ARAUCANA S. Tekst en foto s: Anne Cushing (US) Ik ben niet begonnen met Araucana s ondanks

Transcriptie

1 ARAUCANA S Tekst en foto s: Anne Cushing (US) Ik ben niet begonnen met Araucana s ondanks de uitdagingen die het ras met zich mee brengt, maar VANWEGE die uitdagingen. Ik had me uitgebreid geïnformeerd voordat ik de Araucana uitkoos als mijn ras, maar het is inderdaad erg moeilijk om ze in perfectie te fokken. Boven: Een paartje in showkwaliteit. Rechts: Een wildkleur hen met perfecte toeven. De Araucana is een uitdaging, zelfs voor de meest ervaren fokkers, en dat is om meerdere redenen. Om te beginnen zijn er de toeven. Araucana s moeten oortoeven hebben, en wel aan beide zijden van de kop. De veren van de toeven zijn hetzelfde als de overige lichaamsveren, en het is iets anders dan een (driedelige) baard; dat zijn veel zachtere veren rond de oren en onder de kin. Genetisch zijn de oortoeven letaal als ze in een dubbele dosis aanwezig zijn - beter gezegd, als een embryo zowel van pa als ma dit gen meekrijgt, zal het doodgaan voordat het volgroeid is. Dit betekent dat alle levende dieren met toeven fokonzuiver voor deze eigenschap zijn; ze dragen het gen maar éénmaal. Dus zelfs als je 2 dieren met toeven aan elkaar paart, zal er toch weer een aantal kuikens zonder toeven geboren worden. En van de kuikens mét toeven hebben sommigen maar aan één kant een toef, of ongelijke toeven, of zulke kleine toefjes dat je ze nauwelijks ziet. Deze dieren zijn niet geschikt voor

2 de show. En dit is niet de enige uitdaging. Een Araucana moet ook staartloos zijn; nog een standaardeigenschap. Dat betekent niet dat ze de staartveren missen, maar ook de botjes en spieren die normaal de staart vormen, zijn afwezig. Rechts: Een fraaie hen, de kleur is een patrijsvariant. Onder: Blauw-buff columbia hen; deze kleurslag is niet erkend. Om deze reden kunnen ze hun veren niet opzij doen tijdens de paring, met het resultaat dat veel Araucana eieren onbevrucht zijn. Araucana s met een mooie lange rug hebben meestal een betere bevruchting dan die met een korte rug. Behalve de slechtere bevruchting hebben de dieren met een korte rug vaak ook problemen als een mestkontje. Rechts: Een hen in showkwaliteit met prachtige oortoeven.

3 In het ideale geval neemt een fokker dus geen dieren in de foktoom met een erg korte rug, slechte natuurlijke bevruchting (wat zonder het knippen van de veren van het kontje niet lukt) of dieren waarbij constant mest aan de veren rond de cloaca geplakt zit. Het kan enorm verleidelijk zijn om kippen met een van de bovengenoemde problemen en verder uitstekende show- of fokkwaliteiten, als fokdier te kiezen. Maar helaas, hoe mooi ze ook zijn, ze zullen die nare eigenschap dubbel en dwars doorgeven aan hun nakomelingen. Rechts: Roodgeschouderd zilverpatrijs hanen. Een andere uitdaging van de Araucanafok is het gebrek aan showkwaliteit dieren. Die zijn simpelweg schaars, en fokkers die ze hebben, willen ze niet kwijt. Dat kan je ze niet kwalijk nemen; die dieren zijn meestal het resultaat van jarenlang fokken. Kleurslagen als wit en zwart zijn iets makkelijker te bemachtigen, maar getekende variëteiten en dan vooral bij de grote Araucana s hebben bijna nooit de correcte tekening. Zo lang ik Araucana s fok, heb ik eigenlijk nog nooit standaardmatig gekleurde patrijsvarianten gezien; niet bij mij, niet op shows en ook niet op recente foto s. Mijn eerste Araucana s kwamen uit broedeieren die ik op Ebay gekocht had. Negen van de 18 eieren kwamen uit en ik was in de zevende hemel! Maar helaas waren er maar 2 hennen bij; de andere 7 waren hanen. Toen ze zo n 4 maanden oud waren, besloot ik om één haan aan te houden en de rest te slachten, en dit was dus mijn allereerste fout. Omdat ik nog nooit kippen gefokt had waarmee ik naar een tentoonstelling kon gaan, besefte ik te laat dat mijn overgebleven dieren de verkeerde pootkleur hadden. Ook de huidkleur was fout; 2 dingen waardoor ze uitgesloten worden van bekroning.

4 Boven: Haan, staartloos, zonder toeven, soort roodgeschouderd zilverpatrijs. Ik had natuurlijk eerst een standaard moeten kopen en de omschrijving van de Araucana nauwkeurig moeten bestuderen. Maar ik was zo naïef en onervaren dat ik eerlijk gezegd niet eens wist wat een Pluimveestandaard was. Daarbij kwam nog dat ik selecteerde op de kleur die ik wilde hebben, zonder eerst en vooral op het type te letten, wat natuurlijk veel belangrijker is. De enige meevaller was dat ze gelukkig wel allemaal de juiste kamvorm hadden. Dit was wat ik had gehouden: een staartloze haan zonder toeven in een soort roodgeschouderd zilverpatrijs, witvellig en roze poten; een soort patrijskleur hen met staart en oortoeven, witte huid en blauwe poten en een staartloze, soort zilverpatrijs hen zonder toeven, met witte huid en roze poten. Rechts: Een haan met oortoeven en met staart. Hij heeft één gele en één blauwe poot.

5 De patrijskleurige hen legde een groen ei, maar de zilverpatrijs hen legde een prachtig blauw ei. Links: Variaties in eikleur. Onder: De gewenste blauwe eikleur. Geen van de dieren was dus staartloos EN met oortoeven, maar de staartloze haan en de hen met toeven gaven me toch wat ik nodig had om te beginnen. Ik fokte er een heel aantal kuikens van en het geluk was met mij: er zaten ook een paar kuikens bij zonder staart en mét oortoeven. Noot: Volgens de Amerikaanse standaard hebben de Araucana en kriel wilgengroene poten (de patrijsvarianten), een erwtenkam, oortoeven, geen staart en ze moeten een blauw ei leggen. Tegen die tijd begon ik me toch wel te realiseren dat ik, hoeveel kuikens ik ook zou broeden, uit dit trio nooit showwaardige dieren zou fokken, tenzij ik andere dieren zou aanschaffen met de juiste huiden pootkleur. Steve Waters, een gerenommeerde fokker die niet ver bij mij vandaan woonde, was zo goed om mij twee witte hennen te geven met gele poten en een gele huidskleur. Rechts: Een zwarte en een witte Araucana hen van Steve Waters. Gecombineerd met mijn haan met blauwe poten en witte huid, kreeg ik wat ik wilde! Al meteen had ik een paar kuikens met wilgengroene poten en een gele huid; iets wat ik graag in mijn stam wilde vastleggen. Helaas pakte de kruising witte hen x roodgeschouderd zilverpatrijs haan niet goed uit. De vreemdste kleurencombinaties kwamen tevoor-

6 schijn; meestal een mix tussen blauw en buff. Hoewel leuk om te zien, waren dat niet-erkende kleuren en kon ik er dus niet mee naar de tentoonstelling. Ik heb ze toch aangehouden en gebruikt om de gele huid en juiste pootkleur in mijn stam te houden. Boven: Een hen die ik een tijdje kwijt was, kwam weer tevoorschijn in de tuin. met 11 kuikens! Leuke bijkomstigheid is dat deze hen volledig staartloos is, en ik heb bij haar nooit veertjes weggeknipt. Het betekent voor mij dat het wel goed zit met de vruchtbaarheid in mijn stam. Links: Hanen kunnen ook voorbeeldige vaders zijn! Onder: Een twee-zijdig getoefd kuiken. Elk jaar heb ik er nu meer kuikens bij met de juiste huid- en pootkleur, en elk jaar hoef ik minder verkeerde kuikens aan te houden. Vroeger hield ik veel kuikens met verkeerde huid- en pootkleur toch aan als ze andere

7 eigenschappen hadden die ik nodig had, bijv. toeven, geen staart, goed type, mooie kam, mooi blauw ei, of ze hadden de kleur die ik zo graag wilde bereiken. Omdat al deze dingen nooit in één en hetzelfde kuiken present waren, moest ik om dit soort kenmerken te behouden in mijn stam - ook wel dieren aanhouden met verkeerde pootkleur. Maar van lieverlee is het me gelukt om deze eigenschappen te fokken samen met de juiste huid- en pootkleur, zodat ik nu vrijwel geen dieren met verkeerde pootkleur hoef aan te houden. Rechts: Een kloek met haar 6 weken oude kuikens. De blauwe rechts vooraan is een hennetje en echt een plaatje! Sinds dit jaar bestaat mijn stam vrijwel geheel uit dieren met de juiste wilgengroene poten en gele huid! Maar ik weet dat er nog een lange weg te gaan is. De veerkleur laat nog veel te wensen en veel van mijn kippen hebben een nieterkende kleur. Ook in type valt er nog wat te verbeteren; vaak zijn mijn Araucana s iets te groot met vrij lange poten. En dan moet ik ook nog aan de eikleur werken; een aantal hennen leggen namelijk een groen ei, terwijl hemelsblauw de standaardmatige kleur is. Links: Roodpatrijs kuikens van 1 maand oud; links een hennetje en rechts een haantje. Beiden zijn staartloos en hebben twee mooie oortoeven. Onder: Kuikens van 2,5 maand oud. Het haantje vooraan is roodgeschouderd zilverpatrijs. De komende maanden zal zijn kleur drastisch veranderen; hals en zadel worden zilverachtig, de schouders rood, de borst zwart en de vleugeldriehoek witachtig. Het zal nog jaren duren voordat ik dit allemaal bereikt heb, maar het is te doen! Op dezelfde manier die ik toepaste om de juiste pootkleur te fokken, dus door middel van strenge selectie en het zorgvuldig kiezen van de fokdieren bijv. door te zorgen dat een zwak onderdeel bij de haan wordt goedgemaakt door een hen die sterk is op dit punt hoop ik mijn doel te bereiken. Misschien kost het me wel tientallen jaren, maar uiteindelijk zal ik alleen nog maar showwaardige Araucana s fokken!

8 Hier volgen nog een paar foto s van mijn Araucana s. Ook in het artikel Het heden en verleden van de Araucana verderop in deze uitgave, kunt u nog een paar van mijn dieren zien. Op mijn website zijn nog meer wetenswaardigheden over de fokkerij van de Araucana te lezen. Boven: Een jonge zilverpatrijs hen in showkwaliteit. Boven: Nog 3 hanen in niet erkende kleurslagen. Ze worden niet gebruikt in de foktoom maar mogen blijven omdat ze zo leuk zijn om te zien en te fotograferen. Copyright 2009 Aviculture-Europe. All rights reserved by VBC.