HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG"

Transcriptie

1 HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

2 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen die naar het leger moeten. Ze laten de noodklokken luiden, zodat iedereen weet dat er een belangrijk bericht komt. De jongens vertrekken De volgende dag al moeten de jongens gepakt en gezakt klaarstaan aan de tramhalte. Moeder-overste Philomena beschrijft de droeve taferelen die ze daar ziet: s Morgens aan den tram om 6 ure, wat een aandoenlijk schouwspel, moeders met kinderkens die hun echtgenoot en vader een laatsten zoen gaven. Vaders en moeders die op t voorhoofd van hun zoon een laatste kruiske drukten - een allerlaatste misschien - zou men ze nog weerzien, die geliefden? Het stoomtuig floot - raakte in beweging - en voerde ze weg naar Antwerpen. De ontroerde menigte volgde ze met de ogen, wuifde met de hand - de tram verdween uit het zicht en velen der aanwezigen trokken kerkwaarts, waar de Heilige Mis zou beginnen - terwijl de moeders met hun kinderen huiswaarts keerden al wenend.

3 September 1914: op de vlucht voor de vijand En dan komen de eerste vluchtelingen toe in Hooglede en de omliggende dorpen. Ze komen uit Brussel, Mechelen, Leuven..., op de vlucht voor het Duitse leger. Ze vertellen vreselijke verhalen over de Duitsers. Het maakt de mensen bang. Duitse verkenners Kort daarna verschijnen de eerste Duitse soldaten. Het zijn de ulanen: verkenners te paard. Op sommige plaatsen saboteren ze spoorlijnen of knippen ze telegraaf- en telefoonlijnen door...

4 Legers marcheren voorbij Begin oktober komen soldaten van het Belgisch leger voorbij. Enkele dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en zien de inwoners ook Franse soldaten. 19 oktober 1914: Schuwe Maandag Op 19 oktober beschieten Franse soldaten de Duitsers in de buurt van Hooglede. De Duitsers denken dat het burgers zijn die hen beschieten. En ze nemen wraak door huizen te plunderen en in brand te steken. Er vallen ook veel burgerslachtoffers.

5 Tijdens de oorlog: Hooglede is bezet gebied HO_01 Duitse soldaten in de straten van Hooglede. Sommige van die soldaten logeren bij gezinnen in Hooglede. Het bejaardentehuis op t Hoge wordt een hospitaal, de kerk een paardenstal en in de meisjesschool in de Kleine Stadenstraat richten de Duitsers een bakkerij en een cinemazaal in. Gedurende de hele oorlog proberen de Hoogledenaars zo goed mogelijk samen te leven met de Duitse bezetters. HO_02 Ortskommandantur staat te lezen op dit gebouw. Dat is Duits voor commandopost van het district.

6 1 augustus 1917: verplichte evacuatie In 1917 dreigt gevaar: de Britten plannen een aanval op Duitse stellingen. De Duitse bezetter geeft op 1 augustus het bevel aan de burgers van Hooglede dat ze zich moeten klaarmaken om te vluchten. Drie dagen later moeten ze de trein op, willen of niet. Op 4 augustus moet iedereen vertrekken naar Limburg. Ze komen aan in Mol en van daar naar Meerhout de omliggende gemeenten. Oktober 1918: het einde van de oorlog De Britten weten waar de Duitse stellingen liggen en beschieten ze wekenlang. Op 15 oktober blazen de Duitsers de aftocht. Op het einde van de oorlog is Hooglede een puinhoop. de Iepersestraat in Hooglede Herkennen jullie deze foto? Bekijk de gebouwen. Wat is er gebeurd?

7 de verwoeste school van Hooglede De wederopbouw De mensen die na de oorlog terugkeren, leven eerst in houten barakken, tot ze hun huizen weer kunnen opbouwen.

8 De Duitse begraafplaats HO_R01 Nee, dit is niet zomaar een veld. Als je goed kijkt, zie je platte stenen tussen het gras. En vijf stenen kruisjes. Onder elke platte steen ligt een Duitse soldaat begraven. Deze grote begraafplaats in Hooglede was op het einde van de Eerste Wereldoorlog helemaal niet zo groot. Er lagen toen slechts 1101 gesneuvelde soldaten begraven. Tussen 1932 en 1937 worden verschillende begraafplaatsen hier samen gebracht. In het totaal liggen er nu 8257 slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog begraven. Onder de knop Excursies op de website vinden jullie de lesbrief met opdrachten. Aan de hand van deze opdrachten, kom je nog meer over de oorlog te weten.

9 Zoek het eens op! 1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo: Misschien vind je de oplossing als je de foto s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de bibliotheek van je gemeente. 2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna? Aantal inwoners vandaag: Aantal inwoners rond 1910: Aantal inwoners rond 1920; Is het aanta inwoners van je gemeente afgenomen? toegenomen? gelijk gebleven? 3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto s op de kaart van je gemeente kan situeren. 1. Ga naar 2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld. 3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog, omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt. 4. Kies dan Satelliet : zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin. 5. Druk de luchtfoto af. 6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto s met straatnamen nu op je luchtfoto te situeren. Zelf aan de slag als fotoreporter! Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee en het album met oude foto s van je gemeente. Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto s vindt. Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk, maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen. Neem nu een foto. Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor

Nadere informatie

OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog de kerk van Oekene voor de Eerste Wereldoorlog 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt

Nadere informatie

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31

Nadere informatie

RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog RUM_02 Koetsen en karren over de kasseien van de vooroorlogse Rumbeeksesteenweg. De straat loopt recht op de mooie, fiere kerktoren. 31 juli 1914:

Nadere informatie

EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Iedereen komt op straat en praat erover. De jonge mannen worden opgeroepen

Nadere informatie

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders

Nadere informatie

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook

Nadere informatie

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt

Nadere informatie

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...

Nadere informatie

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto

Nadere informatie

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi

Nadere informatie

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende

Nadere informatie

ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Kort voor de oorlog RO_03 Zo zag de Grote Markt er uit, kort voor de oorlog. - Wat zie je links vooraan in beeld? *Tip: als je de foto van de website haalt, dan

Nadere informatie

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen

Nadere informatie

WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG WESTROZEBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Westrozebeke voor de oorlog WES_05 Dit is een prachtige foto van 100 jaar geleden. Je ziet een grote postkoets, getrokken door drie paarden. Zoals je ziet, vervoert

Nadere informatie

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

Mariekerke tijdens de eerste wereldoorlog

Mariekerke tijdens de eerste wereldoorlog Mariekerke tijdens de eerste wereldoorlog Voor de oorlog Mariekerke is vooral een vissersdorp waar de inwoners hun brood verdienen door op de Schelde te gaan vissen. 4 augustus 1914 : ten oorlog! Mariekerke

Nadere informatie

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front 1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Tijdens de oorlog werden hier vooral Duitse soldaten begraven. b) Waarom? Roeselare wordt in

Nadere informatie

3 de graad lager onderwijs

3 de graad lager onderwijs 3 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

2 de graad lager onderwijs

2 de graad lager onderwijs 2 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE

OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE INLEIDING Op 17 augustus opende de tentoonstelling Tegen-Strijd, de beleving van de Groote Oorlog in het land

Nadere informatie

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be

Nadere informatie

Wat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk.

Wat is de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog? De moord op Frans-Ferdinand van Oostenrijk. Werkblad 7 Ω Oorlog en crisis Ω Les : De Eerste Wereldoorlog Het begin van de Eerste Wereldoorlog Rond 900 zijn er twee kampen in Europa. Rusland, Frankrijk en Groot- Brittannië aan de ene kant. Oostenrijk-

Nadere informatie

LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER

LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER Luchtverkeer (vliegtuigcrashes & bombardementen) Inleiding Vliegtuigen werden zowel door de Duitse bezetters

Nadere informatie

Lesidee: Oorlog en verzet

Lesidee: Oorlog en verzet Lesidee: Oorlog en verzet Tussen 1940 en 1945 was Nederland bezet door Duitse troepen. Die waren in de nacht van 9 op 10 mei 1940 in opdracht van Adolf Hitler het land binnengevallen. Het Nederlandse leger

Nadere informatie

1914 Duitse mariniers in Londerzeel

1914 Duitse mariniers in Londerzeel 1914 Duitse mariniers in Londerzeel door Louis De Bondt, Francis Hallemans en Louis De Boeck Op 20 augustus 1914 werd het niet verdedigde Brussel door de Duitsers bezet en nog dezelfde dag werden er door

Nadere informatie

Exodus God zal er zijn

Exodus God zal er zijn Exodus 3-4 - God zal er zijn Gezinsdienst Liturgie Welkom Voorzang Maak een vrolijk geluid voor de Heer (Elly en Rikkert) Opw voor Kids 18 (Ben je groot of ben je klein) Gez 132 (Dank U voor deze nieuwe

Nadere informatie

Exodus 3-4 God zal er zijn

Exodus 3-4 God zal er zijn Exodus 3-4 God zal er zijn Gezinsdienst Liturgie Welkom Voorzang Maak een vrolijk geluid voor de Heer (Elly en Rikkert) Opw voor Kids 18 (Ben je groot of ben je klein) Gez 132 (Dank U voor deze nieuwe

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand.

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand. St Jozefkapel, 19 maart 2017 Beste mensen, Ik vind het heel erg fijn dat ik vandaag samen met jullie naar deze bijzondere plek mocht lopen. Als 3 jarige nam mijn vader me mee als hij hielp om deze plaats

Nadere informatie

HET DROOMMUSEUM VAN DRE

HET DROOMMUSEUM VAN DRE HET DROOMMUSEUM VAN DRE Beste leerling, Dit werkblad wil je iets langer bij bepaalde zaken in het museum laten stil staan. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je niet mag rondneuzen naar andere objecten,

Nadere informatie

LANG LEVE RO DE LINIE? ME Opdrachtbladen VERBODEN KRINGEN

LANG LEVE RO DE LINIE? ME Opdrachtbladen VERBODEN KRINGEN LNG LEVE RO DE LINIE? ME Opdrachtbladen W Naam Groep Datum LNG LEVE Opdrachtblad Land onder water Opdracht 1 Lees het artikel Toen zou het hier onder water komen op bladzijde 2 van de krant en beantwoord

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Drie massagraven voor de Nederlandse kust

Drie massagraven voor de Nederlandse kust Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen

Nadere informatie

Het meisje De volgende dag is de soldaat er niet. De negers zijn weer naar het front vertrokken, hoort ze de opgeluchte zuchten in het dorp. De sfeer verandert als blanke soldaten hen aflossen. De mensen

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam:

een zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

KUNST IN DE aanklacht tegen de oorlog

KUNST IN DE aanklacht tegen de oorlog KUNST IN DE OORLOG Een aanklacht tegen de oorlog BEELD: TREUREND OUDERPAAR v Käthe Kollwitz v Eigen zoon: Peter v Begraafplaats: Vladslo (Duits kerkhof) v Oorlogsverdriet treft iedereen (vriend en vijand)

Nadere informatie

Fototentoonstelling WO I

Fototentoonstelling WO I Fototentoonstelling WO I gewone dieren, bijzondere situaties Ook op de kinderboerderij zijn we de herdenking van WO I niet vergeten. Hoe kan het ook anders, bij ons staat deze in het teken van de dieren.

Nadere informatie

DE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6

DE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 DE MIDDELEEUWEN Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 INHOUDSOPGAVE Middeleeuwen. Karel de Grote. Middeleeuwse straffen. De pest. Dokters in de Middeleeuwen. Beroepen in de Middeleeuwen.

Nadere informatie

LEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog

LEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm.

Nadere informatie

Wat een vreemde bromfiets!

Wat een vreemde bromfiets! Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 [1]

Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 [1] Door wjvanderzanden[2]op zo, 07/26/2015-13:43 Tags:reizen

Nadere informatie

BIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015

BIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015 BIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015 Geachte dames en heren, lieve familie en vrienden, Op 12 april 1945 was ik hier ook. Ik ben Eva Weyl en was toen bijna 10 jaar. Ik herinner mij de bevrijding heel goed;

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Schatten van Vroeger. Lage Zwaluwe in beeld. Concept

Schatten van Vroeger. Lage Zwaluwe in beeld. Concept Schatten van Vroeger Lage Zwaluwe in beeld Concept Nieuwstraat Hier begint onze wandeling vanaf nr.8 bs de Grienden. Deze school is gebouwd in. Links naast de deur van de kamer van de leraren is een gedenksteen.

Nadere informatie

Fotomemorie 1. 1 Bron: L. Vidts (eindwerk omgevingsboek Mere, 2008)

Fotomemorie 1. 1 Bron: L. Vidts (eindwerk omgevingsboek Mere, 2008) Fotomemorie 1 Een mooi zicht op de Nieuwstraat rond het midden van de 20 e eeuw. Vandaag vinden we er onder andere een gloednieuwe babywinkel, eetcafé Bierbuik, schoenenwinkel Timie Shoe, serviceflats,

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Oorlogswinter Schrijver: Jan Terlouw Uitgever: Lemniscaat Rotterdam Jaar: 2008 Jaar van uitgave: 1972 Pagina s: 169 Niveau: 15 tot en met 19 jaar.

Oorlogswinter Schrijver: Jan Terlouw Uitgever: Lemniscaat Rotterdam Jaar: 2008 Jaar van uitgave: 1972 Pagina s: 169 Niveau: 15 tot en met 19 jaar. Oorlogswinter Schrijver: Jan Terlouw Uitgever: Lemniscaat Rotterdam Jaar: 2008 Jaar van uitgave: 1972 Pagina s: 169 Niveau: 15 tot en met 19 jaar. Druk: Dertigste 2. Over de Auteur Jan Terlouw is geboren

Nadere informatie

Princelijke Vierschaar

Princelijke Vierschaar Het huis beneden aan de trap aan de linkerkant was vroeger de herberg t Schaeck, het schepenhuis van de Princelijke Vierschaar. Deze Princelijke Vierschaar groepeerde enkele lenen in de omgeving en ressorteerde

Nadere informatie

DORST IN DE OORLOGSJAREN.

DORST IN DE OORLOGSJAREN. DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Datum: Ons koningshuis. 1. Hoe heet onze huidige koning? 3. Hij volgde zijn broer na diens dood op. Hoe heette hij?

Datum: Ons koningshuis. 1. Hoe heet onze huidige koning? 3. Hij volgde zijn broer na diens dood op. Hoe heette hij? Ga naar deze website: www.monarchie.be Klik op de koninklijke familie. 1. Hoe heet onze huidige koning? 2. Hoe oud was hij toen zijn moeder, koningin Astrid, omkwam bij een auto-ongeluk? 3. Hij volgde

Nadere informatie

Regio TERF in W.O. 1

Regio TERF in W.O. 1 De Opdracht - Literatuurstudie - Verhaallijnen - Opportuniteiten ihkv herdenkingen 2014-2018 Literatuurstudie - Bibliografie - Samenvatting = het verhaal van regio TERF in W.O. 1 Bibliografie CRITERIA

Nadere informatie

Wij gaan op reis! 287,34. Barcelona 600,68. Rhodos. Porto 379,68

Wij gaan op reis! 287,34. Barcelona 600,68. Rhodos. Porto 379,68 Wij gaan op reis! Ik zou graag met het vliegtuig op vakantie gaan. Ik ben nog niet zeker over mijn bestemming. Ik twijfel nog tussen Barcelona, Rhodos en Porto. Om een beslissing te nemen, wil ik eerst

Nadere informatie

'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?'

'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?' 'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?' Simon Demeulemeester, Annelies Van Erp 15/08/2014, Knack 'Er zijn tussen de 50 en 100 joden uit Antwerpen

Nadere informatie

Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Catharinakerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de westelijke wierde.

Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Catharinakerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de westelijke wierde. namen 1 a OPDRACHTKAART ULRUM - ONDERZOEK Catharinakerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Catharinakerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de westelijke wierde. Op deze kaart staan

Nadere informatie

EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN

EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN EENS KIJKEN WAT WE AL WETEN Lijssenthoek Military Cemetery is één van de vele sporen die de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek heeft nagelaten. Je kent er vast nog. Welke van deze plekken hebben ook te

Nadere informatie

WERKBLAD LOTTY VEFFER

WERKBLAD LOTTY VEFFER WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.

Nadere informatie

De kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp

De kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp Lenzen door de luiken De kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp vanuit de dichtste hemel te bekijken. Door de hoge luiken fotografeerden ze in de vier windrichtingen.

Nadere informatie

In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering.

In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering. Toespraak burgemeester K. Tigelaar ter gelegenheid van de dodenherdenking op vrijdag 4 mei 2012 Dames en heren, jongens en meisjes, In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering. Herinneringen aan

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

Een spannend spel loopt verkeerd af

Een spannend spel loopt verkeerd af De strafzaak Een spannend spel loopt verkeerd af Algemene informatie over de rechtszaak in het simulatiespel Ben, Najib en Roos, drie vmbo leerlingen van 15 jaar, hebben de laatste lesuren vrij van school

Nadere informatie

Le s b r i e f. Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet

Le s b r i e f. Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet Le s b r i e f Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet Voor je gaat lezen Dit is een lesbrief over het boek Codenaam Coco. Vijftien jaar en bij het verzet, geschreven door Carmen Reid. Hoe ver zou

Nadere informatie

Hoe ik talent voor het leven kreeg

Hoe ik talent voor het leven kreeg Hoe ik talent voor het leven kreeg in makkelijke taal Rodaan Al Galidi Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Mijn naam is Semmier Kariem. Ik ben in 1991 gevlucht uit Irak. Daar was Saddam Hoessein

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je

Nadere informatie

LESBRIEF ALGEMEEN LEERLING KINDEREN IN BEZET GEBIED

LESBRIEF ALGEMEEN LEERLING KINDEREN IN BEZET GEBIED LESBRIEF ALGEMEEN LEERLING KINDEREN IN BEZET GEBIED Algemene lesbrief KINDEREN IN BEZET GEBIED A. TERUG IN DE TIJD: honderd jaar geleden 1. Op deze oude postkaart zie je kinderen van Lichtervelde, voor

Nadere informatie

WERKBLAD ERNST VERDUIN

WERKBLAD ERNST VERDUIN WERKBLAD ERNST VERDUIN Bron 1. foto Ernst Ernst Verduin is geboren op 22 juni 1927. Deze schoolfoto komt uit 1940. Hoe oud is hij op deze foto? Op 17 januari 1943 komt hij samen met zijn vader, moeder

Nadere informatie

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk Informatiekaart St. Janskerk St. Janskerk De spits van deze lange slanke toren staat al eeuwen scheef. Hoe dat komt weten we niet, maar het zal tot in lengte van dagen wel zo blijven. De toren heeft niet

Nadere informatie

Multatuli Saïdjah en Adinda Het beroemde liefdesverhaal uit Max Havelaar

Multatuli Saïdjah en Adinda Het beroemde liefdesverhaal uit Max Havelaar Multatuli Saïdjah en Adinda Het beroemde liefdesverhaal uit Max Havelaar Lesbrief voor docenten en cursisten Gemaakt door Margreet Salomons en Hank Gronheid Kenniscentrum Alfabetisering Nederlandssprekenden,

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Een nieuw boek van Ter Palen!

Een nieuw boek van Ter Palen! Een nieuw boek van Ter Palen! In bedrijf : Ter Palen beschrijft industrieel verleden Het is al een tijdje geleden, maar we hebben voor u weer een publicatie klaar: In bedrijf. Onze ondervoorzitter dompelde

Nadere informatie

Mysterie De vluchtende keizer

Mysterie De vluchtende keizer Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede

Nadere informatie

Toespraak burgemeester Michel Bezuijen bij de herdenking bij het monument

Toespraak burgemeester Michel Bezuijen bij de herdenking bij het monument Toespraak burgemeester Michel Bezuijen bij de herdenking bij het monument aan t Haantje op 7 oktober 2015. Dames en heren, jongens en meisjes, fijn dat u hier vandaag heen bent gekomen om met elkaar stil

Nadere informatie

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE

OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE OP STAP DOOR 4 JAAR GROOTEN OORLOG IN ERTVELDE Werkbundel voor de leerling Hoofdstuk 1: we keren 100 jaar terug We keren 100 jaar terug in de tijd. Hieronder zie je een postkaart van zo n 100 jaar geleden.

Nadere informatie

5 oorlogsjaren. 10 schriften

5 oorlogsjaren. 10 schriften 5 oorlogsjaren in 10 schriften Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

WERKBLAD LOTTY VEFFER

WERKBLAD LOTTY VEFFER WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.

Nadere informatie

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR Bijbel voor Kinderen presenteert Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul

Nadere informatie

Treinramp. Je koopt wel een ticket. Mensen Wat een drama! De NMBS voor de treinen is wel een Deze keer liep het anders...

Treinramp. Je koopt wel een ticket. Mensen Wat een drama! De NMBS voor de treinen is wel een Deze keer liep het anders... Treinramp Auteur: Jeroen Defauw vervoer waar iedereen mee mag. Je koopt wel een ticket. Mensen Wat een drama! die geen eigen auto hebben, kunnen zo bijna overal naartoe! In België hebben we de bus, de

Nadere informatie

Een retour Rotterdam

Een retour Rotterdam 71 71 HOOFDSTUK 5 Een retour Rotterdam WOORDEN 1 Wat hoort bij elkaar? 1 zebrapad a pinnen 2 auto b binnengaan 3 automaat c oversteken 4 ingang d parkeren 2 Kies uit: tram vertraging door de week strippenkaart

Nadere informatie

Namens de dorpsraad heette Joop Krant een ieder welkom met de volgende woorden.

Namens de dorpsraad heette Joop Krant een ieder welkom met de volgende woorden. Met het realiseren van een oorlogsmonumentje op het plein voor de kerk heeft Maashees ook een plek gekregen waar nu jaar jaarlijkse een dodenherdenking op de avond van 4 mei zal worden gehouden. Voor deze

Nadere informatie

Eh ja, zegt hij, dat kan ook.

Eh ja, zegt hij, dat kan ook. Simson is verliefd Zullen we schaken? vraagt Saffi ra. Goed, antwoordt Simson. Saffira pakt het schaakbord. Ze zet het tussen hen in op de grond. Ik heb een idee, zegt Simson. Hij buigt zich voorover naar

Nadere informatie

Antwoordenbundel fietszoektocht

Antwoordenbundel fietszoektocht Groepsnaam:. Groepsleden:.. Opdracht 1: De Eerste Wereldoorlog mag dan wel al 100 jaar geleden zijn, vandaag zijn de sporen nog duidelijk zichtbaar. Daarom noemen we het landschap ook de laatste ooggetuige

Nadere informatie

Op de vlucht. Lesprogramma. Voor kinderen van 8-12 jaar. Logo Share tech mono. Pay off Exo 2.0 Regular

Op de vlucht. Lesprogramma. Voor kinderen van 8-12 jaar. Logo Share tech mono. Pay off Exo 2.0 Regular Lesprogramma Voor kinderen van 8-12 jaar Op de vlucht Stichting Gave Marie Curiestraat 35, 3846 BW Harderwijk 0341 460328 servicedesk@gave.nl www.gave.nl Beste kinderwerker, Het dode jongetje op het strand.

Nadere informatie

Vraag 1b. Wat was de oorzaak van deze ramp? Vraag 1a. In welke provincie was de Watersnoodramp van 1953? ...

Vraag 1b. Wat was de oorzaak van deze ramp? Vraag 1a. In welke provincie was de Watersnoodramp van 1953? ... Naam: DE WATERSNOOD- RAMP Het is 31 januari 1953. Het stormde vreselijk In Zeeland. Toch waren de meeste mensen gewoon rustig naar bed gegaan. Zij werden in hun slaap overvallen door een zware stormvloed.

Nadere informatie

Maar de grootste held was oma die bij de huiszoeking zo rustig is gebleven.

Maar de grootste held was oma die bij de huiszoeking zo rustig is gebleven. Aufmachen! Voor de deur staan een paar Duitse soldaten en Nederlandse landwachten (gewapende hulppolitie). Een jonge vrouw doet open en de mannen stormen binnen. Het kleine meisje begint van schrik te

Nadere informatie

Lesbrief Roermond in de frontlinie. C.A.H.M. (Cor) van Helvoort Gemeentearchief Roermond

Lesbrief Roermond in de frontlinie. C.A.H.M. (Cor) van Helvoort Gemeentearchief Roermond Lesbrief Roermond in de frontlinie C.A.H.M. (Cor) van Helvoort Gemeentearchief Roermond Roermond 2015 Roermond in de frontlinie De bezetting In de nacht voorafgaande aan 10 mei 1940 werden op de Kapellerlaan

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Voorbeelden van draaiboeken

Voorbeelden van draaiboeken Praktische tips 2 Voorbeelden van draaiboeken 3 Voorbeeld uitnodiging herdenking 4 Voorbeeld uitnodiging overdracht 5 Voorbeeld welkomstwoord 5 Voorbeeld slotwoord 6 Gedichten Voorbeelden van draaiboeken

Nadere informatie

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus

Nadere informatie

6 Daagse Battlefieldtour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek.

6 Daagse Battlefieldtour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek. 6 Daagse Battlefieldtour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek. Geachte reiziger, - zaterdag 5 t/m donderdag 10 oktober 2019 - We hebben weer een najaarsreis op het programma staan voor

Nadere informatie

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren.

groetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren. Bezoek kasteeltje Geijsteren. 7 Juni bezocht groep 6 het kasteeltje in Geijsteren. Cynthia Siefers heeft de kinderen rondgeleid. Ze heeft een boek geschreven: een trots kasteel. Ze heeft verteld wat er

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.

1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier

Nadere informatie