioloog, kinesist, psycholoog en diëtist. Ik neem het advies dat ze mij geven ter harte. We hebben onze manier van leven helemaal omgegooid. Ik volg nauwgezet mijn bewegingsschema en eet gezond, Alle risico s die kunnen leiden tot een nieuw hartinfarct, probeer ik te vermijden. Momenteel bekijk ik de situatie van dag tot dag. Samen met mijn gezin probeer ik te genieten van het moment. Mijn leven zal wellicht nooit meer hetzelfde zijn als voor het hartinfarct, maar dankzij het snel handelen, de goede zorgen van de hulpverleners en de beschikbaarheid van de medische infrastructuur in de onmiddellijke nabijheid, heb ik het overleefd. En dat is nog altijd het allerbelangrijkste. 50% van de STEMI s komt via de MUG diensten 26 27

15 Outcome-data en complicaties We doen ons uiterste best om nauwgezet vroege en laattijdige complicaties op te volgen. Bij de analyse van deze data maken we een onderscheid tussen acute hartinfarcten, STEMI s en alle andere pathologie. De reden is evident: patiënten met een acuut hartinfarct komen spijtig genoeg soms (langdurig) gereanimeerd of met blijvend zeer lage bloeddruk (cardiogene shock) op onze katheterisatiekamer aan. De prognose is dan duidelijk somberder. Van bij de start bleek in ons centrum zeer zware STEMI-pathologie toe te komen: 14 % is gereanimeerd 11 % is in cardiogene shock 8,5 % is gereanimeerd en in shock STEMI s = acute hartinfarcten 265 patiënten of +/- 12 per maand. 23 overlijdens in hospitaal = 8,68 %. Van de 23 waren er 18 gereanimeerd en in shock. waren er 5 enkel in shock. In-hospitaal mortaliteit tot heden indien niet gereanimeerd of in shock: 1,2 %. Van de 13 gereanimeerde STEMI s die niet in shock waren, overleefde 84 %

16 Alle andere (niet-stemi s) PCI s geplande patiënten, met inbegrip van pre-infarcten (non-stemi s). 0 % mortaliteit in hospitaal. 2 patiënten werden urgent verwezen voor CABG in UZ Leuven na failed PCI = 0,16 % (beiden overleefden). Complicaties na diagnostische katheterisatie, voor chirurgie Aantal complicatieloos verlopen katheterisaties (zonder STEMI s) 4131 procedures. > 98,66 % volledig complicatieloos. > 90 % van die uitzonderlijke complicaties bleef zonder restletsels. bijvoorbeeld: bloeding waarvoor eventueel heelkunde. TIA met volledig herstel. ventrikelfibrillatie met onmiddellijke recuperatie. 1 patiënt met kritisch hoofdstamletsel, gepland voor dringende heelkunde, en collaps na diagnostische katheterisatie (ondanks transport met ECMO), overleed na dringende CABG. 2 patiënten overleden onverwacht meer dan 12u na de katheterisatie in afwachting van dringende cardiale heelkunde. Complicaties 1,34% 98,66% met complicaties zonder complicaties 30 31

17 1-jaars opvolging Algemeen kunnen we stellen dat exacte en volledige 1-jaars opvolging een uitdaging is gezien verscheidene ziekenhuizen met verschillende informaticasystemen deel uitmaken van ons samenwerkingsverband. Dankzij belangrijke inspanningen van de betrokken cardiologen en de secretariaten denken we toch betrouwbare cijfers te kunnen voorleggen, met een controlepercentage boven de 98 % (telefonisch of via recente verslagen). 1-jaars opvolging electieve PCI s 2014 (445 procedures) Cardiale mortaliteit: 3 > 2 reeds in hartfalen > 1 dubbele restenose, overleden na CABG Reïnterventie in het behandelde bloedvat: 6 Laattijdige stenttrombose: 1 Niet-cardiale mortaliteit: 12 1-jaars opvolging STEMI s 2014 (102 procedures) Laattijdige cardiale mortaliteit: 3 > 1 plots overlijden > 1 hoogbejaarde na langdurige hospitalisatie > 1 na gereanimeerd STEMI, na langdurige hospitalisatie Reïnterventie in het behandelde bloedvat: 0 Laattijdige stenttrombose: 0 Niet-cardiale mortaliteit:

18 Samenwerking met de huisartsen In de beginperiode had ik de indruk dat patiënten misschien iets sneller een coronarografie kregen dan vroeger. Doch deze indruk was fout. Toen ik de verslagen van de patiënten die in het Kempens Hartcentrum onderzocht werden, aandachtig bekeek, zag ik dat de indicaties goed gesteld waren. Mijn patiënten zijn zeer tevreden met de gang van zaken. Snel na het consult bij de cardioloog kregen ze een afspraak voor een coronarografie. Het traject vanaf het binnenkomen tot aan het verlaten van het hartcentrum verloopt zeer gesmeerd. Ik krijg een goede en snelle verslaggeving en word bij het verloop betrokken. Op een overleg met collega dr. Herman Van der Stighelen heb ik statistieken gezien van het hartcentrum. In aantallen wijkt het centrum zeker niet af ten opzichte van andere centra. Het resultaat qua casefinding was ook zeer positief. Ik kan stellen dat ik als huisarts zeer tevreden ben met de aanwezigheid van het Kempens Hartcentrum. Dr. Sabine Op de Beeck, huisarts, voorzitster Huisartsenvereniging regio Turnhout (HRVT) 34 35

19 Patiëntentevredenheid Het Kempens Hartcentrum heeft niet enkel de ambitie uitstekende zorg dichtbij de patiënt te brengen, maar wil daarnaast ook de focus leggen op gastvrijheid en persoonsgerichte service naar de patiënt. Om nog beter te kunnen inspelen op de noden van onze patiënten, nemen wij systematisch uitgebreide tevredenheidsenquêtes af. Heeft u tijdens het onderzoek pijn ervaren? Had u na het onderzoek ongemakken/pijn thv de aanprikplaats? 120% 120% ja, ernstig ja, beperkt ja, minimaal neen 100% 80% 60% 80% 60% 40% 40% 20% 20% 0% 0% acuut hartinfarct geen hartinfarct wel dringend gepland alle type opnames acuut hartinfarct Hoe tevreden bent u over de informatie tijdens het onderzoek? 120% zeer ontevreden eerder ontevreden eerder tevreden zeer tevreden 100% 80% 60% 36 gepland alle type opnames 120% zeer ontevreden eerder ontevreden eerder tevreden zeer tevreden 100% 80% 60% 40% 20% 20% opnames% geen hartinfarct wel dringend Hoe tevreden bent u over het medisch verloop van het onderzoek zelf? 40% 0alle type medisch advies nodig pijnlijk / gezwollen blauw neen 100% 0% acuut hartinfarct geen hartinfarct wel dringend gepland alle type opnames acuut hartinfarct geen hartinfarct wel dringend gepland alle type opnames 37

20 Verantwoordelijke uitgever: Dr. Herman Van der Stighelen, medisch coördinator Kempens Hartcentrum Rubensstraat 166, 2300 Turnhout Redactie en coördinatie: team Kempens Hartcentrum Met dank aan iedereen die aan dit jaarverslag heeft meegewerkt Fotografie: Kempens Hartcentrum en Heidi Rombouts en Eric Verschueren Vormgeving: ADworks, Nieuwe Kaai 81-85, 2300 Turnhout Druk: Drukservice, Hagelberg 11, 2250 Olen 38 39

21 Rubensstraat Turnhout