Acties voor energiebesparing bij metro en tram. Stefaan WILLEQUET MIVB Coördinatie en Technische Studies

Transcriptie

1 Acties voor energiebesparing bij metro en tram Stefaan WILLEQUET MIVB Coördinatie en Technische Studies

2 Acties voor energiebesparing bij metro en tram Elektrische tractie : een belangrijke energieverbruiker Technische vooruitgang Recuperatie van de remenergie Energie en rijstijl Metro Tram Andere mogelijkheden tot energiebesparing De toekomst?

3 Elektrische tractie : een belangrijke energieverbruiker Aandeel in het totale jaarlijkse verbruik van elektrische energie van de MIVB (2006): Tractie metro 35,2 % Tractie tram 30,8 % samen 66,0 %

4 Elektrische tractie : een belangrijke energieverbruiker 2006 Tractie metro Tractie tram Totaal tractie Stations Werkplaatsen enz. Totaal MIVB Verbruik (GWh) 77,5 67,7 145,2 48,8 26,0 220,0 % van totaal 35,2 % 30,8 % 66,0 % 22,2 % 11,8 % 100,0 %

5 Technische vooruitgang Lichtere voertuigen Toepassing van vermogenelektronica bij de MIVB : Metro : alle voertuigen (sinds 1976) Tram : T2000 (1994), T3000/T4000 (2005) Beperking van stroomverbruik bij aanzetten Recuperatie van remenergie

6 Recuperatie van de remenergie Bij het remmen werkt de (tractie)motor als generator. Waarheen met de teruggewonnen energie? Oorspronkelijk alleen op het voertuig zelf: Eigen verbruik Het grootste deel gaat verloren als warmte

7 Recuperatie van de remenergie Pas sinds de jaren 1970 (vermogenselektronica): mogelijkheid om energie terug te sturen naar het net. Noodzakelijke voorwaarde : er moet een verbruiker zijn op het net. Hoe intenser het verkeer, hoe groter de kans op energierecuperatie

8 Recuperatie van de remenergie - Metro Hoe efficiënt is de energierecuperatie bij de metro? Eerste metingen in 1978 : 25 % van de tractie-energie wordt gerecupereerd. Recente metingen : februari-maart 2007 Recuperatiegraad Specifiek verbruik kwh/km.voertuig Lijn 1 (1A + 1B) 23,89 % 3,68 Lijn 2 34,51 % 3,98 Lijnen 1 en 2 28,35 % 3,

9 Energie en rijstijl Energie besparen door een aangepaste manier van besturen Op zoek naar een evenwicht tussen energiebesparing en verlenging van de reistijd

10 Metro rustige rijstijl Proefritten augustus oktober 2006 Beste compromis tussen energieverbruik en reistijd: Systematisch één tractiestand onder de toegelaten maximumsnelheid : 60/50/40/40 km/h in plaats van 72/60/50/40 km/h Effect op lijn 2 (heen en terug), t.o.v. actuele rijstijl: Totale reistijd +2min08sec + 6,42 % Gemiddelde snelheid - 6,03 % Energieverbruik -17,42 %

11 Metro rustige rijstijl Effect op de exploitatie : één trein meer nodig op de lijn Anderzijds: een nieuwe regulatiemethode: «circulation non tendue» Tragere gemiddelde snelheid Reservetrein wordt ook ingezet Beide objectieven vallen dus samen

12 Metro rustige rijstijl Geplande invoering van het principe van de «circulation non tendue»: Januari 2008 op lijn 2 Februari 2009 op lijnen 1 en 5 Nodige voorbereiding: Richtlijnen voor bestuurders Snelheidsconsignes in real time

13 Tram rustige rijstijl Proefritten in april 2006 : T3000 op lijn 23; 7900 in premetro Noord-Zuid «Rustige / economische» rijstijl vs. een meer agressieve rijstijl : Energieverbruik merkelijk lager (-10 tot -20 %) Langere reistijd (+12 % heen, +6 % terug)

14 Tram rustige rijstijl Opmerkingen Omstandigheden van proefritten verschillen van deze van de reële exploitatie Invloed van de haltetijden Invloed van de topografie (reliëf) Noodzaak van verificatie van het concept door metingen gedurende een hele tijd op een aantal voertuigen in werkelijke exploitatie: meetcampagne in voorbereiding

15 Tram rustige rijstijl Aanbevelingen Referentiesnelheid voor elk traject tussen twee haltes Snel optrekken tot aan de referentiesnelheid In vrijloop, tegen referentiesnelheid Zo gelijkmatig mogelijk afremmen tot stilstand Optimaal gebruik maken van het reliëf Geen opeenvolgende versnellingen en vertragingen

16 Tram rustige rijstijl Invoering van de «rustige rijstijl» op de trams: Vastleggen van referentiesnelheden Opleiding van de bestuurders Praktische toepassing op lijn 23 Validatie van de voorgestelde referentiesnelheden Eerste toepassing op Lambermontlaan: juni

17 Vlotter verkeer Beïnvloeding van de verkeerslichten door de trams Vlottere doorstroming van het tramverkeer Meer gelijkmatige snelheid Energiebesparing

18 Andere mogelijkheden tot energiebesparing Minder verbruik van «niet-tractie» energie op de voertuigen: Betere regeling van de verwarming Betere regeling van de airco (of gekoelde ventilatie) Verwarming van de reizigersruimte door koeling van de vermogenskringen enz

19 De toekomst? Meer efficiënte recuperatie van de remenergie: Tijdelijke opslag van het deel van de energie dat niet door andere verbruikers kan worden opgenomen Vliegwielen? «Supercondensatoren»: op het voertuig zelf? op het net? Studie door MIVB in 2005: economisch nog niet haalbaar Maar sindsdien: componenten worden goedkoper

20 De toekomst? 2007 : start van een nieuwe studie CIEM (Centre Interuniversitaire de l Etude de la Mobilité), i.s.m. VUB «New Technologies for Energy Storage and Energy Recuperation for a Higher Energy Efficiency of Public Transport Companies»

21 Dank u voor uw aandacht