Checklist Bouwbesluit 2016: deel A Woningen en woongebouwen: NIEUWBOUW

Transcriptie

1 Checklist Bouwbesluit 2016: deel A Woningen en woongebouwen: NIEUWBOUW

2 2

3 Voorwoord In 1995 bracht SBR voor het eerst een Checklist Bouwbesluit uit. Hiermee werd voldaan aan de behoefte vanuit de bouwsector om op systematische wijze overzicht te hebben op de Bouwbesluiteisen bij het maken van een ontwerp voor een woning, woongebouw, kantoorgebouw of logiesgebouw of -verblijf. In de loop van de tijd zijn de checklists steeds geactualiseerd. Bovendien leende de structuur van de checklists zich goed voor raadpleging via het internet. Daarom heeft BRIS ze ook digitaal beschikbaar gemaakt via BRISwarenhuis. Na invoering van het Bouwbesluit 2012 besloten SBRCURnet en BRIS gezamenlijk om in elk geval de checklist voor woningen en woongebouwen aan te passen aan de nieuwe regels. Daarbij zijn ook meteen de verbouwregels meegenomen. Het Bouwbesluit 2012 is een stuk complexer dan het Bouwbesluit 2003: het Besluit brandveilig gebruik (Gebruiksbesluit) en een aantal voorschriften uit de Modelbouwverordening zijn geïntegreerd. Ook is het Bouwbesluit aangepast aan de Europese regelgeving (o.a. de Eurocodes, Europese brand- en rookklassen, geluidwering). Het voordeel is dat alle technische bouwvoorschriften nu daadwerkelijk te vinden zijn in het Bouwbesluit, waar voorheen nog wel eens wat technische bouwvoorschriften op andere plaatsen waren opgenomen. Nadeel is dat het aantal voorschriften in het Bouwbesluit behoorlijk is uitgebreid. Dit is het duidelijkst in de toevoeging van hoofdstuk [6], dat specifieke installatievoorschriften geeft, en hoofdstuk [7], waarin voorschriften voor gebruik, beheer en sloop zijn opgenomen. leesbaar en begrijpelijker te maken, zijn alle Bouwbesluitartikelen herschreven tot begrijpelijker taal. Waar mogelijk zijn verschillende artikelleden samengevoegd in een beschrijving. Op deze manier zijn de voorschriften sneller te begrijpen en te duiden. Het blijft echter complex door de vele nuances, voorwaarden en voorbehouden die in de voorschriften zijn opgenomen. In de publicatie is ervoor gekozen om toch zo dicht mogelijk bij de wetsteksten te blijven zodat we een volledig en genuanceerd overzicht kunnen bieden. Voor verbouw is in het Bouwbesluit 2012 een universele methode gegeven om het te hanteren kwaliteitsniveau te kunnen bepalen. Hiervoor is het rechtens verkregen niveau ingevoerd. De eisen voor verbouw zijn op eenzelfde wijze beschreven in de publicatie Checklist Bouwbesluit, woningen en woongebouwen: VERBOUW. Wij vertrouwen erop dat deze Checklist Bouwbesluit, woningen en woongebouwen: NIEUWBOUW, een praktisch handvat biedt aan u, als betrokkene bij ontwerp, uitvoering, plantoetsing of beheer, zodat u vat krijgt op de vele technische bouwvoorschriften die gelden voor de bouw van gebouwen. SBRCURnet Ir. Aldo de Jong Kennisadviseur bouwtechniek, brandveiligheid en bouwregelgeving. Sinds de invoering van Bouwbesluit 2012 zijn er alweer een behoorlijk aantal kleine en grotere wijzigingen doorgevoerd. De grotere wijzigingen hadden te maken met de aanscherping van de EPC, de verhoging van de minimaal vereiste isolatiewaarden van gebouwomhullingen en de deregulering van regels voor woningen voor studenten en voor woningen die worden gebouwd in particulier opdrachtgeverschap, bedoeld voor eigen bewoning. In deze herziene druk zijn alle wijzigingen verwerkt tot en met december Voor vele onderwerpen zijn voorschriften te vinden in de verschillende hoofdstukken en afdelingen van het Bouwbesluit. In deze Checklist Bouwbesluit, woningen en woongebouwen: NIEUWBOUW, brengen we die systematisch bij elkaar. Zo ontstaat overzicht over het totaal aan voorschriften dat geldt voor een bepaald onderdeel. Vaak is de manier waarop de Bouwbesluiteisen zijn verwoord juridisch en complex, met verwijzingen naar andere artikelen. Om deze beter 3

4 4

5 Inhoud Leeswijzer 9 1 Inleiding: Bouwbesluit 2012 voor woningen en woongebouwen Afbakening 11 2 Termen en begrippen Aansluitend terrein, aansluitend water Bevoegd gezag Brandcompartimentering Brandcompartiment Subbrandcompartiment Beschermd subbrandcompartiment Constructieonderdeel Gebruiksfunctie Gebruiksgebied Gebruiksoppervlakte Gezamenlijk, gemeenschappelijk en niet-gemeenschappelijk Karakteristieke geluidwering van een uitwendige scheidingsconstructie Loopafstand en gecorrigeerde loopafstand Meetniveau Ministeriële regeling of Regeling Bouwbesluit Opstelplaats Particulier opdrachtgeverschap Permanente vuurlast Rechtens verkregen niveau Scheidingsconstructie Inwendige scheidingsconstructie Uitwendige scheidingsconstructie Status vluchtroutes Toegankelijkheidssector Verbouw Vrije doorgang Weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (wbdbo) 19 3 Gebruikte literatuur 21 Schema s 22 Startschema 23 S1 Eisen voor subgebruiksfuncties 24 S2 Hoogteverschillen overbruggen in een 25 woongebouw S3 Hoogteverschillen overbruggen binnen een woning 26 S4 Horizontale gemeenschappelijke verkeersruimten/ 27 vluchtroutes & portiekontsluiting S5 Verticale vluchtroutes en brandweerlift 28 S6 Toegankelijkheidssector in een woongebouw 29 S7 Toegankelijkheidssector in woonfunctie voor zorg 30 met GO > 500 m 2 S8 Voorschriften voor een woning 31 S9 Installaties in woningen en woongebouwen 32 S10 Energie en milieu 33 S11 Signalering van brand, bereikbaarheid door 34 hulpdiensten & brandveilig gebruik in woonfunctie voor zorg S12 Bereikbaarheid door hulpdiensten, brandveilig 35 gebruik & beheer in een woonfunctie Eisenkaarten 37 A.1.1 Toiletruimte 37 In reguliere uitvoering A.1.2 Toiletruimte in toegankelijkheidssector 39 Integraal toegankelijk in een woonfunctie voor zorg A.2.1 Badruimte 41 In reguliere uitvoering A.2.2 Badruimte in toegankelijkheidssector 43 Integraal toegankelijk in een woonfunctie voor zorg A.3.1 Gecombineerde toilet- en badruimte 45 In reguliere uitvoering 5

6 A.3.2 Gecombineerde toilet- en badruimte 47 Integraal toegankelijk in een woonfunctie voor zorg A.4.1 Gedeelde buitenberging 49 Behorend bij een woning 50m 2 C.2.1 C.2.2 Verwarming en warmtapwater 130 kw 79 Verwarming en warmtapwater > 130 kw 83 A.4.2 Buitenberging / garage 51 Behorend bij een woning > 50m 2 A.5.1 Gedeelde buitenruimte 53 Behorend bij een woning 50m 2 A.5.2 Buitenruimte 55 Behorend bij een woning > 50m 2 A.6.1 Keuken 57 In een woning C.2.3 Open haard / stookplaats 85 D.1.1 Toegang en verkeersruimten 87 In een woning D.1.2 Toegankelijkheidssector en vluchtroute 89 In een woningfunctie voor zorg > 500 m 2 D.1.3 Toegankelijkheidssector 91 In een woongebouw A.6.2 Gedeelde keuken 59 Gemeenschappelijk/gezamenlijk B.1.1 Verblijfsgebied 61 In een woning B.1.2 Verblijfsgebied in toegankelijkheidssector 65 Van een woonfunctie voor zorg > 500m 2 B.2 Verblijfsruimte 69 In een woning D.2.1 Portiekontsluiting 93 D.2.2 Horizontale beschermde vluchtroute 95 Buiten een subbrandcompartiment D.2.3 Horizontale extra beschermde vluchtroute 99 Buiten een brandcompartiment in een woongebouw D.2.4 Brandklassen 103 Van materialen in ruimtes, niet gelegen in een woongebouw C.1.1 Ruimteventilatie 71 In een woning C.1.2 Huis- en/of gebouwinstallaties 73 C.1.3 Nutsvoorzieningen 75 D.3.1 Verticale vluchtroute 105 Via een vluchttrappenhuis hoger dan 8 m en lager dan 20 m D.3.2 Verticale vluchtroute 107 Via een vluchttrappenhuis hoger dan 20 m C.1.4 Riolering & hemelwaterafvoer 77 D.3.3 Veiligheidstrappenhuis 109 6

7 E.1.1 Vaste trap 113 Voor regulier gebruik F.2.4 Beheer blustoestellen en droge blusleidingen 141 Voor het brandveilig gebruik E.1.2 Noodtrap 115 Uitsluitend voor het ontvluchten F.3.1 Bereikbaarheid voor hulpdiensten 143 E.2 Vloerafscheiding 117 F.4.1 Veilig onderhoud 145 E.3 Vaste hellingbaan 119 G.1 Individuele woning 147 E.4.1 Brancardlift 121 In een woongebouw E.4.2 Brandweerlift 123 In een woongebouw G.2 Woongebouw 153 G.2.1 Woonfunctie voor zorg 500 m 161 G.2.2 Kamergewijze verhuur 163 E.4.3 Lift 125 In een toegankelijkheidssector in een woongebouw H.1.1 Energie & milieubelasting 165 In een woning F.1.1 Rookmelders 127 In een woonfunctie voor een kamergewijze verhuur H.1.2 Energie & milieubelasting 167 In een woongebouw Index 169 F.1.2 Rookmelders 129 In een woning F.1.3 Brandmeldinstallatie 131 In een woonfunctie voor zorg F.2.1 Brandveilig gebruik in een woning 133 F.2.2 Brandveilig gebruik in een woongebouw 135 Beheer, inrichting & aankleding F.2.3 Beheer brandtechnische installaties 139 Voor het brandveilig gebruik 7

8 8

9 Leeswijzer Deze publicatie bestaat uit de volgende onderdelen: beschrijving van termen en begrippen; startschema voor de bepaling van de subgebruiksfunctie; zoekboomschema s; eisenkaarten In het Bouwbesluit komen vele termen en begrippen voor die een specifieke betekenis hebben binnen het Bouwbesluit. De meeste zijn logisch. Van een aantal termen en begrippen is het van belang om te weten wat er wel en niet onder wordt verstaan. De meest relevante termen en begrippen zijn daarom nader beschreven in het hoofdstuk Termen en begrippen. Deze checklist richt zich op de beschrijving van de technische bouwvoorschriften voor nieuw-te-bouwen woningen en woongebouwen. In Bouwbesluitjargon worden woningen en woongebouwen aangeduid als de woonfunctie. Sommige Bouwbesluitvoorschriften maken vervolgens verder onderscheid tussen de verschillende soorten woonfuncties waarvoor specifieke eisen zijn voorgeschreven. Dit zijn de zogenaamde subgebruiksfuncties. Via het eerste startschema kunt u de subgebruiksfunctie bepalen die van toepassing is in uw situatie. Die subgebruiksfunctie kunt u vervolgens gebruiken in de keuzes in de verschillende vraag- en antwoordschema s. Een voorbeeld van een subgebruiksfunctie van de woonfunctie is bijvoorbeeld een woonfunctie voor kamergewijze verhuur, gelegen in een woongebouw. Zodra u een subgebruiksfunctie via het startschema heeft bepaald, wordt direct aangegeven welke vraag en antwoordschema s u moet doorlopen om inzicht te krijgen in alle Bouwbesluiteisen die van toepassing zijn voor die specifieke subgebruiksfunctie. De opgesomde vraag- en antwoordschema s kunt u in willekeurige volgorde doorlopen. In de vraag- en antwoordschema s worden de eisenkaarten die van toepassing zijn benoemd via keuzes die u in het schema kunt maken. De eisenkaarten bevatten alle Bouwbesluiteisen voor een bepaald onderwerp. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen eisenkaarten met: 1. eisen voor specifieke ruimtes; 2. eisen voor verblijfsgebieden en ruimtes; 3. eisen voor installaties en installatietechnische voorzieningen; 4. eisen voor toegankelijkheid, personenverkeer en vluchten; 5. eisen voor specifieke gebouwonderdelen; 6. eisen voor brandtechnische installaties, brandveilig gebruik en beheer en veilig onderhoud; 7. eisen voor de specifieke subgebruiksfuncties; 8. eisen voor energie en milieubelasting. Sommige eisen zijn van toepassing in meerdere eisenkaarten. In dat geval worden ze ook in meerdere eisenkaarten genoemd, zodat elke eisenkaart altijd een compleet overzicht biedt van de eisen die van toepassing zijn. De eisenkaarten G (eisenkaarten voor de specifieke subgebruiksfuncties) bevatten, naast de algemene eisen voor de subgebruiksfuncties, ook alle eisen die niet onder een andere eisenkaart vallen; of die een algemene component hebben voor die subgebruiksfunctie. Hieronder is schematisch aangegeven hoe u de checklist gebruikt. Start Startschema: bepalen subgebruiksfuncties Vraag- en antwoordschema's doorlopen Eisenkaarten per onderwerp Bouwbesluit 2012 h.1 h.2 h.3 h.4 h.5 h.6... pagina 22 vanaf pagina 24 vanaf pagina 37 9

10 10

11 Inleiding: Bouwbesluit 2012 voor woningen en 1 woongebouwen 1.1 Afbakening De eisen die deze publicatie beschrijft zijn wettelijke voorschriften gebaseerd op het Bouwbesluit In het Bouwbesluit zijn alle technische bouwvoorschriften voor bouwwerken gebundeld. Deze Checklist Bouwbesluit, woningen en woongebouwen: NIEUWBOUW, beschrijft alle voorschriften uit het Bouwbesluit voor nieuw te bouwen woonfuncties. Eisen voor verbouw, bestaande bouw en voor tijdelijke bouw zijn hier buiten beschouwing gelaten. Ook op de eisen voor woonwagens wordt hier niet ingegaan. De hier behandelde wettelijke eisen hebben daarom alleen betrekking op nieuw te bouwen gebouwen. De eisen vanuit het Bouwbesluit voor de uitvoering van bouw- en sloopwerkzaamheden, en de minimale eisen voor bestaande gebouwen waaraan geen wijzigingen worden aangebracht (niveau bestaande bouw), zijn niet opgenomen in deze checklist. De eisen voor de verbouw van gebouwen vindt u in de Checklist Bouwbesluit, woningen en woongebouwen: VERBOUW; isbn

12 12

13 Termen en begrippen Aansluitend terrein, aansluitend water 2.3 Brandcompartimentering Het aansluitend terrein is het onbebouwde gedeelte van het terrein dat rondom aansluit tegen het bouwwerk. Dit kan zowel openbaar toegankelijk terrein zijn als terrein behorend bij het perceel. Als het bouwwerk aan het water grenst, spreek je van aansluitend water in plaats van aansluitend terrein. Ook dit kan zowel openbaar water zijn als water op het eigen perceel. 2.2 Bevoegd gezag Het bevoegd gezag is de overheidsinstantie die bevoegd is tot het nemen van een besluit over een aanvraag voor een omgevingsvergunning. Voor bouw en verbouwactiviteiten in en om woningen en woongebouwen is het College van Burgemeester en Wethouders (B&W) van een gemeente vrijwel altijd het bevoegd gezag. Een aanvraag voor een omgevingsvergunning wordt getoetst door de hiervoor ingestelde gemeentelijke afdeling (bijv. de afdeling Vergunningen of Bouwtoezicht van de betreffende gemeente). Namens het bevoegd gezag c.q. het College van B&W, beschikt de bevoegde inspecteur positief of negatief over een aangevraagde omgevingsvergunning. Om een weloverwogen besluit te kunnen nemen laat het bevoegd gezag zich vaak adviseren. In veel gevallen gaat het om advies van de brandweer en de welstandscommissie, maar ook andere adviserende partijen kunnen een rol spelen. De adviseurs brengen een advies uit aan het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag is hierin als enige beslissingsbevoegd, en niet de adviserende partij! Het bevoegd gezag mag uitsluitend besluiten nemen die zijn beargumenteerd vanuit de wet- en regelgeving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Bouwbesluit (landelijke regels) of de Welstandsnota (gemeentelijke regels). Extra eisen die niet vanuit de geldende voorschriften afkomstig zijn, zijn niet toegestaan Brandcompartiment Een brandcompartiment is het maximaal toegestane uitbreidingsgebied van een of meer bouwwerken op hetzelfde perceel. Een brandcompartiment is bedoeld om een brand beheersbaar te houden voor bestrijding door de brandweer. Doordat een brand zich niet verder kan uitbreiden dan het brandcompartiment waarin het is ontstaan, kan de brandweer de brand binnen redelijke tijd onder controle krijgen. Zo kan de brandweer voorkomen dat de brand overslaat naar andere brandcompartimenten op hetzelfde, of op een ander perceel. Daarnaast zorgt een brandcompartiment ervoor dat aanwezige personen in omliggende brandcompartimenten voldoende tijd hebben om te vluchten naar een veilige plaats. Een brandcompartiment wordt begrensd door brandwerende scheidingsconstructies of door voldoende afstand tot een volgend brandcompartiment (bijvoorbeeld in een naastliggend gebouw). Zo kan brand niet overslaan. De brandwerendheid van de scheidingsconstructies wordt aangeduid als de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (wbdbo, zie ook par. 2.7) en uitgedrukt in minuten. De wbdbo kan per situatie verschillen en bedraagt 30 of 60 minuten. Dit is vastgelegd in het Bouwbesluit Subbrandcompartiment Een subbrandcompartiment is het maximaal toegestane verspreidingsgebied van rook. Doel van een subbrandcompartimentering is dat aanwezige personen bij brand over niet al te lange afstand, met ingehouden adem een rookvrije plek kunnen bereiken zodat ze vandaaruit rustig en veilig verder het gebouw uit kunnen vluchten. Een subbrandcompartiment ligt altijd binnen een brandcompartiment. De grens van een brandcompartiment kan tegelijkertijd de grens van een subbrandcompartiment zijn. Naarmate een brandcompartiment groter is, kan het, afhankelijk van de maximale loopafstanden binnen het subbrandcompartiment, worden opgeknipt in verschillende subbrandcompartimenten binnen één brandcompartiment. Een subbrandcompartiment wordt voor nieuwbouw begrensd door brandwerende en scheidingsconstructies wat betreft de vlamdichtheid. De mate van brandwerendheid is beschreven in het Bouwbesluit. Voor de 13

14 uniformiteit is er in Bouwbesluit 2012 voor gekozen om de rookwerendheid van een scheidingsconstructie aan te duiden in termen van brandwerendheid (weerstand tegen branddoorslag ofwel WBD) met betrekking tot vlamdichtheid van de constructie. Hierbij wordt het uitgangspunt gehanteerd dat een wbdbo 20 minuten voor het criterium vlamdichtheid gelijk staat aan een weerstand tegen rookdoorgang (WRD) 30 minuten. De begrenzingen van een subbrandcompartiment worden bepaald door de maximaal toegestane loopafstanden binnen een subbrandcompartiment. Ook hiervoor zijn in het Bouwbesluit eisen opgenomen Beschermd subbrandcompartiment Een beschermd subbrandcompartiment is een gedeelte van een bouwwerk dat binnen de begrenzing van een subcompatiment ligt en meer bescherming biedt tegen brand en rook dan een subbrandcompartiment. Het is bedoeld om extra bescherming te bieden aan personen die slapen of aan bed zijn gebonden, zodat ze bij brand langere tijd veilig zijn. Een beschermd subbrandcompartiment is altijd onderdeel van een subbrandcompartiment: de begrenzing van een subbrandcompartiment kan gelijk liggen met de begrenzing van een beschermd subbrandcompartiment; of er zijn meerdere beschermde subbrandcompartimenten binnen het subbrandcompartiment opgenomen. Een normale woning vormt doorgaans één beschermd subbrandcompartiment. Een beschermd subbrandcompartiment wordt begrensd door een 30 minuten brandwerende scheidingsconstructie. Die is brandwerend vanuit het beschermde subbrandcompartiment naar buiten toe. Dat betekent dat een eventuele brand in een beschermd subbrandcompartiment gedurende ten minste 30 minuten niet kan uitbreiden naar de rest van het (sub)brandcompartiment. Andere aanwezige personen buiten het brandende beschermde subbrandcompartiment hebben daardoor voldoende tijd om te kunnen vluchten uit het (sub)brandcompartiment. Bij normale woningen en appartementen, niet zijnde een groepszorg- of zorgclusterwoning of een woonfunctie voor kamergewijze verhuur, vormen de grenzen van de woning ook de grenzen van het beschermd subbrandcompartiment. Bij slaapvertrekken in wooninstellingen voor zorg en voor kamergewijze verhuur vormen één of meer slaapvertrekken een beschermd subbrandcompartiment. Het Bouwbesluit stelt bij woonfuncties voor zorg eisen aan de omvang van een beschermd subbrandcompartiment. 2.4 Constructieonderdeel Een constructieonderdeel is een bouwkundig onderdeel van een bouwwerk of een installatieonderdeel dat behoort bij het bouwwerk. Het maakt geen onderdeel uit van de inventaris of aankleding van een bouwwerk. Een bijzondere variant van een constructieonderdeel is het beweegbare constructieonderdeel. Dit is een algemene benaming voor een constructieonderdeel dat bedoeld is om in het functioneren van het bouwwerk in verschillende standen te worden bewogen. Denk bijvoorbeeld aan deuren, ramen en luiken. Ook een beweegbaar zonnescherm is een beweegbaar constructieonderdeel. 2.5 Gebruiksfunctie Het Bouwbesluit typeert alle mogelijke bouwwerken naar de functie voor het soort gebruik waarvoor ze bedoeld zijn. Dit heet de gebruiksfunctie. Sommige gebruiksfuncties zijn verder onderverdeeld naar een specifieker gebruik. Dit heet een subgebruiksfunctie. Het indelen van bouwwerken of gedeelten van bouwwerken in gebruiksfuncties en subgebruiksfuncties maakt het mogelijk om voor specifieke gevallen, specifieke bouwtechnische voorschriften in het Bouwbesluit op te nemen. Subgebruiksfuncties komen alleen voor als heel specifieke voorschriften worden gesteld aan heel specifieke functies voor gebruik. In andere gevallen zullen de voorschriften in het Bouwbesluit van toepassing zijn op de verschillende gebruiksfuncties. En daaronder vallen ook alle mogelijke subgebruiksfuncties. De gebruiksfuncties die het Bouwbesluit onderscheidt zijn: 1. woonfunctie 2. bijeenkomstfunctie 3. celfunctie 4. gezondheidszorgfunctie 5. industriefunctie 6. kantoorfunctie 7. logiesfunctie 8. onderwijsfunctie 9. sportfunctie 10. winkelfunctie 14

15 11. overige gebruiksfunctie 12. bouwwerk geen gebouw zijnde Deze checklist heeft uitsluitend betrekking op de technische bouwvoorschriften die het Bouwbesluit stelt aan de woonfunctie. Hiervoor wordt de woonfunctie voor specifiekere voorschriften soms verder onderverdeeld naar de volgende subgebruiksfuncties: 1. woonfunctie gelegen in een woonwagen; 2. woonfunctie gelegen in een woongebouw; 3. woonfunctie voor zorg (met een gebruiksoppervlakte > 500 m²) gelegen in een woongebouw; 4. woonfunctie voor kamergewijze verhuur gelegen in een woongebouw; 5. andere woonfunctie; 6. andere woonfunctie voor zorg; 7. andere woonfunctie voor kamergewijze verhuur. Daarnaast gelden voor woningen die specifiek bedoeld zijn voor studenten die studeren aan een MBO-, HBOof universitaire instelling (woonfunctie voor studenten) soms minder zware eisen. Ook voor woningen die in particulier opdrachtgeverschap worden gebouwd en bedoeld zijn voor eigen bewoning (woonfunctie voor particulier eigendom), gelden soms minder zware eisen. Beide woonfuncties kunnen in principe gecombineerd worden met alle hierboven genoemde subgebruiksfuncties. In de praktijk zullen deze woonfuncties vooral gecombineerd worden met de andere woonfunctie en de andere woonfunctie voor kamergewijze verhuur. De eisen voor de woonfunctie voor een woonwagen zijn niet opgenomen in deze checklist. De eisen voor de overige subgebruiksfuncties zijn hierin wel opgenomen. Met een andere woonfunctie wordt een woonfunctie, niet gelegen in een woongebouw bedoeld; zoals bijvoorbeeld een eengezinswoning. 2.6 Gebruiksgebied Een gebruiksgebied is een vrij in te delen gedeelte van een gebruiksfunctie, zoals een woning, waar voor de gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten plaatsvinden. Verder ligt een gebruiksgebied altijd binnen een brandcompartiment en is een gebruiksgebied altijd op eenzelfde bouwlaag gelegen. Er kunnen verschillende ruimten binnen een gebruiksgebied liggen, maar toiletruimten, badruimten, technische ruimten en verkeersruimten maken hiervan nooit deel uit. De meest voorkomende ruimte waarin kenmerkende activiteiten plaatsvinden in een woning is de verblijfsruimte in verschillende gedaanten: woonkamer, keuken (niet per se verblijfsruimte sinds de invoering van Bouwbesluit 2012), slaapkamer, etc. De verschillende ruimten binnen een gebruiksgebied mogen niet door een dragende scheidingsconstructie van elkaar gescheiden zijn. gebruiksgebied verblijfsgebied Figuur 1. verblijfsruimte bedgebied bedruimte 2.7 Gebruiksoppervlakte De gebruiksoppervlakte is de totale oppervlakte van een groep van ruimten voor zover de netto-hoogte groter of gelijk is aan 1,5 m. Ruimtes onder trappen en hellingbanen moet u wel meetellen, ook al is de hoogte eronder lager dan 1,5 m. Ook trapgaten en vides 4 m² rekent u gewoon mee voor de gebruiksoppervlakte, evenals vrijstaande constructieve elementen en leidingschachten die een vloeroppervlakte beslaan < 0,5 m². Nooit meegerekend worden liftschachten, dragende binnenwanden en nissen in de ruimte < 0,5 m 2. In NEN 2580 is de gebruiksoppervlakte gedefinieerd. 2.8 Gezamenlijk, gemeenschappelijk en niet-gemeenschappelijk In het Bouwbesluit worden de termen gezamenlijke ruimte en gemeenschappelijke ruimte gebruikt. Hoewel de termen erg op elkaar lijken, hebben ze in de regelgeving elk een andere betekenis: een gezamenlijke ruimte is een ruimte voor gezamenlijk gebruik door bewoners die elk hun eigen wooneenheid ( kamer ) bewonen op één gezamenlijk adres voor kamergewijze verhuur. Een gemeenschappelijke ruimte is een ruimte voor gemeenschappelijk gebruik door bewoners van verschillende woningen die elk op een eigen afzonderlijk adres wonen. Een lifthal in een appartementengebouw is een voorbeeld van een gemeenschappelijke ruimte 15

16 (een gemeenschappelijke verkeersruimte), maar ook een recreatiezaal in een appartementengebouw voor zorg is een gemeenschappelijke ruimte (gemeenschappelijke verblijfsruimte). x 1,5 R=0,3 m R=0,3 m Een gemeenschappelijke ruimte kan ook gemeenschappelijk gebruikt worden door twee verschillende gebruiksfuncties: bijvoorbeeld een toilet in een woning met een werkruimte eraan vast waarbij zowel de werkruimte als de woning op hetzelfde toilet zijn aangewezen. Dit toilet moet volgens het Bouwbesluit worden aangemerkt als een gemeenschappelijk toilet. Naast de gemeenschappelijke ruimte wordt in het Bouwbesluit ook de niet-gemeenschappelijke ruimte gebruikt. Hiermee bedoelt de wetgever een privéruimte binnen de woning die niet bedoeld is voor gemeenschappelijk gebruik. 2.9 Karakteristieke geluidwering van een uitwendige scheidingsconstructie Dit is het verschil tussen de geluidbelasting op de buitengevel (uitwendige scheidingsconstructie) en het geluidniveau dat hiervan het resultaat is in een aangrenzende ruimte. We drukken deze waarde uit in een enkel getal. De karakteristieke geluidwering van een uitwendige scheidingsconstructie (G A,k ) wordt weergegeven in decibel (db) Loopafstand en gecorrigeerde loopafstand In het Bouwbesluit zijn eisen gesteld aan de maximale lengte van een gedeelte van een vluchtroute tot aan een brandwerende scheidingsconstructie. Hiervoor dient de maximale loopafstand te worden bepaald. Dit is de lengte van een denkbeeldige looplijn vanuit een willekeurig punt in een voor personen bestemde ruimte, tot aan de uitgang van het subbrandcompartiment (maximale uitbreidingsgebied van rook). Denk aan de woningtoegang of een andere uitgang van de woning. Deze denkbeeldige looplijn blijft altijd minimaal 30 cm uit de hoeken, wanden en zijkanten van trappen en kozijnen. De lengte van een looplijn over een trap is gelijk aan de lengte van de klimlijn van de trap. Die klimlijn is gemeten over de voorkanten van de treden, minimaal 30 cm uit de zijkant van de trap. x 1,0 R=0,3 m Figuur 2. R=0,3 m R=0,3 m R=0,3 m x 1,0 R=0,3 m gebruiksgebied gecorrigeerde loopafstand (x 1,5) [m] werkelijke loopafstand (x 1,0) [m] Voor veel woningen wordt vaak een omgevingsvergunning aangevraagd voor het bouwen of verbouwen, terwijl de indeling nog niet definitief is bepaald. De woning wordt dan bijvoorbeeld casco opgeleverd en later definitief ingedeeld in ruimten. De exacte maximale loopafstand vanuit de gebruikssituatie met ingedeelde ruimten is dan op het moment van vergunningaanvraag nog niet bekend. Daarom is in het Bouwbesluit de term gecorrigeerde loopafstand geïntroduceerd. De gecorrigeerde loopafstand is de maximale loopafstand vanuit een willekeurig punt in een ruimte, tot aan de uitgang van het subbrandcompartiment waarbij geen rekening wordt gehouden met niet-dragende scheidingswanden. De looplijnen die de gecorrigeerde loopafstand bepalen lopen dus dwars door de niet-dragende scheidingswanden heen. Er wordt alleen rekening gehouden met dragende scheidingsconstructies, omdat het niet aannemelijk is dat die snel zullen worden aangepast aan een toekomstige andere indeling van de woning. De gecorrigeerde loopafstand is gelijk aan de lengte van de bepaalde looplijn, vermenigvuldigd met de factor 1,5. Let wel: voor zover de looplijn door een gebruiksgebied heen loopt. In een woning is dit vrijwel altijd gelijk aan het verblijfsgebied. In de vast ingedeelde verkeersruimten (bijvoorbeeld trap met overloop) hoeft de looplijn van de gecorrigeerde loopafstand niet met de factor 1,5 te worden vermenigvuldigd. De loopafstand van een later ingedeeld subbrandcompartiment is door deze methode theoretisch nooit langer dan de maximale loopafstand van een ingedeeld subbrandcompartiment. Het staat de vergunningaanvrager, sinds de invoering van Bouwbesluit 2012, vrij om de loopafstand te bepalen volgens de methode van de loopafstand of van de gecorrigeerde loopafstand. Mocht de woning in de 16

17 toekomst een andere indeling krijgen en de maximale loopafstand was bepaald volgens de methode van de loopafstand, dan moet de aanvrager opnieuw de maximale loopafstand bepalen. Voldoet de woning aan de maximale gecorrigeerde loopafstand (dus onafhankelijk van de indeling) dan blijft dit ongewijzigd bij een toekomstige verbouwing. De eerder bepaalde loopafstand blijft automatisch voldoen. Binnen een woning mag de maximale loopafstand of gecorrigeerde loopafstand nooit meer zijn dan 30 m. Dit geldt vanaf een voor personen bestemde plek in een ruimte tot aan de uitgang van het subbrandcompartiment Meetniveau Het meetniveau is de hoogte van het aansluitende terrein bij de hoofdtoegang van het woongebouw of de toegang van de woning. Dit is het referentieniveau waarmee u o.a. de hoogte van een gebouw of van een vloer in de woning/het woongebouw bepaalt. Vaak wordt het meetniveau weergegeven t.o.v. het niveau Peil = 0 van de afgewerkte begane grondvloer. Hier bestaan echter geen voorschriften voor. U bent hierbij vrij om te kiezen Ministeriële regeling of Regeling Bouwbesluit Het Bouwbesluit verwijst op meerdere plekken naar nadere voorschriften die kunnen worden gegeven bij ministeriële regeling. Zo kunnen voor de aangegeven onderwerpen snel aanpassingen worden doorgevoerd in het Bouwbesluit, zonder dat hiervoor uitgebreide procedures doorlopen hoeven te worden. De nadere voorschriften die bij ministeriële regeling gegeven kunnen worden, zijn vastgelegd in de Regeling Bouwbesluit Opstelplaats Een opstelplaats is een plek voor het opstellen van voorzieningen die nodig zijn voor het functioneren van de woning. Deze voorzieningen zelf, maken geen onderdeel uit van de verplichte bouwtechnische voorschriften uit het Bouwbesluit. Binnen de woonfunctie worden de volgende opstelplaatsen onderscheiden: opstelplaats voor een aanrecht; opstelplaats voor een kooktoestel; opstelplaats voor een verwarmingstoestel; opstelplaats voor een warmwatertoestel Particulier opdrachtgeverschap Het Bouwbesluit stelt minimale technische eisen aan nieuw te bouwen bouwwerken. Voor het bouwen in particulier opdrachtgeverschap bedoeld voor eigen bewoning, ook wel bouwen voor particulier eigendom genoemd, is het aantal gebruiksvoorschriften die het Bouwbesluit stelt, per 1 juli 2015 aanzienlijk beperkt. Achterliggende gedachte is dat als je iets laat bouwen voor jezelf, het te hanteren kwaliteitsniveau geen zaak is voor de Rijksoverheid, maar voor de particuliere opdrachtgever die er zelf gebruik van gaat maken. In de beschrijvingen van alle voorschriften waarvoor deze versoepeling geldt, is dit duidelijk aangegeven. Belangrijke noot is dat, ondanks de versoepeling voor particulier opdrachtgeverschap, vaak nog steeds de minimale eisen gelden voor bestaande bouw. Daar moet ook in elk bestaand bouwwerk aan worden voldaan. Bij de voorschriften waarvoor minimale eisen gelden, is dit ook aangegeven in de beschrijving van de voorschriften Permanente vuurlast De permanente vuurlast is de totale hoeveelheid warmte die binnen een ruimte vrij kan komen door de verbranding van de materialen in de omhullende constructieonderdelen als vloeren, wanden en plafonds. De materialen in de constructieonderdelen die voldoende brandwerend zijn afgeschermd (meer dan de vereiste brandwerendheid van de ruimte) hoeft u hierin niet mee te rekenen. De permanente vuurlast wordt uitgedrukt in Mega- Joules (MJ). De permanente vuurlast kunt u bepalen door de permanente vuurbelasting (MJ/m²) van een ruimte te vermenigvuldigen met de netto vloeroppervlakte (m²). Andersom kunt u ook de permanente vuurbelasting bepalen door de totale permanente vuurlast (MJ) te bepalen en die te delen door de netto vloeroppervlakte (m²). Permanente vuurlast (MJ) = permanente vuurbelasting (MJ/m²) x netto-vloeroppervlakte (m²) Permanente vuurbelasting (MJ/ m²) = permanente vuurlast (MJ) netto-vloeroppervlakte (m 2 ) 17