Het geloof voorop Pastoraal beleidsplan Regio Rucphen

Transcriptie

1 Het geloof voorop (voor de vijf parochies van de Interparochiële Vereniging Regio Rucphen) 1. Inleiding Van een parochie of regio willen wij graag weten, waar zij staat in onze geloofsbeleving, en wat zij kan betekenen voor de mensen in de parochie/regio en voor alle mensen die in het werkgebied wonen 1. Sommige mensen staan dichtbij en anderen staan (inmiddels) veraf. Zoals elke organisatie heeft ook een parochie/regio doelen waaraan wordt gewerkt. Vaak worden deze niet concreet benoemd. Het formuleren van een missie, visie, doelstelling(en) en doelen leidt tot meer duidelijkheid binnen de parochie/regio. Het vergemakkelijkt de communicatie, als we samen (pastoraal) beleid uit gaan zetten. De parochie/regio als organisatie is er dan nog niet; zij heeft een opdracht van de bisschop gekregen en zal van daaruit moeten werken. Het is dan vervolgens goed om te weten welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden er zijn om het (pastorale) beleid ook daadwerkelijk uit te stippelen en uit te voeren Opdracht De bisschop geeft de opdracht aan de parochie binnen het kader van het geheel van de wereldkerk. Deze opdracht is wereldwijd voor alle parochies dezelfde. In ons Bisdom van Breda is daarbij gekozen in de Diocesane beleidsnota 2007, In de duizend gezichten van Uw volk voor HET GELOOF VOOROP. Het is een op het oog eenvoudige opdracht, maar maakt het basispastoraat/parochiepastoraat tot de belangrijkste (menselijke) factor in de Kerk. De opdracht aan de parochie is het zorg dragen voor het kunnen beleven van ons katholieke geloof en onze katholieke traditie door de huidige generatie en het doorgeven van ons geloof en deze traditie aan de volgende generatie(s). De uitvoering van die opdracht aan de parochie is tweeledig: - enerzijds het waarborgen van een kwalitatief en kwantitatief goed en evenwichtig pastoraat binnen de parochie; - anderzijds de zorg voor het naar buiten treden van de parochie (het missionair zijn) in de samenleving waarin de parochie verkeert. Hierbij is het belangrijk om ons het volgende te realiseren als uitgangspunt: De parochie is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van iedereen 3 (pastorale beroepskrachten, bestuurders, vrijwilligers en alle gelovigen) in een samen onderweg zijn (Gods Volk Onderweg) onder leiding van Jezus Christus, de Goede Herder. 1 Onder het werkgebied wordt verstaan de gemeente Rucphen. 2 In een later stadium zal er een notitie komen over De parochie als rechtspersoon over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden c.a. 3 De rechtspersoonlijkheid van de parochie wordt door de bisschop verleend aan een gemeenschap van katholieken onder leiding van de pastoor als herder; Artikel 1, lid 1 Algemeen Reglement voor het bestuur van een parochie van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland. 1

2 3. Missie Als parochies in de regio Rucphen 4 willen wij midden in de (geseculariseerde) samenleving staan. - wij vinden ons fundament in de boodschap én in de persoon van Jezus Christus. Kerk is mysterie; - wij willen ook verbonden zijn met ons dekenaat en bisdom, de wereldkerk onder leiding van de Paus én de grotere samenleving - de wereld -, waarin wij leven. Kerk is gemeenschap/communio; - wij willen Zijn boodschap en de traditie handen en voeten geven in onze regio/parochie voor alle mensen in de ons omringende samenleving, die hier wonen of voor kortere of langere termijn verblijven. Kerk heeft een zending. Deze missie willen we uitdragen vanuit de kern van ons geloof: - God, de Vader is liefde; - Jezus Christus is de Heer; - de Heilige Geest zal ons binnenleiden in de volle Waarheid. Dit vormt de basis van ons gelovig zijn en is de vreugde van ons geloof. Het is deze kern, die onze geloofsgemeenschap van een andere orde maakt dan welke vereniging, instantie of overheid dan ook. Het geloof staat voorop. We zijn als gedoopten geroepen de Blijde Boodschap in woord en daad uit te dragen. Daarbij worden wij gevoed door met name de heilige Schrift en in de viering van de Eucharistie, welke laatste bron en hoogtepunt is van heel ons christelijk bestaan. 4. Visie Vanuit de missie met de kernwaarden willen wij voor de samenleving kerk zijn, Gods Volk Onderweg onder leiding van Jezus Christus, de Goede Herder, met als kenmerken: a. door: - alle gedoopten die tezamen de kerk vormen; - als parochie mensen te helpen te geloven in en om de verbondenheid met God te beleven, te verdiepen en te versterken; - aandacht te geven aan gelovigen, zinzoekers en kwetsbaren 5 ; - als parochie mensen te steunen in hun groei naar meer mens-zijn; - dynamisch te zijn (met veranderende waarden en met onzekerheid en kwetsbaarheid). b. hoe: - als mensen deel krijgen aan het onderlinge verband aan het omzien naar elkaar aan de vieringen en de sacramenten aan het onderricht aan de zorg voor elkaar in de samenleving - gemeenschapsopbouw, - individueel pastoraat, - liturgie, - catechese, - diaconie. 4 Voor een schets van de huidige parochies, zie bijlage I. 5 Zie de Diocesane beleidsnota 2007, In de duizend gezichten van Uw volk, blz

3 c. mogelijk gemaakt door: - een werkgemeenschap onder leiding van de pastoor en het pastoraal team tezamen met het parochiebestuur. Zij organiseren deze mogelijkheden van: ontmoeting - gemeenschapsopbouw, zorg - individueel pastoraat, vieren - liturgie, verdieping - catechese, actie/doen - diaconie. Wij willen deze visie realiseren door zeven ambities: a. Geloof voorop Al ons handelen komt voort uit ons geloof. Vanuit ons geloof wordt vorm gegeven aan ons werk op de verschillende terreinen van het pastoraat. Het geeft aan waar het de parochie om te doen is: om het geloof in God te vieren, levend te houden, door te geven, en in dienstbare zorg voor mens en wereld gestalte te geven. b. Vieren/Liturgie Het samenkomen van gelovigen is een wezenlijk kenmerk van onze geloofsgemeenschappen; allereerst in de viering van de Eucharistie, als bron en hoogtepunt, in de viering van Woord en Communie, waarin de gelovige de Heer mag ontvangen, en in alle andere vormen van samenkomst in gebed 6. Ook het samenkomen op de scharnierpunten in het leven vormt mede de basis van ons geloof. Hierbij wordt gedacht aan vieringen rondom de sacramenten en vieringen rondom het afscheid van dierbaren. c. Leren/Catechese Leren is een bewust en onbewust proces, in formele en in informele omstandigheden, dat leidt tot een diversiteit aan vormen van inzicht, kennis, vaardigheden en houdingen. Zo kunnen er op alle terreinen van het pastoraat catechetische momenten zijn. Bij de georganiseerde vormen van catechese is de basis voor onze benadering het natuurlijke vermogen van de mens om te leren. d. Dienen/Diaconie Dienen is een taak van ons allen en een kernopdracht van de Kerk. Het gaat er om als christenen solidair te zijn met mensen in nood en te werken aan het oplossen van maatschappelijke problemen in onze samenleving. Belangrijk is om als kerk zoveel mogelijk present en zichtbaar te zijn in de samenleving. 7 e. Diversiteit De geloofsgemeenschappen zijn een afspiegeling van de samenleving, waarin mensen/parochianen die verschillen in geloofsbeleving elkaar ontmoeten en met elkaar samenwerken. We respecteren deze verschillen en streven naar een eigen identiteit van de kerkplekken. f. Professionaliteit Professionaliteit binnen de geloofsgemeenschappen heeft betrekking op het geloof, de kennis, vaardigheden en houding waarover onze pastorale 6 In een notitie over liturgie zal een nadere uitwerking van andere vormen van samenkomst in gebed volgen. 7 Paus Benedictus XVI schrijft in zijn eerste encycliek Deus Caritas Est over diaconie: De organisatie van de liefdadigheid ligt kennelijk in de natuur van de mens en is ook het gevolg van het christendom. En: Christelijke liefdadigheid moet onafhankelijk zijn van partijen en ideologieën. En: De caritas mag geen middel zijn tot proselitisme (bekeringsijver). Zij moet zuiver zijn in liefde waarin men God kan herkennen. Dat mag zijn in het woord, maar ook in het zwijgen en zuiver en alleen in het doen. Deus Caritas Est, 25 december 2005, nummer 31. 3

4 beroepskrachten en vrijwilligers beschikken bij hun taakuitoefening. Een belangrijk kenmerk van een professionele houding is om zich voortdurend te verbeteren door middel van (bij)scholing. Het is van belang om zo goed mogelijk rekening te houden met de competenties van de pastorale beroepskrachten en de vrijwilligers. g. Kwaliteit Het specifieke aanbod van de parochie/regio en de manier van organiseren en uitvoeren van het programma wekt verwachtingen van kwaliteit binnen de eigen organisatie en bij de gelovigen in het werkgebied. Om aan te sluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen in de samenleving gaat kwaliteit boven kwantiteit en zullen er prioriteiten worden vastgesteld binnen de mogelijkheden van beschikbaarheid van mensen en middelen van de parochie/regio. Een goede vorm van samenwerking en communicatie is onontbeerlijk voor kwaliteit. 5. Formulering doelstelling(en) Nu de missie en visie geformuleerd zijn, kan de doelstelling voor de parochie/regio opgesteld worden. Allereerst kunnen we de uitgangspunten voor de doelstellingen formuleren (in 5a) en de concrete doelstellingen (in 5b) voor onze regio/parochie. 5a. Uitgangspunten doelstelling(en) Bij het opstellen van de doelen richten wij ons naar de drie voorwaarden die door het bisdom 8 zijn geformuleerd voor het functioneren van de parochie/regio: 1. De ontmoeting met God. 2. De gemeenschap met Jezus Christus en met elkaar. 3. De zorg voor barmhartigheid, gerechtigheid en vrede. Drie doelgroepen hebben we daarbij in het oog: 1. De parochianen, die vragen om het Woord en de Sacramenten. 2. De mensen, die op zoek zijn naar de diepere zin van hun leven, maar niet in de eerste plaats vragen om het genoemde onder punt De mensen, die wel of niet tot de eerste twee doelgroepen behoren, maar die wel behoren tot de kwetsbaren in onze samenleving. 5b. Doelstellingen voor onze regio/parochie De algemene doelstelling voor onze parochie/regio luidt: Het mogelijk maken, dat allerlei mensen, zowel binnen als buiten de geloofsgemeenschap, in aanraking komen met de Blijde Boodschap van Jezus Christus en kunnen deelnemen aan de vieringen, het programma en de diensten van de regio/parochie. Voor de toekomst willen we daarbij nieuwe initiatieven ontplooien, die te karakteriseren zijn met het geloof voorop. Nieuwe wegen worden bewandeld om met name ook jonge mensen met de Heer in contact te brengen en aan de Kerk te binden. Naast het belang van nieuwe initiatieven heeft de Kerk in deze regio nog steeds een belangrijke en vanzelfsprekende plaats in het leven 8 Zie de Diocesane beleidsnota 2007, In de duizend gezichten van uw volk, bladzijde 22/23. 4

5 van de mensen. De Kerk heeft hier een pastoraal verzorgende taak, welke uitgevoerd moet worden. Dit brengt ons tot een tweesporenbeleid. Enerzijds proberen we in alle parochies een basisvoorziening pastoraat te handhaven, waarbij de eigenheid van iedere parochie en wat in het verleden aan goeds gegroeid is, gerespecteerd en waar mogelijk voortgezet wordt. Anderzijds zullen de leden van het pastoraal team substantieel tijd vrij maken voor nieuwe vormen van pastoraat, die een missionair karakter hebben. Doelstelling 1: Garanderen van een basisvoorziening pastoraat (m.n. voor doelgroep 1) In iedere parochie zal gestreefd worden naar een basisvoorziening als het gaat om pastorale zorg binnen de vijf bekende pijlers (gemeenschapsopbouw, individueel pastoraat, liturgie, catechese en diaconie). Dit betekent dat er in elke parochie ieder weekend een viering 9 is, waarbij de viering zo veel mogelijk een Eucharistieviering zal zijn. Sint Willebrord en Zegge hebben ook een vaste doordeweekse viering. In de parochiekerken kunnen de mensen hun kinderen laten dopen, kan worden getrouwd en zullen mensen uitgeleide gedaan worden. Iedere parochie heeft jaarlijks een eigen Eerste Communieviering en een eigen Vormselviering 10. De voorbereiding vindt plaats zoals deze de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden. Bij de sacramentenvoorbereiding en sacramentenbediening zullen de pastorale beroepskrachten worden bijgestaan door vrijwilligers. De pastorale beroepskrachten waken voor een goede toerusting van iedere vrijwilliger, zodat overal een goede pastorale kwaliteit geboden wordt. Iedere parochie zal een werkgroep houden die de zieken, nabestaanden en alleenstaanden bezoekt. Onderstaand worden de huidige inzet van het pastoraal team inzake de basisvoorziening in het pastoraat schematisch weergegeven: SCHEMA BASISVOORZIENINGEN IN HET PASTORAAT Kerntaken Werkzaamheden Verantwoordelijk teamlid Kerkopbouw - Bestuursvergaderingen - IPV-vergaderingen - Ondersteuning secretariaat - Begeleiding vrijwilligers - Publiciteit - Externe contacten - overleg - Werving en toerusting vrijwilligers - Eerstaanspreekbaarheid in de geloofsgemeenschappen 11 Norbert Schnell 12 Eerstaanspreekbare pastorale beroepskracht 13 Jan van Steenoven 14 Eerstaanspreekbare pastorale beroepskracht 15 9 In de kerk te Sint Willebrord zullen er elk weekend twee vieringen zijn. 10 De eigen vormselviering is afhankelijk van het beleid van ons bisdom inzake het aantal vormelingen. Afhankelijk daarvan kan een bundeling plaatsvinden van groepen vormelingen uit verschillende parochies. 11 Per parochie. 12 Afhankelijk van onderwerpen + collega pastorale beroepskracht. 13 Per parochie. 14 Per parochie én in onderling overleg. 15 De eerstaanspreekbare pastorale beroepskracht in de geloofsgemeenschappen zal worden gehandhaafd met betrekking tot de basisvoorzieningen in het pastoraat. 5

6 Kerntaken Werkzaamheden Verantwoordelijk teamlid Liturgie - Weekendvieringen - Regionale vieringen - Externe vieringen - Bijzondere vieringen (gezinsvieringen, kindernevendienst, themavieringen) - Uitvaarten - Avondwakes - Liturgische beraden - Sacramenten: Doopsel Eerste Heilige Communie Vormsel Huwelijk Biecht Ziekenzalving - Ziekenzegening - Planning (weekend)vieringen - Ondersteuning bedevaarten ( in Zegge + in Sint Willebrord) (+ emeriti + werkgroepen) + werkgroepen (+ emeriti) Werkgroepen Norbert Schnell + eerstaanspreekbare pastorale beroepskracht Bisschop/Vormheer + Norbert Schnell + eerstaanspreekbare pastorale beroepskracht (naar bevoegdheid) 16 Norbert Schnell 17 Norbert Schnell 18 Eerstaanspreekbare pastorale beroepskrachten Norbert Schnell + Koosje van Overveld Jan van Steenoven Jan Foesenek Catechese - Doopvoorbereiding - Huwelijksvoorbereiding - Eerste Heilige Communie - Regionale werkgroep EHC - H. Vormsel - Regionale werkgroep Vormsel - Bijbelcursussen Regio: gezamenlijk: Liesbeth Verkade; Sint Willebrord: individueel Regio: gezamenlijk: Jan van Steenoven; Sint Willebrord: individueel + scholen + werkgroepen Liesbeth Verkade + scholen + werkgroepen Norbert Schnell Liesbeth Verkade 16 Conform Samenwerking van priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers in het pastoraal team ; Bisdom Breda Wegwijzers, 15 augustus Of door vervangend priester / emerituspriester. 18 Of door vervangend priester / emerituspriester. 6

7 Kerntaken Werkzaamheden Verantwoordelijk teamlid Diaconie/Caritas - Begeleiding werkgroepen Diaconie / Kerk & Samenleving / Caritas - Ziekenbezoek - Rouwbezoek - Hometeam Sint Willebrord - Netwerk ouderen Rucphen Jan van Steenoven Jan Foesenek Jan van Steenoven Individueel pastoraat - Huisbezoeken (ook bij overlijden, huwelijk, jubilea, doop) - Spreekuren op pastorieën Doelstelling 2: Nieuwe vormen van pastoraat (voor doelgroep 1, 2 en 3) Naast de basisvoorziening pastoraat zullen de leden van het pastoraal team twee tot drie (vaste) volle dagdelen per week besteden aan nieuwe vormen van pastoraat. We gaan naar wegen zoeken om mensen, en dan vooral ook jonge mensen, te bereiken. Voor de komende drie jaar worden de volgende pastorale prioriteiten gesteld: SCHEMA NIEUWE VORMEN VAN PASTORAAT Kerntaken Prioriteiten Verantwoordelijk teamlid 19 Kerkopbouw - Bestuurlijke samenwerking intensiveren t.b.v. het ondersteunen van het pastoraat 20 - Regionale vieringen bij hoogfeesten - Pastoraal spreekuur in iedere parochie Norbert Schnell Liturgie - Toerusten van de vrijwilligers die actief zijn op het gebied van liturgie, m.n. leden van de werkgroepen Eerste Heilige Communie en van het Vormsel Norbert Schnell Pastoraat jonge gezinnen - Project Iets aan een kind heeft vleugels - Oprichting regionale stuurgroep - Basisscholen betrekken in project Jan van Steenoven 19 Het genoemde teamlid is verantwoordelijk als de leider van het project c.q. activiteit en houdt toezicht op de voortgang, maar kan of zal samenwerken met een collega/de collega s in de uitvoering van het project/activiteit, al dan niet gedecentraliseerd. 20 Dit omvat tevens de ontwikkeling van de pastorale organisatie bij het in de toekomst totstandkomen van een Parochiekerncommissie (PKC) per geloofsgemeenschap. 7

8 Kerntaken Prioriteiten Verantwoordelijk teamlid Catechese - Gestructureerd aanbod van geloofsverdieping voor volwassenen (mogelijk opzetten van een Alpha-cursus voor 30-ers, 40-ers en 50-ers) - Vrijwilligers voor kadercursus catechese begeleiden Liesbeth Verkade Diaconie/ Caritas - Opzetten van advent- en vastenactie - Contact leggen met Caritasinstellingen 21 - Armoedebestrijding of ander nieuw diaconaal project Jan Foesenek Mariadevotie activeren - Maria in Zegge Jan van Steenoven - Maria in Sint Willebrord 22 Jan Foesenek Communicatie - Contacten met besturen - Bekendmaking belangrijke evenementen Jan van Steenoven Het uitvoeren van bovenstaande prioriteiten vindt in regionaal verband plaats. Er wordt dus niet meer enkel langs de lijnen van de individuele parochies gewerkt. De activiteiten daarentegen kunnen weer wel per parochie worden aangeboden. De verantwoordelijke teamleden stellen m.b.t. de hun toevertrouwde werkgebieden werkplannen op, waarin concrete en werkbare doelen en activiteiten worden geformuleerd die ook getoetst kunnen worden. Een werkplan voor deze nieuwe vormen van pastoraat voortvloeiend uit de nieuwe pastorale prioriteiten volgt. Gestreefd wordt om bij ieder project vrijwilligers uit elke parochie te betrekken. Op deze wijze ontstaan regionale werkgroepen en nieuwe netwerken die interparochieel zijn. De regionale werkgroepen worden begeleid door leden van het pastoraal team. De pastoor houdt de eindverantwoordelijkheid over alle pastorale initiatieven. 6. Visioen De keuze die het pastoraal team maakt in samenspraak met de besturen en met de hele geloofsgemeenschap, betekent voor een deel afscheid van het klassieke parochiemodel, maar geen afscheid van vitaal geloven in een geseculariseerde samenleving. Door nieuwe wegen te bewandelen, die vooral regionaal van aard zijn, en die vooral ook een geloofsverdiepende en missionaire inslag hebben, hopen we dat het visioen van de profeet Ezechiël ook in onze regio en in onze tijd waarheid mag worden: 21 Uitvoering conform het Algemeen Reglement voor het bestuur van een (inter)parochiële Caritasinstelling in de Nederlandse R.-K. Kerkprovincie. 22 Sint Willebrord is sinds na de bouw van de eerste Lourdesgrot - een filiaalbedevaartplaats van Lourdes. 8

9 Toen bracht hij mij terug naar de ingang van de tempel. Daar zag ik onder de drempel water opwellen en in oostelijke richting stromen; de voorzijde van de tempel ligt immers op het oosten. Het water stroomde eerst zuidwaarts langs de muur en dan langs de zuidkant van het altaar. Hij leidde mij door de noordpoort buitenom naar de oostelijke buitenpoort en rechts daarvan kwam het water weer te voorschijn. Hij zei: Dit water stroomt door het oostelijk deel van het land naar de Araba, mondt uit in de Zoutzee en maakt het water van de zee gezond. De rivier brengt leven overal waar hij stroomt, het wemelt er van dieren. De zee zit vol vis, want de rivier die erin uitmondt, maakt het water gezond. Overal waar hij stroomt is volop leven. Aan beide oevers van de rivier groeien allerlei vruchtbomen; hun bladeren verdorren niet en ze zijn nooit zonder vruchten. Elke maand dragen ze vruchten, omdat het water dat ze voedt, uit het heiligdom komt. De vruchten zijn eetbaar en de bladeren hebben geneeskracht. Ez. 47, Regio Rucphen, 19 januari Het pastoraal team: Pastoor Norbert Schnell Pastoraal werkster Liesbeth Verkade Diaken Jan Foesenek Diaken Jan van Steenoven Interparochiële Vereniging Regio Rucphen Raadhuisstraat 5 Rucphen 9

10 Bijlage I: Het samenwerkingsverband IPV Regio Rucphen en parochie Sint Willebrord Het samenwerkingsverband IPV Regio Rucphen en parochie Sint Willebrord bestaat uit vijf in de gemeente Rucphen liggende dorpen, Sint Willebrord, Sprundel, Schijf, Rucphen en Zegge, met nog ieder een eigen parochie. Op dit moment is een proces van samenwerking gaande, die op termijn zal leiden tot een fusie van één parochie. Wat dat laatste betreft zullen de komende tijd bestuurlijk de volgende twee zaken aan de orde zijn: - de Sint Willibrordusparochie wordt volwaardig lid van de IPV Regio Rucphen 23 ; - de bevoegdheden van het IPV-bestuur worden vergroot, o.a. zullen de pastorale zaken in het IPV-bestuur besproken worden en niet meer in de afzonderlijke parochiebesturen. Hiertoe zal een mandatering vanuit de parochiebesturen worden verleend. Het pastoraal team bestaat uit een priester-pastoor (0,4 fte), twee permanente 24 diakens (beiden 1.0 fte) en een pastoraal werkster (1.0 fte). De inwoners van de dorpen zijn in grote meerderheid katholiek. Hoewel de grote meerderheid katholiek is, gaat de secularisatie niet aan de regio voorbij. De actieve groep kerkgangers is over het algemeen genomen dalende. Liturgie Iedere kerk heeft elk weekend één viering. In Sint Willebrord zijn in het weekend twee vieringen. Ongeveer driekwart van de weekendvieringen zijn Eucharistievieringen. De Eucharistievieringen worden verzorgd door de pastoor en een groep vaste emeriti. De Woord- en Communievieringen worden hoofdzakelijk door de diakens en de pastoraal werkster gedaan. Het gemiddeld kerkbezoek varieert van 100 tot 200 kerkgangers per weekend per kerk. De gemiddelde leeftijd van de kerkgangers is hoog (65-plus). Er zijn nog maar heel weinig gezinnen die regelmatig naar de kerk gaan. De vieringen in alle vijf de kerken zijn goed verzorgd. Iedere parochie beschikt over minimaal één koor. De kosters en werkgroepen rondom de vieringen functioneren goed. Hoewel alle kerken op liturgische gebied goed functioneren, is het geheel vaak ook kwetsbaar. Voor enkele parochiekoren is het bijvoorbeeld moeilijk om nieuwe leden te vinden. Dit geldt voor een enkele parochie ook als het om de kosters gaat. Twee parochies, Zegge en Sint Willebrord, zijn een bedevaartplaats. In Zegge zijn vooral in de meimaand veel activiteiten. In Sint Willebrord is met de Lourdesgrot altijd een grote devotie tot Maria geweest. Ook hier zijn in de meimaand en oktobermaand extra activiteiten. Tegelijkertijd behoeft de Mariale devotie in Sint Willebrord een nieuwe impuls. Catechese De catechese concentreert zich hoofdzakelijk op het voorbereiden op de sacramenten. De voorbereiding op het sacrament van het doopsel vindt individueel (Sint Willebrord) of gezamenlijk plaats (regio Rucphen) 25. De voorbereiding op de eerste heilige communie en het vormsel vinden plaats met medewerking van de basisscholen. Het contact met de basisscholen is goed. Voor de voorbereiding op de eerste heilige communie en het vormsel zijn twee regionale werkgroepen, die 23 De Sint Willibrordusparochie is inmiddels met ingang van 1 januari 2012 volwaardig lid geworden van de Interparochiële Vereniging Regio Rucphen. 24 De permanente diaken blijft in het gewijde ambt van diaken en kan ongehuwd zijn (én celibatair) of is gehuwd. De wijding tot transeunt diaken (overgangsdiaken) is de voorbereiding op de priesterwijding. 25 Zie hiervoor de reeds bestaande regionale notitie over het Doopbeleid parochie Regio Rucphen en Sint Willibrordusparochie, november

11 vooral ondersteunend naar de pastorale beroepskrachten en de scholen zijn. Huwelijksvoorbereiding vindt individueel (Sint Willebrord) of gezamenlijk plaats (regio Rucphen). Naast de voorbereiding op de sacramenten wordt incidenteel een bijbel- of geloofscursus aangeboden. Met de jongeren van de parochie is geen contact. Er bestaan geen vormen van jongerenpastoraat. Diaconie Alle vijf de parochies kennen werkgroepen rondom rouwverwerking, ziekenbezoek en bezoek van alleenstaanden. Iedere parochie heeft een goed functionerende caritas. In Schijf vergaderen het parochiebestuur en het caritasbestuur altijd samen. Schijf heeft een eigen en diaconaal project rondom Poolse kinderen. Deze kinderen komen iedere zomer twee weken naar Schijf voor vakantie. Een enkele parochie kent een werkgroep Kerk en samenleving. 26 Bestuur, gebouwen en financiën Ieder parochie beschikt over een eigen parochiebestuur. De parochiebesturen functioneren over het algemeen genomen goed. Niet iedere parochie heeft een volledig parochiebestuur. Het is moeilijk om aan nieuwe en goede bestuurders te komen. De parochies zijn bezig met een fusieproces. Nog niet iedere parochie is overtuigd van het belang van een fusie. Het liefst zou men zelfstandig blijven. In een bijeenkomst met de vicaris-generaal Vincent Schoenmakers, d.d. 16 juni 2011, is echter door alle parochies de intentie uitgesproken om de samenwerking te intensiveren en op termijn toe te werken naar een fusie van één parochie. Iedere parochie beschikt (nog) over een eigen kerkgebouw. Bij enkele kerkgebouwen is het achterstallig onderhoud groot. De financiën zijn of worden in alle vijf de parochies een zorg. Twee parochies, Sprundel en Rucphen, zien op termijn geen kans om het eigen kerkgebouw te onderhouden. Zij hebben gezien de financiën min of meer moeten besluiten het kerkgebouw te gaan delen met andere gebruikers. De kerkgebouwen worden verkocht. In samenwerking met de gemeente en met Thuisvester worden de kerkgebouwen omgevormd tot een gemeenschapshuis met een vaste kerkzaal. Karakteristiek van het huidige pastoraat Het werk in de vijf parochies kan gekarakteriseerd worden als klassiek basispastoraat en verzorgend. De kerk is in de dorpen aanwezig, zoals ze de laatste decennia aanwezig is geweest: Alle pastorale voorzieningen zijn nog in het eigen dorp, voor zover er vrijwilligers voor beschikbaar zijn. Waar geen vrijwilligers meer zijn, of waar de activiteiten geen resultaat (meer) hebben, zijn geen activiteiten meer aanwezig (bv. jongerenpastoraat). De kerk is ook vanzelfsprekend aanwezig op de scharnierpunten van het leven (doop, eerste communie en vormsel, uitvaarten). Er wordt nog veel langs vertrouwde wegen gewerkt: de pastorale beroepskracht als spil, verzorgde weekendvieringen, het kennen van elkaar, parochiesecretariaat, steunen op een (grote) groep vrijwilligers. Er is weinig sprake van een naar buiten gerichte instelling en geloofsverdiepende instelling bij het pastoraal team en de gelovigen. Er wordt vooral geantwoord op de vragen die worden gesteld. Nieuwe en eigentijdse initiatieven om kinderen, jongeren, jonggehuwden en randkerkelijken bij de gemeenschap te betrekken zijn er weinig tot niet. Wel is onlangs het initiatief gestart Iets aan een kind heeft vleugels. Alle vrijwilligers die betrokken zijn bij het werk met kinderen en leerkrachten van de basisscholen onderzoeken gezamenlijk hoe ze het pastoraat voor kinderen en jonge gezinnen een nieuwe impuls kunnen geven. De parochianen zijn niet snel geneigd om vieringen en activiteiten in buurtparochies te bezoeken. Al met al geeft dat een wat statisch beeld. 26 Zie ook voetnoot 7, bladzijde 3. 11

12 Bijlage II: Reactie Bisdom van Breda op concept pastoraal beleidsplan 12

13 13

14 Bijlage III: Conclusies en afspraken overleg 16 juni 2011 CONCLUSIES EN AFSPRAKEN van gesprek van pastoor N. Schnell en pastoraal team en vertegenwoordigers van IPV Regio Rucphen en van de parochies in de gelijknamige regio met vicaris-generaal V. Schoenmakers, projectleider G. Kok en dekenaal coördinator P. Hoefnagels DATUM: 16 juni 2011 NOTITIE: Het geloof voorop tussenbalans op weg naar samenwerking of een fusie van de parochies in de gemeente Rucphen. 1. Er is in de afgelopen jaren vanaf 2001 het jaar waarin de IPV regio Rucphen is opgericht veel goeds gebeurd in het kader van samenwerking tussen de parochies, ook gestimuleerd door het diocesaan project In de duizend gezichten van Uw volk. 2. De Interparochiële Vereniging heeft daarin een belangrijke voortrekkersrol vervuld. De parochie van de H. Willibrordus te St. Willebrord zal lid worden van de Interparochiële Vereniging. In de komende weken en maanden zullen daartoe gesprekken worden gevoerd van het bestuur van de IPV met het bestuur van de parochie van de H. Willibrordus. 3. Om de (eind)verantwoordelijke taak van de pastoor en het pastoraal team voor het pastoraat te vereenvoudigen, zullen pastorale zaken niet langer ter sprake komen in de afzonderlijke parochiebesturen, maar altijd besproken worden in (het bestuur van) de Interparochiële Vereniging, welke door alle parochies van de regio wordt gevormd. 4. Het perspectief van doorgroei naar één parochie in de regio wordt geformuleerd en door bisdom en dekenaat geaccordeerd. Met vasthouden van dit eindperspectief kan ruimte gemaakt worden voor intensivering van de samenwerking op weg naar samenvoeging. 5. Zonder dat men zich vastlegt op jaar en datum, waarop de samenvoeging tot één parochie gerealiseerd kan worden, wordt de afspraak gemaakt om over twee jaar (medio 2013) opnieuw overleg te voeren tussen regio, dekenaat en bisdom, om te zien hoe de samenwerking gevorderd is en wat dat betekent voor de vorming van één parochie. 6. In de intensivering van de samenwerking in de IPV en verdere uitvoering van het project In de duizend gezichten van Uw volk, wordt door de regio aan het bisdom begeleiding gevraagd. G. Kok zal dat regelen VS 14

15 Notities 15

16 Inhoud Bladzijde: 1. Inleiding 1 2. Opdracht 1 3. Missie 2 4. Visie 2 5. Formulering doelstelling(en) 4 5a. Uitgangspunten doelstelling(en) 4 5b. Doelstellingen voor onze regio / parochie 4 Doelstelling 1: Garanderen van een basisvoorziening pastoraat 5 Doelstelling 2: Nieuwe vormen van pastoraat 7 6. Visioen 8 Bijlage I Bijlage II Het samenwerkingsverband IPV Rucphen en parochie Sint Willebrord 10 Reactie Bisdom van Breda op concept pastoraal beleidsplan 12 Bijlage III Conclusies en afspraken overleg 16 juni Tekeningen omslag uit: Kerken in het Bisdom Breda van de hand van Ton van Nijnatten, juni Dit beleidsplan is geprint door Drukkerij Koevoets, Etten-Leur. 16