Voor, tijdens en na het afscheid. Informatiebrochure over de administratieve aangelegenheden rond een overlijden.

Transcriptie

1 Voor, tijdens en na het afscheid Informatiebrochure over de administratieve aangelegenheden rond een overlijden.

2 Op 't eind berusting toen je ons verliet, glimlach door herinnering, tranen vol verdriet Dood is 'n zekerheid in dit leven, zelfs de oudste boom zal 't eens begeven Maar jouw wortels gaan nooit verloren, want zie, een nieuwe kiem in 't ochtendgloren... Het OCMW Borgloon wenst u veel sterkte bij het verlies van uw dierbare. 2

3 Voorwoord Dood, rouw en verlies zijn thema s die we liever niet te veel in gedachten hebben. We voelen ons vaak ongemakkelijk bij het denken aan de dood. Iemand verliezen is dan ook erg pijnlijk. Toch is denken aan de dood en het maken van keuzes hieromtrent zeer belangrijk. Door het samenbrengen van belangrijke informatie over dit onderwerp hopen wij u te helpen tijdens de moeilijkste momenten in uw leven. Het OCMW Borgloon wenst u veel sterkte bij het verlies van uw dierbare. Jean-Bernard Croux secretaris OCMW Jo Dardenne voorzitter OCMW 3

4 Inhoud 1. WAT KAN U REGELEN VOOR UW OVERLIJDEN? 1. Laatste wilsbeschikking 2. Euthanasie 3. Uw testament 4. Schenking 5. Verzekering 6. Palliatieve verzorging 7. Orgaantransplantatie 8. Afstand van je lichaam voor de wetenschap 2. WAT OP HET MOMENT VAN HET OVERLIJDEN? 1. Aangifte en begrafenisondernemer 2. Begrafenis en crematie 3. Plechtigheden en rituelen 3. WAT NA EEN OVERLIJDEN? 1. Erfenis 2. Successierechten 3. Overlevingspensioen 4. Ziekenfonds 5. Wezenbijslag en voogdij 6. Beroepsziekten en arbeidsongevallen 7. Verzekeringsmaatschappijen 8. De auto 9. Financiële instellingen 10. Werkgever, werkloosheidskas of pensioenkas 11. Andere formaliteiten 12. Hulp 13. Rouwverwerking 4

5 1.WAT KAN U REGELEN VOOR UW OVERLIJDEN? 1. Laatste wilsbeschikking Iedereen kan tijdens zijn leven vrijwillig een schriftelijke verklaring afleggen over de wijze van teraardebestelling die men verkiest. In een laatste wilsbeschikking legt u vast of u wenst gecremeerd of begraven te worden. Daarbij kan u ook het ritueel opgeven van de levensbeschouwing voor de uitvaartplechtigheid. In het bevolkingsregister van uw woonplaats kan u een laatste wilsbeschikking laten registreren. De dienst burgerlijke stand controleert bij elke aangifte van overlijden de laatste wilsbeschikking en gaat dus na of uw wensen gerespecteerd worden. Op het formulier dat moet ingevuld worden, kan een keuze gemaakt worden uit de volgende vermeldingen: begraven worden, gecremeerd worden, crematie gevolgd door de begraving van de as, crematie gevolgd door bijzetting van de as in het columbarium van de begraafplaats, crematie gevolgd door verstrooiing van de as op de strooiweide van de begraafplaats, crematie gevolgd door verstrooiing van de as op de Belgische territoriale zee, crematie gevolgd door verstrooiing van de as op een andere plaats dan de begraafplaats of de Belgische territoriale zee, 5

6 crematie gevolgd door begraving van de as op een andere plaats dan de begraafplaats, crematie gevolgd door bewaring van de as op een andere plaats dan de begraafplaats. Informatie: Administratief Centrum Speelhof Borgloon tel fax Openingsuren: maandag: 9u 12u / namiddag gesloten dinsdag: voormiddag gesloten / 14u 19u woensdag: 9u 12u / 14u 16u donderdag: 9u 12u / 14u 16u vrijdag: 9u 12u / namiddag gesloten 2. Euthanasie Soms is men zo ziek, of heeft men zoveel pijn dat het leven niet meer aantrekkelijk is. Om ongeneeslijk zieke mensen te helpen hun leven waardig te eindigen is er een euthanasiewet gekomen. Deze laat in bepaalde gevallen euthanasie toe. Euthanasie betekent letterlijk zachte dood. Mensen kunnen kiezen voor een rustige en geplande manier van sterven en hoeven niet meer ondragelijk te lijden tot hun laatste adem. Omdat euthanasie betekent dat we zelf gaan beslissen over leven en dood, zijn er natuurlijk strenge regels van toepassing. Ten eerste moet men meerderjarig zijn en handelingsbekwaam, d.w.z. dat men ten volle bewust moet zijn en over alle verstandelijke vermogens moet 6

7 beschikken. Men kan euthanasie vragen bij ernstige, ongeneeslijke aandoeningen waarbij de situatie uitzichtloos is en men voortdurend ondraaglijk lichamelijk of geestelijk lijdt, voor zover men samen met de dokter tot de conclusie komt dat er geen enkele andere mogelijkheid bestaat om het lijden te verzachten dan de zieke door actieve levensbeëindiging uit zijn leed te verlossen. Het is noodzakelijk er nadrukkelijk op te wijzen dat de voorwaarden van ongeneeslijke ziekte, uitzichtloze onbestrijdbaarheid en aanhoudend ondraaglijk lichamelijk of psychisch leed samen moeten vervuld zijn. De familie van de zieke kan niet vragen om euthanasie. Dat is immers geen euthanasie. Het moet komen van de patiënt zelf. Anderen, zoals de familie of de dokter, hebben niet het recht om over andermans leven en sterven te beschikken en te beslissen. Daarom is het van het grootste belang dat men op voorhand een 'wilsverklaring' invult om te kennen te geven wat men wil als men door ongeneeslijke ziekte of ongeval in een onomkeerbare bewusteloosheid terecht zou komen.. Betrokkene kan - maar dit is geen verplichting één of meerdere 'vertrouwenspersonen' aanduiden die ermee belast worden hem in dit geval te vertegenwoordigen in gesprekken met de dokters. Let wel : die vertrouwenspersoon mag niet je eigen dokter zijn. De wilsverklaring moet met twee getuigen op papier worden gezet. Minstens één van die getuigen mag geen erfgenaam zijn of anderszins materiëel belang hebben bij de dood van de patiënt. Kan men zelf niet meer schrijven, 7

8 dan mag men dat laten doen door een persoon die men aanduidt. Zo'n wilsverklaring is maximaal 5 jaar geldig. Het is dus van het grootste belang die tijdig te vernieuwen. Indien er niet zo'n wilsverklaring is en de patiënt komt in een toestand van ondraaglijk lijden en sterk teruggelopen bewustzijn terecht, dan kunnen dokter en familie wel samen beslissen om bepaalde behandelingen te staken of niet op te starten, om het leven niet kunstmatig te verlengen of om de pijnstilling op te drijven met verkorting van het leven als nevengevolg. Maar actief een levensbeëindigende injectie geven blijft moord. Er is een toestemming van de patient zelf, zijn dokter en een tweede dokter vereist. Indien de patiënt niet 'terminaal' is, d.w.z. indien hij vermoedelijk niet op zeer korte termijn zal overlijden, is er zelfs een raadpleging van een derde dokter nodig. Deze derde moet een psychiater of specialist in de aandoening van de patiënt zijn. Bovendien is het zo, dat er bij een niet-terminale patiënt een maand wachttijd moet zijn tussen het euthanasieverzoek en de eventuele uitvoering ervan. De dokter moet ook praten met de leden van het verzorgend team, als er een dergelijk team regelmatig contact met de patiënt onderhoudt, en met de naasten die de patiënt aanduidt. Hun toestemming is niet vereist. De beslissing blijft uiteindelijk liggen bij de dokter en de patiënt samen. Indien men niet aan een ernstige aandoening lijdt, indien de discussie over een eventuele euthanasie voorbarig is 8

9 en indien de dokter geen duidelijk standpunt lijkt in te nemen, is het zinloos om overhaast te werk te gaan. U moet immers rekening houden met het feit dat vele dokters, ook al zijn ze misschien voorstander van euthanasie, op dit ogenblik nog niet voldoende zijn geïnformeerd om een gedetailleerd gesprek aan te gaan. Het zal nog wel enige tijd vergen om alle dokters te informeren en we moeten aanvaarden dat de toestand niet van de ene op de andere dag kan veranderen. Er moet in dat geval dus een open dialoog tot stand komen waarbij de arts begrijpt dat er slechts een principieel akkoord wordt gevraagd dat later eventueel concreet ingevuld kan worden. Indien een dokter zich evenwel principieel verzet tegen elke vorm van euthanasie en indien men euthanasie als mogelijkheid wil open houden, dan zit er, zoals reeds gezegd, maar één ding op: een andere behandelende geneesheer (huisdokter of specialist, al naargelang de situatie) kiezen. Informatie: Administratief Centrum Speelhof Borgloon tel fax infodienst@borgloon.be Openingsuren: maandag: 9u 12u / namiddag gesloten dinsdag: voormiddag gesloten / 14u 19u woensdag: 9u 12u / 14u 16u donderdag: 9u 12u / 14u 16u vrijdag: 9u 12u / namiddag gesloten 9

10 VOORBEELD WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE A. Voorwerp van de wilsverklaring De heer/mevrouw. (*)Verzoekt dat voor het geval hij/zij niet meer in staat is tot wilsuiting, een arts euthanasie toepast indien voldaan is aan de voorwaarden vastgesteld in de wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie. (*)Herbevestigt de wilsverklaring tot euthanasie die werd opgesteld op datum (*)Herziet de wilsverklaring tot euthanasie, die werd opgesteld op datum (*)Trekt de wilsverklaring tot euthanasie, die werd opgesteld op datum. in. B. Persoonlijke gegevens van de verzoeker Mijn persoonlijke gegevens zijn de volgende: - hoofdverblijfplaats - volledig adres - identificatienummer in het Rijksregister - geboorteplaats en geboortedatum C. Kenmerken van de wilsverklaring Deze verklaring werd vrij en bewust afgelegd. Dit wordt onderschreven door de handtekening van de twee getuigen en in voorkomend geval van de vertrouwenspersonen. Ik verwacht dat deze wilsverklaring wordt geëerbiedigd. 10

11 D. De getuigen De getuigen ten overstaan waarvan ik deze verklaring afleg, zijn: - Naam en voornaam - hoofdverblijfplaats - volledig adres - identificatienummer in het Rijksregister - geboorteplaats en geboortedatum - telefoonnummer - eventuele graad van verwantschap VOORBEELD WILSVERKLARING VOOR PERSONEN FYSIEK NIET IN STAAT ZE ZELF AF TE LEGGEN De reden waarom ik zelf fysiek blijvend niet in staat ben deze wilsverklaring op te stellen en te ondertekenen is de volgende : Als bewijs hiervan voeg ik een medisch getuigschrift in bijlage. Ik heb. (naam en voornaam) aangewezen om deze wilsverklaring schriftelijk vast te leggen. De persoonlijke gegevens van voornoemde persoon zijn de volgende: - hoofdverblijfplaats - volledig adres - identificatienummer in het Rijksregister - geboorteplaats en geboortedatum - telefoonnummer - eventuele graad van verwantschap Deze verklaring is opgemaakt in. Exemplaren die worden bewaard..(op een plaats of bij een persoon) Gedaan te. Op. 11

12 Datum en handtekening van de verzoeker Datum en handtekening van de aangewezen persoon bij het niet fysiek blijvend in staat zijn van de verzoeker. (1) Datum en handtekening van twee getuigen Datum en handtekening van de aangewezen vertrouwensperso(o)n(en) (1) (bij iedere datering en handtekening worden de hoedanigheid en de naam vermeld) (1) in voorkomend geval (*) schrappen wat niet past 3. Uw testament Het opmaken van een testament betekent dat je in zekere mate kan meebeslissen over wat er na je overlijden met je vermogen gebeurt. Je kan op die manier de afhandeling van je erfenis meer naar je eigen wens laten verlopen. In een testament kan je naast geldzaken ook andere zaken regelen. Je kan beslissen of je gecremeerd wil worden, je kan iemand aanduiden die je begrafenis regelt, je kan een voogd voor je minderjarige kinderen aanstellen en dergelijke. In de meeste gevallen kost een testament bij de notaris tussen 200 en 250. U krijgt bij de notaris een notariële akte die garandeert dat uw laatste wil correct wordt uitgevoerd. Om een testament op te stellen, neem contact op met een notaris. Informatie: bij uw notaris 12

13 4. Schenking Schenken is een manier om tijdens uw leven uw bezittingen geheel of gedeeltelijk tussen erfgenamen te verdelen. U kan zo de verstandshouding in uw familie verzekeren en het risico op twisten en discussies verminderen als u er niet meer bent. Schenken biedt u ook de mogelijkheid om uw erfgenamen successierechten te besparen. Als u minstens drie jaar na de schenking overlijdt, wordt in de berekening van de successierechten geen rekening meer gehouden met wat vooraf geschonken is. Bij een vroeger overlijden, gaat dit voordeel wel verloren. Er zijn twee manieren om iets te schenken, namelijk een handgift en een notariële akte. Meubelen, geld, juwelen of kasbons kan u schenken met een handgift. Het betreft hier het werkelijk van hand tot hand geven van een goed. Je stelt best een schriftelijk bewijs op van de handgift. Een huis, appartement, gronden kan u enkel schenken via een notariële akte. Ook in een huwelijkscontract kunnen echtgenoten elkaar inzake erfrecht bevoordelen. In een huwelijkscontract kun je ook schenkingen doen aan de kinderen die nog geboren moeten worden. Een huwelijkscontract kan je afsluiten bij de notaris. Informatie: bij uw notaris 13

14 5. Verzekering Je kan tijdens je leven een aantal verzekeringen afsluiten, die bij overlijden zorgen voor een kapitaaluitkering of die de begrafeniskosten helpen dekken. Levensverzekering Bij een levensverzekering wordt er een onderscheid gemaakt tussen de uitbetaling van een kapitaal bij het bereiken van een bepaalde leeftijd of het uitkeren van een bedrag na je overlijden aan echtgenoot, partner, ouders, kinderen of vrienden. Een levensverzekering is aftrekbaar van de belastingen als je je familie tot in de tweede graad begunstigt. Bij het begunstigen van vrienden of kennissen is het niet aftrekbaar. Uitvaartverzekering Wanneer je een uitvaartverzekering hebt, betaalt en regelt de verzekeringsmaatschappij de uitvaart. In deze verzekering zijn kist, plechtigheid, drukwerk, en dergelijke inbegrepen. Schuldsaldoverzekering Door een schuldsaldoverzekering af te sluiten, ben je er zeker van dat bij je overlijden de verzekeringsmaatschappij je schulden afbetaalt bij de bank. We denken hier vooral aan leningen voor het bouwen of kopen van huizen. Zonder deze verzekering maken je schulden deel uit van je erfenis. Informatie: bij uw verzekeringsmaatschappij 14

15 6. Palliatieve verzorging Palliatieve verzorging is er voor mensen waarvan men weet dat zij niet meer lang te leven hebben. Men probeert hen een zo aangenaam mogelijk levenseinde te geven. In Limburg is er een organisatie die zich daarmee bezighoudt: Pallion vzw. Pallion is een palliatieve Limburgse ondersteuningsequipe. Deze dienst kan u helpen met alles dat met palliatieve verzorging te maken heeft. U kan hen altijd bereiken op het nummer Zij hebben hun vestiging op de Albrecht Rodenbachstraat 29 te Hasselt. Tegenwoordig vindt u in veel ziekenhuizen ook een palliatieve eenheid. U kan in het ziekenhuis terecht bij de sociale dienst voor meer informatie. Terminale patiënten hebben, als ze in eigen huiskring worden verzorgd, ook recht op een tegemoetkoming. De ziekenfondsen betalen een premie uit. De aanvraag hiervoor gebeurt via de huisarts. De aanvraag kan gebeuren als het overlijden binnen de drie maanden verwacht wordt en medische ingrepen of therapieën niet meer kunnen helpen. Voor de naasten van terminale patiënten bestaat ook een mogelijkheid tot palliatief verlof. Dit kan via de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening worden aangevraagd. Informatie: Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Uw huisarts Uw ziekenfonds 15

16 transplanteren, zonder dat iemand toestemming die getekend in uw leven, betekent dit dat men na overlijden uw organen kan gebruiken om geven. In de meeste ziekenhuizen wordt echter toestemming gevraagd aan de familieleden om transplantatie te laten doorgaan, als er geen schrif bezwaar is getekend tijdens het leven van de betrokk Indien u echt donor wil zijn en vreest dat uw famili zal weigeren, kan u zich ook expliciet donor stellen. betekent dat men ongeacht de toestemming van familie de transplantatie zal doorvoeren. U kan expliciet donor stellen via een formulier op het sta gemeentehuis. U verklaart dan dat u na uw overl wel organen wil schenken. 8. Afstand van je lichaam voor de wetensch Je lichaam afstaan aan de wetenschap is eveneens iet je al bij je leven moet regelen. Je moet eigenhandig wilsuiting schrijven waarin je bevestigt dat je lich 16

17 1. De aangifte en de begrafenisondernemer Een geneesheer komt het overlijden van uw die vaststellen. Hij maakt een overlijdensattest op waari bevestigt dat de persoon overleden is. Dag en nacht is er een begrafenisondernemer bereik Hij is degene die grotendeels de begrafenis regelt kan met hem overleggen omtrent uw wensen in ver met de uitvaart, de opbaring, de kennisge enzoverder. De begrafenisondernemer doet aangifte van overlijden bij de burgerlijke stand van de gemeente uw dierbare is overleden. Indien deze geme verschillend is van de gemeente waar uw die gedomicileerd is, brengt de gemeente waar de aan gebeurde de andere gemeente op te hoogte. Belangr dat de aangifte zonder verwijl, dus zo snel mog gebeurt. 17

18 overlijdensattest van de dokter, identiteitskaart van de overledene, trouwboekje van de overledene, trouwboekje van de ouders van de overle of een uittreksel uit het geboortereg indien de overledene, rijbewijs van de overledene. U krijgt op het gemeentehuis een aantal uittreksels u overlijdensakte. Deze akte heeft u nodig om de offi instellingen op de hoogte te brengen. Informatie: Dienst Burgerlijke stand van de gemeente 2. Begrafenis en crematie Voor informatie over wijzen van begraving of crem kan u eventueel contact opnemen met een prieste moreel consulent of met een begrafenisondernemer. 18

19 Afhankelijk van het geloof van de overledene en uzelf als nabestaande kunnen allerlei plechtigh worden voltrokken. U kan zoals de meeste mensen begrafenisplechtigheid organiseren in de kerk, indien u niet zo gelovig bent, kan u ook een plechtig regelen in de aula van het crematorium. Hoe de begrafenisplechtigheid zich voltrekt, kan u nabestaande grotendeels zelf beslissen. Belangrijk i u goed nadenkt over de manier van afscheid ne zodat u hier ook volledig achter kan staan. Rituelen overlijden zijn er immers om te kunnen rouwen en verlies te kunnen verwerken. Voor informatie rond de begrafenisplechtigheden k contact opnemen met de begrafenisondernemer of plaatselijke priester of moreel consulent. 19

20 - alle afstammelingen van de overlede kinderen, kleinkinderen - wanneer er geen afstammelingen zijn: ou broers en zussen (of afstammelingen) - alle bloedverwanten in opgaande lijn: ou grootouders, - overige zijverwanten: tantes, nichten, neven Elke voorgaande orde sluit de volgende orde uit. Binnen elke orde bepaalt de graad of men al dan niet Echtgenoten krijgen het vruchtgebruik van de nalatenschap, de kinderen krijgen de blote eigen Vruchtgebruik is het recht om van een zaak waarvan ander eigendom heeft, het genot te hebben zoal eigenaar zelf, maar onder verplichting de zaak ze stand te houden. Blote eigendom is een eigendomstitel waarbij rekening moet houden met de vruchtgebruiker. Pa overlijden van de vruchtgebruiker kan de eigenaar het goed doen wat hij wenst. Tot dan moet reke gehouden worden met de vruchtgebruiker. 20

21 gekend. Degene die het testament in zijn bezit h moet zich melden bij de notaris. De aangifte van nalatenschap moet ingediend worden bij het Kantoor Registratie en Domeinen van de woonplaats van overledene, en dit binnen de vijf maanden. Een erfenis wordt gewoonlijk onderling gere Wanneer er geen akkoord is, kan de Rechtbank Eerste Aanleg een gerechtelijke beslissing nemen ov verdeling. Een erfenis moet niet altijd aanvaard worden. Er drie mogelijkheden bij het erven: - zuivere aanvaarding: men ontvangt de erfen staat ook in voor de betaling van de even schulden. - verwerping: na verwerping wordt u bescho als zijnde nooit erfgenaam geweest. U dient de verwerping een verklaring te doen bi griffie van de rechtbank van eerste aanleg va woonplaats van de overledene. 21

22 Wanneer u een erfenis krijgt, dient u hier erfenisrechten, ook wel successierechten genoem betalen. Het bedrag dat u moet betalen aan de ove is afhankelijk van uw band met de overledene en va grootte van de erfenis. Ook het gewest waarbinn gedomicilieerd bent is van belang. regels: Het tarief voor echtgenoten, ouders het 9% en daarboven 27%. erfgenaam. stiefkinderen. De langstlevende echtgenoot erft vruchtgebruik op de ganse nalaenschap 22

23 successierechten Als erfgenaam bent u verplicht aangifte te doen va nalatenschap. U krijgt hiervoor een aanmaning va ontvanger van registratie en domeinen van de woonp van de overledene. U neemt best zelf tijdig contac met dit kantoor. Ontduiken van successierechten door net voor overlijden reeds grote hoeveelheden geld af te hale over te zetten is verboden. 3. Een overlevingspensioen Als overlevende echtgeno(o)t(e) heeft u soms rech overlevingspensioen. Dit kan u krijgen als u geen o beperkt inkomen heeft. Dit pensioen wordt bereken basis van de loopbaan van de overleden echtgeno(o)t Voor de gepensioneerde overledene neemt u contac met de pensioenkas Voor de overleden werknemer in de privé o zelfstandige neemt u contact met de gemeente 23

24 ziekteverzekering, ziekteuitkering en dergelijke gevolg. Het lidboekje en de SIS-kaart moeten worden ingelev Voor sommige aangesloten wordt tussengekomen i begrafeniskosten. De aanvraag hiervoor moet u ric tot de betrokken mutualiteit. 5. Wezenbijslag en voogdij Wezenbijslag Bij overlijden van een of beide ouders, ontstaat er op wezenbijslag voor elk kind dat gerechtigd i kinderbijslag. De wezenbijslag is hoger dan kinderbijslag. Het kinderbijslagfonds krijgt automa via de gemeente de informatie over het overlijden. onderzoek omtrent de wezenbijslag gebeurt automatisch. Moest u na het overlijden van één van de ouders vernemen van het kinderbijslagfonds, dan kan u aanvraag doen bij het kinderbijslagfonds zelf. 24

25 Het kan dat ouders een voogd aangewezen hebben in testament of een verklaring hebben afgelegd voor de Vrederechter of voor een notaris. Na overlijden word deze verklaring nageleefd. Als de gekozen persoon d voogdij aanvaardt, dan wordt deze gehomologeerd to voogd. Als er geen voogd is gekozen door de ouders, dan ga de Vrederechter over tot het horen van de naaste familieleden en wordt een voogd aangesteld na het ho van iedereen wiens verklaring nuttig kan zijn voor de Vrederechter. Indien er in de familiekring geen voogd kan worden gevonden, wordt de minderjarige toevertrouwd aan h openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van gemeente waar hij/zij zich bevindt. 6. Beroepsziekten en arbeidsongevallen Bij overlijden door een beroepsziekte of arbeidsongeval is er recht op een vergoeding voo 25

26 Verzekeringsmaatschappijen moeten op de ho worden gebracht. De polis moet worden veranderd verzekering moet worden stopgezet. Breng de verzekeringsmaatschappijen zo snel mog op de hoogte, gezien de overledene eventueel levensverzekering of een schuldsaldoverzekering afgesloten. 8. De auto De nummerplaat van de wagen: deze moet o geschrapt worden, ofwel overgedragen op overlevende echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwon of één van de kinderen van de overledene. schrapping kan u de plaat opsturen naar de Dir Inschrijving Voertuigen (DIV). U kan de plaat binnenbrengen bij de verzekeringsagent of u geef plaat af in de provinciale antenne van DIV. verkeersbelasting stopt op het moment van toekomen de plaat bij de Directie Inschrijving Voertuigen. inschrijvingsbewijs mag u niet meesturen, dit moet bij de wagen blijven. 26

27 Natuurlijk kan u dit geld als nabestaande nodig hebbe Via een erfrechtverklaring kan u tot 743,68 krijgen deze rekeningen. Deze verklaring kan u bekomen o gemeentehuis. Via een akte van bekendheid kan u hogere bedragen deze rekeningen krijgen. De akte van bekendheid aangevraagd worden bij de notaris of de Vrederechte 10. Werkgever/werkloosheidskas/pensioenk De werkgever moet op de hoogte zijn van het overl van de werknemer. De werkloosheidskas moet dit weten, indien de overledene een werkloosheidsuitk kreeg. Men kan dan de betalingen afsluiten. Voo pensioenkas geldt hetzelfde. 27

28 er met de huurbaas tot een akkoord kan wo gekomen. De telefoonmaatschappij moet ofwel worden opgez ofwel worden overgenomen. Binnen de twee maa overnemen betekent dat u het nummer van de overle kosteloos kan behouden. Ga na welke abonnementen, lidmaatschappen overledene had, zodat u deze kan overnemen stopzetten. Verwittig ook gas-,water-,electriciteits-en kabelmaatschappijen om de contracten stop te zette over te nemen. 28

29 Kantooruren: elke voormiddag van 08.30u tot 12.00u Teleonthaal staat ook 24/24u klaar om naar uw verha luisteren en u eventueel advies te geven. Zij bereikbaar op het nummer 106. Lotgenoten vindt u bij een aantal zelfhulpgroepen. het Trefpunt Zelfhulp kan men u helpen met het zo naar een gepaste zelfhulpgroep. Trefpunt Zelfhulp E. van Evenstraat 2 c 3000 Leuven 016/ Enkele specifieke zelfhulpgroepen in Limburg zijn: Similis Limburg: groep van nabestaanden zelfdoding Stadsomvaart Hasselt 011/

30 Vrolix Fientje, Eksterlaan 24, 3500 Ha 011/ Jules Hulsmans, Kneippstraat 48, 3600 G 089/ Lea Lijnen, Toekomststraat 29, 3530 Helcht 011/ (weduwen en weduwnaars jaar) Nelly Pellens, Zandstraat 54, 3910 Neer 011/ Rouwverwerking Een afscheid verandert het leven voor altijd, ook wanneer het niet onverwacht komt. Nabestaanden komen in aanraking met allerhande gevoelens, niet alleen verdriet maar ook woede, ongeloof, verbijster Tijdens een rouwproces moet de nabestaande geleide de pijn van het verlies verwerken. Direct na het overlijden kan men te maken krijgen met een gevoel onwerkelijkheid. Men probeert zich aan te passen aa ontstane leegte. Doorgaans gebeurt een rouwproces drie fasen: 30

31 Hoe vreemd die manier soms ook lijkt voor de buitenwereld. Meer lezen over rouwverwerking? Rouw. (algemene informatie) I. Kienhorst, P. Bo C. Huiskes, 2002 (2 de druk). LSR/NIZW/UU, Utr 8,25. ISBN Jong Verlies (over rouw bij kinderen) R. Fiddelae Jaspers, 1998 (5 de druk). Kok, Kampen, 15,90. I En hoe nu verder? (over verlies door zelfdoding E.Monsjou-Krijger (red.), 1997.Ankh-Hermes, Deventer, 4,95. ISBN Je kind verliezen (over verlies van een kind) M. v den Berg, 1997 (4 de druk). Kok, Kampen, 14,90 ISBN Als je baby sterft. Over de verwerking van miskra en doodgeboorte. M. Cuisinier en H. Janssen, 200 Unieboek, Houten, 16,50. ISBN

32 24,75. ISBN

33 dierbare. [brochure] Utrecht, oktober Stad Lommel, Omtrent overlijden, gids praktische informatie, Lommel, zonder datum Federale overheidsdienst Justitie, voogdij. [on line] Afgehaald op het internet op Stad Antwerpen, Laatste wilsbeschikking. [on line]. Afgehaald van het internet op 05/01/200 d=659 Recht op waardig sterven vzw, Vragen en antwoorden over de nieuwe Belgische wet die euthanasie uit het strafrecht haalt [on line Afgehaald van het internet op 05/01/2005: 33

34