Implementatie van de day-ahead marktkoppeling in de regio NWE (Noord-West Europa) Overzichtsnota

Transcriptie

1 Implementatie van de day-ahead marktkoppeling in de regio NWE (Noord-West Europa) Samenvatting Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Dit document geeft een algemene beschrijving van de belangrijkste principes van het NWE DA project alsook een overzicht van de wijzigingen ten opzichte van de huidige CWE marktkoppeling en CWE- Nordic Interim Tight Volume Coupling. Status Draft Finale versie Gerelateerde documenten Bijlage 1 Description of Partial Coupling and Full Decoupling Scenarios Bijlage 2 Slides gepresenteerd tijdens 2nd Stakeholder Forum (14 juni 2013 London) NWE procedures and timings

2 Inhoud 1 Inleiding Beschrijving PCR Algoritme Euphemia NWE marktkoppeling NWE procedures Fallback scenario s Testen Rollback Verliezen op de DC-kabels Contractuele voorzieningen Communicatie Besluit Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 2 van 13

3 1 Inleiding Het NWE DA Price Coupling project werd geïnitieerd door de Transmission System Operators ( TSOs) en Power Exchanges (PXs) van de landen in de regio Noord-West Europa (NWE). Deze samenwerking is gericht op de uitvoering van een prijskoppeling van de day-ahead groothandelsmarkten voor elektriciteit in deze regio. Deze day-ahead marktkoppeling is gebaseerd op het prijskoppelingsprincipe: op basis van de ontvangen biedingen van de marktpartijen en de beschikbare grenscapaciteiten kunnen met behulp van één enkel algoritme gelijktijdig de marktprijzen, de netto posities per hub en geplande uitwisselingen op interconnecties tussen de verschillende marktgebieden berekend worden. Dergelijk prijskoppelingsprincipe is noodzakelijk voor het implementeren van het Europese Day-Ahead Target Model. Dit model viseert, via impliciete veilingen, een optimalisatie van hub- en grensoverschrijdende transacties en bepaalt gelijktijdig volumes en prijzen in alle relevante zones. Dit alles zal gefaciliteerd worden door het gezamenlijk PCR ( Price Coupling of Regions ) initiatief van de elektriciteitsbeurzen dat in een latere fase in heel Europa zal worden gebruikt. Het NWE DA Price Coupling project omvat het ontwerp en de implementatie van PCR in Noord-West Europa waartoe de Scandinavische regio (Denemarken, Finland, Noorwegen, Zweden), Groot-Brittannië, en de CWE regio (België, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Nederland) behoren. De contractuele overeenkomst tussen de verschillende projectpartijen stelt duidelijk dat de oplossing en de mechanismen die in NWE gebruikt zullen worden, transparant en gemakkelijk uit te breiden zijn, met als algemeen doel het faciliteren ven het toetreden van andere regio s tot de prijskoppeling in het kader van de integratie van de Europese elektriciteitsmarkten. Dit is volledig in lijn met de In de Cross-regional roadmap for Day-Ahead Market Coupling waar als target model een Single European Price Coupling (EPC) naar voor wordt geschoven. Deze roadmap bepaalt immers NWE shall concentrate on what is needed to implement NWE price coupling in 2012, be transparent, flexible and open to enlargement via arrangements/structures differing from NWE 2 Beschrijving PCR PCR is het initiatief van zeven Europese elektriciteitsbeurzen (APX, Belpex, EPEX SPOT, GME, Nord Pool Spot, OMIE en OTE) voor het ontwikkelen van één prijskoppelingsmechanisme dat gebruikt kan worden om de elektriciteitsprijzen te berekenen in heel Europa, en voor het toewijzen van grensoverschrijdende capaciteit op een day-ahead basis. Het resultaat geeft de netto posities en geplande uitwisselingen op interconnecties tussen marktgebieden weer. PCR is gebaseerd op drie belangrijke principes: één gemeenschappelijk algoritme, een robuuste werking en een individuele verantwoordelijkheid van de elektriciteitsbeurzen. 1. Het gemeenschappelijk algoritme (Euphemia) zal op een rechtvaardige en transparante manier de day-ahead elektriciteitsprijzen in Europa berekenen en de grensoverschrijdende capaciteit toewijzen. Het algoritme is ontwikkeld met respect voor de specifieke kenmerken van de verschillende energiemarkten in Europa. Het zal de algemene welvaart optimaliseren en de transparantie vergroten. 2. Het PCR proces is gebaseerd op een gedecentraliseerde verdeling van data, die een robuuste en flexibele werking verzekert. Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 3 van 13

4 3. De PCR Matcher en Broker (PMB) service stelt de elektriciteitsbeurzen in staat geanonimiseerde orders en transmissiecapaciteit tussen elkaar uit te wisselen om de marktprijzen per gebied te berekenen. Daarnaast worden de geplande uitwisselingen op de verschillende grenzen berekend. De PCR architectuur bestaat uit verschillende PMB s die met elkaar verbonden zijn via de PMB cloud (die enkel toegankelijk is voor PMB's). Bij elke NWE elektriciteitsbeurs is een PMB systeem geïnstalleerd. Dit PMB systeem vervangt de huidige marktkoppelingssystemen die lokaal gebruikt worden in CWE, Scandinavië en bij EMCC voor de ITVC-berekening ( Interim Tight Volume Coupling ). Elke elektriciteitsbeurs is verantwoordelijk voor het verzamelen van de capaciteiten ( Cross Zonal Capacities (CZC)), toewijzingsbeperkingen ( allocation contraints zoals bvb ramping constraints) en bidding orders van hun regio via hun lokale systemen. Door de PCR architectuur worden al deze gegevens gedeeld tussen de verschillende PMB's, wat betekent dat alle NWE elektriciteitsbeurzen in staat zijn om de berekeningen gelijktijdig op basis van dezelfde algemene gegevens uit te voeren. Fig 1: PCR-architectuur Elke PMB is een systeem dat het PCR algoritme en links naar lokale PX ITsystemen bevat. Elk NWE PMB systeem bestaat uit de volgende modules. PCR Algoritme: het algoritme Euphemia berekent de NWE net posities (i.e. hoeveelheid import/export per hub), de marktprijzen en de geplande uitwisselingen. Opmerking: de geplande uitwisselingen berekend op de interne CWE grenzen worden niet gebruikt; deze worden op regionaal niveau berekend door de CWE TSOs. Broker module: elke lokale broker module is verantwoordelijk voor de interface van de lokale PMB met andere PMB's (via de PMB cloud) en Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 4 van 13

5 lokale PX IT-systemen (via webservices). Het verwerkt de gegevens tussen de andere PMB Brokers en de lokale elektriciteitsbeurs: Alle capaciteiten (CZC) en toewijzingsbeperkingen ( allocation constraints ) Alle ordergegevens, in geanonimiseerde vorm per hub op basis van de geaggregeerde aankoop/verkoopcurves voor uur-biedingen, geanonimiseerde individuele blokorders en andere complexe profiel biedingen. De complete set van de prijskoppelingsresultaten De resultaten van de lokale validaties (voorlopige en definitieve) De resultaten van de globale validaties (voorlopige en definitieve) Matcher module: stelt alle gegevens (CZCs, toewijzingsbeperkingen, orders en algoritmeparameters) ontvangen van de Broker Module ter beschikking van het algoritme en stelt het algoritme in werking. Deze module ontvangt ook de resultaten van de prijskoppeling en stuurt ze naar door naar de Broker module. 3 Algoritme Euphemia Euphemia is de naam van het algoritme dat gebruikt wordt in het PCR systeem. Dit prijskoppelingsalgoritme werd ontwikkeld door de NWE elektriciteitsbeurzen, samen met Omie en GME,in het kader van het PCRproject (waar OTE zich onlangs heeft bij aangesloten). De naam van het algoritme bestaat uit het voorvoegsel EU-en het acroniem PHEMIA ( Pan- European Hybrid Electricity Market Integration Algorithm ). Het algoritme is hybride omdat het elke combinatie van ATC-based en flow-based netwerkmodellen ondersteunt. Euphemia s uitgangspunt was het Cosmos-systeem dat in gebruik is sinds november 2010 voor de marktkoppeling in de CWE regio, en dat onlangs werd ingevoerd voor de trilaterale koppeling tussen Tsjechië, Hongarije en Slowakije. Het algemene optimalisatiemodel dat wordt toegepast in Euphemia wordt momenteel ook toegepast in de Scandinavische en de Baltische regio via het Nordpoolspot SESAM tradingsysteem sinds eind Dit geeft aan dat de belangrijkste eigenschappen van het algoritme al vele jaren goed ingeburgerd zijn in de NWE markten. Elke elektriciteitsbeurs blijft zijn eigen tradingsystemen gebruiken en moet ervoor zorgen dat het compatibel is met het PCR prijskoppelingssysteem. 4 NWE marktkoppeling Dit hoofdstuk beschrijft de algemene functionele architectuur (HLFA, High Level Functional Architecture ) voor de marktkoppelingsoplossing in de NWE regio. We definiëren de NWE prijskoppeling als de verzameling van systeemcomponenten en arrangementen gemaakt of aangepast met het expliciete doel de oprichting van de koppeling van de day-ahead elektriciteit markten die de NWE-regio vormen. Op een high-level niveau kan het NWE prijskoppelingsproces als volgt worden geschetst: Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 5 van 13

6 Fig 2: NWE prijskoppelingsproces De pre-coupling fase kan worden opgedeeld tussen taken voor de netwerkbeheerders en taken voor de elektriciteitsbeurzen. Enerzijds berekenen alle betrokken TSOs de beschikbare commerciële interconnectiecapaciteiten. Deze capaciteiten worden (samen met eventuele toewijzingsbeperkingen) aangeleverd aan de beurzen die ze vervolgens zullen doorsturen naar het PMB-systeem. Het voorziene tijdstip waarop deze capaciteiten gepubliceerd zullen worden door de TSOs is nog steeds 10u30 CET, zoals ook al het geval was voor de CWE marktkoppeling. Binnen de CWE regio wijzigt de manier waarop de berekening van de commerciële interconnectiecapaciteiten gebeurt niet ten opzichte van de huidige, gecoördineerde berekeningsmethode. Anderzijds zullen de elektriciteitsbeurzen van hun marktpartijen de aan- en verkoopbiedingen ontvangen tot de sluitingstijd ( Gate Closure Time, GCT) van 12u00 CET. Deze biedingen worden geanonimiseerd en geaggregeerd doorgestuurd naar het PMB-systeem. In de coupling fase zal dan, op basis van deze inputgegevens (netwerk en order data), het Euphemia algoritme een resultaat voor de prijskoppeling berekenen voor de ganse NWE regio. Het resultaat omvat een prijs en netpositie per hub per uur alsook de geplande grensoverschrijdende uitwisselingen. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de geplande grensoverschrijdende uitwisselingen op de interne CWE grenzen niet gebruikt worden maar door de CWE TSOs juist nadien berekend zullen worden. Volgens eerste testen binnen PCR verwacht men dat de voorlopige ( preliminary ) resultaten gepubliceerd kunnen worden rond 12u42 CET en de finale resultaten tegen 12u55 CET. Opmerking: De vermelde procestijden kunnen nog steeds lichtjes wijzigen tijdens de simulatietesten. Deze berekening, die in één stap wordt uitgevoerd, vervangt bijgevolg het sequentiële proces dat momenteel in de dienst is tussen de CWE en Nordic regio s. Hierbij gebeurt in een eerste stap een volumebepaling op de interconnectoren tussen de beide regio s (via het ITVC algoritme) en in een tweede stap wordt vervolgens, in beide regio s, de prijsbepaling per hub uitgevoerd op basis van de regionale marktkoppelingsalgoritmes (in de CWE regio gebeurt dit met behulp van het Cosmos-algoritme). Na de verificatie en goedkeuring van de resultaten door alle projectpartijen, kan overgegaan worden tot de post-coupling processen. Hieronder worden de shipping activiteiten, het indienen van de nominaties bij de TSOs en verdelen van de congestion revenue tussen de TSOs verstaan. Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 6 van 13

7 Voor al deze taken wijzigt er binnen de CWE regio niets. De shipping activiteiten blijven behouden zoals ze momenteel in dienst zijn bij de CWE marktkoppeling en deze taak wordt uitgevoerd door de CCP s ( Central Counter Parties ). Het indienen van de grensoverschrijdende uitwisselingen gebeurt binnen de CWE regio ook door de respectievelijke CCP s volgens hetzelfde mechanisme als momenteel operationeel is in CWE marktkoppeling. Voor de verdeling van de congestie-inkomsten wordt beroep gedaan op het CRDS-systeem ( Congestion Revenue Distribution System ) bij CASC. De manier van berekenen van de congestie-inkomsten wijzigt niet door het NWE DA project. 5 NWE procedures Het NWE prijskoppelingsproces is zoals uitgelegd in voorgaand hoofdstuk een gefaseerd proces (pre-coupling, coupling, post-coupling) waarvoor een aantal procedures zijn gecreëerd en worden toegepast. Uitvoering van elke fase vereist de toepassing van procedures om ervoor te zorgen dat de nodige acties door alle partijen op een gecoördineerde manier gebeuren. De procedures die hier weergegeven zijn, beschrijven de acties te ondernemen op NWE-niveau, dit wil zeggen dat de procedures gelden voor alle NWE partijen. Bij verwijzing naar lokale procedures, moet men rekening houden met de regionale procedures (CWE bijvoorbeeld), de bilaterale procedures, of een andere procedure die niet van toepassing is voor de hele NWE regio. De couplingfase wordt ook niet door NWE procedures beschreven maar door PCR-procedures opgesteld door het PCR-initiatief. Fig 3: overzicht NWE normale procedures De NWE procedures zijn onderverdeeld in verschillende categorieën: Normale procedures (NWE_NOR_XX) Tijdens elke fase worden een aantal gemeenschappelijke procedures uitgevoerd onder normale omstandigheden. Ze beschrijven per fase de normale acties die uitgevoerd moeten worden door de NWE partijen in een helder weer scenario. Normale procedures worden uitgevoerd voordat de target time bereikt wordt. Back-up procedures (NWE_BUP_XX) Back-up procedures beschrijven de back-up acties die beschikbaar zijn om eventuele probleem van technische aard op te lossen (bijvoorbeeld: het versturen van een bestand op een andere manier, bvb. via ). Een back-up procedure moet geactiveerd worden van zodra blijkt een specifieke processtap niet gerealiseerd kan worden binnen de Target Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 7 van 13

8 Time. Back-up procedures zullen ervoor zorgen dat NWE Marktkoppeling een resultaat kan leveren zonder dat een fallback moet worden geactiveerd. Fallback procedures (NWE_FAL_XX) Fallback procedures worden geactiveerd wanneer blijkt dat er geen prijskoppelingsresultaten berekend kunnen worden voor de volledige NWE regio met gebruik van gewone, back-up of speciale procedures. Speciale procedures (NWE_SPE_XX) Speciale procedures worden uitgevoerd wanneer uitzonderlijke situaties zich voordoen in de markt (bvb 2nd auction) die specifieke maatregelen vereisen. Back-up procedures kunnen ook nog tijdens de speciale procedures worden toegepast. Andere procedures (NWE_OTH_XX) De andere procedures zijn gerelateerd aan bepaalde geplande specifieke situaties (de overgang naar het winteruur bijvoorbeeld) en voor elk ander onderwerp dat een gemeenschappelijke aanpak op NWE niveau vereist (bvb. communicatie naar de marktpartijen in geval er problemen zijn met het normale proces). In onderstaande grafiek wordt weergegeven wanneer welke procedure toegepast zal worden : Fig 4: overzicht NWE procedures De Target Time is de termijn voor het uitvoeren van een normale procedure op een dagelijkse basis. Een normale procedure wordt over het algemeen meestal afgerond voor die tijd. De Latest Time to Start an Incident Committee is het ogenblik waarop de fallback procedure inwerking kan treden, d.w.z. de voorbereidingen worden getroffen voor de ontkoppeling. Echter, het is nog steeds mogelijk dat de resultaten van de prijskoppeling gepubliceerd kunnen worden m.b.v. de normale en/of back-up procedures voor de Partial Coupling/Full Decoupling Deadline. De Partial Coupling/Full Decoupling Deadline is de tijdslimiet gedefinieerd als een kritiek moment voor de NWE prijskoppeling. Het Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 8 van 13

9 betekent dat na deze tijd de NWE prijskoppeling niet uitgevoerd kan worden en de hubs worden ontkoppeld (de capaciteit wordt dus niet meer via het NWE prijskoppelingsalgoritme toegewezen). Een fallback scenario zal worden toegepast. 6 Fallback scenario s Een fallback situatie doet zich voor wanneer de NWE prijskoppeling geen resultaten heeft kunnen opleveren voor de ganse NWE regio en er overgeschakeld moet worden naar een gedeeltelijke koppeling of een volledige ontkoppeling. Een volledige ontkoppeling ( Full Decoupling ) binnen NWE is een situatie waarin het niet mogelijk is voor een bepaalde dag, de capaciteiten (CZC s) op impliciete manier toe te wijzen, noch voor de interne CWE regio, noch voor GB, noch voor de CWE-Nordic interconnectoren, noch voor de CWE - GB interconnectoren. Scandinavië zal echter intern nog steeds gekoppeld blijven. Een gedeeltelijke koppeling ( Partial Coupling ) is een situatie waarin er geen impliciete toewijzing van capaciteiten (CZC s) kan gebeuren voor één of meerdere grens(zen) of interconnector(en), maar alle andere grenzen/ interconnectoren gekoppeld blijven. Afhankelijk van het ogenblik waarop het probleem opduikt en de reden ervan, zullen de NWE partijen proberen gekoppeld te blijven met zoveel mogelijk grenzen en interconnectoren als mogelijk. De redenen waarom er moet worden overgegaan naar een gedeeltelijke koppeling of volledige ontkoppeling kunnen o.a. zijn: Het ontbreken van de beschikbare capaciteit op een interconnector of grens. Het ontbreken van de biedingen van een elektriciteitsbeurs Er is een probleem met het inlezen van de inputdata in het algoritme Het algoritme vindt geen oplossing De elektriciteitsbeurs kan geen toewijzing doen van de resultaten De resultaten worden verworpen door de netwerkbeheerder(s) Een overzicht en beschrijving van de verschillende scenario s van een gedeeltelijke koppeling of een volledige ontkoppeling is toegevoegd in bijlage 1. De bijhorende procestijden 1 zijn gedetailleerd uitgewerkt in de slides die gepresenteerd werden op het 2nd Stakeholder Forum op 14 juni 2013 die tevens toegevoegd werden in bijlage 2 Indien er toch moet worden ontkoppeld, zullen de capaciteiten via een andere manier toegekend worden aan de marktpartijen. Binnen de CWEregio blijft het systeem van Shadow explicit Auctions, zoals het gekend is in de CWE marktkoppeling, behouden. Langs de elektriciteitsbeurs worden de orderboeken opnieuw geopend zodat de marktpartijen hun ingestuurde biedingen indien nodig kunnen wijzigen. Nadien zullen de beurzen een lokale matching doen van de ontvangen biedingen en een prijs zal berekend worden. De beslissing voor een volledige ontkoppeling wordt ten laatste genomen om 13u50 CET. Dit is een lichte vervroeging ten opzichte van de huidige timing in de CWE marktkoppeling (i.e. 14u00 CET). Dit is te wijten aan de scenario s waarin een Full Decoupling gevolgd wordt door een speciale 1 De vermelde procestijden kunnen nog steeds lichtjes wijzigen tijdens de simulatietesten. Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 9 van 13

10 situatie van een 2nd auction (dit is een situatie waarbij tussenliggende thresholds van de prijzen bereikt werden en de elektriciteitsbeurzen verkiezen om de orderbooks opnieuw te openen). Binnen de huidige CWE marktkoppeling is dergelijk scenario ( Full Decoupling + 2nd Auction ) niet mogelijk in alle CWE-landen (wel in België 2 ) ten gevolge van strikte deadlines bij de TSOs. Opdat de marktpartijen niet zouden inboeten op bestaande functionaliteiten achten de NWE projectpartijen het nuttig om deze scenario s toch mogelijk te maken. Rekening houdende met de deadline van 15h30 CET voor het indienen van de nominaties binnen CWE, werd de tijdsspanne voor het indienen van de nominaties ingekort van 60 minuten naar 45 minuten en werd het beslissingsmoment voor een volledige ontkoppeling vervroegd met 10 minuten. Tijdens de marktconsultatie die de NWE projectpartijen georganiseerd hebben in maart 2013 bleek dat de inkorting van de tijdsspanne voor het indienen van de nominaties van 60 minuten naar 45 minutes niet voor alle marktpartijen aanvaardbaar was. Tijdens een specifieke meeting begin mei 2013 met de marktpartijen werd er gevraagd aan de CWE TSOs of er een extra flexibiliteit kon zijn voor wat betreft de productie nominaties; minstens 60 minuten werden gevraagd (45 minutes voor cross-border nominaties kon aanvaard worden). De CWE TSOs en 50Hertz hebben deze vraag van de marktpartijen onderzocht. De TSO processen die starten vanaf het resultaat van de marktkoppeling gekend is, werden onder de loep genomen. Na een grondige analyse de verschillende processen en tussenliggende linken en omdat het voor de TSOs belangrijk is om nominaties te ontvangen van goede kwaliteit, hebben de TSOs een gunstig antwoord kunnen geven op het verzoek van de marktpartijen. De marktpartijen zullen binnen de regio CWE en 50Hertz de productie nominaties kunnen insturen tot minstens 15u45 CET. Sommige TSOs kunnen zelfs nog extra flexibiliteit geven. Bij Elia is deadline verschoven naar 16u00 CET. 7 Testen Het testen wordt opgesplitst in verschillende fasen: Lokale testen Toegangstesten NWE NWE integratie testen NWE simulatie testen Member testen Tijdens de eerste fase hebben de projectpartijen elk hun lokale testen behandeld in parallel. Dit zijn testen van nieuwe ontwikkelingen en veranderingen in deelprocessen (bv. indiening capaciteit, shipping etc.) en werden deels uitgevoerd met het PMB-systeem. Gedurende dezelfde periode werden de testen van PMB gerealiseerd binnen het PCR-project. Aan de projectpartijen was gevraagd om ook hun lokale procedures tijdens deze tests te updaten, indien van toepassing. Tijdens de 2e fase zullen geselecteerd testscenario's worden getest om ervoor te zorgen dat systemen klaar zijn om de NWE integratietesten te beginnen. Deze geselecteerde scenario's omvatten het testen van alle technische verbindingen tussen de NWE testsystemen, samen met de volledige PCR architectuur. Testscenario s omvatten het verloop van een 2 In geval van een decoupling in CWE MC gevolgd door een 2nd auction bij Belpex, staat Elia het toe om de productie nominaties te ontvangen tot 15u45 (cross-border nominaties moeten ontvangen zijn om 15u30) Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 10 van 13

11 normale, dagelijkse koppelingssessie alsook een fallback scenario. Beide scenario s moeten volledige uitgevoerd kunnen worden vooraleer de volgende fase van het testen kan beginnen. De oplevering van alle infrastructuur is een voorwaarde voor deze fase. Tijdens de 3e fase zullen de NWE integratie tests uitgevoerd worden met meer gedetailleerde scenario s. Indien deze allemaal succesvol zijn, dan kunnen simulatietesten uitgevoerd worden door de operatoren op basis van de opgestelde procedures. Deze testen zullen de procedures finaliseren qua timings. Na een positief verloop van deze simulatietesten zullen er member testen georganiseerd worden met de marktpartijen om hen kennis te laten maken met de nieuwe systemen. 8 Rollback De lancering van de prijskoppeling binnen NWE, bestaande uit de CWE, Nordic regio en GB, is een grote verandering zowel door de nieuwe en/of aangepaste systemen alsook door de nieuwe operationele procedures. Zelfs wanneer alles grondig getest is, bestaat er nog altijd een risico van falen bij het overschakelen van de huidige systemen naar de nieuwe systemen en dit niet op de lanceringsdag zelf maar ook nog tijdens de eerste periode na de lancering. Om dit risico te beperken, zullen de NWE partijen de mogelijkheid voorzien gedurende 2 maanden na de lancering om terug te draaien naar de systemen van voor NWE go-live. Voor CWE houdt dit in dat er opnieuw eerst een ITVC berekening zal gebeuren op de interconnectoren met Scandinavië en dat er nadien een CWE prijskoppeling zal gebeuren op basis van het Cosmos-algoritme. De beslissing om rollback te activeren zal genomen worden door het NWE Joint Steering Committee. 9 Verliezen op de DC-kabels Het PCR algoritme zal de dagelijkse grensoverschrijdende transacties toewijzen rekening houdende met de beschikbare capaciteit en de toewijzingsbeperkingen. Deze laatste kunnen ook transmissieverliezen omvatten. Op vraag van de NWE regulatoren hebben TSOs een studie uitgevoerd met een impact analyse indien de transmissieverliezen in rekening worden genomen op de DC interconnectoren. Deze studie werd in april 2013 gepresenteerd en overgemaakt aan de regulatoren (met inbegrip van de bijhorende memo van Svenska Kraftnät en Fingrid). De studie beoordeelt de activatie van de verliesfunctionaliteit in de toewijzing van capaciteit via marktkoppeling en beantwoordt de vragen van de NWE regulatoren met betrekking tot deze kwestie: Uitleg over de welvaartsmaximalisatie in de marktkoppeling en de delen van de totale welvaart die zijn opgenomen in de marktkoppeling. Beschrijving van de kwantitatieve analyse set-up, de beperkingen en de welvaartsresultaten. Antwoorden op de vragen van de regulatoren 'op basis van een kwalitatieve analyse aangevuld met de resultaten van de kwantitatieve analyse. Het is logisch dat, indien verliesfactoren geactiveerd worden, prijzen en geplande uitwisselingen in alle biedzones van de NWE-regio geïmpacteerd zullen zijn. Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 11 van 13

12 De activering van transmissieverliezen op een specifieke grens is onderworpen aan goedkeuring van de relevante nationale regulator. 10 Contractuele voorzieningen Tussen de NWE partijen wordt een operationele overeenkomst opgesteld, de DAOA ( Day Ahead Operations Agreement ). In de DAOA worden de samenwerkingsprincipes voor de operationele taken en de rechten en de plichten van de betrokken partijen opgesteld. De reikwijdte van de DAOA betreft alleen het NWE niveau; alles wat betrekking heeft op de onderliggende regio s of specifieke interconnectoren wordt behandeld op lokaal niveau volgens de contractstructuur op dat niveau. Met andere woorden, de DAOA is een raamovereenkomst om de mogelijkheid te voorzien om lokale afspraken te hebben die beter passen bij de lokale beperkingen binnen een gecoördineerd kader. De DAOA zal op een flexibele manier worden opgesteld met het oog op eenvoudige uitbreiding voor nieuwkomers. 11 Communicatie Communicatie naar regulatoren: NWE heeft voortdurend alle regulatoren op de hoogte gehouden over de status van het project via: Drie progress reports, die respectievelijk in juli 2012, oktober 2012 en maart 2013 werden verstuurd. Het Final Regulatory Report. Dit document en zijn annexen maakt deel uit van het goedkeuringspakket voor de lokale goedkeuringsprocessen. Deze documentatie, uitgezonderd van vertrouwelijke informatie, kan verder worden gebruikt door de NWE partijen voor het lokaal goedkeuringsproces. Maandelijkse rapporten met de status van het project sinds begin Regelmatige presentaties tijdens AESAG en IG vergaderingen. Communicatie naar marktpartijen: Het NWE extern communicatieplan richting marktpartijen omvat de volgende acties: Een NWE gezamenlijke verklaring met informatie over de huidige status van het project werd in februari 2013 gepubliceerd op de websites van alle project partijen. Marktconsultatie m.b.t. de timing van de procedures in maart Publicatie van alle relevante documentatie online op de website van CASC voor de TSOs en de individuele websites van de beurzen Slides van de 2 Stakeholder Forums (september 2012 in Brussel en juni 2013 in London) Q & A die regelmatig bijgewerkt wordt op basis van nieuwe informatie en antwoorden op vragen van stakeholders 1e, 2e en 3e NWE progress reports (met uitzondering van de vertrouwelijke informatie) Maandelijkse progress reports naar de regulatoren Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 12 van 13

13 12 Besluit Op basis van bovenstaande beschrijving en de bijhorende annexen, vraagt Elia de goedkeuring van de uitbreiding van de geografische scope van de marktkoppeling naar de regio NWE voor wat betreft de allocatie van de commerciële interconnectiecapaciteiten via een impliciete methode gebruik makend van het prijskoppelingsalgoritme Euphemia. Deze goedkeuring gebeurt in uitvoering van artikel 3.2 van de Richtsnoeren (bijlage 1 van Verordening 714/2009), artikel 23, 2, 35 van de Wet betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt van 29 april 1999 en artikel van het Koninklijk Besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe van 19 december Versie 0.5 Datum 9 juli 2013 Pagina 13 van 13