Opgeheven Amsterdamse WSW Raad: Wees de luis in de pels

Transcriptie

1 Opgeheven Amsterdamse WSW Raad: Wees de luis in de pels Aangeboden aan de wethouder Werk & Economie te Amsterdam, 15 februari

2 Wees de luis in de pels De Amsterdamse WSW Raad is niet meer. Komend jaar wordt hij vervangen door een Participatieraad die werkt volgens de nieuwe Participatiewet. De raadsleden vonden de zeven jaar waarin zij de belangen van SW ers vertegenwoordigden, ingewikkeld en niet gemakkelijk. Toch, ondanks de nodige tegenwind, kreeg de raad zichzelf op de kaart. Een terugblik. Een lange adem hebben, zo vatten de overgebleven drie leden van de WSW Raad hun werk maar meteen in één zin samen. Aan tafel zitten Remco van der Heijden, secretaris Chris van de Kroon en voorzitter Nelleke Lindhout, geflankeerd door onafhankelijk voorzitter Henk Wedman en ambtelijk secretaris Harriëtte Gussenhoven. De afgelopen jaren trokken zij samen op in de belangenbehartiging van werknemers in de sociale werkvoorziening. Voor de gemeente waren zij de gesprekspartner en adviesgevers - gevraagd en ongevraagd - over sociale werkvoorziening. Onverdeeld positief zijn ze niet. Nadat in 2008 de gewijzigde Wet sociale werkvoorziening van kracht was geworden, waarbij meer mensen met een Sw-indicatie een werkplek moest worden geboden bij reguliere bedrijven, werden uit hoofde van diezelfde wet ook onafhankelijke WSW-raden opgericht. Deze raden bestonden uit ervaringsdeskundigen en hadden als doel om geluiden van de achterban op de werkvloer en die op wachtlijsten onder de aandacht te brengen van de gemeente en via hen ook bij de verantwoordelijke uitvoerende instanties. Daarbij zou de gemeente de WSW Raad als een waardevolle gesprekspartner zien en zijn adviezen meenemen in haar beleid. 3 4

3 onafhankelijk voorzitter alle overleggen zou voorzitten en kwam de gemeente ook niet met de benodigde informatie over de brug, zo memoreert de raad. We hadden al snel door dat onze uitgangspositie niet ideaal was. Bij de respectievelijke belangenorganisaties waarvoor we werkten, waren we gewend gehoor te krijgen. We verwachtten dat we konden bijdragen aan een betere sociale werkvoorziening vanuit het perspectief van de SW ers. Dat de instanties zouden luisteren. Maar dat viel tegen. Het werd snel duidelijk dat ze niet op ons zaten te wachten. Spreekbuis En met die verwachting begon de WSW Raad in Amsterdam in 2009 als een van laatste WSW-raden in het land aan zijn taak. De negen leden vertegenwoordigden een belangenorganisatie of zaten op persoonlijke titel. Een spreekbuis, vertegenwoordiger zijn voor SW ers die zich onvoldoende gehoord voelden, of omdat zij hun mening niet konden of durfden te verwoorden, waren hun belangrijkste redenen om zitting te nemen. Maar zo makkelijk bleek dat niet. Toen de WSW Raad na een kennismakings- en inwerkperiode aan de slag wilde, bleek het niet de bedoeling dat de 5 6

4 Het gevoel bekroop ons dat de Dienst Werk en Inkomen (DWI) ons maar lastig vond. En als we naar het werk-leerbedrijf Pantar wilden voor werkbezoeken of één-op-één gesprekken met onze achterban, dan kon dat niet of maar heel mondjesmaat. Ook deden ze lastig over het versturen van een nieuwsbrief die we hadden opgesteld voor de SW werknemers omdat we meer contact met hen wilden. Van DWI werd al snel duidelijk dat die geen pottenkijkers kon gebruiken. Bovendien wisselden de directeuren daar met grote regelmaat, waardoor we telkens nieuwe gesprekspartners hadden. Dat maakte ons werk heel ingewikkeld. We waren echt afhankelijk van degenen die we tegenover ons hadden. DWI hebben we ervaren als een gesloten, bijkans autistisch bastion. Er was onvoldoende gezamenlijkheid en inzet om er samen uit te komen, terwijl het belang van de SW er volgens ons voorop gesteld hoorde te worden. Die tegenwerking was uitermate teleurstellend. Communicatie De WSW Raad moest zelf zijn informatie bij elkaar zoeken. We wilden toch daden stellen en hoe dan ook advies uitbrengen. Ons eerste advies ging over de toegankelijkheid van de werkpleinen. We hadden tachtig verbeterpunten, maar we kregen als reactie dat er daarvan maar vijf uitvoerbaar waren. Uiteindelijk is er niets mee gedaan. De situatie verbeterde toen Andrée van Es (Groen Links) wethouder Werk en Inkomen ( ) werd, en Pantar en DWI nieuwe, betrokken directeuren kregen. Van Es vond dat wij al in de voorfase moesten worden betrokken bij de beleidsvorming. 7 8

5 Ze ging ervan uit dat ons advies in het beleid zou worden verwerkt. We hebben veel aan haar gehad. Zij wilde dat de communicatie met ons werd opengebroken, dat we in het voortraject werden betrokken. Het heeft daarna nog even geduurd maar uiteindelijk is het gelukt. Voor zolang als het duurde. We wilden dat er iets te leren viel voor de toekomst en wat er anders zou moeten in de Participatiewet. De raad wist zich echt in de kijker te spelen toen hij in 2013 een conferentie organiseerde over de Participatiewet die vanaf 2015 van kracht zou worden. Hierdoor konden we de partijen op een andere manier adviseren over wat er beter kon in de aanpak voor SW ers. Participatiewet Die dag in april 2013 vertelden acteurs verhalen vanuit de ervaringen van SW ers. Genoeg om de vertegenwoordigers van DWI, de gemeente, Pantar en het Werkgevers Service Punt (WSP)een aardig beeld uit de praktijk te geven. Ook Andrée van Es was er de hele tijd bij. In multidisciplinaire groepjes werd er na de verhalen van de acteurs nagedacht over verbeterpunten. Insteek was vanuit de ervaring van de SW er naar het beleid te kijken. Dat was een compleet nieuw uitgangspunt. 9 10

6 En het mooie was dat er die dag nieuwe verbanden ontstonden die hebben doorgewerkt. Eigenlijk was iedereen het roerend met elkaar eens. Alleen in de praktijk vergeet je dat weer snel. Respect In 2013 hebben we respect afgedwongen, constateren de raadsleden. Onze positie verbeterde aanzienlijk. Er was meer betrokkenheid van de andere partijen. We werden om advies gevráágd. En daarover werd ook serieus gepraat. Onafhankelijk onderzoek liet ook zien dat onze adviezen van kwalitatief hoog niveau waren, vooral door onze inzet en onze expertise. We kregen dat niet alleen terug van de wethouder en sommige ambtenaren, maar we vonden het ook terug in het gemeentelijk beleid. De verbeterpunten werden in een rapportage aangeboden aan de wethouder, waarna beleidsmedewerkers ook anders naar sociale werkgelegenheid gingen kijken. Met de nieuwe Participatiewet waren we best bang dat er zou worden gekort op de begeleiding van SW ers naar werk. We hebben het voor elkaar gekregen dat maatwerk op de agenda is gezet. Er wordt nu veel meer vanuit de werkzoekende en werknemer gedacht, gekeken naar wat hij nodig heeft. Die indruk hebben we wel

7 Koersbesluit Een goed voorbeeld hiervan is het Koersbesluit Reintegratie dat eind 2015 door B&W werd vastgesteld. Een hele wijziging ten opzichte van het beleid daarvoor. Aansluiten bij de kansen en mogelijkheden van werkzoekenden, maatwerk op alle terreinen, uitgaan van de intrinsieke motivatie van mensen, sancties op maat en met aandacht voor de cumulatieve effecten, beloning voor proactieve werkgevers, nadruk op persoonlijke aandacht en aandacht voor de mogelijke andere problemen van een werkzoekende. Allemaal punten die de WSW Raad zeven jaar lang naar voren heeft gebracht. Toch heeft de WSW Raad een moeilijk laatste jaar achter de rug met weer nieuwe directeuren bij DWI en Pantar en een nieuwe wethouder. We konden doorgaan door onze innerlijke motivatie en onderlinge steun. Als raad namen we elkaar serieus. En steeds probeerden we de tegenwerking die we ervoeren niet persoonlijk te maken. Het ging om de zaak. Om de SW werknemer. Citaat uit advies WSW Raad van : Wij zijn aangenaam verrast over de inhoud van het consultatiedocument Koersbesluit Re-integratie, de daarbij behoorde stafflap voor de vergadering van B&W van 15 december 2015 en de SWOT-analyse. Onze complimenten voor de inhoud van de stukken en voor de wijze waarop je ons hebt betrokken bij de totstandkoming van het koersbesluit. Wij kunnen ons vinden in de drie richtpunten: aansluiten bij de kansen en mogelijkheden van mensen, ruimte voor professioneel handelen en maximaal resultaat op lange termijn. Trots is de WSW Raad toch wel. Op hun uithoudingsvermogen bijvoorbeeld. Niet alleen in de eerste vier jaar, maar ook het laatste jaar toen de raad werd gevraagd de tijd te overbruggen tot er een nieuwe Participatieraad komt. Dat was heel zwaar, ook omdat het aantal leden in onze raad is 13 14

8 teruggelopen van negen naar drie. We zijn zwaar onderbezet. De gesprekken gaan eigenlijk ook alleen nog maar over de invulling van de Participatieraad. We worden niet meer betrokken bij de beleidsvoorbereidingen. Gelukkig zijn er inmiddels wel beleidsambtenaren die het hart aan de goede kant hebben, echt betrokken zijn en op eigen initiatief onze mening vragen. Dat hebben we gewonnen. Fascinerend Ze hebben geleerd. We zijn gegroeid door dit werk. Het was ook deel van de motivatie om te willen leren van dit werk. We hebben onze expertise kunnen inzetten en er veel voldoening uit gehaald. Het was een zinvolle besteding, waarin we zowel ervaring als frustraties opdeden. Het was fascinerend om te zien hoe wij als onafhankelijke organisatie en tegen de klippen op toch nog invloed hebben kunnen uitoefenen. De nieuwe Participatieraad zal de gemeente, het college van B en W en de Raad gaan adviseren over het brede terrein van Werk, Participatie en Inkomen. De WSW Raadsleden: Er moet nieuw bloed komen, met een frisse blik. Mensen die zin en energie genoeg hebben om relaties op te bouwen. Er moet worden gedacht uit de nieuwe wet, niet uit oude kaders. Dus wij bedanken. Wij zijn klaar, en wij zijn blij dat dit zo is

9 Amsterdam, 12 februari 2016, Auteur H. Schut, journaliste WSW Raad Amsterdam N. Lindhout, voorzitter C. van der Kroon, secretaris R. van der Heijden H. Wedman, onafhankelijk voorzitter H. Gussenhoven, ambtelijk secretaris, toehoorder Advies van de WSW Raad Goede raad hebben ze nog wel. Aan de wethouder en de ambtelijke organisatie willen we dit nog kwijt: als je te maken hebt met cliëntenparticipatie, doe er dan iets mee. Maak tijd vrij en luister. Niet vanuit je eigen maatschappelijke visie, maar luister, juist naar dat andere geluid. En aan onze opvolgers in de Participatieraad: zorg voor goede onderlinge afspraken, (interne)communicatie en houd korte lijnen naar elkaar. Bewaak je onafhankelijkheid en heb de kracht en de moed om ergens tegenin te gaan als dat nodig is. Wees vooral die luis in de pels