Ervaringen met Afrikaanse meeuwen

Transcriptie

1 Ervaringen met Afrikaanse meeuwen De Afrikaanse meeuw is een ras dat in essentie in honderden jaren niet wezenlijk is veranderd. Hoewel ook al eeuwen geleden vanuit Noord-Afrika naar Europa gekomen, is het zelden zeer populair geweest. Het is dan ook zeker geen ras voor beginners. Zelfs voor ervaren fokkers, ook van andere meeuwen, zijn ze - ook praktisch gezien - moeilijk te fokken. Daarnaast valt in de selectie een buitengewoon groot percentage af en gaat het bij de dieren die overblijven om millimeters. En dan moet men die ook nog eens leren zien. Ter illustratie zal ik een kleine historie schetsen van mijn ervaringen. Mijn eerste koppel Afrikanen kocht ik van de heer De Gier uit Naaldwijk, welke eigenlijk afkomstig waren van de grote Afrikaanse meeuwenfokker Brooijmans uit Breda. Het was een koppel dunne (bruine) dieren van het typische formaat van die dagen: klein, kort, met ook korte pootjes, en breed in de schouders - snel taps toelopend naar de staart. Het kopje was spreekwoordelijk kogelrond met een diep (aan de onderkant van het kopje) gelegen snavel en een brede snavelbasis. Hierdoor liep de naar verhouding brede kop daadwerkelijk in dezelfde breedte van bovenop de kop door tot aan de snavel. De snavels waren bij beide dieren stevig, hetgeen in die dagen zeker niet bij alle Afrikaantjes het geval was. Tegelijkertijd hadden ze echter een soort haaksnavels. Deze hadden wel substantie en waren zeer breed, maar liepen in de punt uit in een soort naar binnen gerichte haak. Daardoor liep de snavel meteen goed mee met het profiel. Bij thuiskomst op Walcheren was mijn duivenmentor, de roemruchte Ben Mulder, blij verrast. Hij had de dieren zo mee naar huis willen nemen. Het was een kwestie van tijd dat ik de heer Brooijmans op de hoogte kon stellen van het feit dat ik een paar van zijn dieren had weten te bemachtigen. Ik was zeker niet de enige die op zoek was naar zijn Afrikanen. Brooijmans bezat destijds de absolute Europese top. Zijn dieren had hij na veel sparen geïmporteerd uit Groot-Brittanië, waar hij enkele jaren later alles won dat er te winnen viel. Ook vanuit Duitsland was er veel belangstelling, maar daar verkocht hij weinig of niets naar toe. Daar moet bij worden gemeld dat hij ieder jaar slechts fokte met vijf of zes 17

2 18

3 koppels, dus zoveel viel er ook niet van de hand te doen. Toen ik Brooijmans sprak op een show in Brabant bleek dat hij grote twijfels had of het goed was dat zijn dieren in zulke jonge handen waren gevallen. Het enige dat hij me mee gaf was: zorg dat je ze gezond houdt jongen!. Dat bleek goede raad, maar ook een grote opgave. Het viel niet mee ze in conditie te houden en ik kan me niet herinneren dat ik van het koppel ook maar een jong groot heb gekregen. Na een blauwe maandag al even blauwe Blondinetten te hebben gefokt, en later ook Oudhollandse meeuwen, kwamen de Afrikaantjes weer terug toen Ben Mulder zijn dieren weg deed. Het voordeel was dat ik intussen meer ervaring had opgedaan met de andere rassen, en ik kon een redelijk aantal Afrikaantjes groot krijgen en ook exposeren. Daarbij hielp dat Mulder me er meteen twee koppels geëksterde Deense tuimelaars bij had gegeven, welke uitstekende voedsters bleken te zijn. Kwalitatief was het echter behelpen. Een paar jaar later ging ik studeren en moesten de meeuwtjes het veld ruimen. Een vier jaar geleden was ik in Lier bij Antwerpen en daar werd me een koppel jonge witte postduiven aangeboden. Bij de eerste eieren was de eerste gedachte echter meteen dat het ook eieren van Afrikaanse meeuwen hadden kunnen zijn. Na een eerder verzoek van mij, belde Martin Treffers dat hij drie dieren over had: een Anatolier doffer en twee witte duivinnen. Aangevuld met een gekraste Show Antwerp van Dennis van Doorn en een bruingezoomde Satinette van Theo Werkhoven had ik goed materiaal om eerst maar eens te experimenteren. De kans was namelijk aanzienlijk dat ik binnen korte tijd voor mijn werk naar het buitenland zou moeten. Daarnaast was ik niet overmatig gecharmeerd van de (m.n. Duitse) vogels van dat moment. Qua koppen bevielen ze zeker, maar het type was niet zoals ik ze kende. Ze waren mijns inziens te hoog op de poten en te lang en los in de veren. (Ben Mulder noemde dergelijke dieren destijds vodden ; hij was er van overtuigd dat er teveel gerommeld werd met langvoorhoofdtuimelaars.) Met het kruisen met Show Antwerp en Satinette zou ik er wellicht achter komen wat ik moest doen om het oude stevige type weer te verkrijgen. 19

4 20

5 De kruising met de Satinette was geen succes. Smalle lange types en te weinig voorhoofdsvulling, om maar niet te spreken van de snavelinbouw. De kruising met de Show Antwerp was interessanter: vitale, stevige dieren met al meer de sprekende roofvogelkoppen die sommige oudere Afrikaanse meeuwen ook hebben. Intussen waren er witte Afrikanen bijgekomen van Heinrich Kamp en kleurstaarten van de familie Janssens uit Turnhout. Ik was intussen ook wat meer gewend geraakt aan de Duitse types en ook overtuigd dat het eigenlijk niet wenselijk was om terug te gaan naar het oude type Nederlands/Engelse Afrikaan, met o.a. al zijn gezondheidsproblemen. Nadeel vond ik nog wel dat de Duitse dieren beduidend minder vertrouwelijk waren dan mijn eerste Afrikaantjes. Nu ben ik dus intussen al weer een jaar of vier bezig met de Afrikanenfok en begint het er goed uit te zien. Waar ik nog steeds van overtuigd ben is de noodzaak om stevige, gezonde, liefst korte en v-vormige dieren te fokken, met veel volume in met name het voorhoofd. Twee jaar geleden fokte ik een mooie lichtbonte duivin. Het dier bezat de beide door mij gewenste kwaliteiten wat betreft type en voorkop. Wensen waren nog wel gelegen in meer vulling bovenop het kopje en een steviger snavel. Tevens was het dier voor een bonte niet goed getekend. Met dat laatste raakte ze onderwerp van discussie bij de Europese meeuwenclub. Ik vond het eigenlijk wel amusant dat een diertje van een van de weinige Hollandse fokkers voor zoveel consternatie kon zorgen. Wat ik zelf erger vond was dat de duivin er wat betreft het leggen van eieren er na drie rondes de brui aan gaf. Het positieve was dat ik voor mezelf bevestigd kreeg dat ik in ieder geval zicht had op waar het naar toe moest. Vorig jaar ben ik me geheel toe gaan te leggen op de zwarte kleurslag en op Anatolische meeuwen/kleurstaarten, eveneens in zwart. De stam die ik nu heb is een mix van zwarte Duitse dieren van Westheider en Stuhlmacher en eigen, met name bonte, dieren. De bedoeling is door deze te mengen niet alleen de vitaliteit, maar ook de zwarte kleur en de oogkleur (oranje) te verbeteren. Met name mijn Stuhlmachers hebben een sublieme vulling boven het oog en een fraaie diepe snavelzetting. Opvallend is dat de zwarten van een ander type lijken te zijn dan de prachtige witten van dezelfde fokker, waarvan Martin Treffers 21

6 ook uitstekende dieren heeft kunnen krijgen, met goed gevolg in de nafok. Ik prefereer het type van de zwarte Afrikanen, maar mijn indruk is wel dat de witte vitaler zijn en ook een tikje groter. Ik hoop dat door vermenging met mijn eigen dieren het mogelijk zal zijn om alle goede kenmerken in een goed zwart of bont dier te verenigen. Van belang daarbij is overigens niet alleen het fokken van een kogelronde kop, maar ook het verkrijgen van een flinke diameter daarin. Dit is m.i. noodzakelijk om volume (vulling) te creëren. En om dit te verkrijgen zijn naar mijn mening fokdieren met een redelijke afstand (minimaal 5 millimeter) tussen het oog en het begin van de snavelhoek (mondhoek) onontbeerlijk. Daardoor komt ook het oog centraler te staan. Daarbij moet echter niet worden vergeten om de snavel vooral diep onder aan het kopje te fokken, met de rechte lijn van snavelpunt naar het midden van het oog. Dit jaar heb ik met zes koppels gefokt en er lopen een paar veelbelovende zwarte dieren in het hok, met aardige types, mooie ronde koppen en diepe, stevige snavels. Tevens zijn er wat grotere bonte dieren die qua kop niet ideaal zijn, maar wel heel vitaal en met stevige snavels. Deze zijn weer bruikbaar voor zowel verbetering van de Afrikaanse als de Anatolische meeuwen. Bij het schrijven van dit stuk is het begin juni. Ik ga nog wel even door met de fok; mijn ervaring van de afgelopen seizoenen is dat de beste dieren geboren werden in de zomermaanden. De dieren hadden deze lente ook wat last van vruchtbaarheidsproblemen (sommige duivinnen waren pas in januari van Hamburg naar Heemstede verhuisd), met als gevolg dat ik nog voldoende ringen over heb. In ieder geval hoop ik dat de eerste dieren klaar zijn om te showen en de - immer plezierige - strijd aan te gaan met collega Afrikanenfokkers in Nederlands en Europees verband. T. Westerhuis. 22