JAARVERSLAG LEERPLICHT 2006/2008 VAN

Transcriptie

1 JAARVERSLAG LEERPLICHT 26/28 VAN DE GEMEENTE HEERENVEEN

2

3 Jaarverslag 26/28 SAMENVATTING Taak leerplichtambtenaar Voor uitvoering van de Leerplichtwet wordt er onderscheid gemaakt tussen Beleid, Zorg en Leerplichtadministratie. Kern van deze taken is er op toezien dat alle leerplichtige jongeren, die in de gemeente Heerenveen wonen, op een school staan ingeschreven en die ook daadwerkelijk bezoeken. Naast de verplichting om naar school te gaan heeft ieder kind ook recht op onderwijs. In de Leerplichtwet 1969 worden de kaders geschetst voor bewaking en bescherming van dat recht. Zorgteams Op de schoollocaties voor voortgezet onderwijs wordt gemiddeld eens per vijf weken een zorgteambijeenkomst gepland waarin deskundigen als de zorgcoördinator of de mentor van school, de leerplichtambtenaar, de sociaal verpleegkundige van de GGD, eventueel een schoolpsycholoog en een maatschappelijk werker zitting hebben. Ondanks dat de leerplichtambtenaren inmiddels elk zorgteam op de scholen voor het voortgezet onderwijs bezoeken is er toch nog een knelpunt met betrekking tot het melden van verzuim. De leerplichtambtenaren blijven hiervoor aandacht vragen in de zorgteams. Schoolmaatschappelijk werk Doordat het maatschappelijk werk structureel participeert in de zorgteams op alle scholen voor voortgezet onderwijs kan men signalen van jongeren met probleemgedrag opvangen zodat snelle interventie mogelijk is. Leerplichtadministratie Van elke leerplichtige leerling is een inschrijving aan een school opgenomen. Scholen hebben de taak deze gegevens tijdig aan te leveren. Een adequate leerplichtadministratie is de basis voor een sluitende aanpak voor het voorkomen van verzuim en voortijdig schoolverlaten. Om diverse redenen is het vaak niet haalbaar deze administratie volledig actueel te hebben en te houden. Hierdoor wordt het opsporen van alle gevallen van absoluut verzuim (kinderen die niet op een school staan ingeschreven) vrijwel onmogelijk. Leerplicht cijfermatig Hoewel de groep 4-jarigen sinds 24 licht steeg, liet schooljaar 27/8 weer een daling zien ten opzichte van het jaar ervoor. Bij de oudere leeftijdscategorieën schommelt het aantal enigszins. Het totaal aantal geregistreerde leerlingen loopt wel evident terug, wat vooral veroorzaakt wordt door de groep 18 tot 23 jarigen. Een mogelijke reden is dat jongeren in deze leeftijdscategorie in Groningen, Leeuwarden of elders gaan wonen en studeren. Meldingen van relatief en absoluut verzuim Het leeuwendeel van de leerplichtwerkzaamheden bestaat uit het reageren op verzuimmeldingen. Deze zogenaamde interventies bestaat in eerste instantie uit het achterhalen van de oorzaak van het verzuim. Aan de hand van gesprekken met de jongeren, de ouders en de school worden de problemen en de oorzaken van het verzuim in kaart gebracht. Vervolgens wordt gezocht naar een oplossing, waarbij het contact met diverse zorginstellingen een belangrijke rol speelt. In het schooljaar 26/27 is het aantal interventies van de leerplichtambtenaren, vergeleken met 23, meer dan verdubbeld. In schooljaar 23/24 betrof het 267 interventies, tegen 536 acties in 26/7 en 56 in schooljaar 27/8 Het aantal meldingen vanuit het VMBO was hierbij veruit het hoogst. Mogelijke oorzaken van deze toename, vooral bij het VMBO, is: - aanstelling van een tweede leerplichtambtenaar in 25 - frequentere deelname van de leerplichtambtenaren in de zorgteams - het afstromen van leerlingen: als een leerling, door veelvuldig verzuim, niet in staat is het niveau van de klas te volgen, wordt er veelal voor gekozen om deze een niveau lager te plaatsen, zonder tijdig een oplossing te zoeken voor de problemen. Het komt dan ook regelmatig voor dat de problemen pas op het VMBO zichtbaar worden. 3

4 Justitie Ook het aantal processen-verbaal laat voor deze periode een soortgelijke stijging zien. Het aantal meldingen naar het Openbaar Ministerie bedroeg in 23/24 6 en schooljaar 27/8 17. De oorzaak van het geringe aantal opgemaakte processen-verbaal heeft te maken met de zwaarte van dit middel. De leerplichtambtenaar zal hiertoe pas overgaan als alle andere mogelijkheden niet blijken te werken. Wat opvalt is de lange periode tussen de melding bij het Openbaar Ministerie en de uitspraak van de rechter. In deze periode wordt door de Raad voor de Kinderbescherming nader onderzoek uitgevoerd wat de nodige tijd vraagt en verder komt het voor dat het enige tijd duurt voordat een zaak op de rol wordt gezet. In de tussentijd blijft het verzuim voortduren en het gevolg is dat deze sanctiemaatregel zijn kracht verliest. Uit signalen van andere leerplichtambtenaren mag geconcludeerd worden dat dit een landelijke lijn is. Het enige wat de leerplichtambtenaren kunnen doen is het individuele geval blijven monitoren en de excessen onder aandacht brengen bij justitie. Nieuwe ontwikkelingen/projecten Topsport onder schooltijd in het basisonderwijs Samen met Topsport Steunpunt Noord, de Basis, OBS de Ljepper en de gemeente Heerenveen zijn er afspraken gemaakt over getalenteerde kinderen die turnen bij Wik FTC op hoog nivo. Dag van de leerplicht In het kader van de dag van de leerplicht zijn in 27 alle basisscholen in de gemeente bezocht, dit heeft tot resultaat gehad dat er meer gemeld wordt, ook worden de leerplichtambtenaren eerder ingeschakeld bij problemen e.d. Preventieproject Vanuit het RMC is een preventie project ontwikkeld, met als doel het aantal uitvallers te verminderen gedurende de overstap van VMBO naar het MBO. Een knelpunt is dat er soms te laat teruggemeld wordt door de scholen, waardoor het lastig is de jongeren alsnog op een opleiding geplaatst te krijgen. Bijeenkomst drugsgebruik Ook was leerplicht betrokken bij het beleid van scholen voor voortgezet onderwijs vanwege het toenemend drugsgebruik, waaronder GHB. Het ging hier met name om kinderen van 12 á 13 jaar. Workwise Een leerplichtambtenaar heeft de cursus Work-wise gevolgd, deze cursus had tot doel om met verschillende disciplines, te weten Onderwijs, RMC, Gemeentes, CWI, te komen tot een gezamenlijke aanpak richting potentiële uitvallers. Kwalificatieplicht Per 1 augustus 27 wordt de kwalificatieplicht ingevoerd. Deze moet worden gezien als een aanvulling op de leerplicht en heeft tot doel zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten halen. Per oktober 28 is een medewerker kwalificatieplicht benoemd bij de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten, regio De Friese Wouden. Samenwerking Om te voorkomen dat risicojongeren voortijdig de school verlaten werken de leerplichtambtenaren samen met verschillende instellingen op het gebied van zorg, onderwijs en jeugd. Hiertoe is ondermeer de Rebound (voorheen Sluisgroep) ontstaan voor jongeren die vastlopen in het onderwijs. Samenwerking met de leerplichtambtenaren uit de regio bestaat uit het maandelijks overleg over eensluidende aanpak bij verzuimmeldingen, verlofaanvragen, het verlenen van tijdelijke ontheffing e.d. Conclusies en aanbevelingen Communicatie met de onderwijsinstellingen is cruciaal voor de werkzaamheden van de leerplichtambtenaren. In de afgelopen jaren is veel energie gestoken in de contacten met scholen. Met name bij de scholen voor het voortgezet onderwijs is door de intensivering van het contact een toename van het aantal (verzuim)meldingen waarneembaar. Vanwege deze toename dient te worden onderzocht of er behoefte is aan het instellen van een leerplichtspreekuur bij de scholen voor het voortgezet onderwijs. 4

5 Jaarverslag 26/28 Om in een vroeg stadium te kunnen interveniëren zal ook het contact met de scholen voor het basisonderwijs worden geïntensiveerd. Door meer preventie en voorlichting op het basisonderwijs kan eerder hulpverlening worden ingezet en wordt zodoende schoolverzuim in het verdere schooltraject voorkomen. Gekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn om de leerplicht beter in beeld te brengen in het basisonderwijs. Door een toename van de diverse overlegvormen, de toenemende complexiteit van de meldingen en de wens om de communicatie met het basisonderwijs te intensiveren is het van belang dat het nut en de frequentie van de deelname aan deze overlegvormen kritisch tegen het daglicht wordt gehouden. Een goede en efficiënte inzet van de beschikbare formatie-uren blijft van belang. Daarnaast hebben de intensivering en het succes van de werkzaamheden wel tot gevolg dat er opnieuw kritisch gekeken moet worden naar het aantal formatie-uren. Ingrado, vereniging voor leerplicht en RMC, heeft in november 27 een nieuwe formatierichtlijn ontwikkeld voor de leerplichtfunctie. Het is wenselijk om onderzoek te doen hoe deze nieuwe norm zich verhoudt tot het huidige aantal formatie-eenheden. Tot slot kan geconcludeerd worden dat het voor een effectieve uitvoering van de beleidstaken noodzakelijk is dat er een goede afstemming is met de afdeling Regie en Realisatie. Doordat de leerplichtambtenaren zijn ondergebracht bij de afdeling Handhaving dient actief contact te worden gezocht met de beleidsmedewerker, iets waar nu geen structurele lijn in zit. 5

6 6

7 Jaarverslag 26/28 Conclusies en aanbevelingen 4 SAMENVATTING 3 1. INLEIDING 9 2. LEERPLICHT IN DE GEMEENTE HEERENVEEN DE FUNCTIE VAN DE LEERPLICHTAMBTENAAR DE UITVOERING VAN DE TAAK VAN LEERPLICHTAMBTENAAR Beleid Zorgtaak/Zorgteams Zorgteams in Heerenveen Schoolmaatschappelijk werk Leerplichtadministratie LEERPLICHT CIJFERMATIG VORMEN VAN LEERPLICHT SCHOLEN IN HEERENVEEN MELDINGEN VAN RELATIEF (ONGEOORLOOFD) EN ABSOLUUT VERZUIM Verzuim in het Basisonderwijs Verzuim in het VMBO en HAVO/VWO Verzuim op scholen voor speciaal onderwijs Absoluut verzuim EXTRA VERLOF (VAKANTIEVERLOF)/GEWICHTIGE OMSTANDIGHEDEN, ARTIKEL 11.G.OF F AANMELDINGEN RMC EN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATERS JUSTITIËLE AFDOENINGEN OVERZICHT KWARTAALCIJFERS NIEUWE ONTWIKKELINGEN TOPSPORT ONDER SCHOOLTIJD DAG VAN DE LEERPLICHT PREVENTIE PROJECT DE OVERSTAP BIJEENKOMST OVER DRUGSGEBRUIK GHB WORKWISE: INTERVIEW PROVINCIE FRYSLAN/LPA: KWALIFICATIEPLICHT STAKING LEERLINGEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS VANWEGE DE 14- URENNORM: REGIO DE FRIESE WOUDEN RMC-CONSULTATIETEAM REBOUND SCHAKELGROEP OVERLEG MET DE OFFICIER VAN JUSTITIE JEUGDZORG FRIESLAND Bureau Centrale Toegang INGRADO (VOORHEEN LVLA) 34 Toename van het aantal meldingen 37 Complexiteit van de meldingen 37 Deelname aan overlegvormen 37 Justitiële afdoening 37 Formatie-uren 37 Uitvoering beleidstaken CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 37 BIJLAGE 1: GEBRUIKTE AFKORTINGEN: 39 BIJLAGE 2 INTERVIEW PROVINCIE FRYSLAN/LPA: 41 7

8

9 1. INLEIDING Voor u ligt het verslag van de leerplichtambtenaren van de gemeente Heerenveen over het schooljaar 26/27 en over het schooljaar 27/28. De reden van het samenvoegen in één verslag is gelegen in het feit dat beide jaren een doorgaande trend lieten zien qua interventies en ontwikkelingen. Ook een efficiënte inzet van formatie-uren hebben bijgedragen aan de keuze om het verslag van de twee schooljaren samen te voegen. Aan de hand van dit leerplichtverslag laten we als gemeente zien hoe we de afgelopen schooljaren invulling gegeven hebben aan de uitvoering van de Leerplichtwet. Naast het algemeen gevoerd beleid worden ook de verzuimaantallen en de interventies van de leerplichtambtenaar beschreven. Doelstelling van de Leerplichtwet is het beschermen van het recht op onderwijs voor ieder kind. De Leerplichtwet dient de garantie te geven dat iedere jongere in Nederland goed kan worden voorbereid op het functioneren in de samenleving. Naast kwantitatieve gegevens wordt ook de samenhang met andere beleidsterreinen en de regionale netwerken beschreven. Tevens is aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen opgave gedaan, ex artikel 25, lid 2, van de Leerplichtwet 1969, over de omvang en de afhandeling van het gemelde en opgespoorde schoolverzuim van de leerplichtige leerlingen. Het doel van de opgaven door de gemeente is, dat het ministerie inzicht krijgt over de omvang en de behandeling van gemeld en opgespoord schoolverzuim. Dit inzicht is noodzakelijk voor het beleid van de rijksoverheid en de landelijke organisaties op dit terrein. Dit leerplichtverslag is als volgt samengesteld. In het tweede hoofdstuk worden de algemene zaken betreffende leerplicht in de gemeente Heerenveen besproken. Hoe die taken uitgevoerd worden leest u in het derde hoofdstuk. Evenals de cijfermatige gegevens, de interventies van de leerplichtambtenaar, het verzuim en de oorzaken daarvan. In hoofdstuk 4 zijn de nieuwe ontwikkelingen beschreven, terwijl hoofdstuk 5 ingaat op samenwerkingsverbanden op regionaal niveau. In hoofdstuk 6 vindt u de conclusies en aanbevelingen. Burgemeester en Wethouders van Heerenveen. 9

10 1

11 2. LEERPLICHT IN DE GEMEENTE HEERENVEEN 2.1 De functie van de leerplichtambtenaar Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet is opgedragen aan Burgemeester en Wethouders. Zij wijzen daarvoor één of meerdere leerplichtambtenaren aan. Sinds het begin van de jaren negentig heeft de bestrijding van voortijdig schoolverlaten prioriteit in het regeringsbeleid. Het voortijdig schoolverlaten wordt gezien als een belangrijke oorzaak voor maatschappelijke problemen waaronder werkloosheid, vervreemding van de maatschappij en criminaliteit Daarom heeft de leerplichtambtenaar een centrale rol gekregen in het voorkomen van schooluitval. De leerplichtambtenaar is een spin in het web in het tegengaan en voorkomen van schooluitval. Zij werkt daarbij nauw samen met andere gemeentelijke beleidsterreinen, zoals het gemeentelijk onderwijs achterstanden beleid (GOA), jeugdbeleid en de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC). Daarnaast wordt er nauw samengewerkt met justitie, politie, (jeugd)hulpverlenings-instanties en uiteraard de verschillende scholen in de gemeente. De leerplichtambtenaren houden zich voornamelijk bezig met de volgende taken. Het behandelen van meldingen van schoolverzuim. Het behandelen van aanvragen voor vrijstelling van de leerplicht en aanvragen voor vervangende leerplicht. Het behandelen van aanvragen voor verlof voor meer dan tien schooldagen. Het onderhouden van contacten met scholen, o.a. door deelname aan zorgteams. Het onderhouden van contacten met hulpverleningsinstellingen en justitie, gericht op de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 en het ontwikkelen van preventiemaatregelen om ongeoorloofd schoolverzuim te voorkomen. Het geven van voorlichting en gerichte adviezen (bemiddelingen) aan ouders, jongeren, scholen en instellingen. Het zorg dragen voor beleid dat in een uniforme uitvoering van de leerplicht resulteert. Het leveren van een bijdrage aan beleid om mogelijke knelpunten in de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 op te heffen of te verminderen. Het in samenhang met betrokken partijen bijdragen leveren aan nieuw beleid. De leerplichtambtenaar heeft een maatschappelijke, controlerende, justitiële, voorlichtende, preventieve, signalerende en samenwerkende functie. 2.2 De uitvoering van de taak van leerplichtambtenaar Voor uitvoering van de Leerplichtwet wordt er onderscheid gemaakt tussen Beleid, Zorg en Leerplichtadministratie. Kern van deze taken is er op toezien dat alle leerplichtige jongeren, die in de gemeente Heerenveen wonen, op een school staan ingeschreven en die ook daadwerkelijk bezoeken. Naast de verplichting om naar school te gaan heeft ieder kind ook recht op onderwijs. In de Leerplichtwet 1969 worden de kaders geschetst voor bewaking en bescherming van dat recht Beleid In de Leerplichtwet wordt het recht op onderwijs beschermd. Onderwijs vormt de basis voor de persoonlijke ontwikkeling op weg naar volwassenheid. Iedereen rondom het kind zorgt ervoor, binnen zijn eigen mogelijkheden, dat het kind zo goed mogelijk wordt toegerust om in de maatschappij te kunnen functioneren. De leerplicht is in de eerste plaats een instrument om een optimale deelname aan het onderwijs te verzekeren. Het beleid is er op gericht dat alle leerlingen die in deze gemeente wonen voldoende hulp wordt geboden zodat hij/zij in een doorlopende leerlijn met een diploma gericht op een beroep, het onderwijs verlaten. In feite houdt dit in dat wij streven naar het verminderen van het aantal voortijdige schoolverlaters. 11

12 Leerlingen die niet in staat zijn een startkwalificatie 1 te halen, worden door middel van een arbeidsgerichte leerweg (het voor de leerling hoogst haalbare en meest passende onderwijstraject) geleid naar een arbeidsplaats. Om een goede afstemming van beleid te krijgen is het van belang dat de leerplichtambtenaar nauw samenwerkt met onderwijs en jeugdzaken. Doordat leerplicht ondergebracht is bij de afdeling handhaving moet deze samenwerking actief opgezocht worden, iets wat niet altijd gebeurt. Dit is en blijft een punt van aandacht. Inmiddels is de nota Jeugd- en Onderwijsbeleid vastgesteld in 27. Hierin is ondermeer vastgelegd dat, indien leer-/kwalificatieplichtige jongeren om welke reden dan ook- niet meer geplaatst kunnen worden binnen de reguliere (S)VO scholen, zij gebruik kunnen maken van een alternatief traject of voorziening. Zo wordt voorkomen dat leerlingen thuis komen te zitten omdat geen dekking gevonden kan worden voor het beoogde traject of voorziening en waar ouders vaak geen geld voor hebben. Gedacht kan worden aan bepaalde trajecten binnen het ROC, (extra) reiskosten e.d Zorgtaak/Zorgteams Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet zal primair het karakter moeten dragen van maatschappelijke zorg. De Leerplichtwet geeft de leerplichtambtenaar opdracht het recht op onderwijs, dat ieder kind heeft, te beschermen. Dit recht is gebaseerd op het realiseren van individuele zorg aan die jongere, die door welke oorzaak dan ook in dit recht wordt belemmerd. Het werken aan preventie en aan vroegtijdige signalering van (individuele) probleemsituaties zijn speerpunten in de handelwijze van de leerplichtambtenaar. Voor de invulling van de maatschappelijke zorgtaak is vooral gelet op: signalering, onderzoek, advisering, bemiddeling, rapportage en kortdurende hulpverlening. Schoolverzuim is een signaal dat er iets met het kind aan de hand is. De praktijk heeft uitgewezen dat het verzuimen van school, c.q. het voortijdig verlaten van school, vaak dieper liggende oorzaken heeft dan alleen maar het spannende spijbelen. Vanuit dit gegeven is het zaak dat de leerplichtambtenaar, in nauwe samenwerking met de school, in een zo vroeg mogelijk stadium het verzuim onderzoekt en vanuit bovengenoemde aspecten het schoolverzuim behandelt Zorgteams in Heerenveen Op de negen schoollocaties voor voortgezet onderwijs wordt gemiddeld eens per vijf weken een zorgteam- bijeenkomst gepland waarin deskundigen als de zorgcoördinator, teamleider en/of de mentor van school, de leerplichtambtenaar, de sociaal verpleegkundige van de GGD, eventueel een schoolpsycholoog en een maatschappelijk werker zitting hebben. Bij de uitvoering van preventief leerplichtbeleid is het van belang om problematisch verzuim vroegtijdig te signaleren (preventief) en te melden. Door het volgen van de jongere kan een adequate vervolgactie (zorg en verwijzing) worden geboden. Zorg, verzuim en voortijdig schoolverlaten liggen in elkaars verlengde. De leerplichtambtenaar levert ten aanzien van zorgleerlingen daar waar mogelijk en/of gewenst een actieve bijdrage als samenwerkingspartner binnen het zorgteam. Een goed overzicht van (het doorverwijzen naar) de verschillende hulpinstanties, de interne zorgstructuren en de kennis van de onderwijswetgeving is hierbij onontbeerlijk. Zowel in het schooljaar 26/27 als in 27/28 hebben de leerplichtambtenaren, samen met medewerkers van Maatschappelijk Werk, de schoolverpleegkundige en schoolpsycholoog, een aantal malen een zorgoverleg gehad. Deze overleggen hadden als doel te onderzoeken hoe de verschillende disciplines zo effectief mogelijk kunnen worden ingezet voor de (zorg)leerling. Knelpunt blijft op veel scholen nog steeds dat verzuimmeldingen in een (te) laat stadium gemeld worden. Zeker als het gaat om frequent ziekteverzuim. De leerplichtambtenaren blijven hiervoor aandacht vragen in de zorgteams. Ook heeft er op diverse scholen voorlichting over de leerplicht plaats gevonden aan de docenten/mentoren en directies door bovengenoemde personen. Dit zal ook in de toekomst nodig blijven vanwege het vasthouden van de aandacht voor de leerplicht en het informeren van nieuwe leerkrachten. Daarnaast lijkt het instellen van een leerplichtspreekuur een goed middel om eerder op verzuim te kunnen reageren. Hier zal schooljaar 28/29 onderzoek naar worden gedaan. 1 1 ) Startkwalificatie = diploma HAVO/VWO of niveau 2 van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (MBO) 12

13 Verder nemen de leerplichtambtenaren deel aan drie Buurtnetwerken, te weten Oudeschoot, de Greiden en Heerenveen Midden en daarnaast het Sociaal Team van Caleidoscoop. Ook nemen zij bij toerbuurt met collega leerplichtambtenaren deel aan het consultatieteam van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC) en hebben zij regelmatig overleg met politie en Jeugdzorg. Participatie van de leerplichtambtenaren in deze overlegstructuren is nodig, want het komt steeds meer naar voren dat verzuim en voortijdig schooluitval te maken heeft met zorgwekkende thuissituaties. De Buurtnetwerken vinden eens in de 8 weken plaats, hierin worden vooral de basisschoolleerlingen waar men zorg over heeft besproken. In het Sociaal Team worden gezinnen besproken die problemen hebben of problemen veroorzaken. Alle netwerken hebben tot doel zorg, probleemkinderen en gezinnen te bespreken en de hulp op elkaar af te stemmen zodat er een sluitend netwerk ontstaat. Dit gebeurt veelal door het zo-zo-zo-zo principe toe te passen (zo dicht mogelijk bij huis, zo tijdig, zo licht en zo kort mogelijk). Hierdoor wordt zwaardere hulp, zoals een Onder Toezicht Stelling en/of uithuisplaatsing, mogelijk voorkomen Schoolmaatschappelijk werk Doordat het maatschappelijk werk structureel participeert in de zorgteams op alle scholen voor voortgezet onderwijs kan men signalen van jongeren met probleemgedrag opvangen zodat snelle interventie mogelijk is. Bovendien is voor veel jongeren de stap om hulp te zoeken kleiner omdat ze op school bekend zijn met het maatschappelijk werk. Een ander voordeel is dat het maatschappelijk werk hulp in het hele gezin kan aanbieden. Ook binnen een aantal scholen van het Basisonderwijs heeft het maatschappelijk werk zijn intrede gedaan. Onderzocht wordt of dit kan worden uitgebreid naar alle scholen van het Basisonderwijs Leerplichtadministratie Een goede leerplichtadministratie is de basis voor een sluitende aanpak voor het voorkomen van verzuim. Alle leerlingen die als ingezetenen in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) zijn ingeschreven, moeten volgens artikel 19 van de Leerplichtwet geregistreerd staan in de leerplichtadministratie. Van elke leerplichtige leerling is een inschrijving aan een school opgenomen. Scholen hebben de taak deze gegevens tijdig aan te leveren. Een goed leerplichtbeleid valt of staat bij het nauwgezet bijhouden van het registratiesysteem. Dit systeem biedt de gemeente de mogelijkheid om kengetallen te leveren over verzuim, voortijdig schoolverlaten en startkwalificaties. Tevens biedt een adequate leerplichtregistratie een goede basis voor vragen vanuit de rijksoverheid, maar het kan ook interne sturingsinformatie over de voortgang en effecten van lokaal beleid leveren. De leerplichtadministratie moet ook de jongeren tot 23 jaar registreren, zoals de RMC-wetgeving voorschrijft. 2.3 Middelen De Leerplichtwet kent geen specifieke doeluitkering aan de gemeente. De uitgaven voor de naleving van de Leerplichtwet vallen onder het hoofdstuk onderwijs in de gemeentebegroting. De kosten die gemaakt worden voor kinderen in het Observatietraject van Rebound (zie hoofdstuk 5.3) worden betaald uit gelden bestemd voor Gemeentelijk Achterstanden Beleid (GOA) 13

14 14

15 3. LEERPLICHT CIJFERMATIG In dit hoofdstuk worden de gegevens over het schooljaar 26/27 en over het schooljaar 27/28 cijfermatig weergegeven. 3.1 Vormen van leerplicht -Volledige leerplicht De volledige leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand volgend op die waarin de leerling 5 jaar is geworden en eindigt aan het einde van het schooljaar waarin de leerling 16 jaar is geworden of wanneer de leerling 12 schooljaren heeft doorlopen. Overgeslagen schooljaren tellen hierbij mee. -Partiële leerplicht Wanneer een leerling, na de volledige leerplicht, geen volledig dagonderwijs meer volgt, is de leerling partieel leerplichtig. De leerling moet gedurende één jaar nog twee dagen per week worden ingeschreven bij een school. Een uitzondering hierop zijn leerlingen die een leerovereenkomst hebben. Zij gaan één dag per week naar school en volgen de andere dagen een praktijkopleiding bij een bedrijf of instelling. -Vervangende leerplicht Het dagonderwijs heeft niet voor alle leerplichtige jongeren een passend onderwijsaanbod. Een deel van de leerlingen is niet geschikt om via een volledig schoolprogramma een diploma te halen. De Leerplichtwet biedt voor deze jongeren mogelijkheden tot vervangende leerroutes. Deze kunnen bestaan uit een aangepaste leerroute op een school voor volledig dagonderwijs (artikel 3a en 3b Leerplichtwet 1969) of een scholingstraject voor partieel leerplichtigen buiten de reguliere opleidingen (artikel 15 Leerplichtwet 1969). Een voorbeeld hiervan is werken bij een bedrijf en binnen het bedrijf een interne opleiding krijgen. 3.2 Scholen in Heerenveen In de gemeente Heerenveen kan onderwijs gevolgd worden op: 19 Openbare basisscholen; 1 Basisscholen voor protestants christelijk onderwijs; 1 Katholieke basisschool; 1 Gereformeerde basisschool; 1 Jenaplanschool; 1 Openbare school voor zeer moeilijk lerende kinderen; 1 Openbare school voor het speciaal basisonderwijs; 1 School voor Praktijkonderwijs; 1 Scholengemeenschap voor Beroepsvoorbereidendend Onderwijs (SBO) VMBO; 1 Openbare scholengemeenschap voor VMBO HAVO VWO; 1 Christelijke Scholengemeenschap voor VMBO HAVO VWO; 1 Agrarische Scholengemeenschap (AOC) en 1 Regionaal Opleidingen Centrum (ROC); In de Gemeentelijke basis administratie van de gemeente Heerenveen werden in het schooljaar 26/27 in totaal 1.58 jongeren (vanaf 4 tot 23 jaar) geregistreerd. Terwijl het in schooljaar 27/28 ging om jongeren. Hoewel de groep 4-jarigen sinds 24 licht steeg, liet schooljaar 27/28 weer een daling zien ten opzichte van het jaar ervoor. Bij de oudere leeftijdscategorieën schommelt het aantal enigszins. Het totaal aantal geregistreerde leerlingen loopt wel evident terug, wat vooral veroorzaakt wordt door de groep 18 tot 23 jarigen. De exacte reden is niet helder, maar waarschijnlijk gaan jongeren van deze leeftijdscategorie in Groningen, Leeuwarden of elders wonen en studeren. In de onderstaande tabel (tabel 1) worden de in Heerenveen geregistreerde jongeren naar vier leeftijdscategorieën onderverdeeld. Jongeren tot het vierde levensjaar behoren tot de categorie voorleerplichtigen. Ieder kind moet vanaf vijf jaar naar school. De ouders, voogden en/of verzorgers hebben de plicht er zorg voor te dragen dat hun kind de school geregeld bezoekt. Voor het bepalen hoelang een jongere volledig leerplichtig is dient de periode vanaf de vier jarige leeftijd te worden meegeteld. Deze jongeren bezoeken veelal de scholen voor het Basisonderwijs. 15

16 Jongeren tussen vijf en zestien jaar zijn volledig leerplichtig. Zeventienjarigen zijn nog partieel leerplichtig. Voor jongeren van achttien tot drieëntwintig geldt geen leerplicht meer maar zij moeten nog wel worden geregistreerd i.v.m. de RMC doelgroep. 4 jarigen 5-16 jarigen 17 jarigen jarigen Totaal 24/ / / / Tabel 1: Verdeling totaal aantal jongeren in Heerenveen 3.3 Meldingen van relatief (ongeoorloofd) en absoluut verzuim Op grond van artikel 21 van de Leerplichtwet moet de directeur van de school /instelling de gemeente in kennis stellen, zodra een leerling zonder geldige redenen de school gedurende drie achtereenvolgende schooldagen of 1/8 deel gedurende vier weken verzuimt. Belangrijk is dat deze melding in een zo vroeg mogelijk stadium wordt gedaan. Niet alleen scholen kunnen verzuim melden maar ook de leerling zelf of de ouders/verzorgers kunnen aan de bel trekken als het op school niet goed gaat. In het verleden ging het vaak om enkelvoudige problematiek, het spannende spijbelen. Tegenwoordig lijkt er steeds vaker sprake van multiproblem situaties, waarbij het verzuim niet op zich staat. Verslavings-, persoonlijkheids-, gedrags- en gezinsproblemen spelen bij veel verzuimsituaties een rol. Conclusie is dat de problemen, waar leerplicht mee geconfronteerd wordt, steeds complexer lijken te worden. Hulpverlenende instanties als Schoolmaatschappelijk Werk en Sociaal Verpleegkundige kunnen de leerplichtambtenaar inschakelen als partner. In het geval besloten wordt tot een zorgmelding (zie 5.5.1) duurt het vaak erg lang, ook gezien de wachtlijsten, alvorens het verzuim vermindert, dan wel stopt. Scholen melden leerlingen bij het RMC of bij collega leerplichtambtenaren, ofschoon dit laatste in Heerenveen niet zo vaak gebeurt omdat Heerenveen wat scholen betreft een regiofunctie heeft. De volgende tabel geeft over de afgelopen schooljaren de acties van de leerplichtambtenaar weer. Het gaat hier om het aantal interventies van de leerplichtambtenaren Basis en speciaal basisonderwijs VMBO HAVO/VWO Voortgezet speciaal onderwijs MBO/ ROC Regionale Opleidingen Centra TOTAAL: Tabel 2: aantal interventies per onderwijsinstelling 16

17 3.3.1 Verzuim in het Basisonderwijs De reden voor verzuim was ondermeer: Verzuim door schorsing wegens wangedrag Deze kinderen waren door hun gedrag niet meer te handhaven in het regulier basisonderwijs. Ze hoorden op een cluster 4 school thuis, maar door allerlei redenen te laat aangemeld bij de indiceringscommissie. Omdat andere kinderen de dupe werden van het gedrag van deze kinderen, werden ze geschorst. Wanneer de basisscholen zorgen hebben over een leerling, vinden zij het vaak lastig een zorgmelding bij het Bureau Centrale Toegang te doen, omdat ze verplicht zijn de ouders hiervan op de hoogte te stellen. De leerplichtambtenaren proberen soms een gezamenlijke melding met de school te doen. Het komt nogal eens voor dat de ouders hun kinderen van school halen omdat ze zeggen geen vertrouwen meer in de school te hebben. De leerplichtambtenaren helpen dan een nieuwe school te zoeken, waar uiteraard de nodige tijd mee gemoeid gaat Aantal schorsingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 1 aantal schorsingen ingedeeld naar soort onderwijs Conflicten met schoolleiding en leraren Het komt voor dat de ouders hun kinderen thuis laten blijven omdat ze een conflict hebben met de leerkrachten of schoolleiding. Als het vroegtijdig bij de leerplichtambtenaar gemeld wordt is het thuisblijven meestal van korte duur. De leerplichtambtenaar kan bemiddelen en behulpzaam zijn bij het eventueel zoeken naar een andere school. Signaal verzuim/ Zorgleerlingen Het gaat hier om een groep kinderen die gemeld wordt in de buurtnetwerken en door scholen. Men maakt zich zorgen over deze kinderen. Veelal door een slechte thuissituatie, drank en drugsgebruik van de ouders, geweld, een scheiding die met veel ruzie gepaard gaat en soms verwaarlozing. Als er verzuim in het spel is kan de leerplichtambtenaar tegen de ouders een proces-verbaal opmaken en tevens een zorgmelding doen bij de Centrale toegang. Als er geen sprake is van verzuim kan de leerplichtambtenaar niet zoveel. Zij geeft dan advies aan de school om het met de ouders te spreken en de ouders door te verwijzen naar de hulpverlenende instanties. Als de ouders niet meewerken kan de school een zorgmelding doen. Een nadeel van een melding door de school is dat men verplicht is tegen de ouders te zeggen dat ze een zorgmelding hebben gedaan. Het gevolg is vaak dat de verhouding met de ouders dermate verstoord is dat ouders het kind van school halen en op een andere school plaatsen. 17

18 Aantal geplaatste leerlingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 2 relatief verzuim ingedeeld naar soort onderwijs Kinderen die verdwenen zijn Het komt ieder jaar weer voor dat kinderen verdwijnen, soms is het hele gezin ondergedoken en verdwijnen ze in de illegaliteit in verband met het niet krijgen van een status. Het komt zelfs voor dat een gezin met vakantie naar het buitenland gaat en daar blijft. Het is dan een ware zoektocht om die kinderen te achterhalen. Soms lukt het via collega leerplichtambtenaren, politie of Immigratie- en Naturalisatie Dienst, een andere keer via de woningbouwcorporatie of Werk en Inkomen. In het uiterste geval is een gezin gewoon niet meer te achterhalen. Het lastige is dat de familie en hun kinderen zich niet uit de Gemeentelijke Basisadministratie laten uitschrijven. Dan blijft de gemeente verantwoordelijk voor het schoolbezoek van die kinderen. Pesten Ondanks allerlei extra aandacht en programma s tegen het pesten worden er nog steeds veel kinderen gepest. Soms gaat dit gepaard met veel verzuim. Ook gebeurt het pesten niet altijd op school maar soms onderweg naar of van school. Het blijft een punt van aandacht Verzuim in het VMBO en HAVO/VWO Het geringe(re) aantal melding van het HAVO/VWO ten opzichte van het VMBO is vermoedelijk niet alléén maar te wijten aan het in mindere mate voorkomen van verzuim in het HAVO en VWO. Het afstromen van (zorg)leerlingen naar het VMBO dan wel naar een ROC kan een reden hiervoor zijn. Dit blijft een punt van aandacht en er zal in de komende schooljaren aandacht voor gevraagd worden. Onderzoek en hulpaanbod Van alle meldingen die hebben plaatsgevonden omvatte het onderzoek een of meerdere interventies: telefonisch en schriftelijk contact met de ouders/ verzorgers; telefonisch contact met directies, mentoren en of docenten van scholen; contacten met hulpverlenende instanties zoals Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, GGD, AMW, VNN, GGZ, Politie, AMK; huisbezoeken; schoolbezoeken; versturen van waarschuwingsbrieven; bemiddelen op school of naar een andere school; kinderen aanmelden bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg; melden bij het Bureau Centrale Toegang; 18

19 overleggen met de parketsecretaris van de Officier van Justitiegeven van een Halt-afdoening opmaken van een proces-verbaal; overleggen met gemeentelijke dienst Werk en Inkomenvoor boekengeld; overleggen met en over leerlingenvervoer; overleggen met het Jongerenpunt Preventieve meldingen: De meest voorkomende oorzaak van verzuim in de twee schooljaren was, net als de daaraan voorafgaande schooljaren, het probleemgedrag op school. Hier moet worden gedacht aan jongeren die zich niet wilden, of zich niet konden houden (door psychische en/of gedragstoornissen) aan de regels van school. Ze vertoonden veelal onaangepast gedrag en waren daar niet op aan te spreken Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 3 preventieve meldingen naar soort onderwijs Laatkomers Net als in het schooljaar 25/26 werden er in de schooljaren 26/27 en 27/28 veel jongeren gemeld die structureel te laat komen. Soms enkele minuten en soms een halfuur. De meeste laatkomers zien het te laat komen niet als een probleem. (Ze vroegen zich af waar de school en de leerplichtambtenaar zich druk om maakten, ze waren er toch bijna altijd?). Daarnaast speelden er allerlei problemen thuis, zoals scheiding, mishandeling, misbruik, verslaving van de ouders, ziekte, of sterfgevallen binnen de familie. Met de Officier van Justitie is afgesproken de notoire telaatkomers in aanmerking te laten komen voor een Halt-afdoening. In veel gevallen blijkt dit, voor deze groep verzuimers, een effectieve sanctie. Verzuim vanwege wachtlijsten RENN4 (Voortgezet Speciaal Onderwijs) Dat er kinderen op de wachtlijst komen voor RENN 4 onderwijs, is meestal door toedoen van de ouders. Zij zijn er vaak niet van overtuigd dat hun kind op een zogenaamde RENN4 school past en zijn daardoor vaak te laat met het aanmelden bij de Commissie voor de Indicatiestelling. Pas als het gedrag dié vormen aanneemt dat het op school niet meer te hanteren is en het kind geschorst wordt en andere scholen het kind niet toelaten, zijn de ouders overtuigd en wordt het kind alsnog aangemeld. Het schooljaar is dan al begonnen zodat de kinderen/jongeren op een wachtlijst geplaatst worden. Dat deze leerplichtigen voor korte of langere tijd thuis komen te zitten komt dan ook regelmatig voor. In deze gevallen wordt een beroep gedaan op de leerplichtambtenaar. 19

20 Het aantal jongeren dat langdurig de school verzuimt en met psychische problemen kampt stijgt. Zij zijn geïndiceerd voor een behandeling bij de GGZ of Accare in Groningen. Wanneer dit het geval is, is het niet meer verantwoord om de jongere aan zijn leerplicht te houden en komen alternatieve trajecten in beeld. Niet zelden gaat het om kinderen nog in de basisschoolleeftijd. Er wordt dan ook door schoolleiders en/of ouders steeds vaker een beroep op de leerplichtambtenaar gedaan om te interveniëren in een juiste schoolkeus en een passend hulpverleningstraject Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 4: vervangende leerplicht/vrijstelling naar soort onderwijs Verzuim op scholen voor speciaal onderwijs. Eenmaal op het speciaal onderwijs is het niet voor alle kinderen weggelegd een diploma te halen terwijl zij dat verstandelijk heel goed zouden kunnen. Veel kinderen haken daarom af en zijn niet gemotiveerd om dan nog terug te gaan. Ze gaan dan veelal naar het Friesland College, Werken met de Stad. Dit is een niveau 1 opleiding en leidt niet tot een startkwalificatie. Soms als ze 16 of 17 zijn worden ze gemeld bij het RMC, daar wordt dan een traject voor hen uitgezet. Verder werden er kinderen wegens extreem agressief gedrag geschorst, zij waren niet te handhaven. Ook hier wordt de leerplichtambtenaar regelmatig gevraagd te bemiddelen. Intensivering van de contacten met het Speciaal Onderwijs (vh ZMOK) heeft ertoe geleid dat de leerplichtambtenaren steeds vaker worden betrokken bij problematisch verzuim. Verder valt op dat de meervoudige problematiek zwaarder lijkt te worden bij leerlingen op deze scholen, waardoor er steeds meer kinderen geschorst worden omdat ze niet meer te handhaven zijn en men niet kan instaan voor de veiligheid van andere kinderen. Regelmatig vindt hierover regionaal afstemming plaats Absoluut verzuim In tegenstelling tot de jaren daarvoor kon er in de afgelopen schooljaren een beter beeld van het absoluut verzuim gekregen worden. De aantallen die in beeld zijn, geven overigens vermoedelijk een vertekend beeld. Dit komt doordat er nog steeds niet door alle scholen wordt gemeld. Leerlingen blijven soms ingeschreven staan terwijl ze de opleiding niet meer volgen, of ze zijn uitgeschreven en ook dat wordt niet altijd gemeld. Dit blijft een aandachtspunt. Verder bereiken de in- en uitschrijvingen van de (ROC)scholen buiten de provincie vaak niet de leerplichtadministraties van de woongemeenten. Getracht wordt om een provinciaal meldprotocol te ontwikkelen. Belangrijke voorwaarde is daarbij een sluitende leerplichtadministratie. 2

21 3, Aantal meldingen 2,5 2 1, ,5 (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 5: absoluut verzuim ingedeeld naar soort onderwijs 3.4 Extra verlof (vakantieverlof)/gewichtige omstandigheden, artikel 11.g.of f. De Leerplichtwet biedt de mogelijkheid om vrijstelling te geven van geregeld schoolbezoek. Dit wordt alleen verleend in zeer bijzondere omstandigheden of vanwege de specifieke aard van het beroep van de ouders. Deze vrijstelling mag slechts éénmaal per schooljaar worden aangevraagd voor maximaal 1 schooldagen. De beslissingsbevoegdheid ligt bij de directeur van de school. Verlof voor meer dan 1 dagen kan alleen worden verleend door de leerplichtambtenaar Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O 2 3 HAVO/VWO 1 2 Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 6: aanvraag extra verlof naar soort onderwijs 21

22 3.5 Aanmeldingen RMC en voortijdig schoolverlaters Er is door het RMC een verdeling gemaakt tussen de prioritaire schoolverlaters (zonder VMBO diploma) en de schoolverlaters met een VMBO diploma. In schooljaar 26/27waren er 183 schoolverlaters, waarvan 52 prioritair (geen VMBO diploma), door het RMC gemeld. In het afgelopen schooljaar ging het respectievelijk om 117 en 22. Deze jongeren hebben voortijdig het onderwijs verlaten zonder in het bezit te zijn van een startkwalificatie. Het gaat hier voornamelijk om niet leerplichtige jongeren. (voor uitgebreidere informatie over het RMC en hun cijfers is er een effectrapportage ter inzage) Onderstaand een overzicht van de leerplichtige leerlingen die langer dan een maand niet naar school zijn geweest. De leerplichtambtenaar houdt contact met deze leerling en zorgt ervoor dat hij of zij het volgende schooljaar weer start met een opleiding. Of de leerling wordt, indien 18 jaar of ouder, overgedragen aan de RMC-trajectbegeleider Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs VMBO incl. LWOO + Pr.O 2 3 HAVO/VWO 1 2 Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 7: melding voortijdig schoolverlaten ingedeeld naar soort onderwijs 3.6 Justitiële afdoeningen In de afgelopen twee schooljaren zijn er meer processen-verbaal op gemaakt ten opzichte van de daaraan voorafgaande jaren. Dit komt o.a. omdat drie meldingen schoolverzuim van het schooljaar 25/26 niet het gewenste resultaat opleverde en daarvoor is er alsnog proces-verbaal opgemaakt. De oorzaak van het geringe aantal opgemaakte processen-verbaal heeft te maken met de zwaarte van dit middel. De leerplichtambtenaar zal hiertoe pas overgaan als alle andere mogelijkheden niet blijken te werken. Vaak wordt er eerst gebruik gemaakt van het aanvragen van een Onderhoud ten Parkette omdat er bij hardnekkig verzuim meestal sprake is van psychische problemen, of problemen in de gezinssfeer. Dan heeft een proces-verbaal weinig invloed, het lost het probleem immers niet op. In dat geval kan de leerplichtambtenaar na overleg met de parketsecretaris een melding van signaalverzuim doen. De Raad voor de Kinderbescherming krijgt gelijktijdig de opdracht een onderzoek in te stellen. De ouders en het kind zijn verplicht mee te werken. Willen ze dat niet dan volgt er alsnog een procesverbaal. 22

23 7 6 6 Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs VM BO incl. LW OO + Pr.O HAVO/VWO Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 8: meldingen OM ingedeeld naar soort onderwijs 23

24 24

25 8 7 7 Aantal meldingen (Speciaal) Basis Onderwijs 4 5 VMBO incl. LWOO + Pr.O 1 HAVO/VWO 2 Regionale Expertise Centra Regionale Opleidingen Centra 26/27 27/28 Figuur 9: opgemaakte processen verbaal ingedeeld naar soort onderwijs 25

26 3.7.Overzicht kwartaalcijfers Beide leerplichtambtenaren hebben in het schooljaar 26/27 gedurende een kwartaal (handmatig) bijgehouden in welke gevallen er een beroep op hen werd gedaan en waaruit de interventies bestonden. Dit om een inzicht te krijgen waar het zwaartepunt ligt van de werkzaamheden van de leerplichtambtenaren. In 27/28 is er niet voor gekozen om deze cijfers bij te houden omdat de uitkomsten vermoedelijk vergelijkbaar zijn met die van het jaar ervoor. Ook om reden van de extra administratieve handeling alsmede het feit dat er geen verder doel mee gediend is. De cijfers zijn uitgewerkt in een aantal tabellen. Tabel 4 laat zien dat het aantal meldingen, gedurende het laatste kwartaal van 27, totaal 216 bedroeg. Het aantal leerlingen/gevallen dat hiermee annex was bedroeg slechts 78. Dit laatste betekent dat één leerling gemiddeld drie maal werd gemeld, ongeacht het soort melding. Wat ook duidelijk naar voren komt, is dat de meldingen van relatief verzuim en verzoeken om bemiddeling het meeste tijd inneemt bij de leerplichtambtenaren. Soort melding: absoluut bemiddeling info relatief vsv te laat totaal Aantal: Tabel 4 Tabel 5 laat de interventies van de leerplichtambtenaar zien. Zij pleegt gemiddeld per leerling: 5,6 telefoongesprekken 2,2 mails 1 gesprek op het gemeentehuis, dan wel een huisbezoek. Interventie lpa: telefoon: mail: gesprek incl.huisbezoek : Aantal: Tabel 5 De uitsplitsing naar soort onderwijs in tabel 6 laat zien dat HAVO en VWO het geringste aantal meldingen had gedurende het kwartaal HAVO/VW algemeen Onderwijs: BaO VMBO O ROC spec.ond geen Aantal: Tabel 6 Hoewel het zwaartepunt van de meldingen ligt bij de leeftijdsgroep jaar, komen er ook steeds vaker meldingen van ouders, hulpverlenende instanties en schooldirecteuren uit het basisonderwijs. Dit wordt vermoedelijk mede veroorzaakt door het bezoek van de leerplichtambtenaren in het kader van de Dag van de Leerplicht. Leeftijd: BaO jaar 18 jaar algemeen Tabel 7 De uitsplitsing van de meldingen naar sexe laat zien dat het veelal meldingen van het mannelijk geslacht betreft. Een reden zou kunnen zijn dat er bij jongens vaker een (gedrags)stoornis speelt. Zeker in combinatie met de (puber)leeftijd geeft dit mogelijk reden tot opvallend en spijbelgedrag. m v algemeen m/v:

27 Tabel 8 27

28 4. NIEUWE ONTWIKKELINGEN 4.1 Topsport onder schooltijd. In samenwerking met Topsport Steunpunt Noord, de Basis, OBS de Ljepper en de gemeente Heerenveen zijn er afspraken gemaakt over getalenteerde kinderen die turnen bij Wik FTC op hoog nivo. Willen deze kinderen iets in de turnwereld bereiken en willen ze meedraaien op europees nivo dan zal men zo jong mogelijk met deze sport moeten beginnen. Binnen de Leerplichtwet zijn hier voor kinderen in het basisonderwijs geen vrijstellingen voor mogelijk. Wél is er een mogelijkheid om, volgens artikel 12 WPO in combinatie met artikel 41, tweede lid, in het schoolplan aan te geven hoe om te gaan met bijzondere sporttalenten. In het geval van de kinderen die turnen op hoog nivo is er besloten tot het inzetten van extra lesuren (leerkrachten worden betaald door Topsport) met daarbij extra begeleiding. De kinderen hebben kortere middagpauzes, bovendien gaan ze op woensdagmiddag een paar uur naar school. Op deze wijze worden de trainingsuren gecompenseerd. Voor de wedstrijden zal er dan vrijstelling gegeven moeten worden maar dat kan de school,als het om de eerste 1 dagen gaat, zelf afhandelen. Mochten het meer dagen worden dan zal het aangevraagd worden bij de leerplichtambtenaar. Het is noodzaak dat de kinderen die op hoog nivo turnen ingeschreven staan op de OBS de Ljepper 4.2 Dag van de leerplicht Om het belang van de leerplicht onder de aandacht te brengen van gemeentebesturen, politie, scholen, leerplichtige jongeren en hun ouders was 15 maart 27 uitgeroepen tot de Landelijke dag van de leerplicht. Ook Heerenveen heeft mee gedaan aan deze dag. De leerplichtambtenaren hebben alle basisscholen in de gemeente bezocht, verdeeld over een aantal dagen. De doelstelling was kennismaken, voorlichting geven over de leerplicht en de wederzijdse verwachtingen. Zoals de wettelijke taken van de school, wat verwacht de leerplichtambtenaar van de school en vervolgens wat de scholen kunnen verwachten van de leerplichtambtenaar en welke taak deze hierin kan vervullen. Ook is er aandacht gevraagd voor de bemiddelende rol van de leerplichtambtenaar als de school er met de ouders niet uitkomt wat betreft probleemgedrag en langdurige ziekte van kinderen. 4.3 Preventie Project De overstap Het doel van het project is dat er geen leerlingen tijdens de overstap van het VMBO naar het MBO tussen wal en schip vallen en aldus voortijdig schoolverlater worden. Het is een gezamenlijke actie, opgezet door het RMC, van de VMBO en de MBO scholen in Friesland. Afspraken zijn gemaakt om, op dit zo kwetsbare schakelmoment, scholen van herkomst verantwoordelijk te stellen voor de leerling totdat deze is ingeschreven bij een MBO-school. Alsdan is het Regionale Opleidingen Centrum verantwoordelijk. Knelpunt hierbij is dat in het begin van het schooljaar voor scholen een drukke periode is. Deze meldingen van kinderen die geen vervolgschool hadden, kwamen soms na maanden bij de leerplichtambtenaar terecht. Hierdoor was het vaak moeilijk om de jongere in een ander (onderwijs) traject te plaatsen omdat tussentijdse instroom vaak niet mogelijk is. 4.4 Bijeenkomst over drugsgebruik GHB In 26 kwam er vanuit het onderwijs een aantal signalen dat jonge kinderen van 13 en 14 jaar GHB gebruiken. Dit veroorzaakte uiteraard onrust op een aantal scholen. Daarop heeft de GGD in samenwerking met Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) een informatie bijeenkomst voor alle scholen voor Voorgezet Onderwijs belegd, dit heeft geresulteerd in een drietal bijeenkomsten. Doel van de bijeenkomst, informatie uitwisseling van politie, jongerenwerker en verslavingszorg naar scholen en van scholen naar de eerder genoemde partijen. Indien nodig komen tot een eenduidig beleid ten aanzien van deze problematiek voor alle scholen in Heerenveen voor Voortgezet Onderwijs en MBO. 28