Gezond werk, goed geregeld Nieuwe arbowet: overzicht "oud" en "nieuw"

Transcriptie

1 Gezond werk, goed geregeld Nieuwe arbowet: overzicht "oud" en "nieuw" Laatste update 13 mei 2007 Het arbo-wetgevingsgebouw in zijn totaliteit Bevat vooral spelregels en systeembepalingen : Situatie 2006 Situatie sinds 1 januari doelstellingen en elementen van arbobeleid - risico inventarisatie en evaluatie - voorlichting - overige verplichtingen werkgever - verplichtingen werknemer - samenwerking en overleg werkgever - werknemers - taken arbodienst, preventiemedewerker, - bedrijfshulpverlening - taken arbeidsinspectie enz. Bevat vooral concretere bepalingen over specifieke arbeidsrisico s (lichamelijke belasting, lawaai, gevaarlijke stoffen enz.) Bevat een reeks nog concretere bepalingen over o.a. arbodiensten en gevaarlijke stoffen. Is een zogenaamde ministeriële regeling en wordt zonder tussenkomst van het parlement uitgevaardigd of gewijzigd. De wettelijke grenswaarden voor gevaarlijke stoffen (ruim 120) staan thans in de arboregeling Hebben formeel géén wettelijke status, maar geven nadere uitleg aan de wet. Omdat ze voor de Arbeidsinspectie richtinggevend zijn bij het handhaven van de wet worden ze wél vaak als wetgeving ervaren. Arbobeleidsregels bevatten veel concrete bepalingen hoe aan de wet te voldoen, onder Arbowet Arbobesluit Arboregeling Arbobeleidsregels Een aantal aanpassingen vooral op het gebied van medezeggenschap. Zie deel 2 van dit overzicht. Nieuwe bepalingen gaan per 1/1/2007 in, vervallen bepalingen vervallen zonder overgangsperiode Wordt vrij stevig aangepast. Zie deel 3 van dit overzicht. Nieuwe bepalingen worden op 1/1/2007 van kracht. De te vervallen zogenaamde middelbepalingen verdwijnen na een overgangsperiode van 6 maanden Is aanzienlijk gewijzigd De arbobeleidsregels vervallen op termijn in hun geheel maar uiterlijk over drie jaar. Voor sectoren die beschikken over een goedgekeurde arbocatalogus vervallen de beleidsregels op het moment dat deze goedgekeurde catalogus van kracht wordt. Een handvol grenswaarden die nu in de 1

2 andere maatstaven voor behaaglijk binnenklimaat, de minimale ruimte waar werknemers in kantoren recht op hebben enz.. beleidsregels staan (valgevaar, acuut gevaarlijke stoffen), gaan over naar het Arbobesluit 2

3 De Arbowet Arbowet 1998, geldig tot 31 december 2006 Arbowet vanaf 1 januari 2007 WERKDRUK, AGRESSIE, GEWELD, SEKSUELE INTIMIDATIE In artikel 3 worden de begrippen seksuele intimidatie, agressie en geweld genoemd. Van de werkgever wordt verwacht dat hij beleid voert gericht op het voorkomen of beperken hiervan. Artikel 4 bevat de verplichting tot het voeren van verzuimbeleid De risico-inventarisatie en evaluatie bevat een lijst van arbeidsongevallen waarop de aard van het ongeval en de datum waarop het ongeval zich heeft voorgedaan wordt geregistreerd. Bij gebruikmaking van een door CAO-partners in de CAO geaccordeerd, en door een deskundige getoetst instrument (een zogenaamde branche- RIE ), hoeft de Risico Inventarisatie en Evaluatie niet meer getoetst te worden door een arbodeskundige of arbodienst, mits het bedrijf niet meer dan 10 werknemers heeft. Over de uitvoering van het plan van aanpak wordt jaarlijks schriftelijk gerapporteerd. De werkgever voert over de jaarlijkse rapportage vooraf overleg met de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging, of, bij het ontbreken daarvan, met de belanghebbende werknemers. Bij dit overleg komt in ieder geval aan de orde het al dan niet meer actueel zijn van de RIE. De werkgever zorgt ervoor dat iedere werknemer kennis kan nemen van de inventarisatie en evaluatie, met inbegrip van de lijst van VERZUIMBELEID De begrippen seksuele intimidatie, werkdruk en agressie en geweld worden samengetrokken onder de noemer psychosociale arbeidsbelasting : Definitie in art. 3e: psychosociale arbeidsbelasting: de factoren seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk in de arbeidssituatie die stress teweeg brengen Van de werkgever wordt verwacht dat hij beleid voert, gericht op het voorkomen of beperken hiervan. Enkele zeer globale aanwijzingen welke elementen er in dit beleid moeten zitten, zijn in het arbobesluit opgenomen (artikel 2.15). Verzuimbeleid verdwijnt geheel uit de arbowet RISICO INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RIE) De lijst ongevallen als deel van de RIE. nieuw in artikel 9: De werkgever houdt een lijst bij van de gemelde arbeidsongevallen en van arbeidsongevallen welke hebben geleid tot een verzuim van meer dan drie werkdagen en registreert daarop de aard en datum van het ongeval nieuw: In de risico-inventarisatie en evaluatie wordt aandacht besteed aan de toegang van werknemers tot arbodienst en/of preventiemedewerker Bij gebruikmaking van een door CAO-partners in de CAO geaccordeerd, en door een deskundige getoetst instrument (een zogenaamde branche- RIE ), hoeft de Risico Inventarisatie en Evaluatie niet meer getoetst te worden door een arbodeskundige of arbodienst, mits het bedrijf niet meer dan 25 werknemers heeft. 3

4 arbeidsongevallen, bedoeld in het tweede lid. Indien een werknemer een arbeidsongeval overkomt dat ernstig lichamelijk of geestelijk letsel of de dood tot gevolg heeft, doet de werkgever hiervan onverwijld en mededeling aan de Arbeidsinspectie en rapporteert hierover zo spoedig mogelijk schriftelijk. Onder ernstig lichamelijk of geestelijk letsel wordt in dit geval verstaan: schade aan de gezondheid, die binnen 24 uur na het tijdstip van de gebeurtenis leidt tot opname in een ziekenhuis ter observatie of behandeling, dan wel blijvend zal zijn. De werkgever meldt de bedrijfshulpverleners, bedoeld in artikel 15, alsmede de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging, of bij het ontbreken, daarvan de belanghebbende werknemers, onverwijld, dat de mededeling van een arbeidsongeval aan de Arbeidsinspectie heeft plaatsgevonden. Doeltreffende maatregelen moeten zijn genomen teneinde het mogelijk te maken dat de werknemer, indien een toestand ontstaat, waarin direct gevaar voor de veiligheid of gezondheid aanwezig is, zich snel in veiligheid kan stellen dan wel andere passende maatregelen kan nemen en ten einde te verzekeren dat de schade aan de gezondheid zoveel mogelijk beperkt wordt. De werkgever die een natuurlijke persoon is met niet meer dan 15 werknemers, mits hij beschikt over voldoende deskundigheid, ervaring en uitrusting, en zorg draagt voor een goede vervangingsregeling, mag de BHV-taken zelf vervullen. Het verlenen van bedrijfshulpverlening houdt in eik geval in het alarmeren van en samenwerken met hulpverleningsorganisaties De bedrijfshulpverleners beschikken over een zodanige deskundigheid, ervaring en uitrusting, zijn zodanig in aantal en zodanig georganiseerd dat zij de taken naar behoren kunnen vervullen. ONGEVALLEN De werkgever meldt arbeidsongevallen die leiden tot de dood, een blijvend letsel of een ziekenhuisopname direct aan de Arbeidsinspectie (AI) en rapporteert hierover desgevraagd schriftelijk aan de AI. Ook ongevallen die ná 24 uur tot ziekenhuisopname leiden, moeten worden gemeld. De schriftelijke rapportage aan de Arbeidsinspectie vindt alleen desgevraagd plaats. BEDRIJFSHULPVERLENING (BHV) Nieuw: doeltreffende maatregelen worden getroffen op het gebied van de eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen, en doeltreffende verbindingen worden onderhouden met de desbetreffende externe hulpverleningsorganisaties Elke werknemer moet bij ernstig en onmiddellijk gevaar voor zijn eigen veiligheid of die van anderen, rekening houdend met zijn technische kennis en middelen, de nodige passende maatregelen kunnen nemen om de gevolgen van een dergelijk gevaar te voorkomen De werkgever mag zelf de BHV-taken op zich nemen, mits bij afwezigheid vervanging aanwezig is De bedrijfshulpverleners beschikken over een zodanige opleiding en uitrusting, zijn zodanig in aantal en zodanig georganiseerd dat zij de in het tweede lid genoemde taken naar behoren kunnen vervullen. 4

5 De werknemer is verplicht om in verband met de arbeid de nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid in acht te nemen en naar vermogen zorg te dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en die van andere personen. Ingrijpend gewijzigd per juli 2005 (o.a. maatwerkregeling en preventiemedewerker) De werkgever die een natuurlijke persoon is met niet meer dan 15 werknemers, kan de taken van de preventiemedewerker zelf verrichten, als hij beschikt over voldoende deskundigheid, ervaring en uitrusting. Eén van de taken waarvoor inschakeling van een gecertificeerde deskundige (maatwerkregeling) of arbodienst (vangnetregeling) verplicht is, is het arbeidsomstandighedenspreekuur Artikel 5 bevat een aantal algemene en specifieke bepalingen over de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) : - het registreren van arbeidsongevallen - jaarlijks schriftelijk rapporteren over de voortgang van de maatregelen én over de actualiteit van de RIE - verplichting tot overleg hierover met werknemers - elke werknemer mag kennis nemen van de RIE - elke werknemer mag kennis nemen van het overzicht van arbeidsongevallen Artikel 12: de werkgever voert vooraf overleg met werknemers over het te voeren Arbeidsomstandighedenbeleid Het ervaringscriterium dus. VERPLICHTINGEN WERKNEMERS ARBODIENSTVERLENING INSPRAAK WERKNEMERS De werknemer is verplicht om in zijn doen en laten op de arbeidsplaats, overeenkomstig zijn opleiding en de door de werkgever gegeven instructies, naar vermogen zorg te dragen voor zijn eigen veiligheid en gezondheid en die van de andere betrokken personen. Een werkgever met niet meer dan 25 werknemers, kan de taken van de preventiemedewerker zelf verrichten als hij een natuurlijk persoon is, of door de directeur laten verrichten, als het gaat om een rechtspersoon, mits hij beschikt over voldoende deskundigheid, ervaring en uitrusting. Het verplichte arbeidsomstandighedenspreekuur. De toegang tot deskundige werknemers moet via de Risico Inventarisatie en Evaluatie aandacht krijgen De in linkerkolom genoemde specifieke bepalingen verdwijnen uit de wet. De lijst met arbeidsongevallen moet blijven bestaan, maar staat niet meer in het kader van de RIE Het overleg beperkt zich voor ondernemingen met 10 of minder werknemers tot de risicoinventarisatie en -evaluatie, de organisatie van de deskundige bijstand (o.a. preventiemedewerker), de arbodienst, en de bedrijfshulpverlening. Een door de Arbeidsinspectie gestelde eis moet door de werkgever zo snel mogelijk ter kennis gebracht worden aan werknemers (artikel 27) Een werkgever die vrijstelling of ontheffing van een verplichting vraagt, moet een afschrift daarvan aan werknemers of medezeggenschap Het woord 'vooraf' is vervallen, maar wordt voor OR en PVT ondervangen door het feit dat de Wet op de Ondernemingsraden deze eis wél stelt voor alle regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden. 5

6 sturen DOEL- EN MIDDELVOORSCHRIFTEN (geen vergelijking van wetsartikelen, maar korte uiteenzetting) De huidige arbowetgeving is een mengeling van vaak nogal vage doelen ( het doel is: zo gezond mogelijk werken ) en soms uiterst gedetailleerde voorschriften over de middelen waarmee die doelen bereikt moeten worden. De vakbeweging beoogt die detailvoorschriften te verminderen door de te bereiken doelen een stuk concreter en steviger te formuleren dan nu het geval is, met name via zogenaamde gezondheid- en veiligheidskundige grenswaarden. (b.v. niet meer dan 80 decibel geluid op de arbeidsplaats). Deze granswaarden markeren de grens tussen gezond en ongezond, tussen veilig en onvelig. De overheid formuleert een handvol nieuwe grenswaarden (o.a. valgevaar), naast de normen die door Europa verplicht zijn gesteld. Andere concrete grenswaarden (staand werk, klimaat, daglicht, ) vervallen of worden vervangen door vage bepalingen. Grote ziekmakers als psychosociale arbeidsbelasting en lichamelijke belasting moeten het volledig zonder heldere normen doen. Belangrijke risicofactoren zoals geluid en trillingen, krijgen alleen grenswaarden als dat verplicht wordt door Brussel. Een deel van de grenswaarden voor gevaarlijke stoffen wordt zonder afdoende zekerheden overgelaten aan de markt. Wél gaat de staatssecretaris in gesprek met werkgevers en werknemers om na te gaan voor welke onderwerpen in de toekomst grenswaarden zouden kunnen worden geformuleerd, maar de huidige staatssecretaris heeft duidelijk aangegeven dat er wat hem betreft méér dan genoeg heldere normen zijn. ARBOCATALOGI en SECTORBROCHURES (geen vergelijking van wetsartikelen, maar korte uiteenzetting) De oude arbowetgeving kreeg een soms gedetailleerde invulling middel zogenaamde arbobeleidsregels. Deze spelen een belangrijke rol bij het handhaven van de wet door de Arbeidsinspectie. De arbobeleidsregels vervallen uiterlijk over drie jaar. In plaats daarvan gaat de Arbeidsinspectie de wet handhaven met hulp van zogenaamde sectorbrochures en kijkt daarbij bovendien naar de inhoud van de arbocatalogus in een sector. Dergelijke arbocatalogi moeten samen worden ontwikkeld door werkgeversorganisaties en vakbonden, en bevatten vooral een overzicht van de mogelijke manieren waarop gezonde en veilige werkomstandigheden kunnen worden bereikt. De arbocatalogi hebben GEEN formeel-wettelijke grondslag. 6

7 Arbobesluit Organisatie van de BHV BEDRIJFSHULPVERLENING (BHV) Bij de organisatie van bedrijfshulpverlening wordt ten minste rekening gehouden met de volgende factoren: - de aard, de grootte en de ligging van het bedrijf of de inrichting - de in het bedrijf of de inrichting aanwezige gevaren en de voor het bedrijf of de inrichting maatgevend geachte brandscenario s - uitgangspunten van beveiliging tegen brand; het redelijkerwijs te verwachten aantal aanwezige werknemers en andere personen alsmede de tijdstippen waarop zij aanwezig zijn of plegen te zijn; - het redelijkerwijs te verwachten aantal personen dat zich bij een ongeval of brand niet zelfstandig in veiligheid kan brengen; - de opkomsttijd en mogelijkheden van brandweer en andere hulpverleningsorganisaties; - de aanwezigheid van een infrastructuur op het gebied van de arbeidsomstandigheden; - de mogelijkheid om met andere arbeidsorganisaties samen te werken; - de inschakeling van externe deskundigen. Snelle beschikbaarheid van de BHV De bedrijfshulpverlening wordt zodanig georganiseerd dat binnen enkele minuten na het plaatsvinden van een ongeval of brand de bedrijfshulpverleningstaken op adequate wijze kunnen worden vervuld. Zodanige organisatorische maatregelen worden genomen dat bij een ongeval of brand na aankomst van hulpverleningsorganisaties deze op adequate wijze kunnen worden bijgestaan. Onder alle omstandigheden en met inachtneming van artikel 2.19 zijn bedrijfshulpverleners bereikbaar en beschikbaar om bij een ongeval of brand de bedrijfshulpverleningstaken te vervullen. Indien de veiligheid of de gezondheid van andere werknemers in de nabije omgeving kunnen worden bedreigd, worden door de betrokken werkgevers op het gebied van de bedrijfshulpverlening zodanige organisatorische maatregelen genomen dat de betrokken bedrijfshulpverleners bij een ongeval of brand over en weer bijstand kunnen verlenen. 7

8 Aantal BHV-ers Het aantal bedrijfshulpverleners is zodanig dat onder alle omstandigheden de vervulling van de taken op het gebied van de bedrijfshulpverlening gewaarborgd is. In elk geval is in een bedrijf of inrichting waar ten hoogste 250 werknemers werkzaam plegen te zijn, ten minste één bedrijfshulpverlener per 50 of minder aanwezige werknemers aanwezig. Indien in een bedrijf of inrichting slechts één werknemer aanwezig is, beschikt deze over doeltreffende middelen om zich bij een ongeval of brand snel in veiligheid te kunnen stellen. In elk geval zijn in een bedrijf waar meer dan 250 werknemers werkzaam plegen te zijn ten minste vijf bedrijfshulpverleners aanwezig. Als werkgevers ter uitvoering van hun taken op het gebied van de bedrijfshulpverlening gezamenlijke bedrijfshulpverlening organiseren, worden de afspraken daarover schriftelijk vastgelegd. Veiligheidsinstructies Ten behoeve van de werknemers zijn voldoende biljetten opgehangen waarop op eenvoudige wijze is aangegeven wat te doen indien zich een ongeval of brand voordoet Deskundigheidseisen De bedrijfshulpverleners zijn zodanig opgeleid, dat de bedrijfshulpverlening gewaarborgd is. Oefening (doubleert met artikel 15 arbowet) Voor bedrijfshulpverleners worden herhalingscursussen en oefeningen of andere activiteiten georganiseerd waaraan de bedrijfshulpverleners deelnemen. Deze cursussen, oefeningen of activiteiten zijn van een zodanige inhoud en frequentie dat de kennis en vaardigheden van de bedrijfshulpverleners op het voor een adequate bedrijfshulpverlening vereiste niveau gehandhaafd blijven. PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (werkdruk, agressie, seksuele intimidatie) geen bepalingen nieuw: risico s moeten worden beoordeeld, en maatregelen getroffen om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken nieuw: verplichting tot voorlichting en onderricht 8

9 RSI / BEELDSCHERMWERK over de risico s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken. Urennorm voor beeldschermwerk: na 2 uur pauze of ander werk, max. 6 uur per dag (Arbobesluit art en toelichting daarop) Iedere werknemer die voor de eerste keer belast wordt met arbeid aan een beeldscherm wordt in de gelegenheid gesteld om vóór de aanvang van die arbeid een arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan. Dit onderzoek heeft in ieder geval betrekking op de ogen en het gezichtsvermogen. Ongewijzigd: urennorm voor beeldschermwerk: na 2 uur pauze of ander werk Uitgebreid: onderzoek niet alleen bij aanvang van de beeldschermarbeid, maar ook op gezette tijden daarna Ingeperkt: het onderzoek betreft alleen de ogen/ het gezichtsvermogen LICHAMELIJKE BELASTING (tillen, staan, duwen, ) definities Fysieke belasting: de door een werknemer in verband met de arbeid in te nemen werkhouding, uit te voeren bewegingen of uit te oefenen krachten, onder meer bestaande uit het zitten en staan of uit het tillen, duwen, trekken, dragen of op een andere wijze verplaatsen of ondersteunen van een of meer lasten Bij meer dan twee uur staand werk: zitgelegenheid verplicht geen wettelijke tilnorm, wel beleidsregels en handhavingsbeleid AI, gebaseerd op NIOSHnorm Geen wettelijke norm, wel handhavingsbeleid AI, gebaseerd op de Delleman-norm staand werk tillen zitten en staan zijn uit de definitie verdwenen duwen en trekken BOUWPROCES Géén concrete norm of eisen t.a.v. zitgelegenheid. Nieuwe bepaling: Tenzij dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd worden werkplekken ingericht volgens de ergonomische beginselen. geen wettelijke norm geen wettelijke norm [ under construction ][vrij ingrijpend aangepast] INRICHTING ARBEIDSPLAATSEN [ under construction ][vrij ingrijpend aangepast] nieuw: bepalingen over explosiegevaar, verstikkingsgevaar en acuut gevaarlijke stoffen zijn hierheen verplaatst, en voorzien van de 9

10 Bij ministeriële regeling worden voor gevaarlijke stoffen maximale waarden voor blootstelling vastgesteld Bij ministeriële regeling worden voor biologische agentia maximale waarden voor blootstelling vastgesteld Bij overschrijding van een grenswaarde worden, onverwijld doeltreffende maatregelen genomen om de concentratie terug te brengen tot beneden die waarde. Zolang de maatregelen, bedoeld in het derde lid, nog niet volledig ten uitvoer zijn gelegd of niet tot een doeltreffende bescherming leiden, wordt de arbeid alleen voortgezet, indien doeltreffende maatregelen zijn genomen om schade aan de gezondheid van de werknemers te voorkomen GEVAARLIJKE STOFFEN LAWAAI OP HET WERK grenswaarden die voorheen in beleidsregel 4.6 waren vermeld Er wordt gewerkt aan een nieuw stelsel grenswaarden gevaarlijke stoffen. Daarin zal een zwaarder accent komen te liggen op private (bedrijfs- en producenten)normen dan momenteel het geval is. De tekst van de grenswaarden paragraaf in het arbobesluit wijzigt niet ingrijpend, behoudens het volgende artikel: Indien er geen wettelijke grenswaarde voor een bepaalde gevaarlijke stof is vastgesteld, stelt de werkgever een grenswaarde voor die stof vast. Deze grenswaarde is op een zodanig niveau vastgesteld dat er geen schade kan ontstaan aan de gezondheid van de werknemer. In de praktijk dreigt een gigantische terugval van het aantal publieke grenswaarden voor gevaarlijke stoffen: van 650 naar 120. Omdat de wettelijke grenswaarden momenteel via de Ministeriële (Arbo)regeling tot stand komen, en de daarnaast geldende bestuurlijke grenswaarden zijn opgenomen in een beleidsregel, wordt deze dreigende kaalslag aan grenswaarden niet direct uit de wettekst duidelijk. Concrete gezondheidskundige grenswaarde 80 decibel Structurele maatregelen pas vanaf 85 decibel ongewijzigd DAGLICHT OP HET WERK Concrete grenswaarde: daglicht is nodig; het gezamenlijk oppervlak van de lichtopeningen bedraagt ten minste 1/20 van het vloeroppervlak van die ruimte KLIMAAT OP HET WERK Grenswaarde. Over blijft een globale bepaling: op arbeidsplaatsen komt, voor zover mogelijk, voldoende daglicht binnen Globaal doelvoorschrift: behaaglijk binnenklimaat, geen schade aan gezondheid Concrete grenswaarden voor behaaglijk binnenklimaat in arbobeleidsregel Hinderlijke tocht op de arbeidsplaats moet worden vermeden sterk ingeperkt: de temperatuur op de arbeidsplaats mag geen schade aan de gezondheid van de werknemers toebrengen Behaaglijkheidseis, tocht en andere klimaatcriteria dan temperatuur vervallen INDELING en AFMETINGEN WERKPLEKKEN Arbobesluit thans (art.3.19) Arbobesluit vanaf 1 januari

11 De afmetingen en het luchtvolume van de arbeidsplaats zijn zodanig dat de werknemer zonder gevaar voor de veiligheid of de gezondheid zijn arbeid kan verrichten. De afmetingen van de arbeidsplaats zijn zodanig dat de werknemer bij het verrichten van zijn arbeid over voldoende bewegingsruimte beschikt. Het artikel is in zijn algemene vorm gehandhaafd. De concrete norm voor kantoren in beleidsregel 3.19 blijft gehandhaafd zolang over dit onderwerp geen arbocatalogus beschikbaar is, en uiterlijk tot 1 januari Nader ingevuld in beleidsregel 3.19: "Aan het bepaalde in artikel 3.19 wordt voor wat betreft arbeid in kantoren voldaan indien wordt gewerkt in vertrekken met oppervlakten, die overeenkomen met de eisen in de norm NEN 1824:1995 "Eisen voor de oppervlakte en hoogte van kantoorwerkplekken", gemeten volgens de methode uit NEN 2580:1997 "Oppervlakten en inhouden van gebouwen Termen definitie en bepalingsmethoden", inclusief correctieblad C1:1997." VALGEVAAR Bij het verrichten van arbeid waarbij valgevaar bestaat is zo mogelijk een veilige steiger, stelling, bordes of werkvloer aangebracht of is het gevaar tegengegaan door het aanbrengen van doelmatige hekwerken, leuningen of andere dergelijke voorzieningen. Grenswaarde 2,5 meter in beleidsregel Grenswaarde thans in arbobesluit : in elk geval moeten maatregelen tegen valgevaar worden genomen indien sprake is van risico verhogende omstandigheden of als het gevaar bestaat om 2,5 meter of meer te vallen. TOILETTEN EN HYGIëNISCHE VOORZIENINGEN In een bedrijf of inrichting waar 10 of meer werknemers gelijktijdig werkzaam plegen te zijn, is voor iedere 15 of minder werknemers van hetzelfde geslacht ten minste één toilet aanwezig. Voor mannen mag voor een deel met urinoirs worden volstaan mits er ten minste één toilet voor iedere 25 of minder mannen aanwezig is. De algemene verplichting blijft, concrete getalscriteria vervallen BOETES DOOR DE ARBEIDSINSPECTIE Situatie thans Situatie vanaf 1 januari 2007 In een beleidsregel zijn de voornaamste overtredingen met bijbehorende boete vastgelegd De boetelijsten blijven, evenals de beleidsregel waarin deze staan vermeld. De maximum boetebedragen worden verdubbeld. 11

12 . 12