Niet aanwezig:. dhr. K.J. Havinga (PvdA), dhr. J. Hilverts (ChristenUnie), mw. T. Deinum-Bakker (D66).

Transcriptie

1 Verslag van de vergadering van de statencommissie Landschap, Water en Milieu, gehouden op woensdag 13 september 2006 van 9.00 uur tot uur in de Blauwe Zaal (C319) van het Provinciehuis te Groningen Aanwezige leden: dhr. A. Maarsingh (voorzitter; CDA), dhr. L. Meijndert (CDA), dhr. A.A. van Dam (CDA), mw. J.M. Drees (PvdA), dhr. J.W. Veluwenkamp (PvdA), W. Zorge (PvdA), dhr. W. Haasken (VVD), dhr. E.J. Luitjens (VVD), dhr. H.C. Moll (GroenLinks), mw. A.F. Bos (GroenLinks), dhr. B.P.A. Blom (SP), mw. I.S. Bulk (SP), dhr. R. Stevens (ChristenUnie), dhr. P.G. de Vey Mestdagh (D66), mw. D.J. Hoekzema-Buist (PvhN), dhr. T.J. Zanen (PvhN). Niet aanwezig:. dhr. K.J. Havinga (PvdA), dhr. J. Hilverts (ChristenUnie), mw. T. Deinum-Bakker (D66). Voorts aanwezig: dhr. H. Bleker (gedeputeerde), mw. J. Wiarda (secretaris), dhr. M. Duijm (IVN), dhr. J. Wittenberg (IVN), dhr. N. Altena (Natuurmonumenten), dhr. M. Firet (Staatsbosbeheer), dhr. J. Brandsma (Het Groninger Landschap), dhr. Th. Poggemeier (Verslagbureau Groningen). 1. Opening en mededelingen De voorzitter opent de vergadering en heet eenieder hartelijk welkom, in het bijzonder de nieuwe secretaris, mw. Wiarda. 2. Regeling van werkzaamheden - voorstellen vreemd aan de orde van de dag Er zijn geen voorstellen vreemd aan de orde van de dag. - vaststellen van de agenda Dhr. Zorge (PvdA) verklaart dat de PvdA-fractie heeft gevraagd om van de ingekomen stukken punt h, betreffende programma Waddenfonds, op de agenda te plaatsen. Hierbij zou dhr. Zorge tevens brief j willen betrekken. Dhr. Luitjens (VVD) is van mening dat de bestuurlijke organisatie (ingekomen stuk j) ook thuishoort in de commissie Bestuur en Financiën. Daarnaast had de aankondiging iets eerder plaats mogen vinden. De voorzitter stelt vast dat er bezwaar tegen is. Het reglement van orde geeft dan aan dat de voorgestelde wijziging geen doorgang vindt. Dhr. Zorge (PvdA) geeft te kennen er in dat geval bij ingekomen stukken op terug te zullen komen. De voorzitter (microfoon staat uit) verklaart dat hiermee de agenda is vastgesteld. Hij vraagt de commissie te kijken naar het werkplan dat men heeft ontvangen. Er is een aantal punten ingevoegd op basis van de actualiteit. De commissie gaat akkoord met het werkplan. 1

2 De voorzitter vraagt mw. Drees om nog iets te zeggen over het werkbezoek in Brabant. Mw. Drees (PvdA) verklaart dat er in de werkgroep een stuk aan de orde was dat niet verder is verspreid. Het betreft de streekrekening. Mw. Drees trof dit aan in een artikel in Binnenlands Bestuur. Zij heeft zich vervolgens nader over de streekrekening geïnformeerd in de Meijerij in Brabant. De enthousiaste voorzitter van die groep stuurde een A4 tje toe waarin wordt toegelicht hoe de streekrekening functioneert. Het is als streekinitiatief gegroeid vanuit de LAG (Leader Actiegroep), waarbij men alle mogelijke fondsen bijeen heeft gebracht, maar ook zelf op zoek gaat naar Europees geld. Het is natuurlijk ook veel provinciegeld. In die zin is het vergelijkbaar met wat er in Groningen gebeurt. Doordat het daar een particuliere groep betreft, is men beter in staat om particuliere fondsen aan te boren. Mw. Drees was onder de indruk van hun enthousiasme. Van den Oetelaar deed een uitnodiging uitgaan om te komen kijken. Er zijn aldaar projecten gerealiseerd, zodat men kan zien hoe het werkt. Permanent wordt geconstateerd dat er geld tekort is voor natuur en landschap, in het bijzonder voor landschap. Derhalve lijkt het mw. Drees interessant wanneer de commissie zich zou verdiepen in de wijze waarop een en ander in de Meijerij in Brabant wordt aangepakt. Mw. Bulk (SP) vraagt mw. Drees toe te lichten wat het voor projecten zijn. Wat is het doel van die projecten? Mw. Drees (PvdA) legt uit dat LEADER+ dit al aangeeft: landschapsontwikkeling, gebiedsontwikkeling, zoals de provincie Groningen dit ook doet met EU-, PLOP-, Interreg- en andere gelden. Het betreft de driehoek tussen de grote steden Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. De voorzitter stelt dat het moeilijk is om te discussiëren over een stuk en een onderwerp waar veel commissieleden nog niets van af weten. Hij vraagt zich af of het geen goede gedachte zou zijn om mw. Drees te vragen zich daarin te verdiepen en namens de commissie op werkbezoek te gaan, om vervolgens een stuk te produceren en aan de commissie voor te leggen. Mw. Drees (PvdA) verklaart zich bereid om zich er samen met iemand anders nader in te verdiepen. Het is een origineel idee. De voorzitter legt uit dat mw. Drees er namens de commissie naartoe gaat en dat mw. Drees vervolgens met een voorstel zal komen. Dhr. Veluwenkamp (PvdA) veronderstelt dat dit niet betekent dat commissieleden die mee zouden willen, niet mee zouden mogen. De voorzitter verduidelijkt dat degene die mee wenst te gaan, mee kan gaan. Er is een voorstel tot een werkbezoek. Het is nog niet bekend waar het over gaat. Het is moeilijk om mensen te krijgen die er naartoe willen gaan. Het is best een idee dat ook in andere situaties uitgetest zou kunnen worden. Dhr. Haasken (VVD) acht het voor mw. Drees lastig om als eenling vanuit een fractie namens de totale Staten daar heen te gaan. Zij gaat natuurlijk ook met haar eigen politieke achtergrond. Het voorstel van mw. Drees om op werkbezoek te gaan, vindt dhr. Haasken op zich een zinnig voorstel. Gezien de drukke agenda s van iedereen is overigens ook bekend hoe een dergelijk voorstel uitpakt. Dhr. Haasken 2

3 vindt het in bestuurlijke verhoudingen buitengewoon lastig om mw. Drees op te dragen er namens de hele commissie naartoe te gaan. De voorzitter concludeert dat dhr. Haasken ervoor pleit dat er meer fracties bij aanwezig zouden moeten zijn. Daar kan de gelegenheid voor worden geboden. Het gaat echter nog niet om een politiek standpunt, maar om het plan. Dhr. Meijndert (CDA) vindt dat in verband met het draagvlak ook beter. De voorzitter denkt dat mw. Drees dit ook liever wil. Hij verzoekt de secretaris een en ander te regelen. 3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (m.b.t. geagendeerde onderwerpen) De voorzitter stelt voor om het inspreken vóór de agendapunten te laten plaatsvinden. 4. Vaststelling verslag statencommissie Landschap, water en milieu 7 juni 2006, inclusief toezeggingenlijst Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. Dhr. Veluwenkamp (PvdA) merkt op dat op blz.5 bij het derde blokje staat: Dhr. Bleker (gedeputeerde) acht het prima dat dit in de ambtelijke contacten op die manier vorm wordt gegeven. Het betreft een werkconferentie. Dhr. Veluwenkamp vraagt de gedeputeerde of dit inderdaad ook gaat gebeuren, contact tussen vogelbeschermers, natuurbeschermers... Dhr. Bleker (gedeputeerde) deelt mee dat dit inderdaad gaat gebeuren. Dhr. Veluwenkamp (PvdA) refereert naar aanleiding van het verslag aan blz. 19, waar het gaat om de presentatie van het programma voor de landbouwgelden. Er staat 5,5 miljoen, maar dhr. Veluwenkamp meent dat dit inmiddels minder is. De PvdA zou graag willen dat het programma niet alleen betrekking zou hebben op de rijksgelden, maar op het hele budget (inclusief provinciale en Europese middelen), dus 22 miljoen. Dhr. Bleker (gedeputeerde) (microfoon staat uit) verklaart dat dit in het PMJP is opgenomen. Toezeggingenlijst Toezegging 1 De voorzitter geeft aan dat men deze heeft gerealiseerd. Toezegging 2 Dhr. Bleker (gedeputeerde) (microfoon staat uit) stelt dat men op schema zit. Dhr. Veluwenkamp (PvdA) concludeert dat punt 2 blijft staan. 3

4 Dhr. Bleker (gedeputeerde) (microfoon staat uit) geeft aan dat deze toezegging zelfs mondeling kan worden ingelost. Hij heeft de informatie bij zich. Dhr. Veluwenkamp (PvdA) lijkt dit sterk. Hij verzoekt dit op papier aan te geven. De voorzitter (microfoon staat uit) concludeert dat de commissie het op papier zal krijgen. Toevoeging aan het verslag: Stand van zaken particulier natuurbeheer tot en met 2005 Tot en met 2005 is door de Dienst Regelingen in Roermond (uitvoerende instantie van de Subsidieregeling Natuurbeheer) voor een oppervlakte van 33 ha subsidie verleend aan particulieren voor de omvorming van landbouwgrond naar natuur (particulier natuurbeheer). Van deze 33 ha heeft 20 ha betrekking op De overige 13 ha heeft betrekking op de periode 2000 tot en met Daarnaast zijn in 2005 gronden aangeboden aan particulieren onder voorwaarde dat particulieren deze gronden door middel van particulier natuurbeheer omvormen naar natuurgebied. Het gaat hierbij om gronden gelegen binnen de Ecologische Hoofdstructuur, die door Bureau Beheer Landbouwgronden zijn verworven. Het gaat daarbij om de volgende oppervlaktes die aan particulieren zullen worden doorgeleverd 17 ha in het Leekstermeer gebied 44 ha in Westerwolde 22 ha in het Zuidelijk Westerkwartier Bron: afdeling LGW Toezegging 3 en 4 Blijven staan. Dhr. Zorge (PvdA) geeft aan hierop terug te zullen komen bij agendapunt 14. Toezegging 5 Mw. Drees (PvdA) merkt op dat er sprake is van een hardnekkig misverstand. Zij heeft enkele malen om de verdrogingkaart gevraagd. De commissie heeft nu een kaart gekregen die een update is van de kaart die in de vergadering van maart aan de orde was. De toezegging hield echter ook in dat bij het jaarverslag het aantal hectares genoemd zou worden dat van maatregelen was voorzien om verdroging tegen te gaan. Er zou een kaart komen met verdrogingsgevoelige gebieden, gebieden waar maatregelen zijn genomen en gebieden waar dat nog niet het geval is. De kaart is er, maar doordat er geen tekst bij is, blijft het voor de statenleden niet goed mogelijk om op grond van deze kaart te beoordelen of het beleid op schema ligt en hoe het met het beleid staat. De toezegging was dat bij het jaarverslag een kaart zou komen en ook een staatje met hectares. Verdroging is een belangrijk punt, omdat het echt de kwaliteit van de natuurgebieden betreft. De PvdA-fractie dringt erop aan om een overzicht te geven. Dit wordt alleen maar spannender wanneer men brief b ziet, waaruit blijkt dat de verdrogingopgave 400 ha per jaar gaat worden. 4

5 Dhr. Bleker (gedeputeerde) constateert dat er veel behoefte bestaat bij de Staten aan heel nauwkeurige informatie over datgene wat er zou moeten gebeuren, wat er in enig jaar is gebeurd en hoe het met het geld zit voor de toekomstige jaren. Nu is er zeer recentelijk door de provincie Groningen een rapport Milieutekorten Natuurgebieden naar de ministeries van VROM en LNV gestuurd. Dit heeft de provincie net als de overige elf provincies moeten doen om aan spraak te kunnen maken op de schaarse landelijke middelen die er zijn. Dhr. Bleker zou zich kunnen voorstellen dat dit rapport een goede basis zou kunnen zijn om een keer een feitelijke presentatie te geven voorafgaande aan de commissievergadering. De cijfers in het jaarverslag zullen gewoon komen. De volgende keer wordt bij het jaarverslag aangegeven wat er is gerealiseerd van de taakstelling uit 2005, wat er feitelijk is ingericht en aangepast, etc. De gedeputeerde heeft echter de indruk dat dit niet toereikend is, derhalve is zijn suggestie om het rapport over milieutekorten te gebruiken om dan te bezien welke aanvullende informatie eventueel nog door de Staten wordt gewenst. Dit is goed mogelijk via een ambtelijke presentatie. Dhr. Van Dam (CDA) vraagt of dit het rapport betreft dat als een soort nulmeting gaat functioneren voor het PMJP. Dhr. Bleker (gedeputeerde) beaamt dit. De twaalf provincies hebben elk voor hun eigen gebied een rapport gemaakt om aan te geven wat er moet gebeuren op het punt van verzuring, bemesting en verdroging in de komende decennia. De gedeputeerde doet de suggestie om het op basis daarvan te doen en dan te kijken wat er nog aan restinformatie moet komen. Mw. Drees (PvdA) (microfoon staat uit) lijkt dit een goed idee. De voorzitter (microfoon staat uit) vraagt of het mogelijk is om te doen vóór de volgende commissievergadering. Dhr. Bleker (gedeputeerde) (microfoon staat uit) deelt mee dat het College bereid is om hier volop medewerking aan te geven. Als het gewenst zou zijn om een keer op locatie te kijken, is dat ook mogelijk. Een bijeenkomst om 8.00 uur is ook akkoord. De voorzitter merkt op dat dit ook om 8.30 uur kan plaatsvinden. Dhr. Bleker (gedeputeerde) acht dit nog aantrekkelijker. Toezegging 6 De voorzitter merkt op dat toezegging 6 van de lijst kan worden afgevoerd. 5. Mededelingen gedeputeerde Dhr. Bleker (gedeputeerde) deelt mee dat op dit moment een belangrijk overleg plaatsvindt tussen de IPO-delegatie met de minister van LNV over met name de financiële aspecten van de provinciale meerjarenprogramma s en het ILG (Investeringsbudget Landelijk Gebied). Voor de drie noordelijke provincies is er sprake van één probleem. In het aanvankelijke bod van de rijksoverheid was er voor de aankoop van EHS-gronden één landelijk gemiddelde prijs bedacht. Dit was circa à per ha. Voor de provincie Groningen was dit een redelijk aantrekkelijke situatie, omdat de gemiddelde aankoopprijs van de provincie daar iets onder ligt. Provincies als Zuid-Holland, Brabant en Flevoland werken echter met 5

6 aankoopbedragen van circa per ha. Dat betekent dat deze provincies een groot probleem hebben. Dit heeft ertoe geleid dat bij meerderheid (9 provincies vóór, 3 tegen) in het IPO is besloten dat er met gedifferentieerde grondprijzen gewerkt gaat worden. Het is een vervelende zaak. De minister zegt wel dat hij nog wel staat voor de taakstelling die is geformuleerd, alleen is het bedrag dat erbij hoort het bedrag van de werkelijke gebleken aankoopprijzen in enig jaar. Dit is betreurenswaardig. Nu gaat het onder andere vanochtend in Den Haag nog over de ingangsdatum. De provincie Groningen heeft er voor gepleit om in 2007 nog met de gemiddelde bedragen te werken en vanaf 2008 met de gedifferentieerde prijs te gaan werken. Daar is nu gedoe over. De noordelijke provincies trekken hierin eensgezind op. Het is zelfs zo dat de drie noordelijke provincies soms eensgezind in IPO-verband uitspreken dat zij de zaal zullen verlaten. Vanochtend zal moeten blijken of er een compromis is voor met name het eerste jaar. De minister heeft gisteren laten blijken dat hij tot enig compromis bereid is. Dit was echter voor de noordelijke provincies niet toereikend. Het tweede punt raakt heel direct de Staten, namelijk het programma Beheer. Dit zijn de gelden waar de terreinbeherende organisaties subsidies uit ontvangen voor het beheer van hun natuurgebieden en waar agrariërs gelden uit ontvangen voor weidevogelbeheer, akkerranden, faunaranden, etc. De wens van de minister van LNV is om de verantwoordelijkheid voor het programma Beheer per 1 januari 2007 over te dragen aan de provincies. Daar is het College het op zichzelf helemaal mee eens, want het betekent dat men na verloop van tijd de pakketten kan toesnijden op de situatie in de provincie Groningen. Het heeft derhalve veel voordelen. Zo pleit een recent rapport over de kwelders voor een toegespitst pakket voor het kwelderbeheer, begrazing van kwelders, etc. Dat is er nu niet, maar dat zou de provincie Groningen dan voor haar gebied kunnen maken. Het is een heel ingewikkelde regeling die ook Europees van a tot z getoetst moet zijn. Het komt erop neer dat de provincies de eerste twee jaar de regeling gewoon handhaven zoals deze nu is. De formele beschikkingen vinden echter wel plaats onder verantwoordelijkheid van het College van GS van Groningen, Friesland, etc. Dat kan alleen maar als ook de Staten daar een legitimatie aan geven. Op de een of andere manier moet er een formele basis worden gevonden voor het afgeven van dit soort belangrijke subsidiebeschikkingen over het sluiten van overeenkomsten met particulieren. Het College is nog aan het uitzoeken hoe die formele basis van de zijde van de Staten verkregen kan worden dan wel dat deze er al zou zijn in de bestaande kaderverordening. Het College zal hierover op redelijk korte termijn bij de Staten terugkomen. Over de financiële condities waaronder de provincies bereid zijn om het programma Beheer over te nemen vinden vanochtend eveneens onderhandelingen plaats. Uiteraard willen de provincies niet iets overnemen met financiële gaten waar de provincies straks voor op zouden kunnen draaien. Dhr. Zorge (PvdA) stelt dat er nu aan de ene kant uitvoering is op provinciaal niveau en aan de andere kant op rijksniveau. Dit brengt ook personele lasten met zich mee. Dhr. Zorge vraagt of de gedeputeerde specifiek doelt op deze lasten. Dhr. Bleker (gedeputeerde) ontkent. Het is wel een punt, maar een ondergeschikt punt. De uitvoering van de regeling zal, ook als de provincie verantwoordelijk is, plaatsvinden door de Dienst Regelingen in Roermond. Dat is de uitvoerende administratieve dienst. De formele verantwoordelijkheid ligt echter bij het provinciaal bestuur. De provincie hoeft derhalve geen uitvoerende administratieve capaciteit in huis te nemen, maar zij moet natuurlijk wel menskracht hebben om na te denken over de aanpassing van die regelingen en ze toe te spitsen op de Groningse situatie. Dus met name in de eerste twee jaar zal het extra menskracht vergen. Daar zal ook 6

7 nog een gesprek over plaatsvinden met het ministerie van LNV. Het gaat dan om circa één formatieplaats per provincie. Het College van GS laat het in eigen beheer krijgen van zo n fantastische regeling niet afhangen van de vraag of de provincie vergoed krijgt van het ministerie voor die ene formatieplaats. Dat moet de eigen organisatie via reshuffling zien te regelen. Misschien gaat men allemaal wel veertig uur werken, dan is het probleem helemaal opgelost. Aanstaande dinsdagavond zal er in Delfzijl een informatieavond worden belegd over de proefsanering van de rioolpersleiding. De commissie is hier ook voor uitgenodigd. Het is een informatieavond die primair is bedoeld voor de bewoners en de omgeving. De provincie gaat beginnen met die proefsanering. Het College is echter nog doende om de financiële dekking van het verhaal af te ronden. Dit zal op redelijk korte termijn gebeuren. De proefsanering zal in elk geval starten. De voorzitter sluit het agendapunt af. 6. Rondvraag Er zijn geen vragen. 7. Ingekomen stukken (ter kennisneming) a. Brief van GS van 1 juni 2006, nr a/22/A.11, LGW (+bijlage) betreffende Brief Faunafonds inzake schade wilde zwijnen in nulstandgebieden b. Brief van GS van 1 juni 2006, nr /22/A.14, LGW (+ bijlage 1 en bijlage 2) betreffende Voortgangsrapportage Water 2005 en Actie- en Uitvoeringsprogramma Water 2006 c. Brief van GS van 15 juni 2006, nr a/24/A.8, LGW betreffende reactie op NAM-rapport bodemdalingsprognose provincie Groningen 2050 Mw. Bulk (SP) merkt op dat het gedateerde brieven zijn. In de toekomst is het wellicht handig om aanvullingen nog in de vakantie te leveren. In brief c wordt geconstateerd dat de provincie Groningen 4 cm extra daalt in vergelijking met vijf jaar geleden. Belangrijker is natuurlijk de reactie van het staatstoezicht van de mijnen dat het allemaal niet zo snel gerepareerd zal worden, omdat dit niet nodig is. Het College heeft gereageerd door te stellen dat wat de staatsmijnen willen niet altijd mogelijk is. Mw. Bulk informeert of er nu sprake is van een probleem. Hoe gaat het College hiermee om? Dhr. Bleker (gedeputeerde) verklaart dat het College dit aan het toezicht van de staatsmijnen zal overleggen. Dan zal blijken hoe er op gereageerd wordt. d. Brief van GS van 15 juni 2006, nr /24/A.12, MV (+bijlage) betreffende aanpak van het Besluit Financiële Zekerheid Milieu beheer e. Brief van GS van 15 juni 2006, nr /24/A.13, LGW betreffende Ontwerp Herziening Gebiedsplan Groningen Mw. Drees (PvdA) stelt dat het een tamelijk technisch stuk is. Wanneer men het doorleest, lijkt het allemaal uitstekend en precies geregeld. De PvdA-fractie zou er echter graag de inspraakreacties bij willen zien om het dan de volgende keer weer op de agenda te plaatsen. 7

8 Dhr. Bleker (gedeputeerde) zegt toe dat de inspraakreacties zullen worden toegestuurd. f. Brief van GS van 30 juni 2006, nr /26/A.7, LGW (+ bijlage) betreffende Concept-verdrogingskaart 2006 g. Brief van GS van 29 juni 2006, nr /26/A.9, MB betreffende Monitoring bodemsanering 2005/ bodem+ Dhr. Van Dam (CDA) geeft aan dat in het jaarverslag bodemsanering over 2005 van RIVM/VROM wordt vermeld dat de meeste overheden provincies en gemeenten aangeven de resultaten af te wachten van een landelijke werkgroep asbest over de methodiek van het omgaan met asbest en bodemvervuiling. Dhr. Van Dam vraagt of het mogelijk is om, zodra de resultaten van de landelijke werkgroep bekend zijn, de Staten hierover te informeren en aan te geven wat dat voor de provincie Groningen betekent. Dhr. Bleker (gedeputeerde) (microfoon staat uit) zegt dit toe. De voorzitter (microfoon staat uit) concludeert dat de toezegging is gedaan. h. Vervallen i. Brief van GS van 13 juli 2006, nr /28/A.24, LGW betreffende Wet Ammoniak Veehouderij (Wav) j. Brief van GS van 6 juli 2006, nr /27/A.16, LGW (+bijlage 1 en bijlage 2) betreffende bestuurlijke organisatie waddengebied Dhr. Zorge (PvdA) geeft dat er een motie is geweest over de vergaderingen van het RCW (Regionaal Coördinatiecollege Waddengebied) en over transparantie van het bestuur en het op een goede manier informeren over de agenda en de stukken, zodat vooraf bij statenleden bekend zou zijn wat er besproken zal worden in het RCW en zij de mogelijkheid hebben om erop te reageren. Dhr. Zorge heeft niet uit de voorstellen van het RCW kunnen opmaken dat op die manier gehandeld zal gaan worden. Volgens hem moeten statenleden nu zelf maar zien hoe zij de informatie krijgen. Als deze indruk juist is, zou dhr. Zorge willen vragen om in de sfeer van een motie bij het RCW in te brengen dat conform de motie de stukken ook bij de statenleden terecht dienen te komen. Dhr. Bleker (gedeputeerde) citeert een passage uit de brief: In de brief van het RCW wordt nader ingegaan op communicatie en transparantie binnen het RCW nieuwe stijl. Besloten is onder meer om de agenda vooraf bekend te maken en om na de vergadering de belangrijkste besluiten in een persbericht naar buiten te brengen. Daarnaast zal de website zodanig worden ingericht dat deze toegankelijk voor statenleden wordt. Het enige waar de brief geen duidelijkheid over geeft, is of bijvoorbeeld de notulen openbaar worden. In de motie van de PvdA staat dat de vergaderingen van het RCW tot op heden besloten zijn en de stukken over het algemeen niet raadpleegbaar zijn. De agenda is te raadplegen, want die wordt vooraf bekendgemaakt. Stukken zijn te raadplegen, want die staan op de website. Daarnaast komt er een persbericht over de besluiten. Het enige wat het College niet heeft kunnen bereiken, is dat er in het openbaar wordt vergaderd. Men dient echter wel te beseffen dat de provincie daar één van de partners is: provincies, rijksheren, etc. De gedeputeerde laat het aan de Staten over of zij vinden dat er nog meer moet gebeuren ten aanzien van transparantie van het RCW. Hij is van mening dat dit al een mooie stap is. 8

9 Dhr. Luitjens (VVD) geeft aan ook de reactie op de motie van de PvdA statenbreed meeondertekend te hebben gelezen. Hij stelt voor om op deze manier eerst maar eens te beginnen en af te wachten hoe het verder gaat. Dhr. Stevens (ChristenUnie) verklaart dat men persberichten en het resultaat ervan uit de krant moet halen, dat de agenda misschien van de website te halen is. Hij vraagt of de gedeputeerde bereid is om die informatie vanuit de provincie naar de Staten of naar de commissie te sturen. Dhr. Bleker (gedeputeerde) gaat ervan uit dat alles wat hier staat, in elk geval op de website te zien is. Hij vraagt zich af wat in deze moderne tijd de toegevoegde waarde zou zijn indien de provincie stukken van de website zou halen en vervolgens naar de commissie zou sturen. De gedeputeerde is naar eigen zeggen over het algemeen niet zo modern, maar op dit punt komt die moderniteit wel goed uit. Dhr. Luitjens (VVD) geeft de suggestie om een link op de website van de provincie te maken naar het RCW. Dhr. Zorge (PvdA) legt uit dat in de aangenomen motie aan het eind staat: Verzoeken het College van Gedeputeerde Staten in het RCW voor te stellen dat voortaan de agenda, notulen en stukken van RCW-vergaderingen ter beschikking worden gesteld aan statenleden van waddenprovincies. Zoals de gedeputeerde het zegt, is het inderdaad achter informatie aan kachelen. Immers, hoeveel van die websites en links waar de provincie mee te maken heeft als het gaat om externe vergaderingen, moet men dan wel niet bekijken? Dhr. Zorge vraagt de gedeputeerde in elk geval te laten proberen om het voor elkaar te krijgen dat de Staten actief van informatie worden voorzien, niet passief. Een reden temeer is, dat het RCW straks een heel belangrijk onderdeel uitmaakt in de besluitvorming ten aanzien van de besteding van de gelden van het Waddenfonds. Dhr. Bleker (gedeputeerde) stelt dat indien breed in de commissie wordt aangegeven dat men het via het papier in de statenkast wenst in te kunnen zien of het zelfs bij de vergaderstukken van de commissie wenst te voegen, het College hieraan gehoor zal geven. Wanneer men echter zegt dat de informatie nu opvraagbaar is via de website van het RCW en dat men eerst eens wil kijken of men daarmee uit de voeten kan, zal het College er geen gehoor aan geven. Het is aan de commissie, want de klant is koning. Dhr. Van Dam (CDA) merkt op dat de inzet indertijd was dhr. Bultje heeft dat aangekaart om meer openheid te krijgen richting RCW, omdat er in het geheel geen openheid was. Daar is de motie voor aangenomen. Er ligt hier nu een concrete toezegging die de gedeputeerde heeft toegelicht. Dhr. Van Dam wenst te vernemen hoe dhr. Zorge staat tegenover de suggestie die zo-even werd gedaan om hiermee te starten en af te wachten hoe een en ander loopt. Dhr. Zorge (PvdA) stelt dat het uitgangspunt is dat het College actief informatie vanuit het RCW naar de Staten geeft. Dat betekent zoals de gedeputeerde ook zegt of stukken toesturen, of informatie ter inzage in de statenkast. Dhr. Haasken (VVD) oppert dat het achter aan kachelen waar dhr. Zorge over spreekt feitelijk niets anders is dan het klikken met de muisvinger. Het is zelfs nog toe te voegen aan favorieten, dan is het klikken tot een minimum teruggebracht. 9

10 Mw. Bulk (SP) geeft aan dat alle stukken, met uitzondering van de notulen, in principe openbaar zijn. Wanneer men de rechter muisknop elke zondagavond benut, dan weet men wat er aan informatie aanwezig is. Mw. Bulk acht het daarom niet zo nodig dat de commissie dit elke keer toegestuurd krijgt. De voorzitter concludeert dat het voorstel van dhr. Zorge niet breed wordt gedragen. Hij stelt daarom voor om het zo te proberen als het nu is. Mochten er problemen rijzen, dan kan het opnieuw worden aangekaart. Mw. Bos (GroenLinks) merkt op dat er niets op tegen is om het in de statenkast ter inzage te leggen. Dan is bekend dat het daar ligt. De rest kan men via de website opvragen. De voorzitter gaat ervan uit dat de informatie ook in de statenkast komt te liggen. In verband met de insprekers wordt nu eerst agendapunt 10 behandeld. 8. Voordracht betreffende programmabegroting (bijlage) 2007 Mw. Drees (PvdA) geeft te kennen dat de programmabegroting in overeenstemming is met de Voorjaarsnota. Beleidsmatig is zij dus in orde. Wanneer er politiek naar wordt gekeken, valt de PvdA-fractie twee zaken op: de EHS en het ILG. EHS. Nog bij de Voorjaarnota en in de evaluatie van de uitvoering van het collegeprogramma zeggen GS dat de EHS-doelstelling 2018 intact is. Voor zover bekend is dat ook het rijksbeleid. Op blz. 65 van de begroting staat een tekort aan geld voor verschillende ILG-onderdelen genoemd, maar niet voor de EHS. Conclusie: er is genoeg geld voor de EHS. Om in 2018 klaar te zijn, moet er nog 3000 ha worden aangekocht, 250 ha gemiddeld per jaar. Tot nu toe is dat gelukt. Gezien dit alles is het vreemd dat er voor 2007 maar 114 ha aan te kopen EHS-grond staat begroot. De PvdA-fractie vraagt het College waarom er geen 250 ha staat. De PvdA vindt dat de EHS-doelstelling ook in deze begroting overeind moet blijven. Zij is van mening dat 250 ha de doelstelling zou moeten zijn. Met het oog hierop is de PvdAfractie ook erg benieuwd naar het aanvalsplan voor de EHS. Een van de instrumenten van aankoop is voorfinanciering. Op blz. 225 staat dat de provincie die voorfinanciering terugbetaald krijgt uit eigen ILG-geld. De PvdA vraagt wat het eigen ILG-geld is. Is dat het ILG-geld van het Rijk? Het ILG. GS gaan uit van de onveranderde kern van het concept-pmjp, waarmee eerder is ingestemd. Daar is op 27 april over gesproken en dat is eigenlijk precies dezelfde tabel als de tabel die in de begroting staat. Het is een concept-pmjp, terwijl het definitieve PMJP nog niet door de Staten behandeld is. Dat gaan de Staten op een gegeven moment nog goedkeuren. Dan wordt de begroting dus vastgesteld op grond van cijfers van 27 april. De PvdA vraagt zich derhalve af of het nodig is hier een slag om de arm te houden, nu of in de Staten. De waterschappen hebben harde verplichtingen op het gebied van waterbeheer, vasthouden van water, waterkwaliteit op grond van de Kaderrichtlijn Water. In hoeverre zijn er consequenties van die verplichtingen die het waterschap heeft om dat allemaal te doen? Het zou eigenlijk onderdeel moeten zijn van de provinciale doelstelling voor het ILG. In hoeverre is de bijdrage van het waterschap aan het ILG vertaald in het ILG? 10

11 Dhr. De Vey Mestdagh (D66) geeft te kennen dat de vraag over de ILG-gelden ook zijn belangrijkste vraag was. Er zal een uitwerking komen naar aanleiding van de uiteindelijke vaststelling in december. Dat zou kunnen betekenen dat in december een bijstelling van de begroting plaatsvindt die de hele begroting behelst. Dhr. De Vey Mestdagh vraagt het College om uitleg. Mw. Hoekzema-Buist (PvhN) deelt mee dat de PvhN zich aansluit bij de vragen betreffende de EHS. Het was de PvhN ook opgevallen dat het niet helemaal netjes doorloopt. Op blz. 102 staan bij relevante beleidsnota s verschrikkelijk veel nota s die met duurzaamheid en energie te maken hebben. Mw. Hoekzema vraagt zich af of het niet mogelijk is om één energienota te maken, waarin alles in ondergebracht is. Er waren wel zo n elf nota s, rijkelijk veel om het hoofdstuk energie te dekken. Dhr. Haasken (VVD) stelt dat op blz tabellen staan. Dat suggereert dat de rijksdoelen zijn aangeduid met een dikke R op het gebied van het genereren van geld voor het ILG. Dhr. Haasken doelt op ILG-doelen recreatie, landschap, bodem, water. Hij verkeert in de veronderstelling dat deze rijksdoelen juist niet met geld gevuld zijn. In de beleving van dhr. Haasken is daar elke keer toch enige verwarring over. Die doelen zijn in het ILG niet financieel gevuld. Overigens is het lastig om de begroting op dit punt moeilijk te doorgronden. Dhr. Haasken is benieuwd hoe GS de aansturing van de ILG-gelden willen uitvoeren. In het gebied zelf moeten die gelden gaan landen. Tot op heden functioneren er landinrichtingscommissies en er is een bepaalde lijn afgesproken en bepaalde deadlines. Dat blijft doorgaan onder de oude Landinrichtingswet. Dhr. Haasken neemt aan dat landinrichtingscommissies intact blijven. Hoe vindt de hele bestuurlijke aansturing voor de overige gebieden plaats? Schoon en veilig. Het valt dhr. Haasken op dat de muskusrattenbegroting stevig daalt. Hij vraagt het College of dit te maken heeft met de beleidswijziging. Klopt het voorts dat in de oude Veenkoloniën weer beverratten zijn gesignaleerd? De persleiding. Dhr. Haasken vraagt of de provincie hier volgend jaar en de jaren daarop helemaal mee klaar is, omdat er geen geld meer voor staat. Er staan zoals mw. Hoekzema ook al heeft gezegd heel veel nota s en beleidsvoornemens in de begroting. Het begint een beetje op bestuurlijke drukte te lijken, want echt veel geld staat er niet onder. Er is een actieplan biomassa, maar dhr. Haasken kent dit niet. Onder milieu is de begroting eveneens stevig gedaald. Bij de kop algemeen milieu is sprake van een daling van Dhr. Haasken vraagt het College waar dit in zit. Ook onder de ontgrondingen ziet dhr. Haasken ook geen geld meer. Hoe valt dit te verklaren? Mw. Bulk (SP) geeft aan dat anderen het ILG al hebben aangesneden. Ten aanzien van muskusrattenbestrijding op blz. 99 wijkt het bedrag voor 2007 niet zo sterk af van de begroting Wanneer men echter kijkt naar de rekening 2005, scheelt het een groot bedrag. Mw. Bulk kan dit niet plaatsen. De provincie heeft zo veel muskusrattenjagers die immers niet opeens minder kosten. Mw. Bulk vraagt het College hoe dit mogelijk is. Sowieso zijn al die bedragen op blz. 99 in vergelijking tot de rekening 2005 fors lager. De SP-fractie hoort hier graag een verklaring voor. Mw. Bos (GroenLinks) deelt mee dat de GroenLinks-fractie niets heeft toe te voegen aan alle vragen die gesteld zijn. 11

12 Dhr. Stevens (ChristenUnie) wenst zich tot een tweetal zaken te beperken. In de Voorjaarsnota werd op een gegeven moment een relatie gelegd tussen de 16 miljoen die nodig was in verband met cofinanciering en de 8 miljoen die er voor beschikbaar was. Als men alle cofinancieringsproblematieken bij elkaar optelde, was dit een tekort van 8 miljoen. Tegelijkertijd werd ook gezegd en dat wordt ook nu weer gezegd dat de vrij beschikbare ruimte wordt doorgeschoven naar het volgende College. Dit wordt begroot op 5 miljoen. Ook de tekorten op het gebied van de cofinanciering worden echter doorgeschoven naar het volgende College. In de Voorjaarsnota werd dat begroot op 8 miljoen. Dhr. Stevens heeft het niet terug kunnen vinden in de begroting. Hij vraagt hoe groot het bedrag is op basis van de kennis van nu. De fractie van de ChristenUnie is blij met het actieplan biomassa dat in de begroting is opgenomen. Zij ziet dit met belangstelling tegemoet. Dhr. Van Dam (CDA) stelt met betrekking tot het ILG/PMJP dat in december het eindoordeel zal worden geformuleerd. Er is in procedurele zin ook afgesproken dat de Staten vooraf over de onderhandelingsresultaten informeel geïnformeerd zullen worden. Het CDA stemt in met de gebiedsgerichte aanpak en het koppelen van maatregelen tot integrale projecten ten bate van de kwaliteit van het landschap en ook van de duurzame economische ontwikkeling. Het CDA kan instemmen met de geformuleerde uitgangspunten voor dat programma. Over de EHS is eerder al veel gezegd. Bij de evaluatie uitvoering collegeprogramma zal dhr. Van Dam hierop terugkomen. Op blz. 70 staat het Nationaal Landschap. Er wordt gesproken over het vergroten van de toegankelijkheid. De CDA-fractie is van oordeel dat dit een heel goede zaak is. Het gaat dan over het Middag-Humsterland. Het CDA zou aandacht willen vragen voor de oude kerkenpaden die er in dat gebied altijd geweest zijn. Die zijn volgens dhr. Van Dam ook cultuurhistorisch van groot belang. Er wordt ook gesproken over bewustwording in dat Nationaal Landschap. De CDA-fractie vraagt om dat heel sterk op te pakken, samen met de bewonersorganisaties en de gemeenten. Gemeenten moeten hierin ook een belangrijke rol spelen. Dhr. Haasken (VVD) vraagt dhr. Van Dam of dit per se kerkenpaden moeten zijn. Dhr. Van Dam (CDA) geeft aan dat ze vroeger zo werden aangeduid omdat die wegen van de boerderij door het gebied heen naar de kerk liepen. De meeste mensen weten wel waar het dan om gaat. Het zijn oude paden die als zodanig ook gebruikt zijn. Maar mensen willen het soms nog wel eens een keer horen. Schoon en veilig Groningen. Water is voortzetting van reeds aanvaard beleid met een aantal genomen momenten voor een goede en kwalitatieve informatie naar de Staten. Het CDA stelt dit zeer op prijs. Aan de Kaderrichtlijn Water wordt volop gewerkt, samen met gemeenten en waterschappen. De rioolpersleiding. De CDA-fractie vraagt aandacht voor goede communicatie met burgers. Daar heeft de gedeputeerde bij de mededelingen al iets van aangegeven. In spanning wordt gewacht op welke manier de tijdhorizon van 2008 zal worden gerealiseerd. De luchtkwaliteit. De provincie gaat de luchtkwaliteit beoordelen en beheren. Dit wordt gerapporteerd aan het ministerie van VROM. Dhr. Van Dam zou ervoor willen pleiten om die resultaten van die luchtkwaliteit ook goed te communiceren met de burgers, omdat heel veel mensen zich daar grote zorgen over maken. Het CDA wil ook aandacht vragen voor fijn stof en met name de gezondheidsgevaren die daaraan gekoppeld zijn. Wat de CDA-fractie altijd verbaasd is dat er geen relatie 12

13 wordt gelegd met verkeer, terwijl fijn stof met name een probleem is dat door verkeer wordt veroorzaakt. De risicokaart is te raadplegen via internet. Maar als men geen internet heeft, is dat lastig. Er blijven nog veel technische vragen over. Dhr. Van Dam zou ervoor willen pleiten om een informatiepunt op het Provinciehuis te hebben waar mensen met ingewikkelde vragen kunnen komen. Ook de evaluatie van de uitvoering van het collegeprogramma is aangegeven. De nadruk is gelegd op de uitvoering van beleid in afrekenbare doelen. De voorliggende programmabegroting geeft dat ook duidelijk aan. Het CDA zet sterk in op het benutten van gronden. Voor het CDA sluiten een economische functie en een fraai landschap de karakteristieke openheid van Groningen elkaar niet uit. Dhr. Van Dam roept in herinnering dat in 1993 is gestart met de EHS. Toen liepen de golven hoog op. Boeren, provinciebestuurders stonden als kemphanen tegenover elkaar. Dhr. Van Dam kan zich nog herinneren dat een asbak door de zaal vloog richting het hoofd van de gedeputeerde. Dat ene signaal gaf wel aan hoe breed de gevoelens leefden. Er wordt nu ingezet op agrarisch natuurbeheer. Nu is te zien dat er in samenwerking veel tot stand komt, dat ook de natuur buiten natuurgebieden aan kwaliteit wint. Dit acht dhr. Van Dam een heel belangrijke factor. Daarnaast groeit de waardering voor het productieland. Het CDA wil met name het ILG/PMJP inzetten en daar de komende jaren een succes van maken. Er moet niet alleen worden gekeken wat kan, maar er moeten vooral gebiedsgericht, in samenhang en in samenwerking met andere partijen zaken worden opgepakt. Terugkijkend dient ook te worden vastgesteld dat water een belangrijke positie heeft gekregen in het provinciaal beleid, zowel voor bescherming alsook als ontwikkelingsrichting te denken valt aan de discussie die nog loopt met betrekking tot de watervisie op het Lauwersmeergebied. Het CDA heeft bij al die maatregelen, al die programma s heel veel belang gehecht aan flankerend beleid. Er wordt dus niet alleen maar gedaan wat gedaan moet worden. Een voorbeeld is de Onnerpolder, de Ulsderpolder en Meerstad. Daarbij zijn belangen van individuele ondernemers, van burgers, meegewogen om recht te doen aan de belangen van die mensen bij de onvermijdelijke ingrepen die ook hun directe bedrijfsvoering hebben beïnvloed. Ten aanzien van milieu en veiligheid heeft de provincie altijd een open houding naar de burger en naar bedrijven ontwikkeld en heeft zij veel aandacht geschonken aan communicatie. Het CDA denkt dat dit een goede ontwikkeling geweest is, wat ertoe heeft geleid dat er ook draagvlak is ontstaan voor dat beleid. Dhr. Bleker (gedeputeerde) stelt dat de vraag over de cofinanciering in algemene zin iets is wat in de commissie Bestuur en Financiën aan de orde moet komen. In de begroting is de cofinanciering opgenomen die nodig is om de rijksmiddelen uit het ILG als provincie binnen te halen. Dat stond ook al in de Voorjaarsnota. Op dat punt is er geen enkele wijziging ten opzichte van de Voorjaarsnota. Ten aanzien van de vooruitblik roept dhr. Bleker de statenleden op om zijn college dhr. Calon in de commissie Bestuur en Financiën daarover aan te spreken. Voor het portefeuilleonderdeel milieu, natuur, landschap is er geen verandering ten opzichte van de Voorjaarsnota. De EHS en de vragen van mw. Drees. Het College heeft het budget dat voor zeven jaar beschikbaar is, gedeeld door zeven. Dan komt men uit op 114. Maar als het College volgend jaar 200 of 220 kan kopen, dan doet het College dit en wordt dit voorgefinancierd. Met de minister is afgesproken dat er een Midterm Review komt in Als de provincie dan alle EHS-gelden heeft besteed en sommige andere provincies ook of sommige andere provincies niet, dan gaat het College aan de slag 13

14 om extra geld te krijgen of overheveling van provincies die onderbenutting hebben. Dat is de strategie. In de begroting staat een boekhoudkundige verwerking ervan. Dhr. Haasken (VVD) vraagt of die overheveling nog wel mogelijk is in het kader van het ILG. Dhr. Bleker (gedeputeerde) verklaart dat in Den Bosch de afspraak is gemaakt dat de twaalf provincies gezamenlijk de onderuitputting periodiek in beeld brengen, onder enige begeleiding van het ministerie van LNV. Het ministerie van LNV zou het namelijk ook heel erg vinden wanneer er vijf provincies zouden zijn die veel meer hadden kunnen uitgeven en realiseren en zeven anderen, die aan het eind van die zeven jarige periode nog miljoenen op de bank hebben staan. Het is niet meer de systematiek van vroeger, dat het elk jaar kan. Er moet dus over gebikkeld worden. Het is echter wel een opening die tijdens het laatste overleg in Den Bosch is bereikt. De gedeputeerde heeft er niet al te grote verwachtingen van. Als de provincie echt een situatie krijgt dat zij meer kan realiseren, maar dat er te weinig geld is, dan heeft de provincie toch een politiek punt waar zij ook in Den Haag wel iets mee kunt. De provincie gaat het geld zo snel mogelijk opmaken, als er tenminste goede aankopen voor gedaan kunnen worden. In de begroting is het keurig verdeeld. Mw. Drees (PvdA) geeft aan dat de PvdA voorstander zou zijn van een andere strategie. Op blz. 18 van de evaluatie wordt gezegd dat de doelstelling 2018 overeind blijft. Dan zou het beter zijn om in de begroting die doelstelling te vertalen en aan te geven wat men nodig heeft om in 2018 die doelstelling te bereiken. Dat is die 250 ha met een inspanningverplichting om dat ook te gaan bereiken volgend jaar. Dat had de PvdA-fractie liever gezien dan dat... Wanneer men een kenner is, dan ziet men in de begroting dat die doelstelling al een beetje verlaten wordt. Dat blijkt uit het getal. In de woorden wordt de doelstelling echter niet verlaten. Dat wringt en daar is de PvdA niet blij mee. Dhr. Bleker (gedeputeerde) legt uit dat het College geen hoger bedrag in de begroting kan opnemen dan wat er is. Daar zou het College problemen mee krijgen. Er is een geweldig dispuut tussen de minister en de provincies over de vraag of het geld voor de realisatie van de EHS toereikend is of niet. Uiteindelijk is dit beslecht door de tijd op zijn beloop te laten en een procedureafspraak te maken. Dat is Dat is de realiteit die de twaalf provincies en het ministerie van LNV heeft afgesproken. Aanvalsplan EHS. De gedeputeerde heeft voor zich liggen het gisteren vastgestelde ontwerp-meerjarenprogramma landelijk gebied concept 3. Daar zitten de elementen waarmee men ten strijde gaat, worden daarin met naam en toenaam genoemd. Er is ook een prioritering van gebieden: welke gebieden pakt men eerst aan en welke later, ook omdat men als men wil aanvallen, men niet overal tegelijkertijd moet gaan aanvallen. Bij de bespreking van het PMJP zal dit wel aan de orde komen. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) informeert wanneer de Staten dat document krijgen. Dhr. Bleker (gedeputeerde) antwoordt dat het eind van de week zal worden verzonden. In de begroting heeft het College waar het gaat om de cofinanciering over de provinciale middelen voor het ILG. Die zitten ook in de cofinanciering gepland, zoals de gedeputeerde in de richting van dhr. Stevens heeft aangegeven. 14

15 Mw. Drees (PvdA) geeft aan dat de vraag was dat op blz. 225 staat dat de provincie de voorfinanciering terugbetaald krijgt uit eigen ILG-geld. De voorfinanciering betaalt de provincie zelf. Het moet echter terugbetaald worden met rijksgeld. Dhr. Bleker (gedeputeerde) bevestigt dit. Hij vervolgt zijn betoog met de relatie tussen de begroting en ontwerp-pmjp. In december wordt de Staten ter vaststelling het PMJP voorgelegd. Waar het gaat om het provinciale financiële deel zijn de Voorjaarsnota en de begroting bepalend. Er kan wat het College betreft dan ook niet meer een situatie ontstaan dat men extra bijplust uit eigen middelen op het PMJP. Wat nu in de begroting en in de meerjarenraming zit waar het gaat om cofinanciering sectorale kredieten, is het uitgangspunt en het kader voor het PMJP. Een nieuw College kan over de besteding van de vrije ruimte de cofinancieringsmiddelen beslissen en zou in theorie dus meer ruimte kunnen creëren voor eigen middelen voor het PMJP. Dat is een kwestie van collegeonderhandelingen en statenmeerderheden en daaraan voorafgaande verkiezingen. Dhr. Zorge (PvdA) stelt dat het Waddenfonds financieel niet terugkomt in de begroting. Hij vraagt hoe het dan zit met stapeling van subsidies en relaties tot andere subsidiemogelijkheden in het Waddenfonds en de ruimte die in de begroting is voor de toekomst. Dhr. Bleker (gedeputeerde) verklaart dat in de Voorjaarsnota en de begroting wel een voorzichtig bedrag is geraamd voor provinciale cofinanciering aan het Waddenfonds. Energie. Het lijkt alsof de provincie heel veel energienota s maakt. Vervolgens wordt de MEP-subsidie afgeschaft. Zowel tussen de nota s als tussen de stopzetting van een deel van het MEP ligt nogal een tijdsverloop. Het is niet zo dat die allemaal tegelijkertijd zijn gemaakt. Die zijn voor een deel ook uitvloeisel van elkaar, ook op verzoek van de Staten. De gedeputeerde voelt er niets voor om dit opnieuw samen te vatten in één Energienota. De vraag van dhr. Haasken waarom het budget voor de muskusratten is verlaagd. De gedeputeerde zegt toe dit via het verslag te beantwoorden. Opmerking secretaris: Bij het verzenden van het verslag was de toegezegde tekst nog niet beschikbaar. Mw. Bos (GroenLinks) vraagt of aan de beantwoording via het verslag ook kan worden toegevoegd hoe het met de vorderingen staat voor nieuw beleid. Dhr. Bleker (gedeputeerde) legt uit dat dit gewoon in het jaarverslag komt. Daar zijn afspraken over. Het wordt een apart hoofdstuk in het jaarverslag wat de voortgang in nieuw beleid is. De persleiding. De provincie is daar niet mee klaar. Het enige wat klaar is, is de sanering van de waterbodems op de zeven tot negen plaatsen waar dit nodig was. In de krant was te lezen hoe er veel tevredenheid bij de mensen was, met name ook over de wijze waarop het waterschap dit had opgepikt en de communicatie met de mensen die eraan grenzen. De proefsanering wordt dinsdagavond aangekondigd richting de mensen in Delfzijl. Het College hoopt de komende tijd ook duidelijkheid te krijgen over de vraag hoe het financieel allemaal te dekken is en wat eenieders aandeel daarin is. Dat is allemaal nog iets waar het College nu nog niet in een definitief stadium van afronding is gekomen. Het doel blijft Dan is de pijp schoon. 15

16 Er zijn enkele suggesties gedaan van de zijde van dhr. Van Dam over Middag- Humsterland ten aanzien van kerkpaden. Dat kan niet bij de begroting worden gedaan. Er is een uitvoeringsprogramma Middag-Humsterland, er zijn stuurgroepen Noord met ook programma s. Die worden ook geagendeerd, met name in de commissie Omgevingsbeleid en Wonen. Als het CDA vindt dat er op dat punt leemten zijn, dan moet het daar gebeuren, maar niet bij een begroting. Luchtkwaliteit. Het College is het eens met de opmerking over communicatie daarover. De gedeputeerde verwacht dat er binnen enkele werken een resultaat is van een quick scan over hoe het met de luchtkwaliteit in de provincie zit. De provincie zal daar dan ook actief over communiceren. Soms kan communiceren ook zijn dat wordt aangegeven dat het goed zit. Het verkeer komt dan ook aan de orde. Dhr. Bleker onthult dat men in Groningen niet in New York of Rotterdam woont al is dit is geen voorbode van de uitkomst van de quick scan. Algemeen milieubeleid, ontgrondingen en de gewijzigde budgetten. De gedeputeerde stelt voor om dit via het verslag te beantwoorden. Opmerking secretaris: Bij het verzenden van het verslag was de toegezegde tekst nog niet beschikbaar. Dhr. Bleker merkt op dat dhr. Haasken altijd grote belangstelling aan de dag legt voor alles wat bejaagd kan worden, of het nu knobbelzwanen zijn dan wel beverratten. Bij Borgercompagnie is in juli een bepaald soort vraatschade aan maïs gesignaleerd waarop een vermoeden van de aanwezigheid van een beverrat is gebaseerd. Deze beverrat is niet gevangen en er zijn sindsdien ook geen sporen van zijn aanwezigheid meer geconstateerd. Dat betreft de oude Veenkoloniën. Eind juni is er één enkele gevangen in de directe omgeving van Ter Apel en wel in het Ruitenbrokkerkanaal. Aangezien dit kanaal een rechtstreekse verbinding heeft met de Eems lijkt er sprake te zijn van een beverrat die illegaal de grens is overgestoken. Verder is er niets te melden. Gelet op de gedetailleerdheid van deze verslaglegging gaat de gedeputeerde ervan uit dat de ambtenaren van de buitendienst geen enkele beverrat ontgaat. Mw. Drees (PvdA) merkt op dat zij nog een derde vraag had gesteld over het ILG. De PvdA-fractie denkt dat als de waterschappen hun taken uitvoeren in het kader van de Kaderrichtlijn Water, daar allerlei projecten uit voortkomen die een bijdrage vormen aan dezelfde doelstellingen. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) gaat in op de mogelijke verlaging van de bijdrage aan de provincie Groningen ten aanzien van de hectares EHS die nog te wachten staat. Tegelijkertijd is het antwoord van de gedeputeerde dat het provinciale deel van de cofinanciering gelijk blijft. Dat zou betekenen dat er minder EHS aangekocht kan worden en dat de provincie de doelstelling dan zeker niet haalt. Uit de mededelingen van de gedeputeerde begreep dhr. De Vey Mestdagh dat de provincie misschien in staat is om in het eerste jaar nog wel de oude verhouding te houden. Hij vraagt of het dan niet voor de hand ligt om te kijken of alle EHS in het eerste jaar kan worden gekocht. Daar zou de provincie dan ook met de cofinanciering rekening mee moeten houden, anders kan zij dit niet eens. Dhr. Haasken (VVD) memoreert aan zijn vraag betreffende de bestuurlijke aansturing van de ILG-gelden, daar waar deze moeten landen in de provincie. Ten aanzien van de beverratten is dhr. Haasken tevreden wanneer hij hoort dat ze feitelijk zijn uitgeroeid. Naar aanleiding van de behandeling van de beverrattenkwestie zou ook mw. Bos nu heel tevreden moeten zijn. 16

17 Mw. Bulk (SP) wenst het naar aanleiding van het antwoord van de gedeputeerde te hebben over post 7302 (biologische landbouw). De gedeputeerde zegt dat in de begroting gelden staan waarmee de provincie het PMJP gaat cofinancieren. Dit is ook een post die daar ingevoegd wordt. Er staat nu echter helemaal niets opgenomen. Mw. Bulk vraagt de gedeputeerde of de provincie helemaal geen provinciaal geld uittrekt voor de biologische landbouw. Dhr. Bleker (gedeputeerde) gaat allereerst in op het laatste punt. Er is ontzettend veel ruimte voor goede projecten waar het gaat om biologische landbouw. Dit is zo, omdat de Staten er eerder mee hebben ingestemd dat er niet langer een apart krediet biologische landbouw is, maar dat er een breed krediet vernieuwing en verbreding landbouw is, waaronder biologische landbouw expliciet valt. Het kan dus betekenen dat er de facto in enig jaar zelf meer als het goede projecten betreft aan biologische landbouw kan worden besteed dan in de afgelopen jaren per krediet het geval was. Dat is drie à vier jaar geleden zo afgesproken. De waterschappen. Inderdaad, dat is wel een beetje een open punt. Verkeer en Waterstaat moet zich nog committeren aan een bijdrage voor het ILG. Dat zal in een later stadium plaatsvinden. Het College gaat de komende tijd ook het overleg aan met de waterschappen over hun bijdrage. Daarbij moet wel worden gezegd dat er nog geen concreet maatregelenbeeld is dat voortvloeit uit de waterkwaliteitsverbetering als gevolg van de Kaderrichtlijn Water. Die concretisering loopt dus inderdaad wat langzamer dan bijvoorbeeld kleinschalige waterberging, etc. De aansturing. Voorstellen daarvoor zijn aan te treffen in het ontwerp-pmjp dat de Staten zal worden toegezonden. Daarin is ook een uitgebreide passage in opgenomen over de verhouding tussen Staten en GS, maar ook over de verhouding tussen provinciebestuur en de regio s. Of dat voldoende is, zal blijken in de discussie. EHS in het eerste jaar. De gedeputeerde is zojuist gemeld dat vermoedelijk in het eerste jaar de helft van de korting op de EHS waar het gaat om de prijs per hectare wordt gecompenseerd. Dat komt er dus bij. De provincie kan dus als het ware voor een gemiddeld hoger bedrag per hectare kopen. De redenering van de minister is als volgt. De provincie hoeft zich geen zorgen te maken, want zij krijgt het geld op basis van de jaarlijks gestelde gemiddelde grondprijs in de provincie. Als het in de provincie per ha is, dan krijgt de provincie bij een taakstelling van 100 of 200 ha aankoop 100 of 200 x die grondprijs die het afgelopen jaar in de provincie aan de orde was. Het is de bedoeling om via zo n grondprijsmonitor te werken. De minister stelt vervolgens dat de provincie naar zijn vaste overtuiging met het geld dat er nu is, voldoende uit de voeten kan. Daar kan men lang met de minister over doorbakkeleien, maar als het 9:3 is dan mag men allang blij zijn dat men de helft van de korting die in 2007 wordt doorgevoerd terug kan halen. Het lijkt er nu op dat dit gelukt is. Aanvankelijk leek de minister te zeggen dat de provincie Groningen in 2007 helemaal de gemiddelde prijs zou krijgen. Toen heeft de gedeputeerde aangegeven dat men dan in 2007 veel zou kopen, en dan vooral dure bunders. Dan heeft men twee dingen: het geld en de grondprijsmonitor wordt opgehoogd. Het werkt zo ook door in de jaren daarna. Dhr. Bleker gelooft dat men dat in Den Haag ook door heeft gekregen. Het systeem werkt in zekere zin nog wel zo: de provincie heeft invloed op de bedragen in latere fase. Mw. Drees (PvdA) gaat in op het feit dat er 114 ha in de begroting staat, niet 250 ha. Voor de PvdA wringt het dat uit de evaluatie blijkt dat de doelstellingen worden vastgehouden en dat de kenner kan zien dat dit in de getallen niet tot uitdrukking komt. Zoiets moet naar inzicht van mw. Drees wel gesignaleerd worden. De gedeputeerde stelt dat als het geld er niet is, ook niet een hoger aantal ha s kan 17

18 worden opgenomen. Mw. Drees geeft aan dat de provincie ook elders geld zou kunnen vinden. Dhr. Bleker (gedeputeerde) verklaart dat er vele manieren zijn om geld te genereren. Er zijn provincies die zeggen dat op 300 ha EHS zes landgoederen kunnen worden gebouwd. De streekplannen, het POP en het bestemmingsplan dienen hiervoor gewijzigd te worden. Er wordt de mogelijkheid geboden tot zes landgoederen. Rijke mensen in grote huizen. Die kavels leveren zo een hoop geld op. Dat geld stellen deze provincies beschikbaar voor aankoop van EHS. In Limburg doet men dat: nieuwe landgoederen in de EHS leveren vreselijk veel geld op krijgt men voor een hectare bouwkavel. Daar kan men 10 ha extra EHS mee kopen. Dit staat overigens niet in het aanvalsplan. Dhr. Haasken (VVD) stelt dat dit in Drenthe ook vrij veelvuldig gebeurt. Daar wordt veel succes mee geboekt. Dhr. Bleker (gedeputeerde) heeft inderdaad gehoord dat men dat zelfs in Drenthe doet. Hij vindt dat echter geen goede zaak. De provincie heeft namelijk een bestemming, een doel... Dhr. Haasken (VVD) geeft aan dat het gewoon een vorm van particulier natuurbeheer is. Op een ander moment is de gedeputeerde daar heel positief over. Dhr. Bleker (gedeputeerde) merkt op dat dit het geval is als er nieuwe woningen op komen. Dhr. Haasken (VVD) oppert dat dit ook in de Blauwe Stad gebeurt. Ter realisering van de EHS aldaar moet er een aantal woningen gebouwd worden. Het principe is precies hetzelfde. Dhr. Bleker (gedeputeerde) geeft te kennen de politieke discussie daarover af te zullen wachten waar het gaat over het aanvalsplan. De voorzitter (microfoon staat uit) sluit het agendapunt af. Het is uiteraard een A- stuk. 9. Brief van GS van 23 juni 2006, nr /25/A.14, LGW (+bijlage) betreffende groenblauwe diensten Dhr. Meijndert (CDA) acht de teneur van de brief goed. Er worden mogelijkheden geschapen. Dhr. Meijndert kan dit positief beoordelen. Wel moet uiteraard de lijst nog worden vastgesteld door Brussel. Als die lijst er is, kan de provincie ermee aan de slag gaan. Mw. Bos (GroenLinks) wenst te vernemen hoe het College denkt over zo n provinciaal fonds, met name het voorbeeld van Overijssel. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) stelt dat er nu circa 2,65 km² erin zit. Groningen is 2341 km² of 1 promille. Daar is natuurlijk over nagedacht. Dhr. De Vey Mestdagh informeert of de gedeputeerde al ideeën heeft over de vraag aan wat voor soort grootheden gedacht moet worden als het over dit soort diensten gaat. 18

19 Dhr. Bleker (gedeputeerde) geeft aan dat hij wel ideeën heeft, maar dat deze notitie tot stand is gekomen op verzoek van de PvdA-fractie om informatie/mogelijkheden/varianten in beeld te brengen zodat de PvdA-fractie en mogelijk anderen dat bij hun verkiezingsprogramma en bij een nieuwe statenperiode zouden kunnen betrekken. Het College wil op dit onderdeel niet in een nieuwe statenperiode vooruitblikken. Mw. Drees (PvdA) dankt het College voor de notitie. De PvdA-fractie sluit zich aan bij het CDA. De voorzitter concludeert dat het stuk op de C-lijst wordt geplaatst. Vervolgens wordt agendapunt 12 in behandeling gegeven. 10. Brief van de IVN Natuur en Milieu werkgroep Haren van 1 juni 2006 betreffende begrenzing van het Nationaal Landschap Drentsche Aa- Hondsrug + een aanvullende brief d.d. 10 augustus 2006 De voorzitter heet de insprekers hartelijk welkom en geeft hen het woord. Hun betogen worden hier integraal weergegeven. Dhr. Duijm (IVN): Dank u wel, meneer de voorzitter. Mijn naam is Duijm. Ik wil graag het eerste deel van onze inspraak verzorgen, het meer algemene deel. Het Groningse deel van de Hondsrug is cultuurhistorisch en landschappelijk een bijzonder waardevol gebied. Het landschap tussen Haren en Noordlaren is vrij gebleven van grootschalige ingrepen. De karakteristieke situatie op de rand van de Hondsrug en de polders van het Hunzedal wordt alom geroemd. Helaas is het ons niet gelukt om een excursie in het gebied te organiseren, maar wij zijn ervan overtuigd dat de meerderheid van u daar toch al bekend is. Het IVN heeft in 1999 de gemeente Haren op basis van een uitgebreide inventarisatie gevraagd aandacht te schenken aan de beschermwaardigheid van de strook Onnen-Noordlaren. In 2002 heeft het IVN zich al gewend tot de voorbereidingscommissie Nationaal Landschap Drentsche Aa te Assen met het verzoek om een interprovinciale aanpak. Daar is tot nu toe niet veel van terecht gekomen. Inmiddels onderschrijft ook de gemeente Haren het belang van de instelling van het Nationaal Landschap. Dit sluit goed aan bij het vorig jaar vastgestelde Landschaps Uitvoerings Plan van de gemeenteraad Haren. Haren heeft Gedeputeerde Staten van Groningen gevraagd betrokken te worden bij de nadere begrenzing van het Nationaal Landschap, de uitwerking van de kernkwaliteiten en de opstelling van het uitvoeringsprogramma. Ook heeft de Monumentencommissie/Libau hierover positief geadviseerd. Men stelt: De hoge cultuurhistorische waarde van dit gebied valt samen met een hoge mate van kwetsbaarheid. Onder meer vanwege de aantrekkelijkheid als woon- en verblijfsgebied staat het landschap onder toenemende druk. De commissie is overtuigd van het belang van beschermende maatregelen. Het idee van het Nationaal Landschap wordt voorts gesteund een achttal organisaties, zoals Natuurmonumenten, Groninger Landschap, Waterschap Hunze en Aa's, Milieufederatie Groningen. De instelling van het Nationaal landschap Drentse Aa wordt dus door vrijwel alle betrokkenen onderschreven. De eerlijkheid gebiedt ons echter te zeggen dat in agrarische kring bedenkingen worden geuit omdat men beperkingen vreest voor de landbouw. De discussie richt zich dan ook met name op enerzijds de betekenis van het Nationaal Landschap voor de landbouw en anderzijds de grote cultuurhistorische betekenis van de Hondsrug, en in samenhang hiermee de wenselijke begrenzing van het Nationaal Landschap. Dhr. Wittenberg (IVN): Ik ga in op het punt landbouw. Het belang van de grondgebonden landbouw als drager van ons cultuurlandschap kan niet genoeg worden benadrukt. Het Nationaal Landschap legt geen beperkingen op aan de landbouw, integendeel. Het gebied ten zuiden van Haren is een historisch gegroeid agrarisch landschap. Het kleinschalige karakter verdient veel zorg en dit kan juist in het kader van een Nationaal Landschap veilig gesteld worden. De kleinschaligheid heeft juist in dit 19

20 verband de grootste kans om te overleven. Het Uitvoeringsplan kan gerichte maatregelen bevatten ter ondersteuning en verbreding van de bestaande agrarische bedrijven. Als voordelen van het deel uitmaken van een Nationaal Landschap moeten worden genoemd de toenemende bekendheid en status van zo'n gebied en ook de beschikbaarheid van fondsen ter ondersteuning. Dergelijke fondsen (o.a. uit Brussel) zullen bij voorrang aan Nationale Landschappen ten goede komen. Wat is de ontwikkeling in de landbouw en wat betekent dit voor het gebied? Van de 37 melkveehouders in 1987 zijn er nu nog maar 7 over. De afname van het agrarisch gebruik gaat vaak gepaard met vergroting van de stedelijke druk op het landschap. Ongecontroleerd leidt dit tot kwaliteitsverlies. Binnen de landbouw is een tendens naar verbreding van activiteiten. Zo is te verwachten dat de recreatiemogelijkheden verder zullen toenemen, waarbij de boeren zelf de mogelijkheden tijdig moeten aanpakken. In de provinciale Gebiedsvisie van 1992 en in het POP is al een duidelijke verdeling tussen landbouw en natuur vastgelegd. Daarin komt dus geen verandering. Deze gebiedsvisie krijgt zijn beslag in de landinrichting Haren. Ook daarin komt dus geen verandering. Kortom, in onze visie zijn die bedreigingen voor de landbouw dus niet aanwezig, integendeel, ze moeten worden omgebouwd naar kansen. Ik wil iets zeggen over de cultuurhistorie en de begrenzing die daaruit volgt. Het landschap is door de mens gevormd op basis van de natuurlijke gesteldheid van het gebied; aan weerszijde de twee rivieren - de Drentsche Aa en Hunze - en daar tussenin de Hondsrug. Het gebied heeft een bewoningsgeschiedenis van meer dan 5000 jaar. Vele cultuurhistorisch bijzondere relicten getuigen hiervan, zoals hunebedden en grafvelden. Maar ook de essen en esdorpen, zoals Noordlaren en Onnen. Het is in dat opzicht een rijk gebied. De relatie tussen beekdalen, de Hondsrug en de occupatie pleit vanuit het cultuurhistorisch perspectief voor het opnemen van de Hondsrug als landschappelijke eenheid binnen de begrenzing van het Nationaal Landschap. In de omschrijving van de term Nationale Landschappen staat in de Nota Ruimte dat het gaat om gebieden met gave cultuurlandschappen die zeldzaam zijn of die een voorbeeld zijn van een specifiek Nederlands cultuurlandschap. De relatie tussen het beeksysteem en de Hondsrug is zo n voorbeeld van een zeer specifiek en uniek Nederlands cultuurlandschap. Het trekken van de oostelijke begrenzing van het Nationaal Landschap op basis van de waterscheiding Drentsche Aa/Hunze zoals in de suggestie vanuit Drenthe, omdat daar het grootste deel van het Nationaal Landschap ligt is niet zinvol en niet wetenschappelijk. Verondersteld is kennelijk dat deze waterscheiding op Rijksstraatweg, via de Hoge Hereweg naar de Zuidlaarderweg loopt. Er is echter ter plaatse op de Hondsrug geen duidelijke lineaire waterscheiding. Het zou ook inconsequent en dus onjuist zijn om dit deel van onze Hondsrug te verdelen in een deel dat niet en een deel dat wél tot het Nationale Landschap behoort, zeker ook omdat oostelijk van de Hoge Hereweg juist bijzondere de essen en esdorpen gevonden worden, zoals Noordlaren en Onnen cultuurhistorisch en landschappelijk is dat dus een zeker zo belangrijk gebied. In aansluiting op de definitie van Nationaal Landschap zou de oostgrens gelegd moeten worden aan de oostelijke voet van de Hondsrug. Het gebied Onnen-Noordlaren, aan weerszijden van de cultuurhistorisch zo belangrijke weg Onnen- Noordlaren wordt dan opgenomen. De weg is landschappelijk uniek met aan de ene kant de heuvelige Hondsrug en aan de andere kant de fraai zichtbare afhelling naar de Hunzelaagte met het prachtige ruime uitzicht. Op een kaartje is dit inmiddels ook door de provincie Groningen uitgewerkt. Samenvattend: De betekenis van het Nationaal Landschap is gelegen in: 1. de kansen voor de agrarische sector, met name ondersteuning en verbreding; 2. de geldstromen hoe beperkt ook kunnen helpen om ontwikkelingen opgang te brengen; 3. het gebied wint aan prestige en bekendheid als Groene Parel van het Noorden de gemeente Haren schermt daar graag mee wat goed is voor de economie, met name voor de toeristisch/recreatieve sector. De voorzitter informeert of er nog vragen zijn vanuit de commissie aan beide insprekers. Dit blijkt niet het geval. Hij stelt het punt ter bespreking aan de orde. 20