Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak maart 2014

Transcriptie

1 Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak maart 214 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID WERKAANBIEDINGEN TIJDELIJKE WERKLOOSHEID VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER STARTERS FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST BESLUIT POM West-Vlaanderen - Provinciehuis Olympia - Koning Leopold III-laan Sint-Andries/Brugge Tel.:../32/5/ Fax:../32/5/ info@pomwvl.be Website: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

2 1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers tot en met februari 214. In februari 214 telde West-Vlaanderen werklozen 1 (zie figuur 1). In vergelijking met februari is dit een toename met 1,6%. Ook in januari 214 was er een toename van het aantal werklozen (+13,3% op jaarbasis). In de loop van werden de toenames van het aantal werklozen steeds groter. Uiteindelijk lag het aantal werklozen in in West-Vlaanderen 9,3% hoger dan in. Figuur 1: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest steeg het aantal werklozen in januari en februari 214 minder sterk dan in West- Vlaanderen (respectievelijk +11,5% en +9,8% op jaarbasis). Met uitzondering van de eerste drie maanden steeg het aantal werklozen in Vlaanderen ook in minder snel dan in West-Vlaanderen. In heel lag het aantal werklozen uiteindelijk 8,5% hoger dan in. In de loop van waren de toenames van het aantal werklozen steeds groter bij de mannen dan bij de vrouwen (zie figuur 2). In heel lag het aantal mannelijke werklozen gemiddeld 12,6% hoger dan in ; bij de vrouwelijke werklozen was dat 5,7%. De verschillen tussen de toenames van het aantal mannelijke en vrouwelijke werklozen werden wel steeds kleiner. In februari 214 was de toename van het aantal werkloze vrouwen (+1,8%) voor het eerst zelfs groter dan de toename van het aantal werkloze mannen (+1,5%). 1 Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet-werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 1

3 Figuur 2: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden naar geslacht in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 214 Mannen Vrouwen BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. De divergerende evolutie van de mannelijke en vrouwelijke werkloosheid stellen we ook vast in het Vlaamse Gewest. In steeg het aantal mannelijke werklozen met gemiddeld 1,7% op jaarbasis; bij de vrouwelijke werklozen bleef de toename beperkt tot 6,2% op jaarbasis. In Vlaanderen stijgt het aantal vrouwelijke werklozen sinds november sterker dan het aantal mannelijke werklozen. Het aantal jeugdwerklozen (jonger dan 25 jaar) steeg in februari 214 met 3,4% op jaarbasis (zie figuur 3). In januari 214 was er een sterkere toename met 1,1%, maar in het laatste kwartaal van waren de toenames op jaarbasis kleiner dan in de voorgaande kwartalen. Globaal steeg het aantal jeugdwerklozen in met 12,2% op jaarbasis. Het aandeel jeugdwerklozen in het totale aantal werklozen daalt op jaarbasis onafgebroken sinds oktober. In februari 214 was 22% van de nietwerkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar; in februari was dit nog 23,6%. 2

4 Figuur 3: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest kende het aantal jeugdwerklozen toenames op jaarbasis, maar deze toenames zijn beperkter dan in West-Vlaanderen. Bovendien daalden de toenames op jaarbasis ook sneller in Vlaanderen dan in West-Vlaanderen. In het laatste kwartaal van lag het aantal jeugdwerklozen in Vlaanderen 4,5% hoger dan in. In januari en februari 214 bleef de toename van het aantal jeugdwerklozen beperkt tot respectievelijk 6,5% en 2,5%. Het aandeel jeugdwerklozen werd in het Vlaams Gewest vanaf augustus onafgebroken kleiner op jaarbasis. In februari 214 was 2,4% van de niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar. Het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder kende in de eerste vier maanden van nog afnames in vergelijking met dezelfde periode van, maar sindsdien waren er alleen nog toenames op jaarbasis. De toenames werden ook steeds groter waardoor het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in uiteindelijk 2,7% hoger lag dan in. In januari en februari 214 steeg het aantal oudere werklozen nog sterker met respectievelijk 15,2% en 15,1% op jaarbasis. Aangezien het aantal oudere werklozen sinds december sterker steeg dan het totale aantal werklozen steeg het aandeel niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder (zie figuur 4). In februari 214 was 26,9% van de werklozen 5 jaar of ouder; in februari was dit nog 25,9%. Bij de oudere uitgeschreven werklozen van minstens 5 jaar zien we daarentegen steeds groter wordende afnames op jaarbasis. In heel lag hun aantal 9,6% lager dan in. 3

5 Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West- Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, 214 1, 5,, jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Voor het Vlaamse Gewest zijn de vaststellingen met betrekking tot de evolutie op jaarbasis van de nietwerkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder en de oudere uitgeschreven werklozen gelijkaardig aan de vaststellingen voor West-Vlaanderen. In lag het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder 3,9% hoger dan in ; in januari en februari 214 waren er sterke toenames van respectievelijk 15,9% en 14,9% op jaarbasis. Het aantal oudere werklozen daalde daarentegen in met 9,3% op jaarbasis. 4

6 2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers tot en met februari 214. Kanttekening bij de analyse: vanaf januari 214 worden de vacatures voor studentenjobs niet meer meegeteld. Ook in de cijfers van vóór 214 werd abstractie gemaakt van de vacatures voor studentenjobs, waardoor de huidige cijfers niet meer vergelijkbaar zijn met de cijfers die in onze vorige conjunctuurnota s werden opgenomen. In februari 214 ontving de VDAB vacatures 2 in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interimvacatures 3 ). Dit is een toename met 26,8% in vergelijking met februari (zie figuur 5). Ook in januari 214 was er een aanzienlijke toename met 17,2% op jaarbasis. Ondanks sterke toenames van respectievelijk 13,6% en 2,7% in november en december liep het aantal ontvangen vacatures in met 3,1% terug in vergelijking met. Figuur 5: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) voor West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 214 BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Het aantal openstaande vacatures op het einde van de maand kende in elke maand van afnames op jaarbasis (zie figuur 6). In heel lag het aantal openstaande vacatures 1,5% lager dan in. 2 Wegens te grote niet-conjunctuurgerelateerde schommelingen worden de vacatures voor studentenjobs vanaf januari 214 niet meer meegeteld in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim-vacatures). De cijfers van vóór 214 werden herberekend waardoor een nieuwe tijdreeks met vergelijkbare cijfers werd verkregen. In absolute cijfers is deze reeks echter niet vergelijkbaar met die in vorige conjunctuurnota s (bron: VDAB-werkaanbodbericht van januari 214). 3 Eén interim-vacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interim-opdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interim-vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 5

7 Ook in januari en februari 214 waren er afnames in vergelijking met dezelfde maanden in, al bleef de afname in februari 214 beperkt tot 1% op jaarbasis. Figuur 6: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) op het einde van de maand voor West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 214 BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In februari 214 lag het aantal ontvangen vacatures in het Vlaamse Gewest 2% hoger dan in februari. In januari 214 ontving de VDAB 12% meer vacatures in vergelijking met januari. Net als in West-Vlaanderen konden de sterke toenames in november en december niet verhinderen dat het aantal ontvangen vacatures in daalde met 5,2% op jaarbasis. Het aantal openstaande vacatures kende in Vlaanderen elke maand afnames op jaarbasis. In stonden in totaal 13,3% minder vacatures open dan in. Ook in januari en februari 214 zette deze dalende trend zich verder met afnames van respectievelijk 1,8% en 7,1% op jaarbasis. Een stijgend aantal niet werkende werkzoekenden in combinatie met een dalend aantal openstaande werkaanbiedingen zorgt ervoor dat het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature in steeg tot 4,4 (zie figuur 7). De arbeidsmarktkrapte in West-Vlaanderen ligt hiermee dus lager dan in en

8 Figuur 7: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West- Vlaanderen, ,3 7,8 5,8 5,3 4,8 4,4 4,1 3,6 3,6 3, niet-werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 7

9 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers tot en met december. Met uitzondering van augustus kende het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid 4 in het laatste halfjaar van sterke afnames in vergelijking met dezelfde periode van (zie figuur 8). Door sterke toenames in mei en vooral februari lag de tijdelijke werkloosheid in toch 1,2% hoger dan in. Figuur 8: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: RVA, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid liet ook in het Vlaamse Gewest sterke afnames op jaarbasis optekenen in het laatste halfjaar van. Deze volstonden echter niet om de toenames op jaarbasis in het eerste halfjaar van te compenseren waardoor de tijdelijke werkloosheid in steeg met 5,5% in vergelijking met. 4 Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 8

10 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers tot en met november 5 (vergunde woningen) of oktober (begonnen woningen). In november werden in West-Vlaanderen 14,5% meer nieuwbouwwoningen vergund dan in november (zie figuur 9). Vanaf mei werd de dalende trend omgebogen en volgden bijna uitsluitend toenames op jaarbasis met uitschieters in mei, juni en augustus. Toch lag het aantal vergunde nieuwbouwwongingen in de periode januari-november 8,7% lager dan in dezelfde periode van. Figuur 9: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Het aantal renovatiewoningen dat werd vergund in West-Vlaanderen evolueerde gunstiger dan het aantal vergunde nieuwbouwwoningen. Enkel in februari, maarte en november waren er kleine afnames op jaarbasis inzake het aantal vergunde renovatiewoningen. In de hele periode januari-november lag het aantal renovatiewoningen dat werd vergund bijgevolg 8,5% hoger op jaarbasis. Het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten kende in oktober een toename met 14,8% op jaarbasis. Dit is de eerste toename op jaarbasis sinds september. In de eerste tien maanden lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten 18,8% 5 Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra de FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 9

11 lager dan in dezelfde periode van. In het Vlaamse Gewest konden de toenames op jaarbasis van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen de afnames in de eerste vijf maanden van wel compenseren. In de periode januari-november was er uiteindelijk een toename van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen met 2,8% op jaarbasis. Het aantal vergunde renovatiewoningen evolueerde gunstig in de periode januari-november, maar de toename bleef beperkt tot 1,1% op jaarbasis, wat beduidend minder is dan in West-Vlaanderen. Met uitzondering van september lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten in alle maanden van lager dan in de overeenkomstige maanden van. In de eerste tien maanden van lag het aantal effectief begonnen nieuwbouwwoningen gemiddeld 1,8% lager dan in dezelfde periode van. 1

12 5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met het vierde kwartaal van 6. In het vierde kwartaal van lag de omzet 7 van de grote ondernemingen met zetel in West- Vlaanderen 3% hoger dan in het vierde kwartaal van (zie figuur 1). In het eerste kwartaal van bleef de omzet op hetzelfde niveau als in het eerste kwartaal van, maar nadien waren er duidelijke toenames. In heel lag de omzet 2,7% hoger dan in. Figuur 1: Evolutie van de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest lag de omzet in het laatste kwartaal van iets lager dan in (-,3% op jaarbasis). In het eerste kwartaal van lag de omzet 2,7% lager op jaarbasis. De toenames van de omzet in het tweede en derde kwartaal waren te beperkt om de afnames in het eerste en vierde kwartaal teniet te doen, waardoor de omzet in licht daalde in vergelijking met (-,5%). 6 Door wijzigingen in de brondata afkomstig van de FOD Financiën of de gehanteerde extrapolatie door de FOD Economie kunnen de omzet-, uitvoer- en investeringscijfers herzien worden. Hierdoor wijken de cijfers die we in de vorige conjunctuurnota publiceerden voor en af van de cijfers die in deze conjunctuurnota worden opgenomen. De cijfers voor zijn nog voorlopig. 7 Het feit dat de registratie gebeurt naar vestiging van de hoofdzetel betekent dat men niet noodzakelijk de economische activiteit in het betrokken arrondissement meet. Dit nadeel wordt afgezwakt omdat het hier over een evolutie doorheen de tijd gaat. Trimestriële procentuele veranderingen zijn dan belangrijker dan absolute gegevens. Een tweede nadeel is dat enkel bedrijven met een omzet van 5. euro of meer aangifte doen. Het kan zijn dat een bedrijf nu eens wel en dan weer niet beantwoordt aan dit criterium. Om dit nadeel te ondervangen is het aangewezen op provinciaal niveau te werken. Toetreders en uittreders vallen dan minder op en kunnen elkaar meer compenseren dan als men werkt op het arrondissementeel niveau. 11

13 De omzet van de bedrijven in de kleinhandel met zetel in West-Vlaanderen kende in het vierde kwartaal van een lichte toename met,4% op jaarbasis. Deze toename is kleiner dan de toenames in het tweede en derde kwartaal (respectievelijk 1,7% en 1,8%); in het eerste kwartaal van was er nog een afname met 3,3% op jaarbasis. Uiteindelijk lag de omzet van bedrijven in de kleinhandel,2% hoger in dan in. In het Vlaamse Gewest zien we een gelijkaardig verloop van de omzet van bedrijven in de kleinhandel. De afname op jaarbasis in de eerste drie maanden van was kleiner en de toenames in de laatste drie kwartalen van waren groter dan in West-Vlaanderen, waardoor de omzet van bedrijven in de kleinhandel 1,4% hoger lag in dan in vergelijking met. De investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen kenden in het vierde kwartaal van een toename met 3,5% op jaarbasis (zie figuur 11). In het eerste, tweede en vooral derde kwartaal waren er echter afnames op jaarbasis, waardoor de investeringen in heel uiteindelijk 7% lager lagen dan in. Figuur 11: Evolutie van de investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw 211 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest bleef de toename van de investeringen in het vierde kwartaal van beperkt tot,5% op jaarbasis. Als gevolg van aanzienlijke afnames op jaarbasis in de eerste drie kwartalen van lagen de investeringen in heel uiteindelijk 8,2% lager dan in. De nominale waarde van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen steeg in het laatste kwartaal van met 3,6% op jaarbasis (zie figuur 12). Ook in de voorgaande kwartalen van waren er toenames op jaarbasis, waardoor de nominale waarde van de uitvoer in heel uiteindelijk 2,6% hoger lag dan in. Aangezien de nominale waarde van de uitvoer in het vierde kwartaal van op jaarbasis iets sterker steeg dan de omzet, steeg de exportquote van 29,4% in het laatste kwartaal van tot 29,6% in het laatste kwartaal van. 12

14 Figuur 12: Evolutie van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In tegenstelling tot in West-Vlaanderen was er in het Vlaamse Gewest in het vierde kwartaal van een afname van de nominale waarde van de uitvoer met 4,3% op jaarbasis. Ook in de voorgaande kwartalen van waren er afnames op jaarbasis waardoor de nominale waarde van de uitvoer in heel uiteindelijk 2,9% lager lag dan in. Doordat de nominale waarde van de uitvoer sterker daalde dan de omzet, daalde de exportquote van 43,6% in het vierde kwartaal van naar 41,8% in het vierde kwartaal van. 13

15 6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met december. In december telde West-Vlaanderen 345 starters 8, dat zijn er 3% meer dan in december (zie figuur 13). Met uitzondering van april, juli, oktober en december waren er in elke maand van afnames op jaarbasis van het aantal starters. Deze afnames waren in het laatste halfjaar van wel kleiner dan in de eerste zes maanden van. Het totale aantal starters in lag uiteindelijk 7,1% lager dan in. Figuur 13: Evolutie van het aantal starters in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In december werden in West-Vlaanderen 59 stopzettingen en schrappingen geteld; dit is een toename met 23,7% op jaarbasis. In het eerste en laatste kwartaal van waren er lichte afnames op jaarbasis, maar als gevolg van sterke toenames in het tweede en derde kwartaal lag het aantal stopzettingen en schrappingen gemiddeld 6,5% hoger dan in. Ook in het Vlaamse Gewest waren er vooral afnames op jaarbasis van het aantal starters. Enkel in het 8 Het aantal starters wordt gedefinieerd als de som van het aantal nieuwe BTW-plichtige en het aantal wederonderwerpingen van BTWplichtige ondernemingen. Niet-BTW-plichtige ondernemingen worden niet opgenomen (zoals sommige handelsvennootschappen of nonprofitorganisaties). De statistiek is gebaseerd op administratieve gegevens, wat noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de cijfers. Een deel van het waargenomen verloop heeft een administratieve oorsprong en beantwoordt niet noodzakelijk aan een economische realiteit. We denken hierbij bijvoorbeeld aan de omvorming van een onderneming van "natuurlijke persoon" naar "rechtspersoon". In de statistiek wordt dit tweemaal geregistreerd, namelijk als een schrapping (van de natuurlijke persoon) en een inschrijving (als rechtspersoon). Daarnaast kunnen bepaalde tendensen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen, bv. wanneer beroepsactiviteiten aan de BTWplicht worden onderworpen of worden geschrapt als BTW-plichtige. 14

16 laatste kwartaal was er een lichte toename van het aantal starters met 2,5% op jaarbasis. Over heel daalde het aantal starters met 6,3% in vergelijking met. Met uitzondering van het eerste kwartaal liet Vlaanderen in elk kwartaal van toenames van het aantal stopzettingen en schrappingen optekenen. In steeg het aantal stopzettingen en schrappingen op jaarbasis in Vlaanderen uiteindelijk iets sterker (+6,8%) dan in West-Vlaanderen. 15

17 7. FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON, VDAB) Cijfers tot en met februari 214. In februari 214 gingen 59 bedrijven failliet, dit zijn er vier (of 6,3%) minder dan in februari (zie figuur 14). In januari 214 waren er echter 11 faillissementen, wat een toename is met 12 faillissementen (of 13,5%) op jaarbasis. In heel waren er slechts drie maanden februari, augustus en december waarin het aantal faillissementen lager lag dan in de overeenkomstige maanden van. Hierdoor gingen in in totaal 13,2% meer bedrijven failliet dan in. Figuur 14: Evolutie van het aantal faillissementen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 214 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Door de sterke toename van het aantal faillissementen in januari 214 gingen in West-Vlaanderen 64,5% meer jobs verloren dan in januari. In februari 214 lag het aantal jobs dat verloren ging ten gevolge van een faillissement dan weer 2% lager dan in februari. De grootste faillissementen in West-Vlaanderen begin 214 waren Signature Vermeulen uit Meulebeke (januari, 88 jobs) en Atcomex- Company uit Wevelgem (januari, 66 jobs). In heel gingen jobs 9 verloren, dat is 24,6% meer dan in. In het Vlaamse Gewest lag het aantal faillissementen zowel in januari als februari 214 hoger dan in dezelfde maanden van (respectievelijk +5,6% en +15,6%). Toch gingen zowel in januari (-23%) als in 9 Graydon maakte ook melding van een faillissement van Grandeco Wallfashion Group in Tielt met een verlies van 141 jobs. Na consultatie van diverse bronnen bleek dit echter om een sluiting van een Franse vestiging te gaan die geen invloed had op de effectieve Tieltse tewerkstelling van het bedrijf. We voerden daarom een correctie uit op de cijfers van Graydon. 16

18 februari (-25,3%) minder jobs verloren in vergelijking met. In heel lag het aantal faillissementen in het Vlaamse Gewest 7,2% hoger dan in. In januari 214 werden in West-Vlaanderen twee collectieve ontslagen doorgevoerd waardoor in totaal 34 jobs verloren gingen. In heel werden bij 13 bedrijven collectieve ontslagen doorgevoerd. Hierdoor verloren in totaal 335 mensen hun job. Ter vergelijking: in waren er collectieve ontslagen bij tien West-Vlaamse bedrijven waarbij in totaal 442 mensen hun job verloren. In het Vlaamse Gewest werden er in de eerste twee maanden van 214 bij zeven bedrijven collectieve ontslagen doorgevoerd. Hierdoor verloren 172 mensen hun job. In werden in totaal 79 collectieve ontslagen doorgevoerd waarbij jobs (inclusief Ford Genk en toeleveranciers) verloren gingen. Ter vergelijking: in werden bij 58 bedrijven collectieve ontslagen doorgevoerd waarbij mensen hun job verloren. Daarnaast werden in het Vlaamse Gewest in nog tien intenties tot collectief ontslag 1 gemeld waardoor 913 jobs op de tocht staan. In januari en februari 214 maakten 13 bedrijven hun intentie tot collectief ontslag bekend waardoor in totaal 882 jobs bedreigd worden. 1 De statistiek van de collectieve ontslagen bevat twee onderdelen, met name deel 1: de intenties tot collectief ontslag en deel 2: de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen. De intenties tot collectief ontslag werden gemeld aan de sociale interventieadviseur maar de sociale onderhandelingen moeten nog starten of zijn nog bezig. Bij de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen is het collectief ontslag volledig beschreven en werden alle te doorlopen procedures voltooid. Het aantal collectieve ontslagen in de oorspronkelijke intentie kan dus nog afwijken van het uiteindelijke aantal collectieve ontslagen. Alle collectieve ontslagen komen slechts één keer voor in de statistiek: ofwel bij het eerste deel (de intenties) ofwel later bij deel twee (de effectieve collectieve ontslagen). 17

19 8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers tot en met februari 214. In het salonjaar was er een aanzienlijke terugval van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens. FEBIAC wijt dit zelf aan een combinatie van factoren 11. In werden nog 3,6% minder nieuwe personenwagens ingeschreven dan in (zie figuur 15). Ondanks het autosalon begin 214 lagen de inschrijvingen in januari en februari opnieuw respectievelijk 1% en 6,4% lager dan in dezelfde maanden van. In vergelijking met het vorige salonjaar werden in januari 214 wel 19,3% meer nieuwe personenwagens ingeschreven. Ten opzichte van februari was er in februari 214 een lichte afname met,5%. Figuur 15: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In tegenstelling tot in West-Vlaanderen lag het aantal inschrijvingen in het Vlaamse Gewest 1,9% hoger in in vergelijking met. Ook in Vlaanderen werden in januari en februari 214 minder nieuwe personenwagens ingeschreven dan in dezelfde maanden van. Ten opzichte van het vorige salonjaar werden in januari en februari 214 wel meer personenwagens ingeschreven. 11 Volgens FEBIAC was de terugval begin te verwachten na twee uitzonderlijke jaren. Omwille van het nakende einde van de federale CO2- korting kende december 211 een hoog aantal extra inschrijvingen, wat ten koste ging van het eerste kwartaal van. Daarnaast deed de invoering van een nieuwe BIV (belasting op inverkeersstelling) in Vlaanderen heel wat kopers hun aankoop uitstellen. Bovendien voerde de FOD Mobiliteit en Vervoer in de laatste week van april een nieuwe toepassing in waardoor de statistieken voor april en mei een vertekend beeld geven. 18

20 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers tot en met februari 214. De brutowaarde van de synthetische curve voor West-Vlaanderen bereikte in februari 214 een waarde van -9,1 12 (zie figuur 16). Sinds september evolueerden de brutowaarden van de synthetische curve onafgebroken positief. Ondanks een lichte daling in februari 214 lag de brutowaarde van de synthetische curve toch vier punten hoger dan in februari. De afgevlakte synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen blijft duidelijk opwaarts gericht. Figuur 16: Synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Bij de verschillende deelcurven (zie figuur 17 t/m 2) zien we een verschillende evolutie. De brutowaarden van de ruwbouw tonen een schommelend verloop maar de afgevlakte curve is duidelijk neerwaarts gericht. De brutowaarden en de afgevlakte curve zijn opwaarts gericht bij de industrie en de handel. Bij de dienstverlening aan bedrijven is de positieve trend nog meer uitgesproken, al zal deze evolutie wellicht wat worden afgeremd gezien de recente schommeling van de brutowaarden. 12 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 19

21 Figuur 17: Conjunctuurcurve industrie voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 18: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 2

22 Figuur 19: Conjunctuurcurve handel voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 2: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 21

23 1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal feb ,6% - nwwz mannen aantal feb ,5% aandeel 54,% -,1%pt - nwwz vrouwen aantal feb ,8% aandeel 46,% +,1%pt - nwwz <25 jaar aantal feb ,4% aandeel 22,% -1,5%pt - nwwz >5 jaar aantal feb ,1% aandeel 26,9% +1,%pt - nwnwz aantal dec ,2% - ontvangen vacatures (2) aantal feb ,8% - lopende vacatures einde maand (2) aantal feb ,% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal dec ,5% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal nov ,5% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal nov 289-2,4% - begonnen woningen (nieuwbouw)(3) aantal okt ,8% - omzet kleinhandel mio euro kw ,4% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal feb ,4% Producenten - omzet mio euro kw ,% - investeringen mio euro kw ,5% - uitvoer mio euro kw ,6% aandeel 29,6% +,2%pt - starters aantal dec ,% - faillissementen aantal feb ,3% - banen verloren door faillissementen aantal feb ,% - conjunctuurindicator brutowaarde feb 214-9,1 +4, punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 22

24 11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 21: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 13 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 afgevlakt -2 bruto jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 13 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 23

25 Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal feb ,8% - nwwz mannen aantal feb ,5% aandeel 54,4% -,2%pt - nwwz vrouwen aantal feb ,1% aandeel 45,6% +,2%pt - nwwz <25 jaar aantal feb ,5% aandeel 2,4% -1,4%pt - nwwz >5 jaar aantal feb ,9% aandeel 24,7% +1,1%pt - nwnwz aantal dec ,3% - ontvangen vacatures (2) aantal feb ,% - lopende vacatures einde maand (2) aantal feb ,1% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal dec ,2% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal nov ,2% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal nov ,6% - begonnen woningen (nieuwbouw)(3) aantal okt ,6% - omzet kleinhandel mio euro kw ,6% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal feb ,8% Producenten - omzet mio euro kw ,3% - investeringen mio euro kw ,5% - uitvoer mio euro kw ,3% aandeel 41,8% -1,7%pt - starters aantal dec ,1% - faillissementen aantal feb ,6% (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 24

26 12. BESLUIT Sinds september evolueerden de brutowaarden van de synthetische curve onafgebroken positief. Ondanks een lichte daling in februari 214 blijft de afgevlakte synthetische conjunctuurcurve voor West- Vlaanderen duidelijk opwaarts gericht. We zien ook stilaan bij sommige van de geanalyseerde sociaaleconomische indicatoren een meer gunstige evolutie. Bij de arbeidsmarktindicatoren zien we bijvoorbeeld dat de toenames van het aantal jeugdwerklozen op jaarbasis kleiner worden en dat het aandeel jeugdwerklozen onafgebroken daalt op jaarbasis sinds oktober. In de eerste helft van steeg de tijdelijke werkloosheid in vergelijking met dezelfde periode van ; in de laatste zes maanden was er daarentegen een afname. In januari en februari 214 kende het aantal ontvangen vacatures sterke toenames op jaarbasis. Ook in november en december waren er aanzienlijke toenames, maar desondanks liep het aantal ontvangen vacatures in heel terug in vergelijking met. In februari 214 bleef de afname op jaarbasis van het aantal openstaande vacatures zeer beperkt in vergelijking met de voorgaande maanden. De arbeidsmarktkrapte in West-Vlaanderen lag in lager dan in en 211. Andere arbeidsmarktindicatoren evolueerden minder gunstig. Zo werden de toenames van het aantal werklozen op jaarbasis groter in de loop van. Ook in januari en februari 214 waren er toenames op jaarbasis. Het aantal mannelijke werklozen steeg sterker dan het aantal vrouwelijke werklozen, maar de verschillen werden in steeds kleiner. In februari 214 steeg het aantal werkloze vrouwen voor het eerst sterker dan het aantal werkloze mannen. Het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder kende in de eerste vier maanden van nog afnames op jaarbasis, maar nadien enkel nog toenames. Bij de oudere uitgeschreven werklozen zien we daarentegen steeds groter wordende afnames op jaarbasis. Ook bij de indicatoren die het producentenvertrouwen weerspiegelen zijn er enkele hoopvolle signalen. Zowel de omzet, de investeringen als de nominale waarde van de uitvoer van grote ondernemingen lagen in het laatste kwartaal van hoger dan in het laatste kwartaal van. In heel lag de omzet 2,7% hoger dan in. Bij de nominale waarde van de uitvoer was er in een toename met 2,6% op jaarbasis. Als gevolg van afnames in de eerste drie kwartalen van lagen de investeringen 7% lager in dan in vergelijking met. Met uitzondering van april, juli en oktober waren er in elke maand van afnames op jaarbasis van het aantal starters, maar deze afnames waren in het laatste halfjaar wel kleiner dan in de eerste zes maanden van. In februari 214 lag zowel het aantal faillissementen als het aantal verloren gegane jobs ten gevolge van een faillissement lager dan in februari ; voor januari 214 zagen we nog het omgekeerde. In heel waren er slechts drie maanden waarin het aantal faillissementen lager lag dan in de overeenkomstige maanden van. In totaal gingen 13,2% meer bedrijven failliet en gingen 24,6% meer jobs verloren dan in. Tot slot zien we ook bij de indicatoren die het consumentenvertrouwen weergeven enkele gunstige evoluties. Zo werd vanaf mei de dalende trend inzake vergunde nieuwbouwwoningen omgebogen en volgden bijna uitsluitend toenames op jaarbasis. Toch lag het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de periode januari-november 8,7% lager dan in dezelfde periode van. Het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten kende in oktober voor het eerst sinds september 25

27 een toename op jaarbasis. Over de eerste tien maanden van lag het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten 18,8% lager dan in dezelfde periode van. Het aantal renovatiewoningen dat werd vergund evolueerde gunstiger dan het aantal vergunde nieuwbouwwoningen en kende in de periode januari-november een toename met 8,5% op jaarbasis. De omzet van bedrijven in de kleinhandel kende in het vierde kwartaal van een lichte toename met,4% op jaarbasis. In heel lag de omzet in de kleinhandel,2% hoger dan in. Minder positief is de evolutie van de inschrijvingen van nieuwe personenwagens. In werden 3,6% minder nieuwe personenwagens ingeschreven dan in. Ondanks het autosalon begin 214 lagen de inschrijvingen in januari en februari lager dan in dezelfde maanden van. In vergelijking met het vorige salonjaar was er in januari 214 wel een toename van 19,3%; in februari 214 lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens,5% lager dan in februari. 26