MIJN FAVORIETE KLEURSLAG ONDER DE EGYPTISCHE SWIFTS

Transcriptie

1 GAZAGANTI MIJN FAVORIETE KLEURSLAG ONDER DE EGYPTISCHE SWIFTS Tekst en foto s: Remco de Koster Foto: Gazaganti Swift met een goede lengte. Sinds ik de eerste keer de Gazaganti Swifts zag, was ik erdoor gefascineerd. De eerste keer, dat was in de tachtiger jaren bij im- en exportfirma de Boer in Nijverdal. Deze duiven kwamen via handelsrelaties met Arabische klanten naar Nederland. Opvallend waren de lange vleugels en staarten, de kleine ronde koppen en vooral ook de kleur van de Gazaganti en de Ryani, zoals we beide kleurslagen met een goudgeel gekleurde hals tegenwoordig noemen. Natuurlijk kende ik de foto van een Egyptische Swift uit het handboek van C. A. M. Spruijt, maar deze opname in zwart/wit van een enkele duif, die in het duivenpark van Spruijt verzeild raakte, was niets vergeleken met de schoonheid die ik nu voor ogen had. Enkele jaren later, op de Europashow in Gent/België in het jaar 1989, leerde ik Marc Wille kennen en zag daar ook zijn Swifts, die hij in een goede kwaliteit had. We hielden veel contact, en omdat vrijwel tegelijkertijd ook in Duitsland Swiftduiven ten tonele verschenen (en daar als exotische nieuwelingen opzien baarden), besloten de liefhebbers van de Swiftduiven, in 1990 de Europese Swift Club op te richten. Maar schijnbaar was het tijdstip hiervoor nog te vroeg, want de club ging weer ten onder. De redenen hiervoor waren onder andere het komen en gaan van de nieuwe liefhebbers (die er soms ook wel een financieel slaatje uit wilde slaan, maar dat van korte duur) als ook een zekere onenigheid bij de fokkers onderling. Ja, we wisten nog lang niet alles over deze mooie duiven, behalve dan dat er een Egyptische Swift bestond (het langere type in gazaganti en ryani). Men kende tenslotte ook de korter gebouwde Syrische Swift, die in blauw met zwart gezoomde veren eveneens al uit de literatuur bekend stond. Over de vele andere kleur- en tekeningvariaties, waarvan de meeste liefhebbers in Europa al hadden gehoord, wist men niet veel; ze kwamen pas in de afgelopen jaren naar Europa in geringe aantallen.

2 Ondertussen weten we dat er meer kleurslagen en ook typevariaties zijn, die bij ons vaak de Egyptische namen behouden, waardoor het er niet makkelijker op wordt, om deze te classificeren. Met de blauw-donkergezoomden (Syrische Swift) is dat aardig gelukt, en ook de mesawed kan men gewoon als witpen vertalen. Weer wat moeilijker wordt het met de bolk, de Swiftduiven, die schildgetekend zijn en twee grote, tot vaak in de hals verlopende wangvlekken hebben. Ze zijn er ook in geschubd en als witbanden; een goede Europese benaming zou dus zinvol zijn, mochten zulke kleurslagen in Europa ter erkenning worden voorgesteld. Rechts: Egyptische Swifts in gazaganti bij de auteur. Anders verliep het bepalen van de namen voor de kleuren gazaganti en ryani (soms ook wel anders geschreven, al naar gelang de taal). In Europa hadden en hebben we geen vergelijkbare kleurslagen, zodat destijds besloten werd, de originele namen te behouden met een beschrijving van de veerkleuren erbij. Dat was niet geheel eenvoudig, en met de beschrijving van blauwgeel voor de gazaganti was (en ben) ik eerder ongelukkig dan tevreden. Bij de ryani was het makkelijker; de duiven tonen een wat matte, fluweelzwarte kleur met een gouden halsring, die bij de doffers in het algemeen mooier gesloten om de hals verloopt dan bij de duivinnen. (Dat is in zekere zin te tolereren.) Links: Gazaganti met een goede kleurverdeling. De derde en eveneens erkende kleurslag bij de Egyptische Swift zijn de veelkleurigen, die er reeds vanaf het begin zijn. Ze zijn vrijwel wit (roomkleurig) met een gele hals en weinig gekleurde spatten in de hals en hier en daar ook in het overige gevederte. De fout, die enkele fokkers in Europa maakten, om daaruit de veelkleurigen, ja, haast almonds te willen maken, zoals we deze bij andere rassen en Kortvoorhoofd Tuimelaars kennen, leidde tot kruisen en uiteindelijk een nieuw product. Dat is jammer, want de originele roomkleur met goudhals is veel interessanter, vind ik.

3 Boven: Bij deze drie Gazaganti's zie je goed de verschillen: achter een gele doffer, links de "middenkleur" en vooraan een duivin. Naast al de kleurenkennis bij de Egyptische Swift weten we ondertussen ook dat er ook verschillende kopvormen zijn. Erg mooi zijn de kortsnavelige safi met de kopvorm als min of meer van een duivenei, in voorkop en snavel mooi rond en met de snavel in dit profiel ingepast. Vaak worden ze in roomwit met een gele hals gefokt, ook in geelzilver, en schijnbaar hoort deze kleur bij de safi, wat zoveel als de echten betekent. De safi worden als de meest waardevolle en duurdere Swift variëteit beschouwd. Rechts: Oude duif met een jong in het nest. Een ander koptype zien we bij de blauw-donkergezoomden met zilverkleurige hals. Met grove neusdoppen, dikke, korte snavels en brede oogranden lijken ze aan de zware kant en je zou er haast een wratduif in kunnen zien. De beduiding van het sterk groeiende neus- en oograndweefsel wordt naar mijn mening wel overdreven, want de kopvorm zelf, type en kleur hebben bij de fok ervan toch wel meer prioriteit. En een derde variëteit wil ik in deze bijdrage eveneens noemen. Het zijn korte koppen met een eerder steil voorhoofd en daarentegen een kleine, recht ingebouwde snavel als bij een Engelse Kortvoorhoofd Tuimelaar. Dat zijn trends en visies, waarvan men niet kan voorspellen of ze zich weten door te zetten of

4 niet. We weten dus nog lang niet alles over de Swiftduiven, uiteindelijk zijn er ook maar weinig fokkers van. Links: Fraaie kopstudie van een oude doffer. Mijn eerste Egyptische Swifts in gazaganti had ik aan het begin van de negentiger jaren van Marc Wille. Natuurlijk beviel mij het buitengewone, lang bevederde type van de duiven, alsook de ronde kop en de diepe stand, maar vooral de kleur van de veren beviel mij het meest. De kleur varieert enigszins tussen een lichter en donkerder bruingeel, wat bij de doffers beter is te zien dan bij de duivinnen, die iets meer zwart (roetachtig) in het gevederte tonen. Beide geslachten hebben wel de goudgele hals, die zich duidelijk van de andere kleuren onderscheidt. De punten van de vleugels zijn roetachtig zwart met een blauwachtige zweem. Ook de staart is donkergrijs met een nog donkere brede staartband. De intensiteit van deze kleuren verschilt enigszins, zodat bij de fok een zeker evenwicht is na te streven. Rechts: Gazaganti doffer, tentoongesteld op de Duitse Lipsia show. Apart zijn de af en toe voorkomende gele Swifts, die op de vleugels goed doorgekleurd zijn met geel; tot dusver zag ik deze kleur alleen bij de doffers en dit slechts bij weinig dieren. De kleur van de gazaganti is gewoonweg apart en tot dusver niet nader onderzocht. Zoals ik al schreef, is er onder de erkende sierduiven geen vergelijkbare kleur. Men gaat ervan uit (Prof. Sell, 2015) dat gazaganti tot de kleur brons behoort in een eigen wijze. Spruijt deed in één van zijn handboeken (Reuten-, kip-, wrat-, vleesch- en zeldzame duivenrassen, 1927) al verslag van een koppel bronskleurige Swift s, dat in 1862 in Birmingham werd geëxposeerd; in zoverre dacht Spruijt al in de juiste richting wat betreft de bronskleur. De Egyptische Swifts zijn ook van karakter anders dan we bij sierduiven zijn gewend. Ze zijn weliswaar rustiger, maar doorgaans toch levendig, aangenaam van karakter (weinig strijdlustig) en zoeken graag een rustig plekje in het duivenhok op, om daar te gaan broeden. Daardoor zijn ze veelal op de bodem aan te treffen, zodat hier strooisel van voordeel is, om het vervuilen van de staart- en slagpennen te voorkomen. Ze broeden goed, en ook de bevruchting is geen probleem. Het verzorgen van de jongen verloopt eveneens zonder complicaties (ringmaat 8). Het gevederte is eerder aan de losse kant, wat verder geen hindernis is bij het vliegen; de lengte van de veren is niet van invloed op het aantal slag- en staartpennen.

5 Links: Ryani met de karakteristieke kleurverdeling. Onder: Kweekkoppel Ryani, links de doffer en rechts de duivin. Wel zijn de Egyptische Swiftduiven geen behendige vliegers, zodat een volière, waarin de duiven graag en vooral in de zon kunnen verblijven, van voordeel is. Ja, droog, warm en zonnig is voor de Swiftduiven ideaal. Het fabeltje, dat de duiven zouden zeilen en zweven, stamt van Duitse zijde en komt van de benaming Segler, wat niet op het vlieggedrag van de duiven slaat, maar op de optische vergelijking van het ras met een zwaluw, zoals dat ook met het Engelse Swift het geval is. Het gevolg van het Duitse woord Segler was, dat in de negentiger jaren enige Duitse liefhebbers hun Swift op vliegkunsten uitprobeerden, maar daarvan al gauw waren genezen. Onder: Volop zon in de hokken van de Egyptische Swifts. Copyright 2018 All rights reserved by the Aviculture-Europe Foundation. Dit is een publicatie uit het online tijdschrift Nederlandse uitgave ISSN: U mag deze tekst / foto s niet kopiëren, distribueren, zenden of publiceren zonder schriftelijke toestemming.