Bestemmingsplan t Zandt

Transcriptie

1 Bestemmingsplan t Zandt

2

3 Bestemmingsplan t Zand Inhoud: Toelichting + bijlagen Voorschriften + bijlagen Plankaart nummer C04 VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD VAN DE GEMEENTE LOPPERSUM OP 7 MEI 2007 Loppersum/Assen Projectnummer april 2007

4

5

6

7 Toelichting toe t Zandt

8

9 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Ruimtelijke en functionele kenmerken Korte geschiedenis Verkeer en infrastructuur Ruimtelijke kenmerken Functies 9 3 Beleidskader Rijksbeleid Provinciaal beleid Gemeentelijk beleid 17 4 Doelstellingen 21 5 Milieu- en overige randvoorwaarden Geluidhinder Hinderzones van bedrijven Externe veiligheid Luchtkwaliteit Archeologie Ecologie Water Leidingen Bodemkwaliteit 32 6 Planbeschrijving Duurzaamheid Behoud en ontwikkeling van de ruimtelijke karakteristiek Wonen, werken en voorzieningen Woonuitbreiding en revitalisering Groengebieden Dorpsrand Herinrichting van wegen 41 7 Juridische toelichting Indeling van de voorschriften Bestemmingen Algemeen Bestemmingen toe t Zandt

10 8 Economische uitvoerbaarheid 53 9 Inspraak en overleg 55 Bijlagen: Bijlage 1 Bijlage 2 Akoestisch onderzoek bestemmingsplan t Zandt Luchtkwaliteit toe t Zandt

11 1 Inleiding Aanleiding Richtinggevende beleidsdocumenten Bestemmingsplan t Zandt De gemeente Loppersum heeft besloten de bestemmingsplannen voor al haar kernen te herzien. Deze operatie is om meerdere redenen nodig: - wettelijk vereiste actualisering (de looptijd van een bestemmingsplan behoort niet langer te zijn dan 10 jaar); - verschillen in de bestaande regeling voor gebieden met een vergelijkbaar karakter (geeft onduidelijkheid bij de burger en komt de rechtsgelijkheid niet ten goede); - vermindering van het aantal bestemmingsplannen; - implementatie van nieuw beleid; - inspelen op wijzigingen in de Wet op de Ruimtelijke Ordening; - digitalisering van bestemmingsplannen. De laatste jaren heeft de gemeente op diverse terreinen beleid ontwikkeld dat zijn doorwerking krijgt in de nieuwe bestemmingsplannen. Belangrijk in dit verband zijn de Strategische Visie (vastgesteld 18 september 2006), het Woonplan Loppersum (van 2002), de Welstandsnota (van 2004), het Verkeersveiligheidsplan (van 2000) en het Milieuplan dat jaarlijks wordt geactualiseerd. In de Strategische Visie zijn de hoofdlijnen voor de ruimtelijke ontwikkeling in de gemeente als geheel en per dorp uitgezet. De Strategische Visie vervult voor de nieuwe bestemmingsplannen de functie van kapstok, integratie- en toetsingskader. Het is een visie voor de lange termijn (tot circa 2030), wat betekent dat de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen slechts ten dele gedurende de looptijd van de bestemmingsplannen ( ) tot uitvoer kunnen komen. Daarentegen heeft bijvoorbeeld het gemeentelijke woonplan een kortetermijnkarakter: het woningbouw- en herstructureringsprogramma in dit plan loopt slechts tot Omdat voor de bestemmingsplannen een programmatisch houvast nodig is voor de periode tot 2015, is als aanvulling op/bijstelling van het woonplan de notitie Herverdeling contingenten looptijd t/m 2008 en doorkijk 2014 opgesteld en goedgekeurd door de gemeenteraad in haar vergadering van 17 juli Besloten is het hele dorp t Zandt onder te brengen in één bestemmingsplan. Naast het mogelijk maken van nieuwe ontwikkelingen heeft dit bestemmingsplan ook in belangrijke mate een consoliderende functie. De karakteristieke bebouwingselementen en andere ruimtelijke waarden verdienen immers een adequate bescherming toe t Zandt 3

12 Vigerende bestemmingsplannen Het bestemmingsplan t Zandt vervangt een vijftal regelingen, die blijven gelden zolang de nieuwe regeling nog geen rechtskracht heeft (zie onderstaand tabel). Bestemmingsplan Vastgesteld door de raad Goedgekeurd door Gedeputeerde Staten Uitbreidingen in onderdelen kern Kern t Zandt e ged. herziening kern e ged. herziening kern e ged. herziening kern Planbegrenzing Planopzet De grens van het bestemmingsplan valt zoveel mogelijk samen met die van het bestemmingsplan buitengebied van de gemeente (daterend uit 1999).. Qua systematiek is gekozen voor een zogenaamd globaal eindplan met gebiedsbestemmingen en met voorgevelrooilijnen. De plankaart is getekend op een ingemeten ondergrond (GBKN), schaal 1: De provincie Groningen heeft in mei 2004 de Handreiking voor het opstellen en beoordelen van Gemeentelijke Ruimtelijke Plannen uitgebracht. Voor het bestemmingsplan is deze handreiking als richtsnoer gebruikt. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de thema s die in de onderhavige toelichting worden behandeld. Het plan is digitaal beschikbaar. Het voldoet daarbij aan de eisen en randvoorwaarden van het Handboek bestemmingsplannen Groninger gemeenten, onder andere wat betreft de zogenaamde IMROcoderingen toe t Zandt 4

13 2 Ruimtelijke en functionele kenmerken Voor de opzet van het bestemmingsplan is het belangrijk de kwaliteiten van t Zandt te benoemen en te bepalen welke daarvan bescherming verdienen, om de identiteit van het dorp zichtbaar en herkenbaar te houden. Om hierin inzicht te krijgen, wordt in dit hoofdstuk eerst in het kort de historische ontwikkeling van t Zandt geschetst, gevolgd door de karakterisering van de huidige ruimtelijke en functionele structuur. 2.1 Korte geschiedenis Bedijking en ontginning van de Fivelboezem Ontstaan van t Zandt Borgen Het dorp rond 1850 t Zandt ligt in het gebied van de voormalige Fivelboezem. Dit is een zeearm, die rond 850 na Christus door het rijzen van de zeespiegel in Noord-Groningen ontstond. In de elfde eeuw begon de Fivelboezem vrij snel weer dicht te slibben en werd vervolgens - in fasen - bedijkt. De aanleg van dijken en de ontginning van het nieuwe land was in belangrijke mate het werk van kloosterlingen. Kloosterboerderijen (zogenaamde voorwerken) zijn bij voorkeur gesticht in onontgonnen gebied en leven tot op heden voort als boerderijnamen, zoals t Zandstervoorwerk. Door de rationele aanleg van sloten ontstond in het gebied een regelmatige blokverkaveling. Langs de dijken werden boerderijen en woningen gebouwd. Concentraties hiervan ontwikkelden zich tot dorpen. t Zandt is daar een voorbeeld van. Het dorp is ontstaan langs twee dijken in de Fivelboezem: een oost-westlopende dijk die tussen 1192 en 1249 is aangelegd en een haaks daarop staande dijk uit Toen deze later in binnendijken transformeerden, zijn ze afgegraven en zijn op de dijktracés de Molenweg en de Hoofdstraat aangelegd. Vanaf de late Middeleeuwen begon de landadel versterkte huizen in het gebied op te richten. Twee van dergelijke huizen hebben ten oosten van t Zandt gestaan, namelijk de Albardaborg en de Omtadaborg. Beide zijn later afgebroken. Op de plek van beide borgen ligt nu een (heren)boerderij. De oudste bebouwing van t Zandt bevindt zich rond de kerk aan de Hoofdstraat. Een vroege ontwikkeling is daarnaast de lintbebouwing langs de Oosterstraat, die parallel aan de Molenweg richting het haventje aan het Zandstermaar is aangelegd. Dit maar is ontstaan als natuurlijke afwateringsgeul in de Fivel-boezem. Eeuwenlang heeft het systeem van maren een belangrijke transportfunctie in Noord- Groningen vervuld toe t Zandt 5

14 Hoofdstraat in 1905 Verharde wegen zijn er aanvankelijk nauwelijks. Rond 1850 heeft t Zandt nog maar één verharde verbinding, namelijk een aftakking van de weg die over de voormalige dijk van Zeerijp naar Godlinze is aangelegd. Hoofdstraat in 1953 Tweede helft negentiende eeuw In de tweede helft van de negentiende eeuw breidt het dorp zich voornamelijk uit in de vorm van lintbebouwing langs de Hoofdstraat. Ook de Molenweg raakt nu gaandeweg bebouwd. Er worden overwegend vrijstaande, tamelijk eenvoudige woonhuizen met voortuin gebouwd. Af en toe staat er een wat luxer pand tussen. Behalve woonhuizen komen er ook enkele winkels bij. In het zuiden wordt aan de Hoofdstraat een begraafplaats aangelegd toe t Zandt 6

15 Eerste helft twintigste eeuw Periode na de Tweede Wereldoorlog In de eerste helft van de twintigste eeuw vindt een verdere verdichting en uitbreiding van de bebouwingslinten plaats. In het zuidelijke deel van de Hoofdstraat komen enkele grote panden tot stand. Meer in het midden van de straat worden aan de westzijde enkele riante villa s neergezet, waaronder een fraaie burgemeesterswoning (1911). Later wordt de bebouwing hier aangevuld met onder andere winkels en een garagebedrijf. Het noordelijk deel van de Hoofdstraat wordt uitgebreid met voornamelijk burgerwoningen. Een opvallend pand is het langwerpige dorpshuis, dat tegenwoordig ook de openbare bibliotheek herbergt. Verder noordwaarts wordt haaks op de Hoofdstraat de Vinkenstraat aangelegd, waar eenvoudige arbeiderswoningen komen te staan op ruime kavels grond, later aangevuld met nieuwbouw. De Molenweg en de Oosterstraat worden met elkaar verbonden via de Tuinbouwstraat. Aan deze straat komen vrijstaande woningen en enkele blokjes dubbele arbeiderswoningen te staan. Na de Tweede Wereldoorlog wordt ten oosten van de Hoofdstraat een klein woongebied ontwikkeld, namelijk dat van de Oostersingel en de Hink Oostingstraat. Hier worden onder andere huurwoningen gebouwd, deels in de vorm van blokjes bejaardenwoningen. Door een teruglopend inwonertal (als gevolg van de mechanisatie in de landbouw) en het proces van schaalvergroting verliest het dorp gaandeweg een aantal voorzieningen, vooral winkels. Luchtfoto van het huidige t Zandt toe t Zandt 7

16 2.2 Verkeer en infrastructuur Wegverkeer Openbaar vervoer t Zandt ligt op de (T-) kruising van twee wegen, die beide een gebiedsontsluitende functie hebben. De bereikbaarheid vanaf de grotere stroomwegen is omslachtig. Via Zijldijk heeft t Zandt verbinding met de N46 (Eemshavenweg), via Zeerijp en Loppersum met de N360 (Groningen Delfzijl). t Zandt kent openbaar vervoer in de vorm van buslijn 45 van Arriva. Deze lijn geeft verbinding met onder andere Loppersum, Appingedam en Delfzijl. Op werkdagen wordt een uurdienst onderhouden. 2.3 Ruimtelijke kenmerken In het huidige ruimtelijke beeld van t Zandt zijn waardevolle, maar ook storende structuren en elementen aan te wijzen. Tot de waardevolle kwaliteiten worden gerekend: - de situering van het dorp op een kruising van middeleeuwse dijken; - de compacte dijkbebouwing van de twee hoofdlinten (met een besloten straatbeeld); - de dertiende-eeuwse kerk en andere karakteristieke bebouwing; - de bibliotheek met informatie over het gebied. Hoofdstraat Visueel-ruimtelijk zijn er ook minder sterke punten: - de niet karakteristieke woonuitbreidingen; - enkele delen van het dorp zijn rijp voor herstructurering; - het voorzieningenniveau van het dorp staat onder druk; toe t Zandt 8

17 - het bos tussen het dorp en de Zandstermaar belemmert het contact met het water en het open landschap; - het oude pad naar Appingedam is grotendeels verdwenen. Productiebos in het landschap 2.4 Functies Wonen Functioneel is t Zandt voornamelijk een woondorp. Vrijstaande, eigen woningen overheersen sterk. Huurwoningen, die ongeveer 20% van de voorraad uitmaken, staan voornamelijk aan de oostzijde van het dorp (Hink Oostingstraat). Aangezien het aantal seniorenwoningen beperkt is (circa ¼ van de huurwoningen) en een verzorgingscentrum ontbreekt, is het percentage ouderen onder de bevolking vrij klein, zowel vergeleken met de gemeente als met Nederland (zie tabel 1). Voor het overige is de leeftijdsopbouw in het dorp normaal van samenstelling. Tabel 1. Leeftijdsopbouw in t Zandt en de gemeente Loppersum, vergeleken met Nederland (2004) leeftijdsklasse t Zandt gemeente Loppersum Nederland 0 t/m 14 jaar 21% 20% 19% 15 t/m 24 jaar 13% 12% 12% 25 t/m 44 jaar 28% 27% 30% 45 t/m 64 jaar 28% 28% 26% % 13% 14% Totaal 100% 100% 100% Bron: CBS De laatste jaren is het inwonertal van zowel het dorp als de gemeente licht gedaald (zie tabel 2). Dit is een gevolg van het teruglopende aantal personen dat gemiddeld in één woning woont. Het toe t Zandt 9

18 nieuwbouwtempo bleek niet groot genoeg om deze trend te compenseren. In de periode kwamen in t Zandt circa 40 woningen gereed, wat overeenkomt met 17% van de totale bouwproductie in de gemeente. Het merendeel van de nieuwbouw vond plaats aan de oostzijde van het dorp. Functies Bron: Strategische Visie gemeente Loppersum, De Zwarte Hond, mei toe t Zandt 10

19 Tabel 2. Inwonertal en woningvoorraad van t Zandt en de gemeente Loppersum jaar t Zandt gemeente (per 1/1) inwoners woningen inwoners woningen Bronnen: gemeente en CBS Woningbehoefte Sloopbehoefte Uit het gemeentelijke woonplan (van 2002) blijkt dat er in t Zandt slechts in beperkte mate behoefte is aan uitbreiding van de woningvoorraad. De behoefte gaat vooral uit naar koopwoningen van de typen vrijstaand en twee-onder-één-kap (voor het merendeel relatief goedkoop en op vrij kleine kavels). Nieuwe huur- en seniorenwoningen zijn voornamelijk voorbehouden aan de centrumdorpen Loppersum en Middelstum. Naast nieuwbouw- is er uit kwaliteitsoverwegingen in t Zandt ook een sloopbehoefte. Dit heeft met name betrekking op het gebied rond de Oostersingel. Hier zijn inmiddels acht bejaardenwoningen gesloopt. Deze woningen voldeden niet langer aan de eisen destijds en werden ook niet meer door de oorspronkelijke doelgroep bewoond. Losse toren en kerk Voorzieningen t Zandt is méér dan een woondorp, het beschikt over enkele belangrijke basisvoorzieningen. Er zijn twee basisscholen (een openbare en een protestants-christelijke), een dorpshuis en een brandweerkazerne. Er is nog één winkel, met voornamelijk bruin- en witgoed plus een postagentschap en een dorpskroeg. De supermarkt is inmiddels gesloten. Het dorp telt twee kerken en een gereformeerd verenigingsgebouw toe t Zandt 11

20 Op sportgebied beschikken de inwoners over voetbalvelden, tennisbanen, een sportzaal, een ijsbaan en een manege. Dorpshuis Werkgelegenheid De voorzieningen zorgen tevens voor werkgelegenheid in het dorp. Daarnaast is er enige werkgelegenheid in bedrijfssectoren als de bouw, groothandel, expeditie of zakelijke dienstverlening. Een specifiek bedrijventerrein ontbreekt echter toe t Zandt 12

21 3 Beleidskader In dit hoofdstuk komt het rijksbeleid, provinciale en gemeentelijke beleid aan de orde, voorzover relevant. Vanzelfsprekend dient dit beleid zijn doorwerking te krijgen in het bestemmingsplan. 3.1 Rijksbeleid Nota Ruimte Het kabinet Balkenende heeft het ruimtelijk beleid van het Rijk gebundeld in de Nota Ruimte. Deze nota is op 23 april 2004 vastgesteld in de ministerraad en volgt sindsdien de nog te doorlopen stappen van de planologische kernbeslissing (PKB) Nationaal Ruimtelijk Beleid. Het is een strategische nota op hoofdlijnen, waarin rijksverantwoordelijkheden en die van anderen duidelijk zijn onderscheiden. De nota geeft invulling aan het motto decentraal wat kan, centraal wat moet. Gekozen is voor een versterking van het decentrale planningsstelsel, met een kernrol voor de gemeentelijke bestemmingsplannen. Het Rijk richt zijn ordenende en sturende rol vooral op de elementen van de zogenaamde Ruimtelijke Hoofdstructuur. Voor gebieden die daar buiten vallen, zoals het grondgebied van de gemeente Loppersum, laat het Rijk de Ruimtelijke Ordening over aan de provincies en gemeenten. Wel geldt een aantal algemene doelstellingen en spelregels die er voor moeten zorgen dat overal aan eisen van ruimtelijke basiskwaliteit wordt voldaan. Onder dit laatste wordt het samenspel van gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde verstaan. Een van de doelstellingen, die belangrijk is voor de gemeente Loppersum, is het streven naar bundeling van economie, infrastructuur en verstedelijking in kerngebieden en stedelijke netwerken. Loppersum behoort niet tot dergelijke gebieden. In Noord- Nederland is de regio Groningen-Assen als enige aangewezen als Nationaal Stedelijk Netwerk en economisch kerngebied en het behoort daarmee tevens tot de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. Buiten de stedelijke netwerken en economische kerngebieden wordt echter wel ruimte geboden voor ontwikkeling. Iedere gemeente krijgt in principe de mogelijkheid om de natuurlijke bevolkingsaanwas op te vangen en in de woonbehoefte van starters en ouderen te voorzien. Andere belangrijke doelstellingen voor de gemeente Loppersum zijn het creëren van een vitaal platteland (door nieuwe sociaaleconomische initiatieven) en aandacht voor natuur, water, landschap en cultuurhistorie (ofwel de ondergrond in de lagenbenadering ) toe t Zandt 13

22 3.2 Provinciaal beleid Kernenbeleid Wonen Werken Toerisme en recreatie Provinciaal Omgevingsplan Groningen In het Provinciaal Omgevingsplan Groningen (dat is vastgesteld door Provinciale Staten op 14 december 2000) is gekozen voor concentratie van wonen en werken in de stedelijke centra en centrumdorpen. Deze keuze ondersteunt de centrumfunctie van de steden met bijbehorende voorzieningen, beperkt de ruimteclaims op het landelijk gebied en gaat mobiliteit tegen. Dit betekent niet dat alle overige dorpen op slot zijn gezet. In dorpen waar de meest wezenlijke voorzieningen nog aanwezig zijn (de zogenaamde complete dorpen ), kunnen woningen worden gebouwd voor de lokale behoefte, die wordt bepaald door de te verwachten groei van het aantal huishoudens als gevolg van de gezinsverdunning. Om de leefbaarheid en de lokale voorzieningen in stand te houden, kunnen complete dorpen gebaat zijn bij beperkte nieuwbouw. In de kleinste dorpen mag alleen incidenteel worden gebouwd, bijvoorbeeld om het beeld van dorp of landschap te versterken of voor specifieke doelgroepen, zoals ouderen en gehandicapten. t Zandt werd tot voor kort nog tot de complete dorpen gerekend, maar door het verdwijnen van voorzieningen heeft het deze status verloren. Ook wat de economische activiteiten betreft, streeft de provincie naar ruimtelijke bundeling. Uitgangspunt is de bedrijvigheid te concentreren in de economische kernzones. Het overal laten ontstaan van kleine bedrijventerreinen noemt de provincie niet in het belang van het vestigingsklimaat en de kwaliteit van het landschap. Wel is uitbreiding van bestaande lokale bedrijven(terreinen) mogelijk als het bestaande bedrijfsleven daar duidelijk behoefte aan heeft. Aard, schaal en omvang van terreinen of uitbreidingen moeten zijn aangepast aan de lokale situatie en een relatie hebben met de beeldkwaliteit van de dorpen. Vanuit dit oogpunt staat de provincie ook positief tegenover de vestiging van kleine bedrijven in waardevolle vrijkomende panden, zoals oude boerderijen. Behoud van het pand en het eigen karakter is daarbij uitgangspunt. De provincie ziet in Noord-Groningen mogelijkheden om het natuuren cultuurtoerisme uit te bouwen en te versterken. De nadruk ligt daarbij op kleinschaligheid, kwaliteit, selectieve realisatie van karakteristieke logiesaccommodaties (zoals erfgoedlogies), ketenvorming, promotie en marketing toe t Zandt 14

23 Ook wil de provincie investeren in fiets-, wandel- en vaarroutes, mede in combinatie met kleinschalige verblijfsrecreatieve mogelijkheden. Streekeigen karakter Duurzaamheid Landschapsbeheer en cultuurhistorie Regiospecifiek beleid Wonen als economische impuls Bij alle ontwikkelingen en ingrepen moet het streekeigen karakter van het gebied als uitgangspunt worden genomen. Bij nieuwbouw vraagt de provincie nadrukkelijk aandacht voor de inpassing in het landschap en de bouwstijl. Ook bij dorpsvernieuwing, herbestemming of vernieuwing van in onbruik geraakte bebouwing, omgaan met cultuurhistorische elementen en patronen et cetera, dient de gebiedsgebonden ruimtelijke kwaliteit van bebouwing in relatie tot de omgeving een belangrijk aandachtspunt te zijn. Bij het werken aan de vormgeving van de fysieke omgeving geldt daarnaast duurzaamheid als een leidend beginsel. Plannen en maatregelen zal de provincie toetsen op duurzaamheidsaspecten. Bij de voorbereiding en uitvoering van plannen voor nieuwbouw en herstructurering dient te worden uitgegaan van de principes van duurzaam bouwen en het Nationaal pakket duurzame stedenbouw. In dat kader streeft de provincie naar een grotere toepassing van bijvoorbeeld zonnepanelen, water- en energiebesparing en duurzaam waterbeheer. In bestemmingspannen dient een waterparagraaf over afstemming met waterfuncties te worden opgenomen. De provincie streeft naar een goed beheer van aardkundige, archeologische, cultuurhistorische en landschappelijke waarden. De gemeenten dienen deze waarden in bestemmingsplannen vast te leggen. Voorbeelden hiervan zijn wierden, oude dijken en molens. In het regiospecifieke deel van het Provinciaal Omgevingsplan wordt voor Noord-Groningen uitgegaan van een versterking van de economische dynamiek in het gebied, zonder dat daarbij de herkenbaarheid van het landschap verloren gaat. Op het Hogeland overweegt de provincie de totstandkoming van één of meer bijzondere woningbouwprojecten op goed bereikbare locaties. Deze projecten moeten zijn gericht op het aantrekken van hogere inkomens, om daarmee een impuls te geven aan de regionale economie en de leefbaarheid van het gebied. Daarnaast kan een dergelijk impuls geld opleveren voor natuur en landschap, terwijl het landschap er ook fraaier van kan worden. Nota Bouwen en Wonen In 2005 heeft de provincie Groningen de Nota Bouwen en Wonen vastgesteld. De Nota Bouwen en Wonen vormt een formele uitwerking van het POP en wordt periodiek geactualiseerd toe t Zandt 15

24 Achterstand in de bouw- en transformatieprogramma s Contingentering en richtlijnen voor de periode tot en met 2014 Wat de spreiding van bevolking en woningbouw over de provincie betreft, sluit de nota uiteraard aan op het POP. Een niet-stedelijke gemeente als Loppersum mag alleen bouwen voor de eigen behoefte. In de huidige nota constateert de provincie dat de uitvoering van het nieuwbouw- en in mindere mate het transformatieprogramma (herstructurering) in alle Groninger gemeenten grote vertragingen oploopt. De uitvoering blijft sterk achter bij de taakstellingen in de gemeentelijke woonplannen die door de provincie zijn geaccordeerd. In de gemeente Loppersum zal bijvoorbeeld eind 2006 waarschijnlijk slechts 25% van het nieuwbouw- en 35% van het sloopprogramma zijn gerealiseerd dat voor de periode was afgesproken. In de gemeenten buiten het gebied van de Regiovisie Groningen-Assen blijft de woningbehoefte achter bij de eerder uitgesproken verwachtingen doordat de buitenlandse migratie fors is afgenomen. De provincie geeft de gemeenten daarom de tijd om het programma voor met twee jaar te laten uitlopen. Dit betekent echter tevens dat de gemeenten geen extra uitbreidingsruimte krijgen voor de jaren 2007 en Wel wordt aan de gemeenten de ruimte gegund om nu reeds bouwcapaciteit te ontwikkelen voor de jaren 2009 tot en met 2014, dit gelet op de lange voorbereidingstijd van ruimtelijke plannen. Ook staat de provincie toe dat nieuwbouw voorafgaat aan transformatieprojecten, om belemmeringen door gebrek aan herhuisvesting weg te nemen. Overigens dient in een gemeente als Loppersum de transformatie van de bestaande woningvoorraad de hoogste prioriteit te behouden. Als bouwcapaciteit voor de periode vanaf 2009 in bestemmingsplannen wordt opgenomen, dan stelt de provincie daarvoor een slagboomconstructie verplicht in de vorm van een wijzigingsbevoegdheid ex artikel 11 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening of van een bouwverbod met vrijstelling/verklaring van geen bezwaar. De reden hiervan is de onzekerheid over de ontwikkeling van de woningbehoefte op de langere termijn. Contingenten voor de gemeente Loppersum Aan Loppersum is - net als aan vijf andere gemeenten op het Hogeland - een extra bouwopgave van 20 woningen toegewezen. Dit aantal dient in de periode tot en met 2008 tot stand te komen en is bedoeld als economische impuls en ter versterking van de leefbaarheid van het Hogeland (de provincie spreekt in dit verband van de stofkamoperatie ) In de hiernavolgende tabel is aangegeven welke aantallen woningen de provincie in de gemeente Loppersum gebouwd wil zien toe t Zandt 16

25 Woningbouwcontingenten gemeente Loppersum Contingent Aantal uitbreiding 2002 t/m uitbreiding 2009 t/m stofkamoperatie 20 vervanging voor sloop 2002 t/m Bij de cijfers past nog de kanttekening dat de provincie nieuwbouw voor niet-zelfstandig wonende gehandicapten buiten de contingentering houdt. Hetzelfde geldt voor de bouw van zelfstandige woningen voor personen die nu in instellingen wonen, op voorwaarde dat deze woningbouw bestaande niet-zelfstandige woonruimte vervangt. 3.3 Gemeentelijk beleid Strategische Visie plus voorlopers In het voorjaar van 2005 bracht de gemeente Loppersum het concept van de Strategische Visie in de openbaarheid. Aan de totstandkoming van dit beleidsdocument ging een breed overleg met dorps- en belangenverenigingen vooraf. In de Strategische Visie zijn de hoofdlijnen voor de ruimtelijke ontwikkeling in de gemeente als geheel en per dorp uitgezet. Het is een visie voor de lange termijn (tot circa 2030). Het document vormt in feite de ruimtelijke uitwerking van de ontwikkelingsvisie Loppersum, de tuin van Groningen, die het gemeentebestuur in het voorjaar van 2003 vaststelde. De Strategische Visie geldt als kapstok, integratie- en toetsingskader voor detailplannen en -projecten in de gemeente, onder andere voor de bestemmingsplannen. De gemeenteraad heeft de Visie vastgesteld op 18 september Beleidsuitgangspunten Aansluitend op de ontwikkelingsvisie van 2003 zijn in de Strategische Visie enkele beleidsuitgangspunten centraal gesteld die richting geven aan de ruimtelijke uitwerking: - versterken van het woon- en leefklimaat door: - het minimaal stabiel houden van het inwonertal; - handhaving van het voorzieningenpeil in de grotere dorpen; - creëren van een gevarieerd en kwalitatief goed woningaanbod, met plattelandswonen als visitekaartje en met getalsmatig het accent op Loppersum en Middelstum; - een passende inrichting van de openbare ruimte; - bevorderen van een vitaal buitengebied door een gezonde ontwikkeling van de agrarische sector, maar ook met respect voor het ontstane karakteristieke cultuurlandschap; toe t Zandt 17

26 - bevorderen van de bedrijvigheid, waarbij grotere bedrijven worden verwezen naar de locatie Fraamklap en kleinere kunnen worden gehuisvest in bedrijfsverzamelgebouwen en/of vrijkomende (markante) panden zoals boerderijen; - versterken van recreatie en toerisme, vooral door een betere toegankelijkheid van de landschappelijke en cultuurhistorische elementen. Cultuurhistorische kwaliteiten De wijze waarop de Strategische Visie is uitgewerkt is in sterke mate geënt op de cultuurhistorische ontwikkeling en de kwaliteiten van het landschap. De keuzes die voor t Zandt zijn gemaakt, komen in hoofdstuk 6 aan de orde. Woonplan Loppersum In 2002 heeft de gemeenteraad het Woonplan Loppersum vastgesteld. Dit plan geeft inzicht in de toekomstige vraag op de woningmarkt en geeft aan welke aanpassingen in de woningvoorraad gewenst zijn om aan deze vraag te voldoen. De aanpassingen hebben betrekking op zowel de bestaande voorraad (herstructurering) als nieuwbouw. Algemene beleidsuitgangspunten In het woonplan is een aantal beleidsuitgangspunten geformuleerd die mede als toetsingskader voor de bestemmingsplannen fungeren. - Loppersum is bovenal een woongemeente. Voor het toekomstperspectief is het behoud en de versterking van de woonfunctie dan ook van het grootste belang. - In lijn met dit laatste verdient de kwaliteit van het wonen hoge prioriteit. Behalve de woningen zelf zijn ook de ruimtelijke en de beeldkwaliteit essentiële aandachtspunten. - Vanuit de kwaliteitsgedachte gaat de eerste prioriteit uit naar verbetering van de bestaande woningvoorraad (herstructurering/sloop in combinatie met vervangende nieuwbouw), vervolgens naar inbreidingslocaties en als laatste naar dorpsuitbreiding (toch kan het soms nodig zijn om van deze volgorde af te wijken: juist om herstructurering op gang te brengen, moet elders eerst nieuw worden gebouwd). - Stedenbouwkundig gezien is kleinschaligheid het kernwoord. Nieuwe ontwikkelingen in de grotere dorpen mogen echter wel iets stadser en in een wat hogere bebouwingsdichtheid worden opgepakt, met name in invulgebieden in of nabij de dorpscentra. - Op zowel herstructurerings- als nieuwbouwlocaties wordt gestreefd naar een mix van woningtypen, om variatie in bewonersgroepen te bereiken. - Duurzaam bouwen acht de gemeente belangrijk. Samen met de provincie, een aantal Groninger gemeenten en andere partners toe t Zandt 18

27 heeft de gemeente een convenant duurzaam bouwen getekend. Bij de bouw van nieuwe woningen zullen de maatregelen uit het Nationaal pakket woningbouw als richtlijn gelden. - Bij buurtverbetering en in nieuwbouwgebieden zal zowel in ontwerp, inrichting als beheer het creëren van een (sociaal) veilige leefomgeving een wezenlijk aandachtspunt zijn. Onder andere wordt nagegaan waar invoering van het politiekeurmerk op zijn plaats is. Nieuwbouw- en sloopopgave De beschikbare prognoses wijzen uit dat het inwonertal in de gemeente vermoedelijk weinig zal veranderen. Toch is uitbreiding van de woningvoorraad nodig, omdat de gemiddelde grootte van de huishoudens nog steeds afneemt en het aantal huishoudens daardoor toeneemt. Op basis van een marktanalyse is in het woonplan in totaliteit voor de periode gekozen voor een toevoeging van circa 300 woningen. Daarnaast is ook nieuwbouw nodig ter compensatie van sloop van verouderde woningen. Voor de periode is de sloopopgave op 150 woningen gesteld. Notitie herverdeling contingenten In de zomer van 2006 heeft het College van Burgemeester en Wethouders van Loppersum een korte beleidsnotitie uitgebracht, die de bouwopgave voor de periode t/m 2014 verdeelt over de dorpen. Deze notitie Herverdeling contingenten looptijd t/m 2008 en doorkijk 2014 is op 17 juli 2006 door de gemeenteraad van Loppersum goedgekeurd. Het programma vervangt dat van het woonplan 2002 c.q. trekt de ontwikkeling verder in de toekomst door. Het programma conformeert zich daarnaast aan de Provinciale Nota Bouwen en Wonen, waarin voor de gemeente in totaliteit wordt uitgegaan van een toevoeging van 387 woningen in de periode Ten opzichte van de achterliggende jaren vergt dit een verhoging van het uitbreidingstempo. Ruimtelijk spreidingsbeleid Bij de spreiding van de woningbouw legt de gemeente (samen met de woningcorporatie) het accent op Loppersum en Middelstum. Beide centrumdorpen vervullen een belangrijke verzorgingsfunctie voor hun omgeving. Bovendien zijn ze aantrekkelijk voor specifieke doelgroepen als starters, senioren, zorgbehoevenden en gehandicapten. In Stedum, dat tot de complete dorpen wordt gerekend, mag voor de eigen behoefte worden gebouwd en zijn daarnaast ook beperkte nieuwbouwimpulsen denkbaar toe t Zandt 19

28 t Zandt vervult weliswaar ook een (beperkte) verzorgingsfunctie, maar in dit dorp is de vraag vrij gering, zodat is besloten de taakstelling uit het woonplan te verlagen. Dit laatste geldt eveneens voor de overige dorpen, waar in principe alleen nieuwbouw zal worden toegestaan wanneer die ruimtelijk bijdraagt aan een versterking van de beeldkwaliteit. Op basis van de Nota Bouwen en Wonen van de provincie Groningen moet een onderscheid worden gemaakt in de woningbouw voor en na Tot 2008 mag de woningbouw zonder meer plaatsvinden, na 2008 alleen na toestemming van GS. Dit betekent dat een nadere onderverdeling noodzakelijk is van de genoemde aantallen woningen: Netto opgeleverd Netto restcapacit eit Netto geraamde plannen Totaal Loppersum Middelstum Stedum t Zandt 9 9 Kleine kernen Stofkam P.m. 5 5 Totaal Bouwopgave in t Zandt In t Zandt heeft recent herstructurering plaatsgevonden aan de Oostersingel. Hier zijn 8 (verouderde) bejaardenwoningen gesloopt en vervangen door 8 woningen van het type twee-onder-één-kap. Aan de Viskenij en de Hink Oostingstraat bestaan plannen voor de bouw van 14 woningen, deels ter vervanging van 5 eventueel te slopen woningen aan de Viskenij. In totaal worden er in de periode ( =) 22 woningen gebouwd en (8 + 5 =) 13 woningen gesloopt. De netto toevoeging aan de woningvoorraad bedraagt dus 9 woningen. De verdeling van de nieuwbouw over woningtypen moet (uiteraard) aansluiten op de marktanalyse. Blijkens het gemeentelijke woonplan bestaat in een dorp als t Zandt vooral behoefte aan koopwoningen, van een gemiddeld eenvoudig type. Vanwege het beperkte voorzieningenniveau heeft t Zandt geen specifieke huisvestingstaak voor (zorgbehoevende) senioren toe t Zandt 20

29 4 Doelstellingen Aan de Strategische Visie en het Woonplan Loppersum zijn doelstellingen te ontlenen die als leidraad fungeren voor het bestemmingsplan. Deze doelstellingen richten zich enerzijds op dynamiek en de aanpak van diskwaliteiten, anderzijds op consolidatie van de aanwezige waarden in de bebouwde kom en directe omgeving. Vitaliteit en dynamiek t Zandt beschikt nog over een aantal basisvoorzieningen. De gemeente wil het dorp vitaal houden, wat om dynamiek vraagt in de trits wonen-werken-voorzieningen. Door de alom aanwezige trend naar schaalvergroting in de samenleving, vraagt dit om een zekere uitbreiding van functies. Daarbij gaat het niet om de dynamiek sec. Doel is de samenleving in de gemeente optimaal leefbaar te houden, dat wil zeggen: aangenaam wonen, werken, recreëren en communiceren in de meest brede zin van het woord. Ook aspecten als welzijn, gezondheid, veiligheid en zorg spelen een rol bij de leefbaarheid en zullen door het bestemmingsplan moeten worden geschraagd. Speeltuin Bescherming en herstel van bestaande waarden in het dorp De dynamiek zal zo moeten worden vormgegeven, dat de structuren en elementen, die de historische identiteit van t Zandt weerspiegelen, herkenbaar en zichtbaar blijven. De compacte, besloten bebouwingslinten langs de twee voormalige Middeleeuwse dijken verdienen met respect te worden benaderd. Nieuwe elementen behoren op zorgvuldige wijze in deze structuur te worden ingepast toe t Zandt 21

30 Relatie met het buitengebied Niet alleen het omgaan met de bebouwde kom, maar ook de relatie met het buitengebied is een belangrijk thema voor het bestemmingsplan. De overgang van bebouwde kom naar buitengebied is niet overal passend vormgegeven. De inzet van afrondende bebouwing of opgaand groen kan er verbetering in brengen, soms ook kunnen routestructuren in de vorm van wandelen/of fietsmogelijkheden bijdragen aan een betere relatie met het buitengebied toe t Zandt 22

31 5 Milieu- en overige randvoorwaarden In dit hoofdstuk komt een aantal randvoorwaarden aan de orde die de voorgestane ontwikkelingen in het plangebied kunnen belemmeren. Veel daarvan zijn milieuaspecten. 5.1 Geluidhinder Wet geluidhinder Akoestisch onderzoek Conclusie Overige nieuwe situaties Het bestemmingsplan biedt de mogelijkheid tot het bouwen van woningen. Gelet op de situering van de nieuwbouwlocaties is hoofdstuk 6 (zones langs wegen) van de Wet geluidhinder van belang. In dit kader kennen alle wegen binnen de bebouwde kom met één of twee rijstroken op grond van artikel 74, lid 1 een zone van 200 m ter weerszijden van de weg. Dit is echter niet van toepassing indien wordt voldaan aan de criteria genoemd in lid 2 en 3 van artikel 74. Daarbij gaat het om wegen waar een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt of waar op grond van een door de gemeenteraad vastgestelde geluidsniveaukaart vaststaat dat de geluidsbelasting op 10 m uit de as van de meest nabije rijstrook 50 db(a) of minder bedraagt. In het kader van dit bestemmingsplan is akoestisch onderzoek verricht. Hiervoor wordt verwezen naar bijlage 1 Akoestisch onderzoek bestemmingsplan t Zandt, d.d. 12 oktober De conclusie van het akoestisch onderzoek is dat de nieuwbouwlocatie voldoet aan de voorkeursgrenswaarde van 50 db(a), als de woningen op minimaal 5 meter van de wegas van Hink Oostingstraat en de Viskenij worden gerealiseerd. Aan deze voorwaarde kan eenvoudig worden voldaan. In de voorschriften wordt hierover een bepaling opgenomen. Geluidhinder als gevolg van wegverkeerslawaai kan in principe verder voorkomen op locaties waar (bedrijfs)woningen dichter bij de weg kunnen worden gebouwd dan in de bestaande situatie. Dit is het geval als een bedrijfsgebouw vóór de bedrijfswoning is gebouwd. Uit onderzoek naar de situaties waar dit zich kan voordoen blijkt dat zich deze situatie in t Zandt voor kan doen bij de percelen Hoofdstraat 29 en 35. Uit bijlage 1 blijkt dat de 50 db(a)-contour van de Hoofdstraat op 5,8 meter van de wegas van deze weg ligt. De bouwvlakken van Hoofdstraat 29 en 35 liggen op 6 meter van de wegas. Dat betekent dat ook bij verplaatsing van de bedrijfswoningen wordt voldaan aan de eisen van de Wet geluidhinder toe t Zandt 23

32 5.2 Hinderzones van bedrijven Bij het ontwikkelen van nieuwe woonlocaties vormen de milieuhinderzones van naburige bedrijven (bijvoorbeeld agrarische) een belangrijk aandachtspunt. In de omgeving van de nieuwbouwlocatie in t Zandt blijken echter geen bedrijfsactiviteiten voor te komen met een zodanige hinderzone dat ze een belemmering vormen voor de woonmogelijkheden. Voorzieningen De maatschappelijke voorzieningen (scholen, kerken, sportvoorzieningen en begraafplaats) in t Zandt behoren alle tot de lichtere typen maatschappelijke voorzieningen (categorie 1 en 2 uit de VNG-publicatie Bedrijven en Milieuzonering). De nieuwbouwlocatie aan de Viskenij/ Hink Oostingstraat ligt op voldoende afstand van deze voorzieningen. 5.3 Externe veiligheid Bedrijfsactiviteiten Transportroutes In of in de directe omgeving van het plangebied komen geen bedrijven voor die een gevarenrisico vormen voor hun omgeving op grond van het in 2004 in werking getreden Besluit externe veiligheid inrichtingen. Uit een inventarisatie van de provincie Groningen en uit gegevens van de gemeentelijke afdeling milieu wordt dit duidelijk. Een tankstation met LPG is bijvoorbeeld niet in het dorp aanwezig. Door t Zandt lopen geen wegen waarover veel vervoer van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. In de Risicoatlas wegtransport gevaarlijke stoffen (maart 2003) zijn de wegen door t Zandt niet in beschouwing genomen. Er mag daarom gevoeglijk van worden uitgegaan dat de vervoersintensiteit van gevaarlijke stoffen in t Zandt nu en in komende jaren niet tot overschrijding van de geldende normen voor het zogenaamde plaatsgebonden risico en het groepsrisico leidt. Dit betekent dat nieuwbouw van kwetsbare bestemmingen niet door calamiteitenrisico s wordt belemmerd. De situatie wat betreft externe veiligheid in de gemeente is ook onderzocht door de regionale brandweer. Ook deze instantie heeft in t Zandt geen situaties aangetroffen die om een nadere regeling in het bestemmingsplan vragen. 5.4 Luchtkwaliteit Om de bevolking te beschermen tegen de risico s van luchtverontreiniging gelden in ons land regels, die zijn vastgelegd in het Besluit luchtkwaliteit. Zo moet voor een bestemmingsplan worden nagegaan of de luchtkwaliteit in het gebied in kwestie aan de gestelde normen en grenswaarden van het Besluit luchtkwaliteit zal voldoen toe t Zandt 24

33 Voor de locaties in het plangebied, waar nieuwe gevoelige functies (in casu woningen) kunnen komen, zijn scenarioberekeningen uitgevoerd naar de toekomstige luchtkwaliteit. Daarbij is gebruikgemaakt van het CAR ll-rekenprogramma. De rekenresultaten maken het aannemelijk dat voor geen van de onderscheiden luchtverontreinigende stoffen de grenswaarden of plan- en alarmdrempels meer dan toegestaan zullen worden overschreden. Dit betekent dat wordt voldaan aan het wettelijke besluit. Ten aanzien van de luchtkwaliteit hoeven dan ook geen aanvullende maatregelen te worden getroffen. Voor nadere informatie over het thema luchtkwaliteit, inclusief de scenarioberekeningen, wordt verwezen naar de bijlage 2 bij deze toelichting. 5.5 Archeologie Verdrag van Malta Door ondertekening van het Verdrag van Valletta/Malta (in 1992) heeft ons land zich verplicht om bij het opstellen en uitvoeren van ruimtelijke plannen rekening te houden met zowel de bekende als de te verwachten archeologische waarden. Het verdrag betekent dat in de Nederlandse situatie al vroeg in ruimtelijke plannen rekening moet worden gehouden met belangrijke archeologische sporen, dus bij het opstellen van bestemmingsplannen, streekplannen en planologische kernbeslissingen. Alleen op die manier is het mogelijk om cultureel erfgoed zo verantwoord mogelijk mee te wegen, en waar mogelijk te integreren, in de voorgenomen plannen. Het Verdrag van Malta introduceert het zogeheten veroorzakersprincipe: de bodemverstoorder betaalt. Wie de bodem wil bewerken op een plek waar archeologische waarden worden vermoed, moet in ieder geval het archeologisch vooronderzoek betalen. De uitkomsten van dat onderzoek zijn bepalend voor de verdere gang van zaken. Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat de geplande werkzaamheden gewoon kunnen plaatsvinden of dat de bodemverstoorder toch een opgraving moet financieren. Op nationaal niveau wordt gewerkt aan de implementatie in de Nederlandse wetgeving. Dit zal leiden tot een wijziging van de Monumentenwet Aanwezige archeologische waarden De navolgende kaart is ontleend aan Archis 1. In t Zandt is aan enkele gebieden een hoge archeologische waarde toegekend. Dat is niet verwonderlijk, gelet op de lange bewoningsgeschiedenis. Consequentie hiervan is dat de bodem op deze plekken niet mag worden verstoord. 1 Archeologisch Informatiesysteem Nederland, archeologische databank van de Rijksdienst voor oudheidkundig Bodemonderzoek en een aantal universiteiten toe t Zandt 25

34 Bij de toetsing van bouwplannen moet hiermee rekening worden gehouden. Is verstoring toch onontkoombaar, dan zal archeologisch onderzoek moeten worden uitgevoerd. In het bestemmingsplan hebben de betreffende terreinen de dubbelbestemming archeologisch waardevol gebied gekregen (zie paragraaf 7.2.2). Op verzoek van de provinciale archeologische dienst is ook het terrein van de voormalige pastorie tegenover de Nederlands-Hervormde kerk als archeologisch waardevol gebied op de plankaart aangegeven. Een deel van de historische gracht om dit perceel is nog intact en is op de plankaart als water bestemd. In t Zandt komen geen archeologisch monumenten voor. Gezamenlijk beleid Noord- Groningen Momenteel wordt in regionaal verband gewerkt aan een nieuwe gezamenlijk archeologisch beleid (Regio Noord-Groningen). Dit heeft geresulteerd in de opstelling van de Nota Archeologiebeleid Regio Noord-Groningen (vastgesteld augustus 2006). Als toe t Zandt 26

35 doelstellingen voor het beleid van de acht betrokken gemeenten gelden: - het laten aansluiten van gemeentelijk beleid op de nieuwe wetgeving met betrekking tot de archeologische monumentenzorg; - het streven naar behoud van archeologische waarden in situ; - het vroegtijdig inbrengen van cultuurhistorie (archeologie) in het planproces en de ruimtelijke ordening; - het aandacht besteden aan de interactie tussen ruimtelijke ordening en het bodemarchief. Voor het bereiken van bovengenoemde doelstellingen zullen de Noord-Groningse gemeenten onder andere een gemeentelijk archeologisch beleid ontwikkelen, een archeologieverordening opstellen en een beleidsadvieskaart opstellen. Daarnaast verplichten de gemeenten zich tot het archeologievriendelijk bouwen en het inschakelen van deskundigen in die gevallen waarbij archeologische belangen in het geding zijn. Na vaststelling van deze nota zal de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) als toetsingskader voor de deelnemende Noord- Groningse gemeenten komen te vervallen. Tot de verschijning van de archeologische beleidsadvieskaart hanteren de gemeenten het interimbeleid, zoals geformuleerd in paragraaf van deze nota. Voor de ontwikkeling van terreinen die zijn gelegen op Rijksmonumenten dient een vergunning bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te worden verkregen. Bij AMKterreinen met vastgestelde archeologische waarden en voor terreinen groter dan 100 m² en waar bodemingrepen dieper dan 0,4 m plaatsvinden, zal een archeologisch bureauonderzoek verplicht worden gesteld. Op basis daarvan zal de regionaal archeologisch beleidsmedewerker besluiten of een vervolgonderzoek nodig is. In bepaalde gevallen is op voorhand al vrijstelling mogelijk van onderzoek. Het betreft terreinen waar op basis van landschappelijke ontwikkelingen nu al kan worden aangenomen dat de kans op het aantreffen van archeologische waarden gering is. UItbreidingsgebied Voor het terrein in t Zandt waarvoor een wijzigingsbevoegdheid geldt, is in februari 2007 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd 2. Daarin wordt geconstateerd dat t Zandt op kweldergronden aan de rand van Fivelboezem is gelegen. Dit gebied is in de 15 de eeuw definitief ingepolderd. De bebouwde kom wordt omringd door een zone met een hoge trefkans op archeologische 2 Zijldijk en t Zandt, gemeente Loppersum, een archeologisch bureauonderzoek, Steekproefrapport / toe t Zandt 27

36 waarden. De kans op een onverstoorde bodem in het gebied waarvoor de wijzigingsbevoegdheid geldt, wordt daarom groot geacht. Daarmee is de kans op archeologische resten uit de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd eveneens groot. Aanbevolen wordt bij toepassing van de wijzigingsbevoegdheid een inventariserend archeologisch veldonderzoek te laten uitvoeren door een hiertoe gecertificeerd archeologisch onderzoeksbureau. Hierover is een bepaling in de voorschriften opgenomen. 5.6 Ecologie Bij de beoordeling van de toelaatbaarheid van nieuwe bouwwerken en/of andere ruimtelijke activiteiten dient rekening te worden gehouden met de natuurwaarden. In de directe omgeving van het dorp komen weliswaar geen Natuurmonumenten, onderdelen van de Ecologische Hoofdstructuur, Vogel- of Habitatrichtlijngebieden voor, maar de bescherming van planten- en diersoorten op grond van de Flora- en faunawet is wel aan de orde. Beschermingsregime van soorten Versterking van natuurwaarden Als beschermde soorten in het geding zijn en de nieuwe activiteiten de staat van instandhouding van deze soorten bedreigen, moeten de consequenties daarvan worden afgewogen. Komen alleen soorten voor die licht worden beschermd in het kader van de Flora- en faunawet, dan geldt daarvoor een (automatisch te verlenen) vrijstelling. Zijn zwaarder beschermde soorten in het geding, dan zal de activiteit pas kunnen plaatsvinden nadat ontheffing van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is verkregen. Om ontheffing te verkrijgen, zullen wellicht maatregelen nodig zijn om de aanwezige natuurwaarden te beschermen of te compenseren. Uiteraard zal een ontheffingsaanvraag moeten zijn gebaseerd op ecologisch onderzoek. De initiatiefnemer van de activiteit is daarvoor verantwoordelijk. Voor de bescherming van vogels geldt consequent de regel dat de uit te voeren activiteiten buiten het broedseizoen moeten aanvangen. Een vooraf uitgevoerd ecologisch onderzoek in het hele plangebied wordt niet nodig geacht, omdat zich slechts hier en daar nieuwe ruimtelijke ingrepen zullen voordoen. Op de locaties waar woningbouw is voorzien, moet nog onderzoek plaatsvinden. Naast de vereisten die uit de Flora- en faunawet voortvloeien, is het belangrijk te bedenken dat de natuurwaarden van een nieuwbouwlocatie kunnen worden versterkt door daar bij de planopzet expliciet rekening mee te houden, bijvoorbeeld bij de inrichting en het beheer van groen. Door nieuw water te creëren met natuurvriendelijke oevers ontstaat een geschikt leefmilieu voor amfibieën en kleine zoogdieren. Bij de bouw van woningen kunnen nieuwe verblijfplaatsen voor toe t Zandt 28

37 vleermuizen worden gecreëerd door spouwmuren toegankelijk te houden of speciale dakpannen of vleermuiskasten te plaatsen. Lijnvormige landschapselementen als bomen- en struikenrijen kunnen als trekroute voor vleermuizen fungeren. Situatie 't Zandt In het gebied Viskenij/Hink Oostingstraat is bij wijziging woningbouw mogelijk. In dit gebied staan aan de Viskenij woningen; het terreintje aan de Hink Oostingstraat ligt braak. Naar de ecologische waarde van het gebiedje heeft in februari 2007 een ecologisch onderzoek plaatsgevonden 3. Hieruit blijkt dat het gebiedje alleen waarde kan hebben voor vogels. Alle vogelsoorten (uitgezonderd exoten) zijn beschermd. Bij uitvoering van werkzaamheden in het kader van ruimtelijke inrichting geldt vrijstelling van de verboden, als wordt gehandeld volgens een goedgekeurde gedragscode. Als er geen gedragscode is, moet worden nagegaan of er verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet worden overtreden. Er zijn in of in de omgeving van het plangebied geen permanent bewoonde nesten of belangrijke rust- of foerageergebieden van vogels aanwezig. Wel broedt er een aantal algemene vogels van struweel en bebouwing in en rond het plangebied. Daarom kan men er in dit plangebied vanuit gaan, dat er geen verbodsbepalingen worden overtreden, als er buiten het broedseizoen (15 maart tot 15 juli) wordt gewerkt of als er voor 15 maart wordt begonnen en de werkzaamheden continu voortduren. Dit is in overeenstemming met de visie van Dienst Landelijk Gebied (DLG), de adviserende instantie op gebied van ontheffing Flora- en faunawet. Broedvogels zullen doordat de werkzaamheden reeds voor het broedseizoen zijn begonnen, een rustigere broedplaats (op enige afstand) zoeken en niet door de werkzaamheden worden gestoord. In het plangebied is voor geen enkele soort de goede staat van instandhouding in het geding. Hierover wordt een bepaling in de voorschriften opgenomen. 5.7 Water Watertoets Aangezien het bestemmingsplan gevolgen kan hebben voor de inrichting van het watersysteem en de waterketen, is een zogenoemde watertoets uitgevoerd. Daarbij is rekening gehouden met het beleid in onder andere de Vierde Nota Waterhuishouding van het Rijk en het Waterbeheersplan, de notitie Stedelijk Water en de Waterkansenkaart van waterschap Noorderzijlvest. Basisprincipes van dit beleid zijn het creëren van meer ruimte voor water en het 3 Flora en faunaonderzoek Zijldijk en t Zandt, BügelHajema Adviseurs, maart toe t Zandt 29