Afvalsector, duurzaamheid en CO2-footprint. Marktreview Frank Hopstaken. Afvalconferentie 2009 World Forum Den Haag, 7 oktober 2009

Transcriptie

1 Afvalsector, duurzaamheid en CO2-footprint Marktreview 2009 Frank Hopstaken Afvalconferentie 2009 World Forum Den Haag, 7 oktober 2009

2 Inhoud Pagina 1 Marktontwikkelingen 3 2 Nederlandse afvalmarkt 8 3 Benchmark 16 4 CO2-footprint afvalsector 22 een waardevolle indicator 2

3 Marktontwikkelingen 2009 Er is overcapaciteit aan verbranding Recente aanbestedingen indiceren prijsdaling in 2010 Verwerkingsprijs in /ton Min Max Gem 3

4 ton brandbaar afval Storten brandbaar afval naar minimum Overflow blijft een belangrijke indicator (ook voor CO2-footprint) Overig Export naar Duitsland Stortverbod Duitsland Bouw AVI s Bedrijfsafval Residuen scheiding Bouw- en Sloopafval Huishoudelijk Afval It s no longer whether, but how big overcapacity will be : Lutger Rethmann 4

5 Overcapaciteit AVI s/gavi s Demand : nieuwe verbrandingscapaciteit in de markt: Essent (AZN4), Sita (Eml, Bav), Twence (3e), Eon, HVC (D), Omrin(REC) Supply 2009: bedrijfsafval -15%, recover scenario: +10%, +2%, + 3% kton/j brandbaar afval Demand Supply Supply-recover Overcapaciteit kan oplopen tot 1,2 Mton/y (excl. import) 5

6 Grondstoffenvraag trekt iets aan Prijsniveau 2004 weer bereikt Schaars -> dan blijvend hogere prijs (olie, koper, textiel) Prijzen oudpapier en -karton in Euro per ton jul 2005 jul 2006 jul 2007 jul 2008 jul 2009 juni Staalschroot in Euro per ton jul 2005 jul 2006 jul 2007 jul 2008 jul 2009 jul 6

7 Markt 2009: start van een transitie? Overcapaciteit verbranding, prijs onder druk Grondstoffenprijs teruggevallen Kredietcrisis heeft zijn effecten op de markt Halfjaarcijfers indicatie van 10-12% lagere omzet Doorstaat de afvalsector deze recessie? Afvalsector stond er goed voor midden 2008 Recessie afwachten of transitie vormgeven? 7

8 Nederlandse afvalmarkt Marktomzet ,9 mlrd*, + 2,5 % afvlakkende groei sinds 02 publiek deel 0,6 mlrd Omzet in *mln laat cyclisch patroon 2009 (2010): daling 5-8% verzadiging segmenten? * CBS tot 2007, berekening FFact 2008 CBS 2006 mogelijk te hoge omzet recyclingsegment 8

9 Bedrijfsresultaat blijft op hoog niveau in % van omzet Resultaat (EBIT) stabiel op 10,5 %* verschillen 2-24% Resultaat (EBITD) stabiel rond 18 %* verschillen groter * CBS tot 2007, berekening FFact

10 Marktsegmenten Omzet in *mln Inzameling Behandeling Recycling * CBS cijfers, 2006 recycling is raming 10

11 Marktsegmenten EBITD in % van de omzet Inzameling Behandeling Recycling * CBS cijfers, 2006 recycling is raming 11

12 Top 4 NL afvalbedrijven, groei valt terug Groeitempo valt terug VGG Shanks SITA Essent % +5% Groei in uitdagende markt -1% Kwaliteit -3% Doorstart Omzet 2008 in NL in mln euro Top 4 is 37% van de NL-markt 12

13 Top 5-15 NL sterke regionale posities HVC AEB Delta OMRIN Twence Rova Dusseldorp ARN IRADO Meerlanden VAR % Sterke groei door o.a. BEC s +1% +3% 0 Omzet 2008 in NL in mln euro 9 overheidsgedomineerde bedrijven 13

14 Top NL blijft op 6% van NL-markt Groeitempo gelijk aan gemiddelde: 2,5 % (6% in 2007) 35 Netwerk Rd4 DRSH Afvalzorg DAR SAVER Sortiva GP Groot Cyclus Twente % +1% +3% 0 Omzet 2008 in NL in mln euro Sortiva in 2009 met recycling van GP 14

15 Grootste EU bedrijven in zwaar weer Veolia Sita Remondis FCC Alba group VGG Biffa Shanks % % +3% Beursgenoteerde bedrijven gaan mee in economische dynamiek Omzet 2008 in EU in mln euro VEOLIA ENVIRON. ->

16 3 Benchmark Continuïteit en lange termijn stabiliteit door: bedrijfseconomisch rendement duurzaamheid (systeem en implementatie) MVO / innovatie / CO2-footprint + O/+ O -/O - Rendement Duurzaamheid MVO EBIT > 9% Fase EBIT 5-9% Fase EBIT < 5% Fase 1 <1 16

17 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Elementen van de benchmark (uitgevraagd bij top 25): 1. Beleid en kenbaarheid (doelen, plan, verankering) 2. Externe herkenbaarheid (effecten), o.a. milieuschade gezondheid productveiligheid (incl. CO2) sociale, arbo, behandelingsnormen 3. Samenwerking partnerships 4. Investeringen in nieuwe producten - innovatie 5. Productieketen in beeld (ketenanalyse, CO2) 6. Gedragscode, vertaald naar praktische maatregelen Score 0-1 per element, max. 6 punten 17

18 Resultaten benchmark top VGG Shanks Sita Essent-M HVC AEB Delta-M Omrin Twence Rova Dusseldorp ARN IRADO Meerlanden VAR Rendement 4,3 11,7 8,7 23,4 21,2 2,8 10,3 1,0 3,8 24,4 12,1 6,4 16,5 3,1 7,6 14,7 Top 4: 9,9 % Top 5-15: 12,3 % Duurzaamheid MVO-CO , , ,5 2 2, , , ,5 Top 4: 2,4 Top 5-15: 2,1 Top 4: 2,6 Top 5-15: 2,1 18

19 Resultaten benchmark top Netwerk Rd4 DRSH Afvalzorg DAR SAVER Sortiva GP Groot Cyclus Twente M Rendement 7,4 0 9,7 18,8-14,2 5,5-6,9 8,4 Top 16-25: 8,5 % Duurzaamheid MVO-CO , ,5 3 2, ,5 2 1, ,5 2 1, Top 16-25: 2,0 Top 16-25:1,45 Top 4: 9,9 % Top 5-15: 12,3 % Top 4: 2,4 Top 5-15: 2,1 Top 4: 2,6 Top 5-15: 2,1 19

20 Sector staat er goed voor Continuïteit door: Winst op 10,5% Duurzaamheid fase 2: openheid en l.t. strategie Diverse awards voor bijdragen/verslagen [ Verantwoordelijkheid nemen voor onze omgeving vinden we vanzelfsprekend ] MVO in ontwikkeling Onderdeel jaarverslag of afzonderlijk verslag 18x ziekteverzuim: gem. 5,2% (5,1% in 2007) 12x CO2-scan uitgevoerd en gerapporteerd 7x voorbereiding CO2-scan (in afwachting van) 20

21 And the winners are.. 5,5 VGG, SITA, HVC, Meerlanden, Afvalzorg 5 Shanks, AEB, VAR, DRSH 4,5 OMRIN, Twence, ROVA 4 3,5 3 2,5 2 Essent, ARN, DAR SAVER, Cyclus Dusseldorp, Netwerk, Rd4 IRADO, Sortiva, Twente M Delta, GP Groot Gemiddeld resultaat van 3,6 in 2008 naar 4,0 in 2009 Betrouwbaar, duurzaam, transparant, innovatief, veilig en sociaal 21

22 4 CO2-footprint afvalsector afspraak: rapporteer in CO2-equivalenten (GHG!) 12x scan en rapportage (van afvalbedrijf) welke methode (directe + indirecte emissies) CO2-balans voor afval vergelijkt opties van verwerking (Studies: 8,4 Mton CO2-eq besparing; Mton vanaf storten) 1200 Emissie in kg CO2-eq per ton hha dumpen storten AVI-conv AVI-opti compost vergisten opt

23 Recycling levert meestal meer besparing Op basis van LCA s zijn verschillen te berekenen bij hout levert energie- en warmteterugwinning 1x voordeel let op de condities die gesteld zijn bij hergebruik in het algemeen past CO2-footprint bij de ladder Vermeden emissie in kg CO2-eq per ton hha granulaat glas papier hout PET textiel alumin

24 Wat is nu de rol van een afvalbedrijf Sturing op de keten en methode van be- en verwerking: Tool (zoals EpE): afspraken over CO2-eq Zicht bieden op hoeveelheden en prestaties Verificatie (onafhankelijk) Informatie (eventueel credits/certificaten) Scope 1 Directe emissies Verwerking Transport Verwarming (gas) Stortplaats Scope 2 Indirecte emissies Inkoop elektriciteit (optie groene E) Transport (gerelateerd) Scope 3 Vermeden emissies Recycling (mat.) E-productie Warmte-afzet Biogas Terugwinning mat. 24

25 Wat leveren scans op géén eenduidige methode (en verificatie) indicaties van emissies en besparingen (in kton CO2-eq) een lastige optelsom oók: Nederland is ver met emissiebeperking en -besparing heel veel plannen en initiatieven (creativiteit) biogeen-c niet meer storten, fossiel-c recyclen Storten loopt terug, stortlocaties onder controle Afvalzorg berekent lage emissie van 61 kton CO2-eq (2008) vooral inert afval, goede afvang van methaan NL? schatting 300 kton CO2-eq/j (ca. 3% van alles dumpen) CBS: NL-emissie vermeden 200 Mton CO2-eq 4,6 Mton CO2-eq 25

26 Transitie in zicht SITA geeft uitsplitsing inzichtelijk (EpE toegepast) Transport (diesel 850x): 58 kton Kantoor (gas en E): 13 kton Emissie/preventie per materiaal 175 kton besparing Shanks 590 kton emissie (gev. afval) 358 kton besparing VGG splitst eveneens uit Transport ca. 55 kton WtE (lang cyclisch) emis. 590 kton WtE besparing 705 kton besparing AEB, via formule (relatief)? kton HVC, optelsom (emissie?) 235 kton besparing ARN, gemeten emissie 1,15 t CO2/t 95 kton besparing Meerlanden emissie (transp) 3 kton 14 kton besparing Dusseldorp emissie (transp) 7 kton 50 kton besparing ROVA, CO2-voetafdruk per huishouden Besparing ca. 1,6 Mton/j = 10 mlrd auto-kms 26

27 Transition to de-carbonized growth Stern roept op tot kosteneffectieve acties WtE heeft nog meer potentie Recycling en terugwinning kansrijk Preventie: een uitdaging voor de sector Credits om tempo te maken Eerst afspraken maken over meten 27

28 CO2-footprint afvalsector uitdaging Potentie afvalsector is duidelijk omvang van de bijdrage? 5-10 Mton CO2-eq/j 5% besparing van NL-emissie Mind your steps (and show us the effect) 28