Met inachtneming van de gemaakte opmerkingen stelt de voorzitter het verslag van 27 mei 2016 vast.

Transcriptie

1 Vergadering: Veiligheidsberaad (VB) Locatie & datum: Veenendaal, 7 oktober 2016 Algemeen 01. Opening, mededelingen en vaststelling agenda De voorzitter mevrouw Faber opent de vergadering en verwelkomt alle aanwezigen, in het bijzonder de heer Out die vandaag voor de eerste keer deelneemt aan het VB. Mededelingen omtrent aan- en afwezigheid zijn verwerkt in de presentielijst die onderdeel uitmaakt van dit verslag. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 02. Vaststelling verslag 27 mei 2016 (vergadering VB) Mevrouw Buijs-Glaudemans vraagt of de besluitvorming ten aanzien van het project Bevolkingszorg goed wordt weergegeven in het verslag. De voorzitter geeft aan dat het besluit goed is verwoord. Het project is toegevoegd aan de Strategische Agenda met de aantekening dat de precieze invulling en de begroting nader onderbouwd zullen worden. Mocht dat aanleiding geven tot heroverweging, dan wordt dit geagendeerd voor bespreking in het VB. De heer Den Oudsten onderstreept de eerder gemaakte afspraken over de implementatie van Bevolkingszorg 2.0. Daarbij zijn centrale aansturing en budgettering belangrijke aandachtspunten. De heer Meijer hoort graag wat de stand van zaken is ten aanzien van het besluit bij agendapunt 9 (GBO/SO) d.d. 27 mei jl. De voorzitter geeft aan om de opmerking van de heer Meijer vandaag mee te nemen bij agendapunt 5 en/of 7. Met inachtneming van de gemaakte opmerkingen stelt de voorzitter het verslag van 27 mei 2016 vast. 03. Ingekomen en verzonden stukken De heer Houben vindt in het overzicht (nog) niet de brief van zijn veiligheidsregio over het aantreden van burgemeester Jorritsma (Eindhoven), met daarin de aantekening dat de heer Houben vooralsnog Brabant Z.O. blijft vertegenwoordigen in het VB. Verder zijn er geen vragen of opmerkingen met betrekking tot het overzicht van ingekomen en verzonden stukken. 04. Nieuws en actualiteiten Er zijn geen vragen of opmerkingen met betrekking tot het overzicht van actualiteiten en mededelingen. De voorzitter memoreert het geslaagde symposium van het VB en het Genootschap van Burgemeesters, over de veerkracht van de samenleving bij (terroristische) aanslagen. 1/8

2 De heer Berends memoreert het tweedaagse brandweercongres (incl. viering 100j. BrandweerNL), en hij noteerde complimenteuze woorden van de koning over brandweer en Veiligheidsberaad. De heer Bolsius memoreert het recente overleg in Apeldoorn met de staatssecretaris voor I&M over het vervoer van gevaarlijke stoffen. Een belangrijk onderwerp, ook voor de veiligheidsregio's en het VB, zijn de afspraken over maximum plafonds. De heer Bruls meldt het, waarschijnlijk langdurige, ziekbed van collega Kaiser. Hij stelt voor om hem vanuit het VB beterschap en een spoedig herstel te wensen. Besluitvormend 05. Evaluatie Veiligheidsberaad De voorzitter geeft een beknopt overzicht van de ontwikkelingen vanaf het VB d.d. 27 mei jl. Tijdens die vergadering beoordeelde Rotterdam Rijnmond het voorstel GBO/SO als te eenzijdig en met te weinig aandacht voor industriële veiligheid. Het is niet goed wanneer Rotterdam Rijnmond zich onvoldoende c.q. niet herkent in de voorstellen van het DB. Na de schorsing, volgend op het vertrek van de heer Aboutaleb uit de vergadering, is daarom besloten om het voorstel aan te houden. Vervolgens hebben er vele gesprekken plaatsgevonden, natuurlijk ook met de heer Aboutaleb en andere leden van de G4. Het DB wil een helder beeld hebben van de ervaringen met het huidig functioneren van het VB. Er zijn voldoende belangrijke punten en thema's om goed door te lichten en te analyseren. Conform afspraak staat er voor medio 2018 een evaluatie van het VB op de planning, maar er zijn voldoende redenen om dit naar voren te schuiven. Daarom doet het DB het onderhavige voorstel. De heer Meijer vindt dat het al dan niet toevoegen van industriële veiligheid geen vertrekpunt mag zijn bij het naar voren halen van de evaluatie. De voorzitter beaamt dit; industriële veiligheid is onderdeel van het voorstel GBO/SO (agendapunt 7) en geen aanleiding voor een vervroegde evaluatie van het VB. Het DB ziet een evaluatie (doorlichting) van het VB als een logisch gevolg op de bevindingen van de Commissie Hoekstra in Hoekstra maakte toen opmerkingen over het VB en het is goed om, thans vier jaar verder in de tijd, te bezien wat er sindsdien is gebeurd. Om te inventariseren wat er goed gaat en beter kan en om aanbevelingen, aandachtspunten en kritiek op te halen bij de voorzitters en de veiligheidsbesturen. Bij de samenstelling van de commissie spelen de volgende invalshoeken een rol: ervaring met gemeentelijke processen, ervaring met veiligheidskwesties en crisismanagement, evenals ervaring met democratische legitimiteit op het vlak van gemeenschappelijke regelingen. Er vindt nog overleg plaats met kandidaat-commissieleden en naast het onderzoeksteam wordt een begeleidingscommissie geformeerd, bestaande uit leden van het veiligheidsberaad (VB). De ambtelijke ondersteuning zal plaatsvinden vanuit het IFV. De brief van de G4 d.d. 4 oktober jl. bevat waardevolle suggesties, maar het DB wil de aandacht wel verbreden naar alle VR's. Het departement is ingelicht over de evaluatie tijdens een recent gesprek met de minister. De heer Bruinooge wil waken voor het te groot maken van deze kwestie. Het onderzoeksteam moet vooral richting toekomst kijken. Bij de start van de evaluatie moet wel afgesproken worden dat het gehele VB een door de meerderheid gedragen uitkomst/oplossing zal aanvaarden. 2/8

3 Mevrouw Buijs-Glaudemans vraagt zich af of de voeding in de richting van voorzitters en veiligheidsbesturen wel constructief verloopt. Ook is er sprake van spanning tussen de VR's en het IFV. Dus de evaluatie moet wel het gehele spectrum bezien. Wellicht dient daarom de ambtelijke ondersteuning van het onderzoeksteam niet bij het IFV belegd te worden. De heer Crone ziet de ontevredenheid over de wijze van vergaderen; het gaat te veel over beheerszaken en te weinig over strategische kwesties (strategische thema's moeten van 'onderop' komen). Gelet op de politieke omgeving en geluiden over herindeling van VR's, is hij geen voorstander van het buiten het VB beleggen van onderzoek/evaluatie. De heer Brok signaleert dat de bestuurlijke en ambtelijke balans niet op orde is. Ook de meningen over het IFV zijn niet altijd positief en soms collegiaal onvriendelijk. Hij vindt een onderzoek/evaluatie verstandig, maar stelt voor dat eerst de voorzitters gezamenlijk en zonder (ambtelijke) ondersteuning van gedachten wisselen. Het VB moet zelf in staat zijn om ongenoegens te adresseren en het is niet per se nodig om dat door externen te laten doen. Van het IFV mag een professionele ondersteuning verwacht worden en er mag geen aanleiding zijn om die ondersteuning elders te beleggen. Voor onderzoek/evaluatie acht hij een strakke planning onontbeerlijk; maximale duur circa zes maanden. Tevens vraagt hij waarom vandaag, met uitzondering van Utrecht, de G4 afwezig is. Over aanwezigheid geeft de voorzitter aan dat Rotterdam Rijnmond eerst helderheid wil over de toekomst van het VB. In Haaglanden zijn voorzitter en vervanger helaas verhinderd wegens andere verplichtingen. Met Amsterdam Amstelland heeft een gesprek plaatsgevonden en vandaag zijn de voorzitter en zijn vervanger helaas verhinderd wegens andere verplichtingen. De veiligheidsregio Utrecht wordt vandaag vertegenwoordigd door de heer Bolsius. De heer Meijer schaart zich achter de noodzaak tot een (mogelijk zelf uit te voeren) onderzoek/evaluatie. Mede in het licht van de ingewikkelde bestuurlijke organisatie en constellatie, dient er wel voor een heldere probleemstelling gezorgd te worden. Bestuurscultuur en omgangsvormen in het VB dienen onderling te worden besproken; het overleg dient op basis van inhoud plaats te vinden. Hij deelt niet de analyse van de G4 over een andere uitkomst bij andere stemverhoudingen. Mevrouw Penn-te Strake memoreert de goede samenwerkingsontwikkelingen die gaande zijn tussen VR's; dus is het zaak om de evaluatie in te steken vanuit een positieve benadering en gericht op de toekomst. De door collega-voorzitters gesignaleerde 'onderstromen' mogen niet leidend zijn bij het besluit tot evaluatie en bij de wijze van evalueren. De heer Van Veldhuizen vindt een half jaar tijdsbeslag ter beantwoording van de drie thans geformuleerde vragen wel erg ruim. Een goede onderlinge gedachtewisseling van de voorzitters zou al verhelderend werken. Aan een onderzoek/evaluatie moeten alle VR's meedoen, met inbegrip van Rotterdam Rijnmond. De heer Lonink memoreert de eerdere teleurstelling bij Rotterdam Rijnmond over het niet doorgaan van de expertregio's. Een recent geschreven master thesis over de doorwerking van VB-besluiten biedt wellicht nuttig materiaal voor onderzoek/evaluatie. Het onderzoeksteam moet ook de gemaakte stappen en geboekte resultaten markeren; tien jaar geleden was er nog niets. De vaak doorklinkende irritatie vanuit de managementraden is niet behulpzaam. De heer Bolsius stelt voor om eerst door een verkenner de vragen precies te laten formuleren. Want er spelen diverse aspecten: inhoud, (onderlinge) verhoudingen en verschillen tussen regio's. Het starten met een gedachtewisseling door alle voorzitters is misschien niet de meest effectieve benadering. De heer Houben geeft aan dat Brabant Z.O. voorstander is van een evaluatie, wel met tempo en wellicht eerst met een verkenner. In het licht van vraag 2 in het voorstel, stelt hij 3/8

4 voor om daarbij ook de input van de managementraden te betrekken. De ambtelijke ondersteuning dient extern belegd te worden en niet bij het IFV. De heer Out belicht de ambivalenties die spelen ten aanzien van het VB. Toch werd bij de diverse zienswijzeprocedures de lijn naar de regio's goed gevonden. Hij sluit zich aan bij het voorstel om eerst een verkenner in te schakelen. De heer Bruls vraagt zich af of er nu al in termen van evaluatie(s) gesproken moet worden. Primair gaat het over het doorlichten en functioneren van het VB en niet over de VR's. De thans voorgestelde commissie vindt hij zwaar 'ingestoken'. Al dan niet met externe ondersteuning moet het VB toch in staat zijn om in eigen regie door te lichten. Na een korte schorsing voor DB-overleg, dankt de voorzitter de aanwezige collega's voor hun inbreng. Duidelijk is dat iedereen het verstandig vindt om het functioneren van het VB (incl. de rol van de managementraden) door te lichten. Hierbij heeft het DB behoefte aan een gedegen onderzoek. Hoe serieus wordt het VB genomen? Zijn agenda en strategisch niveau voldoende? Ondanks suggesties uit de vergadering om het onderzoek niet te zwaar op te tuigen en in eigen regie uit te voeren, blijft het DB van mening dat het verstandig is om het onderzoek te beleggen bij externe deskundigen, die tevens zicht hebben op het element van verlengd lokaal bestuur en op de vraag of de gezamenlijke borging van (regio-overschrijdende) veiligheid goed genoeg is georganiseerd. Dit alles natuurlijk met inbegrip van de opmerkingen vanuit de vergadering over: het meenemen van alle elementen in de opdrachtformulering, de relatie met de VR's, de verhouding tussen verlengd lokaal bestuur en afspraken in het VB, evenals een stukje geschiedenis. Er zal een strakke planning aangehouden worden. Vervolgens zullen de bevindingen en analyses van de extern deskundigen geagendeerd worden voor bespreking in het gremium van voorzitters veiligheidsregio (25 leden, geen vervangers/ondersteuning). Aan de hand van dat gesprek zullen conclusies en aanbevelingen worden geformuleerd en wordt er toegewerkt naar breed gedragen afspraken. Het meedoen van Rotterdam Rijnmond is nog niet duidelijk, maar wordt natuurlijk besproken. Het DB stelt voor om het punt van de ambtelijke ondersteuning over te laten aan het onderzoeksteam. Met daarbij de aanbeveling om de ondersteuning, ter vermijding van gevoeligheden, extern te beleggen (bijvoorbeeld Genootschap van Burgemeesters of VNG). Het mogelijk samenlopen van het onderzoek met (toekomstige) politieke discussie over herindeling van VR's ziet het DB niet als risicofactor. In tweede termijn komen vanuit de vergadering de volgende opmerkingen. De heer Brok kan leven met de lijn van het DB, maar vindt dat het besluit over ambtelijke ondersteuning aan het VB is. Mevrouw Buijs-Glaudemans twijfelt niet aan de integriteit van de eigen mensen (IFV), maar wil qua ondersteuning ruimte bieden aan een onafhankelijke benadering. De heer Crone geeft aan dat de opdracht moet gaan over de huidige structuur en interne organisatie van het VB en niet over landelijke aangelegenheden, ontwikkelingen en visies. De heer Van Veldhuizen vindt dat de brief van de G4 als onderdeel betrokken moet worden bij het onderzoek. De heer Bolsius vindt dat naast bestuurders ook een vertegenwoordiger van de managementraden zitting moet krijgen in de begeleidingscommissie/klankbordgroep. De heer Noordanus vindt dat de ambtelijke ondersteuning extern belegd moet worden. Het secretariaat van het IFV wordt immers onderdeel van het onderzoek en fricties zijn onwenselijk. 4/8

5 Besluit: de voorzitter concludeert dat er instemming is over het doorlichten van het VB. Snelheid is daarbij geboden en gestreefd zal worden naar een oplevering van de bevindingen en analyses binnen zes maanden vanaf het aantreden van het onderzoeksteam. De onderzoeksopdracht, met inbegrip van de punten van de G4, zal helder geformuleerd worden en geen centraal gerichte insteek en rapportage beoogen; het gaat om de organisatie van en rond het VB. Qua ondersteuning zal het onderzoeksteam verzocht worden om naar alle invalshoeken te kijken en om op basis daarvan met een voorstel te komen. Het zwaartepunt bij de begeleidingscommissie/klankbordgroep ligt op het bestuurlijke vlak, maar de positie en de rol van de managementraden zal worden meegenomen. De bevindingen en analyses van het onderzoeksteam zullen 'gespiegeld' worden met de 25 voorzitters VR om vervolgens te komen tot aanbevelingen en afspraken met betrekking tot de toekomst van het VB. 06. Basisvoorziening crisisbeheersing De heer Out vindt het belangrijk dat de mensen die met LCMS moeten werken zich blijven herkennen in het primaire proces. Tevens vraagt hij naar de reactie van de RDVR op het voorstel. De heer Bolsius schaart zich achter de woorden van collega Out. De heer Houben onderstreept de woorden van collega Out; het primaire proces moet leidend zijn en blijven. Mevrouw Penn-te Strake merkt op dat de extra kosten die gepaard gaan met de systeembeveiliging, niet generiek omgeslagen mogen worden. Verder zijn financiering en zeggenschap een punt van aandacht, evenals het advies van de managementraden. In zijn reactie geeft portefeuillehouder Lenferink aan dat LCMS prima voldoet en breed wordt gedragen. Maar naast de operationele dienst zijn de VR's ook een netwerkorganisatie. De verbindingen met netwerkpartners zijn voor iedereen belangrijk, ook in kwalitatief opzicht. Natuurlijk, meer gebruikers praten mee en de positie van de VR's wordt iets kleiner. Anderzijds draagt de deelname van netwerkpartners juist bij aan het goede functioneren van de VR's. Het met meer partners delen van de systeemfaciliteiten reduceert de kosten per partner. De RDVR bepleit meer zeggenschap voor de VR's als zijnde kerngebruikers van het systeem. Volgens de portefeuillehouder is voor het functioneren van het totale stelsel de tevredenheid van alle partners van belang; ten aanzien van zeggenschap ziet hij geen knelpunten. Qua beveiliging is LCMS geen high security systeem (niet bedoeld voor top secret communicatie). Ook Rijkswaterstaat gaat LCMS gebruiken, maar betalen de, bij hen vereiste, security upgrade geheel zelf; geen bijdrage(n) vanuit de VR's. Besluit: conform het voorstel, met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. 07. GBO SO Portefeuillehouder Berends was verrast toen zijn voorstel op 27 mei jl. werd aangehouden. De grootst mogelijke meerderheid ging immers akkoord. In de voor vandaag geagendeerde versie is de alinea over industriële veiligheid zwaarder aangezet. Voor het overige is het voorstel ongewijzigd ten opzichte van de versie die besproken werd op 27 mei jl. De heer Meijer memoreert de zorgvuldige ambtelijke en bestuurlijke voorbereiding die, ook voorafgaand aan 27 mei jl., steeds heeft plaatsgevonden. GBO/SO is geenszins de aanleiding tot hetgeen vandaag bij agendapunt 5 (Evaluatie VB) is besproken. Hij ziet de twee thema's graag ontkoppeld. 5/8

6 Tevens licht de heer Meijer kort de recent ontstane media aandacht toe voor de "elite teams" van de brandweer. Die terminologie komt van de redactieburelen van dagblad De Stentor en inmiddels is hierover aan de pers een toelichting gegeven. Besluit: conform het voorstel, met inachtneming van de gemaakte opmerkingen. 08. Landelijke ondersteuning Bevolkingszorg Portefeuillehouder Den Oudsten licht de achtergronden bij het voorstel kort toe. Om de ondersteuning van het strategische project Versterking Bevolkingszorg te dekken wordt een bedrag van euro gevraagd uit het werkbudget van het VB. Tijdens de vergadering van 27 mei jl. werd verzocht om dat bedrag te specificeren, hetgeen in het thans geagendeerde voorstel wordt gedaan. De periode tot eind 2017 wordt gebruikt om te voldoen aan de kwalificaties die afgesproken zijn met de rijksoverheid. De landelijke ondersteuning Bevolkingszorg wordt hiervoor ingezet en de portefeuillehouder onderstreept dat, financieel gezien, die ondersteuning niet voor minder (geld) kan. De heer Houben geeft aan dat zijn VR niet kan instemmen met de financiering zolang het niet helder is of deze nu incidenteel of structureel van aard is. De heer Den Oudsten verwijst naar het voorstel waarin duidelijk staat dat de financiering geldt tot 1 januari 2018 en dus tijdelijk (incidenteel) van aard is. Over een eventueel vervolg kan daarna verder gesproken worden. De heer Houben dankt de portefeuillehouder voor de toelichting en schaart zich achter het voorstel. Besluit: conform het voorstel. 09. Benoeming voorzitter Veiligheidsberaad en AB IFV De voorzitter stelt vast dat, bij acclamatie, de heer Bruls wordt benoemd als nieuwe voorzitter van het Veiligheidsberaad (VB) en van het Algemeen Bestuur IFV (AB IFV). Tevens stelt de voorzitter vast dat, bij acclamatie, het DB-lidmaatschap van de heer Lenferink tot een nader te bepalen datum wordt voortgezet. In december 2015 is gecommuniceerd dat hij tot medio 2016 als DB-lid zou aanblijven, gelet op zijn deskundigheid ten aanzien van de dossiers LMO en Informatievoorziening. In een dankwoord aan het adres van de scheidend voorzitter, staat de heer Lenferink namens het VB en de leden van het DB stil bij het vertrek van mevrouw Faber als voorzitter. Zij was de vierde voorzitter van het VB en daarvoor al vele jaren betrokken bij het VB en het IFV. Ondanks de soms kritische kanttekeningen aan het adres van het VB, is het opmerkelijk wat er gedurende de voorbije jaren is gerealiseerd. Op tal van (lastige) dossiers zijn grote stappen voorwaarts gemaakt en werd er een aansprekende Strategische Agenda ontwikkeld. Met een zowel verbindende als kordate bestuursstijl heeft mevrouw Faber haar steentje ontegenzeggelijk bijgedragen en daarvoor is de vergadering haar veel dank verschuldigd. Natuurlijk horen daar bloemen en een presentje bij. Mevrouw Faber dankt de collega's voor de warme en lovende woorden. Met toewijding en plezier heeft zij zich ingezet voor VB en IFV en wenst zij alle betrokkenen een goede en constructieve toekomst. 6/8

7 Informerend 10. Omgevingsrecht Mevrouw Penn-te Strake geeft aan dat de input vanuit RBC en RDVR kennelijk onvoldoende is meegenomen in de brief van het DB aan de VNG. De heer Bruls heeft de geluiden waaraan mevrouw Penn-te Strake refereert ook gehoord, maar is ten principale van mening dat managementraden het VB dienen te adviseren. Er is groot respect voor de professionals in het veld, maar het bestuur bestuurt. Inhoudelijk is hij het in deze kwestie eens met de VNG; de privatisering van veiligheidstaken baart velen zorgen. De heer Meijer vraagt of het DB kennis heeft genomen van de managementraad adviezen. In zijn reactie geeft portefeuillehouder Berends aan, dat hij met RBC en RDVR heeft gesproken. Respect voor de professionele inbreng, maar het is niet aan managementraden om eigenstandig lobby te voeren, dat moet via de bestuurlijke lijn. Met beide ministeries vond afstemming plaats over de juridische insteek die thans wordt gekozen ten aanzien van veranderingen in het bouwtoezicht. De heer Zaal vult aan dat RBC/RDVR inmiddels overleg voerden met VenJ en I&M. Topics: de regionale verantwoordelijkheid bij het aanwijzen van bedrijfsbrandweer; dit voorstel wordt overgenomen door de departementen. Evenals het in de Omgevingswet opnemen van een verwijzing naar artikel 10 van de Wet veiligheidsregio's (betrokkenheid publieke adviesdiensten bij regionale risico's). De RDVR ziet dit als een grote stap voorwaarts. 11. LMO stand van zaken Portefeuillehouder Lenferink licht toe dat er uit de reacties op de Heroriëntatie geen principiële bezwaren naar voren komen ten aanzien van de ingezette richting. Omdat nog niet alle VR's tot een eindconclusie kwamen, is er voor vandaag nog geen voorstel geagendeerd. Echter, de signalen uit de regio's duiden op brede steun. Er wordt aandacht gevraagd voor de gebruikte terminologie in relatie tot de positie van meldkamers die al samengevoegd zijn en er zijn diverse praktische vragen die tot nadere uitleg nopen. Deze zaken zullen nog afgehecht worden. De heer Out geeft aan dat de VR's in Noord-Nederland de toelichting van de portefeuillehouder tegemoetzien. De heer Bolsius onderstreept dat de VR Utrecht de aangekondigde "afhechting" met belangstelling tegemoetziet. Een principieel verschil van mening over de richting zou tot een andere discussie kunnen leiden. Mevrouw Penn-te Strake meldt dat de meldkamer Limburg op 1 december a.s. in werking zal treden. In zijn reactie geeft de heer Lenferink aan dat een goed gesprek belangrijk is ten aanzien van de punten die spelen in Utrecht. Met de VR in Noord-Nederland is er al contact geweest met de voorzitter van de meldkamer en zal in een volgend gesprek de basis gelegd moeten worden voor een heldere formulering. 12. Strategische Agenda Ter kennisgeving. De heer Bolsius attendeert op ervaringen die een EU-vertegenwoordiger onlangs deelde tijdens een studiedag. Met name over het fenomeen dat bij overbezetting van netwerken (bijvoorbeeld volgend op een incident/aanslag) de spraakcommunicatie eerder uitvalt dan de datacommunicatie. Een aandachtspunt bij onderdelen van de Strategische Agenda. 7/8

8 Portefeuillehouder Scholten geeft aan dat de handreikingen ook (zullen) ingaan op het thema van de vitale infrastructuren. Ten aanzien van de handreiking Water & Evacuatie is de heer Scholten lovend over de input vanuit de VR's. Deze maakt het mogelijk om te komen tot handreikingen waar de diensten echt iets aan hebben. 13. Stand van zaken Tweede tranche herziening Besluiten veiligheidsregio's Ter kennisgeving. Sluiting De voorzitter dank de aanwezigen voor hun inbreng, sluit de vergadering van het VB af en nodigt de leden uit voor de vergadering van het IFV die aansluitend zal plaatsvinden. 8/8