Differentiëren, akkoord, maar hoe? - Ann Vandemaele. Hoekenwerk en contractwerk in het basisonderwijs - Frederik Vanackere

Transcriptie

1 Differentiëren, akkoord, maar hoe? - Ann Vandemaele Leraren derde graad tso Een voorbeeld tonen van hoe je als leraar bij het inoefenen van vaardigheden kunt differentiëren. In het leerplan lezen we dat we als leraar Nederlands moeten differentiëren om zo beter in te spelen op de verschillende soorten leerders die bij ons in de klas zitten. Hoe ga je aan de slag met de pedagogische wenken die het leerplan biedt? Hoe pas je ze toe in het vaardighedenonderwijs? Concrete oefening(en) Hoekenwerk en contractwerk in het basisonderwijs - Frederik Vanackere - kennismaken met werkvormen uit het basisonderwijs - goesting krijgen om hiermee te experimenteren in jouw lessen Nederlands Leerlingen uit het basisonderwijs zijn vertrouwd met hoekenwerk en contractwerk. Welke kansen bieden deze werkvormen voor de lessen Nederlands in de eerste graad secundair onderwijs? We bekijken en bespreken enkele praktijkvoorbeelden uit de basisschool. Krijg je hierdoor inspiratie om in jouw lessen Nederlands te gaan experimenteren met hoekenwerk en contractwerk? We dagen je uit om als ervaren leraar (m/v) na deze sessie zelf de vertaalslag te maken op maat van jouw leerlingen in de eerste graad secundair onderwijs. Presentatie en toelichting van praktijkvoorbeelden uit de basisschool

2 Differentiëren: hoe begin ik eraan? - Kaat De Strooper Twee voorbeelden die je kunnen helpen bij het zelf ontwikkelen van gedifferentieerde lessen. Twee voorbeeldlessen moeten je zin doen krijgen in het experimenteren met differentiëren. De eerste les (een groepsopdracht) gaat over differentiëren in niveau bij leesvaardigheid. Er werd een stukje taalbeschouwing en een spreekopdracht aangekoppeld. De les wordt uitgewerkt volgens het OVUR-principe en werd bij wijze van experiment ook nog eens herwerkt naar de drie beheersingsniveaus. De ene leerling leest graag informatie, de andere verkiest te luisteren. In het tweede voorbeeld zie je hoe je dit eigenlijk eenvoudig kunt aanpakken. (UDL in de praktijk). Filmproject: War Horse. Het ontroerende verhaal van een opmerkelijk oorlogspaard - Catherine Mestach A en tweede graad aso-tso Cultureel en genietend aspect van het project War Horse benadrukken doorheen film, literatuur, ICT en theater Albert en zijn paard Joey hebben een bijzondere band met elkaar. Hun band wordt echter verbroken wanneer Joey verkocht wordt aan het leger en terechtkomt in de wrede omstandigheden van de Eerste Wereldoorlog. Steven Spielbergs film War Horse laat niemand onberoerd. Met dit project wil ik via zeven delen de leerlingen genietend onderdompelen in de wereld van dit oorlogspaard. Hierbij maken ze kennis met Joey s verhaal aan de hand van het eerste hoofdstuk: de film. Via leesfragmenten van het gelijknamige boek van Michael Morpurgo, maken de leerlingen een uitgebreide vergelijking, krijgen ze de kans om hun mening te uiten en ook creatief aan de slag te gaan met gedifferentieerde schrijfopdrachten. Het voorlaatste thema bestaat uit het wereldberoemde theaterstuk War Horse. Na dit gedeelte staan de leerlingen zelf op de planken met hun eigen toneelfragment. Ten slotte komt ook het culturele deel aan bod met een webquest over WO I en paarden tijdens de Groote Oorlog. Een uitgebreid project, maar vooral boeiend én uitdagend voor zowel de leerling als de leerkracht. doceren Beginsituatie

3 Voorkennis over het verhaal van War Horse is niet noodzakelijk. Ze moeten vooral geïnteresseerd zijn in het genietende en culturele aspect van het vak Nederlands doorheen de film War Horse, het boek, het theaterstuk, WO I en de daarbij horende creatieve opdrachten. Actualezen. Klas- en vakoverschrijdend leesproject met peertutoring - Tineke Van Reeth De heterogeniteit van de klasgroep positief aanwenden door een flexibele klasorganisatie te hanteren. Het begrijpend lezen vitaliseren door het actiever en doeltreffender te maken. De leesvaardigheid bij leerlingen bevorderen. Actualezen is een klas- en vakoverschrijdend leesproject met peertutoring waarbij ook belangrijke sociale vaardigheden worden geoefend. Leerlingen uit 1A (tutors) bieden hulp bij het lezen aan leerlingen uit 1B (tutees). Leerlingen worden actieve, zichzelf regulerende lezers door het gebruik van strategieën voor begrijpend lezen. Het is een effectieve manier om leerlingen actief en zelf ontdekkend de actualiteit op te laten volgen. De leerkracht kan bovendien door de hulp van de tutors een groot aantal leerlingen tegelijk extra aandacht en gerichte begeleiding geven. Presentatie geïllustreerd met praktijkvoorbeelden

4 Systeemstructurerende signalen - Piet Decock A en tweede graad aso-tso Complexe zinnen terugbrengen naar eenvoudige, praktische basispatronen. In elk gezegde schuilt een doodeenvoudige, verhelderende structuur. Door doelgericht en systematisch op zoek te gaan naar richtinggevende signalen (en patronen) in een zin, wordt vrij vlug duidelijk wat er gezegd is. We leren hoe op het eerste gezicht verschillende zinnen een identiek bouwschema vertonen. Kennis en toepassing hiervan stimuleert niet alleen je zinsinzicht, maar bevordert ook je eigen zinsbouw. Interactief hoorcollege Beginsituatie Vertrouwd zijn met basisprincipes zinsleer. De lat hoog voor iedereen: UDL in de praktijk - Pieter Decock Alle leraren Leraars en toekomstige leraars maken kennis met een laagdrempelig praktijkverhaal rond UDL. Inclusief onderwijs en het M-decreet doen tegenwoordig heel wat stof opwaaien. Maar wat als we die inclusiemaatregelen nu eens universeel maakten, omdat ze nu eenmaal voor iedereen werken? Dat is de basisgedachte achter Universal Design for Learning (UDL). UDL steunt op 3 principes, die op hun beurt opnieuw onderverdeeld worden in 3 richtlijnen voor een brede basiszorg in de klaspraktijk. De achterliggende gedachte is dat alle leerlingen, ook zij die extra zorg nodig hebben, succeservaringen kunnen beleven binnen het vak Nederlands, terwijl de lat toch hoog gelegd wordt. De vraag is natuurlijk hoe je eraan begint. Aan de hand van een concreet praktijkvoorbeeld toetsen we de principes van UDL af. Om te ontdekken dat je al veel doet. En om verder te ontdekken dat UDL geen ingrijpende veranderingen vereist in de lespraktijk. Interactieve werkvorm met hand-outs

5 Trivial in de bib Bart Neyrinck Op een speelse manier de (jeugd)bibliotheek verkennen, leren zoeken met de computer, in de rekken, in boeken en naslagwerken. We spelen Trivial Pursuit in de openbare bibliotheek! Groepjes leerlingen dagen elkaar en zichzelf uit om binnen de vooropgestelde tijd een reeks opdrachten in de bibliotheek uit te voeren. Zo leren ze de bibliotheek kennen: de afdelingen (jeugd- en volwassenenafdeling, fictie en non-fictie, uitleenbare en nietuitleenbare materialen...), de zoeksystemen (ZIZO en catalogus), het reglement... Het bekende gezelschapsspel zorgt voor een competitief extraatje. Vertelling en voorstelling van het materiaal. Evaluatie bundelen om te groeien Steven Pollet A en tweede graad aso-tso - catalogiseren van evaluatie - leerlingen helpen om te reflecteren en te groeien - leerlingen en leraren zicht bieden op de sterktes en zwaktes van de leerlingen Presentatie van een mapje waarin de leerlingen alle toetsen (taalbeschouwing, literatuur en vaardigheden) bewaren. Het mapje stelt de leerlingen tevens in staat om te reflecteren op hun afgelegde toetsen en te leren uit hun fouten bij spreek- en schrijfopdrachten. Ook voor de leraar maakt het die evaluatie makkelijker. Extra planlast brengt het mapje niet met zich mee, daar het de leerlingen zijn die het moeten invullen.