Gemeente Delft. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft, , burgemeester mr. drs. G.A.A. Verkerk.

Transcriptie

1 Mh Gemeente Delft Retauradms : Wijk- en Stadszaken. Postbus 340,2600 AH DelR Aan de leden van de raad VERZONDEN 0 1 JUN 2011 Datum Onderbverp 26 mei 2012 Toezending stukken ter informatie Ona kenmerk Uw brief van Bijlage Geachte leden van de raad, Ter informatie zenden wij u de input vanuit de regio Delfi - Rotterdam - Drechtsteden voor het 'topteam Water' en begeleidende aanbiedbrief. Het Rijk heeft in de brief 'Naar de top' van de minister van EL&! negen topsectoren aangewezen, waarin de hoofdlijnen van het nieuwe bedrijfslevenbeleid staan beschreven. Water is één van deze sectoren. Per topsector is een topteam samengesteld met vertegenwoordigers uit bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid. De trekkers van het topteam 'Water' hebben op 19 april gevraagd om input ten behoeve van hun advies over de ontwikkeling van dit economisch topgebied. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester mr. drs. G.A.A. Verkerk, secretaris drs. B. den Uijl l.s.

2 Hoogheemraadschap van Delfland Strategie en nnovatie Phoenlxstraat 32, DeR Fax : (015) Postbus 3061, 2601 DB Delft E-mal1 : nfo@hhdelfland.nl Tel (015) DB nternet : www. hhdelfland.nl Aan het Topteam Water Dhr. Jac. G. van Oord Mevr. M.M.C. Prins Mevr. A.G. Nijhof Dhr. N.C. van de Giesen Ons kenmerk : Uw brief d.d. i Uw kenmerk : Bljlage(n) : i Delft : 10 me Onderwerp: Werk maken van water, de nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden Geacht Topteam Water, U bent bezig om in juni 2011 een advies uit te brengen over de ontwikkeling van het economische topgebied water in termen van ambities en speerpunten met daarbij een sectoragenda en een plan van aanpak. Op 19 april 2011 heeft u de sector opgeroepen om op korte termijn bij te dragen aan uw advies. De regio Delft-Rotterdam-Drechtsteden is de meest geürbaniseerde Delta in Europa en functioneert als nucleus van van het economische topgebied water. n dit gebied werken bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden steeds intensiever samen op het gebied van water-, delta- en maritieme technologie. De helft van de Nederlandse werkgelegenheid en omzet in deze sectoren wordt in dit gebied gengenereerd. Wij zien mogelijkheden om de genoemde sectoren in deze regio verder te ontwikkelen. Dit is bondig uiteengezet in bijgevoegde propostie. Onze propositie zien wij als essentiële bijdrage om het economisch topgebied water te doen slagen. mmers, om Nederland de wereldleider in water te laten worden zal onze regio hier een fors bijdrage aan moeten leveren. Deze propositie kent enkele specifieke Business Cases die betrekking hebben op onderdelen van de innovatie- en exportketen in de regio en die u separaat zullen worden toegezonden. Gaarne zijn wij bereid om onze propositie voor 18 mei 2011 nader toe te lichten. Wij wensen u verder veel succes en inspiratie toe met het opstellen van uw advies. Hoogachtend, nitiatiefnemers van de propositie nucleus Delft - Rotterdam - Drechtsteden Mevr. A.C. van Huffelen Wethouder Duurzaamheid, Binnenstad en Buitenruimte van de Gemeente Rotterdam P.L. Guldemond Wethouder Kenniseconomie en Ruimtelijke ordening van de Gemeente Delft A. Scholten Burgermeester van de Gemeente Zwijndrecht M.A.P. van Haersma Buma Dijkgraaf van het Hoogheemraadschap van Delfland Mevr. J.W.E. Spies Gedeputeerde Ruimte en Wonen, Economische zaken en Deltapoort van de Provincie Zuid- Holland Team : B&o/wSK Doorkiesnr. : 8395 Contactpersoon : J.A. Willerns E-mali : jwillems@hhdelfland.nl Graag bij beantwoording datum en nummer van deze brief vermelden

3

4 Werk maken van Water nput Topteam vanuit de regio Delft-Rotterdam-Drechtsteden de nucleus van de Topsector Water n Zuid-Holland ligt onze regio Delft-Rotterdam-Drechtsteden, de meest geürbaniseerde Delta van Europa. Door de eeuwen heen heeft Nederland zich door de strijd tegen het water juist hier tot wereldspeler ontwikkeld op de wereldwatermarkt. Onze regio, aangeduid met de term nucleus, is de thuisbasis geworden van wereldspelers in waterbouw/deltatechnologie (Boskalis/Van Oord), scheepsbouw (HC/Damen), off-shore-activiteiten (Mamrnoet/Krohne- Altometer) en watertechnologie (Evidisflitens). Deze sterke 'leaderfirms' kunnen hun positie innemen dankzij een goed functionerende thuismarkt, waar een keten van grote en kleine toeleveranciers zijn gehuisvest en diverse kennisinstellingen samen met bedrijven investeren in Research & Development (TU Delft, Deltares, UNESCO-HE, HRO). De haven van Rotterdam zorgt ervoor dat de regio de modernste en omvangrijkste binnenvaartvloot kent van heel Europa waarbij een keten van toeleveranciers met service en reparaties neerslaat in regio. Alleen al in de deltatechnologie en watertechnologie wordt jaarlijks ruim 7,5 miljard euro aan omzet gedraaid. n de maritieme sector ligt dat cijfer op 5,8 miljard. Ruim de helft van deze inkomsten wordt per jaar omgezet in onze regio. Met elkaar zorgen we voor meer dan de helft van het aantal werknemers in de Nederlandse maritieme en watersector (ca ) en wordt ruim 200 miljoen euro geïnvesteerd in Research & Development. Onze regio heeft de ambitie om de positie van de watersector, nationaal en internationaal, verder uit te bouwen. Wij bedrijven, overheden en kennisinstellingen hebben de handen ineengeslagen om samen te investeren in een toekomstbestendige en economisch sterke urbane Delta en in een gezonde maritieme en watersector. Het permanent werken aan deze opgave maakt dat onze regio door velen in de wereld wordt gezien als een living showcase en etalage op het gebied van 'Enabling Delta tife'. De sleutelpositie die deze regio heeft in het Nationale Deltaprogramma versterkt dit beeld. Ons gebied oefent daarom een grote aantrekkingskracht uit op het buitenland, in het bijzonder de kwetsbare delta's en deltasteden. De kennis en vaak innovatieve producten die hier ontwikkeld zijn komen elders in de wereld zeer tot hun recht. Wij maken er werk van dat de Nederlandse watersector maximaal op deze nieuwe marktpotenties kan inspelen. De aanwezige kennis en marktpotenties kunnen we daarbij nog beter benutten. Als overheden stellen we ons als doel om de keten van "innoveren-implementeren-etaleren-exporteren' (zie figuur op de volgende bladzijde) op dit punt beter te laten functioneren. Een krachtig en steeds beter samenwerkende Triple Helix investeert in kennisontwikkeling en diverse faciliteiten, zoals testruimtes (RDM-Campus, Duurzaamheidsfabriek, Science Centre) en het gemeenschappelijke Netherlands Water Centre (NWC). Duurzame vestigingslocaties, tevens proeftuinen, worden ontwikkeld, zoals Stadswerven, Stadshavens en de Technologische nnovatie Campus Delft. Door slimme koppeling aan innovatiethema's als Building with Nature en Flood Control, gericht op experimenteerruimtes en daadwerkelijke toepassing in de regio, spelen we in op de mondiale groeimarkt in delta's en delta steden. Tegelijk zorgen we op alle niveaus voor brede toepassing van innovaties in het waterbeheer, in de maritieme maakindustrie en de binnenvaart (zuinige motoren, 'track and trace'-systemen en dynamisch verkeers- & vervoersmanagement). Als overheid zorgen we voor noodzakelijke basisvoorwaarden, zoals opleiding en instroom van studenten en een goed investeringsklimaat. Op onderdelen zijn impulsen vanuit het Rijk zeer welkom om deze innovatie- en exportketen verder te optimaliseren. Nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden -L i

5 ..- -,- Y -.. Ovorhrrdpn: Delft-km1 demdr<s hfsredabmi:rif Pct Keniiismstdtbri L L t- - O m TUD-EuF4-HHCLUmsc?MMLieb:eS-HS-ktbepaartB ït.afspst Cckp E':C i'/ Wr:;dsban. v rjorgh~kih~4r~*-ha~knni1h~-fu~&.:ile3- ETC (3 Duunasmhoida- HAKA-partd R'darn Delfland Bcience C Rijnmond Centre Deifl YeslDelft n RDM -Z Co-creaCe 3. Jtad&\tfr~.- d shdb~~lvc(n Conneetmg 7 Crossove~ Scwnw Centre NWC Delta Crtiee mpaiei:~ rat i.~\ Sci~!mPo~fi BC BCS,. - i deehraéig LabNeld Toepassen ' Showcase Vernarkten s. nnoveren Exporteren j! L. - - ] L l!5 F?. - 2: Flexibd! kenng S~h?8ilPd'k~11 Pibu in't vekl Hiqh Trch Visti~ls~n~?&-i~z..-. Wd2r Phnl lm ;n-'% CDW.TL~X~R int~ma~orwlc 5. Viabrp4ein tbrpv~ing,s Sniait Dt:%iid Saig~n Jakt.& F! cnrmte ~rsot r1elos1ta5 r'..---' c F, --.,.- -.s, *, d r :. l.llî 7.r;: Hieronder zetten we uiteen welke investeringen we zelf plegen, en welke steun wij daarbij vanuit de rijksoverheid (via het Topteam Water) vragen. l. Versterkina en versnellina van investerinaen en innovatie Samenwerking, in Triple Helix verband, op alle gebieden van de innovatieketen kan onze regionale potentie nog verder exploiteren. Zo kunnen bedrijven hun internationale positie versterken als zij al, in hun eigen 'achtertuin', resultaten van R&D-inspanningen kunnen toepassen en laten zien in experimenteerruimten. Dit wil zeggen dat er fysieke en institutionele ruimte wordt gecreëerd om innovaties en onderzoek tot uitvoering te laten komen. Voldoende vragen uit de praktijk én ruimte om innovatie op voldoende schaalniveau te kunnen uitvoeren zijn daarom van essentieel belang om innovaties te stimuleren. Dit geeft tevens etalageruimte voor nieuwe producten. Wat doen we zelf: o Creëren van intensieve samenwerkingsverbanden om kennis- en technologieontwikkeling beter te koppelen aan de marktvraag (Clean Tech Delta, Delft Blue Technology, Ecoshape, Flood Control 2015, Kennis voor Klimaat, Proeftuin Maritieme nnovatie Drechtsteden, Urban Flood Management en het Netherlands Water Centre). O Opzetten van praktijk- en testruimtes/incubators om (startende) ondernemers te faciliteren en ontwikkelde technologie en concepten in praktijk toe te passen (o.a. Delft: Yes Delft!, Science Centre, Rotterdam: RDM nnovationcampus, HAKAgebouw, Dordrecht: de Duurzaamheidsfabriek/maritieme innovatie). O nvesteren in innovatieve projecten (bijv. klirnaatadaptieve gebiedsontwikkeling, buitendijks bouwen, drijvend bouwen, flexibele waterkeringen, realisatie van gesloten waterkringloopsystemen in de glastuinbouw, ontwikkeling maatregelen om zoutindringing te beperken (bellenscherm), energieopwekking uit getijdenstroming en zoet- /zoutgradiënten en zandmotor). =... Nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden 2

6 P- P - o Beschikbaar stellen van experimenteerruimte (fysiek en in de eigen regelgeving), zowel in het bestaand gebied (Smart Delfland, Rotterdam) als in een aantal grootschalige herstructureringsgebieden, zoals de Stadswerven Dordrecht en Stadshavens Rotterdam. o Ontwikkelen en uitrollen van een Valorisatieprogramma Deltatechnologie, gedragen door een breed publiek privaat consortium, waarbij kennis, kennisvragen, onderzoek en innovatie tussen bedrijven, overheid en kennisinstellingen aan elkaar gekoppeld wordt. De matchingstool uit dit programma kan ook op nationaal niveau ingezet worden. o Het leggen van bovenregionale relaties en cross-overs met andere -niet primair water gerelateerde- sectoren voor verbreding van mogelijkheden tot experimenteren. O nvesteren in nieuwe innovatieve methoden om de betrouwbaarheid van de logistieke keten (rondom havenlbinnenvaart) te vergroten: o.a. door track and tracing (sensoren en kortere ligtijden), conditioned monitoring based maintenance (nieuwe concepten van onderhoud afgestemd op het logistieke proces) en schonere motoren en brandstoffen (biobased economy CTD). Wat vragen we van de rijksoverheid via het Topteam Water: o Belemmeringen wegnemen (in regelgeving en in procedures zoals die van aanbestedingen) om experimenten met water in de fysieke buitenruimte, en grootschalige herstructureringen zoals Stadshavens Rotterdam en Stadswerven in Dordrecht mogelijk te maken. O Opzetten van een publiekprivaat 'revolving fund' om investeringen in waterinnovaties mogelijk te maken. O De matchingstool waarmee vraag en aanbod in de preconcurrentiële fase bijeen worden gebracht als landelijke standaard aan te wijzen. O Blijven ondersteunen van succesvolle publiekprivate initiatieven (zoals o.a. Ecoshape en Flood Control) en deze in Rijkcprogramma's nadrukkelijker te koppelen met de regionale innovatie- en exportketen. 2. Een aantrekkelijk vestiainasklimaat voor bedrijven Het bedrijfsleven in onze regio kan wereldwijd enkel goed functioneren als zij kunnen rekenen op een aantrekkelijk ondernemingsklimaat op de eigen thuisbasis, welke innovatie en ondernemerschap stimuleren. Wat doen we zelf: O Het creëren van een succesvolle samenwerking tussen bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen binnen Clean Tech Delta, waarbij de traditionele havenactiviteiten plaatsmaken voor clean tech industry en waardoor campusvorming plaatsvindt, zoals de Technologische nnovatie Campus Delft en de Rotterdam nnovation Campus op RDM- Heijplaat. Ambitie is om binnen 15 jaar tot de 3 meest innovatieve regio's van Europa te behoren. o Herstructureren van bedrijventerreinen, waarbij pro-actief wordt ingespeeld op de (nieuwe) behoeften van het brede maritieme en watercluster, en gestreefd wordt naar een zo optimaal mogelijke inpassing in bestaande wet- en regelgeving. o Bouwen van nieuwe duurzame woonwijken waarbij de drinkwaterleidingbedrijven in samenwerking met de overheid de waterkringloop zo veel mogelijk zullen sluiten. O Ontwikkelen van een regiobrede netwerkstrategie om innovatie-experimenten in en de organisatiegraad van de maritieme sector te versterken (technologie en logistiek). Wat vragen we van de rijksoverheid via het Topteam Water: O Landelijke erkenning krijgen voor en benutting van het realiseren van experimenteergebieden (en bijbehorende regelluwe zones), en steun geven aan gerichte netwerkstrategieën gericht op innovatie-experimenten. O Zichtbare support op onze ambitie om de regio binnen 15 jaar tot de top 3 innovatieve regio's van Europa te laten doordringen o Zorgen voor logistieke optimalisatie (o.a. dynamisch verkeers- en vervoersmanagement, terugdringen wachttijden bruggen en sluizen etc.). - = Nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden

7 3. Betere aansluitino onderwiis-arbeidsmarkt De arbeidsmarkt wordt in rap tempo krapper. Reeds nu al merken de grote waterbouwers en ook maritieme en deltatechnologiebedrijven dat er tekorten aan personeel dreigen, met name in technische beroepen. Er is een grote noodzaak om te investeren in het interesseren en opleiden van jonge mensen voor de watersector. Wat doen we zelf in de regio: O Het ontwikkelen van een regionaal sectorplan (Zuid-West Nederland) samen met onderwijsinstellingen (ROC's, HBO en WO) gericht op het verbeteren van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt op regionaal niveau, onder andere op techniek/maritiem en nautisch onderwijs. Hierin zal ook invulling gegeven worden aan het opzetten van diverse Centres for Expertise in HBO en Centra voor nnovatief Vakmanschap in MBO. O Promotie van de sector techniek al op jonge leeftijd in het onderwijs (o.a. proeftuin maritieme innovatie, Science Centre Delft). O Het opzetten van universitaire programma's, ook gericht op niet-nederlandse studenten (UNESCO-HE). De regionale overheden bieden volop stagemogelijkheden en begeleiding. o Zorgen voor ondersteuning voor specifieke scholarshipc. De ambitie van de regio is om er 25 te ontwikkelen. Wat vragen we van de rijksoverheid via het Topteam Water: O Vanuit het landelijk beleid voor MBO/HBO/WO, zorgen voor voldoende financiële prikkels die ervoor zorgen dat opleidingen aansluiten op de vraag vanuit de markt met een focus op de komende 10 tot 20 jaar. Vanuit het Ministerie van OCW steun geven aan regionaal sectorplan gericht op beter aansluiting vraaglaanbod in het beroepsonderwijs. O Ondersteuning geven om vraag en aanbod op regionaal niveau bij elkaar te brengen: o.a. middelen voor opzetten Centres for Expertise in HBO en Centra voor nnovatief Vakmanschap in MBO op diverse plaatsen in onze regio. O Eenvoudigere regels, en geen nieuwe beperkingen, om buitenlands toptalent naar Nederland te halen. 4. Betere ~romotien acauisitie van de sector in het buitenland Onze regio is showcase voor de watersector voor het buitenland. Een betere krachtenbundeling kan onze sector nog meer voor het voetlicht brengen. Wat doen we zelf als regio: O De (door)ontwikkeling van het Netherlands Water Centre (NWC) in Rotterdam als etalage (fysiek en virtueel) van en toegang tot de Nederlandse Watersector: Een actieve opstelling waar het gaat om ontvangst van buitenlandse (hande1s)delegaties. O Stevig participeren in het promotie evenement BLUE in 2012 om Nederland mondiaal te positioneren als het waterland in de wereld. O Samenwerken met andere topspelers in het land. O Het inzetten van onze internationale netwerken, zoals Connecting Delta Cities en de netwerken rond UNESCO-HE. Wat vragen we van de rijksoverheid via het Topteam Water: O Het NWC benutten en helpen verder te ontwikkelen als internationale etalage en ontmoetingsplek waar de buitenlandse bezoeker kennis maakt met de ambassadeurs van de Nederlandse watersector en ervaart dat Nederland wereldleider is in water. O Benutting van onze regio als showcase voor buitenlandse delegaties. O Acquisitie van internationale bedrijven, opdrachten en onderzoekers: samenwerking met instanties als Netherlands Foreign nvestment Agency. Aandacht voor de vestiging van de R&D-afdeling op het gebied van T van BM in Technopolis Delft. O nzet ambassadeposten/evd: waterattachees aanstellen op de daarvoor in aanmerking komende Nederlandse ambassades. Onze propositie is randvoorwaardelijk om het economisch topgebied water te doen slagen en het economisch topgebeid water een solide basis te kunnen verschaffen. De propositie zal vergezeld gaan met enkele specifieke Business Cases die betrekking hebben op onderdelen van de innovatie- en exportketen in de regio. Nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden 4

8 --2- z- 5. Biilaeen bii Nucleus Delft - Rotterdam - Drechtsteden A. nitiatiefnemers propositie nucleus Delft - Rotterdam - Drechtsteden i -- l. Gemeente Delft --w A ---.-"-L s-.!,.---.L [ Samenwe~kinqsverband-FregtsEden.GemeeG~ Rotterdam. -. _ s j Delfland v-- r B. Opsomming van participanten en/of 'Founding fathers' van enkele in de propositie genoemde samenwerkingsverbanden op het gebied van kennis en innovatie in de regio....,,..._.._; ;-.-..._,-- C!=an.P~hD=lto _ _ i 1 Arcadis Neberlanb Ho0 heem@-hap MF.=!?$R.~!!!J... J!...Z,... APP!~~.~_-_--.--._ ;---..-v.;..a ;._._-..~. 3. # ft' ~... : -.-.,., l.l.;. 'Hack*.nia -! 4.-..Erasmug_U_nF??ls!teitRgterdam -.m.-.--.m m-_..--.-"...< - -".n...t _.;. 5. [ Gemeente. Delf3 -.ss.. c m.-7-,......a :d--h- Van Gansewinkel -. gr,.-.. oe^^. ' i..e,_. l.. Gemeente.Ro.tterda.! _ i?,.. -.!!est@ ;...- i!,?.. L beq!l..._ _ 15. nmiddels uitgegroeid tot netwerk 5. L._.-Hose-hos~..Rp,t.ter4?mm _ _-.- 1 van w.. partijen -m m * "-m".---a " , m i m- M....7-mm*m ""-"_"-"m...- w.., m- -.=.*-.L -., v w.- i...,....., n!! cp!!-ro'-20~= ta:.m...., i~i!.~~..~~rr4d!s~eder!a!d..-,. (.T.-h 6.. E! m -_ i '.z!...' Oe~lares -. :. A... L ' - -. m *-w !.A 1. % u e m >: :--n -~:~al~%qnb9: : : :y.:.! HE!i& i n water.m- 1- TNO _+--T..-.-;_.; _ h BM " -- ~ : c.l-.;.;; Nucleus Delft-Rotterdam-Drechtsteden