Arbo-Catalogus. textielreinigingsbedrijven

Transcriptie

1 Arbo-Catalogus textielreinigingsbedrijven

2

3 Arbocatalogus Textielverzorging: Textielreinigingsbedrijven Arbo-catalogus Textielverzorging Textielreinigingsbedrijven Raltex Raltex Publicatiedatum april 2011

4 4

5 Inhoud Inleiding 7 1. Algemeen arbobeleid Risico-inventarisatie en evaluatie Voorlichting/onderricht werknemers Psychosociale belasting Bedrijfshulpverlening Inrichting werkplek Inrichting gebouwen Kantoor en werkruimten Elektrotechnische installaties Faciliteiten en Hygiëne Fysieke belasting Ergonomie Klimaat Geluid, trillingen Beeldschermwerk Veiligheid Toepassing van oplosmiddelen/chemische veiligheid Gebruik arbeidsmiddelen alsmede keuring en onderhoud Machineveiligheid Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Gevaar voor brand/explosie, vergiftiging en bedwelming Valgevaar 49 5 Specifieke stoffen Algemeen 51 Documentatielijst 55 Bijlagen 6 Aanvullende informatie Opleiding Protocol gezond en veilig werken Seksuele intimidatie en discriminatie 62 7 Protocol ergonomie Protocol klimaat Protocol geluid, trillingen 66 5

6 6

7 Inleiding Wetswijziging Met ingang van 1 januari 2007 is de arbowetgeving gewijzigd. De belangrijkste verandering is een vergroting van de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Het kabinet heeft de bestaande regelgeving verminderd en werkgevers en werknemers meer ruimte gegeven om samen het arbobeleid in te vullen. Deze verandering moet ertoe leiden dat de overheid zich meer richt op de ernstige risico s, werkgevers en werknemers meer ruimte krijgen voor maatwerk en meer verantwoordelijkheid voor veiligheid, gezondheid en re-integratie op het werk. Ook betekent dit een betere aansluiting op Europese regelgeving. Arbocatalogus Onder de nieuwe wet dienen individuele werkgevers en werknemers de doelschriften in de Arbowet en het Arbobesluit concreet uit te werken voor eigen branche of bedrijf. Op bedrijfstakniveau kunnen afspraken worden vastgelegd in een arbocatalogus. Hierin staan de verschillende manieren beschreven waarop werkgevers kunnen voldoen aan de doelvoorschriften die de overheid stelt. De Arbeidsinspectie (AI) zal de arbocatalogus als norm hanteren en deze handhaven. Indien geen arbocatalogus van de branche beschikbaar is, zal de AI strengere regels toepassen en zwaarder staffen bij overtredingen. Arbocatalogus Textielverzorging; Textielreinigingsbedrijven Bij het beheer en verzorgen van textiel kunnen diverse gezondheidsrisico s voor personeel ontstaan. De risico s betreffen fysieke, gebruiksrisico s en chemische, microbiologische risico s en kunnen leiden tot ziekteverzuim. Het zo veel mogelijk vermijden van deze risico s is voor iedereen van belang. Om gezondheidsrisico s te kunnen beheersen hebben werknemers en werkgevers samen met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzoek gedaan, naar oplossingen gezocht en deze vertaald naar praktisch hanteerbare protocollen. De afspraken van Raltex (Stichting Raad voor Arbeidsverhoudingen Linnenverhuur- en Wasserijbedrijven en Textielreinigingsbedrijven), de organisatie die eveneens de CAO-afspraken uitvoert, vormden de grondslag daarvoor. De resultaten zijn samengebracht in deze Arbocatalogus voor textielreinigingsbedrijven. Onder textielreinigingsbedrijven worden hier verstaan alle bedrijven die in overeenstemming zijn met de definitie van textielreinigingsbedrijven als omschreven in de CAO Textielverzorging. Doel van de arbocatalogus Het doel van de arbocatalogus is de uitvoering van bovenstaande wetswijzigingen voor de branche te realiseren en textielreinigingsbedrijven te ondersteunen bij het beheersen van gezondheidsrisico s voor personeel. Door een branchegewijze aanpak kan kennis over bepaalde risico s gebruikt worden ten behoeve van de bedrijven. Zodoende kan een eenduidig beheerssysteem ontstaan en onderhouden (c.q. bijgehouden) worden, waarbij risico s en misverstanden zo veel mogelijk worden beperkt. Door het benutten van de kennis van de klant en de kennis binnen het bedrijf kan optimaal aandacht worden gegeven aan het beschermen van eigen personeel. In combinatie met bewustwording en juiste afhandeling van ongewenste situaties zal dit leiden tot een zo goed mogelijke beheersing van gezondheidsrisico s. Werkgebied Het werkgebied van deze arbocatalogus textielverzorging behelst de textielreinigingsbedrijven. Status Het opstellen van een arbocatalogus is niet verplicht. Ook in de keuze van de vorm en in de catalogus op te nemen risico s zijn partijen vrij. Echter, als de arbocatalogus eenmaal is opgesteld, is het geen vrijblijvende handreiking meer. De AI verwacht van alle werkgevers in de branche dat zij invulling geven aan de doelvoorschriften op een van de manieren zoals beschreven in de arbocatalogus. Werkgevers zijn aan de catalogus gebonden, tenzij zij kunnen uitleggen dat zij met andere maatregelen eenzelfde wettelijk niveau van bescherming kunnen realiseren. 7

8 Kenbaarheid Om een optimale kenbaarheid van de arbocatalogus te realiseren, wordt deze zowel via de post verspreid aan de bedrijven in de branche, alsmede op internet geplaatst met de mogelijkheid deze te downloaden. De kenbaarheid van de arbocatalogus zal worden vergroot door het aanschrijven van bedrijven in nieuwsbrieven en e-news. Inhoud Deze arbocatalogus bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Algemeen arbobeleid 2. Inrichting werkplek 3. Fysieke belasting 4. Veiligheid 5. Specifieke stoffen Opstellers Deze arbocatalogus is opgesteld door Raltex, in samenwerking met FTN, Netex, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen. 8

9 1 Algemeen Arbobeleid 1. Algemeen arbobeleid 1.1. Risico-inventarisatie en evaluatie 1.2. Voorlichting/onderricht werknemers 1.3. Psychosociale belasting 1.4. Bedrijfshulpverlening Arbobeleid Het beleid en de doelstellingen ten aanzien van de zorg voor arbeidsomstandigheden kunnen door een organisatie schriftelijk worden vastgelegd, bestaande uit doelstellingen en plannen ten aanzien van arbeidsomstandigheden. Een organisatie (werkgevers en werknemers) dient een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid te voeren en dit schriftelijk te kunnen aantonen. (RI&E 1.2.1) Procedures, voorschriften en/of regels op het gebied van de zorg voor arbeidsomstandigheden kunnen door een organisatie op schrift worden gesteld. Het is zinvol een meldpunt af te spreken waar medewerkers knelpunten over arbeidsomstandigheden kunnen melden. Doordat knelpunten op één plaats schriftelijk geregistreerd worden en niet gaan zwerven door de organisatie, wordt duidelijk wat er aan schort en welke acties noodzakelijk zijn. (RI&E 1.2.2) Indien het bedrijf bezocht is door de Arbeidsinspectie (AI), en in vervolg daarop in de afgelopen twee jaar brieven van de AI heeft ontvangen, dient ervoor te worden gezorgd dat de actiepunten aangegeven in deze brieven zijn opgevolgd. (RI&E 1.2.5) Het arbobeleid dient te bevatten: doelstelling middelen om de doelstelling te bereiken wijze waarop de doelstelling wordt bereikt bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Het arbobeleid dient zo vaak aangepast te worden als ervaringen, gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden daartoe aanleiding geven. Het arbobeleid dient gebaseerd te worden op de risico-inventarisatie en evaluatie en het plan van aanpak. Uitwerking - De uitwerking van het algemeen arbobeleid is terug te vinden in de checklist Arbo- en re-integratiedienstverlening - Verdere uitwerking van een algemeen arbobeleid staat beschreven in hoofdstuk 4 van het Eisenstellend document. - De uitwerking van het verzuimbeleid en voorlichting en onderricht staat beschreven in sectie 1 van de RI&E. - De verdere uitwerking van het verzuimbeleid en ziekmelding is beschreven in de checklist met criteria waaraan de procedure van ziekmelding en verzuimbeleid moet voldoen. Brochures Om te helpen bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in een bedrijf, heeft de branche verschillende brochures met informatie laten ontwikkelen. Omdat deze specifiek voor de bedrijfstak zijn ontwikkeld, zijn ze goed bruikbaar. Zo worden de oplossingen die worden aangereikt, vaak al succesvol in bedrijven gebruikt. Er moet voor worden gezorgd dat iedereen die ermee te maken heeft, op de hoogte is van dit materiaal en dat het gebruikt wordt. (RI&E 1.2.3a) 9

10 Het gaat om de volgende brochures: Maak arbeidsveiligheid bespreekbaar Gezond en veilig werken: een schone zaak! Arboconvenant Arbeidsomstandigheden in wasserijen en textielreinigingsbedrijven. Opleidingen Het is van belang dat personeel deskundig is op het vakgebied. Daarom biedt TCT cursussen aan om personeel op te leiden. Een overzicht van de basiscursussen is terug te vinden in de bijlage. Voor meer informatie kunt u terecht op ( 10

11 1.1 Risico-inventarisatie en evaluatie RI&E Een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) is een beschrijving van de stand van zaken op het gebied van arbeidsomstandigheden in een bedrijf. De werkgever dient in een RI&E vast te leggen welke risico s de arbeid voor de werknemers met zich meebrengt. In het plan van aanpak, dat deel uitmaakt van de RI&E, dient te worden vastgelegd welke maatregelen zullen worden genomen in verband met deze risico s. Elk bedrijf dient een RI&E te maken van alle gevaren op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn van eigen werknemers, werknemers van derden, stagiaires, uitzendkrachten, klanten en bezoekers. Alle ruimten, werkzaamheden en activiteiten dienen systematisch te worden doorgenomen op mogelijke risico s. Na deze inventarisatie dient een evaluatie, m.a.w. een inschatting van de risico s, te worden gemaakt. De resultaten van deze evaluatie dienen te worden vastgelegd in een plan van aanpak. Daarin wordt aangegeven welke maatregelen prioriteit hebben en binnen weke termijn maatregelen worden genomen. Bij het bepalen van de prioriteit dient te worden gelet op de volgende punten: aantal personen dat risico loopt tijdsduur van deze activiteit kans op een ongeval mogelijke gevolgen snelheid en gemak van voorzorgsmaatregelen. Eisen aan een RI&E: inventariseer schriftelijk de risico s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn; besteed extra aandacht aan bijzondere groepen (jonger dan 18 jaar, ouderen, minderheden, minder validen en ingehuurde werknemers); met uitzondering van de grote risico s, mag de inventarisatie globaal zijn; beschrijf zo nodig de risico s per werkplek; baseer de inventarisatie en evaluatie op actuele inzichten; besteed extra aandacht aan beroepsziekten en bedrijfsongevallen; besteed aandacht aan arbeidsgebonden ziekteverzuim en verzuimbegeleiding; beschrijf de maatregelen om de risico s te verminderen. De RI&E dient zo vaak aangepast te worden als ervaringen, gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden daartoe aanleiding geven. Iedere werknemer dient kennis te kunnen nemen van de RI&E. De RI&E bevat informatie over: - Arbozorg en organisatie van de arbeid (hoofdstuk 1) - Gevaarlijke stoffen en biologische agentia (hoofdstuk 2) - Fysieke belasting (hoofdstuk 3) - Beeldschermwerk (hoofdstuk 5) - Schadelijk geluid en geluidshinder (hoofdstuk 9) - Inrichting arbeidsplaatsen (hoofdstuk 10) - Fysische factoren (hoofdstuk 11) - Arbeidsmiddelen en specifieke werkzaamheden (hoofdstuk 12) - Persoonlijke beschermingsmiddelen en veiligheids- en gezondheidssignalering (hoofdstuk 13) Uitwerking De uitwerking van een RI&E staat beschreven in: - RI&E Textielverzorging: koude winkel - RI&E Textielverzorging: lauwwarme winkel - RI&E Textielverzorging: warme winkel 11

12 1.2 Voorlichting / onderricht werknemers Voorlichting/onderricht werknemers Werknemers dienen voorlichting te krijgen over: het werk en de maatregelen om gevaren te voorkomen of te beperken hun taken met betrekking tot de arbeidsomstandigheden de te gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen en beveiligingen bedrijfshulpverlening. Extra voorlichting dient te worden gegeven aan jeugdige werknemers (jonger dan 18 jaar). Voorlichting over het werk De taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van alle medewerkers ten aanzien van arbeidsomstandigheden dienen schriftelijk vastgelegd te worden en aan de medewerkers bekend gemaakt. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden moeten op basis van de Arbowet zijn opgenomen in het beleid van de organisatie. In de praktijk kunnen bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn opgenomen in functieomschrijvingen of apart zijn omschreven. (RI&E 1.4.1) Er dient te worden vastgelegd welke middelen (tijd, geld en hulpmiddelen) de medewerkers ter beschikking staan om ten aanzien van arbeidsomstandigheden de hun opgedragen taken te kunnen uitvoeren, respectievelijk de daarbij behorende verantwoordelijkheden te dragen. In het plan van aanpak dienen deze zaken kort en krachtig te worden beschreven. Hiervoor kunnen de functiebeschrijvingen gebruikt worden en uitgebreid met voortkomende werkinstructies. (RI&E 1.4.2) Voorlichting over gevaren Alle medewerkers dienen op de hoogte te worden gesteld van het recht om het werk te onderbreken bij gevaarlijke werksituaties. Werknemers hebben het recht om het werk te onderbreken bij direct gevaar voor gezondheid en veiligheid. Dit kan zowel bij directe kans op schade als bij te verwachten gevaar in de toekomst (b.v. asbest). De werknemer mag geen nadeel ondervinden van de werkonderbreking. Bij een werkonderbreking moet onmiddellijk de Arbeidsinspectie ingeschakeld worden om een oordeel te geven. Arbowet art. 29. Er dient een algemene informatie/instructie folder of map ter beschikking waarin dit soort zaken voor iedereen vermeld staan. Medewerkers die de Nederlandse taal niet kunnen lezen, kunnen hierover geïnformeerd worden door collega s die dit wel kunnen. (RI&E 1.4.3) Alle medewerkers dienen op de hoogte te worden gesteld van de plicht om gevaarlijke situaties te melden. De medewerkers zijn verplicht de door hen opgemerkte gevaren voor de veiligheid of de gezondheid direct te melden aan de werkgever, de direct leidinggevende of een daartoe ingesteld meldpunt. Deze verplichting dient ook te worden opgenomen in de algemene informatie/instructie folder of map. (RI&E 1.4.4) Voorlichting over arbeidsomstandigheden Er dient regelmatig overleg met de medewerkers plaats te vinden, waarbij systematisch aandacht wordt besteed aan de arbeidsomstandigheden. De Arbowet verstaat onder overleg het overleg tussen de leiding en (een gekozen afvaardiging van) de medewerkers. In het overleg dienen de arbeidsomstandigheden als vast onderwerp aan de orde te komen voor zover de arbeidsomstandigheden dat vereisen. (RI&E 1.5.1) 12

13 Aan de medewerkers moet voorlichting en onderricht worden gegeven over hun arbeidsomstandigheden, over de volgende onderwerpen: arbo- en verzuimbeleid procedures in geval van nood (brand of ongeval) agressie geweld discriminatie seksuele intimidatie inrichting kantoorwerkplek (instelling meubilair) werken in lawaai gevaarlijke stoffen gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen werking arbeidsmiddelen werking klimaatinstallatie lichamelijke belasting. (RI&E 1.8) Verplichtingen werknemers De werknemer is verplicht om in verband met de arbeid de nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid in acht te nemen en naar vermogen zorg te dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en die van andere personen. De werknemer is verplicht om in zijn doen en laten op de arbeidsplaats, overeenkomstig zijn opleiding en de door de werkgever gegeven instructies, naar vermogen zorg te dragen voor zijn eigen veiligheid en gezondheid en die van de andere betrokken personen. Uitwerking Verdere uitwerking van het onderdeel voorlichting/onderricht werknemers staat beschreven in: - hoofdstuk 4.3 van het eisenstellend document - sectie 1 en 2 van de RI&E - het protocol Gezond en veilig werken (bijlage) Uitwerking met betrekking tot voorlichting over persoonlijke beschermingsmiddelen staat beschreven in hoofdstuk 4.2. Uitwerking met betrekking tot bedrijfshulpverlening staat beschreven in hoofdstuk

14 1.3 Psychosociale belasting Psychosociale belasting Sinds januari 2007 dient de werkgever binnen het arbeidsomstandighedenbeleid aandacht te besteden aan psychosociale belasting. Hieronder vallen de volgende thema s: seksuele intimidatie discriminatie agressie en geweld pesten werkdruk. De werkgever dient een beleid te voeren dat gericht is op het voorkomen van psychosociale belasting. Indien dit niet mogelijk is, dient het zoveel mogelijk te worden beperkt. De werkgever kan deze problematiek aanpakken door: een protocol ongewenste gedragsvormen vast te stellen een interne of externe centrale vertrouwenspersoon te benoemen een klachtencommissie in te stellen. Vertrouwenspersoon Iemand die last heeft van ongewenst gedrag, moet daarover kunnen praten en raad vragen. Eventueel binnen het bedrijf bij een vertrouwd persoon, maar ook daarbuiten bij de centrale vertrouwenspersoon. De centrale vertrouwenspersoon is het aanspreekpunt voor iedereen die (regelmatig) met ongewenst gedrag, zoals in deze folder omschreven, geconfronteerd wordt. Deze vertrouwenspersoon neemt geen contact op met de werkgever, behoudens uitdrukkelijke toestemming van de betreffende werknemer. Centrale vertrouwenspersoon: vertrouwenslijn: Klachtencommissie De werknemer die geconfronteerd wordt met ongewenst gedrag kan zich wenden tot de Klachtencommissie. Deze Klachtencommissie is onafhankelijk. Iedere klacht die hier wordt ingediend, wordt zorgvuldig onderzocht. De werknemer moet zelf de klacht bij de commissie toelichten. De commissie luistert ook naar degene tegen wie een klacht is ingediend. (Folder ongewenst gedrag) Klachtencommissie: p/a Raltex Postbus LG Tilburg telefoon: Seksuele Intimidatie Elke werkgever moet zorgen dat psychosociale belasting geen gevaar oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers. Dit moet gebeuren door het maken van een beleid voor seksuele intimidatie. Dit kan worden opgenomen in het arbobeleid. Zo wordt duidelijk welk gedrag in het bedrijf absoluut niet gewenst is en op welke wijze de werknemers worden beschermd tegen seksuele intimidatie. Er dient te worden gezorgd voor een goede opvang en begeleiding voor werknemers die slachtoffer zijn geworden van seksuele intimidatie. In de RI&E worden risico s van seksuele intimidatie in het bedrijf geïnventariseerd en beoordeeld. Eventuele maatregelen tegen seksuele intimidatie worden opgenomen in het Plan van Aanpak van de RI&E. De werkgever dient deze maatregelen tegen seksuele intimidatie ook met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging te bespreken. Mogelijke maatregelen zijn: De werkgever kan de werknemers mededelen dat seksuele intimidatie niet geaccepteerd wordt, bijvoorbeeld door duidelijk te maken dat het seksueel intimideren van een medewerker gestraft wordt. Medewerkers kunnen bijvoorbeeld 14

15 worden geschorst voor seksuele intimidatie Er kan een klachtencommissie worden ingesteld, waar werknemers terecht kunnen met hun klachten over seksuele intimidatie. Het is prettig voor werknemers om te weten dat ze hun klachten kwijt kunnen en dat daar iets mee wordt gedaan. Via een klachtencommissie kan seksuele intimidatie in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Discriminatie De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de medewerkers tijdens het werk. Dus ook voor de onderlinge werkverhoudingen. Het beleid is gericht op het voorkomen van ongewenste omgangsvormen en op het beschermen van de werknemers tegen de nadelige gevolgen ervan. Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat ongewenste omgangsvormen niet worden geaccepteerd. In grotere organisaties is het gebruikelijk (en wenselijk) dat er een protocol wordt opgesteld. Het beleid dat wordt vastgelegd, schept voor iedereen duidelijkheid: Hier staan wij als organisatie voor. Een goede klachtenafhandeling is daarbij essentieel. Mogelijke maatregelen zijn: Aandacht voor het onderwerp in werkoverleg en gesprekken tussen leidinggevende en medewerkers (functionerings- en ziekteverzuimgesprekken). Per 1 januari 2007 verplicht het Arbobesluit werkgevers medewerkers voor te lichten over de risico s inzake psychosociale arbeidsbelasting en het beleid terzake Aandacht voor de thematiek in interne publicaties en andere media gericht op het personeel De fysieke ruimte mede beoordelen op risico s inzake ongewenste omgangsvormen Bij indiensttreding van nieuw personeel wordt expliciet aandacht besteed aan het beleid. Agressie en geweld De werkgever moet ervoor zorgen dat psychosociale belasting geen gevaar oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers. Allerlei technische en organisatorische maatregelen kunnen de kansen op agressie en geweld al verkleinen. Hierbij kan worden gedacht aan bouwkundige aanpassingen óf cameratoezicht (technische aanpassing), maar ook aan het voorkómen dat iemand alleen arbeid verricht (organisatorische aanpassing). Werknemers moeten worden geïnformeerd over de risico s met betrekking tot agressie en geweld en over hoe zij moeten handelen indien er zich een incident voordoet. Ook kunnen samen met medewerkers passende maatregelen worden bedacht om de kans op agressie en geweld te verkleinen. Tevens is onmiddellijke opvang voor medewerkers die in aanraking zijn geweest met agressie en geweld belangrijk. In het arbobeleid dient ook aandacht te worden besteed aan het voorkomen of beperken van agressie en geweld. In de RI&E moet worden geïnventariseerd en beoordeeld wat de risico s zijn die werknemers lopen als het gaat om agressie en geweld. Eventuele maatregelen worden opgenomen in het Plan van Aanpak van de RI&E. Over de maatregelen die de werkgever van plan is te nemen om agressie en geweld te voorkomen of te beperken, wordt overleg gevoerd met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Er dient goed te worden bijgehouden welke maatregelen zijn genomen tegen agressie en geweld. Mogelijke maatregelen zijn: Werknemers laten weten dat agressie en geweld tussen medewerkers niet geaccepteerd wordt. De werkgever kan ze duidelijk maken dat ze gestraft worden als ze zich agressief of gewelddadig gedragen. Er kan een klachtencommissie worden ingesteld, waar werknemers terecht kunnen met hun klachten over agressie en geweld. Het is prettig voor werknemers te weten dat ze hun klachten kwijt kunnen, en dat hier iets mee gedaan wordt. Via een klachtencommissie kunnen agressie en geweld in een vroeg stadium gesignaleerd worden. Pesten De werkgever moet ervoor zorgen dat psychosociale belasting o.a. pesten geen gevaar oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers. Dit kan worden gedaan door het maken van een duidelijk (arbo)beleid over pesten. Hierbij dient in elk geval te worden aangegeven dat pesten op het werk niet wordt geaccepteerd. Werknemers dienen over dit beleid te worden geïnformeerd. Zo wordt duidelijk welk gedrag in het bedrijf in ieder geval niet gewenst is! Er moet ook worden gezorgd voor een goede opvang en begeleiding voor werknemers die slachtoffer zijn geworden van pesten. In de RI&E worden de risico s van pesten geïnventariseerd en beoordeeld. De eventuele maatregelen worden opgenomen in het Plan van Aanpak. Over deze maatregelen wordt ook overleg met de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging gevoerd. 15

16 Ook is de werkgever verplicht de werknemers voor te lichten over de maatregelen die zijn genomen om pesten in het bedrijf te beperken. Pesten kan worden voorkomen en teruggedrongen met de volgende maatregelen. Mogelijke maatregelen zijn: Werknemers kunnen worden verteld dat pestgedrag niet geaccepteerd wordt, bijvoorbeeld door duidelijk te maken dat ze gestraft worden als ze een andere werknemer pesten. Ze kunnen bijvoorbeeld geschorst worden voor pestgedrag. Er kan een klachtencommissie worden ingesteld, waar werknemers terecht kunnen met hun klachten over pestgedrag. Het is prettig voor werknemers om te weten dat ze hun klachten kwijt kunnen, en dat daar iets meer wordt gedaan. Via een klachtencommissie kan pestgedrag in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Werkdruk De werkgever dient ervoor te zorgen dat psychosociale belasting, zoals werkdruk, geen gevaar oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers. Dit kan worden gedaan door de inrichting van de werkplek; bijvoorbeeld door het gebruik van ergonomische hulpmiddelen zodat werknemers niet (te lang) in eenzelfde gespannen houding werken. Of door de organisatie van de werkzaamheden; bijvoorbeeld door afwisselende werkzaamheden en voldoende pauzes. Een duidelijke taak en functie omschrijving van werknemers kan daar ook aan bijdragen. Ook het vastleggen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden draagt bij aan vermindering van de werkdruk. In de RI&E inventariseert en beoordeelt de werkgever de risico s van psychosociale belasting. De maatregelen om werkdruk te voorkomen of te beperken worden opgenomen in het Plan van Aanpak van de RI&E. De maatregelen die de werkgever wil nemen moeten worden besproken met ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Dit is ook handig omdat daarmee veelal het draagvlak voor de te nemen maatregelen toeneemt. Uitwerking - De uitwerking van dit onderdeel staat beschreven in de folder Ongewenst gedrag van de Vaste Commissie voor Linnenverhuur- en Wasserijbedrijven en voor Chemische Wasserijen en Ververijen (bijlage). - Bij bedrijfsactiviteit kan het instrument de Werkdrukverkenner worden ingezet. Deze is beschikbaar op cd-rom als digitale versie. 16

17 1.4 Bedrijfshulpverlening Bedrijfshulpverlening Zodra er sprake is van personeel, is een bedrijfshulpverlener verplicht. Deze heeft als taak in noodsituaties snel en effectief te reageren en de schade beperkt te houden. De verplichting tot het organiseren van een bedrijfshulpverlening is afhankelijk van de grootte van de onderneming. In een bedrijf met minder dan 15 aanwezige personen, inclusief klanten, mag de ondernemer deze taak zelf op zich nemen. Wel dient hij in dit geval voldoende ter zake kundig te zijn en de ervaring en de hulpmiddelen te hebben om deze rol te kunnen vervullen. De bedrijfshulpverlener Elk bedrijf dient ten minste één bedrijfshulpverlener te hebben die onder alle omstandigheden bereikbaar en beschikbaar is. De bedrijfshulpverlener dient een opleiding bedrijfshulpverlening te hebben gehad en dient elk jaar een herhalingscursus en oefening te volgen. De bedrijfshulpverlener heeft als taken: eerste hulp bij ongevallen bestrijden van brand en beperken van ongevallen in nood alarmeren en evacueren van personen alarmeren en samenwerken van brandweer en hulpverleners. Werknemers Werknemers dienen in geval van nood zo snel mogelijk een bedrijfshulpverlener te roepen. Deze neemt de leiding over op de werkplek (bij een lokale noodsituatie) of in het gehele gebouw. Werknemers dienen de aanwijzingen van de bedrijfshulpverlener op te volgen. Werknemers dienen in geval van een noodsituatie altijd te proberen kalm te blijven en niet in paniek te raken. Indien nodig dient het pand te worden verlaten, maar er dient niet te worden gerend om struikelen te voorkomen. Als de bedrijfshulpverlener een gewonde behandelt dient de werknemer op afstand te blijven en niet in de weg te lopen. Wel dient een werknemer zich in dat geval beschikbaar te houden, om eventueel assistentie te verlenen, zoals het bellen van 112 of het opvangen van een ambulance bij de ingang. Instructies Bedrijfshulpverleners werken samen bij de uitvoering van hun taken. Met werkgevers in de nabije omgeving dienen afspraken te worden gemaakt over gezamenlijke bedrijfshulpverlening als andere werknemers kunnen worden bedreigd. Deze afspraken dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Indien in het bedrijf nog maar één werknemer aanwezig is, dan dient deze zichzelf bij ongeval of brand snel in veiligheid te kunnen stellen. Het ophangen van een evacuatie-instructie is hiervoor voldoende. Er dienen voldoende eenvoudige instructies te worden opgehangen over wat te doen bij ongeval of brand. Uitwerking Verdere uitwerking van dit onderdeel staat beschreven in hoofdstuk 4.6 van het Eisenstellend document. 17

18 18

19 2 Inrichting werkplek 2. Inrichting werkplek 2.1. Inrichting gebouwen 2.2. Kantoor en werkruimten 2.3. Elektrotechnische installaties 2.4. Faciliteiten en hygiëne Inrichting werkplek De werkgever dient te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. Indien er klachten bestaan over omstandigheden waarin gewerkt wordt, kan de werknemer dit bij de werkgever aankaarten, of er zelf iets aan doen. Uitwerking De uitwerking van een veilige werkplek staat beschreven in dit hoofdstuk. 19

20 2.1 Inrichting gebouwen Inrichting gebouwen De volgende elementen komen aan de orde: inrichtingsbeleid (vereisten met betrekking tot de werkplek) deuren drempels ramen trappen vloeren wanden noodvoorzieningen. Inrichtingsbeleid Werkplek, werkmethoden en hulpmiddelen dienen zoveel mogelijk te worden aangepast aan de werkzame persoon. De werkplek dient veilig toegankelijk en schoon te zijn. Werkruimtes dienen stabiel en stevig te zijn en voldoende luchtvolume (ventilatievoorzieningen) te hebben om veilig en gezond te kunnen werken. De werkplek dient voldoende groot te zijn voor de benodigde bewegingsruimte en dient zo in te worden gericht dat er geen gevaar is voor de fysieke belasting. Arbeidsmiddelen dienen veilig te zijn neergezet en er dient rekening te worden gehouden met reiniging en onderhoud. Bij de aanwezigheid van voertuigen of transportmiddelen (bijvoorbeeld een heftruck) dienen verkeersregels te worden vastgesteld. Verkeersregels dienen aanwezig te zijn voor intern transport alsook voor het transport en verkeer op het bedrijfsterrein. (RI&E ) Asbest kan een gevaar voor medewerkers veroorzaken op het moment dat er deeltjes uit het materiaal vrij kunnen komen. Dit is het geval bij het verwerken of het slopen van het materiaal, zoals kan optreden bij renovatie en onderhoud. Het bedrijf moet onderzoeken of asbest verwerkt is in één van de panden behorende bij het bedrijf, en zo ja op welke plaatsen. Deze informatie is belangrijk voor renovatie- en onderhoudswerkzaamheden. (RI&E ) Deuren Plaats, aantal en afmeting van deuren dient te zijn afgestemd op het gebruik. Op transparante (delen van) deuren dient een markering op ooghoogte te worden aangebracht. Deuren, doorgangen en ramen moeten voldoende breed zijn. Afhankelijk van het normaal voorkomende loopverkeer is een breedte van cm voldoende. Bij heftruckverkeer in één richting 160 cm, in twee richtingen 260 cm breed. (RI&E ) Klapdeuren dienen transparant te zijn of te zijn voorzien van transparante delen. Het openen van een klapdeur door tegemoetkomende personen of een voertuig kan, afhankelijk van de exacte situatie, een gevaar voor personen betekenen. (RI&E ) Bij automatische deuren en/of hekken dienen de volgende maatregelen te worden genomen: markeringen die aangeven dat het openen en sluiten automatisch plaatsvindt aangeven op welke wijze in geval van nood het openen met de hand kan geschieden voorziening die er zorg voor draagt dat in geval van stroomstoring het openen automatisch plaatsvindt (RI&E ) 20