WAAROM WORDEN PREBIOTICA EN PROBIOTICA AAN JONGE KINDEREN TOEGEDIEND?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WAAROM WORDEN PREBIOTICA EN PROBIOTICA AAN JONGE KINDEREN TOEGEDIEND?"

Transcriptie

1 WAAROM WORDEN PREBIOTICA EN PROBIOTICA AAN JONGE KINDEREN TOEGEDIEND? PROFESSOR G. VEEREMAN-WAUTERS HOOFD KINDERGASTRO-ENTEROLOGIE, HEPATOLOGIE EN NUTRITIE, KONINGIN PAOLA KINDERZIEKENHUIS (ZNA) EN UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Linderdreef Antwerpen Tel Fax Het ontstaan van de darmflora kort na de geboorte speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het natuurlijke en adaptieve immuunsysteem. In normale omstandigheden wordt de pasgeboren baby geïnoculeerd met de flora van de moeder wanneer hij door het geboortekanaal passeert. Een zeer gevarieerde flora die aanwezig is in de vagina en het darmkanaal van de moeder gaat over op haar baby. In het maag-darmstelsel van baby's die borstvoeding krijgen, worden al gauw bifidobacteriën geselecteerd die zodoende gaan overheersen. Dit blijft zo, zolang borstvoeding gegeven wordt. De overschakeling op flesvoeding of vast voedsel leidt meteen tot een diversificatie van de darmflora, wat te zien is aan veranderingen in de kleur, consistentie en geur van de stoelgang. Baby's die flesvoeding krijgen, vertonen een gevarieerde flora van bifidobacteriën, E. coli en bacteroïden. Moedermelk stimuleert de groei van bifidobacteriën door een hoge concentratie aan oligosacchariden. Moedermelk biedt bescherming tegen atopie en infecties. Het doel van een bifidogene overheersing in de darmflora van de zuigeling, is de huidige toename van allergische aandoeningen tegen te gaan, en te beschermen tegen gastro-intestinale infecties. Het immuunsysteem van pasgeborenen wordt gekenmerkt door een Th 2-profiel, wat betekent dat type-2 helpercellen en hun cytokines overheersen. Deze genereren Ig E-producerende cellen en eosinofiele stimulatie, wat leidt tot allergische ontsteking. Een normale samenstelling van de Waarom worden prebiotica en probiotica aan jonge kinderen toegediend G. Veereman Symposium Pre- en probiotica : van concept tot gezondheidseffecten Danone Instituut 20/10/2007 1

2 darmbacteriën zal een Th1-respons bevorderen, waardoor de balans zich herstelt naar tolerantie. Bifidobacteriën lokken een Th1-respons uit. Vermoed wordt dat een gebrek aan goede bacteriële stimulatie aan de basis ligt van de toegenomen frequentie van allergische aandoeningen, ook wel de 'allergische opmars' genoemd. Niettemin houdt de hygiënehypothese geen rekening met de veranderingen die verband houden met de eerdere, veel significantere terugval van besmettelijke ziekten. Daarom wordt nu voorgesteld zich meer te concentreren op verschillen in microbiële blootstelling. De voorbije jaren zijn flesvoedingen voor zuigelingen op de markt gebracht met de bedoeling de 'bifidusfactor' in de darmflora bij zuigelingen te stimuleren. Sommige flesvoedingen bevatten de bifidobacteriën Bifidus of Lactobacillus GG in de vorm van probiotica, andere bevatten inuline en oligofructose in de vorm van prebiotica om een bifidusflora te induceren. De voordelen van beide types flesvoedingen zijn aangetoond in klinische studies bij jonge zuigelingen. Het voordeel van bepaalde specifieke probiotische stammen voor klinische problemen is overtuigend aangetoond voor allergie en acute infectieuze diarree. Klinische studies rapporteren bemoedigende gegevens over immuniteitsgebonden effecten van prebiotische supplementen: minder koorts, minder maag-darm- en ademhalingsinfecties en minder atopische dermatitis op jonge leeftijd. Het is waarschijnlijk dat de bifidogene factor noodzakelijk is om deze gewenste effecten te bereiken, maar het is wellicht niet het enige mechanisme dat hierbij een rol speelt. Waarom worden prebiotica en probiotica aan jonge kinderen toegediend G. Veereman Symposium Pre- en probiotica : van concept tot gezondheidseffecten Danone Instituut 20/10/2007 2

3 REFERENTIES Kirjavainen, P. & Gibson, G. R. (1999) Healthy gut microflora and allergy: factors influencing development of the microbiota. Ann Med 31: Veereman-Wauters, G. (2005) Application of prebiotics in infant foods. Br J Nutr 93 Suppl 1: S Szajewska, H., Setty, M., Mrukowicz, J. & Guandalini, S. (2006) Probiotics in Gastrointestinal Diseases in Children: Hard and Not-So-Hard Evidence of Efficacy. J Pediatr Gastroenterol Nutr 42: Waarom worden prebiotica en probiotica aan jonge kinderen toegediend G. Veereman Symposium Pre- en probiotica : van concept tot gezondheidseffecten Danone Instituut 20/10/2007 3

4 1 IIINSTITUUT DANONE 20 OKTOBER 2007 WAAROM WORDEN PREBIOTICA EN PROBIOTICA AAN JONGE KINDEREN TOEGEDIEND? Gigi Veereman-Wauters, MD, PhD Kindergastroenterologie en Nutritie Koningin Paola Kinderziekenhuis- ZNA Universitair Ziekenhuis Antwerpen

5 2 Lactobacillus GG in allergy prevention Kalliomaki J Allergy Clin Immunol 2007 Follow-up now completed by 116/159 children P<0.008

6 3 Probiotics in acute infectious diarrhea Treatment shortens duration of diarrhea by 1 day Effect is strain-dependent Solidly established for L-GG, L. reuteri Dose-dependent Significant in watery diarrhea and viral gastroenteritis More evident when treatment with probiotics is initiated early in the course of disease Szajewska, Setty, Mrukowicz, Guandalini. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2006

7 REPORTED POSITIVE EFFECTS OF INULIN 10% + GOS 90% IN INFANTS 4 FLORA bifidogenic (0,8 g% > 0,4 g%) Moro 02 + lactobacilli breastfed pattern Moro 02, Haarman 05,06 stool SCFA profiles comparable to breastfed Knol 05 - relative number of potential pathogens Boehm 03 IMMUNITY - Ig E levels and IgE/ Ig4 ratio Boehm 05 - GI & extraintestinal infections Bruzzese 06 - atopic dermatitis at 6 months Moro 06 OTHER-?- softer stools Moro 02 + intestinal barrier Francavilla 06 stable growth and waterbalance Schmelzle 03

8 REPORTED POSITIVE EFFECTS OF INULIN / OLIGOFRUCTOSE IN INFANTS/TODDLERS FLORA - Staphylococci, - Clostridia + Bifido FOS 2g/d 3 wks Waligora-Dupriet 05 5 minimal effects FOS 1.5 & 3g/l 1 week Euler 05 + Bifido after antibiotics FOS /Inulin(70/30) 3wks Brunser 06 IMMUNITY - fever, emesis, regurgitation & discomfortt FOS 1,1g/d Saavedra 1999, Tschernia IgG measles Ab with FOS /Inulin (70/30) 4 weeks prior to measles vaccin Haschke, fever, vomiting, diarrhea FOS 2g/d 3 wks Waligora-Dupriet 05 -atopic dermatitis,infections at 24 mo after supplementation first 6 months of life Arsanoglu 07

9 REPORTED POSITIVE EFFECTS OF INULIN / OLIGOFRUCTOSE IN INFANTS/TODDLERS 6 OTHER softer stools (FOS 0,74-3g/d) Moore 03, (FOS 1.5 & 3g/l) Bettler 05, (FOS 3g/l) Euler 05 no effect on diarrhea (FOS 1,1g/d) Saavedra 1999, Tschernia 1999, Duggan 03, (FOS /Inulin 2,25 g/d) Brunser 03 - flatulence (FOS 2g/d 3 wks) Waligora-Dupriet 05 stable growth and water balance (FOS 1.5 & 3g/l) Bettler 05, Euler 05

10 INFANT FORMULAE WITH PRE AND PROBIOTICS IN BELGIUM 7 PROBIOTICS PREBIOTICS Bifidobacterium B Lactis in standard and HA (10 7 cfu/g powder) Lactobacillus GG ( cfu/g powder) in extensive hydrolysate Oligofructose/GOS (0.8g/dl) in all types of formulae

11 8 PREBIOTICS AND PROBIOTICS IN INFANT FORMULAE SAFE! COMPARE MIXTURES CONSTIPATION ATOPY PREVENTION AND TREATMENT PROTECTION AGAINST INFECTIONS WINDOW OF OPPORTUNITY IN ALL BOTTLE FED INFANTS WEANING OF BREASTFED INFANT PRE or PRO

Foto: Nautilus Shell Studios

Foto: Nautilus Shell Studios Dertig procent van de Nederlandse kinderen heeft last van allergische aandoeningen. Uit onderzoeken van de laatste jaren is duidelijk een verband gebleken tussen een verstoorde darmflora en het ontstaan

Nadere informatie

Probiotica en allergie: huidige inzichten, vragen en toekomstperspectieven

Probiotica en allergie: huidige inzichten, vragen en toekomstperspectieven Probiotica en allergie: huidige inzichten, vragen en toekomstperspectieven Samenvatting Allergie komt in toenemende mate voor in westerse landen. De hygiënehypothese schrijft deze toename toe aan verminderde

Nadere informatie

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar

Nadere informatie

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind Probiotica en vitamine D Invloed op de gezondheid van moeder en kind Inleiding Veel nieuw onderzoek Tijdens de zwangerschap al invloed op moeder én kind Toepassing bij pasgeborenen Zwangeren Vroeggeboorte

Nadere informatie

1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand?

1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand? //0 Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via

Nadere informatie

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van

Nadere informatie

PUBLICATIE VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 8117

PUBLICATIE VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 8117 PUBLICATIE VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 8117 Advies betreffende de definities en criteria omtrent prebiotica en probiotica in het kader van de gezondheidsbeweringen 4 juli 2007 1. INLEIDING De bacteriën

Nadere informatie

Darmklachten? Patiëntenfolder

Darmklachten? Patiëntenfolder Darmklachten? Patiëntenfolder Alle micro-organismen (bacteriën, gisten en schimmels) die zich in het spijsverteringskanaal bevinden, worden samen de darmflora genoemd. De darmflora bestaat voor het grootste

Nadere informatie

Probiotica: Interactie met het immuunsysteem

Probiotica: Interactie met het immuunsysteem Probiotica: Interactie met het immuunsysteem Probiotica kunnen de darm op verschillende niveaus ondersteunen. Naast het verbeteren van de samenstelling van de darmmicrobiota en het beschermen van de darmwand,

Nadere informatie

PB ASSIST+ ProBiotic verdedigingsformule Ondersteund een gezonde spijsvertering en immuniteit

PB ASSIST+ ProBiotic verdedigingsformule Ondersteund een gezonde spijsvertering en immuniteit PB ASSIST+ ProBiotic verdedigingsformule Ondersteund een gezonde spijsvertering en immuniteit Product omschrijving De nieuwste toevoeging aan dōterra's DigestZen Digestive Support categorie is PB Assist

Nadere informatie

Pre- en probiotica bij allergie: huidige klinische inzichten

Pre- en probiotica bij allergie: huidige klinische inzichten A l l e r g i e Pre- en probiotica bij allergie: huidige klinische inzichten Auteurs Trefwoorden F.B. Sengers, L.E.M. Niers, G.T. Rijkers en M.O. Hoekstra allergie, eczeem/dermatitis, pollinosis, prebiotica,

Nadere informatie

1/31/2013. Orale tolerantie: Concept. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Index. Index

1/31/2013. Orale tolerantie: Concept. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Index. Index //0 Orale tolerantie: Concept Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via

Nadere informatie

PROBIOTICS Opgemaakt op 19/12/2017

PROBIOTICS Opgemaakt op 19/12/2017 PROBIOTICS Opgemaakt op 19/12/2017 Alfabetisch: Probactiol Bifidus 60C Probactiol Concentrate 50g Probactiol Duo 15C Probactiol Duo 30C Probactiol IB 30C Probactiol Immune 50g Probactiol Infantis 30C

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van der Aa, L. B. (2010). The effects of a synbiotic in infants with atopic dermatitis

Citation for published version (APA): van der Aa, L. B. (2010). The effects of a synbiotic in infants with atopic dermatitis UvA-DARE (Digital Academic Repository) The effects of a synbiotic in infants with atopic dermatitis van der Aa, L.B. Link to publication Citation for published version (APA): van der Aa, L. B. (2010).

Nadere informatie

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid!

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid! PROBIOTIC phlora Voor jouw gezondheid! Wat zijn probiotica? Probiotica zijn micro-organismen zoals bacteriën of gisten. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat deze je gezondheid kunnen ondersteunen. Door

Nadere informatie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Dirkjan Schokker / Marinus van Krimpen 29 oktober 2013 Doel en afbakening Doel: Het via literatuuronderzoek inventariseren van mogelijke interventies

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights

Nadere informatie

Het formulier zal na beoordeling openbaar worden gemaakt. GR-Commissie Voedingsaanbevelingen voor zwangere vrouwen

Het formulier zal na beoordeling openbaar worden gemaakt. GR-Commissie Voedingsaanbevelingen voor zwangere vrouwen Belangenverklaring In het kader van de Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling, die u ook kunt vinden op de website van de Gezondheidsraad (www.gezondheidsraad.nl),

Nadere informatie

De ontwikkeling van een innovatief probioticum voor ruwi: van patiëntbehoefte tot realisatie

De ontwikkeling van een innovatief probioticum voor ruwi: van patiëntbehoefte tot realisatie De ontwikkeling van een innovatief probioticum voor ruwi: van patiëntbehoefte tot realisatie Dr. Karen Koning Post EAUN meeting 20 juni 2016 Catherina (Karen) Koning Post EAUN meeting, PAGE 2 Catherina

Nadere informatie

Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen

Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen C.M.F. Kneepkens, B. Kapitein, S. Gevers, Y. Meijer, B. Vlieg, H.J. Neijens en M.O. Hoekstra Kindergeneeskunde

Nadere informatie

Acute gastro-enteritis

Acute gastro-enteritis Acute gastro-enteritis Herfstsymposium 24/11/2015 ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Dr. Ellen Peeters Dr. Laura De Keyzer Dienst kindergastro-enterologie en nutritie Inhoud Casus Definities Principes

Nadere informatie

Introductie Probiotica. Even voorstellen Welkom bij dit webinar! 12 december Stichting Educatie Atrium Innovations

Introductie Probiotica. Even voorstellen Welkom bij dit webinar! 12 december Stichting Educatie Atrium Innovations Introductie Probiotica Welkom bij dit webinar! 12 december 2016 Even voorstellen Medewerkers afdeling educatie & marketing Stichting Educatie Atrium Innovations 3 1 Dit webinar is Onder auspiciën van Stichting

Nadere informatie

Allergie. Voedingsallergie en atopie bij hond en kat. Afweer. Afweer 28-5-2014. Eiwitten (15-40 kda) Glycoproteïne (10-70 kda)

Allergie. Voedingsallergie en atopie bij hond en kat. Afweer. Afweer 28-5-2014. Eiwitten (15-40 kda) Glycoproteïne (10-70 kda) Allergie Voedingsallergie en atopie bij hond en kat Drs. Stijn Peters info@dzeh.nl Tel. 040-3040054 Allergie Overdreven reactie op een stof/indringer Allergeen Sensitisatie Antigeen Allergeen Stoffen die

Nadere informatie

Infectie met Mycobacterium tuberculosis

Infectie met Mycobacterium tuberculosis Infectie met Mycobacterium tuberculosis en atopie bij kinderen Auteur Trefwoorden C.C. Obihara Ascaris lumbricoides, atopie, hygiënehypothese, infectie, langdurige borstvoeding, Mycobacterium tuberculosis

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden Nederlandse samenvatting 161 1 2 3 Samenvatting Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nederlandse samenvatting 163 Wereldwijd is het percentage kinderen dat te vroeg geboren

Nadere informatie

6 augustus 2008 CGM/ Advies classificatie van Lactobacillus rhamnosus

6 augustus 2008 CGM/ Advies classificatie van Lactobacillus rhamnosus Aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 30945 2500 GX Den Haag 6 augustus 2008 CGM/080806-01 Advies classificatie van Lactobacillus rhamnosus

Nadere informatie

Nutritionele preventie en management bij prikkelbare darm syndroom, constipatie en diverticulose

Nutritionele preventie en management bij prikkelbare darm syndroom, constipatie en diverticulose Nutritionele preventie en management bij prikkelbare darm syndroom, constipatie en diverticulose Stijn Vanden branden OLV Aalst Prikkelbare Darm Syndroom Definitie Pathofysiologie Dieetmaatregelen Restrictiedieet

Nadere informatie

Darmproblemen; het belang van een gezonde darmflora

Darmproblemen; het belang van een gezonde darmflora Darmproblemen; het belang van een gezonde darmflora Twee miljoen Nederlanders hebben te kampen met een chronische spijsverteringsziekte (Maag Lever Darm Stichting, 2006). Verreweg de meeste klachten houden

Nadere informatie

Wegwijs in de zuigelingenvoeding

Wegwijs in de zuigelingenvoeding Wegwijs in de zuigelingenvoeding 7 mei 2013 Dr. Nele Baeck Kinderarts- Kindergastroenterologe Een baby is geen kleine volwassene maar een volwassene in wording Zuigeling Volwassene Welke zijn de verschillen

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 13 juni 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 24 oktober 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting

Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting 151 152 Vroeggeboorte In de westerse wereld wordt 5 tot 13 procent van alle kinderen te vroeg geboren, waarbij vroeggeboorte wordt gedefinieerd als een zwangerschapsduur

Nadere informatie

PLUIMVEE HARTSLAG. Kippen ent je tegen IB volgens het concept van Protectotype. door Peter gemeten

PLUIMVEE HARTSLAG. Kippen ent je tegen IB volgens het concept van Protectotype. door Peter gemeten Een publicatie van MSD Animal Health Eerste jaargang juni 2012 PLUIMVEE HARTSLAG door Peter gemeten #1 Kippen ent je tegen IB volgens het concept van Protectotype Kies voor de juiste vaccinatie strategie

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 13 september 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 6 oktober 2016 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 2 april 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

9/05/2017. Hoe gefermenteerde voedingsmiddelen een positief effect hebben op onze microbiota en immuunsysteem. Overzicht lezing

9/05/2017. Hoe gefermenteerde voedingsmiddelen een positief effect hebben op onze microbiota en immuunsysteem. Overzicht lezing Hoe gefermenteerde voedingsmiddelen een positief effect hebben op onze microbiota en immuunsysteem Prof. Dr. Ir. Sarah Lebeer Overzicht lezing Introductie tot hygiëne hypothese link gefermenteerde voeding

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 31 oktober 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 10 april 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 13 maart 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 12 oktober 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 28 maart 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

143 Lymfatische filariasis is een door muggen overgebrachte ziekte die wijdverbreid voorkomt in de tropen en subtropen. Hoewel de prevalentie niet hoog is, tonen gegevens van het Indonesisch ministerie

Nadere informatie

Koemelkallergie. Het gastro-intestinale immuunsysteem wordt vanaf de geboorte geconfronteerd met talloze. Inleiding.

Koemelkallergie. Het gastro-intestinale immuunsysteem wordt vanaf de geboorte geconfronteerd met talloze. Inleiding. Koemelkallergie Trefwoorden - atopie - koemelkallergie - eiwithydrolysaat - hypoallergene voeding - borstvoeding - preventie Samenvatting Koemelkallergie is vooral een probleem van zuigelingen; met een

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 28 mei 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

VOORAL IN DIKKE DARM. worden alleen getolereerd als ze door het immuunsysteem worden herkend als lichaamseigen.

VOORAL IN DIKKE DARM. worden alleen getolereerd als ze door het immuunsysteem worden herkend als lichaamseigen. PROBIOTICA Het maagdarmkanaal van de mens herbergt een complexe verzameling microorganismen, een darmflora die uniek en karakteristiek is voor ieder individu. Een gezonde darmflora beschermt en bevordert

Nadere informatie

AUTISME IN DE HERSENEN

AUTISME IN DE HERSENEN AUTISME IN DE HERSENEN ÉN DE DARMEN Caroline de Theije PhD Universiteit Utrecht UMC Utrecht NVA congres - 11 november 216 AUTISME genen x omgevingsfactoren THE RODAKIS CASE HET IS MISSCHIEN NIET WAT

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 24 oktober 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Pro- en prebiotica in de preventie van allergische aandoeningen op de kinderleeftijd

Pro- en prebiotica in de preventie van allergische aandoeningen op de kinderleeftijd Pro- en prebiotica in de preventie van allergische aandoeningen op de kinderleeftijd Auteurs Trefwoorden L.E.M. Niers, G.T. Rijkers en M.O. Hoekstra allergie, eczeem, kinderen, preventie, probiotica Samenvatting

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 9 november 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Microbiota of darmflora: wat is dat? De darmflora of microbiota in het maag-darmstelsel

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 11 mei 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 20 december 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

I Vragenlijst PANDA studie 23 II Patiënten Informatiebrief 27 III Informed Consent 30 IV Verzekering 31 V Serious adverse Events formulier 33

I Vragenlijst PANDA studie 23 II Patiënten Informatiebrief 27 III Informed Consent 30 IV Verzekering 31 V Serious adverse Events formulier 33 PANDA STUDIE Probiotics AND Allergie Primaire preventie van astma en allergie door perinatale toediening van probiotica Onderzoeksprotocol, versie 4, Utrecht januari 2004 Inhoudsopgave 1. Samenvatting

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 25 januari 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Catherina (Karen) Koning. Catherina (Karen) Koning BACTERIËN DARMFLORA MICROBIOTA. Darmmicrobiota. Dr. Karen Koning

Catherina (Karen) Koning. Catherina (Karen) Koning BACTERIËN DARMFLORA MICROBIOTA. Darmmicrobiota. Dr. Karen Koning Catherina (Karen) Koning Darmmicrobiota De rol van de microbiota Winclove ontwikkelt, onderzoekt en produceert probioti voor verschillende applicaties Dr. Karen Koning Nederlandse Stomavereniging 5 november,

Nadere informatie

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen

Nadere informatie

De immunologische achtergrond van orale tolerantie. Femke Broere Assistant professor

De immunologische achtergrond van orale tolerantie. Femke Broere Assistant professor De immunologische achtergrond van orale tolerantie Femke Broere Assistant professor Artritis (Osteo)artritis Slijtage? Immunologisch? Christopher B. Little & David J. Hunter Nature Reviews Rheumatology

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2014 2015 PRE- EN PROBIOTICA BIJ HOND EN KAT. door. Lisa DE BUYSER

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2014 2015 PRE- EN PROBIOTICA BIJ HOND EN KAT. door. Lisa DE BUYSER UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2014 2015 PRE- EN PROBIOTICA BIJ HOND EN KAT door Lisa DE BUYSER Promotoren: Dierenarts Sofie Dupont Literatuurstudie in het kader Prof. dr. Myriam

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 4 januari 2017 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 4 oktober 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Darmproblemen afstemming van de grens tussen binnen en buiten

Darmproblemen afstemming van de grens tussen binnen en buiten Fleur.Kortekaas@mcohealth.nl 18 > tussen binnen en buiten Probiotica kunnen gevolgen van gebruik van antibiotica ten dele opvangen dan wel ondervangen Voorwoord Het regelsysteem van ons lichaam reguleert

Nadere informatie

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica Dossier Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica E-book Probiotica Wat zijn probiotica? Hoe de darmen werken Dikke darm Weerstand Wat doen probiotica? Flinndal

Nadere informatie

Special. Darmmicrobiota en ouder worden: de effecten van voeding, geneesmiddelen en leefomgeving

Special. Darmmicrobiota en ouder worden: de effecten van voeding, geneesmiddelen en leefomgeving Special Darmmicrobiota en ouder worden: de effecten van voeding, geneesmiddelen en leefomgeving Deze informatie is uitsluitend bestemd voor gezondheidsprofessionals en mag niet verstrekt worden aan cliënten/patiënten/consumenten.

Nadere informatie

Immuuncompetentie. VDI-1 Huub Savelkoul. Immuuncompetentie

Immuuncompetentie. VDI-1 Huub Savelkoul. Immuuncompetentie Immuuncompetentie VDI-1 Huub Savelkoul Immuuncompetentie Definitie Ontwikkeling sterk gereguleerd en actief immuunsysteem op jonge leeftijd Effectieve reactie op infectieuze antigene stimuli en tolerantie

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 28 maart 2018 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Darmbacteriën vormen de mens

Darmbacteriën vormen de mens microbiologie Darmbacteriën vormen de mens Ze zijn talrijker dan de cellen in het menselijk lichaam: de bacteriën in onze darm. Ze bepalen mede hoe slank, weerbaar en gezond we zijn en zelfs hoe we ons

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 28 februari 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting 123 Samenvatting Samenvatting De term atopische dermatitis (AD) is voor de kat in 1982 geïntroduceerd door Reedy, die bij een groep katten met recidiverende jeuk en huidproblemen

Nadere informatie

Failure to thrive bij zuigelingen en peuters

Failure to thrive bij zuigelingen en peuters Dienst kindergastroenterologie Failure to thrive bij zuigelingen en peuters Alarmtekens Initiële aanpak Failure to thrive? Failure to thrive? Definitie Geen diagnose, maar een fysische toestand Onvoldoende

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 20 augustus 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog j.vanmontfrans@umcutrecht.nl Disclosure slide Research sponsors Stichting Vrienden van het WKZ

Nadere informatie

SPIJSVERTERINGS- STELSEL

SPIJSVERTERINGS- STELSEL P A T H O L O G I E SPIJSVERTERINGS- STELSEL De darmen / het buikgebied..... ongetwijfeld het meest onbegrepen en ondergewaardeerde (lymfatisch) orgaan in ons lichaam... De darmen / het buikgebied.....

Nadere informatie

Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van VWS en de minister van LNV

Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van VWS en de minister van LNV Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van VWS en de minister van LNV onderwerp Advies over de veiligheid van oraal ingenomen probiotica Samenvatting Er zijn op dit moment geen

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Melkzuurbacteriën worden van oudsher gebruikt om de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen. Zo worden voor de bereiding van wijn, bier, brood, worst, kaas, yoghurt, augurken

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 26 juni 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen?

Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Mijke Breukels, kinderartsallergologisch expert 7 maart 2017, kindercarrousel Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen

Nadere informatie

Het nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene

Het nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL (IBFAT) Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Meetinstrument Afkorting

Nadere informatie

Effectiviteit van BMR-vaccinatie gegeven voor de leeftijd van 14 maanden op korte en lange termijn: een afweging

Effectiviteit van BMR-vaccinatie gegeven voor de leeftijd van 14 maanden op korte en lange termijn: een afweging Effectiviteit van BMR-vaccinatie gegeven voor de leeftijd van 14 maanden op korte en lange termijn: een afweging Voor kinderen met een hoog risico op blootstelling aan mazelen weegt het positieve aspect

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 24 november 2016 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen Nivel Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over symptomen en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 2 juli 2019 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

Toepassing van probiotische lactobacillen bij kinderen met gastro-intestinale klachten: nog weinig evidence

Toepassing van probiotische lactobacillen bij kinderen met gastro-intestinale klachten: nog weinig evidence capita selecta Toepassing van probiotische lactobacillen bij kinderen met gastro-intestinale klachten: nog weinig evidence M.M.Tabbers en M.A.Benninga Probiotica worden gedefinieerd als levende micro-organismen,

Nadere informatie

Thomas ontmoet een zebra Voorleesboekje voor een kind met allergie

Thomas ontmoet een zebra Voorleesboekje voor een kind met allergie 1 Siemens Healthcare Diagnostics, de toonaangevende onderneming voor klinische diagnose, streeft er naar om artsen informatie te verschaffen die onmisbaar is voor accurate diagnoses en de nauwkeurige behandeling

Nadere informatie

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010 Hepatitis A Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010 Pierre Van Damme, MD, PhD Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties Vaccin & Infectieziekten Instituut Referentiecentrum WGO, Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals

Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals Lactose-intolerantie Koemelkeiwitallergie Introductie vaste voeding: wat weten we nu? Wat is nu weer

Nadere informatie

Kruizemunt/ Spearmint

Kruizemunt/ Spearmint De Dentozyme chips zijn gemaakt van hoogwaardig onderhuids bindweefsel van runderhuid. Ze zijn verrijkt met Kruizemunt (Spearmint), Wei-eiwit (Whey-protein) of Spirulina. Tijdens het kauwen door de hond

Nadere informatie

Probiotica voor gastro-intestinale aandoeningen: het nieuwe wondermiddel?

Probiotica voor gastro-intestinale aandoeningen: het nieuwe wondermiddel? Onderzoek Probiotica voor gastro-intestinale aandoeningen: het nieuwe wondermiddel? Marjolein Berger Inleiding Tot voor kort leek iedereen die s ochtends geen Actimel of Yakultje tot zich nam een aanzienlijke

Nadere informatie

Borstvoeding bij ontslag Moeder & Kind

Borstvoeding bij ontslag Moeder & Kind Logo Quality Indicators Project Borstvoeding bij ontslag Moeder & Kind TABEL 1 INFORMATIE Naam Borstvoeding bij ontslag Domein Moeder & Kind Identificatie M&K002 Auteur Geert Van de Water Datum 4/10/2013

Nadere informatie

1 Kinderen met allergie: inleiding

1 Kinderen met allergie: inleiding 1 Kinderen met allergie: inleiding Definitie en etiologie Allereerst moet hier worden ingegaan op de naamgeving van de allergische en niet-allergische mechanismen. Er blijken nog altijd misverstanden over

Nadere informatie

Immuunreactie tegen virussen

Immuunreactie tegen virussen Samenvatting Gedurende de laatste eeuwen hebben wereldwijde uitbraken van virussen zoals pokken, influenza en HIV vele levens gekost. Echter, vooral in de westerse wereld zijn de hoge sterftecijfers en

Nadere informatie

Franciscus nascholing. Welkom!

Franciscus nascholing. Welkom! Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Nothing to declare! Disclosure belangen sprekers symposium kindergeneeskunde 2018 (Potentiële) Belangenverstrengeling

Nadere informatie

Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren. Dr. Victoire de Wild

Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren. Dr. Victoire de Wild Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren Dr. Victoire de Wild Overzicht Ontwikkeling van voorkeuren; algemene principes Groente: een speciale groep Onderzoek

Nadere informatie

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!)

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) De microbiologen zagen zieke mensen. In hun ogen waren dat er veel meer dan normaal en zij spraken van een epidemie. ( ) We hebben de epidemie

Nadere informatie

Kinder-en dieetvoeding

Kinder-en dieetvoeding COMPENDIUM uitgave oktober 2015 Kinder-en dieetvoeding Meerdere spijsverteringsproblemen Kolieken en/of diarree Constipatie Regurgitatie Verzadiging Hypoallergeen Overgang van borst naar fles Vanaf de

Nadere informatie

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen NIVEL Zorgregistraties eerste lijn - Surveillance wekelijks bulletin over klachten en aandoeningen op basis van gegevens van huisartsen bijgewerkt op: 26 mei 2016 Inhoud Samenvatting Populatie Actuele

Nadere informatie

De rol van IgG4 in voedselallergie bij kinderen?

De rol van IgG4 in voedselallergie bij kinderen? Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2008; 33: 7-11 De rol van IgG4 in voedselallergie bij kinderen? A.J. NAUTA 1, L.M. KNIPPELS 1, E. van HOFFEN 3, J. FABER 1 en J. GARSSEN 1,2 Voedselallergie is een ongewenste

Nadere informatie