THEORIE EN PRAKTIJK BIJ DE CREATIE VAN DE BLAUWGETEKENDE ZALMKLEURIGE WYANDOTTE KRIEL

Transcriptie

1 THEORIE EN PRAKTIJK BIJ DE CREATIE VAN DE BLAUWGETEKENDE ZALMKLEURIGE WYANDOTTE KRIEL Door Hristo Lukanov (Bulgarije) Boven: Blauwgetekende zalmkleurige Wyandotte haan en hen. Foto met dank aan De zalmkleur is één van mijn favoriete kleurslagen bij de hoenders. Gedurende vele jaren had ik de zalmkleurige Faverolleskrielen en de Duitse types van de zalmkleurige Wyandottekrielen. Wat mij bijzonder interesseert is de blauwe variant van de zalmkleur. Zoals we weten is de blauwgetekende zalmkleur tot dusverre alleen gecreëerd en gestandaardiseerd bij de Faverolleskrielen. Destijds kon ik in Bulgarije geen blauwgetekende zalmkleurige Faverolles krielhaan vinden en mijn pogingen om broedeieren uit Nederland te halen mislukten volledig. Mijn vriend Ron Hamann (D) zond mij toen broedeieren van zalmkleurige Wyandottekrielen. Van deze eieren broedde ik enkele goede dieren, daarmee waren de eerste zalmkleurige Wyandottekrielen in Bulgarije aanwezig! Ik had al enige jaren blauwe Wyandottekrielen. Toen kreeg ik de ingeving om blauwgetekende zalmkleurige dwerghoenders te creëren in dit ras dat wereldwijd zeer populair is. Ik gaf al mijn Faverolles aan een vriend en begon met het project blauwgetekende zalmkleurige Wyandottekrielen. In het seizoen 2010/2011 kon ik geen enkele informatie vinden over de betreffende kleur bij dit ras, bijgevolg een grote uitdaging voor mij als fokker. Blauw is één van de moeilijkste kleurslagen en iedereen die deze kleur in showdieren heeft ingebracht weet hoe groot de uitdaging is. Anderzijds, de combinatie van zalmkleur met verdund Bl-gen is heel mooi, echt prachtig om te zien. Nauw verwant is de blauwtarwekleur; deze kleurslag is populairder dan de blauwgetekende zalmkleurigen. Voordat ik begon met de creatie van deze kleurslag maakte ik eerst een theoretische kruising van de beschikbare blauwe en zalmkleurige dieren. Heel gemakkelijk in gebruik is de beschikbare online genetische kleurencalculator, gemaakt door Henk Meijers (NL), waar veel informatie te vinden is over testen vooraf van toekomstige projecten: Volgens mijn berekeningen voor twee generaties had ik voldoende zalmkleurige en blauwe dieren om het onderstaande schema uit te voeren. (Afb.1)

2 Zalmkleurige haan x blauwe hennen F1 50% blauw 50% zwart Zalmkleurige haan x F1 blauwe hennen F2 25% blauw 25% zwart 25% zalm 25% blauw-zalm Afbeelding 1: Schema voor de creatie van de blauwgetekende zalmkleur door gebruikmaking van blauwe en zalmkleurige dieren. Ik bracht de benodigde foktoom bijeen en begon met kruisen in de herfst van 2011 (niet echt een goede tijd voor kuikens, maar ik kon gewoon niet wachten tot het voorjaar van 2012). Ik gebruikte een zalmkleurige krielhaan uit de eieren die mij door Ron Hamann toegezonden waren, en mijn blauwe Wyandotte krielen, ingevoerd uit Nederland. (Afb. 2) Afb. 2: Een deel van de foktoom voor de creatie van F1 dieren. Afb. 3: Blauwe F1 dieren, uit de kruising blauwe x zalmkleurige Wyandotte krielen. Bij de eerste generatie (Afb. 3) was alles zoals ik verwacht had en overeenkomstig de theorie: voor de helft zwarte kuikens en de andere helft blauw. Er waren een groot aantal F1 dieren waaruit ik de beste blauwe dieren kon selecteren.

3 Fenotypisch hadden de haantjes een blauwe of zwarte grondkleur met goudgeel op de schouders, in het halsbehang of in de zadelveren. De hennen waren zwart of blauw en vertoonden geen afwijkende kleuren. Afb. 4: Een foktoom voor de F2. Ik selecteerde de beste blauwe F1 hennen en paarde deze terug aan de zalmkleurige Wyandotte haan (=de vader) voor de tweede kruising (afb. 4). Hiervan moest theoretisch de helft zalmkleurig of blauwgetekend zalmkleurig zijn, maar feitelijk was er sprake van grote variaties in de veerkleur bij de F2. Afb. 5. Verschillende kleurslagen bij de F2 dieren.

4 Meer dan 40 kuikens werden gefokt, maar slechts twee hennen met een zalmkleur en een paar hanen met een slechte kleur wat betreft de vleugeldriehoek en geelachtige nek en zadel. De andere dieren waren zwart, blauw, berken, goud berken en columbiakleurig (Afb. 5). Ik was erg teleurgesteld in het resultaat, eerlijk gezegd ik was niet zeker of het project kon slagen. Een ander probleem diende zich aan bij mijn pogingen om broedeieren in te voeren van zalmkleurige Wyandotte krielen, zodat ik de nakomelingen zou kunnen gebruiken in de F2 kruising met de blauwgetekende zalmkleurige dieren (die niet voorkwamen in de F2). Eerst zond Ron Hamann mij een groot aantal eieren van zijn dieren, maar deze werden, in de laatste dagen van het broedproces, gekookt in mijn broedmachine als gevolg van een elektrisch defect. Nadien probeerde ik broedeieren te importeren uit Servië, maar tijdens mijn reis daar naartoe raakten de vogels in de rui en waren er geen eieren. Zelfs dit ontmoedigde mij niet; ik bestelde broedeieren van een Duitse fokker, wiens eieren ik in een nieuwe broedmachine inlegde en enkele eieren onder een broedse kip. Ongelukkigerwijs kwam er slechts één ei van de 30 uit. Gelukkig bleek dit een haantje, geen echt goed exemplaar, maar wel vers bloed voor mijn dieren. Deze Duitse haan overleefde de strenge winter van 2012/2013 (die winter was erg streng in Bulgarije). Dit haantje groeide voorspoedig op en werd gekoppeld aan twee F2 hennen, twee mooie dieren, waarvan de één iets lichter van kleur was (Afb. 6) Afbeelding 6: De foktoom voor de creatie van F3 dieren, zalmkleurige haan en F2 zalmkleurachtige hennen. Kort voordat ik eieren wilde gaan sparen ging de gezondheid van de Duitse haan achteruit en al gauw ging hij dood. In die tijd had ik slechts 6 eieren kunnen verzamelen, die ik onder één van de F2 hennen legde. In het najaar van 2013 was er één kip grootgebracht van deze zes eieren. Deze bleek, tot mijn positieve verrassing, blauw van kleur, en enigszins later zag ik dat dit dier blauwgetekend zalmkleurig was. Die ene vrij licht gekleurde hen van de F2, bleek toch een blauwgetekend zalmkleurig dier te zijn en zij was de moeder van het gefokte haantje; gelukkig combineerde haar Bl allel bij het kruisen met de wild-type allel van de zalmkleurige haan. Een uniek geluk dat een einde maakte aan de lange reeks pechgevallen. Afb. 7: Blauwzalmkleurige haan van de F3 en blauwzalmkleurige F2 hen (rechts).

5 Momenteel is deze haan volwassen en ik koppelde hem met zijn moeder en tante om splash, blauwe en zalmkleurige dieren in de F4 te verkrijgen. Er gingen ruim 20 eieren van deze combinatie in de broedmachine en met het verzamelen van eieren ga ik door. Begin april had ik 12 F4 kuikens (Afbeelding 8), dus wellicht zijn er mooie blauwgetekende of splash zalmkleurige dieren bij, wie weet. Ik heb ook geïmporteerde zalmkleurige Wyandottekrielen uit Oostenrijk om te kruisen met de mogelijke splash of blauwgetekende zalmkleurige dieren van mijn F3, zodat ik de gelegenheid krijg om een echte selectie te maken en geleidelijk het type en de kleur van mijn dieren kan verbeteren. Afb. 8: F4 zalmkleurige en blauwgetekende zalmkleurige Wyandotte krielkuikens. Door gebruik te maken van onderstaand schema (afb. 9) kan elke fokker van zalmkleurige Wyandottekrielen proberen het kleurenspectrum van het ras te verbreden. Het goede nieuws is dat de verkregen blauwgetekende zalmkleurigen gekruist kunnen worden met zalmkleurige en blauwe hennen volgens het bekende schema voor de vererving van de blauwe kleur, van Mendel. (Afb. 9) Afb. 9. Schema voor de vererving van de kleur blauw bij de Gallus gallus domesticus. Met dit artikel wil ik niet de creatie opeisen voor de blauwgetekende zalmkleurige Wyandottekrielen, maar andere fokkers laten zien hoe zij hun dieren kunnen improviseren. Anderzijds is dit een manier om te laten zien dat, ondanks vele tegenslagen, iemand zijn doel kan bereiken door te volharden. Tenslotte wil ik al mijn vrienden bedanken, die mij bij mijn inspanningen hebben gesteund.

6 FOTO UPDATE MEI 2014 Links: Blauw-zalm F4 hennenkuiken. Onder: Blauw-zalm F4 hanenkuiken. Links: Een ander blauw-zalm hanenkuiken. Onder: Ter vergelijking: een zalm en een blauw-zalm hanenkuiken.

7 FOTO UPDATE JULI 2014 Onder: Kleur en tekening van verschillende blauw-zalm veergroepen. Copyright 2014 All rights reserved by the Aviculture-Europe Foundation Dit is een publicatie uit het online tijdschrift Nederlandse uitgave ISSN: U mag deze tekst / foto s niet kopiëren, distribueren, zenden of publiceren zonder schriftelijke toestemming.