Dennis Harteveld. Robin van Leeuwenstijn 3te

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dennis Harteveld. Robin van Leeuwenstijn 3te"

Transcriptie

1 Dennis Harteveld Robin van Leeuwenstijn 3te

2 inleiding Wij hebben het onderwerp GIFGAS!!! Het leek ons wel boeiend en interessant omdat het een heel erg oorlog wapen was en er veel mensen dood aan zijn gegaan Wij gaan onderzoeken waarom gifgas zo een wreed wapen was/is

3 gifgas

4 Gifgas Gifgas werd niet voor het eerst in de Eerste Wereldoorlog gebruikt, maar al in de tijd van de Oudheid. De Perzen zouden tijdens een beleg van de plaats Dura aan de rivier de Eufraat de Romeinen hebben vergiftigd met pek en zwavel in het jaar 256.

5 Traangas (Frankrijk) De fransen begonnen met traangas, De vulling bestond uit de chemische stoffen ethylbroomacetaat en chlooraceton. De granaten hadden weinig effect. De lucht aan het front was waarschijnlijk al heel erg verontreinigd met andere chemische stoffen afkomstig van rook, dampen van afgeschoten munitie en lijken dat de werking van de traangassen niet meer werd opgemerkt.

6 Traangas( duitsland) Op 27 oktober 1914 gebruiken de Duitsers aan het Westelijk Front in de buurt van Neuve Chapelle voor het eerst traangasgranaten gevuld met dianisidine chloorsulfonaat (een soort niespoeder) in nikkelgranaten. Dit werd niet opgemerkt door de Britten. Mogelijk werd het poeder niet goed verspreid als kleine deeltjes, wat technisch inderdaad erg moeilijk is. Te grote deeltjes komen niet binnen in het ademhalingssysteem.

7 Er kwam in enkele maanden een hele organisatie. Er werden gascompagnieën gevormd, materialen verzameld, veldoefeningen gehouden etc. Eind maart 1915 waren de duizenden gascilinders bij Ieper ingegraven. Uit oefeningen met de gaswolken bleek het wapen te werken: de ingezette schapen gingen dood.

8

9

10

11 mosterdgas Gifgas is een vloeistof die als hij op de huid of in de ogen komt of wanneer de damp of nevel wordt ingeademd sterk prikkelend en blaartrekkend werkt. De huid wordt rood en bij voldoende blootstelling vormen zich na verloop van tijd blaren. Ook op de longen en de ogen heeft het een verwoestend effect. Je kan er blind en doof van worden. Het effect van mosterdgas is niet zo zeer een dodelijke werking als wel het uitschakelen van de tegenstanders.

12 CHLOORGAS Het was Fritz Haber die met het idee van chloor kwam. Het was veel eenvoudiger een gaswolk te maken door een permanent gas tegelijkertijd te laten ontsnappen uit een groot aantal cilinders, chloor was giftiger dan de daarvoor gebruikte chemicaliën. De Duitse chemische industrie had er een grote hoeveelheid van beschikbaar. Er kon dus een gaswolk over een groot gebied gemaakt worden in een hoge concentratie zodat de ingeademde dosis dodelijk zou zijn.

13 maskers

14 gasmaskers In het begin van de Eerste Wereldoorlog maakten soldaten van het Canadese leger noodmaskers tegen de chloorgaswapens van de Duitsers door vodden gedrenkt in urine tegen hun gezicht te drukken. Tijdens de Eerste Wereldoorlog moesten de Duitse soldaten aan het Westfront de gasmaskers zelf testen. Het testen van de gasmaskers gebeurde in een kleine bunker waar soldaten met een gasmasker in moesten staan. Met een signaalrevolver werd een gaspatroon afgeschoten. De soldaten moesten in de gaten houden of ze normaal konden blijven ademhalen.

15 maskers De paarden werden ook beschermd tegen het gas:

16 Gasaanval op de Fransen op 22 april 1915 Op 22 april 1915 lanceerden de Duitsers bij Ieper aan de noordkant van de saillant (Steenstrate-Langemark) de eerste grote gasaanval met chloorgas op de daar gelegen Franse 87e territoriale divisie en de koloniale troepen van de 45e Algerijnse divisie. Dit gebeuren wordt algemeen beschouwd als het begin van de chemische oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog

17

18 Gasaanval op de Canadezen op 24 april Twee dagen later lanceerden de Duitsers een nieuwe gasaanval, nu op de Canadezen. Hun linkerflank was door het terugtrekken van de Fransen op 22 april 1915 volkomen open komen te liggen. slachtoffers van die gasaanval eveneens op gesteld. Volgens de officiële opgave verloor de 1e Canadese divisie in de gevechten tussen 22 en 26 april 6035 man aan gesneuvelde, gewonde, gevangen genomen en vermiste soldaten Het monument op een kruispunt in de buurt van St. Juliaan, dat de gesneuvelden herdenkt, draagt de tekst: THIS COLUMN MARKS THE BATTLEFIELD WHERE CANADIANS ON THE BRITISH LEFT WITHSTOOD THE FIRST GERMAN GAS ATTACKS THE APRIL FELL AND LIE BURIED NEARBY

19 Antwoord vraagstelling Wij gaan onderzoeken waarom gifgas zo een wreed wapen was/is. Antwoord: Gifgas kon op grote schaal gebruikt worden, het kon op een groot oppervlak zijn werking hebben en het kon hele legioenen uitroeien. Je stierf erg langzaam met heel erg veel pijn onder andere door blaren blindheid en longproblemen.

20 bronnenlijst Wij hebben de volgende sites gebruikt: En google afbeeldingen onder trefwoorden: gifgas, gasmaskers.

21 eind Dit was de PowerPoint van Dennis Harteveld en Robin van Leeuwenstijn uit 3TE

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1764 woorden 15 november 2002 6,2 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: De aanleiding voor de 1e W.O. Het gekke is dat

Nadere informatie

Het gezicht van de Groote oorlog

Het gezicht van de Groote oorlog Het gezicht van de Groote oorlog Wat was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog? a) machtsuitbreiding b) De moord op de Aartshertog Frans Ferdinand. c) Een wraakactie voor vorige verloren veldslagen.

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front 1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Tijdens de oorlog werden hier vooral Duitse soldaten begraven. b) Waarom? Roeselare wordt in

Nadere informatie

HET DROOMMUSEUM VAN DRE

HET DROOMMUSEUM VAN DRE HET DROOMMUSEUM VAN DRE Beste leerling, Dit werkblad wil je iets langer bij bepaalde zaken in het museum laten stil staan. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je niet mag rondneuzen naar andere objecten,

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze

Nadere informatie

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be

Nadere informatie

Fritz Haber, de vader van het chemisch wapen. Im Frieden der Menschheit, im Kriege dem Vaterland

Fritz Haber, de vader van het chemisch wapen. Im Frieden der Menschheit, im Kriege dem Vaterland 1 Fritz Haber, de vader van het chemisch wapen Im Frieden der Menschheit, im Kriege dem Vaterland Door Eric R.J. Wils Op 22 april 1915 begon het Duitse leger een nieuwe vorm van oorlogvoeren door het afblazen

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich?

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich? IEPERBOOG ZUID Beste leerling, Dit werkblad heeft als doel je iets langer bij bepaalde zaken in het museum te laten stil staan. Laat dit werkblad je er echter niet van weerhouden alles met de nodige aandacht

Nadere informatie

Airborne Museum Hartenstein

Airborne Museum Hartenstein Airborne Museum Hartenstein Opdrachten VMBO Welkom in het Airborne Museum! De villa is het voormalige hoofdkwartier van de Britten en stond in september 1944 midden op het slagveld. In het Museum is van

Nadere informatie

Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8

Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8 Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8 FOTO 1. 17 SEPTEMBER 1944: OPERATIE MARKET GARDEN IS BEGONNEN. ER KOMEN VEEL VLIEGTUIGEN OVER OSS, DIE

Nadere informatie

31 ste Vlaamse Chemie Olympiade 2013-2014

31 ste Vlaamse Chemie Olympiade 2013-2014 31 ste Vlaamse Chemie Olympiade 2013-2014 2 de ronde 26 februari 2014 Je naam en voornaam: Je adres: De naam van je school: Het adres van je school: Je leerjaar: Aantal lesuren chemie per week die je dit

Nadere informatie

Memoryspel Kerstmis 1914: Het eerste kerstbestand. Verbroedering tussen strijdende partijen. Er wordt eten gedeeld en men

Memoryspel Kerstmis 1914: Het eerste kerstbestand. Verbroedering tussen strijdende partijen. Er wordt eten gedeeld en men Memoryspel Kerstmis 1914: Het eerste kerstbestand. Verbroedering tussen strijdende partijen. Er wordt eten gedeeld en men speelt zelfs een voetbalwedstrijd. Dit bestand was een poging geweest om er het

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de eerste wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de eerste wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de eerste w Werkstuk door een scholier 2056 woorden 8 februari 2004 5,8 312 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het uitbreken van de Eerste W De oorzaak van het begin van

Nadere informatie

Wereldoorlog 1: dood en vernieling (les 18 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Wereldoorlog 1: dood en vernieling (les 18 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich Wereldoorlog 1: dood en vernieling (les 18 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Inleiding => WO 1 = totale oorlog => Nooit eerder geziene vernietiging =>

Nadere informatie

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...

Nadere informatie

Chemie voor oorlog of vrede?

Chemie voor oorlog of vrede? april 2013 Chrétien Schouteten docentenhandreiking Chemie voor oorlog of vrede? -100 jaar Chemische Wapens- Vooraf Deze lessuggesties kunnen worden gebruikt als aanvulling bij de film Fires: de missie

Nadere informatie

BOUWEN AAN HET FRONT 100 JAAR SLAG BIJ PASSENDALE THE FINAL OFFENSIVE: THE YANKS ARE COMING PROGRAMMA HERDENKING

BOUWEN AAN HET FRONT 100 JAAR SLAG BIJ PASSENDALE THE FINAL OFFENSIVE: THE YANKS ARE COMING PROGRAMMA HERDENKING 2016 2017 2018 BOUWEN AAN HET FRONT 100 JAAR SLAG BIJ PASSENDALE THE FINAL OFFENSIVE: THE YANKS ARE COMING PROGRAMMA HERDENKING TENTOONSTELLING FRONT 14/18 - DE EERSTE WERELDOORLOG IN 3D 10.04 7.08 / Gratis

Nadere informatie

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor

Nadere informatie

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Naar De Grote Oorlog Ieper excursie, leerlingeninstructie

Naar De Grote Oorlog Ieper excursie, leerlingeninstructie Naar De Grote Oorlog Ieper excursie, leerlingeninstructie Monument op de Duitse militaire begraafplaats bij Langemark. Hier liggen 25.000 soldaten. Foto Reinard Maarleveld 1 Naar De Grote Oorlog Nederland

Nadere informatie

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich?

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich? IEPERBOOG Noord Beste leerling, Dit werkblad heeft als doel je iets langer bij bepaalde zaken in het museum te laten stil staan. Laat dit werkblad je er echter niet van weerhouden alles met de nodige aandacht

Nadere informatie

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders

Nadere informatie

Werkblad In Flanders Fields Museum

Werkblad In Flanders Fields Museum Werkblad In Flanders Fields Museum Hallo! Je bezoekt vandaag het In Flanders Fields Museum. Dit werkblad stelt je vragen over wat je in het museum zal zien en horen. Natuurlijk mag je ook verder kijken

Nadere informatie

Tekst: infoboekje Fronttour: Friends of World War Foto s: Rasker Rudi

Tekst: infoboekje Fronttour: Friends of World War Foto s: Rasker Rudi Vimy Ridge Vimy Ridge is voor de Canadezen een hele belangrijke plaats. Op deze plaats werd van9 tot 12 april 1917 Canadese geschiedenis geschreven. Canadezen zeggen dat hier hun identiteit als land geboren

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Eerste wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Eerste wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Eerste wereldoorlog Werkstuk door een scholier 102 woorden 4 december 2002 4,7 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord. Hoi meneer van der Meulen, Dit is dan ons verslag. Ik

Nadere informatie

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31

Nadere informatie

IEPERBOOG BELEGERDE STAD

IEPERBOOG BELEGERDE STAD IEPERBOOG BELEGERDE STAD Beste leerling, Dit werkblad heeft als doel je iets langer bij bepaalde zaken in het museum te laten stil staan. Laat dit werkblad je er echter niet van weerhouden alles met de

Nadere informatie

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi

Nadere informatie

Wereldoorlog 2: de opmars van Duitsland (les 03 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

Wereldoorlog 2: de opmars van Duitsland (les 03 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich Wereldoorlog 2: de opmars van Duitsland (les 03 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Inleiding Wereldoorlog 2 => Ongeveer 20 jaar na de Grote Oorlog (WO

Nadere informatie

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus

Nadere informatie

75 jaar bevrijding. Zeeuws-Vlaanderen. Lesbrief bij het basisschoolproject. voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis.

75 jaar bevrijding. Zeeuws-Vlaanderen. Lesbrief bij het basisschoolproject. voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis. 75 jaar bevrijding Zeeuws-Vlaanderen Lesbrief bij het basisschoolproject 75 jaar bevrijding voor alle groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Sluis. De bevrijding van Zeeuws-Vlaanderen Het einde

Nadere informatie

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 - Eerste Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 - Eerste Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 - Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Samenvatting door een scholier 1878 woorden 31 maart 2012 7,7 41 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 2 Eerste Wereldoorlog

Nadere informatie

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Een gevarieerde reis van Operatie Dynamo in Duinkerke tot de herfst van 1944 met de Canadese Opmars over het Belgische Leopoldkanaal.

Nadere informatie

IEPER KLEINE POEZELSTRAAT

IEPER KLEINE POEZELSTRAAT Archeologisch vooronderzoek IEPER KLEINE POEZELSTRAAT De archeologische site situeert zich te Boezinge, een deelgemeente van de stad Ieper. De terreinen bevinden zich tussen de Kleine Poezelstraat, de

Nadere informatie

Ieper, Pilkemseweg (perceel 899a, 900)

Ieper, Pilkemseweg (perceel 899a, 900) Ieper, Pilkemseweg (perceel 899a, 900) Gedurende twee weken in november 2005 voerde het VIOE (Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed) archeologisch onderzoek uit op een terrein kadastraal gekend als

Nadere informatie

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende

Nadere informatie

CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN. CBRN-dag. 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU

CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN. CBRN-dag. 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN CBRN-dag 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU Doelstelling To inform about the evolution of the CBRN threat and the new challenges which have arisen. Informeren over de

Nadere informatie

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN EVERGEM

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN EVERGEM OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN EVERGEM Werkbundel voor de leerling Hoofdstuk 1: we keren 100 jaar terug We keren 100 jaar terug in de tijd. Hieronder zie je postkaarten van zo n 100 jaar geleden.

Nadere informatie

Verslag masterclass Fritz Haber Woudschoten 2013

Verslag masterclass Fritz Haber Woudschoten 2013 Verslag masterclass Fritz Haber Woudschoten 2013 Workshopleiders: Chrétien Schouteten en Gerard Stout Ca 22 deelnemers. Welkom bij de deur met handenschudden. We stelden ons (verkleed met hoed en vilten

Nadere informatie

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Powerpointpresentatie over een bijzondere gebeurtenis in september 1944. Doelgroep: Basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 Met behulp van tekst, originele foto s

Nadere informatie

HERDENKING JOODS MONUMENT

HERDENKING JOODS MONUMENT HERDENKING JOODS MONUMENT Op vrijdag 9 maart zullen de leerlingen aanwezig zijn bij de herdenking van het Joods monument op het terrein van voormalig Groot Bronswijk. Tijdens deze herdenking zullen de

Nadere informatie

Op 21 maart 1984 bracht een speciaal ingestelde commissie van internationale

Op 21 maart 1984 bracht een speciaal ingestelde commissie van internationale 018/019 1 Chemische wapens Op 21 maart 1984 bracht een speciaal ingestelde commissie van internationale deskundigen rapport uit aan haar opdrachtgever, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, over

Nadere informatie

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN SLEIDINGE

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN SLEIDINGE OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN SLEIDINGE Werkbundel voor de leerling Hoofdstuk 1: we keren 100 jaar terug We keren 100 jaar terug in de tijd. Hieronder zie je postkaarten van zo n 100 jaar geleden.

Nadere informatie

Afb.l (Nijmegen II, 18/21) *

Afb.l (Nijmegen II, 18/21) * Deze maand is het zeventig jaar geleden dat de oorlog in Europa (VE Day) ten einde kwam. Met operatie Market Garden' was de bevrijding van Nederland begonnen, maar na de mislukking van de slag om Arnhem

Nadere informatie

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge

Nadere informatie

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren.

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren. Bezoek kasteeltje Geijsteren. 7 Juni bezocht groep 6 het kasteeltje in Geijsteren. Cynthia Siefers heeft de kinderen rondgeleid. Ze heeft een boek geschreven: een trots kasteel. Ze heeft verteld wat er

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

Het vergeten slagveld van Artois

Het vergeten slagveld van Artois Het vergeten slagveld van Artois Zondag 28 juni 2015 In het mediageweld rond de Eerste Wereldoorlog is aandacht soms een relatief begrip. Zo blijft het bijvoorbeeld over de militaire gebeurtenissen in

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 2537 woorden 10 juni 2007 4,7 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk1: Wat was de oorzaak van de oorlog? De directe oorzaak van

Nadere informatie

In de voetsporen van Clara en Suzanne tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog! Kinderzoektocht doorheen Ruiselede

In de voetsporen van Clara en Suzanne tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog! Kinderzoektocht doorheen Ruiselede In de voetsporen van Clara en Suzanne tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog! Kinderzoektocht doorheen Ruiselede Tips voor volwassenen: Deze wandeling en zoektocht is gebaseerd op de informatie die terug

Nadere informatie

b) Weet je hoe het komt dat hier vooral Duitse soldaten werden begraven?

b) Weet je hoe het komt dat hier vooral Duitse soldaten werden begraven? 1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Toen de Eerste Wereldoorlog begon, lagen er dus al heel wat Roeselaarse burgers begraven. Tijdens

Nadere informatie

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE Werkbundel voor de leerling Hoofdstuk 1: we keren 100 jaar terug We keren 100 jaar terug in de tijd. Hieronder zie je een postkaart van zo n 100 jaar geleden.

Nadere informatie

Beeldhouwwerk: Käthe Kollwitz Treurende ouderpaar

Beeldhouwwerk: Käthe Kollwitz Treurende ouderpaar Beeldhouwwerk: Käthe Kollwitz Treurende ouderpaar Deze beeldengroep is ontworpen door Käthe Kollwitz. Käthe en haar man verloren hun zoon in de Eerste Wereldoorlog. Daarna maakte ze een monument om haar

Nadere informatie

Herdenking aan het Graf van de Onbekende Soldaat

Herdenking aan het Graf van de Onbekende Soldaat 11 november Wapenstilstand Herdenking aan het Graf van de Onbekende Soldaat Senaat Federaal Parlement Kamer van volksvertegenwoordigers 2 Hallo! 11 november is een bijzondere dag. Dat zal je niet ontgaan

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 2599 woorden 24 april 2007 4,5 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Eerste Wereldoorlog Aan de 1e wereld oorlog kun je zien hoe erg oorlog

Nadere informatie

Woensdag 29 augustus NIEUWSFLITS ++++ NIEUWE BOEKEN 7

Woensdag 29 augustus NIEUWSFLITS ++++ NIEUWE BOEKEN 7 Woensdag 29 augustus 2018 ++++ NIEUWSFLITS ++++ NIEUWE BOEKEN 7 In ons MODERN ANTIQUARIAAT komen geregeld NIEUWE TITELS binnen die elders al lang zijn uitverkocht. Vandaag brengen wij de volgende boeken

Nadere informatie

EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Iedereen komt op straat en praat erover. De jonge mannen worden opgeroepen

Nadere informatie

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich?

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich? IEPERBOOG Noord Beste leerling, Dit werkblad heeft als doel je iets langer bij bepaalde zaken in het museum te laten stil staan. Laat dit werkblad je er echter niet van weerhouden alles met de nodige aandacht

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Filmverslag Frans Un Long Dimanche d'un Fiancailles

Filmverslag Frans Un Long Dimanche d'un Fiancailles Filmverslag Frans Un Long Dimanche d'un Fianca Filmverslag door E. 1877 woorden 4 mei 2014 6 6 keer beoordeeld Vak Frans A Algemeen Regisseur: Titel: Jean-Pierre Jeunet Un long Dimanche de Fianca Premiere:

Nadere informatie

Notitie herdenkingen Tweede Wereldoorlog in de gemeente Kapelle

Notitie herdenkingen Tweede Wereldoorlog in de gemeente Kapelle Notitie herdenkingen Tweede Wereldoorlog in de gemeente Kapelle 1. Inleiding De gemeente Kapelle en haar kernen zijn op twee momenten betrokken geweest bij oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog.

Nadere informatie

Lastige woorden 3 Blad 1

Lastige woorden 3 Blad 1 Lastige woorden 3 Blad 1 Les 1 Nederland doet niet mee neutraal Als je geen partij kiest. loopgraaf Een gat of geul in de grond waarin je beschermd bent tegen kogels. explosie Een ontploffing. vlammenwerper

Nadere informatie

WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Westrozebeke voor de oorlog WES_05 Dit is een prachtige foto van 100 jaar geleden. Je ziet een grote postkoets, getrokken door drie paarden. Zoals je ziet, vervoert

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Opdracht 0.1: De Eerste Wereldoorlog

Opdracht 0.1: De Eerste Wereldoorlog BZL VRAAG GES 1 Opdracht 0.1: De Eerste Wereldoorlog INFORMATIE STAPPENPLAN Je leert... Je oefent... - de Eerste Wereldoorlog situeren in de tijd. - de Eerste Wereldoorlog situeren in de ruimte. - de oorzaken

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam:

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

Extra: Waarom hebben mensen paarden

Extra: Waarom hebben mensen paarden Extra: Waarom hebben mensen paarden In dit extra hoofdstuk leer je: Dat mensen paarden houden met een bepaald doel. Met welk doel mensen vroeger paarden hielden. Waarom mensen nu paarden hebben. Inleiding

Nadere informatie

Wat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk.

Wat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk. Werkblad 7 Ω Oorlog en crisis Ω Les : De Eerste Wereldoorlog Het begin van de Eerste Wereldoorlog Rond 900 zijn er twee kampen in Europa. Rusland, Frankrijk en Groot- Brittannië aan de ene kant. Oostenrijk-

Nadere informatie

Majoor Charles Whittlesey stuurt twee duiven met hulpbriefjes naar de Amerikanen. Maar ze worden neergeschoten door de vijand.

Majoor Charles Whittlesey stuurt twee duiven met hulpbriefjes naar de Amerikanen. Maar ze worden neergeschoten door de vijand. Bij een oorlogvoering is communicatie van groot belang. Elke partij heeft nood aan informatie, zoals de ligging van de vijand, aantal soldaten, opstelling vijand, uitvoeren van plannen, melden van gewonden

Nadere informatie

HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen

Nadere informatie

In alle gevallen van twijfel of wanneer symptomen blijven bestaan: raadpleeg een arts.

In alle gevallen van twijfel of wanneer symptomen blijven bestaan: raadpleeg een arts. Voor actuele voorschriften m.b.t. voedselveiligheid wordt verwezen naar de bedrijfsspecifieke protocollen (HACCP) en de Voedsel en Warenautoriteit (www.vwa.nl). 2. Gebruik alleen desinfectiemiddelen die

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE BRITSE FITTEST RICHTLIJN OPERATIONAL CIRCULAR 282/28

SAMENVATTING VAN DE BRITSE FITTEST RICHTLIJN OPERATIONAL CIRCULAR 282/28 SAMENVATTING VAN DE BRITSE FITTEST RICHTLIJN OPERATIONAL CIRCULAR 282/28 Inleiding In de asbestverwijderingsbranche wordt op grote schaal gebruik gemaakt van de ademhalingsbescherming (ABM, hierna ook

Nadere informatie

Geocache Jeugdraad Oudenaarde: locaties!

Geocache Jeugdraad Oudenaarde: locaties! Geocache Jeugdraad Oudenaarde: locaties 1. Kortrijkstraat (50 50.957', 3 35.373'). In de Kortrijkstraat was een Duitse schietstand gevestigd wat valt af te leiden uit luchtfoto s van het Britse leger.

Nadere informatie

Opdracht Tentoonstelling

Opdracht Tentoonstelling Opdracht Tentoonstelling Provincie Utrecht tijdens de Eerste Wereldoorlog Opdrachtblad Inleiding Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Nederland neutraal. Hoewel het grote oorlogsgeweld gelukkig Nederland

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1 Butte de Vauquois 5-6-2014 De slag bij Verdun 1 Verdun moeder van alle veldslagen 21-02 tot 19-12 1916 Rian van Meeteren 1916: Strategie Centralen Duitsland gaat in het westen in de aanval Geen coordinatie

Nadere informatie

EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN

EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN Lijssenthoek Military Cemetery is één van de vele sporen die de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek heeft nagelaten. Je kent er vast nog. Welke van deze plekken hebben ook te

Nadere informatie

Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land.

Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de

Nadere informatie

Van chloor tot chloor

Van chloor tot chloor Van chloor tot chloor 100 jaar chemische oorlogvoering Dr Jean Pascal Zanders Davidsfonds Academie Langemark, 18 april 2015 Deel 1 Gas, een ongrijpbaar wapen Wat zijn chemische wapens? Is gas nu eigenlijk

Nadere informatie

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch

giftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan

Nadere informatie

Architect: gebroeders van der Laan. (Hans van der Laan en Nico van der Laan)

Architect: gebroeders van der Laan. (Hans van der Laan en Nico van der Laan) Opdracht 8: Zoek de achtergronden van een monument Voor dit onderzoek hebben wij gekozen voor de herdenkingskapel st. Jozef. Deze is te vinden in het hortensiapark te Helmond 1. In welke categorie valt

Nadere informatie

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog

Nadere informatie

Memorial Museum Passchendaele 1917 M M P 1917 A: GESCHIEDENIS VAN HET MUSEUM

Memorial Museum Passchendaele 1917 M M P 1917 A: GESCHIEDENIS VAN HET MUSEUM Memorial Museum Passchendaele 1917 M M P 1917 A: GESCHIEDENIS VAN HET MUSEUM 1987 Het MMP1917 vindt zijn eerste aanzet, toen werd voor het eerst een tentoonstelling gehouden rond de derde slag bij Ieper,

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

Praktijk voorbeeld arbo

Praktijk voorbeeld arbo Praktijk voorbeeld arbo Presentatie over het gebruik van botcement op de OK als praktijkvoorbeeld arbo binnen ziekenhuizen, 12 juni 2014 Bijeenkomst van de Contactgroep Gezondheid en Chemie (CGC) en de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016 Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016 Trier ( D) Welkom in Trier...... een van de oudste en mooiste steden van Duitsland met een geschiedenis van meer dan 2000 jaar. De oudste

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen. Mei 2015

Gevaarlijke stoffen. Mei 2015 Mei 2015 ? Aan welke belastingen en verontreinigingen worden de longen blootgesteld op de werkplek? Welke invloed hebben belastingen en verontreiniging op ons?? 2 10 Wat zijn de mogelijke risico s? Aerosolen

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum

Nadere informatie

Het opschrift. De omgeving van het monument. De vorm en samenstelling. Aan weerszijden van de 2 soldaten staan er opschriften.

Het opschrift. De omgeving van het monument. De vorm en samenstelling. Aan weerszijden van de 2 soldaten staan er opschriften. Het opschrift Aan weerszijden van de 2 soldaten staan er opschriften. De omgeving van het monument 1. Kijk eens goed om je heen. Hoe is het monument geplaatst? Kruis aan. - We kunnen het al van ver zien.

Nadere informatie

R-zinnen en S-zinnen. R-zinnen... 2 Gecombineerde R-zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9

R-zinnen en S-zinnen. R-zinnen... 2 Gecombineerde R-zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9 -zinnen en S-zinnen Inhoud Pag. -zinnen... 2 Gecombineerde -zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9 -zinnen (aanduiding bijzondere gevaren, isk-zinnen) -nummer Gevarenaanduiding 1 2 3 4 5

Nadere informatie

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in

Nadere informatie