Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak juni 2015

Transcriptie

1 Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak juni 215 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID WERKAANBIEDINGEN TIJDELIJKE WERKLOOSHEID VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN OMZET EN INVESTERINGEN STARTERS FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS INSCHRIJVINGEN VAN PERSONENWAGENS CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK OVERZICHTSTABEL VOOR WEST VLAANDEREN SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST BESLUIT POM West Vlaanderen Provinciehuis Olympia Koning Leopold III laan Sint Andries/Brugge Tel.:../32/5/ Fax:../32/5/ E mail: info@pomwvl.be Website: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

2 1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers tot en met mei 215. In mei 215 telde West Vlaanderen werklozen 1 (zie figuur 1). In vergelijking met mei 214 betekent dit een afname met,7% op jaarbasis. In april 215 lag het aantal werklozen,6% lager dan in april 214. Ook in het eerste kwartaal van 215 lag het aantal werklozen in West Vlaanderen gemiddeld,6% lager op jaarbasis. Figuur 1: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. In tegenstelling tot in West Vlaanderen telde het Vlaamse Gewest 2 in april en mei 215 meer werklozen dan in dezelfde maanden van 214 (respectievelijk +1,3% en +1,1%). Ondanks een lichte afname in januari lag het aantal werklozen in de eerste drie maanden van 215 gemiddeld,4% hoger dan in het eerste kwartaal van 214. Bekijken we mannen en vrouwen afzonderlijk (zie figuur 2) dan zien we dat de afname van het totale aantal werklozen in West Vlaanderen nagenoeg volledig kan toegeschreven worden aan de afname van het aantal vrouwelijke werklozen. In het eerste kwartaal van 215 lag het aantal vrouwelijke werklozen 1 Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 2 In haar werkloosheidsbericht van mei 215 schrijft de VDAB de toename van het aantal niet werkende werkzoekenden vooral toe aan de gewijzigde federale regels waardoor oudere werkzoekenden langer beschikbaar moeten blijven op de arbeidsmarkt. Daarnaast zorgt de sluiting van Ford Genk ook voor hogere werkloosheidscijfers in Limburg (en bijgevolg Vlaanderen). De lichte toename van de werkloosheid wijst dus niet op een verslechterende arbeidsmarkt. 1

3 1,6% lager dan in het eerste kwartaal van 214; in april en mei 215 was er telkens een afname met 2,2% op jaarbasis. De daling in januari zorgde ervoor dat de toename van het aantal mannelijke werklozen in de eerste drie maanden van 215 beperkt bleef tot,2% op jaarbasis. In april en mei steeg het aantal mannelijke werklozen met respectievelijk,7% en,5%. Figuur 2: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden naar geslacht in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec Mannen Vrouwen BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest lag het aantal vrouwelijke werklozen in het eerste kwartaal van 215 gemiddeld iets lager (,1% op jaarbasis) dan in de eerste drie maanden van 214. In april en mei 215 waren er toenames met respectievelijk,6% en,4% op jaarbasis. Bij de mannelijke werklozen waren de toenames in april en mei 215 (respectievelijk +1,9% en +1,7% op jaarbasis) groter dan gemiddeld in het eerste kwartaal van 215 (+,9% op jaarbasis). Het aantal jeugdwerklozen in West Vlaanderen blijft verder dalen (zie figuur 3). In de eerste drie maanden van 215 daalde de jeugdwerkloosheid met gemiddeld 3,2% op jaarbasis; in april en mei waren er afnames met respectievelijk 3,7% en 3,1%. Aangezien de jeugdwerkloosheid sneller daalde dan de totale werkloosheid, daalde ook het aandeel jeugdwerklozen. In mei 214 was 19,2% van alle werklozen in West Vlaanderen jonger dan 25 jaar; in mei 215 was dit percentage gedaald tot 18,8%. Deze evolutie is zonder meer gunstig aangezien een dalende jeugdwerkloosheid duidelijk in verband kan gebracht worden met een verbeterende conjunctuur. Het aantal jeugdwerklozen daalde ook in het Vlaamse Gewest, en zelfs sterker dan in West Vlaanderen. In de eerste drie maanden van 215 daalde de jeugdwerkloosheid in Vlaanderen met gemiddeld 5,8% op jaarbasis; in april en mei waren er afnames met respectievelijk 4,4% en 4,9%. Ook in Vlaanderen evolueerde de jeugdwerkloosheid duidelijk beter dan de totale werkloosheid, waardoor het aandeel werklozen jonger dan 25 jaar daalde van 17,8% in mei 214 naar 16,7% in mei

4 Figuur 3: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Bij de werklozen van 5 jaar en ouder zien we toenames op jaarbasis. De verhoging van de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling als werkzoekende begin 213 speelt hierbij een rol 3. Sinds april 214 kende het aantal oudere niet werkende werkzoekenden steeds kleinere toenames op jaarbasis, maar vanaf januari 215 werden de toenames opnieuw groter. In de eerste drie maanden van 215 steeg het aantal werkloze 5 plussers met gemiddeld 6% op jaarbasis; in april en mei waren er toenames met respectievelijk 8,1% en 7,8%. Hierdoor steeg het aandeel werklozen van 5 jaar en ouder van 29,2% in mei 214 naar 31,7% in mei 215 (zie figuur 4). In het Vlaamse Gewest zien we een gelijkaardige evolutie. Met een gemiddelde toename van 1,6% op jaarbasis in het eerste kwartaal van 215 en toenames van respectievelijk 12,5% en 12,1% op jaarbasis in april en mei 215, steeg het aantal oudere werklozen in Vlaanderen sterker dan in West Vlaanderen. 3 Sinds januari 213 kan een werkzoekende zich pas vanaf 6 jaar laten uitschrijven als werkzoekende; voorheen lag de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling op 58 jaar. Deze verhoging van de leeftijdsgrens zorgt voor een toename van het aantal werkzoekenden van 5 jaar en ouder en een afname van het aantal oudere uitgeschreven werklozen van minstens 5 jaar. 3

5 Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, , 5,, jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Tegenover de toenames van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden staan de grote afnames van het aantal oudere niet werkende niet werkzoekenden. Het aantal oudere uitgeschreven werklozen van minstens 5 jaar 4 daalde in West Vlaanderen in het eerste kwartaal van 215 met gemiddeld 21,1% op jaarbasis. De divergerende evolutie van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal uitgeschreven oudere werklozen in West Vlaanderen wordt mooi geïllustreerd in figuur 5. In het Vlaamse Gewest was er bij de niet werkende niet werkzoekenden een gelijkaardige afname in het eerste kwartaal van 215 ( 21,9% op jaarbasis). 4 Cfr voetnoot 2. 4

6 Figuur 5: 2% Evolutie op jaarbasis van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal uitgeschreven oudere werklozen in West Vlaanderen 15% 1% 5% % 5% 1% 15% 2% 25% apr 1 jul 1 okt 1 jan 11 apr 11 jul 11 okt 11 jan 12 apr 12 jul 12 okt 12 jan 13 apr 13 jul 13 okt 13 jan 14 apr 14 jul 14 okt 14 jan 15 apr 15 oudere nwwz uitgeschreven oudere werklozen BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 5

7 2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers tot en met april 215. In april 215 ontving de VDAB vacatures 5 in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interimvacatures 6 én rechtstreeks gemeld aan de VDAB 7 ) in West Vlaanderen (zie figuur 6). In vergelijking met april 214 betekent dit een toename met 2,4%. In de eerste drie maanden van 215 ontving de VDAB in West Vlaanderen gemiddeld,9% meer vacatures dan in de eerste drie maanden van 214. Figuur 6: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim vacatures) voor West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest als geheel nam het aantal ontvangen vacatures nog meer toe dan in West Vlaanderen. In april 215 ontving de VDAB voor Vlaanderen 4,2% meer vacatures dan in april 214. In het eerste kwartaal van 215 werden op jaarbasis 6,2% meer vacatures ontvangen. Het aantal openstaande vacatures op het einde van de maand lag in april 215 in West Vlaanderen 1,6% hoger dan in april 214 (zie figuur 7). In het hele eerste kwartaal van 215 lag het aantal 5 Wegens te grote niet conjunctuurgerelateerde schommelingen worden de vacatures voor studentenjobs vanaf januari 214 niet meer meegeteld in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim vacatures). 6 Eén interim vacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interim opdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interim vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 7 Vanaf januari 215 worden enkel die vacatures meegenomen die rechtstreeks aan de VDAB worden gemeld. Door een doorgedreven samenwerking en data uitwisseling met bedrijven was het aantal vacatures die via wervings en selectiekantoren wordt gemeld sterk toegenomen. Om een beter beeld te krijgen van de reële arbeidsmarktevoluties worden de vacatures die via wervings en selectiekantoren worden gemeld buiten beschouwing gelaten. De cijfers van vóór 215 werden herberekend waardoor een nieuwe tijdreeks met vergelijkbare cijfers werd verkregen (bron: VDAB werkaanbodbericht van januari 215). 6

8 openstaande werkaanbiedingen op het einde van de maand gemiddeld 1,7% hoger dan in het eerste kwartaal van 214. Figuur 7: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim vacatures) op het einde van de maand voor West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Het aantal openstaande vacatures op het einde van de maand kende ook in Vlaanderen toenames op jaarbasis, maar die waren kleiner dan in West Vlaanderen. In april 215 lag het aantal openstaande werkaanbiedingen op het einde van de maand 7,8% hoger dan in april 214. In de eerste drie maanden van 215 telde Vlaanderen gemiddeld 6,9% meer openstaande werkaanbiedingen dan in het eerste kwartaal van 214. In West Vlaanderen waren er in de periode januari april 215 gemiddeld 7,4 niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature (zie figuur 8). De arbeidsmarktkrapte is hiermee iets groter dan in 214 toen gemiddeld 8,1 niet werkende werkzoekenden werden geteld per openstaande vacature. 7

9 Figuur 8: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West Vlaanderen, (t/m april 215) ,5 7,8 8,1 7,1 7,4 5,7 4,6 4,8 4, * BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. niet werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature 8

10 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers tot en met maart 215. Het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid 8 kende in januari 215 een aanzienlijke toename met 24,4% op jaarbasis, maar de afnames in februari en vooral maart (respectievelijk 3,2% en 21,7%) zorgden ervoor dat de tijdelijke werkloosheid in het eerste kwartaal van 215 toch iets lager lag dan in het eerste kwartaal van 214 ( 2,3% op jaarbasis) (zie figuur 9). Figuur 9: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: RVA, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest was er een gelijkaardige evolutie waardoor het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid in het eerste kwartaal van 215 gemiddeld 3% lager lag dan in de eerste drie maanden van Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 9

11 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers tot en met januari (vergunde woningen) of december 214 (begonnen woningen). Zoals figuur 1 laat zien is het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West Vlaanderen onderhevig aan grote schommelingen. In de eerste maanden van 214 waren er grote toenames op jaarbasis; vanaf juni waren er met uitzondering van november telkens afnames op jaarbasis. Desondanks werden 4,4% meer nieuwbouwwoningen vergund in 214 dan in vergelijking met 213. In januari 215 lag het aantal vergunde nieuwbouwwoningen 49,3% lager dan in januari 214. Figuur 1: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest werden de sterke toenames op jaarbasis van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de eerste vijf maanden van 214 gevolgd door afnames. In heel 214 werden in Vlaanderen 11,8% meer nieuwbouwwoningen vergund in vergelijking met 213. Deze stijging is veel beperkter dan in West Vlaanderen. In Vlaanderen bleef de afname van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in januari 215 ( 27,2% op jaarbasis) beperkter dan in West Vlaanderen. Ook het aantal renovatiewoningen dat werd vergund kende in West Vlaanderen in de periode januari mei 215 onafgebroken toenames op jaarbasis die met uitzondering van september werden gevolgd 9 Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra de FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 1

12 door afnames. In heel 214 lag het aantal vergunde renovatiewoningen 1,7% lager dan in 213. In januari 215 werden 13,2% minder renovatiewoningen vergund dan in januari 214. In het Vlaamse Gewest kende het aantal vergunde renovatiewoningen een sterk gelijkaardige evolutie. De afnames op jaarbasis sinds juni 214 konden de toenames uit de periode januari mei niet volledig teniet doen, waardoor er in heel 214 een lichte toename was van het aantal vergunde renovatiewoningen met 2% op jaarbasis. In tegenstelling tot in West Vlaanderen was er in Vlaanderen in januari 215 een toename van het aantal vergunde renovatiewoningen (+8,8% op jaarbasis). Het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten kende tot en met september 214 continu toenames op jaarbasis (zie figuur 11). In oktober en november 214 lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten lager dan in de overeenkomstige maanden van 213, maar in december 214 was er opnieuw een toename op jaarbasis. In heel 214 lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten 35,5% hoger dan in 213. Figuur 11: Evolutie van het werkelijk aantal begonnen nieuwbouwwoningen in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest kende het aantal effectief begonnen nieuwbouwwoningen in 214 vooral toenames op jaarbasis. In de laatste vier maanden van 214 lag het aantal effectief begonnen nieuwbouwwoningen telkens lager dan in de overeenkomstige maanden van 213. In heel 214 werden in Vlaanderen gemiddeld 16,5% meer nieuwbouwwoningen begonnen dan in

13 5. OMZET EN INVESTERINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met het vierde kwartaal van 214. In het vierde kwartaal van 214 lag de omzet 1 van de grote ondernemingen met zetel in West Vlaanderen nagenoeg even hoog als in het vierde kwartaal van 213 (zie figuur 12). In heel 214 lag de omzet in West Vlaanderen,5% hoger dan in 213. Figuur 12: Evolutie van de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest lag de omzet in het vierde kwartaal van 214 wel duidelijk hoger dan in het vierde kwartaal van 213 (+1,3%). In heel 214 steeg de omzet van de grote ondernemingen met zetel in Vlaanderen met gemiddeld 1,9% op jaarbasis, wat meer is dan in West Vlaanderen. De omzet van de bedrijven in de kleinhandel met zetel in West Vlaanderen lag in het vierde kwartaal van 214 iets lager dan in het vierde kwartaal van 213 (,9%). In heel 214 kende de omzet van West Vlaamse bedrijven in de kleinhandel een minieme daling met,2% op jaarbasis. 1 Het feit dat de registratie gebeurt naar vestiging van de hoofdzetel betekent dat men niet noodzakelijk de economische activiteit in het betrokken arrondissement meet. Dit nadeel wordt afgezwakt omdat het hier over een evolutie doorheen de tijd gaat. Trimestriële procentuele veranderingen zijn dan belangrijker dan absolute gegevens. Een tweede nadeel is dat enkel bedrijven met een omzet van 5. euro of meer aangifte doen. Het kan zijn dat een bedrijf nu eens wel en dan weer niet beantwoordt aan dit criterium. Om dit nadeel te ondervangen is het aangewezen op provinciaal niveau te werken. Toetreders en uittreders vallen dan minder op en kunnen elkaar meer compenseren dan als men werkt op het arrondissementeel niveau. 12

14 In het Vlaamse Gewest was de daling van de omzet in de kleinhandel in het laatste kwartaal van 214 (,6% op jaarbasis) iets kleiner dan in West Vlaanderen. In heel 214 daalde de omzet in de kleinhandel met gemiddeld,1% op jaarbasis. De investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West Vlaanderen lagen in het vierde kwartaal van 214 gemiddeld 8,9% lager dan in het vierde kwartaal van 213 (zie figuur 13). De toename op jaarbasis van de investeringen in het derde kwartaal van 214 kon niet verhinderen dat de investeringen in heel 214 gemiddeld 5,1% lager lagen dan in 213. Figuur 13: Evolutie van de investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest evolueerden de investeringen van de grote ondernemingen gunstiger dan in West Vlaanderen. In het vierde kwartaal van 214 lagen de investeringen in Vlaanderen gemiddeld 17,4% hoger dan in het vierde kwartaal van 213. De toenames op jaarbasis in de laatste drie kwartalen van 214 waren ruim voldoende om de afname in het eerste kwartaal te compenseren zodat de investeringen in heel 214 gemiddeld 7,7% hoger lagen dan in heel

15 6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Door een technisch probleem bij de FOD Economie zijn er geen recente statistieken beschikbaar omtrent het aantal oprichtingen en het aantal stopzettingen. Andere bronnen melden voor zowel West Vlaanderen als het Vlaamse Gewest een daling van het aantal starters in het eerste kwartaal van 215 ten opzichte van het eerste kwartaal van 214. Zo maakte Unizo 11 bekend dat uit cijfers van Graydon blijkt dat het aantal starters in Vlaanderen op jaarbasis gemiddeld 1,8% lager lag in de eerste drie maanden van 215. Met uitzondering van Antwerpen was er in alle Vlaamse provincies een afname op jaarbasis van het aantal starters in het eerste kwartaal van Zie Unizo persbericht van 1 juni 215 ( 14

16 7. FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON, VDAB) Cijfers tot en met mei 215. In mei 215 gingen in West Vlaanderen 71 ondernemingen failliet (zie figuur 14). Dat is er eentje meer dan in mei 214 (+1,4%). Als gevolg van een sterke daling van het aantal faillissementen in januari 215 ( 32,3% op jaarbasis), lag het aantal faillissementen in het hele eerste kwartaal van 215 gemiddeld 11,5% lager dan in de eerste drie maanden van 214. Ook in april 215 was er een sterke afname van 24,7% in vergelijking met april 214. Figuur 14: Evolutie van het aantal faillissementen in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. In Vlaanderen als geheel lag het aantal faillissementen in mei 215 gemiddeld 9% lager dan in mei 214. Als gevolg van afnames op jaarbasis in januari en februari lag het aantal faillissementen in Vlaanderen in het eerste kwartaal van 215 gemiddeld 7,9% lager dan in het eerste kwartaal van 214. In april 215 was er een toename met 5,4% op jaarbasis. De daling van het aantal faillissementen in het eerste kwartaal van 215 leidde in West Vlaanderen tot een nog grotere procentuele daling van het aantal jobs dat verloren ging ten gevolge van deze faillissementen ( 53,5% op jaarbasis). In april 215 gingen iets meer jobs verloren (+8,2% op jaarbasis), maar in mei 215 gingen maar liefst 73,6% minder jobs verloren dan in mei 214. De grootste faillissementen in West Vlaanderen in de eerste vijf maanden van 215 waren bij Werkhuizen Damman Croes uit Roeselare (april, 52 jobs), Pol Cattebeke uit Kortrijk (februari, 31 jobs) en La Prima Casa uit Poperinge (april, 28 jobs). 15

17 In Vlaanderen gingen in de eerste vijf maanden van 215 al jobs verloren ten gevolge van een faillissement. Ten opzichte van de eerste vijf maanden van 214 betekent dit een afname met 14,2%. In de periode januari april 215 werden in West Vlaanderen vijf collectieve ontslagen volledig uitgevoerd waardoor 419 mensen hun job verloren. In dezelfde periode van 214 gingen bij drie collectieve ontslagen slechts 124 jobs verloren. In Vlaanderen werden in de eerste vier maanden van 215 al 2 collectieve ontslagen volledig uitgevoerd; dit zijn er evenveel als in de eerste vier maanden van 214. Als gevolg van deze collectieve ontslagen verloren mensen hun job. Hierbij worden ook de 2.5 geschrapte banen bij Delhaize meegeteld. Dit collectieve ontslag zal wellicht ook gevolgen hebben voor werknemers van het bedrijf in West Vlaanderen. In tegenstelling tot in West Vlaanderen werden in het Vlaamse Gewest daarnaast ook nog 13 intenties tot collectief ontslag 12 gemeld in de periode januari april 215. Hierbij dreigen nog eens 518 mensen hun baan te verliezen. 12 De statistiek van de collectieve ontslagen bevat twee onderdelen, met name deel 1: de intenties tot collectief ontslag en deel 2: de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen. De intenties tot collectief ontslag werden gemeld aan de sociale interventieadviseur maar de sociale onderhandelingen moeten nog starten of zijn nog bezig. Bij de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen is het collectief ontslag volledig beschreven en werden alle te doorlopen procedures voltooid. Het aantal collectieve ontslagen in de oorspronkelijke intentie kan dus nog afwijken van het uiteindelijke aantal collectieve ontslagen. Alle collectieve ontslagen komen slechts één keer voor in de statistiek: ofwel bij het eerste deel (de intenties) ofwel later bij deel twee (de effectieve collectieve ontslagen). 16

18 8. INSCHRIJVINGEN VAN PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers tot en met mei 215. In de eerste drie maanden van 215 lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens gemiddeld 6,8% lager dan in de eerste drie maanden van 214 (zie figuur 15). In april en mei waren de afnames op jaarbasis nog groter (respectievelijk 1,4% en 17,2%). Figuur 15: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West Vlaanderen. In Vlaanderen liep het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in de eerste drie maanden van 215 minder sterk terug dan in West Vlaanderen (,8% op jaarbasis). In april ( 6,9%) en mei ( 1,7%) waren de afnames op jaarbasis groter dan in het eerst kwartaal van 215, maar nog steeds kleiner dan in West Vlaanderen. Nieuw is dat we vanaf heden ook de inschrijvingen van tweedehandspersonenwagens zullen opvolgen omdat dit luik ook een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de automarkt. Zo werden in de eerste vijf maanden van 215 voor elke nieuwe personenwagen twee tweedehandspersonenwagens ingeschreven. Als gevolg van een sterke afname in januari werden in West Vlaanderen in het eerste kwartaal van 215 gemiddeld 1,1% minder tweedhandspersonenwagens ingeschreven dan in het eerste kwartaal van 214 (zie figuur 16). In april en mei 215 waren er afnames met respectievelijk 5,9% en 2,9% op jaarbasis. 17

19 Figuur 16: Evolutie van het aantal inschrijvingen van tweedehandspersonenwagens in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest was een sterke toename in maart net voldoende om de afnames in januari en februari te compenseren, waardoor er in het hele eerste kwartaal van 215 een lichte toename was van het aantal inschrijvingen van tweedehandspersonenwagens met,3% op jaarbasis. In april en mei waren er lichte afnames met respectievelijk 2,9% en,9%. 18

20 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers tot en met mei 215. De brutowaarde van de synthetische curve voor West Vlaanderen bereikte in mei 215 een waarde van 7,7 13 (zie figuur 17). Dit is een stijging met 5,7%punt ten opzichte van mei 214. Sinds februari 215 kende de synthetische curve continu stijgende brutowaarden. De afgevlakte conjunctuurcurve toont sinds augustus 214 een licht stijgende trend. Figuur 17: Synthetische conjunctuurcurve voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Bij de deelcurven (zie figuur 18 t/m 21) zien we dat de curve van de industrie een sterk gelijkaardig verloop kent als de synthetische conjunctuurcurve. De curves van de ruwbouw en de handel kennen afwisselend toe en afnemende brutowaarden en een neerwaarts gerichte afgevlakte curve. Ook bij de dienstverlening aan de bedrijven verlopen de brutowaarden afwisselend toe en afnemend, maar de afgevlakte curve is opwaarts gericht. 13 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 19

21 Figuur 18: Conjunctuurcurve industrie voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 sep 14 okt 14 nov 14 dec 14 jan 15 feb 15 mrt 15 apr 15 mei 15 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Figuur 19: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 sep 14 okt 14 nov 14 dec 14 jan 15 feb 15 mrt 15 apr 15 mei 15 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 2

22 Figuur 2: Conjunctuurcurve handel voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 sep 14 okt 14 nov 14 dec 14 jan 15 feb 15 mrt 15 apr 15 mei 15 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Figuur 21: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 sep 14 okt 14 nov 14 dec 14 jan 15 feb 15 mrt 15 apr 15 mei 15 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 21

23 1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal mei ,7% - nwwz mannen aantal mei ,5% aandeel 54,5% +,7%punt - nwwz vrouwen aantal mei ,2% aandeel 45,5%,7%punt - nwwz <25 jaar aantal mei ,1% aandeel 18,8%,5%punt - nwwz >5 jaar aantal mei ,8% aandeel 31,7% +2,5%punt - nwnwz aantal maa ,8% - ontvangen vacatures (2) aantal apr ,4% - lopende vacatures einde maand (2) aantal apr ,6% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal maa ,7% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal jan ,3% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal jan ,2% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal dec ,5% - omzet kleinhandel mio euro kw ,9% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal mei ,2% - inschrijvingen tweedehandspersonenwagens aantal mei ,9% Producenten - omzet mio euro kw ,% - investeringen mio euro kw ,9% - faillissementen aantal mei ,4% - banen verloren door faillissementen aantal mei ,6% - conjunctuurindicator brutowaarde mei 215 7,7 +5,7 punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West Vlaanderen. 22

24 11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 22: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 14 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 afgevlakt bruto jul 14 aug 14 sep 14 okt 14 nov 14 dec 14 jan 15 feb 15 mrt 15 apr 15 mei 15 (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 14 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 23

25 Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal mei ,1% - nwwz mannen aantal mei ,7% aandeel 54,3% +,3%punt - nwwz vrouwen aantal mei ,4% aandeel 45,7%,3%punt - nwwz <25 jaar aantal mei ,9% aandeel 16,7% 1,%punt - nwwz >5 jaar aantal mei ,1% aandeel 29,4% +2,9%punt - nwnwz aantal maa ,8% - ontvangen vacatures (2) aantal apr ,2% - lopende vacatures einde maand (2) aantal apr ,8% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal maa ,3% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal jan ,2% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal jan ,8% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal dec ,7% - omzet kleinhandel mio euro kw ,6% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal mei ,7% - inschrijvingen tweedehandspersonenwagens aantal mei ,9% Producenten - omzet mio euro kw ,3% - investeringen mio euro kw ,4% - faillissementen aantal mei ,% (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West Vlaanderen. 24

26 12. BESLUIT Sinds februari 215 kent de globale conjunctuurcurve continu stijgende brutowaarden. De afgevlakte conjunctuurcurve toont sinds augustus 214 een licht stijgende trend. Ook uit de evolutie van diverse sociaaleconomische indicatoren blijkt dat de West Vlaamse economie zich langzaamaan herstelt. Arbeidsmarktindicatoren De werkloosheid in West Vlaanderen blijft gunstig evolueren; sinds december 214 werden op jaarbasis onafgebroken minder werklozen geteld. Ook het aantal jeugdwerklozen blijft verder dalen en zelfs sneller dan de totale werkloosheid, wat wijst op een gunstigere conjuncturele situatie. Met uitzondering van februari ontving de VDAB in de eerste vier maanden van 215 meer vacatures in vergelijking met dezelfde maanden van 214. Ook het aantal openstaande werkaanbiedingen zit duidelijk in de lift. Door de verhoging van de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling als werkzoekende, zien we bij de werklozen van 5 jaar en ouder toenames op jaarbasis en zijn er grote afnames bij de oudere nietwerkende werkzoekenden. In het Vlaamse Gewest zijn er nog geen dalende werkloosheidscijfers. Het aantal jeugdwerklozen daalde daarentegen wel, en zelfs sterker dan in West Vlaanderen. Net als in West Vlaanderen ontving de VDAB in Vlaanderen in de eerste vier maanden van 215 met uitzondering van februari meer vacatures en nam ook het aantal openstaande werkaanbiedingen toe. Ook in Vlaanderen zien we duidelijk een stijgend aantal oudere niet werkende werkzoekenden en een dalend aantal uitgeschreven oudere werklozen. Producentenvertrouwen In het eerste kwartaal van 215 lag de tijdelijke werkloosheid in West Vlaanderen iets lager dan in het eerste kwartaal van 214. In het laatste kwartaal van 214 lag de omzet van grote ondernemingen met zetel in West Vlaanderen nagenoeg even hoog als in het laatste kwartaal van 213. De investeringen kenden in dezelfde periode een afname met gemiddeld 8,9%. Van januari tot en met mei 215 gingen 12,3% minder ondernemingen failliet dan in dezelfde periode van 214. Het aantal jobs dat verloren ging als gevolg van een faillissement kende in de eerste vijf maanden van 215 een forse afname met 44,5% op jaarbasis. Volgens cijfers van Graydon 15 wordt het stijgend producentenvertrouwen nog niet bevestigd in de evolutie van de starters want in zowel West Vlaanderen als het Vlaamse Gewest lag het aantal starters in het eerste kwartaal van 215 lager dan in het eerste kwartaal van 214. Net als West Vlaanderen kende het Vlaamse Gewest een lichte afname op jaarbasis van de tijdelijke werkloosheid in het eerste kwartaal van 215. In het laatste kwartaal van 214 realiseerden de ondernemingen met zetel in Vlaanderen een lichte omzetstijging in vergelijking met het laatste kwartaal van 213. Bij de investeringen was er in het laatste kwartaal van 214 een duidelijke toename met 17,4% op jaarbasis. In de eerste vijf maanden van 215 werden in Vlaanderen 3,8% minder faillissementen geteld en gingen 14,2% minder jobs verloren in vergelijking met de eerste vijf maanden van Omwille van een technisch probleem bij de FOD Economie zijn er geen recente statistieken beschikbaar omtrent het aantal oprichtingen. Daarom werd een andere bron geconsulteerd. 25

27 Consumentenvertrouwen Het aantal nieuwbouwwoningen dat in West Vlaanderen werd vergund in 214 lag aanzienlijk hoger dan in 213. Bij de renovatiewoningen die werden vergund was er in 214 een lichte afname in vergelijking met 213. In heel 214 lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten 35,5% hoger dan in 213. De inschrijvingen van nieuwe personenwagens evolueerden negatief in de eerste vijf maanden van 215. Ook het aantal tweedehandspersonenwagens dat werd ingeschreven lag in de eerste vijf maanden van 215 lager dan in dezelfde periode van 214. In het Vlaamse Gewest was de toename op jaarbasis van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in 214 veel kleiner dan in West Vlaanderen. Het aantal vergunde renovatiewoningen kende in 214 een lichte toename in vergelijking met 213. In heel 214 werden in Vlaanderen gemiddeld 16,5% meer nieuwbouwwoningen begonnen dan in 213. Het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens liep ook in Vlaanderen terug in de eerste maanden van 215. Bij de tweedehandspersonenwagens was er in de eerste vijf maanden van 215 een minieme afname met,6% op jaarbasis. 26