Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak februari 2013

Transcriptie

1 Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak februari 213 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID WERKAANBIEDINGEN TIJDELIJKE WERKLOOSHEID VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER STARTERS FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK DIAMANT VOOR WEST-VLAANDEREN OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST BESLUIT POM West-Vlaanderen - Provinciehuis Olympia - Koning Leopold III-laan Sint-Andries/Brugge Tel.:../32/5/ Fax:../32/5/ info@pomwvl.be Website: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

2 1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers tot en met januari 213. In januari 213 telde West-Vlaanderen werklozen 1. Ten opzichte van januari 212 is dit 4,6% meer (zie figuur 1). In de vorige conjunctuuroverzichten maakten we nog melding van een vertekening van de jaar-op-jaar cijfers als gevolg van de aangepaste registratie van startende uitzendkrachten vanaf januari Aangezien deze wijziging nu dus één jaar geleden gebeurde, kan dit geen invloed meer hebben op de evolutie die we in januari 213 optekenden. Figuur 1: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In heel 212 lag de werkloosheid in West-Vlaanderen gemiddeld 4% hoger dan in 211. In deze evolutie zit dus wel nog het effect van de gewijzigde registratie van startende uitzendkrachten. In januari 213 waren er in het Vlaamse Gewest 5,7% meer werklozen dan in januari 212. In heel 212 steeg het aantal met 4,8% op jaarbasis. 1 Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet-werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 2 Vanaf januari 212 wordt de wijze waarop startende uitzendkrachten worden uitgeschreven bijgesteld. Voordien werden werkzoekenden die als uitzendkracht aan de slag gingen onmiddellijk uitgeschreven, vanaf 212 verdwijnen ze pas uit de werkzoekendencijfers wanneer ze op de laatste dag van de maand minstens 1 dagen als uitzendkracht gewerkt hebben. Het effect van de tragere uitschrijving manifesteerde zich uitgesproken bij de jongeren (en de mannen) omdat zij oververtegenwoordigd zijn bij de uitzendkrachten. 1

3 Wanneer we de cijfers van het aantal werklozen naar geslacht bekijken, valt op dat het de mannelijke werklozen zijn die verantwoordelijk zijn voor de globale stijging. In januari 213 steeg immers het aantal mannelijke niet-werkende werkzoekenden met 9,7% terwijl het aantal vrouwelijke niet-werkende werkzoekenden daalde met,8% (zie figuur 2). Totaalcijfers voor 212 tonen een stijging bij de mannen met 8,6% en een daling bij de vrouwen met,6%. Als gevolg van deze divergerende evolutie tussen de mannen en de vrouwen steeg het aandeel van de mannen in het totale aantal werklozen van 51,3% in januari 212 naar 53,8% in januari 213. Figuur 2: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden naar geslacht in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec vrouwen mannen BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest zijn het voornamelijk de mannelijke werklozen die verantwoordelijk zijn voor de globale toename van het aantal werklozen. In heel 212 steeg het aantal mannelijke werklozen met 7,9% in vergelijking met 211; bij de vrouwelijke werklozen bleef de toename op jaarbasis beperkt tot 1,7%. Het aantal jeugdwerklozen (jonger dan 25 jaar) steeg in januari 213 met 9,7% tot personen (zie figuur 3). Aangezien hun aantal sterker steeg dan het totale aantal werklozen, nam hun aandeel met 1,1%punt toe op jaarbasis (tot 23%). In 212 steeg hun aantal met 1% ten opzichte van 211. Hun gemiddeld aandeel bedroeg 23,7% in 212, terwijl dat in 211 nog 22,4% was. 2

4 Figuur 3: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest steeg het aantal jeugdwerklozen in januari 213 sterker dan het totale aantal werklozen, waardoor het aandeel jeugdwerklozen toegenomen is van 2,8% in januari 212 tot 21,7% in januari 213. In 212 bedroeg het aandeel jeugdwerklozen gemiddeld 22%, in 211 was dat nog 21,1%. Het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder blijft dalen (zie figuur 4). In januari 213 was dat met 6,3%, in het jaar 212 was dat globaal met 4,1%. De afname van het aantal niet-werkende werkzoekenden situeerde zich vooral bij de 5 tot 54-jarigen (-5,8% op jaarbasis in 212), maar ook bij de 55 tot 59-jarigen was er in 212 een afname van 3,9% op jaarbasis. Bij de 6-plussers was er in 212 dan weer een toename van het aantal niet-werkende werkzoekenden met 15,1% in vergelijking met 211. Deze laatste groep is in omvang wel veel kleiner dan de groepen van 5 à 54 en 55 à 59 jaar. Het aantal oudere uitgeschreven werklozen daalde sterk in 212, namelijk met 6,2%. 3

5 Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West- Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, , 5,, jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest blijft het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder verder dalen, zij het minder snel dan in West-Vlaanderen. In heel 212 lag het aantal niet-werkende werkzoekende 5-plussers in Vlaanderen 1,7% lager dan in 211. Het aantal oudere uitgeschreven werklozen daalde in Vlaanderen dan weer sneller dan in West-Vlaanderen (-7,9% op jaarbasis in heel 212). 4

6 2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers tot en met januari 213. De VDAB ontving in januari 213 maar liefst 15,5% minder West-Vlaamse vacatures in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim-vacatures 3 ) dan in januari 212 (zie figuur 5). Dit stemt overeen met de gemiddelde daling in het jaar 212 ten opzichte van 211. Figuur 5: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) voor West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ondanks het dalend aantal werkaanbiedingen bleven wel,2% meer werkaanbiedingen openstaan in januari 213 in vergelijking met januari 212 (zie figuur 6). In 212 waren er gemiddeld 8,5% minder openstaande werkaanbiedingen in vergelijking met 211. In januari 213 ontving de VDAB in het Vlaamse Gewest 9% minder vacatures dan in januari 212. In heel 212 lag het aantal ontvangen vacatures in het Vlaamse Gewest gemiddeld 14,3% lager dan in 211. Ook het aantal openstaande vacatures lag in 212 lager in dan 211 (-9,7%). Combinatie van een dalend aantal openstaande werkaanbiedingen en een stijgend aantal werklozen in 212, leidde tot een kleine toename van het aantal werklozen per openstaande werkaanbiedingen (van 2,8 in 211 naar 3,2 in 212). Op langere termijn blijft dit cijfer echter bijzonder laag (zie figuur 7). 3 Eén interim-vacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interim-opdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interim-vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 5

7 Figuur 6: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) op het einde van de maand voor West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 7: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West- Vlaanderen, ,1 6,8 6,6 5,2 4,5 4,1 3,5 3,2 3,2 2, niet-werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 6

8 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers tot en met december was een jaar met afwisselend toenemende en afnemende tijdelijke werkloosheid op jaarbasis (zie figuur 8). Globaal lag in 212 het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid 4 in West-Vlaanderen 1,1% hoger dan in 211. Figuur 8: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: RVA, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest was er in 212 enkel in januari en oktober een daling op jaarbasis van het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid. In 212 lag de tijdelijke werkloosheid gemiddeld 17,5% hoger dan in Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 7

9 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers tot en met oktober (vergunde woningen) of september 212 (begonnen woningen). In de periode januari-oktober 212 werd in West-Vlaanderen de bouw van 7.34 nieuwbouwwoningen vergund, dat zijn 28,2% meer woningen dan in dezelfde periode van 211. De stijging ten opzichte van 211 situeerde zich vooral begin 212 (zie figuur 9). Figuur 9: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Het aantal renovatiewoningen dat vergund werd bleef in deze periode nagenoeg status quo (-1,5%). In West-Vlaanderen zijn de renovatiewoningen goed voor ca. 3% van het totale aantal vergunde woningen. In de eerste drie kwartalen van 212 was er in West-Vlaanderen een stijging met 25,9% van het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief gestart werden. In de eerste tien maanden van 212 werden in het Vlaamse Gewest 16,6% meer nieuwbouwwoningen vergund dan in dezelfde periode in 211. Net als in West-Vlaanderen bleef het aantal vergunde renovatiewoningen nagenoeg status quo in diezelfde periode (-1,5%). Het aantal begonnen 5 Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra de FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 8

10 nieuwbouwwoningen steeg in de eerste drie kwartalen van 212 met 15,3% ten opzichte van dezelfde periode van

11 5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met het derde kwartaal van 212. Vanaf juli 212 schakelde de FOD Economie voor de opmaak van de BTW-statistiek over op de nieuwe nace-belnomenclatuur (28) en van een maandelijkse naar een kwartaalstatistiek. Er werd met terugwerkende kracht een nieuwe tijdreeks gemaakt vanaf 25. De nieuwe reeksen zijn niet vergelijkbaar met de reeksen die eerder geanalyseerd werden in dit conjunctuuroverzicht. Dit komt omdat de FOD Economie geen cijfers meer berekend worden voor sectoren waarvan de betrouwbaarheid van de gegevens onvoldoende bleek, bijvoorbeeld omwille van veelvuldig gebruik van forfaitaire regimes of vrijstellingen in deze sectoren. Volgens de nieuwe reeksen steeg de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen 6 in de eerste drie kwartalen van 212 met slechts 1,6% ten opzichte van dezelfde periode van 211 (zie figuur 1). Deze toename is het resultaat van een stijging met 2,2% in het eerste kwartaal, een status quo in het tweede kwartaal en een stijging met 2,9% in het derde kwartaal. Figuur 1: Evolutie van de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. 6 Het feit dat de registratie gebeurt naar vestiging van de hoofdzetel betekent dat men niet noodzakelijk de economische activiteit in het betrokken arrondissement meet. Dit nadeel wordt afgezwakt omdat het hier over een evolutie doorheen de tijd gaat. Maandelijkse procentuele veranderingen zijn dan belangrijker dan absolute gegevens. Een tweede nadeel is dat enkel bedrijven met een omzet van 5. euro of meer aangifte doen op maandbasis. Het kan zijn dat een bedrijf nu eens wel en dan weer niet beantwoordt aan dit criterium. Om dit nadeel te ondervangen is het aangewezen op provinciaal niveau te werken. Toetreders en uittreders vallen dan minder op en kunnen elkaar meer compenseren dan als men werkt op het arrondissementeel niveau. 1

12 De groei van de omzet van de bedrijven in de kleinhandel was iets groter dan de toename van het globale omzetcijfer in de eerste drie kwartalen van 212, namelijk 4%. De grootste toename deed zich voor in het eerste kwartaal (6,5%). In het tweede en derde kwartaal waren er slechts stijgingen met 2% en 3,6%. In het Vlaamse Gewest steeg het totale omzetcijfer in de eerste drie kwartalen van 212 met 1,4% op jaarbasis; in de kleinhandel was de omzetstijging in dezelfde periode groter (+5,1%). De investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen stegen in de eerste drie kwartalen van 212 relatief sterk in vergelijking met de omzet, namelijk met 4,9% (zie figuur 11). De grootste toenames deden zich voor in het eerste kwartaal (+6,2%) en het derde kwartaal (+7,9%). De toename in het tweede kwartaal was miniem (+,9%). Figuur 11: Evolutie van de investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest stegen de investeringen in de eerste drie kwartalen van 212 met 5,6%. De toename in het eerste kwartaal (+12,8%) was een stuk sterker dan de toenames in het tweede (+1,2%) en het derde kwartaal (+3,9%). De nominale waarde van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen steeg in de eerste drie kwartalen van 212 met,9%. Deze nipte toename is de resultante van een toename in het derde kwartaal die een status quo in het eerste kwartaal en afname in het tweede kwartaal counterde (zie figuur 12). 11

13 Figuur 12: Evolutie van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ste kw 2de kw 3de kw 4de kw BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De nominale waarde van de uitvoer in het Vlaamse Gewest daalde in elk kwartaal van 212 zodat de totale afname in de eerste drie kwartalen 1,9% op jaarbasis bedroeg. 12

14 6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met november 212. Cijfers tot en met november 212 tonen 7.68 starters 7 in West-Vlaanderen of,8% minder dan in dezelfde periode van 211 (zie figuur 13). De maandelijkse cijfers tonen enkel stijgingen op jaarbasis in januari, februari en oktober 212. Het aantal stopzettingen en schrappingen steeg daarentegen met 3,1% op jaarbasis in de periode januari-november 212. Wanneer we dit vergelijken met de Vlaamse cijfers dan blijkt dat het aantal starters in West-Vlaanderen minder daalde dan in Vlaanderen (-1,2%) en dat het aantal stopzettingen/schrappingen net iets minder groot was dan in Vlaanderen (+3,2%). Figuur 13: Evolutie van het aantal starters in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. 7 Het aantal starters wordt gedefinieerd als de som van het aantal nieuwe BTW-plichtige en het aantal wederonderwerpingen van BTWplichtige ondernemingen. Niet-BTW-plichtige ondernemingen worden niet opgenomen (zoals sommige handelsvennootschappen of nonprofitorganisaties). De statistiek is gebaseerd op administratieve gegevens, wat noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de cijfers. Een deel van het waargenomen verloop heeft een administratieve oorsprong en beantwoordt niet noodzakelijk aan een economische realiteit. We denken hierbij bijvoorbeeld aan de omvorming van een onderneming van "natuurlijke persoon" naar "rechtspersoon". In de statistiek wordt dit tweemaal geregistreerd, namelijk als een schrapping (van de natuurlijke persoon) en een inschrijving (als rechtspersoon). Daarnaast kunnen bepaalde tendensen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen, bv. wanneer beroepsactiviteiten aan de BTWplicht worden onderworpen of worden geschrapt als BTW-plichtige. 13

15 7. FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON, VDAB) Cijfers tot en met januari 213. In januari 213 waren er maar liefst twee derden meer faillissementen in West-Vlaanderen dan in januari 212 (89 ten opzichte van 53). In 212 waren er 7,8% meer faillissementen dan in 211. Figuur 14: Evolutie van het aantal faillissementen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De faillissementen in januari 213 zorgden voor 2 verloren jobs, wat behoorlijk veel is in vergelijking met het aantal verloren jobs in januari 212 (98 jobs). Het grootste faillissement in termen van verloren jobs was dat van Dienstencomfort te Zwevegem (55 jobs) 8. In heel 212 gingen in West-Vlaanderen. 17,2% meer jobs verloren als gevolg van faillissementen dan in 211. In West-Vlaanderen gingen in 212 ook 442 jobs verloren als gevolg van collectieve ontslagen bij 1 ondernemingen. Daarnaast werd ook nog één collectief ontslag van 76 jobs gemeld (nog niet uitgevoerd 9 )). In heel 211 gingen in totaal 839 jobs verloren als gevolg van collectieve ontslagen bij 14 8 Graydon maakte ook melding van een faillissement van Grandeco Wallfashion Group in Tielt met een verlies van 141 jobs. Na consultatie van diverse bronnen bleek dit echter om een sluiting van een Franse vestiging te gaan die geen invloed had op de effectieve Tieltse tewerkstelling van het bedrijf. We voerden daarom een correctie uit op de cijfers van Graydon. 9 De statistiek van de collectieve ontslagen bevat twee onderdelen, met name deel 1: de intenties tot collectief ontslag en deel 2: de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen. De intenties tot collectief ontslag werden gemeld aan de sociale interventieadviseur maar de sociale onderhandelingen moeten nog starten of zijn nog bezig. Bij de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen is het collectief ontslag volledig beschreven en werden alle te doorlopen procedures voltooid. Het aantal collectieve ontslagen in de oorspronkelijke intentie kan dus nog afwijken van het uiteindelijke aantal collectieve ontslagen. Alle collectieve ontslagen komen slechts één keer voor in de statistiek: ofwel bij het eerste deel (de intenties) ofwel later bij deel twee (de effectieve collectieve ontslagen). 14

16 ondernemingen. In januari 213 werden in West-Vlaanderen al 3 collectieve ontslagen uitgevoerd waardoor in totaal 141 jobs verloren gingen. In het Vlaamse Gewest voerden in 212 in totaal 59 bedrijven collectieve ontslagen uit, wat zorgde voor verloren jobs. In 211 gingen jobs verloren als gevolg van collectieve ontslagen bij 61 ondernemingen. Daarnaast meldden 2 ondernemingen in 212 hun intentie tot collectief ontslag, waardoor nog eens mensen hun job dreigen te verliezen. In januari 213 werden al 8 collectieve ontslagen uitgevoerd met een verlies van 683 jobs tot gevolg. Daarnaast werden in januari 213 ook nog 2 intenties tot collectief ontslag gemeld, waardoor 78 mensen hun job dreigen te verliezen. 15

17 8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers tot en met januari 213. In het salonjaar 212 was er een aanzienlijke terugval van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens. FEBIAC wijt dit zelf aan een combinatie van factoren 1. Globaal genomen waren er in 212 ruim een kwart minder (-26,7%) inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West-Vlaanderen in vergelijking met het jaar 211. In 212 was er ook in elke maand afzonderlijk systematisch een afname op jaarbasis 11. In januari 213 steeg voor het eerst het aantal inschrijvingen opnieuw, namelijk met 2,5%. Figuur 15: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In 212 lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in het Vlaamse Gewest 2,2% lager dan in 211. In januari 213 waren er 29,8% meer inschrijvingen van nieuwe personenwagens op jaarbasis. 1 Volgens FEBIAC was de terugval begin 212 te verwachten na twee uitzonderlijke jaren. Omwille van het nakende einde van de federale CO2-korting kende december 211 een hoog aantal extra inschrijvingen, wat ten koste ging van het eerste kwartaal van 212. Daarnaast deed de invoering van een nieuwe BIV (belasting op inverkeersstelling) in Vlaanderen heel wat kopers hun aankoop uitstellen. Bovendien voerde de FOD Mobiliteit en Vervoer in de laatste week van april een nieuwe toepassing in waardoor de statistieken voor april en mei 212 een vertekend beeld geven. 11 Voor de grote terugval in december 212 vonden wij noch Febiac een sluitende verklaring. 16

18 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers tot en met februari 213. De brutowaarde van de synthetische curve voor West-Vlaanderen bereikte in februari 213 een waarde van -13,1 12 (zie figuur 16). Dit is voor de derde maand op rij een toename, wat als hoopvol kan vertaald worden. Een keerpunt lijkt zich aan te kondigen, doch een toekomstige stijging van het producentenvertrouwen blijft hiervoor noodzakelijk. Figuur 16: Synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook de brutowaarden van de verschillende deelcurven (zie figuren 17 t/m 2) vertonen een positieve trend, met uitzondering misschien van de curve van de handel. Daar ging alleen de recentste waarde - zij het fors - de hoogte in, na maanden van dalende brutowaarden. 12 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 17

19 Figuur 17: Conjunctuurcurve industrie voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 18: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 18

20 Figuur 19: Conjunctuurcurve handel voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 2: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 11 mei 11 jun 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 afgevlak t jul 11 aug 11 sep 11 afgevlakt bruto okt 11 okt 11 nov 11 nov 11 dec 11 dec 11 jan 12 jan 12 feb 12 feb 12 mrt 12 mrt 12 apr 12 apr 12 BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. mei 12 mei 12 jun 12 jun 12 jul 12 jul 12 aug 12 aug 12 sep 12 sep 12 okt 12 okt 12 nov 12 nov 12 dec 12 dec 12 jan 13 jan 13 feb 13 feb 13 19

21 1. DIAMANT VOOR WEST-VLAANDEREN De diamant van West-Vlaanderen geeft de evolutie weer van de verschillende sociaaleconomische indicatoren in een bepaalde periode (bijvoorbeeld een kwartaal of een jaar) ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De diamant van West-Vlaanderen bestaat uit een assenstelsel waarop met een stip de waarden van verschillende indicatoren zijn weergegeven. De stippen zijn verbonden met een lijn. Zij vormen de diamant. Op de verticale as staat de schaalindeling ingetekend, die in feite de procentuele verbetering of verslechtering van de indicatoren weergeeft. Bij een stationaire toestand (% groei) wordt een figuur verkregen zoals aangeduid door de centrale veelhoek. Bij een verbetering van de indicator liggen de waarden buiten de centrale veelhoek. Bij een verslechtering vallen de stippen binnen de centrale veelhoek. Als alle waarden in gunstige zin evolueren, dan is de diamant groter dan de centrale veelhoek. Bij de opmaak van dit conjunctuuroverzicht beschikten we voor alle geanalyseerde sociaaleconomische indicatoren over volledige informatie tot en met het derde kwartaal van 212. De evolutie van het derde kwartaal van 212 ten opzichte van het derde kwartaal van 211 wordt gevisualiseerd in figuur 21. Globaal genomen zien we een ongunstige evolutie. De meeste indicatoren evolueerden immers in het derde kwartaal van 212 niet goed in vergelijking met het derde kwartaal van 211. Vier indicatoren evolueerden wel goed: de vergunde woningen (zowel nieuwbouw als renovatie), het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens en het aantal verloren arbeidsplaatsen ten gevolge van een faillissement. Figuur 21: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren in West-Vlaanderen in het derde kwartaal van 212 ten opzichte van het derde kwartaal van 211 verloren arbeidsplaatsen door faillissementen aantal faillissementen werkloosheid 3,% 1,% -1,% tijdelijke werkloosheid omzet nieuwe personenwagens -3,% omzet kleinhandel uitvoer investeringen vergunde renovatiewoningen vergunde nieuwbouwwoningen BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 2

22 11. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal jan ,6% - nwwz mannen aantal jan ,7% aandeel 53,8% +2,5%pt - nwwz vrouwen aantal jan ,8% aandeel 46,2% -2,5%pt - nwwz <25 jaar aantal jan ,7% aandeel 23,% +1,1%pt - nwwz >5 jaar aantal jan ,3% aandeel 25,8% -3,%pt - nwnwz aantal dec ,9% - ontvangen vacatures (2) aantal jan ,5% - lopende vacatures einde maand (2) aantal jan ,2% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal dec ,8% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal okt ,3% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal okt ,6% - begonnen woningen (nieuwbouw)(3) aantal sep ,6% - omzet kleinhandel mio euro 3 de kw ,6% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal jan ,5% Producenten - omzet mio euro 3 de kw ,9% - investeringen mio euro 3 de kw ,9% - uitvoer mio euro 3 de kw ,4% aandeel 32,3% +,5%pt - starters aantal nov ,3% - faillissementen aantal jan ,9% - banen verloren door faillissementen aantal jan ,% - conjunctuurindicator brutowaarde feb ,1 +1,6 punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 21

23 12. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 22: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 13 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei afgevlakt -18 bruto -2 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 13 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 22

24 Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal jan ,7% - nwwz mannen aantal jan ,8% aandeel 54,5% +2,%pt - nwwz vrouwen aantal jan ,2% aandeel 45,5% -2,%pt - nwwz <25 jaar aantal jan ,4% aandeel 21,7% +,9%pt - nwwz >5 jaar aantal jan ,8% aandeel 23,4% -2,3%pt - nwnwz aantal dec ,4% - ontvangen vacatures (2) aantal jan ,% - lopende vacatures einde maand (2) aantal jan ,9% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal dec ,6% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal okt ,4% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal okt ,7% - begonnen woningen (nieuwbouw)(3) aantal sep ,5% - omzet kleinhandel mio euro 3 de kw ,1% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal jan ,8% Producenten - omzet mio euro 3 de kw ,% - investeringen mio euro 3 de kw ,9% - uitvoer mio euro 3 de kw ,2% aandeel 45,% -,5%pt - starters aantal nov ,% - faillissementen aantal jan ,4% (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 23

25 13. BESLUIT De brutowaarde van de synthetische curve voor West-Vlaanderen verbeterde in februari 213 voor de derde maand op rij. Ook de brutowaarden van de diverse deelcurven vertonen een positieve trend. We zien dit als hoopvol aangezien dit een keerpunt in de negatieve trend lijkt aan te kondigen en wijst op toenemend vertrouwen bij de ondernemers over de toekomst. De geanalyseerde sociaaleconomische indicatoren evolueerden vooralsnog niet uitermate positief. De West-Vlaamse arbeidsmarktindicatoren evolueerden niet gunstig in de afgelopen maanden. Het aantal mannelijke werklozen en het aantal jeugdwerklozen bleef stijgen op jaarbasis 14. Enkel het aantal werklozen van 5 jaar en ouder daalde. Ook de tijdelijke werkloosheid bleef toenemen op jaarbasis. In januari 213 ontving de VDAB ook minder werkaanbiedingen op jaarbasis. Er bleven wel iets meer vacatures openstaan op het einde van de maand. In 212 werd de krapte op de West-Vlaamse arbeidsmarkt iets minder groot dan in 211. Ook de indicatoren die het producentenvertrouwen weerspiegelen bevestigen de twijfel. De omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen steeg onvoldoende in de eerste drie kwartalen van 212 om van een netto-toename te kunnen spreken. De nominale waarde van de uitvoer steeg amper en minder dan de globale omzet, waardoor de exportquote afnam. De investeringen stegen in dezelfde periode van 212 sterker dan de omzet, maar vooral door een relatief grote toename in het eerste kwartaal van 212. Vanaf maart 212 daalde het aantal starters, m.u.v. een lichte toename in oktober. Het aantal faillissementen lag in 212 zo n 8% hoger dan in 211 en er gingen ruim 17% meer jobs verloren. Ook de cijfers van januari 213 toonden een toename. De impact van de faillissementen en de collectieve sluitingen samen in termen van verloren jobs was in 212 evenwel kleiner dan in 211. Bij de indicatoren van het consumentenvertrouwen zien we een lichtpuntje. De West-Vlaamse bouwmarkt deed het - volgens voorlopige cijfers tot en met oktober - in 212 beter dan in 211 met ruim 28% meer vergunde nieuwbouwwoningen op jaarbasis in de periode januari-oktober en ruim 25% meer nieuwbouwwoningen waar effectief mee gestart werd in de eerste drie kwartalen van 212. Het aantal vergunde renovatiewoningen bleef op hetzelfde peil. De omzet in de kleinhandel steeg iets meer dan de totale omzet in West-Vlaanderen. Het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens viel in 212 wel heel sterk terug, met ruim één kwart. 14 Weliswaar deels door een gewijzigde registratie van interimarbeid, zie uitgebreide conjunctuurnota. 24