Op koers. Jaarverslag Regionaal Bureau Voortijdig Schoolverlaten Maastricht en Heuvelland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Op koers. Jaarverslag Regionaal Bureau Voortijdig Schoolverlaten Maastricht en Heuvelland"

Transcriptie

1 Op koers Jaarverslag Regionaal Bureau Voortijdig Schoolverlaten Maastricht en Heuvelland Gemeenschappelijke regeling Regionale samenwerking leerplicht en RMC Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem,Maastricht, Meerssen, Vaals en Valkenburg aan de Geul

2 2

3 Inhoudsopgave Inleiding Leerplicht Samenwerking en overleg Korte schets resultaten Onderwijs in het buitenland Organisatie Uitvalpercentage 13 Cijfers Leerplicht-RMC schooljaar Jongeren van 5 tot 23 jaar Tabel 1 Leeftijdsopbouw en verdeling m/v naar gemeente Tabel 1a Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 5 tot 12 jaar Tabel 1b Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 12 tot 18 jaar Tabel 1c Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 18 tot 23 jaar Tabel 1d Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 5 tot 23 jaar Tabel 1e Jongeren totaal per gemeente 5 tot 23 jaar van de laatste 3 schooljaren 2.2 Jongeren van 5 tot 12 jaar Tabel 2.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim per onderwijssoort Tabel 2.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente Grafiek Deelname onderwijs in het buitenland Grafiek Verzuimmeldingen Grafiek Zorgmeldingen 2.3 Jongeren van 12 tot 18 jaar Tabel 3.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim per onderwijssoort Tabel 3.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente Grafiek Deelname onderwijs in het buitenland Grafiek Verzuimmeldingen Grafiek Zorgmeldingen 3

4 2.4 Jongeren van 18 tot 23 jaar Tabel 4.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim per onderwijssoort Tabel 4.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente 2.5 Jongeren van 12 tot 23 jaar Voortijdig Schoolverlaten VSV-aanpak Tabel 5.1 Geregistreerde vsv-ers per gemeente 12 tot 23 jaar Grafiek Geregistreerde vsv-ers per gemeente 12 tot 23 jaar Grafiek Aandeel vsv-ers Maastricht versus regio Tabel 5.2 Geregistreerde vsv-ers naar leeftijd Tabel 5.3 Geregistreerde vsv-ers naar onderwijstype en niveau Tabel 5.4 Geregistreerde vsv-ers per type diploma Tabel 5.5 Geregistreerde vsv-ers per school Tabel 5.6 Vergelijking % aandeel vsv-ers per ROC in onze regio Tabel 5.7 Bestemming voortijdige schoolverlaters 12 tot 23 jaar Grafiek Overzicht bestemmingen vsv-ers (absoluut) Grafiek Overzicht bestemmingen vsv-ers (procentueel) J@W-werkbestand schooljaar Samenvatting per gemeente Totaaloverzicht Maastricht en Heuvelland 37 Begrippenlijst 38 Afkortingen 39 4

5 INLEIDING Voor u ligt het jaarverslag Leerplicht en RMC/Voortijdig Schoolverlaten over het schooljaar 2011/2012 van het Regionaal Bureau Leerplicht/RMC Maastricht en Heuvelland (voortaan Bureau VSV). Naast de verplichting aan Burgemeester en Wethouders om op grond van artikel 25 van de Leerplichtwet jaarlijks verslag uit te brengen aan de gemeenteraad over het gevoerde beleid en de resultaten wordt er via dit jaarverslag ook inzicht verschaft in de aard, de omvang en de aanpak van voortijdig schoolverlaten. Sinds 1 januari 2004 zijn de leerplichttaken van de gemeenten in de regio Heuvelland geregionaliseerd en wordt er op deze manier aan de diverse Colleges van B en W gerapporteerd. De inhoud van dit jaarverslag geeft weer wat er in het schooljaar aan casuïstiek binnen het Bureau VSV in behandeling genomen is. Verder wordt ook beleidsinformatie verzameld waardoor het jaarverslag ook een instrument kan zijn om de doeltreffendheid en doelmatigheid van de aanpak van de uitvoering van de leerplichtwet en voortijdig schoolverlaten te toetsen. Op landelijk niveau wordt door DUO ook cijfermateriaal ter beschikking gesteld via de z.g. VSV-atlas. Jaarlijks worden in februari de eerste voorlopige definitieve cijfers van het voorafgaand schooljaar bekend gemaakt die daarmee een eerste graadmeter vormen voor onze eigen cijfers. De cijfers landelijk laten zien dat er in het schooljaar meer leerlingen van school gingen die in het bezit waren van een startkwalificatie. Daarmee is het aantal voortijdig schoolverlaters opnieuw gedaald, dit keer met zo n 6%. Vooral scholen in het middelbaar beroepsonderwijs wisten veel voortgang te boeken. Met name de ROC s van Amsterdam, Leeuwenborgh Opleidingen en ROC Tilburg wisten een stevige daling in te zetten. Kijkend naar de regio s hebben de vier grote steden, Gewest Zuid-Limburg (Heerlen- Maastricht-Sittard) en Midden Brabant (Tilburg) het aantal voortijdig schoolverlaters in schooljaar flink teruggebracht. De uitval daalde daar voor het eerst onder de 7%. Het kabinet streeft er naar het aantal voortijdig schoolverlaters in 2016 terug te dringen tot maximaal Gingen in het schooljaar nog zo n jongeren voortijdig van school, zo n tien jaar later is dit aantal bijna gehalveerd tot In Europees verband behoort Nederland dan ook tot de koplopers in het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Vergeleken met de 27 EU-lidstaten als geheel (13,5%) heeft Nederland een relatief laag percentage schooluitvallers (9,1%). In de loop van het schooljaar is het nieuwe convenant afgesloten over de periode inzake het terugdringen van het aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters. Het doel van het convenant is het borgen van bestuurlijke samenwerking tussen de RMC-contactgemeente en de onderwijsinstellingen in de RMC-regio met het oog op het realiseren van een zo hoog mogelijke reductie van het aantal jongeren in die RMC-regio dat gedurende het studiejaar als nieuwe voortijdig schoolverlater wordt aangemerkt. Partijen beogen een landelijk maximum van nieuwe voortijdig schoolverlaters in het kalenderjaar Hierdoor wordt wederom het belang onderstreept van een goede c.q. optimale samenwerking tussen rijk, gemeenten en onderwijsinstellingen. Kortom, het lijkt erop dat we goed op koers liggen maar we zijn er nog niet! Maart

6 1.1 LEERPLCHT De inzet van leerplicht bestaat deels uit de uitvoering van de wettelijke taken zoals beschreven in de Leerplichtwet 1969 (artikel 22). Dit takenpakket is een vast onderdeel van het leerplichtbeleid en wordt overal in de regio op casusniveau ingezet. De belangrijkste werkzaamheden hierbij zijn: Handhaven van de Leerplichtwet op het gebied van absoluut verzuim (het ontbreken van een schoolinschrijving); Handhaven van de Leerplichtwet op het gebied van (spijbelgedrag). Voorkoming van verzuim, door signaleren, informeren en adviseren, daarnaast inventariseren van problemen en op basis daarvan doorverwijzen. Deelname aan diverse ketenplatforms. De leerplichtambtenaar (lpa) is belast met het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet (lpw )door jongeren in de leeftijd van 5 tot 18 jaar en/of ouders/verzorgers. Hij bewaakt het recht op onderwijs voor de jongere en verleent hulp aan jongeren, ouders/verzorgers en scholen indien de jongere door (dreigend) schoolverzuim in zijn vorming en ontplooiing wordt belemmerd en wanneer er sprake is van problematisch gedrag. In de toelichting op de Lpw wordt krachtig benadrukt, dat het toezicht het karakter moet dragen van maatschappelijke zorg. Deze maatschappelijke zorg heeft een multidisciplinair karakter waarbij de nadruk ligt op een goede samenwerking met allerlei hulpverlenende instanties en scholen, zodat de jongere en/of ouders/verzorgers indien nodig snel en adequaat verwezen kunnen worden. De taak van de lpa hierin als eerstelijnswerker is zeer belangrijk. Hij beschikt hiervoor over een uitgebreid netwerk. Schoolverzuim is doorgaans een signaal van dieper gelegen oorzaken. Vaak speelt een complex van factoren een rol bij (dreigend) verzuim. Naast gezinsproblematiek, gedragsproblematiek en motivatieproblematiek gaat het daarbij om problemen van psychosociale aard, medische aard, schoolinhoudelijke aard, persoonlijkheidsproblematiek, identiteitsproblematiek in ruime zin en het ontbreken van een stimulerend toekomstperspectief. Het schoolverzuim dat aan de lpa wordt gemeld, wordt door de lpa onderzocht. Blijkt na gesprekken met de jongere en/of ouders/verzorgers, dat er sprake is van het weigeren van inschrijving bij een onderwijsinstelling, het weigeren van schoolbezoek of het niet meewerken aan een hulpverleningstraject dan kan worden overgegaan tot het opmaken van proces verbaal schoolverzuim. In voorkomende gevallen heeft de lpa de mogelijkheid om bij wijze van maatregel de Sociale Verzekeringsbank te verzoeken het recht op kinderbijslag op te schorten zolang het schoolbezoek niet is hervat. Wanneer er sprake is van beperkt verzuim zonder problematische achtergrond kan de lpa de zaak voor afdoening overdragen aan bureau HALT. De lpa functioneert zelfstandig en neemt zelfstandig -of zo nodig na collegiaal overleg- beslissingen. Hij neemt veelvuldig deel aan externe overlegsituaties zoals Zorg Advies Teams (ZAT s), zorgoverleg en ronde tafel, thuiszittersoverleg, Persoons Gerichte Aanpak (PGA)- bijeenkomsten, overleg met Justitie, Jeugdzorg, GGD etc. Naast verlenen van maatschappelijke zorg heeft de lpa functies op de volgende gebieden: - Beleidsontwikkeling: o.a. bijdrage leveren aan het maken van beleidsplannen; - Registreren: o.a. administratie/dossiervorming, jaarverslag; - Controleren: o.a. melding schoolverzuim, Arbeidsinspectie; - Justitieel: o.a. proces-verbaal opmaken; - Besluitvorming: o.a. op grond van diverse artikelen van de Lpw; - Voorlichting: o.a. (digitaal)materiaal maken voor scholen, ouders, jongeren, communicatie via sociale media ; - Preventie: o.a. actief leerplichtbeleid, overleg scholen; - Curatie: o.a. behandeling schoolverzuim, conflicthantering; - Signaleren: o.a. het opvangen van - en betekenis toekennen aan gebeurtenissen binnen en buiten de beroepspraktijk van de lpa, die het recht op onderwijs en /of de sociale omstandigheden van de leerplichtige jongere negatief kunnen beïnvloeden. Op basis van de Gemeenschappelijke Regeling Leerplicht Maastricht & Mergelland voert de gemeente Maastricht de werkzaamheden voortvloeiend uit de Lpw uit voor de gemeente Maastricht, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Meerssen, Valkenburg en Vaals. 6

7 1.2 SAMENWERKING EN OVERLEG Een groot aantal van de meldingen van leerlingen die bij het regionaal bureau binnenkomt, is steeds complexer van aard. Het is van belang om kennis en informatie over de jongeren uit te wisselen met andere (hulpverlenende) instanties en overeenstemming te bereiken over de wijze van aanpak Leerplichtambtenaren van het bureau Voortijdig Schoolverlaten nemen deel aan: Zorg AdviesTeams (ZAT) Leerplicht Casusoverleg (LPCO) Thuiszitters-overleg Verzuimspreekuren Netwerkoverleg risicojongeren Overleg bij het Veiligheidshuis, procesmanagement in het kader van de persoonsgerichte aanpak Binnen (bijna) alle scholen voor basis- en voortgezet onderwijs is een ZAT (zorgadviesteam) aanwezig of op afroep beschikbaar. In een ZAT worden zorgleerlingen besproken, Onder zorgleerlingen worden verstaan leerlingen met specifiek onderwijsbehoeften, zoals leerlingen met leer en gedragsproblemen of beperkingen van lichamelijke of zintuiglijke aard, die het volgen van onderwijs bemoeilijken (Smeets en Rispens,2008). De Evaluatie en Adviescommissie Passend Onderwijs (2008) omschrijft zorgleerlingen als alle leerlingen met specifieke problemen of beperkingen die een specifieke aanpak of extra hulp nodig hebben in het regulier of het speciaal onderwijs. Ook hoogbegaafde leerlingen kunnen dus zorgleerlingen zijn. In het schooljaar 2011/2012 hebben leerplichtambtenaren aan 75 ZAT s deelgenomen. Het ZAT 7

8 In het schooljaar hebben leerplichtambtenaren deelgenomen aan 75 ZAT-overleggen. Doelstelling ZAT Het komen tot één uniforme werkwijze, waarin de verbinding tussen onderwijs en zorg tot stand komt en waarmee vlotte en duidelijke toeleiding naar de juiste jeugdzorg voorop staat en brengt de koppeling tussen (voor)school en zorg tot stand. Het uitgangspunt is om vroeg te signaleren, zo licht mogelijke hulp te bieden en deze zo dicht mogelijk bij het kind te organiseren Leerplicht en ZAT De leerplichtambtenaar heeft kennis ten aanzien van het toezicht houden op de naleving van de Leerplichtwet, en ten aanzien van de aanpak van schoolverzuim bij leerlingen; hij/zij weet hoe het meest effectief in samenhang met hulpverlening te opereren om verzuim te voorkomen. Kan op basis van de ingebrachte informatie inschatten of inzet vanuit leerplicht wenselijk is, en of bij deze inzet het accent moet liggen op de maatschappelijke zorgtaak, of juist op de opsporingstaak van de leerplichtambtenaar. Het LPCO is het Leerplichtcasus-overleg. Hier worden alle proces-verbalen ongeoorloofd schoolverzuim besproken. Vervolgens wordt afgesproken wat met het proces-verbaal gaat gebeuren. Deelnemers aan dit overleg zijn vertegenwoordigers van Justitie, Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, Leerplicht. Het Thuiszitteroverleg is er voor leerlingen die geen school bezoeken, maar wel op een school ingeschreven staan ( jaarlijks ca. 30 à 40 leerlingen). Deze leerlingen worden in het Thuiszitteroverleg besproken en er wordt geprobeerd voor deze groep leerlingen een oplossing te vinden. Vertegenwoordigers van diverse schooltypes, hulpverlening en overkoepelende zorgstructuren nemen deel aan dit overleg. Verzuimspreekuren op scholen van VO en ROC Leeuwenborg Opleidingen. Ook dit jaar zijn de verzuimspreekuren op de scholen voor VO en ROC Leeuwenborg voortgezet. Leerplichtambtenaren spreken op school leerlingen aan over hun verzuim, nadat de school hierin eerst actie heeft ondernomen. Het netwerkoverleg risicojongeren dit is een overleg dat door een procesmanager van het Veiligheidshuis wordt georganiseerd. Hier worden jongeren besproken, waarbij risicogedrag wordt gezien en die behoedt moeten worden voor verdere ontsporing. Er wordt gekeken of er al hulp is, zo niet dan wordt deze opgestart, Leerplicht is één van de partners in dit overleg. Deelname aan deze initiatieven en overleggen blijft noodzakelijk om de jongeren op het juiste spoor te brengen. Problematische jongeren worden met meerdere ketenpartners in deze overleggen besproken. Informatie en zorgsignalen worden zo uitgewisseld, dat ingezette hulp beter wordt afgestemd. De overleggen zorgen ervoor dat alle betrokken partijen op één lijn zitten. Hiermee wordt het voortijdig schoolverlaten gereduceerd. 8

9 is de werkmethodiek van bureau VSV die gericht is op m.n. de uitgevallen jongeren van 16 tot 27 jaar die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie (het verzuim van de 16- en 17-jarigen valt onder het dossierhouderschap van de leerplichtambtenaar). Het verzuim van de 18+ leerlingen in het VO en MBO wordt door een verzuimconsulent opgepakt, vanuit het oogpunt dat preventie de voorkeur verdient en het in (bijna) alle gevallen beter is dat een leerling op school blijft. De consulent neemt deel aan het Zorg- en Adviesteam van Leeuwenborgh Opleidingen. Verzuimaanpak 18+ In het kader van de aanpak van het Voortijdig School Verlaten (VSV), speelt preventie een belangrijke rol. VSV wordt veelal voorafgegaan door verzuim. Door aan de voorkant van het VSV, het verzuim tijdig en met zorg op te pakken wordt het aantal VSV- ers positief beïnvloed. Bij de aanpak van het verzuim binnen ROC Leeuwenborgh Opleidingen worden van de diverse partijen zoals school, hulpverleningsinstanties, ouders/verzorgers, gemeente en niet op de laatste plaats de leerling zelf, noodzakelijke inspanningen verwacht. Alle inspanningen zijn gericht op het voorkomen van verzuim en/of de terugkeer van de leerling naar de opleiding. Samenwerking en persoonsgerichte aanpak vormt daarbij de basis tot succes. Persoonsgerichte aanpak impliceert dat er niet aan symptoombestrijding wordt gedaan, maar getracht wordt de oorzaak van het verzuim helder in kaart te brengen, om van hieruit gerichte acties te kunnen uitzetten, waarbij de leerling centraal staat. Verzuim kent vele oorzaken o.a. in de persoon gelegen factoren zoals lichamelijke en of psychische klachten, de levenswijze, de thuissituatie en schoolfactoren zoals studie en schoolkeuze, de relatie school en leerling en de onderlinge relaties tussen de leerlingen. Persoonsgerichte aanpak begint bij het vaststellen van een diagnose, de oorzaak van het verzuim. Snelle aanpak van verzuim vergroot de kans op terugkeer. Bovendien is de leerling gebaat bij een snelle diagnose en aanpak van de oorzaak van het verzuim. Naarmate het schooljaar vordert, neemt de hoeveelheid van het verzuim toe. De hoeveelheid van het verzuim is in het eerste studiejaar en in mindere mate in het tweede studiejaar groter dan in de bovenbouw. Met name in het eerste jaar verzuim hebben we te maken met: leerlingen die na de zomervakantie niet op school verschijnen. leerlingen die in de loop van het schooljaar verzuimen. In beide gevallen onderneemt de verzuimconsulent actie nadat de melding bij de gemeente is binnengekomen. Eerder dan in de bovenbouw liggen de oorzaken bij verkeerde studie richting, verkeerde school, tegenvallende verwachtingen. De ervaring leert dat scholen reeds eerder acties ondernemen om verzuimende leerlingen binnenboord te houden alvorens een verzuimmelding te doen bij DUO. De ervaring leert ook dat in het afgelopen jaar scholen steeds meer en eerder de samenwerking zoeken met de verzuimconsulent van de gemeente om het verzuim aan te pakken. De verzuimconsulent wordt steeds meer ingeschakeld bij de gesprekken tussen de school, de ouders/verzorgers, de leerling, School Maatschappelijk Werk (SMW) en eventueel uiteenlopende hulpverleningsinstanties. Tegenvallende studieresultaten kunnen eveneens gemakkelijk overgaan op verzuim. Ook in dat geval proberen scholen dit vroegtijdig op te pakken en de verzuimmedewerker vroegtijdig te betrekken bij de gesprekken met de leerling en ouders/verzorgers. Ten aanzien van uitschrijvingen is goed merkbaar dat scholen niet snel overgaan op definitieve uitschrijving als gevolg van slechte studieresultaten, wel of niet in combinatie met veelvuldig ongeoorloofd verzuim. Scholen gaan eveneens niet snel over tot vrijwillige uitschrijvingen, zonder uitvoerig met leerlingen en of ouders/verzorgers te communiceren en de mogelijkheden van de leerlingen te onderzoeken. Ook als de school wenst over te gaan tot uitschrijving, wordt de verzuimmedewerker erbij betrokken om gezamenlijk een laatste poging te doen om de leerling te handhaven. Ook het Arcus College is in de loop van schooljaar begonnen om deze werkwijze toe te passen in de afzonderlijke gevallen. Aanpak van De via de gemeente Maastricht ontwikkelde aanpak van houdt rekening met de verschillende leefgebieden rondom een jongere en is gebaseerd op zijn totale leefsysteem. Deze aanpak is succesvol gebleken; het heeft immers geen zin een jongere naar school of werk te begeleiden als hij hier (nog) niet aan toe is. Bureau VSV gaat in zijn aanpak 9

10 verder dan het alleen terugleiden van de VSV-er zonder startkwalificatie naar school of werk. Ook de meest kwetsbare jongeren, die vaak helemaal geen startkwalificatie kúnnen behalen, worden opgepakt. In dit geval zet men niet in op een lange-termijn-doelstelling maar op de kleinere tussenstappen waardoor de kans op succes groter is. De casemanagers maken gebruik van het Expertteam Dit is een Multi-disciplinaire netwerkorganisatie bestaande uit vertegenwoordigers van de gemeente Maastricht (casemanagers en coördinator, collega s Sociale Dienst), het UWV, MTB-Phoenix, Bureau Jeugdzorg, Leeuwenborgh Opleidingen en de stichtingen Trajekt, MEE, Limburgs Voortgezet Onderwijs, Alterius en Mosa Lira. Als de casuïstiek hierom vraagt worden daarnaast professionals uit andere organisaties uitgenodigd of om advies gevraagd. Te denken valt aan partners uit de Geestelijke Gezondheidszorg en het-ggd Vangnet. Ook is er regelmatig contact met het Veiligheidshuis. Voor het echter zover is spoort de casemanager J@W de jongere op (telefonisch of via huisbezoeken) en gaat met hem in gesprek. In het tweewekelijks overleg van het Expertteam wordt de meest complexe casuïstiek besproken en opgepakt en vervolgens wordt de jongere gevolgd totdat hij zijn bestemming heeft bereikt. De gemeente Maastricht is regisseur van dit netwerk en coördineert: grenzen tussen partners worden opgezocht en verlegd, overlap wordt weggewerkt en er wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Hoofddoelstelling is de sluitende aanpak voor jongeren. Een terugblik op het schooljaar laat een verzwaring van de problematiek zien in de cases die in het Expertteam aan de orde kwamen. Daarnaast zagen we dat de experts soms onder druk stonden door veranderende weten regelgeving en bezuinigingen. Er zijn in het schooljaar jongeren besproken, opgepakt en teruggeleid naar werk, onderwijs, leerwerktrajecten en zorg. Het betrof hier vaak jongeren, die afkomstig zijn uit het Voortgezet Speciaal Onderwijs, het Praktijkonderwijs en jongeren waarvoor niveau-1 op enig moment het hoogst haalbare is. In de praktijk blijkt dat de kwetsbare/overbelaste jongere meer nodig heeft dan de voorliggende voorzieningen bieden. Te denken valt aan kleinschalige praktijkgerichte opleidingen of voortrajecten, die erop gericht zijn een structurele verandering te bewerkstelligen voor jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dat soort voorzieningen zijn (nog) niet structureel beschikbaar. Via succesvolle pilots zoals Praktech (VSO) weten wij nu dat deze voorzieningen kunnen bijdragen aan een positief toekomstperspectief voor jongeren waardoor we kunnen voorkomen dat er langdurig gebruik moet worden gemaakt van een inkomensvoorziening van Sociale Zaken. Aangezien daarnaast de correlatie tussen Voortijdig Schoolverlaten en criminaliteit is aangetoond, loont het zeker om zo vroeg mogelijk via een persoonlijke aanpak te interveniëren; door een goede analyse/diagnostiek wordt de onderliggende reden van (herhaalde) uitval duidelijk waardoor een gerichte maatwerkaanpak kan worden ingezet. In dit kader moet de jongeren@work telescreening worden vermeld. Dit is een laagdrempelige test, die in samenwerking met een professioneel bureau van psychologen is ontwikkeld. In het schooljaar zijn in de vorm van een pilot bij 10 jongeren testen afgenomen. Deze pilot zal worden geëvalueerd. De eerste bevindingen zijn positief te noemen en deze testen kunnen ons helpen trajecten daar in te zetten waar ze ook kans van slagen maken. Stedelijke Stuurgroep Leren en Werken Dit bestuurlijk overleg kreeg in april 2009 haar structurele vorm. De Stuurgroep komt minimaal drie keer per jaar bij elkaar en is het sturende kader voor alle relevante initiatieven/projecten op het gebied van het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en de aanpak van jeugdwerkloosheid. Bestuurders van de volgende instanties nemen deel aan dit overleg: Bureau Jeugdzorg, LVO, Stichting Alterius, MTB-Phoenix, Sociale Zaken, het UWV, Leeuwenborgh Opleidingen, CITAVERDE, stichting Trajekt en stichting MEE. De wethouder Onderwijs van Maastricht is de voorzitter van deze Stuurgroep. Project Opsporen II In het kader van het Actieplan Jeugdwerkeloosheid kwetsbare jongeren, is bureau VSV op 1 juni 2011 gestart met het project Opsporen II. Jongeren van 18 tot 27 jaar zonder startkwalificatie die op enig moment onbereikbaar/onbemiddelbaar zijn gebleken, werden actief opgespoord, met het doel terugleiding naar onderwijs/arbeid of een voorbereidings- of hulpverleningsptraject. Daarnaast werd/wordt deze groep met weinig toekomstperspectief gecoached naar werk met meer perspectief/ interne opleiding en waar mogelijk ondersteund bij het alsnog behalen van een startkwalificatie. Door de activiteiten van Opsporen I, waarvan melding gemaakt in het jaarverslag van is van een deel van de oud-vsv ers bekend geworden wat hun dagbesteding is, welk perspectief ze hebben en op welke wijze ze in hun inkomsten voorzien. Het bleek echter dat deze jongeren veel moeilijker te beïnvloeden waren dan de groep van jongeren die nog niet zo lang geleden de school hebben verlaten. Dit wordt door literatuur en onderzoek aangetoond, evenals het gegeven dat persoonlijke begeleiding werkt. Dit is de reden dat project Opsporen II de nadruk heeft gelegd op de groep directe voortijdige schoolverlaters. Deze worden zo snel mogelijk opgepakt. De derde groep die wij in het kader van dit project hebben opgepakt zijn de jongeren die nog niet waren uitgevallen, maar waarbij er sprake was van schoolverzuim en/of de school geen contact meer met de jongere kreeg. We hebben onze expertise ingezet om deze kwetsbare groep langer in school te houden, mits de capaciteiten hiervoor aanwezig waren. Als 10

11 dit niet het geval was werden in het netwerk goede alternatieven gezocht zoals het behalen van certificaten of een arbeidskwalificatie. Project Opsporen is mede mogelijk gemaakt met ESF subsidie. Achterliggende doelstelling van Opsporen II was: Met de casuïstiek als uitgangspunt ontschotten, de samenwerking verbeteren (bundeling van faciliteiten en middelen) in het netwerk van het Expertteam én de doorontwikkeling naar de één-loket-functie. In dit licht moet ook de verdergaande samenwerking met de collega s van de Sociale Dienst worden gezien. Momenteel zijn we speerpunt van project Expertteam (Opsporen III), waar we in een volgend jaarverslag verder op zullen ingaan. 1.3 KORTE SCHETS RESULTATEN 2011/ jaar In de categorie 5-11 jarigen is het aantal meldingen met ca. 14% gedaald t.o.v. het schooljaar maar daar staat tegenover dat het aantal zorgmeldingen met ca. 10% is toegenomen. Daarnaast constateren wij dat de leerlingen in deze categorie die veel verzuimen, ook veel zorg nodig hebben. De deelname vanuit deze leeftijdscategorie aan onderwijs in het buitenland is in absolute zin bijna gelijk gebleven. Er is verder sprake van een behoorlijke stijging van het aantal opgemaakte processen-verbaal, die wordt veroorzaakt doordat er meer pv s zijn opgemaakt naar aanleiding van meldingen luxe-verzuim ( Ouders/verzorgers nemen hun kinderen buiten de schoolvakanties, zonder toestemming mee op vakantie ) In het geval van is een explosieve stijging te zien van bijna 64% (van 11 naar 18) daar waar het aantal voor absoluut verzuim gelijk gebleven is jaar In de categorie jarigen is in vergelijking met het schooljaar het aantal meldingen gelijk gebleven en is er sprake van een lichte daling (ca. 1%) van het aantal zorgmeldingen. De deelname vanuit deze leeftijdscategorie aan onderwijs in het buitenland is in absolute zin behoorlijk gestegen (ca. 18%). In deze leeftijdscategorie is eveneens sprake van een toename (ca. 12%) van het aantal opgemaakte processen-verbaal als gevolg van en is er zelfs meer dan een verdubbeling te zien van het aantal opgemaakte processen-verbaal absoluut verzuim (van 2 naar 5). De oorzaak hiervan moet gezocht worden in het aantal verbalen dat is opgemaakt tegen ouders/verzorgers, waarvan het kind in het buitenland op school zit, maar die niet de daarvoor benodigde verklaring hebben overlegd jaar In de categorie jarigen is er, afgezet tegen de aantallen uit het schooljaar , zowel wat betreft het verzuim (- 25,9%) alsook de zorg (- 9,7%) een substantiële daling te zien. Omdat op deze leeftijdscategorie de kwalificatieplicht niet meer van toepassing is worden er van rechtswege geen vrijstellingen meer afgegeven en houden wij geen registratie meer bij waardoor met betrekking tot dit onderwerp geen vergelijkingcijfers voorhanden zijn. Op het terrein van het voortijdig schoolverlaten (12-23 jarigen) is sprake van een aanzienlijke daling. 11

12 1.4 Onderwijs in het buitenland Volgens de Leerplichtwet mogen ouders hun kind inschrijven aan een school of onderwijsinstelling in het buitenland. Aangezien ons werkgebied grenst aan België en Duitsland wordt er vanuit onze regio dan ook gretig gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Er zijn dus kinderen die vanaf het begin van hun leerplichtige leeftijd meteen al in het buitenland naar school gaan, kinderen die aan het einde van groep 8 van de basisschool de overstap maken naar het voortgezet onderwijs in het buitenland en er zijn kinderen die na het behalen van hun vmbo-diploma nog een beroepsopleiding gaan volgen in het buitenland. Verder zijn er om uiteenlopende redenen nog kinderen ingeschreven aan diverse scholen en onderwijsinstellingen in andere landen, binnen en buiten Europa. Om enig inzicht te krijgen in hoe groot de omvang is van de groep kinderen die na het verlaten van groep 8 ingeschreven wordt aan een school of onderwijsinstelling in het buitenland hebben we per peildatum gekeken welke kinderen geen aansluitende schoolloopbaan in Nederland hebben maar voor de 1 e keer een vrijstelling gekregen hebben vanwege het volgen van onderwijs in het buitenland. Aantal overstappers groep 8 naar buitenland per Totaal Eijsden-Margraten 11 Gulpen-Wittem /2012 Maastricht 14 Meerssen 3 Vaals 1 Valkenburg aan de Geul 2 Totaal 33 In de loop van de jaren zijn er daardoor ca leerlingen per schooljaar die hun onderwijsloopbaan in het buitenland volgen c.q. gevolgd hebben. Opvallend is het te noemen dat het aantal leerlingen uit de gemeente Vaals dat deelneemt aan het onderwijs in het buitenland in de laatste jaren substantieel kleiner geworden is. Dit is overigens dan wel weer verklaarbaar gelet op de dalende inwoneraantallen in deze leeftijdscategorieën. Vrijstellingen 5-11 jarigen Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul Vrijstellingen jarigen Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul Totaal vrijstellingen jarigen jarigen Totaal

13 1.5 Organisatie Het Bureau VSV is onderdeel van het Team onderwijs, de verzelfstandigde uitvoeringsorganisatie Onderwijs. Een belangrijke taak die wordt uitgevoerd is het beheren van de leerplicht- en RMC-administratie. Het team leerplicht ziet namens het College van BenW toe op de naleving van de Leerplichtwet. Verder zijn in het bureau het centraal meld- en coördinatiepunt RMC en team ondergebracht. Het team leerplicht richt zich op alle schoolgaande jongeren. Alle acties van de leerplichtambtenaar worden ingegeven door de zorg voor een schoolloopbaan van jongeren in de leeftijd van 5 tot en met 22 jaar die leidt tot een startkwalificatie. Het team Jongeren@Work richt zich op voortijdige schoolverlaters. Door huisbezoeken af te leggen en een sluitende aanpak te bieden worden deze jongeren actief teruggebracht naar school en/of werk. Speerpunten zijn opleiden, kwalificeren en begeleiding richting arbeidsmarkt. De formatie van het bureau VSV bedraagt 11, 28 FTE. Organogram Team onderwijs Bureau VSV Bureau Leerlingenvervoer Beheer register Kinderopvang Leerplicht incl. Kwalificatieplicht vo / mbo Aanpak Schoolverzuim 5-18 jaar RMC Monitoren Uitval jaar Jongeren@Work Aanpak Schooluitval jaar Expertteam 1.6 Uitvalpercentage Dit jaar zijn de vergelijkingresultaten opgenomen uit de landelijke VSV-atlas (Ministerie van OCW) en percentages van nieuwe voortijdige schoolverlaters. Deze cijfers hebben betrekking op de gehele regio 39 (inclusief Sittard en Heerlen). In de tabel hieronder wordt een overzicht gegeven van de uitvalpercentages (aantal VSV-ers afgezet tegen het totaal aantal ingeschreven deelnemers per teldatum 1 oktober), van alle instellingen die in de registratie van het Ministerie zijn opgenomen voor PO, VO, (V)SO, en BVE ( MBO en VAVO) en het aantal geregistreerde voortijdige schoolverlaters (geregistreerd via DUO) gedurende het schooljaar. Schooljaar Aantallen % / ,8% / ,5% / ,4% / ,8% / ,0% / ,8% / ,5% Uit het overzicht blijkt dat het percentage voortijdig schoolverlaters in het schooljaar op basis van de voorlopige cijfers in regio 39 gedaald is van 3.8% naar 3,5%. 13

14 2.1 Jongeren van 5 tot 23 jaar Tabel 1: Leeftijdsopbouw en verdeling m/v naar gemeente Aantal op Eijsden- Gulpen- Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg peildatum Margraten Wittem aan de Geul M V M V M V M V M V M V Jaar Totaal Jaar Totaal Jaar Totaal Totaal overzicht Totaal Aantal M V Totaal Peildatum (standgegevens) Op basis van Key2Onderwijs: persoonsregistratie Totaal aantal leerplichtige jongeren: wettelijke verplichting Geeft (na aantal jaren) overzicht van krimp/groei jongeren Totaal overzicht

15 Tabel 1a: Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 5 tot 12 jaar Aantal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal M V M V M V M V M V M V M V Totaal Tabel 1b: Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 12 tot 18 jaar Aantal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal M V M V M V M V M V M V M V Totaal Tabel 1c: Jongeren en verdeling m/v naar gemeente 18 tot 23 jaar Aantal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal M V M V M V M V M V M V M V Totaal Tabel 1d: Jongeren en verdeling m/v totaal per gemeente 5 tot 23 jaar Aantal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal M V M V M V M V M V M V M V Totaal

16 Tabel 1e: Jongeren totaal per gemeente 5 tot 23 jaar van de laatste 3 schooljaren Peildatum Gemeente Eijsden-Margraten Totaal Peildatum Gemeente Gulpen-Wittem Totaal Peildatum Gemeente Maastricht Totaal Peildatum Gemeente Meerssen Totaal Peildatum Gemeente Vaals Totaal Peildatum Gemeente Valkenburg aan de Geul Totaal Peildatum Gemeente Maastricht en Heuvelland Totaal

17 2.2 Jongeren van 5 tot 12 jaar Tabel 2.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim leerlingen 5 tot 12 jaar Vrijstellingen Eijsden- Gulpen- Valkenburg Maastricht Meerssen Vaals Margraten Wittem a.d. Geul Lichamelijke/psychische ongeschiktheid (art. 5 sub a) Bedenkingen richting school (art. 5 sub b) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Totaal Vrijstellingen totaal Lichamelijke/psychische ongeschiktheid (art. 5 sub a) Bedenkingen richting school (art. 5 sub b) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) totaal Verzuim Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul Absoluut schoolverzuim Relatief schoolverzuim Totaal Verzuim totaal totaal Absoluut schoolverzuim 4 Relatief schoolverzuim 37 Proces verbaal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul pv absoluut verzuim pv relatief luxe verzuim pv Totaal Proces verbaal totaal totaal pv absoluut verzuim 4 pv relatief luxe verzuim 9 pv 9 Schooljaar Gegevens uit leerlingenadministratie (Key2Onderwijs) Geeft inzicht in verleende ontheffingen c.q. vrijstellingen die afgegeven zijn tijdens het schooljaar in de periode tot Geeft inzicht in verzuim per onderwijssoort en per gemeente 17

18 Tabel 2.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente leerlingen 5 tot 12 jaar Gemeente Aantal leerlingen met Aantal zorgleerlingen M V Totaal M V Totaal Eijsden-Margraten Gulpen-Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal Schooljaar Gegevens uit leerlingenadministratie (Key2Onderwijs) Geeft inzicht in totale caseload bureau leerplicht/rmc in preventie sfeer Geeft inzicht in aantal gemelde leerlingen op BSN; melding gaat boven zorgmelding Geeft inzicht in verzuim op basis van geslacht Geeft inzicht in zorgdossiers, d.w.z. leerlingen die met bureau leerplicht/rmc in aanraking zijn geweest zonder dat er sprake is van verzuim (bijv. n.a.v. bespreking in een zorgteam, voor verlof aanvragen buiten de reguliere vakanties, extra verlof, dreigend verzuim en problematische gezinssituaties) Grafiek Deelname onderwijs in het buitenland 18

19 Grafiek Verzuimmeldingen Grafiek Zorgmeldingen 19

20 2.3 Jongeren 12 tot 18 jaar Tabel 3.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim leerlingen 12 tot 18 jaar Vrijstellingen Eijsden- Gulpen- Valkenburg Maastricht Meerssen Vaals Margraten Wittem a.d. Geul Lichamelijke/psychische ongeschiktheid (art. 5 sub a) Bedenkingen richting school (art. 5 sub b) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Ander c.q. alternatief onderwijs (art. 15) Totaal Vrijstellingen totaal Lichamelijke/psychische ongeschiktheid (art. 5 sub a) Bedenkingen richting school (art. 5 sub b) Bezoek school buitenland ( art. 5 sub c) Ander c.q. alternatief onderwijs (art. 15) totaal Verzuim Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul Absoluut schoolverzuim Relatief schoolverzuim Totaal Verzuim totaal totaal Absoluut schoolverzuim 7 Relatief schoolverzuim 458 Proces verbaal Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul pv absoluut verzuim pv relatief luxe verzuim pv Totaal Proces verbaal totaal totaal pv absoluut verzuim 5 pv relatief luxe verzuim 2 pv 62 Schooljaar Gegevens uit leerlingenadministratie (Key2Onderwijs) Geeft inzicht in verleende ontheffingen c.q. vrijstellingen die afgegeven zijn tijdens het schooljaar in de periode tot Geeft inzicht in verzuim per onderwijssoort en per gemeente 20

21 Tabel 3.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente leerlingen 12 tot 18 jaar Gemeente Aantal leerlingen met Aantal zorgleerlingen M V Totaal M V Totaal Eijsden-Margraten Gulpen-Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal Schooljaar Gegevens uit leerlingenadministratie (Key2Onderwijs) Geeft inzicht in totale caseload bureau leerplicht/rmc in preventie sfeer Geeft inzicht in aantal gemelde leerlingen op BSN; melding gaat boven zorgmelding Geeft inzicht in verzuim op basis van geslacht Geeft inzicht in zorgdossiers, d.w.z. leerlingen die met bureau leerplicht/rmc in aanraking zijn geweest zonder dat er sprake is van verzuim (bijv. n.a.v. bespreking in een zorgteam, voor verlof aanvragen buiten de reguliere vakanties, extra verlof, dreigend verzuim en problematische gezinssituaties) Grafiek Deelname onderwijs in het buitenland 21

22 Grafiek Verzuimmeldingen Grafiek Zorgmeldingen 22

23 2.4 Jongeren 18 tot 23 jaar Tabel 4.1 Reden afwezigheid en soort schoolverzuim leerlingen 18 tot 23 jaar Verzuim Eijsden- Margraten Gulpen- Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg a.d. Geul Relatief schoolverzuim Totaal Verzuim totaal totaal Relatief schoolverzuim 162 Tabel 4.2 Relatief verzuimmelding en meldingen zorgleerlingen per gemeente leerlingen 18 tot 23 jaar Gemeente Aantal leerlingen met Aantal zorgleerlingen M V Totaal M V Totaal Eijsden-Margraten Gulpen-Wittem Maastricht Meerssen Vaals Valkenburg aan de Geul Totaal Schooljaar Gegevens uit leerlingenadministratie (Key2Onderwijs) Geeft inzicht in aantal gemelde leerlingen op BSN; melding gaat boven zorgmelding Geeft inzicht in zorgdossiers, d.w.z. leerlingen die met bureau leerplicht/rmc in aanraking zijn geweest op basis van de werkmethodiek J@W of die bijv. besproken zijn in een zorgteam Grafiek Grafiek

24 24

25 2.5 Jongeren 12 tot 23 jaar Voortijdig Schoolverlaten Sinds de jaren negentig moeten contactgemeenten aan het Ministerie van OCW rapporteren over de door de RMCfunctie behaalde resultaten en de stand van zaken in de (sub)regio met betrekking tot de uit te voeren functies. Sinds de introductie van het onderwijsnummer in het voortgezet- en het middelbaar beroepsonderwijs is het basisregister onderwijsnummer (BRON) een betrouwbare dataset geworden voor het genereren van landelijke cijfers over het aantal vsv-ers. Sinds 2007 wordt BRON gebruikt om de regionale en landelijke voortgang in het bestrijden van de schooluitval vast te stellen. (zie ook: Het rapporteren aan het Ministerie van OCW gebeurt in de vorm van de regionale RMC-effectrapportage. Het begrippenkader wordt, voor zover dit relevant is, hier nader beschreven want dit kader vormt tevens de basis voor ons jaarverslag. Definities en omschrijvingen 1 Scholen Tot de scholen op de onderscheiden sectoren kunnen worden gerekend: Scholen in de vo-sector Scholen voor speciaal voortgezet onderwijs Scholen voor regulier voortgezet onderwijs (waaronder praktijkonderwijs) Instellingen in de BVE-sector. Volgens artikel van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs vallen hieronder ROC s, AOC s en vakinstellingen. 2 Voortijdig schoolverlater Het begrip 'voortijdig schoolverlater' is in het kader van de RMC-functie gedefinieerd als degene: die de leeftijd van 23 jaren nog niet heeft bereikt, die niet in het bezit is van een diploma voorbereidend wetenschappelijk onderwijs of hoger algemeen voortgezet onderwijs dan wel een diploma van een opleiding als bedoeld in artikel 7.2.2, eerste lid, onderdelen b tot en met e, van de Wet educatie en beroepsonderwijs, en die: 1 het onderwijs aan de school gedurende een aaneengesloten periode van ten minste een maand of een door het bevoegd gezag te bepalen kortere periode zonder geldige reden niet meer volgt, of 2 bij de school wordt uitgeschreven of van de school wordt verwijderd. Voor de afbakening van het begrip voortijdig schoolverlater zijn daarmee de volgende vier elementen van belang: 1. maximum leeftijdsgrens: tot 23 jaar. In dit verband wordt als ondergrens 12 jaar gehanteerd, zodat ook leerplichtige voortijdige schoolverlaters meegerekend worden als vsv-er ( absoluut verzuim ). 2. minimum opleidingsgrens: Het niveau van de startkwalificatie is gedefinieerd als een diploma op tenminste niveau 2 van de kwalificatiestructuur secundair beroepsonderwijs (dit kan bereikt worden via de beroepsbegeleidende of de beroepsopleidende leerweg), dan wel niveau havo of vwo. Er is evenmin sprake van een voortijdig schoolverlater in geval van uitstroom uit het onderwijs met een diploma op een hoger gelegen niveau. Hoewel jongeren met een getuigschrift praktijkonderwijs of een diploma assistentenopleiding (niveau 1) niet aan de voornoemde opleidingsgrens (van het in algemene zin wenselijk geachte niveau 2 of hoger) van de startkwalificatie voldoen, worden zij niet gerekend tot de groep voortijdig schoolverlaters mits zij een plek op de arbeidsmarkt hebben. Deze individuele uitstromers moeten wel worden gemeld en na aanvullende actie om te bepalen of ze wel of niet aan het werk zijn wel worden geregistreerd. Jongeren die het praktijkonderwijs zonder getuigschrift of een assistent-opleiding zonder diploma verlaten en zich niet meer inschrijven voor een andere opleiding worden uiteraard wel gerekend tot voortijdig schoolverlaters en dienen te worden meegeteld bij de relevante tabellen: voor deze jongeren is ook nadere actie geboden. 3. geen inschrijving bij een onderwijsinstelling: Voortijdig schoolverlater = voortijdig onderwijsverlater. Een voortijdig schoolverlater is feitelijk een voortijdig onderwijsverlater: na de uitschrijving is geen sprake van een nieuwe inschrijving bij een onderwijsinstelling. Leerlingen die bijvoorbeeld na het behalen van een vmbo-diploma zich vervolgens niet meer inschrijven voor een vervolgopleiding, worden dus gerekend tot de groep voortijdig schoolverlaters. Ook zij, die zonder de gedefinieerde 25

26 minimum startkwalificatie worden uitgeschreven bij een onderwijsinstelling en gaan werken zonder gelijktijdig een opleiding te volgen, vallen dus onder deze categorie. 4. of wel een inschrijving bij een onderwijsinstelling maar langdurig afwezig ( als een ingeschreven leerling gedurende een aaneengesloten periode van tenminste 1 maand het onderwijs niet meer volgt). Er is geen sprake van voortijdig schoolverlaten in geval van overstap: naar een andere opleiding binnen een scholengemeenschap; en evenmin in geval van overstap naar een andere school; als de uitschrijving en inschrijving op elkaar aansluiten is er immers geen sprake van voortijdig onderwijsverlaten. Er hoeft dus dan ook geen registratie in het kader van de RMC-functie plaats te vinden. Vsv-ers die afkomstig zijn uit het voortgezet speciaal onderwijs (zmok) en het praktijkonderwijs dienen in het kader van de RMC-functie te worden geregistreerd. Ongeacht het feit of geconstateerd is dat een minimum startkwalificatie of assistentopleiding niet binnen bereik van de betreffende jongere ligt. 3 Studiejaar of schooljaar Een schooljaar, ook wel genoemd studiejaar, is de periode van 1 augustus van een jaar t/m 31 juli van het volgende jaar. 4 Werk Onder de opvatting van werk bij herplaatsing verstaan we de situatie dat een jongere 12 uur of meer per week betaald werk heeft (conform CBS definitie voor werkzame beroepsbevolking).. 26

27 2.5.1 VSV-aanpak Het kabinet Rutte II heeft de doelstelling voor het tegengaan van voortijdige schooluitval (vsv) aangescherpt. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters mag in 2016 nog maar maximaal zijn. Zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie: dat is in de eerste plaats goed voor de jongere zelf. Jongeren met een startkwalificatie komen vijf keer minder vaak voor in criminaliteitscijfers. Ze vinden ook beter hun weg op de arbeidsmarkt: de kans op werkloosheid is voor jongeren zonder startkwalificatie twee keer zo hoog. Zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie is ook gunstig voor ons allemaal: goed opgeleide arbeidskrachten dragen immers bij aan economisch herstel. Alle scholen in het middelbaar beroepsonderwijs en voortgezet onderwijs (met uitzondering van het voortgezet speciaal onderwijs en praktijk onderwijs) en de contactgemeenten van de 39 RMC regio s hebben in het voorjaar van 2012 het nieuwe vsv-convenant voor de periode ondertekend. Met de ondertekening van het vsv-convenant zetten het ministerie van Onderwijs, scholen en gemeenten zich ook de komende jaren gezamenlijk in om het aantal nieuwe vsv ers verder te verminderen naar maximaal voortijdig schoolverlaters in Scholen en RMC-regio's ontvangen hiervoor subsidie van het Rijk. Op 14 maart hebben de bestuurders van de RMC-regio Gewest Zuid-Limburg het VSV convenant ondertekend tijdens de conferentie Verbinden in het stadion van Fortuna Sittard. De lokale afgevaardigden van scholen en instanties gingen met elkaar in gesprek over de aanpak van VSV. Tijdens de conferentie kwamen diverse ontwikkelingen aan bod. Zoals de decentralisatie van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, Jeugdzorg, de Wet Werken naar Vermogen en de bezuinigingen in het passend onderwijs. De volgende partijen waren aanwezig om het convenant te ondertekenen. De wethouders van Heerlen, Sittard-Geleen en Maastricht. De vertegenwoordigers van het Voortgezet Onderwijs in de regio. De vertegenwoordigers van de 3 mbo instellingen in de regio. Door ondertekening van het convenant vallen de volgende scholen en instellingen onder de reikwijdte van het convenant: ROC Leeuwenborgh Opleidingen ROC Arcus College Sophianum scholengemeenschap in het Heuvelland Atheneum Trevianum Grotiuscollege DaCapocollege Rijksweg Zuid DaCapo Coll Broeksittarderweg Gymnasium vh Bernardinuscollege Gymnasium Trevianum Emmacollege HAVO Trevianum Connect C Sint-Janscollege Herlecollege Charlemagne College DaCapo College Born Romboutscollege Atheneum vh Bernardinuscollege Graaf Huyn College Bernardinuscollege Sintermeertencollege Stella Maris College SG Groenewald Porta Mosana College Sint-Maartenscollege Bonnefantencollege CITAVERDE College ROC Gilde Opleidingen Regionaal programma voortijdig schoolverlaten Een van de uitgangspunten van het convenant is dat de onderwijsinstellingen in de RMC-regio in ieder geval tot taak hebben het in kaart brengen van de regionale problematiek in die RMC-regio, in overleg met de RMC-contactgemeente. De onderwijsinstellingen stellen gezamenlijk en in overeenstemming met de RMC-contactgemeente een regionaal programma voortijdig schoolverlaten op van maatregelen die, blijkens een regionale analyse door de contactschool over de RMC-regio, zijn gericht op het verminderen van het aantal voortijdig schoolverlaters door enerzijds structurele borging van het voorkomen van voortijdig schoolverlaten in het onderwijsproces van de onderwijsinstellingen en anderzijds het bevorderen van de samenwerking tussen de onderwijsinstellingen onderling en gemeenten in die RMCregio. 27

In samenhang. Maastricht-Heuvelland. Jaarverslag

In samenhang. Maastricht-Heuvelland. Jaarverslag In samenhang Jaarverslag 2012-2013 Regionaal Bureauu Voortijdig Schoolverlaten Maastricht-Heuvelland Gemeenschappelijke regeling Regionale samenwerking leerplicht en RMC Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem,

Nadere informatie

Geen kind. kan gemist worden. Jaarverslag Leerplicht en RMC/J@W schooljaar 2013-2014 Team Onderwijs Sociale Zaken

Geen kind. kan gemist worden. Jaarverslag Leerplicht en RMC/J@W schooljaar 2013-2014 Team Onderwijs Sociale Zaken Geen kind kan gemist worden Jaarverslag Leerplicht en RMC/J@W schooljaar 2013-2014 Team Onderwijs Sociale Zaken JAARVERSLAG LEERPLICHT EN RMC/J@W SCHOOLJAAR 2013-2014 Team Onderwijs-Sociale Zaken van

Nadere informatie

Maastricht Heuvelland. JMW Jegers. Telefoonnummer: Raadsbesluit

Maastricht Heuvelland. JMW Jegers. Telefoonnummer: Raadsbesluit Raadsvergadering 5 september 2017 Volgnummer 26-2017 Onderwerp Programmanummer Vaststellen Jaarverslag Leerplicht-RMC/voortijdig schoolverlaten 2015-2016 Maastricht Heuvelland 9 Onderwijs Registratienummer

Nadere informatie

Raadsvergadering d.d.: 1 juli 2013 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland

Raadsvergadering d.d.: 1 juli 2013 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 1 juli 2013 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2011-2012 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

Raadsvergadering d.d.: 11 mei 2014 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland

Raadsvergadering d.d.: 11 mei 2014 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 11 mei 2014 Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2013-2014 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

RMC Factsheet. RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg

RMC Factsheet. RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg RMC Factsheet Convenantjaar 2013-2014 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: november 2015 RMC regio 39 : Gewest Zuid-Limburg Dit document

Nadere informatie

RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg. RMC Factsheet. Convenantjaar 2013-2014 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers Uitgave: maart 2015

RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg. RMC Factsheet. Convenantjaar 2013-2014 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers Uitgave: maart 2015 RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg RMC Factsheet Convenantjaar 2013-2014 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers Uitgave: maart 2015 RMC regio 39 : Gewest Zuid-Limburg Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg. RMC Factsheet. Convenantjaar 2012-2013 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers Uitgave: oktober 2014

RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg. RMC Factsheet. Convenantjaar 2012-2013 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers Uitgave: oktober 2014 RMC Regio 39 Gewest Zuid-Limburg RMC Factsheet Convenantjaar 2012-2013 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers Uitgave: oktober 2014 RMC regio 39 : Gewest Zuid-Limburg Dit document bevat

Nadere informatie

Raadsnota. Aan de gemeenteraad,

Raadsnota. Aan de gemeenteraad, Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 26 mei 2014 Agenda nr: 8 Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2012-2013 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

VOLGNUMMER DATUM TEAM april 2014 Sociale Zekerheid, Onderwijs en Sport

VOLGNUMMER DATUM TEAM april 2014 Sociale Zekerheid, Onderwijs en Sport DATUM TEAM 22 april 2014 Sociale Zekerheid, Onderwijs en Sport CORRESPONDENTIENUMMER BIJLAGEN RAADSCOMMISSIE 2014-14185 2 Breed Welzijn ONDERWERP RAADSVOORSTEL Vaststellen Jaarverslag Bureau Voortijdig

Nadere informatie

Voorwoord van de wethouder

Voorwoord van de wethouder JAARVERSLAG BUREAU VSV VOOR LP EN RMC/J@W SCHOOLJAAR 2014-2015 Voorwoord van de wethouder Op basis van de Leerplichtwet 1969, artikel 25, dient het College verslag aan de gemeenteraad uit te brengen over

Nadere informatie

Raadsnota. Aan de gemeenteraad,

Raadsnota. Aan de gemeenteraad, Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 29 juni 2009 Agenda nr: 6 Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht / Regionaal Meld en Coördinatiepunt (RMC) Maastricht en Mergelland 2007-2008 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

Uw raad wordt geadviseerd : - het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland vast te stellen.

Uw raad wordt geadviseerd : - het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland vast te stellen. Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 28 juni 2010 Agenda nr: 7 Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

Jaarverslag leerplicht gemeente Rijswijk. Schooljaar

Jaarverslag leerplicht gemeente Rijswijk. Schooljaar Jaarverslag leerplicht gemeente Rijswijk Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Aantal leerplichtigen in Rijswijk... Error! Bookmark not defined. Verzuimmeldingen leerplicht... 3 Schoolverzuim... 3 Absoluut verzuim...

Nadere informatie

Raadsvergadering d.d.: 30 mei 2016 Agenda nr: 5 Onderwerp: Vaststellen Jaarverslag Leerplicht-RMC/Voortijdig schoolverlaten

Raadsvergadering d.d.: 30 mei 2016 Agenda nr: 5 Onderwerp: Vaststellen Jaarverslag Leerplicht-RMC/Voortijdig schoolverlaten Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 30 mei 2016 Agenda nr: 5 Onderwerp: Vaststellen Jaarverslag Leerplicht-RMC/Voortijdig schoolverlaten 2014-2015 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Jaarverslag Leerplicht/RMC 2017-2018 S.A.W. Visser De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050) 367 54 66 1 19-12-2018 - Geachte heer, mevrouw, Hierbij presenteren wij u het jaarverslag

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant

Jaarverslag Leerplicht Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant gemeente WW w Oosterhout III III I III IIIIII III IIIII Aan de gemeenteraad Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 1016074484 1 0 JAN. 2017 In behandeling bij C. Kluvers tel: 140162 Onderwerp Jaarverslag Leerplicht

Nadere informatie

RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: februari 2018

RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: februari 2018 RMC Regio Gewest ZuidLimburg RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers versie Uitgave: februari RMC regio : Gewest ZuidLimburg Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

Jaarverslag leerplicht Schooljaar 2011-2012

Jaarverslag leerplicht Schooljaar 2011-2012 Jaarverslag leerplicht Schooljaar 2011-2012 Voorwoord 2 Behandelzaken 3 Tabellen & Grafieken 4 Toelichting cijfers jaarverslag 7 Trajectbureau Opleiding & Werk 8 Voorwoord De gemeente Soest wil dat alle

Nadere informatie

Landelijke doelstelling

Landelijke doelstelling 1 Landelijke doelstelling Op 9 augustus 2012 is per RMC-regio een convenant ondertekend. Voor RMC Oost Groningen (RMC regio1) is het convenant ondertekend door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en

Nadere informatie

ii urn MUI mi ii ini ii

ii urn MUI mi ii ini ii GEMEENTEBESTUUR VAN GULPEN-WITTEM Kenmerk : G. 14.03975 ii urn MUI mi ii ini ii Raadsnummer: BP/285 Dossiereode: -1.851.04.1/0004 Onderwerp: jaarverslag leerplicht en RMC schooljaar 2012-2013 en kennisneming

Nadere informatie

RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: februari 2019

RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: februari 2019 RMC Regio Gewest ZuidLimburg RMC Factsheet Convenantjaar Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers versie Uitgave: februari RMC regio : Gewest ZuidLimburg Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

RMC EN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN

RMC EN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN RMC EN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN Iedere jongere tussen de 12 en 23 jaar die het onderwijs verlaat zonder een startkwalificatie wordt aangemerkt als een Voortijdige Schoolverlater.

Nadere informatie

Relatief. Gouda Overige gemeenten (incl.verhuizing) Totaal leerplicht

Relatief. Gouda Overige gemeenten (incl.verhuizing) Totaal leerplicht Samenvatting Leerplicht en Kwalificatieplicht 2016-2017 gemeente Gouda Taakstelling - Visie Het bevorderen van deelname aan het onderwijs van alle leerplichtige leerlingen, het voorkomen van ontsporingen

Nadere informatie

Jaarverslag Voortijdig Schoolverlaten Maastricht en Mergelland

Jaarverslag Voortijdig Schoolverlaten Maastricht en Mergelland Jaarverslag Voortijdig Schoolverlaten 2005-2006 Maastricht en Mergelland Domein Sociale en Culturele zaken Sector Beleid, Services en Subsidies Regionaal Bureau Leerplicht en RMC Juni 2007 Inhoudsopgave

Nadere informatie

VERZUIM- EN MELDPROTOCOL V(S)O en MBO REGIO 38

VERZUIM- EN MELDPROTOCOL V(S)O en MBO REGIO 38 VERZUIM- EN MELDPROTOCOL V(S)O en MBO REGIO 38 Leerlingen tot 18 jaar zonder startkwalificatie vallen onder de leer- en kwalificatieplicht. Leerlingen tussen 18 en 23 jaar zonder startkwalificatie vallen

Nadere informatie

Inhoudsopgave verzuimkaart Clusius College mbo

Inhoudsopgave verzuimkaart Clusius College mbo Inhoudsopgave kaart Clusius College mbo VERZUIMKAART... 2 Verzuimregistratie... 2 Leer- en kwalificatieplicht... 2 Taken van de leerplichtambtenaar... 3 Taken van het RMC... 3 Verzuimbeleid van het Clusius

Nadere informatie

Bijlage G behorende bij artikel 28. Model RMC-effectrapportage, met handleiding. Inleiding

Bijlage G behorende bij artikel 28. Model RMC-effectrapportage, met handleiding. Inleiding Bijlagen bij de Uitvoeringsregeling bestrijding voortijdig schoolverlaten en regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten, kenmerk VSV/2008/51122 Bijlage G behorende bij artikel 28 Model

Nadere informatie

~"t'~ Emmen. ~~ Gemeente IIII~ I~II~II~IIIIIII~II~ 1I11~1"1. De Raad van de gemeente Emmen Postbus RA EMMEN

~t'~ Emmen. ~~ Gemeente IIII~ I~II~II~IIIIIII~II~ 1I11~11. De Raad van de gemeente Emmen Postbus RA EMMEN Raadhuisplein 1 7811 AP Emmen t. 140591 f. 0591 685599 Postbus 30001 7800 RA Emmen e. gemeente@emmen.nl i. gemeente.emmen.nl Gemeente "t' Emmen De Raad van de gemeente Emmen Postbus 30.001 7800 RA EMMEN

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief Nr. :

Raadsinformatiebrief Nr. : Raadsinformatiebrief Nr. : Reg.nr. : 12.0118 B&W verg. : 7-02-2012 Onderwerp:Jaarverslag leerplicht 2010-2011 1) Status In het licht van de actieve informatieplicht informeren wij U over de stand van zaken

Nadere informatie

Gezamenlijke aanpak schoolverzuim Voortgezet Onderwijs regio Zuid-Holland Zuid

Gezamenlijke aanpak schoolverzuim Voortgezet Onderwijs regio Zuid-Holland Zuid Gezamenlijke aanpak schoolverzuim Voortgezet Onderwijs regio Zuid-Holland Zuid Juli 2014 Samenkomen is een begin Bij elkaar blijven is vooruitgang Samenwerken is succes" Verzuimaanpak wettelijke kaders

Nadere informatie

Regionaal Bureau Leerplicht Jaarverslag schooljaar 2016/2017

Regionaal Bureau Leerplicht Jaarverslag schooljaar 2016/2017 Regionaal Bureau Leerplicht Jaarverslag schooljaar 2016/2017 Leerplicht: de beschercing van het recht op onderwijs Onderwijs biedt kinderen en jongeren de kans hun mogelijkheden en talenten te ontdekken,

Nadere informatie

Wat is schoolverzuim? Volgens de Leerplichtwet van 1969 wordt onderscheid gemaakt in geoorloofd en ongeoorloofd schoolverzuim:

Wat is schoolverzuim? Volgens de Leerplichtwet van 1969 wordt onderscheid gemaakt in geoorloofd en ongeoorloofd schoolverzuim: Verzuimprotocol afdeling Vormgeving s.g. De Rooi Pannen SCHOOLVERZUIM Wat is schoolverzuim? Volgens de Leerplichtwet van 1969 wordt onderscheid gemaakt in geoorloofd en ongeoorloofd schoolverzuim: Geoorloofd

Nadere informatie

Jaarplan Leerplicht. Schooljaar 2013-2014. Gemeente Velsen

Jaarplan Leerplicht. Schooljaar 2013-2014. Gemeente Velsen Jaarplan Leerplicht Schooljaar 2013-2014 Gemeente Velsen 1 2 Inleiding Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Zo kunnen zij zich voorbereiden op de maatschappij en de arbeidsmarkt. In Nederland

Nadere informatie

DUMMY JAARVERSLAG VERSIE JAN. 2010

DUMMY JAARVERSLAG VERSIE JAN. 2010 DUMMY JAARVERSLAG VERSIE 1.1 18 JAN. 2010 INLEIDING Voor u ligt het jaarverslag leerplicht en voortijdig schoolverlaten over het schooljaar 2008/2009 van het regionaal bureau Leerplicht/RMC Maastricht

Nadere informatie

Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel

Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave Inleiding... 1 1. Verzuim en sanctiemogelijkheden... 1 2. De cijfers... 2 2.1 Aantal leerplichtige leerlingen...

Nadere informatie

RMC FUNCTIE EN DE VSV AANPAK

RMC FUNCTIE EN DE VSV AANPAK RMC FUNCTIE EN DE VSV AANPAK RMC toelichting functie Uitvoering RMC leerplicht inhoud en cijfers VSV aanpak organisatie activiteiten cijfers Ontwikkelingen nieuwe VSV aanpak kwetsbare jongeren verandering

Nadere informatie

Achtergrondinformatie formatiemeter 2014

Achtergrondinformatie formatiemeter 2014 Achtergrondinformatie formatiemeter 2014 Aanleiding De formatierichtlijn leerplichtfunctie dateert uit 2007. Een aantal ontwikkelingen is aanleiding om de formatierichtlijn in 2013 tegen het licht te houden.

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: 29-10-2013 Onderwerp: Jaarverslag leerplicht schooljaar 2012-2013 Conceptbesluit: 1. Het jaarverslag Leerplicht schooljaar 2012-2013

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum Jaarverslag Leerplicht Schooljaar -6, oktober 6 Inleiding Het leerplichtjaarverslag -6 dat wij u hierbij aanbieden is het jaarverslag voor de gemeenten, en. Leeswijzer In dit verslag wordt inzicht gegeven

Nadere informatie

Beantwoording vragen rondom in- en uitschrijving in het voortgezet onderwijs

Beantwoording vragen rondom in- en uitschrijving in het voortgezet onderwijs Beantwoording vragen rondom in- en uitschrijving in het voortgezet onderwijs Hoofdvraag Is artikel 10, eerste lid, Leerplichtwet 1969 (Lpw 1969), onverenigbaar met artikel 4 en 5 van het Bekostigingsbesluit

Nadere informatie

Leerplicht in Baarn. Jaarverslag en

Leerplicht in Baarn. Jaarverslag en Leerplicht in Baarn Jaarverslag 2014-2015 en 2015-2016 Inhoud Wettelijk kader 1 Verzuimsoorten 1 Aantallen leerlingen en verzuim Baarnse jongeren 2 Interventies 3 Toelichting op verzuim en interventiecijfers

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 0-07 Delfzijl Loppersum Delfzijl, oktober 07 Inleiding Het leerplichtjaarverslag 0-07 dat wij u hierbij aanbieden is het jaarverslag voor de gemeenten Delfzijl, en Loppersum.

Nadere informatie

Beleidskader RMC Regio 37 Zuidoost-Brabant Januari 2017

Beleidskader RMC Regio 37 Zuidoost-Brabant Januari 2017 Beleidskader RMC 2017-2020 Regio 37 Zuidoost-Brabant Januari 2017 Inleiding Voor u ligt het beleidskader RMC van de regio Zuidoost-Brabant. RMC staat voor Regionaal Meld- en Coördinatiepunt. Gemeenten

Nadere informatie

Verzuim- en. meldprotocol. 12-23 jaar in VO en MBO Noorden Midden-Limburg (regio 38)

Verzuim- en. meldprotocol. 12-23 jaar in VO en MBO Noorden Midden-Limburg (regio 38) Verzuim- en meldprotocol 12-23 jaar in VO en MBO Noorden Midden-Limburg (regio 38) Leerlingen/studenten tot 18 jaar zonder startkwalificatie vallen onder de leer- en kwalificatieplicht. Leerlingen/studenten

Nadere informatie

Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel

Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel Schooljaar 2016-2017 Inhoudsopgave Inleiding... 1 1. Verzuim en sanctiemogelijkheden... 1 2. De cijfers... 2 2.1 Aantal leerplichtige leerlingen...

Nadere informatie

Leerplichtbeleid gemeente Tynaarlo Administratie van scholen en gemeente Leerplicht; verzuimmelding, vrijstelling

Leerplichtbeleid gemeente Tynaarlo Administratie van scholen en gemeente Leerplicht; verzuimmelding, vrijstelling Inleiding Hierbij bieden wij u het jaarverslag Leerplicht 2012-2013 aan, waarin verslag wordt uitgebracht over het uitgevoerde leerplichtbeleid over genoemd schooljaar. Leerplicht is een belangrijk middel

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds CONVENANT VSV GEWEST ZUID-LIMBURG

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds CONVENANT VSV GEWEST ZUID-LIMBURG STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 16352 9 augustus 2012 CONVENANT VSV 2012 2015 GEWEST ZUID-LIMBURG Convenant tussen de Minister van Onderwijs, Cultuur

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum Jaarverslag Leerplicht Schooljaar 07-08 Delfzijl Appingedam Loppersum Delfzijl, oktober 08 Inleiding Het leerplichtjaarverslag 07-08 dat wij u hierbij aanbieden is het jaarverslag voor de gemeenten Delfzijl,

Nadere informatie

RMC Noord-Kennemerland. Presentatie PORA 6 januari 2016

RMC Noord-Kennemerland. Presentatie PORA 6 januari 2016 Presentatie PORA 6 januari 2016 Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voorstellen Doel -functie Wanneer is er sprake van (dreigend) voortijdig schoolverlaten? -een jongere die nog geen 23 is én -niet in

Nadere informatie

Protocol Thuiszitters Versie 26-3-2015; t.d.v. ambtelijk en intern overleg SWV VO Weert Nederweert en Cranendonck. Door; Bram Winantz en Thijs Stroeks

Protocol Thuiszitters Versie 26-3-2015; t.d.v. ambtelijk en intern overleg SWV VO Weert Nederweert en Cranendonck. Door; Bram Winantz en Thijs Stroeks Protocol Thuiszitters Versie 26-3-2015; t.d.v. ambtelijk en intern overleg SWV VO Weert Nederweert en Cranendonck. Door; Bram Winantz en Thijs Stroeks Het samenwerkingsverband VO Weert Nederweert Cranendonck

Nadere informatie

Beleidsplan Regionaal Bureau Leerplicht

Beleidsplan Regionaal Bureau Leerplicht Beleidsplan Regionaal Bureau Leerplicht 2018-2022 Taken Regionaal Bureau Leerplicht Het Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) voert voor de gemeenten in de Duin & Bollenstreek en de Leidse Regio de leerplichtfunctie

Nadere informatie

JAARVERSLAG LEERPLICHT RMC 2015 / 2016 GEMEENTE WEERT GEMEENTE NEDERWEERT

JAARVERSLAG LEERPLICHT RMC 2015 / 2016 GEMEENTE WEERT GEMEENTE NEDERWEERT JAARVERSLAG LEERPLICHT RMC 2015 / 2016 GEMEENTE WEERT GEMEENTE NEDERWEERT 1. Inleiding 2 JAARVERSLAG LEERPLICHT RMC 2015-2016 1. Inleiding Het Jaarverslag Leerplicht, RMC en Leerlingenvervoer. Het behalen

Nadere informatie

B&W Vergadering. Besluit 1. Het college stemt in met de Intentieovereenkomst van de bevoegde gezagen van de

B&W Vergadering. Besluit 1. Het college stemt in met de Intentieovereenkomst van de bevoegde gezagen van de 2.2.6 Intentieovereenkomst Voortijdig Schoolverlaten 1 Dossier 741 voorblad.pdf B&W Vergadering Dossiernummer 741 Vertrouwelijk Nee Vergaderdatum 6 september 2016 Agendapunt 2.2.6 Omschrijving Intentieovereenkomst

Nadere informatie

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio Programmabegroting RBL Oosterschelderegio 2018-2021 Programmabegroting 2018-2021 RBL definitief 1 Programmabegroting 2018-2021 RBL Oosterschelderegio Programma Leerplicht Hoofdkenmerken/ doelstelling programma

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht & RMC

Jaarverslag Leerplicht & RMC Gooi en Vechtstreek Jaarverslag Leerplicht & RMC Schooljaar We sluiten aan! Het schooljaar was een bijzonder jaar voor het RBL. Een schooljaar waarin een tweetal wetten is ingevoerd die de zorg voor en

Nadere informatie

Leerplichtverslag

Leerplichtverslag Leerplichtverslag 2015-2016 Leerplichtverslag 2015-2016 1 2 Leerplichtverslag 2015-2016 Inleiding Onderwijs is de sleutel tot persoonlijke groei. Het biedt kinderen en jongeren de kans hun eigen mogelijkheden

Nadere informatie

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio Bijlage 1 Programmabegroting RBL Oosterschelderegio 2019-2022 Programmabegroting 2019-2022 RBL concept 1 Programmabegroting 2019-2022 RBL Oosterschelderegio Programma Leerplicht Hoofdkenmerken/ doelstelling

Nadere informatie

Memo Reg.nr.: I-WL/2015/178 / RIS

Memo Reg.nr.: I-WL/2015/178 / RIS Memo Reg.nr.: I-WL// / RIS - Aan : Gemeenteraad en Burgerparticipatieraad Van : College Datum : februari Onderwerp : Leerplicht en schooluitval - Bijlage(n) : Jaarverslag RBL BNO - (I-WL//96) Aanleiding

Nadere informatie

Jaarverslag Leerlingzaken

Jaarverslag Leerlingzaken Jaarverslag Leerlingzaken 2014 2015 Inhoud Voorwoord > Tabel: Aantal Leerlingen in Utrecht > Visie en uitgangspunten > Tabel: Verzuimcijfers > De Wet > Tabel: Vrijstellingen > Tabel: Controle in het mbo

Nadere informatie

Opgave schoolverzuim leer- en kwalificatieplichtige leerlingen over het schooljaar

Opgave schoolverzuim leer- en kwalificatieplichtige leerlingen over het schooljaar Opgave school leer- en leerlingen over het schooljaar 2017-2018 1. Algemene inleiding Elke gemeente moet jaarlijks aan de minister gegevens verstrekken over de omvang en de behandeling van het gemelde

Nadere informatie

Programmabegroting/Jaarrekening

Programmabegroting/Jaarrekening Programmabegroting/Jaarrekening RBL Oosterschelderegio Bijlage 4 Inhoudsopgave Programmabegroting 2014-2017 Begrotingswijziging 2013 Jaarverslag 2012 - programmaverantwoording - jaarrekening Begroting

Nadere informatie

Jaarverslag 2014-2015. Regionaal Bureau Leerplicht/RMC Oosterschelderegio

Jaarverslag 2014-2015. Regionaal Bureau Leerplicht/RMC Oosterschelderegio Jaarverslag 2014-2015 Regionaal Bureau Leerplicht/RMC Oosterschelderegio 1 2 Jaarverslag RBL Oosterschelderegio 2014-2015 Inleiding Op 1 april 2015 bestond het RBL 5 jaar. We hebben dit gevierd met een

Nadere informatie

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio

Programmabegroting RBL Oosterschelderegio Programmabegroting RBL Oosterschelderegio 2017-2020 Programmabegroting 2017-2020 RBL definitief 1 Programmabegroting 2017-2020 RBL Oosterschelderegio Programma Leerplicht Hoofdkenmerken/ doelstelling programma

Nadere informatie

factsheet februari 2014

factsheet februari 2014 factsheet februari Sliedrecht De factsheet Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (LVS) geeft inzicht in het schoolverzuim van leerlingen in de totale regio Zuid-Holland Zuid en afzonderlijke gemeenten.

Nadere informatie

Deel 1: De uitvoering van de Kwalificatieplicht en RMC in de regio Vallei

Deel 1: De uitvoering van de Kwalificatieplicht en RMC in de regio Vallei JAARVERSLAG KWALIFICATIEPLICHT EN RMC 2016-2017 Deel 1: De uitvoering van de Kwalificatieplicht en RMC in de regio Vallei 1.1. Kwalificatieplicht en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 29438 16 oktober 2014 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 10 oktober 2014, nr. MBO/673823,

Nadere informatie

Verzuim- en. meldprotocol. voor jongeren van 12-23 jaar voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in Noord en Midden-Limburg (regio 38)

Verzuim- en. meldprotocol. voor jongeren van 12-23 jaar voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in Noord en Midden-Limburg (regio 38) Verzuim- en meldprotocol voor jongeren van 12-23 jaar voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in Noord en Midden-Limburg (regio 38) Herziene versie na evaluatie - maart 2014 Leerlingen/studenten tot

Nadere informatie

Collegebesluit. Nummer 2017/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 1.1 Onderwijs en sport

Collegebesluit. Nummer 2017/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 1.1 Onderwijs en sport Collegebesluit Onderwerp Jaarverslag 2016-2017 Leerplein, leerplicht en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Nummer 2017/495218 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 1.1 Onderwijs

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht

Jaarverslag Leerplicht Jaarverslag Leerplicht 2016-2017 Leerplicht Spijbelen of schoolverzuim is vaak een voorbode van voortijdig school verlaten. De gemeente Eemsmond hecht dan ook grote waarde aan een adequate handhaving van

Nadere informatie

Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim op grond van de Leerplichtwet 1969

Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim op grond van de Leerplichtwet 1969 Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim op grond van de Leerplichtwet 1969 1. Definities schoolverzuim In de Leerplichtwet 1969 (hierna: de Leerplichtwet) worden verschillende soorten schoolverzuim

Nadere informatie

Wat is leerplicht? Wat is kwalificatieplicht?

Wat is leerplicht? Wat is kwalificatieplicht? beverwijk.nl Voor u ligt het jaarverslag Leerplicht - 2018. Met dit jaarverslag willen wij u informeren over de taken en activiteiten van de leerplichtambtenaren van de gemeente Beverwijk. Wij voeren de

Nadere informatie

CONVENANT VSV 2012-2015 (naam regio)

CONVENANT VSV 2012-2015 (naam regio) CONVENANT VSV 2012-2015 (naam regio) Convenant tussen de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de RMCcontactgemeente van de RMC-regio ( ) en onderstaande onderwijsinstellingen inzake het terugdringen

Nadere informatie

Ziekteverzuim het nieuwe spijbelen!? Samenwerking. Vrijstellingen

Ziekteverzuim het nieuwe spijbelen!? Samenwerking. Vrijstellingen Samenwerking De leerplichtambtenaren worden veelvuldig geconsulteerd en ingezet door het onderwijs om dreigend van leerlingen preventief aan te pakken. Leerplicht schuift geregeld aan bij een multi disciplinair

Nadere informatie

uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum maart 2015 Jaarverslag leerplicht schooljaar 2013/2014 VERZONDEN

uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum maart 2015 Jaarverslag leerplicht schooljaar 2013/2014 VERZONDEN gemeentebestuur Postbus 15 1440 AA Purmerend PURMEREND Jjp telefax 0299-452124 Aan de gemeenteraad van Purmerend uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 1182949 10 maart 2015 onderwerp Jaarverslag leerplicht

Nadere informatie

Jaarverslag leerplicht gemeente Hoorn Schooljaar 2012/2013. Inhoudsopgave: 1. Samenvatting. 2. Inleiding. 3. Cijfers en resultaten

Jaarverslag leerplicht gemeente Hoorn Schooljaar 2012/2013. Inhoudsopgave: 1. Samenvatting. 2. Inleiding. 3. Cijfers en resultaten 1 Jaarverslag leerplicht gemeente Hoorn Schooljaar 2012/2013 Inhoudsopgave: 1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Cijfers en resultaten 4. Trends en Ontwikkelingen 4.1 Transities Jeugd en Passend Onderwijs 4.2

Nadere informatie

PROTOCOL MELDING EN REGISTRATIE VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS REGIO ZUID-HOLLAND ZUID

PROTOCOL MELDING EN REGISTRATIE VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS REGIO ZUID-HOLLAND ZUID PROTOCOL MELDING EN REGISTRATIE VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS REGIO ZUID-HOLLAND ZUID Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Hoofdstuk 1 Inleiding. 3 Hoofdstuk 2 Melding en registratie. 5 Bijlage 1 Stroomschema

Nadere informatie

Leerplicht in Baarn. Jaarverslag

Leerplicht in Baarn. Jaarverslag Leerplicht in Baarn Jaarverslag 2016-2017 Inhoud Wettelijk kader 1 Verzuimsoorten 1 Verzuimloket voor álle scholen 2 Aantallen leerlingen en verzuim Baarnse jongeren 3 Interventies 4 Toelichting op verzuim

Nadere informatie

Opgave schoolverzuim leer- en kwalificatieplichtige leerlingen over. schooljaar

Opgave schoolverzuim leer- en kwalificatieplichtige leerlingen over. schooljaar Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie DUO/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie bvh 079-3232.666

Nadere informatie

Vaststellen verzuimprotocol Beroeps en Volwassenen Educatie

Vaststellen verzuimprotocol Beroeps en Volwassenen Educatie Openbaar Onderwerp Vaststellen verzuimprotocol Beroeps en Volwassenen Educatie Programma / Programmanummer Onderwijs / 1073 BW-nummer Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting Om schooluitval

Nadere informatie

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum

Jaarverslag Leerplicht. Schooljaar Delfzijl Appingedam Loppersum Jaarverslag Leerplicht Schooljaar, oktober Inleiding Het leerplichtjaarverslag dat wij u hierbij aanbieden is het jaarverslag voor de gemeenten, en. Leeswijzer In dit verslag wordt inzicht gegeven in de

Nadere informatie

Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer. schooljaar

Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer. schooljaar Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer schooljaar 2015-2016 Juridische aangelegenheden en Bestuursondersteuning/ Onderzoek en Statistiek Analyse verzuimmeldingen Zoetermeer Schooljaar 2015-2016 Februari 2017

Nadere informatie

Jaarverslag tabellen Leerplicht en RMC

Jaarverslag tabellen Leerplicht en RMC verbind Ontwikkeling Leerplicht / RMC Stadskantoor Lübeckplein 2 Postbus 10007 000 GA Zwolle Telefoon (03) 49 20 34 Fax (03) 49 20 41 m.van.esterik@zwolle.nl www.zwolle.nl Jaarverslag 2011-2012 tabellen

Nadere informatie

Opgave op grond van artikel 25, tweede lid, van de Leerplichtwet 1969 over schooljaar

Opgave op grond van artikel 25, tweede lid, van de Leerplichtwet 1969 over schooljaar Opgave op grond van artikel 25, tweede lid, van de Leerplichtwet 1969 over schooljaar 2009-2010. 1. Algemene inleiding De Leerplichtwet 1969 schrijft voor dat jaarlijks door elke gemeente een opgave wordt

Nadere informatie

Iedereen naar school..

Iedereen naar school.. Iedereen naar school.. Onderwijs is een grondrecht van alle inwoners van Nederland. Kinderen/ jongeren hebben recht op een goede school, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot mondige, zelfstandige volwassenen,

Nadere informatie

Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim

Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim Bijlage 1 Definities en cijfers schoolverzuim 1. Definities schoolverzuim In de Leerplichtwet 1969 (hierna: de Leerplichtwet) worden verschillende soorten schoolverzuim onderscheiden: 1) Relatief verzuim.

Nadere informatie

Verslag Uitvoering Leerplichtwet en RMC besluit Team Onderwijs & Kinderopvang Gemeente Enschede

Verslag Uitvoering Leerplichtwet en RMC besluit Team Onderwijs & Kinderopvang Gemeente Enschede Verslag Uitvoering Leerplichtwet en RMC besluit 2016-2017 Team Onderwijs & Kinderopvang Gemeente Enschede Verslag Uitvoering Leerplichtwet en RMC besluit 2016-2017 Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is Leerplicht

Nadere informatie

Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer. Schooljaar

Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer. Schooljaar Analyse Verzuimmeldingen Zoetermeer Schooljaar 2014-2015 Juridische aangelegenheden en Bestuursondersteuning/ Onderzoek en Statistiek Analyse verzuimmeldingen Zoetermeer Schooljaar 2014-2015 7 januari

Nadere informatie

VERZUIM- EN MELDPROTOCOL PO ( )

VERZUIM- EN MELDPROTOCOL PO ( ) VERZUIM- EN MELDPROTOCOL PO (17-10-2017) Spijbelen - uren/dagen 16 uur in

Nadere informatie

P r o t o c o l : V e r z u i m

P r o t o c o l : V e r z u i m Leerplichtwet Volledige leerplicht: vanaf de eerste schooldag van de maand na de 5 e verjaardag tot aan het eind van het schooljaar waarin de leerling 16 jaar wordt of aan het einde van het 12 e volledig

Nadere informatie

CONVENANT VSV GEWEST ZUID-LIMBURG

CONVENANT VSV GEWEST ZUID-LIMBURG CONVENANT VSV 2012-2015 GEWEST ZUID-LIMBURG Convenant tussen de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de RMC-contactgemeente van de RMC-regio Gewest Zuid-Limburg en onderstaande onderwijsinstellingen

Nadere informatie

Jaarverslag leerplicht schooljaar 2011/2012

Jaarverslag leerplicht schooljaar 2011/2012 Jaarverslag leerplicht schooljaar 2011/2012 Inleiding Op grond van artikel 25 van de leerplichtwet moeten burgemeester en wethouders jaarlijks verslag uitbrengen aan de gemeenteraad over het in de gemeente

Nadere informatie

Raadsnota. Aan de gemeenteraad,

Raadsnota. Aan de gemeenteraad, Raadsnota Raadsvergadering d.d.: Agenda nr: Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht Maastricht en Mergelland 2006-2007 Jaarverslag Voortijdige Schoolverlaten/RMC 2006-2007 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting

Nadere informatie

Aantal scholen in de gemeente, verdeeld naar schoolsoort en aantal leerlingen over schooljaar 2007-2008

Aantal scholen in de gemeente, verdeeld naar schoolsoort en aantal leerlingen over schooljaar 2007-2008 Voorwoord Voor u ligt het verslag van de leerplichtgegevens van het schooljaar 2007-2008. De basis voor dit verslag is artikel 25 van de Leerplichtwet 969. De uitvoering van de leerplicht is bij de gemeente

Nadere informatie

Voorstel: in te stemmen Leerplichtverslag 2008/2009 op grond van artikel 25 van de leerplichtwet. Vervolgens het verslag vaststellen

Voorstel: in te stemmen Leerplichtverslag 2008/2009 op grond van artikel 25 van de leerplichtwet. Vervolgens het verslag vaststellen Aan de gemeenteraad Registratienummer: GF10.20081 Datum: 15 juni 2010 Agendapunt: 12 Portefeuillehouder: de heer drs. P.M.M. de Jonge Behandelend ambtenaar: I.Koning/Gep Fokken Onderwerp: Jaarverslagleerplicht

Nadere informatie

Opgave op grond van artikel 25, tweede en derde lid van de Leerplichtwet 1969 over schooljaar 2006-2007

Opgave op grond van artikel 25, tweede en derde lid van de Leerplichtwet 1969 over schooljaar 2006-2007 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie bvh 079-3232.666

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF

RAADSINFORMATIEBRIEF RAADSINFORMATIEBRIEF Onderwerp: Jaarverslag leerplicht Deurne 2013-2014 Registratienummer: 00539874 Datum: 7 juli 2015 Portefeuillehouder: M.M. Schlösser Steller: M.M.C.F. Vossen-Stokbroeks Nummer: RIB-MS-1522

Nadere informatie

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Leerlingzaken Postbus 12 652 2500 DP Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Projectcoördinatoren

Nadere informatie

Informatie over leerplicht. Verzuimwijzer. Leerplicht gemeente Overbetuwe

Informatie over leerplicht. Verzuimwijzer. Leerplicht gemeente Overbetuwe Informatie over leerplicht Verzuimwijzer Leerplicht gemeente Overbetuwe Via deze brochure willen we alle basis- en voortgezet onderwijs scholen in de gemeente Overbetuwe een handvat bieden bij het toezicht

Nadere informatie