Intro/conclusies 4. Mycorrhizae 5. Test met Micosat 5. Producten, toepassing en dosering 6. Methode 7. Introductie consumptieaardappelen 8

Transcriptie

1

2 2

3 3 Inhoudsopgave Intro/conclusies 4 Mycorrhizae 5 Test met Micosat 5 Producten, toepassing en dosering 6 Methode 7 Introductie consumptieaardappelen 8 Algemene resultaten consumptieaardappelen 9 Maatsortering consumptieaardappelen 10 Introductie pootaardappelen 12 Algemene resultaten pootaardappelen 13 Maatsortering pootaardappelen 14 Introductie gewasverzorging 16 Algemene resultaten gewasverzorging 17 Maatsortering gewasverzorging 18 Voordelen telen met Micosat 19 Bijlagen 20

4 4 Het Nederlands Aardappel Rapport 2016 Met Micosat mycorrhizae, schimmels en bacteriën 65 proefvelden met controle (57 consumptie + 8 pootgoed) geanalyseerde aardappels 350 hectare proefvelden 27 verschillende rassen 6 provincies Conclusies Opbrengst De aanbevolen behandelingen MICOSAT F Uno en Seeds WP geven ten opzichte van de conventionele gewasbescherming gemiddeld: + 6,5% meer opbrengst in kilo s bij consumptie-aardappels + 21% meer opbrengst in kilo's bij pootgoed (+ 6.5% in aantal knollen) Resultaatverbetering Zo n per ha. ( zie apart hoofdstuk) Betere smaak van de tafelaardappels. Ziektewering Micosat TAB en VO12 bewijzen hun potentieel als biologisch alternatief voor gangbare gewasverzorging tijdens de groei. Mits goed aangebracht. Aaltjes Telers met aaltjesproblemen zien een positief effect met Micosat LEN.

5 5 Mycorrhizae Mycorrhiza is een micro-organisme dat samen met schimmels en bacteriën zorgt voor een optimaal bodemleven. Micosat F Uno en Seeds WP bestaan uit een selecte groep mycorrhizae, schimmels en bacteriën die afgestemd zijn op de wortels van aardappelen. De mycorrhizae-schimmels groeien, eenmaal in de grond aangebracht, binnen ongeveer 5-6 weken uit tot een kolonie. De endomycorrhizae gaan een symbiose aan met de wortels van de plant. Eenmaal binnengedrongen in de wortels van de gastplant bevordert de symbiose de opname van stikstof, magnesium, kalium en fosfaat. Daarnaast onttrekt de plant spoorelementen zoals koper, zink en ijzer beter uit de bodem. De plant groeit beter, wordt sterker en breidt haar wortelgestel (rhizosfeer) aanzienlijk uit, waardoor nog meer voeding en water opgenomen wordt. Dit stimuleert de groei en dat resulteert uiteindelijk in een meeropbrengst. Een sterkere en gezondere plant biedt beter weerstand tegen veel voorkomende ziekten zoals Rhizoctonia (Rhizoctonia solani), Fusarium (F. Solani) en Schurft (Streptomyces spp.). Chemische middelen zijn niet nodig, er zijn nu immers dominante schimmels en bacteriën in de bodem aanwezig waardoor slechte ziekteverwekkende schimmels en bacteriën geen kans krijgen. Daarnaast biedt Micosat LEN weerstand tegen veel verschillende insecten en Nematoden (aaltjes). Aanvullend kan er met de gewasverzorging Micosat TAB Plus en V012 op het gewas gespoten worden, wat onder andere weerstand biedt tegen Aardappelziekte (Phytophthora Infestans), Alternaria (Alternaria Solani) en Botrytis (Botryotinia fuckeliana). Micosat producten zijn 100% biologisch en goedgekeurd door SKAL. Test met Micosat Het doel van dit onderzoek is om te zien of het gewicht en aantal aardappels toeneemt. Daarnaast om te kijken of de ziektewerendheid en de uniformiteit van de aardappels verbeterd wordt door het toedienen van Micosat. Ook wordt er gekeken of het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en meststoffen is te verminderen, dan wel helemaal achterwege gelaten kan worden. Tenslotte worden de kosten tussen gangbaar en de Micosat methode met elkaar vergeleken. Het uiteindelijke doel is telen van aardappelen met geen of zo weinig mogelijk chemie, op een schone bodem met zuiver water wat resulteert in het oogsten van gezonde aardappelen en het bereiken van een beter bedrijfsresultaat.

6 6 Producten, toepassing en dosering Micosat F Uno is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza, nuttige schimmels en bacteriën die gezamenlijk zorgen voor optimale omstandigheden voor de groei van planten. Ze stimuleren de wortelgroei en verbeteren de opname van voedingstoffen en sporenelementen. De planten groeien beter en zijn beter bestand tegen droogte, ziekten en andere stressfactoren. Micosat F Uno is in granulaatvorm en kan aangebracht worden met een granulaatstrooier. De aanbevolen dosering bij het poten van aardappels is 10 tot 12 kilogram per hectare. Ook Micosat Seeds WP is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza nuttige schimmels en bacteriën die de wortelgroei stimuleren en de opname van voedingsstoffen en sporenelementen verbeteren. Micosat Seeds WP is in poedervorm en dient opgelost te worden in een tank van 200 tot 1000 liter water, met een filter van minimaal 75 µ en doppen van minimaal 100 µ. De aanbevolen dosering voor aardappel is 4-5 kilo per hectare. Belangrijk is de vloeistof in beweging te houden. De wortelfragmenten waarop de mycorrhizae zijn geënt laten los en zakken na ca. 15 minuten naar de bodem en vormen een kleiachtige laag. Micosat levert 12V, 8,5 A elektropompjes in bruikleen die in de tank kunnen worden gehangen en de vloeistof ook bij stilstand van de tractor in beweging houdt. Ook kan Micosat Seeds WP als poeder op de aardappels in de bunker aangebracht worden. 20 gram Micosat ST099 hechtpoeder kan met 1 kilo Micosat Seeds WP vermengd worden. Micosat blijft dan goed aan de aardappels hechten. De dosering hierbij is 5 kilogram Seeds WP per hectare en 20 gram Micosat ST099 per kilogram Seeds WP. Wanneer een perceel last heeft van aaltjes, kan voor Micosat LEN gekozen worden. Ook dit is een hoog geconcentreerde entstof van mycorrhiza nuttige schimmels en bacteriën die wortelgroei stimuleren en de opname van voedingstoffen en sporenelementen verbeteren. LEN geeft daarnaast een verhoogde weerstand tegen, insecten, larven en nematoden. Afhankelijk van de aaltjesdruk houden we een dosering aan van 4 tot 20 kilogram per hectare. Micosat LEN is in poedervorm en wordt net zo toegepast als de Micosat Seeds WP. Het blad kan met Micosat TAB Plus en V012 gespoten worden. Dit herstelt de natuurlijke microbiële balans in het bodem-plantsysteem. Ziekteverwekkers kunnen zo minder schade veroorzaken. Geeft plant meer weerstand tegen de meeste bovengrondse schimmels, bacteriën en phytoplasmaproblemen. Na opkomst van het loof moet gestart worden met Micosat TAB Plus, 500 gram per hectare. Na 7-12 dagen moet er, afhankelijk van de ziektedruk en groeisnelheid, gespoten worden met Micosat V012, 500 gram per hectare. Spuit Micosat TAB Plus en V012 om en om elke 7-12 dagen (de frequentie moet bij hoge ziektedruk wel verhoogd worden).

7 7 Methode Meer dan 65 aardappeltelers hebben testen gedaan met Micosat. Daarvan hadden 52 telers een controleveld welke zijn opgenomen in de resultaten. In totaal was er meer dan 350 hectare proefveld, verdeeld over 6 provincies en 26 rassen. Telkens is een deel van een perceel met Micosat behandeld, de rest van het perceel is gebruikt als controleveld. Om het effect van de mycorrhizae in de aardappelteelt te onderzoeken, worden verschillende variabelen gemeten. Het meten van de verschillen tussen de Micosat- en controlevelden wordt op verschillende manieren gedaan. Ongeveer 6 weken na het planten werd een aantal micocounts uitgevoerd. Er zijn monsters genomen van de wortelfragmenten om te zien hoe de mycorrhizaeschimmel zich heeft ontwikkeld. Hieruit kwamen 4 percentages die aantonen hoeveel wortelfragmenten gekoloniseerd zijn door de mycorrhizae-schimmel (F%), wat daarvan de intensiteit is (M%), in welke mate de schimmel de wortelcellen binnen is gegroeid (a%) en wat daarvan de intensiteit is (A%). Vervolgens werd er ongeveer een week voor de echte rooiing, een proefrooiing uitgevoerd. Zowel van de Micosat- als de controlevelden werd 3 x 2 meter aardappelruggen uit de grond gehaald. Om vergelijkbare rooiingen te doen, zijn deze op dezelfde hoogtes gedaan. De aardappels werden geteld, gewogen en gesorteerd. De categorieën zijn daarbij als volgt: <28, 28-35, 35-45, 45-50, 50-55, 55-60, 60-70, en >80 mm. Ook werd het aantal gerooide planten per rug genoteerd, om het juiste tal te kunnen berekenen. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen de resultaten van de knolbehandeling en de knolbehandeling in combinatie met gewasverzorgingsmiddelen. De resultaten van de knolbehandeling worden besproken in een aparte hoofdstuk, dit wordt nog verder uitgesplitst naar de resultaten van consumptieaardappelen en van pootaardappelen. De resultaten van de knolbehandeling in combinatie met de verzorgingsproducten staan in een apart hoofdstuk. Alle overige proeven zijn opgenomen in het laatste hoofdstuk. Er wordt tevens een kostenvergelijking gemaakt tussen telen met Micosat en de gangbare methode.

8 8 Introductie consumptieaardappelen In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken van alle 44 proeven met consumptieaardappelen waarin Micosat F Uno, Micosat Seeds WP en Micosat LEN zijn toegepast. De proefvelden worden hier vergeleken met de controlevelden. Consumptieaardappelen zijn bedoeld voor de consumptie. Hier wordt nog onderscheid gemaakt tussen tafelaardappelen, frietaardappelen en chipsaardappelen. Omdat het doeleinde per aardappel verschilt, verschillen ook de gewenste eigenschappen. Zo is bij een tafelaardappel de schilkwaliteit belangrijker en bij een frietaardappel het zetmeelgehalte en de vorm. Wat ze gemeen hebben is dat de teelt verschilt van de pootgoedteelt. Uiteindelijk is de uiterlijke kwaliteit, het totaal aantal kilo's en de maatsortering belangrijker dan bij pootgoed. Bij de consumptieaardappelen is het daarom nuttiger te kijken naar het verschil in kilo's, het gemiddeld gewicht per aardappel en de maatsortering.

9 9 Algemene resultaten consumptieaardappelen Aantal proeven: 37 Verschil in kilo's Het gebruik van Micosat levert gemiddeld 6,5% meeropbrengst in kilo's. Verschil in aantal Het aantal aardappelen tussen een behandeling met Micosat en een gangbare behandeling verschilt een beetje. Micosat levert gemiddeld 2,0% meer aantallen. Bij het terugrekenen van het aantal aardappelen naar het aantal geanalyseerde planten, blijkt dat het tal bij de Micosatbehandeling 3,3% hoger ligt. Verschil in gewicht per knol Een behandeling met Micosat heeft een duidelijk effect op het gemiddeld gewicht per aardappel. Een Micosat aardappel weegt gemiddeld 8.5% meer dan een gangbaar behandelde aardappel.

10 10 Maatsortering consumptieaardappelen Bij verschil tussen Micosat en Controle (gangbaar) is de maatsortering van de Micosatpartijen lichtelijk beter. Dit is te zien in de grafiek hiernaast. De maatsortering is hier uitgedrukt in percentages (aardappels in de maat delen door het totaal aantal aardappels). De tabel geeft de waarden in aantallen weer. In de Micosat-partij zitten meer aardappels in de gewenste maat groter dan 55 mm (zie linker grafiek) en minder aardappels in de minder gewenste maat kleiner dan 35 mm (zie rechter grafiek). Van de Micosat-partij valt 6,4% in de categorie kleiner dan 35 mm, bij de controlepartij is dit 6,6%.

11 11 Perceel 1 ZH Perceel 2 ZH

12 12 Introductie pootaardappelen Op deze pagina worden de resultaten besproken van 7 proeven met pootaardappelen waarin Micosat F Uno, Micosat Seeds WP en Micosat LEN zijn toegepast. De proefvelden worden hier vergeleken met de controlevelden. Pootaardappelen zijn bedoeld om volgend seizoen te gebruiken als pootgoed. Dit betreft ongeveer 15% van de gehele Nederlandse productie. Aan het exporteren van pootgoed zijn strenge eisen verbonden en het voorkomen van knolziekten speelt daarin een belangrijke rol. Pootaardappels worden over het algemeen eerder gerooid, om het risico op ziekten te beperken. Uiteindelijk gaat het om het totaal aantal kilo's, maar met name is het aantal aardappels erg belangrijk. Daarom is het bij pootaardappelen nuttiger om te kijken naar het verschil in aantallen, het tal en het percentage aardappels groter dan 35mm.

13 13 Algemene resultaten pootaardappelen Aantal proeven: 7 Verschil in kilo's Het gebruik van Micosat levert gemiddeld 21% meeropbrengst op gemeten in kilo's. In alle 7 proeven behaalden de telers een positief resultaat. Verschil in aantal Micosat levert gemiddeld 6,5% meer aantallen. In een gemiddelde Micosatpartij zitten 268 aardappels, terwijl er dit bij de controle maar 249 zijn. Bij het terugrekenen van het aantal aardappelen naar het aantal geanalyseerde planten, blijkt dat het tal bij de Micosatbehandeling nagenoeg gelijk is. Verschil in gewicht per knol Een behandeling met Micosat heeft een duidelijk effect op het gemiddeld gewicht per aardappel. Een Micosataardappel weegt gemiddeld 25% meer dan een gangbaar behandelde aardappel.

14 14 Maatsortering pootaardappelen De maatsortering van de Micosatpartijen is lichtelijk beter. Dit is te zien in de grafiek hiernaast. De maatsortering is hier uitgedrukt in percentages (aardappels in de maat delen door het totaal aantal aardappels). De tabel geeft de waarden in aantallen weer. In de Micosatpartij zitten meer aardappels in de maat groter dan 55 mm (zie linker grafiek) en minder aardappels in de maat kleiner dan 35mm (zie rechter grafiek). Van de Micosat-partij valt 8% in de categorie kleiner dan 35mm, bij de controlepartij is dit 9%. Dit betekent dat de Micosataardappels de meest gewenste maten hebben.

15 15 Perceel 5 FR Perceel 3 NH

16 16 Introductie gewasverzorging Op deze pagina worden de resultaten besproken van alle 8 proeven waarin Micosat F Uno, Micosat Seeds WP en Micosat LEN zijn toegepast in combinatie met TAB PLUS en V012. De proefvelden worden hier vergeleken met de controlevelden. Door de weersomstandigheden van dit seizoen was de ziektedruk in de aardappelteelt erg hoog. Onder de plantenziekten is phytophthora één van de schadelijkste ziekten voor de aardappelteelt. Phytophthora is een schimmelziekte die zich onder natte omstandigheden en bij temperaturen van 15 tot 20 graden al vroeg in het groeiseizoen kan ontwikkelen. Met uitzondering van de wortels tast de ziekte alle boven- en ondergrondse delen van de plant aan. Phytophthora is te herkennen aan bladvlekken, schimmelpluis aan beide kanten van het blad, langwerpige bruine vlekken op de stengel en in de bladoksels of blauwachtige schemerende vlekjes op de knol. Verspreiding, kieming en infectie geschiedt door wind en regen en kan binnen enkele dagen hectaren infecteren. Om het aardappelgewas weerstand te geven tegen ziekten kan er om-en-om gespoten worden met Micosat TAB PLUS en V012. Het is belangrijk om te starten wanneer het loof boven komt. De behandeling dient om de 7 tot 12 dagen herhaald te worden, afhankelijk van de ziektedruk en de groeisnelheid. Om infectie tijdens een hoge ziektedruk te voorkomen is het noodzakelijk een strenger spuitschema aan te houden. De dosering van 500 gr/ha kan verhoogd worden tot 700 gr/ha. In een aantal proeven is te laat gestart met de bespuitingen of een te ruime interval aangehouden. In geen enkel van de gevallen heeft de phytophthora de aardappels besmet. Wel is duidelijk dat de groei van de zwaar aangetaste velden is achtergebleven. Dit is dan ook terug te zien in de resultaten. Overigens zijn bij deze gevallen ook de percelen met chemische gewasbescherming dit seizoen niet geheel vrij gebleven van phytophthora-aanvallen. In deze gevallen bleken de aardappels met de Micosat-knolbehandeling sterker en groter dan de gangbaar behandelde percelen. Ook kwamen er veel rotte aardappels in voor.

17 17 Algemene resultaten Micosat gewasverzorging Aantal proeven: 8 Verschil in kilo's Het gebruik van Micosat levert gemiddeld een -1,7% lagere opbrengst in kilo s. In 50% van de proeven behaalden de telers een positief resultaat. Verschil in aantal Het aantal aardappelen tussen een behandeling met Micosat en een gangbare behandeling verschilt nauwelijks. Micosat levert gemiddeld 12,6% meer aantallen. Bij het terugrekenen van het aantal aardappelen naar het aantal geanalyseerde planten, blijkt dat het tal bij de Micosatbehandeling 11% hoger ligt. Verschil in gewicht per knol Een behandeling met Micosat heeft een duidelijk effect op het gemiddeld gewicht per aardappel. Een Micosataardappel weegt gemiddeld iets minder dan een gangbaar behandelde aardappel, de kwaliteit is goed.

18 18 Maatsortering met Micosat gewasverzorging Zoals blijkt uit de algemene resultaten zijn de Micosat-aardappelen iets achtergebleven in de groei. Dit is duidelijk terug te zien in de maatsortering. De maatsortering is hier uitgedrukt in percentages (aardappels in de maat delen door het totaal aantal aardappels). In de Micosat-partij zitten minder aardappels in de maat groter dan 55 mm (zie linker grafiek) en meer aardappels in de maat kleiner dan 35 mm. In de maten 50 tot 60 mm is het aandeel vrijwel gelijk.

19 19

20 20 SEEDS WP Poeder Micosat F UNO Granulaat Voordelen telen met Micosat Micosat Zonder Micosat Zonder Geschatte opbrengst per hectare (in kilo's): Consumptie-aardappelprijs ,22 p/kilo f Poot-aardappelprijs ,27 p/kilo Meeropbrengst in kilo uitgaande van minimaal 5% Meeropbrengst juiste formaat Meeropbrengst geen zilverschurft 6% Kosten Micosat versus bestrijdingsmiddelen Kosten gangbaar Chemisch poten en gewas Kosten Micosat ondergronds planten met water spuiten of poedondergronds 4 kg Seeds -204 Kosten Micosat ondergronds planten met granulaat ondergronds 12 kilo UNO granulaat -384 bovengronds 4 x 500 gram TAB bovengronds 4 x 500 gram V Kosten extra meststoffen. Onnodig bij Micosat, afhankelijk van de bodem Kosten aantal gangen bespuiten 8x of Voordelen milieu, bodem verbetering, gezondheid voedsel & oppervlakte water Extra opbrengst per hectare:

21 Bijlagen 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 28

29 29

30 30

31 31

32 32