Energiemanagementprogramma Tauw

Transcriptie

1 Energiemanagementprogramma Tauw 17 april 2012

2

3 Energiemanagementprogramma Tauw

4

5 Verantwoording Titel Energiemanagementprogramma Tauw Opdrachtgever Stuurgroep CO2-prestatieladder Projectleider Manja Buijen Auteur(s) Manja Buijen Projectnummer Aantal pagina's 18 (exclusief bijlagen) Datum 17 april 2012 Handtekening Colofon Tauw bv Handelskade 11 Postbus AC Deventer T F Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: - NEN-EN-ISO 9001 Energiemanagementprogramma Tauw 5\18

6 6\18 Energiemanagementprogramma Tauw-versie 1-

7 Inhoud Verantwoording en colofon Inleiding Energiebeleid CO 2 -Prestatieladder Energieaspecten Energieverbruik en reductiekansen Energieverbruik Tauw (scope 1 en 2) Energieverbruik in de keten (scope 3) Energie reductiekansen Referentiejaar Doelstelling van het energiemanagementsysteem Monitoren en beoordelen Operationeel Beheer Operationele verantwoordelijkheid Borging van het energiemanagementsysteem Interne audits Externe audits Communicatie Energiemanagementprogramma Tauw 7\18

8 8\18 Energiemanagementprogramma Tauw

9 1 Inleiding Deze rapportage betreft het Energiemanagementprogramma van Tauw, gebaseerd op de NEN-EN Energiemanagement systemen. De NEN-EN dient als richtlijn voor het opzetten van het Energiemanagementprogramma. Het Energiemanagementprogramma maakt onderdeel uit van het integrale kwaliteitssysteem van Tauw. Dit kwaliteitssysteem is digitaal toegankelijk voor alle werknemers van Tauw. Dit Energiemanagementprogramma is opgesteld volgens de plan-do-check-act cyclus vanuit de NEN-EN (zie figuur 1.1). Figuur 1.1 Energiemanagementsysteem Energiemanagementprogramma Tauw 9\18

10 1.1 Energiebeleid Tauw levert denkkracht. Denkkracht voor duurzame omgevingskwaliteit. Daarmee willen we zeggen dat we alles wat we om ons heen zien mooier, schoner, veiliger en duurzamer willen maken. Denkkracht dus, voor veilige wegen, mooie landschappen, sterke dijken en schone bodems. Dat doen we in opdracht van overheden en bedrijven, maar vooral vanuit een innerlijke gedrevenheid. De innerlijke gedrevenheid komt terug in onze interne visie op duurzaamheid. Deze richt zich vooral op de eigen huisvesting, de bedrijfsprocessen en maatschappelijke betrokkenheid. Deze visie is vastgelegd in de Verklaring Duurzaamheid. Deze verklaring is terug te vinden op SharePoint. In deze verklaring is opgenomen dat Tauw sinds januari 2010 klimaat neutraal werkt. Dit wil zeggen dat Tauw actief stuurt op de reductie van CO 2 -uitstoot en de onvermijdbare uitstoot van CO 2 volledig compenseert. Deze compensatie gebeurt over de gehele bedrijfsvoering van Tauw en omvat alle vormen van CO 2 -uitstoot. Met de introductie van een energiemanagementsysteem wordt geborgd dat een volledige, betrouwbare en actuele consolidatie van de energieprestaties van Tauw kan plaatsvinden. Hiermee wordt inzicht verschaft in de energieprestaties van de totale bedrijfsvoering in Nederland en de totale CO 2 emissies als gevolg ervan CO 2 -Prestatieladder Het energiemanagementsysteem van Tauw is verder uitgewerkt conform de vereisten van de CO 2 -Prestatieladder. De energiedoelstellingen en - taakstellingen die opgenomen zijn hebben betrekking op de activiteiten van Tauw zoals gedocumenteerd in het boundary document. 10\18 Energiemanagementprogramma Tauw

11 2 Energieaspecten 2.1 Energieverbruik en reductiekansen De eerste stap is het inzichtelijk maken van het energieverbruik van de organisatie en de keten waarin de organisatie actief is. Op basis van dit inzicht kan er gekeken worden op welke aspecten er winst valt te behalen in de reductie van CO 2 -uitstoot Energieverbruik Tauw (scope 1 en 2) Eén keer per jaar (elke 12 maanden) brengt Tauw haar energieverbruik in beeld. De uitvoering van deze inventarisatie vindt plaats conform ISO , het GHG protocol voor scope 1 en 2 en de eventuele vereisten vanuit de CO 2 -Prestatieladder. Tevens wordt gecontroleerd of de boundary nog actueel is. Binnen Tauw is de projectcoördinator CO 2 -Prestatieladder verantwoordelijk voor het uitvoeren van de inventarisatie. Voor de inventarisatie wordt gebruik gemaakt van een datasheet. Voor de volgende onderdelen wordt de CO 2 uitstoot bepaald: Scope 1: Directe CO 2 emissie Aardgasverbruik Brandstofverkeer zakelijk verkeer leaseauto s Scope 2: Indirecte CO2 emissie Elektriciteitsverbruik Ingekochte warmte Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen In de datasheet zijn de conversiefactoren opgenomen zoals die zijn aangeleverd door SKAO. De onderbouwing van de gegevens in de datasheet worden verzameld in een aparte map op SharePoint. Nadat de inventarisatie voor de betreffende periode is uitgevoerd, voert de projectcoördinator CO 2 -Prestatieladder een kwaliteitscontrole uit op de data. Hij/zij kijkt of de organisatiegrenzen juist zijn, de gegevens onder de juiste scope zijn verwerkt en of de juiste conversiefactoren die door SKAO zijn voorgeschreven zijn gebruikt. Energiemanagementprogramma Tauw 11\18

12 2.1.2 Energieverbruik in de keten (scope 3) Scope 3 emissies betreffen emissies welke als gevolg van activiteiten van Tauw worden uitgestoten, maar welke niet direct door Tauw worden gecontroleerd. Voor het een zo volledig mogelijk beeld krijgen van deze scope 3 emissies gaat deze inventarisatie zo veel mogelijk in op de verschillende aspecten in de waardeketen bron-productie-transport-gebruiker-afval. Het gaat hierbij om de volgende onderdelen: Zakelijk verkeer via openbaar vervoer Woon-werkverkeer Afvalverwerking Papierverbruik Elektriciteitsverbruik op locaties van klanten Elektriciteits- en gasverbruik van thuiswerkende medewerkers Energieverbruik van toeleveranciers ten behoeve van het primaire proces Overige verbruiksgoederen Facility management Energie reductiekansen Iedereen binnen Tauw kan ideeën voor energie / CO 2 -reductie aandragen via SharePoint. Daarnaast wordt één keer per jaar een workshop gegeven om de mogelijkheden te inventariseren. Deze energie / CO 2 -reductie kansen worden geregistreerd in een kansenregister die wordt beheerd door de projectcoördinator CO 2 -Prestatieladder. Het kansenregister is voor iedere medewerker toegankelijk via SharePoint Referentiejaar De eerste inventarisatie van het totale energieverbruik en de CO 2 -emissie is opgesteld in Vanaf 2010 is de inventarisatie uitgevoerd voor een compleet jaar. Deze inventarisatie wordt gebruikt als referentiejaar. De CO 2 -emissieinventarisatie is uitgevoerd conform het gestelde in onderhavig document. De betrouwbaarheid wordt gecontroleerd door een interne audit en zal extern geverifieerd worden door Kiwa. Vanuit de registreerde kansen wordt gekeken welke onderdelen in aanmerking komen voor het formuleren van doelstellingen. De directie stelt uiteindelijk de doelstellingen vast. 2.2 Doelstelling van het energiemanagementsysteem De generieke doelstelling van het energiemanagementsysteem is te komen tot een continue verbetering van de energie-effiency en vermindering van de CO2-uitstoot van de bedrijfsvoering. Dit is ook als zodanig verwoordt in de Verklaring Duurzaamheid van de directie. Dit document staat op SharePoint. 12\18 Energiemanagementprogramma Tauw

13 Sinds 2010 is Tauw klimaatneutraal. Dat wil zeggen dat Tauw zich inspant om de CO 2 -uitstoot van haar bedrijfsactiviteiten te reduceren en wat overblijft te compenseren, door credits te kopen voor CO 2 -reducerende projecten over de hele wereld. De reductiedoelstellingen worden geformuleerd voor een drie jaarlijkse periode. De vastgestelde doelstellingen zijn opgenomen in een document op SharePoint. In hetzelfde document zijn ook de maatregelen genoemd die genomen worden om de doelstellingen te halen en welke afdelingen verantwoordelijk zijn voor de realisatie van de maatregelen. Dit overzicht van te nemen maatregelen en verantwoordelijke afdelingen wordt het jaarplan genoemd. 2.3 Monitoren en beoordelen Twee keer per jaar wordt de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen en het jaarplan bepaald. Het afdelingshoofd Facilitaire Ondersteuning rapporteert de resultaten aan de directie, stuurgroep en projectcoördinator. Deze rapportage omvat minimaal; Een overzicht van het energieverbruik en de CO 2 -emissies per scope Een vergelijking van het energieverbruik ten opzichte van het referentiejaar Een analyse van opvallende toenamen/afnamen van het verbruik en/of CO 2 -emissie De voortgang van en de prognose voor het behalen van de gestelde reductiedoelstellingen en eventuele aanbevelingen voor preventie of corrigerende maatregelen De status van eerdere preventie of corrigerende maatregelen Algemene ontwikkelingen. Op basis van deze rapportage beslist de directie of bijsturing van de doelstellingen en/of aanpassing van het jaarplan noodzakelijk is. Energiemanagementprogramma Tauw 13\18

14 14\18 Energiemanagementprogramma Tauw

15 3 Operationeel Beheer 3.1 Operationele verantwoordelijkheid In 2009 is Tauw begonnen om de CO 2 -emissies structureel aan te pakken. Dit heeft geleid tot het opzetten van een stuurgroep en het invoeren van een CO 2 -reductiesysteem in het kader van het duurzaamheidsbeleid en de CO 2 -Prestatieladder. Hiervoor zijn verantwoordelijkheden benoemd binnen de verschillende stafdiensten van Tauw (Facilitaire ondersteuning, IT, Personeel & Organisatie, KAM en Marketing en Communicatie) onder eindverantwoording van de directie. De stuurgroep bestaat uit de heren dr. ir. J.C.M. de Wit en drs. R.M. Salman. Zij worden ondersteunt door een projectteam bestaande uit Rene Tankink en Manja Buijen (project coördinator CO 2 -Prestatieladder). Namens de directie realiseert de stuurgroep de invoering van CO 2 -prestatieladder. Het Afdelingshoofd Facilitaire Ondersteuning is verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het jaarplan, de monitoring van de emissiegegevens en de rapportage hierover aan de stuurgroep en de directie. De afdeling Facilitaire Ondersteuning is ondermeer verantwoordelijk voor de inkoop van energie, papier, afvalverwerking et cetera, het wagenpark en de gebouwen binnen Tauw en vervult daarmee een centrale rol bij het realiseren van de CO 2 -reductie. De IT-afdeling is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO 2 -reductie door de inzet van IT-techniek. Dit betreft zowel het energiezuiniger maken van de IT-systemen als het ondersteunen met IT-technologie van andere werkwijzen waardoor CO 2 -reductie wordt gerealiseerd (bijvoorbeeld thuiswerken). De afdeling KAM is verantwoordelijk voor het borgen van het energiemanagementsysteem in het bestaande kwaliteitsysteem. De afdeling P&O is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO 2 -reductie met betrekking tot woon/werk verkeer van de medewerkers, inzet van privé voertuigen voor dienstreizen en andere manieren van werken zoals bijvoorbeeld thuiswerken. De afdeling Marketing en Communicatie is verantwoordelijk voor de communicatie over het CO 2 -reductiesysteem, onze doelstellingen en de voortgang die Tauw realiseert. 3.2 Borging van het energiemanagementsysteem Tauw beschikt over een kwaliteitmanagementsysteem op basis van ISO De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de afdeling KAM. Het energiemanagementsysteem is geïntegreerd in dit bestaande kwaliteitssysteem. Het energiemanagementsysteem wordt hierdoor meegenomen in het systeem van interne en externe audits en de jaarlijkse directiebeoordeling. Energiemanagementprogramma Tauw 15\18

16 3.3 Interne audits Periodiek worden interne audits uitgevoerd. De interne audit is gericht om te toetsen of het energiebeleid van Tauw effectief en doelmatig is geïmplementeerd. De interne auditor stelt een audit rapport op met daarin de bevindingen van de interne audit. Hierbij dient aandacht te worden geschonken aan de volgende items: Of de CO 2 -emissie inventarisatie kan worden geverifieerd met tenminste een beperkte mate van zekerheid Of de CO 2 -emissie inventarisatie voldoet aan de eisen van de vigerende ISO Of het energiemanagementsysteem voldoet aan de relevante vereisten uit de NEN-EN (vereisten minimaal conform de CO 2 -Prestatieladder) Aan welk niveau van de CO 2 -Prestatieladder wordt voldaan Aanbevelingen uit de audits worden meegenomen in het jaarplan ter verbetering van het systeem. 3.4 Externe audits De CO 2 -emissieinventarisatie van het referentiejaar zal extern geverifieerd worden waarbij vastgesteld dient te worden dat de CO 2 -emissieinventarisatie met tenminste een beperkte mate van zekerheid geverifieerd kan worden. Deze externe verificatie zal periodiek worden herhaald conform de voorschiften van de CO 2 -Prestatieladder. Daarnaast zal door een andere externe auditor jaarlijks onderzocht worden of Tauw voldoet aan de eisen van de CO 2 -Prestatieladder voor het niveau waarvoor Tauw is gecertificeerd. 16\18 Energiemanagementprogramma Tauw

17 4 Communicatie Communicatie is een essentieel onderdeel van het energiemanagementsysteem. Door de afdeling Marketing en Communicatie is hiertoe een communicatieplan opgesteld dat is opgenomen op SharePoint. De hoofddoelen van de communicatie met betrekking tot de CO 2 -Prestatieladder zijn; Informeren van interne en externe stakeholders over de CO 2 -footprint van Tauw Minimaal twee per jaar informeren van interne en externe doelgroepen over het energiebeleid, energiemanagementsysteem en de doelstellingen van Tauw In- en extern rapporteren over de voortgang van het realiseren van de doelstellingen In- en extern informeren over de projecten die Tauw uitvoert om CO 2 -reductie te realiseren Bewustwording creëren onder de medewerkers Communiceren over de mogelijkheden voor individuele bijdragen van medewerkers Informeren van interne en externe doelgroepen over de wijze waarop zij kunnen bijdragen aan de realisatie van de reductiedoelstellingen van Tauw Energiemanagementprogramma Tauw 17\18

18 18\18 Energiemanagementprogramma Tauw