GEMEENTE ROERMOND. Aan de commissie Burgers en Samenleving. Commissienotitie (voor kennisgeving) Datum: 12 december 2011 Portefeuille: BS

Transcriptie

1 ^ gemeente Roermond GEMEENTE ROERMOND Commissienotitie (voor kennisgeving) Datum: 12 december 2011 Portefeuille: BS Steller: M. Cloosterman Afdeling: Welzijn tel.no.: Startnotitie OOGO OML transitie jeugdzorg. Aan de commissie Burgers en Samenleving 1 SAIVIENVATTING In de bestuursafspraken is o.a. opgenomen dat de jeugdzorg wordt gedecentraliseerd naar gemeenten (vanaf 2014). De gemeenten Echt-Susteren, Maasgouw, Roerdalen en Roermond hebben in het bestuudijk Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) uitgesproken hierin gezamenlijk op te willen trekken. Hiertoe is in dit overleg een startnotitie opgesteld en akkoord bevonden. Voorts hebben de afzonderlijke colleges deze notitie vastgesteld. Als gevolg van het vaststellen van deze notitie: - spreken de colleges zich positief uit ten aanzien van samenwerking op OOGO niveau m.b.t de transitie; - gaan we in gezamenlijkheid verder met het voorbereiden van de transitie; - zal er in 2012 hiertoe een tijdelijke projectleider aangesteld worden vanuit de landelijk beschikbare transitiemiddelen. Wij zullen uw commissie op de hoogte houden van de voortgang van zaken zoals ook om verzocht in motie 11M66. 2 TOELICHTING Het Op Overeenstemming Gericht Overleg Oostelijk Midden-Limburg (OOGO OML) richt zich onder voorzitterschap van de gemeente Roermond op de afstemming jeugdzorg-jeugdbeleid tussen de provincie Limburg en de gemeenten Echt-Susteren, Maasgouw Roerdalen en Roermond. In dit kader is reeds samenwerking gerealiseerd om te komen tot centra voor jeugd en gezin (CJG's) en de uitrol van Triple P. Een ontwikkeling die hiermee nauw samenhangt is de gefaseerde transitie van de jeugdzorg. Uiterlijk in 2016 moet de decentralisatie van alle onderdelen van de jeugdzorg gerealiseerd zijn. Het is een grote operatie die geen enkele gemeente "er even bij doet" en grondig voorbereid moet worden. In het OOGO OML is uitgesproken om hier gezamenlijk in op te trekken vanwege de: complexiteit van het jeugdzorgstelstel; betrokkenheid van gemeenteoverstijgende partijen;

2 Pagina 2 reeds ontstane en uitgebreide samenwerking op het gebied van de 5 preventieve wmo taken (oftewel het "voodiggende veld" van de jeugdzorg: vb. CJG, Triple P). - ambitie om de jeugdzorg daadwerkelijk te verbeteren. De contouren voor de transitie zijn vastgelegd in een startnotitie die door alle colleges geaccordeerd is. Als gevolg hiervan zal er begin 2012 een onafhankelijk projectleider aangesteld worden. Conform afspraak zal de gemeente Roermond een voorstel doen om hier als OOGO op de gewenste manier vorm en inhoud aan te kunnen geven. Wij zullen uw commissie van de ontwikkelingen op de hoogte houden zoals ook om verzocht in motie 11M66. 3 BESLISSING B&W: Het college van B&W heeft de startnotitie jeugdzorg conform advies van het bestuudijk Op Overeenstemming Gericht Overleg Oostelijk Midden-Limburg vastgesteld. Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris, De burgemeester, mr. drs. J.J.Th.L. Geraedts H.M.J.M. van Beers Ter inzage: Startnotitie

3 Evt. vragen c.q. opmerkingen: w.^. j J Naam Vraag c.q. opmerking

4 startnotitie Transitie jeugdzorg Vastgesteld in het bestuurlijk OOGO OML op Gemeenten: Echt-Susteren, Maasgouw, Roerdalen, Roermond.

5 Inleiding In het bestuursakkoord is o.a. opgenomen dat de jeugdzorg de komende jaren wordt gedecentraliseerd naar gemeenten (2014). Ook verschillende taken vanuit de AWBZ voor de doelgroep jeugd komen op ons af (2013). Deze taken sluiten aan bij de preventieve taken die de gemeenten op basis van de Wmo al hadden. De overdracht van taken naar gemeenten gaat gepaard met autonomie in de uitvoering voor gemeenten om de resultaten zoals beoogd in het bestuursakkoord te kunnen realiseren. Op onderdelen van de verschillende decentralisaties is het echter nodig dat de uitvoering op bovengemeentelijk niveau wordt vormgegeven, waarbij de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid bij de afzonderlijke gemeenten blijft liggen. Het is een grote operatie die geen enkele gemeente "er even bij doet" en grondig voorbereid moet worden. In het bestuurlijk OOGO OML is uitgesproken om hier als gemeenten Echt-Susteren, Maasgouw, Roerdalen en Roermond gezamenlijk in op te trekken vanwege: complexiteit van het jeugdzorgstelstel; omvang van de operatie; betrokkenheid gemeenteoverstijgende partijen; de reeds ontstane en uitgebreidde samenwerking van genoemde gemeenten op het gebied van de 5 preventieve wmo taken (oftewel het "voorliggende veld" van de jeugdzorg), politieke gevoeligheid; ambitie op de jeugdzorg daadwerkelijk te verbeteren. Deze samenwerking wordt gestart vanuit voorliggende startnotitie en zal leiden tot een uniform plan van aanpak en eenduidige beleidsvoorbereiding en -voorstellen waarbij de verantwoordelijkheden zoals hiervoor aangegeven bij de afzonderlijke gemeenten blijft liggen. College (hoe-vraag) en raad (wat-vraag) blijven bestuurlijk en financieel verantwoordelijk. Daar waar er sprake van een meenwaarde zal OOGO OML afstemming zoeken met OOGO Westelijk Midden Limburg (Leudal, Nederweert, Weert). Met voorliggende notitie wordt een start gemaakt met de voorbereiding van deze samenwerking en wordt het kader op hoofdlijnen geschetst, met daarin ook aandacht voor de onduidelijkheden die momenteel nog bestaan in de plannen van het rijk. Doel van deze notitie is om lijnen uit te zetten voor samenwerking en eerste uitgangspunten te formuleren. Wat komt er op ons af? In het regeerakkoord wordt aangegeven het kabinet de effectiviteit van de jeugdzorg wil verbeteren door middel van een stelselherziening. Hiertoe neemt het kabinet de volgende maatregelen: - Er moet één financieringssysteem komen voor het huidige preventieve beleid, de huidige provinciale jeugdzorg, dejeugd-lvg (licht verstandelijk gehandicapten) en dejeugd-ggz. - Gemeenten worden financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk voor alle jeugdzorg die nu onder het rijk, de provincies, de gemeenten, de AWBZ en de Zvw (zorgverzekeringswet) valt. Gemeenten (huidige situatie) Opvoed en opgroei ondersteuning Jeugdgezondheidszorg Licht ambulant Provincies (toekomst naar gemeenten) indicatiestelling ambulante zorg residentiële zorg pleegzorg dagbehandeling spoedeisende zorg jeugdbescherming^ jeugd reclassering gesloten jeugdzorg (vanaf 2013) AWBZ (toekomst naar gemeenten) Jeugd-LVG PGB Jeugd-GGZ Rijk (toekomst naar gemeenten) Gesloten jeugdzorg (tot 2013) Zorgverzekeringswet (toekomst naar gemeenten) Jeugd-GGZ Hoewel de decentralisatie dus om meer dan alleen de jeugdzorg gaat, wordt de hele operatie aangeduid als decentralisatie of transitie van "de jeugdzorg". Over de overheveling van de jeugdbescherming en jeugdreclassering vindt nader onderzoek plaats 1

6 Relatie naar huidig beleid Gemeenten hebben de afgelopen jaren in de Wmo de opdracht gekregen om te investeren in preventieve jeugdbeleid (het voorliggende veld van de jeugdzorg). De gemeenten in OOGO OML hebben de functies: signalering, toeleiding, coördinatie van zorg, licht pedagogische hulp en informatie en advies aangegrepen om op een aantal preventieve thema's met een samenwerking te zoeken (CJG, verwijsindex, coördinatie van zorg en op korte termijn Triple P). In het regeerakkoord wordt het huidige CJG als voorportaal genoemd voor nieuwe gemeentelijk taken. Financiën Voor de uitvoering van preventieve taken gericht op jeugdgezondheidszorg, CJG en de maatschappelijke ondersteuning van gezinnen ontvangen gemeenten extra gelden in het accres en een brede doeluitkering. Per 2012 zullen de gelden overgaan in een decentralisatie uitkering, de hoogte blijft nagenoeg gelijk. Het is taak dit budget ook geheel door de raad te laten reserveren. Er zijn financiële afspraken gemaakt door rijk, IPO, VNG en UVW over het macrobudget voor de uitvoering van de jeugdzorg en invoeringskosten. Het macrobudget zal structureel lager zijn dan wat er in het huidige stelsel omgaat. Voor de invoeringskosten is eenmalig 64 miljoen beschikbaar ( 16 miljoen in 2012 en 48 miljoen in 2013). Voor de uitvoeringskosten wordt een bedrag beschikbaar Voor de regio Oostelijk Midden-Limburg gaat het ongeveer om een bedrag van ^ (aantal kinderen tot 18 jaar x 870,90)^ Over de exacte bedragen is landelijk nog discussie. Ambitie en uitgangspunten De evaluatie van de wet op de jeugdzorg vormt de aanleiding voor de stelselwijziging. De bevindingen van de evaluatie kunnen als volgt worden samengevat: het realiseren van 1 toegangspoort voor jeugdzorg is niet gehaald; we zien problemen te laat en handelen niet snel genoeg door de regeldruk; het speelveld is te vol en daardoor hebben we afstemmingsproblemen; er is sprake van opwaartse druk: te veel doorverwijzing naar zwaardere zorg; jaarlijks is er een forse toename van gebruik en kosten. De jeugdzorg moet "anders en beter". OOGO OML vertaalt dit naar de volgende ambitie:"de transitie van de jeugdzorg grijpen we aan om de jeugdzorg te verbeteren en liulp gepast en zo vroeg en dicht mogelijk bij het kwetsbare kind en gezin te brengen om hun zelfredzaamheid te versterken". Ambtelijk zijn in dit proces een aantal organisatorische en inhoudelijke voorlopige uitgangspunten te benoemen die richting geven aan visievorming.uitgangspunten met betrekking tot de inhoud: - Eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid én eigen kracht van ouders en kinderen. - Versterking van de sociale context van het kind en zijn/haar gezin. -Zorg organiseren rondom kind en gezin i.p.v. doorverwijscultuur(wrap around care). - Goede aansluiting met (voorzieningen voor) nazorg. - Inzetten op meer preventie/ lichte vormen van hulp om zware jeugdzorg te verminderen. - Preventie blijft de insteek van CJG. Schakel met jeugdzorg met name in back-office om laagdrempeligheid te behouden. Op maat kan BJZ eerder betrokken worden. - Zo regelarm mogelijk. - Ruimte voor vakmanschap. ^ Aantal 0-17 jarigen Echt Susteren 5789, Maasgouw: 4564, Roerdalen 3946, Roermond Bron: Limburgse jeugdmonitor ^ Gebaseerd op schatting VNG (kengetallen jeugdzorg 2009). Mei

7 Organisatorische uitgangspunten Gemeenten nemen op proactieve wijze de regie op de stelstelwijziging in overleg met de provincie. Lokaal maatwerk, bovenlokaal en regionaal waar nodig. De stelselwijziging leidt tot een hernieuwd stelsel waardoor ouders en kinderen beter ondersteund worden. Daar waar nodig moet het beter georganiseerd worden maar het gaat niet om vernieuwen om te vernieuwen, wat goed is blijft. Een hernieuwd stelsel betekent een efficiencyslag op inhoud en kosten. - Partners (voorliggend veld tot en met geïndiceerde zorg) worden betrokken bij planvorming. - Zorgvragers (ouders en kinderen) krijgen een positie in de planvorming. De transitie dient een duurzame ontwikkeling te zijn (geen jaarlijkse aanbesteding). Indicatiestelling moet eenvoudiger en integraal (ook met het oog op passend onderwijs). Zowel voor de voorbereiding als de transitieperiode is het (gezamenlijk) vrijmaken van ambtelijke capaciteit een must. Voorgestelde aanpak voorbereidingsfase Gezien de complexiteit van het onderwerp en het afbreukrisico is een goede voorbereiding noodzakelijk. Gezamenlijke visievorming is hierbij van groot belang. We zullen eerst moeten bepalen waar we uit willen komen: hoe moet de vernieuwing plaatsvinden, waar niet, wat willen we betekenen voor ouders en kinderen, hoe kijken we naar de huidige aanbieders etc. Dit betekent een proces dat gemeenten en provincie samen met externe partners zal moeten doorlopen. Betrokken partners: voorliggendveld/1 lijns: jeugdgezondheidszorg, algemeen maatschappelijk werk ML, Wel.kom, Menswei, MEE NML, MEE Zuid, CJG, onderwijs, GGZ-preventie, bemoeizorg jeugd. 2 lijns/geïndiceerd: bureau jeugdzorg, Rubicon, Mutsaersstichting, Vincent van Gogh, Riaggzuid, de zorggroep NML, Koraalgroep, PSW Zorgverzekeraar en Zorgkantoor Gemeenten; kan in schaalgrootte variëren Zorgvragers Stap 1 Een goed beeld van de nulsituatie is een voorwaarde om de stelselwijziging vanuit een eenduidige visie vorm te kunnen geven. Er is op dit moment echter geen overzicht op de totale inhoud/ hoogte van financieringstromen en inzet binnen alle genoemde taken in het schema op de pagina 1. Een eerst te zetten stap dient daarom te bestaan uit een probleemanalyse om: financiën brede jeugdveld incl. gemeenten en provincie in kaart brengen capaciteit brede jeugdveld incl. gemeenten en provincie in kaart brengen alle relevante cijfers jeugd uit Oostelijk Midden- Limburg in kaart brengen, hoe werkt de keten, waar/ wat zijn de knelpunten In OOGO WML is met financiële steun van de Provincie hiertoe een opdracht voor een externe partij opgesteld. De uitwerking van deze opdracht loopt tegen nogal wat praktische knelpunten aan. Dit zorgt voor vertraging. Naar verwachting zal de provincie na oplevering van dit onderzoek gemeente stimuleren om een vergelijkbaar onderzoek te doen. Het OOGO OML kan zich hier in vinden. Stap 2 en 3 Tijdens het uitvoeren van de analyse kunnen er gemeentelijke basisuitgangspunten opgesteld worden. Op basis hiervan kan er een visie op een nieuw jeugdzorgstelsel opgesteld worden waarna een plan van aanpak opgesteld kan worden. Tussentijds zullen landelijke kaders meer richting geven. 3

8 structuur Voorgesteld wordt om in deze voorbereidingsfase Roermond trekker van dit onderwerp te maken en de overige gemeenten hier capaciteit voor vrij te laten maken om hier in een projectgroep een bijdrage aan te leveren. Het ambtelijk OOGO wordt hiermee de werkgroep, het bestuudijk OOGO stuurgroep. Bestuurlijke stuurgroep Aansturend, ondedinge overeenstemming over de koers, neemt "voorgenomen besluiten" mee naar het eigen college en raad Ambtelijke projectgroep Met één vertegenwoordiger van elke samenwerkende partner (gemeenten en provincie) wordt een werkgroep gevormd. In deze werkgroep zal de voorbereiding op de visiebepaling worden gedaan en het verdere traject uitgezet worden. Vanuit hier worden ook eenduidige college- danwel raadsvoorstellen aan de bestuurlijke stuurgroep aangeboden die bij de individuele colleges in besluitvormingstraject gebracht worden. Werkgroep De werkgroep bestaat uit alle instellingen die op dit in het OOGO OML vertegenwoordig zijn. Hiermee missen we een groot aantal aanbieders van de jeugdzorg. Het betreft een dermate groot aantal partners dat participatie van alle instellingen in een werkgroep niet haalbaar zal zijn. De ambtelijke projectgroep zal nader bekeken worden hoe de instellingen betrokken kunnen worden. Schematisch ziet dit er al als volgt uit. Stuurgroep (bestuurlijk) Projectgroep: trekker Roermond+ ambtenaren OOGO OML+ provincie Ambtelijk OOGO met instellingen: werkgroep Ambtelijke capaciteit Bij de uitgangspunten is reeds aangegeven dat zowel voor de voorbereiding als de transitieperiode het vrijmaken van ambtelijke capaciteit een must is. Het is echter nog niet in te schatten wat dit precies gaat betekenen. In de eerste 2 fases wordt voorgesteld: 0,5 dag per week per gemeente te reserveren. In de opstart fase is Roermond trekker. In de verdere uitwerking wordt beschreven of en voor hoeveel uren het noodzakelijk is een projectleider aan te stellen. Aan de colleges wordt een eenduidig voorstel gedaan. De projectleider kan vanuit een van de deelnemende gemeenten of betrokken partners beschikbaar worden gesteld of extern ingehuurd. Er worden middelen vrijgemaakt vanuit de invoeringskosten van de transitie om deze formatie te bekostigen. 4

9 Planning aanpak Fase Wat Wie Wanneer Initiatieffase Startnotitie Projectgroep, vaststellen in stuurgroep Definitiefase Ontwerpfase Voorbereiding Probleem/vraaganalyse: -financiën brede jeugdveld incl. gemeenten en provincie in kaart brengen - capaciteit brede jeugdveld incl. gemeenten en provincie in kaart brengen - cijfers jeugd - hoe werkt de keten, waar/ wat zijn de knelpunten Ontwikkelen visie op basis van definitiefase: - opbrengst: kader voor nieuw stelstel Opstellen transitieplan op basis van voorgaande stappen en landelijke kaders. Projectgroep verleent opdracht aan externe Projectgroep +partners N.n.t.b. juni/dec'11 jan '12/april '12 jan '12- juni'12 juni-sept'12 Realisatie Uitvoeren transitieplan N.n.tb okt'12en verder Per onderdeel van bovengenoemde aanpak zal door de projectgroep gekeken worden welke partners betrokken worden. 5