UVW. Magazine. voor uitgevers voor vak en wetenschap

Transcriptie

1 UVW Magazine voor uitgevers voor vak en wetenschap

2 INHOUD 5 Sociaaleconomische ontwikkelingen: impact op UVW-uitgevers 7 De transformatie van een industrie 9 Samenwerking met het Nederlands Uitgeversverbond 13 Beleid en activiteiten 2010/ De leden van de Groep UVW 30 De mensen achter de Groep UVW 31 UVW-bestuursvertegenwoordigers 32 Waarom lid zijn/worden van de Groep UVW? UVW Magazine voor uitgevers voor vak en wetenschap is een uitgave van de Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap (UVW) van het Nederlands Uitgeversverbond, Postbus 12040, 1100 AA Amsterdam Zuidoost, telefoon ; website: nuv.nl UVW Magazine voor uitgevers voor vak en wetenschap wordt vervaardigd door FolioDynamica in opdracht van de Groep UVW. Vormgeving: NG Productions Fotografie: Hans Tak, Henni van Beek Fotografie, Portfolio Fotografie (Anna Green). Illustraties: FolioDynamica Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2 UVW Magazine UVW Magazine 3

3 Sociaaleconomische ontwikkelingen: impact op UVW-uitgevers Technology push De meest structurele en pregnante veranderingsfactor voor uitgevers van vak- en wetenschappelijke informatie (verder ook: UVW-uitgevers) is de komst van web-3.0-technologie: mobiele toegang, sociale media, real time web, visualisatie en semantische ontsluiting van content. Web 3.0 leidt in alle mediasectoren tot convergentie van transmediale platformen, multiscreen uitgeefproposities, tot convergentie van gebruikersgroepen, producenten en adverteerders; en tot slot: ook tot branchevervaging. Oude productgeoriënteerde indelingen en identiteiten volstaan al lang niet meer. Op een, steeds mondialer, speelveld met nieuwe toetreders zijn de oorspronkelijke machtsverhoudingen in de ketens volledig aan het veranderen. De Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap (verder: Groep UVW) en zijn leden zullen zich moeten bezinnen op hun verhouding tot alle actoren in dit nieuwe speelveld. Deze nieuwe actoren zijn niet zelden zowel partners en als concurrenten tegelijk. In de uitgeefketen bestaan nauwelijks nog toetredingsdrempels sinds complexe en arbeidsintensieve productie- en distributieprocessen door digitalisering zijn vervallen. In de nieuwe ketens is content king en distributie key. In de digitale omgeving heeft schaarste plaats gemaakt voor overvloed en verdwijnen intermediairs uit de ketens. Onder invloed hiervan wordt de aandacht van de eindgebruiker en daarmee de share of wallet steeds schaarser. Willen uitgevers een verschil maken in de digitale wereld, dan zullen zij op zoek moeten naar plaatsen waar zij waarde kunnen toevoegen in de communicatieketen en het primaire proces van hun klanten en eindgebruikers. Effect van de economische crisis De economische crisis is de katalysator gebleken in enerzijds de omslag van uitgeven in print naar digitaal uitgeven en anderzijds in het proces van down sizing naar kernorganisaties met een makkelijk opschaalbare flexibele schil zodat deze uitgeverijen beter zijn toegerust voor de nieuwe netwerkeconomie. Het creëren van voldoende renderende verdienmodellen voor uitgevers is het leidende thema bij de verandering van business- en organisatiemodellen. De opbrengst van online en mobiele content en advertenties zijn vooralsnog onvoldoende om het verlies van rendement op printuitgaven te compenseren, zelfs als online en mobiele abonnementsmodellen tot volle wasdom komen. Voor de meeste uitgevers draait het de komende jaren om de realisatie van uitgebalanceerde kanaalkeuzes en risicospreiding, zonder het (print)kind met het badwater weg te gooien. De impact van web 3.0 op eindafnemers De omnipresentie van sociale media en toegang tot content leidt er toe dat professionals in bedrijfsleven en wetenschap web based werken en sociale media integreren in hun werk- en communicatieprocessen. In de wetenschap zijn bijvoorbeeld wereldwijde samenwerkende gemeenschappen ontstaan rond onderzoeksdomeinen. Ook werknemers, bedrijven en freelancers zullen door de toename van uptime gebruikersgemak, semantische navigatie, steeds meer in virtuele groepen gaan werken zonder dat vaste werklocaties nodig zijn. Via cloud computing beschikt de nieuwe professional en kenniswerker over alle benodigde tools, software, documenten en informatie. Informatieovervloed en -chaos maken vindbaarheid, (gepersonaliseerde) selectie, validatie, filtering en ordening voor specifieke zakelijke, professionele en wetenschappelijke domeinen essentieel. Het is in dat licht dat juist uitgevers zich steeds meer toeleggen op de koppeling van content aan workflow tools in de vorm van apps, API s of als ERP-software en dienstverleningsmodellen rond 4 UVW Magazine UVW Magazine 5

4 De transformatie van een industrie hun contentdomeinen en merken. Voorbeelden zijn de ondersteuning die wetenschappelijke uitgevers hun auteurs bieden in het open access publishing -model, de samenwerking tussen Flipboard en een aantal grote Amerikaanse uitgevers (december 2010) of de acquisitie door Wolters Kluwer van FRS Global (financiële compliance en risicoprogramma; september 2010). Uitgevers worden exploitanten van werkprocesgerelateerde oplossingen waarbij niet de content, maar de toegangs- en (klantbehoefte afhankelijke) gebruiksmodellen bepalend zijn voor de verdienmodellen. Nu uitgevers via mobiele platformen en (bewegend) beeld bijvoorbeeld voor studie en instructie rechtstreeks ook doelgroepen buiten de landsgrenzen kunnen bereiken, kan een internationale oriëntatie voor Nederlandse UVWuitgevers een optie worden, zoals dat voor een groot aantal wetenschappelijke leden al decennia het geval is. Om dezelfde redenen echter zullen zij in hun thuismarkt Engelstalige uitgevers op hun pad vinden. Vakinformatieve sector Medio 2010 werd zichtbaar hoe zeer de economische crisis zijn stempel drukt op de vakinformatieve uitgeverijen. Deze zeer conjunctuurgevoelige uitgeefsector verloor in 2009 ten opzichte van 2008 al 16,2 procent van zijn omzet. De gemiddelde advertentieomzet kromp toen met bijna 21 procent. In 2010 zette de krimp door en lag de omzet in de top 100 vaktijdschriften 10,8 procent onder die van (bron: Media Facts, februari 2011). In 2009 realiseerden de lezersinkomsten nog een groei van 3 procent dankzij forse prijsverhogingen. In 2010 werden abonnementen bij bosjes stopgezet als gevolg van personeelsreducties en kostenbesparingen in het bedrijfsleven en kromp de omzet met 1,3 procent. In 2010 werd 85 procent van de personeelsadvertenties online geplaatst en verloren vak- en managementtijdschriften ten opzichte van ,4 procent van hun omzet uit arbeidsmarktcommunicatie. (bron: adformatie.nl, 31 januari 2010). Uitgevers reageerden in 2010 met kostenbesparingen via onder andere frequentieverlagingen en de instelling van rompredacties. Onder invloed van de crisis migreerde een substantieel deel van de advertentiebudgetten versneld van print naar de veel goedkopere online omgeving. Dit zette de rendementen van vakuitgevers nog meer onder druk. De markt is steeds minder voorspelbaar omdat adverteerders online veel flexibelere korte termijn beslissingen op basis van meetbare resultaten nemen in plaats van campagnes over langere tijdsperioden te plannen. Met andere woorden: de B2B-advertentiemarkt verandert van een cyclische in een transactiegedreven business. In met name MKB-segmenten was de crisis aanleiding voor consolidatie en/ of afstoting van marktaandeel. De vakinformatieve mediasector verwacht in 2011 wederom een teruggang vergelijkbaar met Na 2011 wordt een licht herstel verwacht. Onder druk van de malaise en nieuwe technologie zijn er in de sector tekenen van versnelde innovatie en aanpassing aan het nieuwe digitale landschap. Wetenschap en hoger onderwijs De wetenschappelijke markt en de markt voor het hoger onderwijs hielden hun omzetten en rendementen in 2010 goed op peil. In 2011 wordt gevreesd voor de overheidsbezuinigingen die het gevolg zijn van de economische crisis. Bibliotheekbudgetten komen onder druk te staan en studenten zullen wellicht in het e-book-tijdperk nog meer hun toevlucht nemen tot illegale kopieën en de al maar groeiende tweedehands boekenmarkt op internet. Bij universiteitsbibliotheken wordt de roep om meer toegesneden (kleinere) abonnementen groter ten koste van de big deal abonnementen. Ook in deze markten wordt een versnelling verwacht van digitaal uitgeven als gevolg van nieuwe technische mogelijkheden en de aangetreden digital born generatie. Sociale media en tablet publishing zullen naar verwachting een extra impuls geven aan samenwerkende onderzoek-communities en aan mobiel-, e- en blended leren. Nu het smart board zijn intrede heeft gedaan in het hoger onderwijs, zullen ook serious en social gaming een onderdeel worden van de opleidingscurricula. n Transmediaal, multichannel en multiplatform Eindgebruikers prefereren steeds meer mobiele webtoegang en tools via tablets en smartphones. B2B-adverteerders oriënteren zich op de mogelijkheden van sociale media en mobile advertising. Voor UVW-uitgevers ontstaan kansen door de veelheid aan interactiemogelijkheden en behavioural targeting en dialoogmarketing. In het hart van hun innovaties omarmen zowel de B2B- als de wetenschappelijke uitgevers de jongste technologische mogelijkheden. Producten en diensten worden uitgebreid met services als augmented reality, geo-targeting, netwerkservices zoals LinkedIn, Twitter, Facebook en ordeningstools als Flipboard. Voor uitgevers betekent dit dat zij een multiplatform en multicontentstrategie moeten ontwikkelen en kennis van ict, tools en apps moeten organiseren. Co-creation, community publishing en uitgeefdiensten De ontwikkeling van het real-time web en sociale media wordt steeds relevanter voor zowel wetenschappers en professionals als voor studenten. Sociale media stellen uitgevers in staat om rond merken en kennisdomeinen community s te ontwikkelen die op hun beurt bijdragen aan de doorontwikkeling van merken, producten en diensten van uitgevers. Eindgebruikers verwachten niet anders dan dat zij worden betrokken bij de ontwikkeling van wat zij beschouwen als hun media. In de netwerken van gebruikers liggen mogelijkheden voor uitgevers om waarde toe te voegen. Wetenschappers ontwikkelen wereldwijd collaborative community s rond kennisdomeinen; van uitgevers wordt een bijdrage aan deze ontwikkeling verwacht, onder andere via hybride businessmodellen zowel op basis van abonnementen, licenties en author pays - modellen en aangevuld met ondersteunende diensten. Community publishing voegt aan de rol van uitgevers en hoofdredacteuren het aanjagen, filteren en ordenen van content toe, naast het bestaande selecteren en verrijken. Community s op hun beurt voeden de content- en crm-databases van uitgevers waarmee een goede basis ontstaat voor adverteerders- en partnerproposities op basis van accountability en maatwerkcampagnes. Voor adverteerders is de digitale dynamiek ook nieuw en zij verwachten dat uitgevers hen adviseren over hun integrale online/print- 6 UVW Magazine UVW Magazine 7

5 campagneplanning. Op termijn echter stellen sociale media adverteerders en vele nieuwe partijen in staat om zelf uit te groeien tot media-exploitant. Tablet publishing Sinds de komst, medio 2010, van de ipad in Nederland experimenteren uitgevers met tablet publishing. Met name Apple probeert nadrukkelijk een eigen positie te verwerven in de distributieketen en zich te plaatsen tussen uitgever en gebruiker. Het is nog onduidelijk hoe uitgevers zullen reageren op deze ontwikkeling. Het jaar 2011 zal een hausse aan concurrerende tablets, app stores en cloud distributie te zien geven. Parallel aan deze ontwikkeling ontwikkelen uitgevers steeds meer verrijkte apps, e-books, tools en API s en streaming content en real-time web (3.0)diensten. Er ontstaat een veelheid aan publicatieplatfora en ondersteunende cms-systemen. De Groep UVW exploreert de wenselijkheid van een e-distributieplatform voor UVW-uitgevers om hen een onafhankelijke positie te bieden ten opzichte van de grote globale spelers die proberen distributiemacht naar zich toe te trekken. De tablet ontwikkelt zich in razend tempo tot een aantrekkelijk alternatief voor de laptop in werk, wetenschap en studie. Dat biedt serieuze kansen, omdat de betalingsbereidheid aanwezig is voor op maat gesneden relevante en altijd beschikbare professionele informatie. Cloud publishing Een voorlopig complicerende factor is dat elk platform andere content formats Overwegingen voor UVW-uitgevers Real-time en mobiele web: direct vinden, kopen, handelen, communiceren, updaten, delen en publiceren. Web 3.0: crossmedia worden gestuurd door aanbieders, maar bepaald door de verbindingen die de gebruikers zelf leggen. Zoekmachines zetten in op real-time en social search waarbij content en sociale media worden geïndexeerd en geïntegreerd op moment van publiceren; Sociale media worden belangrijker dan zoekmachines in het vinden van relevante informatie; Integratie van sociale media en serious gaming ; Exploderend medialandschap waarin het advertising revenue only - model definitief wordt losgelaten; Boekenkast, archief en server kunnen de deur uit: informatie en diensten komen streaming in het virtuele netwerk terecht. Auteursrechten dienen in plaats van een defensieve hinderpaal een afgeleide te zijn voor toenemende toegankelijkheid en gebruik van content; De strategie is een evolutie naar specifieke contextmerken die leveren over het hele scala van kanalen en platfora. De toegevoegde waarde is niet meer alleen de content zelf: het credo is to monetize your audience met lidmaatschappen, tools, events, community s, apps, benchmarks, e-winkels en corporate publishing ; Toenemende mondialisering en automatisering van advertentiemarkten; Machtsverschuiving naar (mondiale) distributeurs en retailers in de digitale uitgeefmarkten. vereist. Dat maakt contentcreatie en -beheer vooralsnog tot een complexe activiteit. Wellicht dat met de komst van cloud publishing in 2011 het probleem van ontbrekende standaarden kan worden omzeild. Wellicht ook dat uitgevers er via cloud publishing in slagen om rendabele verdienmodellen uit te rollen en op die manier aan de exploderende piraterij het hoofd te bieden, door bijvoorbeeld granulaire content tegen microbetalingen op basis van gebruik en toegang te ontwikkelen. Van keten- naar netwerkspeler Nieuwe technologieën stelden uitgevers in staat om hun processen om te bouwen naar hybride multiplatform en multichannel publicaties die 24 x 7 toegankelijk zijn. De komst van sociale media stelt uitgevers in staat om redactie, prepress, back office et cetera uit te besteden en zich te concentreren op de supply chain en online marketing. Uitgeeforganisaties worden kleiner en wendbaarder en zijn beter in staat om in te spelen op marktveranderingen. Door de steeds veranderende vereiste competenties flexibel aan zich te binden en snel op te schalen of te downsizen, kunnen uitgevers sneller innoveren en aan de vraag van de markt voldoen. De focus op de ontwikkeling van web based businesses stelt uitgevers voor grote uitdagingen. Eén daarvan is het uit fase lopen van een nog printgedreven kostenmodel versus een toenemend digitaal gedreven omzetmodel. De omvorming van organisatiestructuur, competenties en -cultuur vergt grote (financiële) inspanningen. Een succesvolle transitie vergt ook voortdurende aandacht voor behoud van bestaande afnemers en klanten, voor kostenbesparingen en voor standaardisatie teneinde de finale omslag naar een online gedreven uitgeefmodel te kunnen realiseren. n Samenwerking met het Nederlands Uitgeversverbond Juridische en economische zaken UVW-leden hebben grote belangen op economisch, juridisch en sociaal terrein. Samen met het Nederlands Uitgeversverbond ontplooit de Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap op deze terreinen verschillende activiteiten en onderhoudt de nodige contacten in de internationale uitgeefsector. Behalve monitoren, signaleren en informeren worden ontwikkelingen op deze terreinen ook toegelicht tijdens bijeenkomsten die het Nederlands Uitgeversverbond samen met de groepen organiseert. Ook maken UVW-leden veel gebruik van de NUVloketten met vragen over een veelvoud aan kwesties die bepalend zijn voor hun bedrijfsvoering werd de inhoud van een voorgenomen uitbreiding van de Auteurswet met een hoofdstuk over auteurscontracten bekend gemaakt. Voor UVW-uitgevers zijn met name de bepalingen inzake de opzegbaarheid van exclusieve licenties na vijf jaar; het verbod van rechtenoverdracht en de toetsing van een redelijke vergoeding door de minister onuitvoerbaar omdat deze hun businesses in de kern raken. Het Nederlands Uitgeversverbond (verder: NUV), de Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap (verder: Groep UVW) en een aantal individuele leden hebben zich in scherpe bewoordingen schriftelijk tegen het voorontwerp van wet gekeerd. De inspanningen om deze voorgenomen uitbreiding van tafel te krijgen, worden in 2011 onverminderd voortgezet. Cursus van ledenbedrijven kunnen ook in het najaar van 2011 weer nagenoeg gratis deelnemen aan de cursus auteursrecht om hun kennis van het (digitale) auteursrecht actueel te houden. Ledenbedrijven kunnen ook buiten deze cursus het vaksecretariaat raadplegen over auteursrechtelijke, economische en juridische vragen. Reprorechten en de digitale samenleving neemt de druk op auteursrechten toe, zowel vanuit de politiek als vanuit de gebruikers. Adequate afspraken over auteurs-, repro-, leen-, gebruiks- en toegangsrechten en archivering zijn essentieel. Licenties realiseren een steeds groter deel van de uitgeefomzetten. Dat heeft consequenties voor de bestaande afspraken en regelgeving. Het aantal kopieën van papier naar papier in onderwijs, bedrijf en overheid is substantieel gedaald. De omvang van scannen van papier naar digitaal neemt tegelijkertijd fors toe. De digitale kopie valt niet onder de huidige reproregeling. Met VNO/NCW is overeengekomen om de bestaande reproregelingen 8 UVW Magazine UVW Magazine 9

6 voor papieren kopieën met een jaar te verlengen. In 2011 wordt onderzoek gedaan naar de aard en omvang van het (digitale) kopieergedrag en de haalbaarheid van opt-in mandaten die uitgevers een aanvulling kunnen bieden op eigen licentieovereenkomsten met afnemers. Ook in het hoger onderwijs wordt steeds meer gebruik gemaakt van digitaal kopiëren. In 2011 doet het NUV samen met de Stichting PRN en de VSNU een onderzoek naar hergebruik in print én online ten behoeve van een nieuwe readerregeling. Met de HBOraad is in de zomer van 2010 een nieuwe readerovereenkomst gesloten. Illegaal kopiëren Een ander effect van de online omgeving is dat de gepercipieerde waarde van content en de prijselasticiteit erodeert. Illegaal downloaden is een toenemend probleem voor uitgevers. De roep om verruiming van het auteursrecht voor digitaal gebruik, klinkt luider onder druk van de consumentenbeweging. Als antwoord hierop moeten uitgevers, naast een betere bescherming van digitale content en de aanpak van illegaal gebruik daarvan, op zoek naar nieuwe waardevermeerderende contexten en andere verdienmodellen. In de eerste helft van 2011 heeft de Groep UVW een pilot ingericht met de Stichting Brein om te onderzoeken of de leden behoefte hebben aan handhaving op het internet. Wellicht dat gebruiksvriendelijker alternatieven ontstaan, zoals sociale watermerken en toegangs- en gebruikslicenties via cloud -distributie. Coöperatie Boekengroep Uitgevers NUV In 2010 is de structuur van de KVB gewijzigd en is de Coöperatie van Boekenuitgevers Groepen en Groepen van het NUV opgericht die onder voorbehoud van instemming door de fiscus erin voorziet winstuitkeringen en dividenden van het Centraal Boekhuis ten goede te laten komen aan de ledenbedrijven. Cookies Op EU- en nationaal niveau wordt wetgeving voorbereid inzake de regulering van cookies. Uitgevers en adverteerders maken op grote schaal gebruik van cookies. NUV lobbyt samen met aanpalende brancheorganisaties. De inspanningen zijn gericht op het voorkomen van ongewenste wetgeving door het invoeren van effectieve zelfregulering door middel van een convenant en/of gedragscode. Eind 2010 werd een blauwdruk voor een zelfregulerend kader gepresenteerd aan de Europese Commissie die hier positief op heeft gereageerd. In april 2011 overhandigde de internetindustrie (waaronder NUV) een gedragscode aan de Tweede Kamer. Verlengen van abonnementen Vanaf januari 2012 wordt nieuwe wetgeving van kracht die stilzwijgende verlenging en de maximale duur van opzegtermijnen voor abonnementen nader reguleert. Het NUV heeft gerealiseerd dat kranten en tijdschriften daarin een gunstige uitzonderingspositie hebben gekregen. Hoewel deze wetgeving feitelijk alleen is gericht op de consumentenmarkt, kunnen UVWuitgevers hier ook zeker mee te maken krijgen via zogeheten reflexwerking en het verwachtingspatroon van afnemers. Het NUV heeft modelabonnementsvoorwaarden en -colofons opgesteld, evenals protocollen voor klantenservices en FAQ s, ook over vakinformatieve en wetenschappelijke abonnementen. Btw Medio april 2011 presenteerde de Staatssecretaris van Financiën plannen om de btw te uniformeren naar 19 procent. Een eerste stap op weg daar naar toe bestaat uit de verhoging van het lage tarief op printuitgaven van 6 naar 8 procent. Het NUV heeft daarop onmiddellijk inhoudelijk gereageerd (te vinden op Uiteraard heeft dit onderwerp de hoogste prioriteit voor de bond. In december 2010 publiceerde de Europese Commissie de Green paper on the future of VAT op basis waarvan in 2011 een fundamentele discussie over het btw-systeem wordt gevoerd. Het NUV grijpt het groenboek aan om te pleiten voor een laag btwtarief voor digitale uitgeefproducten maar moet hierbij ernstig rekening houden met de jongste ontwikkelingen ten aanzien van het lage tarief in eigen land. In november 2010 werd door het NUV een akkoord bereikt met de Belastingdienst over de interpretatie van een begin 2010 doorgevoerde btwwijziging. Het betrof een akkoord over de vereiste aanvullende toelichting op het beleidsbesluit btw, specifiek in relatie tot digitale educatieve informatie op fysieke dragers (nagenoeg) uitsluitend bestemd voor informatieoverdracht in het onderwijs. Met deze aanvullende toelichting is er duidelijkheid ontstaan over de reikwijdte van het verlaagde btw-tarief. De aanvullende toelichting is te vinden op de website van het NUV, onder dossier btw. Belastingvrije vakliteratuur In 2011 is de werkkostenregeling geïntroduceerd waarmee een groot aantal vergoedingen en verstrekkingen in de loonsfeer kwam te vervallen. Daar waar in de werkkostenregeling onder andere studie, bijscholing, cursussen, congressen en trainingen wel onder de gerichte vrijstellingen waren opgenomen, was dit voor vakliteratuur aanvankelijk niet het geval. Gezien het belang van vakliteratuur (éducation permanente) en de vergelijkbaarheid hiervan met eerder genoemde categorieën, bepleitte het NUV in 2010 met succes een vrijstelling. Het verstrekken/vergoeden van vakliteratuur aan het personeel blijft daarmee ook na 2011 integraal vrijgesteld. Sociale zaken Eind 2010 expireerden de CAO s BTU en Vaktijdschriftjournalisten. De onderhandelingen voor een akkoord over een nieuwe CAO voor beide sectoren zijn op het moment van schrijven nog in volle gang. In de vorige CAO voor Vaktijdschriftjournalisten werd een nieuw functie-indeling, gebaseerd op een erkend functiewaarderingssysteem, geïntroduceerd en zijn afspraken gemaakt over de modernisering van het loongebouw waaronder open schalen met minimum en maximumbedragen per salarisschaal en een verbeterd salarisperspectief. In 2011 wordt dit nieuwe loongebouw nader uitgewerkt. Vooruitlopend op de gevolgen van de transitie naar digitale mediauitgeverijen werkt het NUV aan een raam-cao voor de hele branche. Hierin vormen onder meer (veranderende) competenties het vertrekpunt voor functie- en beloningssystemen naast de uitgangspunten als minder detaillering, meer regelmogelijkheden voor arbeidsvoorwaarden op ondernemingsniveau, meer flexibiliteit voor ondernemingen en werknemers en geen hogere lasten. In 2011 zal met de vakorganisaties worden onderzocht in hoeverre zo n raam-cao haalbaar is. Tot slot is NUV in gesprek met de fiscus over de verbetering van de regeling/het convenant voor het inhuren van freelancers, waarvan veel UVWuitgevers regelmatig gebruik maken. Internationale verbanden Het aantal dossiers waarvan de inhoud op Europees niveau wordt bepaald, neemt elk jaar toe. Om de belangen van uitgeverijen op Europees gebied optimaal te kunnen behartigen, is de Groep UVW aangesloten bij de European Federation of Magazine Publishers (FAEP) en bij de Federation of European Publishers (FEP). FEP vertegenwoordigt de belangen van uitgeverijen van boeken en wetenschappelijke tijdschriften. FEP werkt nauw samen met de Association of Technical, Medical and Scientific Publishers (STM) en met de International Publishers Association (IPA). Naast FEP vertegenwoordigt de European Publishers Council (EPC) verschillende Europese mediaconcerns in de Europese uitgeverslobby. Deze organisaties monitoren de mogelijke impact van EU-initiatieven op de uitgeverijsector. Daartoe onderhouden zij nauwe contacten met de Europese Commissie en het Europees Parlement. In afstemming met de aangesloten nationale uitgeversassociaties worden standpunten geformuleerd en uitgedragen. n 10 UVW Magazine UVW Magazine 11

7 Beleid en activiteiten 2010/2011 In dit gedeelte worden eerst de beleidsonderwerpen en aandachtspunten voor 2010/2011 beschreven. Daarna passeren de activiteiten van de Groep Uitgevers voor Vak en Wetenschap de revue. Verbreding van de ledenbasis Als gevolg van de dynamiek in de markt worden de business modellen van uitgevers steeds diverser. In het budget van 2011 heeft het bestuur daarom extra ruimte gecreëerd om de dialoog met de leden te intensiveren en een aantal activiteiten te ontwikkelen die ook op de middellange termijn meerwaarde bieden voor leden en potentiële leden. Voor alle leden geldt dat zij te maken hebben met een veranderend speelveld waarop nieuwe medespelers en concurrenten hun intrede doen. De Groep UVW wil de ledenbedrijven een platform bieden waar leden in gesprek kunnen zijn met nieuwe toetreders die voor de hele sector van belang zijn en overweegt hen actief bij UVW te betrekken. Open Access Het standpunt dat publiek gefinancierd wetenschappelijk onderzoek gratis in het publieke domein beschikbaar moet zijn, wint terrein in wetenschap, politiek en in de publieke arena. Daartoe worden vaak ook de publicaties van wetenschappelijke uitgevers gerekend. De groep UVW is voorstander van hybride business modellen die voldoende ruimte bieden voor duurzame uitgeefmodellen. UVW heeft in 2010 hierover diverse adviezen opgesteld voor de ontwikkeling van overheidsbeleid in deze richting. Via de Groep UVW participeert een aantal grote leden in diverse experimenten van het Ministerie van OC&W die tot doel hebben om uitgeefinformatie breder beschikbaar te maken, zoals medische informatie voor patiëntenverenigingen en voor het MKB. Ook in 2011 is de Groep UVW actief betrokken bij de vormgeving van toekomstbestendig wetenschappelijk informatiebeleid waarbij de belangen van zowel grote als kleine wetenschappelijke uitgevers evenwichtig moeten worden behandeld. Ook onderhoudt de Groep UVW contacten met SURF. Verandering in de distributieketen In 2010 brak het e-book door in Nederland. Dat leidt onder andere tot de vraag of het e-book onder de Wet op de vaste boekenprijs moet vallen. Voor UVW-uitgevers is dit geen begaanbaar pad omdat dit het afsluiten van gebruikerslicenties in de weg staat. In de distributie trachten platformeigenaren zoals Apple, een deel van de markt naar zich toe te trekken. Dat is voor de Groep UVW aanleiding om in 2011 de wenselijkheid te onderzoeken van een e-distributieen clearance -platform voor vakinformatieve content en -diensten. Trendonderzoek B2B Mediabestedingen Begin 2010 werden de resultaten gepresenteerd van het tweede trendonderzoek naar B2B Mediabestedingen ( ). Juist in moeilijke economische tijden moeten uitgevers inzicht hebben in het toekomstige beleid van hun adverteerders. In het eerste onderzoek ( ) was de belangrijkste conclusie dat adverteerders hun klanten volgen naar het internet en dat zij afrekenmodellen op basis van accountability verlangen. Uit dit tweede onderzoek bleek dat de migratie naar het web zich veel sneller heeft voltrokken dan werd aangenomen en dat het aantal kanalen, platfora en 12 UVW Magazine UVW Magazine 13

8 Sanne Bovendeert, Sylvia van der Tuin, Olga Kleinlooh en Lauren Sterk van VNU Media. Peter te Velde en Marije van der Togt van Kluwer en Heleen Kooistra van Reed Business. Winny van Rijswijk, uitgeefmanager bij Pearson, Lijntje Zandee, developmental editor, en Bonnie van Spankeren, senior product developer bij Pearson. Sabine Kokee en Kor IJszenga, respectievelijk uitgever onderwijs en directeur van Koninklijke Van Gorcum. Léonie Kroos, uitgever bij AccreDidact (een onderdeel van Prelum uitgevers) en IJsbrand Theunissen, partner bij Prelum uitgevers. Manon van der Woude, Manon Out, marketing communicatie specialist, en Wenda Westeneng, marketing medewerker, allen bij Sdu Uitgevers Linda Schaefer van Boom Uitgevers en Aleid Verbeke, uitgever bij Kluwer. Rianne Klaver van de abonnementenafdeling, en René Bakx, hoofd administratie, beiden bij Koggeschip Vakbladen. Mathijs Kroes, Martijn Pater, projectcoördinator, beiden bij Koninklijke BDU. Wout Schouten, adjunct-uitgever bij Nijgh Periodieken Paula van Assema, database marketeer, Frank Feijen, financieel manager, en Sander de Ruiter, marketeer, allen bij Keesing Nederland. Maurice Aarts, Carol Hessels, commercieel directeur, en Karin van Grieken, redacteur voortgezet onderwijs, allen bij ThiemeMeulenhoff Marjan Geertshuis, adjunctuitgever, en Marie-Noëlle Lim, uitgever, beiden bij Kluwer. Yulma Perk, uitgever bij Bohn Stafleu van Loghum interactiemogelijkheden onvermoed waren toegenomen. Uitgevers die er in slagen om de adverteerder succesvol te adviseren over zijn mediastrategie en dat koppelen aan transparante en controleerbare performance -indicatoren en adequate context, hebben een relatief goede uitgangspositie op de advertentiemarkten, zeker als zij tegelijkertijd over sterke merken beschikken. In de tweede helft van 2011 zal het veldwerk voor het derde trendonderzoek B2B Mediabestedingen worden uitgevoerd. De resultaten worden begin 2012 aan de leden gepresenteerd. Oplagecijfers: HOI-dispensaties De Groep UVW zorgt via een bindend ledenbesluit voor een transparant speelveld, tussen de leden als het gaat om de advertentietarieven, door certificering van de printoplagen en de oplagen van e-papers. Daartoe zijn de leden van de Groep UVW aangesloten bij HOI, Instituut voor Media Auditing. De gedeponeerde NSTD-kaart en het exclusieve logogebruik dragen bij aan de kwalitatieve onderscheiding van uitgeverijen die zijn aangesloten bij de Groep UVW. In 2010 bleek uit nadere analyse dat voor vaktijdschriftuitgevers in kleine markten de oplagecijfers niet onderscheidend zijn voor de bestedingen door adverteerders. Daarom zijn sinds 1 januari 2011 titels met een oplage kleiner dan exemplaren of een advertentieomzet lager dan euro vrijgesteld van Bindend Besluit nr. 1. Tevens is de betreffende verplichte accountantsverklaring vervallen en kunnen uitgevers per titel kiezen voor een kwartaal- of jaarrapportage. Met deze verruiming is een aanzienlijke administratieve en financiële verlichting gerealiseerd voor nichetitels. Communicatie UVW Magazine is het officiële orgaan van de Groep UVW en verschijnt sinds 1 januari 2011 als vervanger van Vakblad. UVW Magazine informeert medewerkers in de ledenbedrijven circa zes keer per jaar over UVW-beleid en -activiteiten en over ontwikkelingen in de ledenbedrijven. Naast UVW Magazine wordt in de loop van 2011 rondom ledenbijeenkomsten en Round Tables een UVW Magazine. nl gepresenteerd met aanvullende informatie rond het thema van de desbetreffende bijeenkomst. Ook de website werd in april 2011 vernieuwd. Overige communicatie verloopt via individuele ingen, via sociale media groepen, via de site UVW en via de digitale nieuwsbrief van NUV. Ten behoeve van de groepsbijeenkomsten onderhoudt het secretariaat meerdere functiegerelateerde databestanden. Op de sites van NUV/UVW en het Bedrijfstakbureau (voor sociale informatie) vinden leden dossiers over een veelheid aan onderwerpen. Via rssfeeds ontvangen zij updates op maat. Professionalisering Professionalisering van de branche is een van de belangrijkste doelstellingen van de Groep UVW. Behalve ondersteuning van individuele leden faciliteert de Groep UVW de professionalisering van de branche in zijn geheel door jaarlijks diverse Round Tables/themabijeenkomsten te organiseren. Die zijn exclusief (en gratis) voor medewerkers in de ledenbedrijven. Update van kennis, inspiratie en uitwisseling van ervaringen zijn de belangrijkste doelen. Bij de programmering wordt rekening gehouden met de heterogeniteit van de achterban en staan digitale ontwikkelingen centraal. De bereidheid van leden om ervaringen te delen met collega s is een groot goed binnen de Groep UVW en draagt in hoge mate bij aan de professionaliteit van de totale sector. Jaarlijks nemen honderden medewerkers deel aan de bijeenkomsten. In termen van leerrendement halen de leden daarmee letterlijk profijt uit hun contributie. n 14 UVW Magazine UVW Magazine 15