3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (m.b.t. de geagendeerde onderwerpen) Er hebben zich geen insprekers aangemeld.

Transcriptie

1 Verslag van de vergadering van de Statencommissie Landschap, Water en Milieu (commissie I), gehouden op woensdag 16 juni 2004 van uur tot uur in de Blauwe Zaal (C319) van het Provinciehuis te Groningen. Aanwezige leden: dhr A. Maarsingh (voorzitter, CDA), dhr L.A. Meijndert (CDA), J.W. Veluwenkamp (PvdA), dhr D. Bultje (PvdA), mw J.M. Drees (PvdA), dhr W. Haasken (VVD), dhr E.J. Luitjens (VVD), mw I.S. Bulk (SP), dhr H. Hemmes (SP), dhr J. Roggema (ChristenUnie); dhr T.J. Zanen (PvhN), mw D.J. Hoekzema-Buist (PvhN), dhr P.G. de Vey Mestdagh (D66), mw A.F. Bos (Groen- Links), dhr H.C. Moll (GroenLinks). Afwezig: dhr A.A. van Dam (CDA), dhr K.J. Havinga (PvdA). Voorts aanwezig: dhr T.A. Musschenga (gedeputeerde), dhr H. Bleker (gedeputeerde); dhr D.P. Sennema (secretaris); dhr H. Wolf, dhr E.J.W. Roels, dhr M. van der Velde (ambtelijke bijstand); dhr Th. Poggemeier (Verslagbureau Groningen, verslag E.J.R. ter Veldhuis). 1. Opening en mededelingen De voorzitter opent de vergadering en heet een ieder van harte welkom, ook de aanwezige studenten van AOC Terra. Na de vergadering zal de groep die de voorbereiding van de dossiers ter hand neemt bij elkaar komen. Er zijn berichten van verhindering van dhr Havinga en dhr Van Dam. Er is een werkbezoek voorgenomen op 25 augustus aan de Stichting Landschapsonderhoud Groningen. Men gaat er vanuit dat de deelnemers de hele dag beschikbaar hebben. De commissieleden zullen zo spoedig mogelijk de invulling van dit werkbezoek vernemen. Dhr Haasken (VVD) meldt zich af voor het voorgenomen werkbezoek. De voorzitter wenst te vernemen of de commissieleden de voorkeur geven aan een werkbezoek dat niet de hele dag duurt, maar bijvoorbeeld een ochtend. Er is een aantal verzoeken voor werkbezoeken. Deze werkbezoeken worden om praktische redenen bijvoorkeur op één dag gecombineerd. Mw Bos (GroenLinks) vraagt of er dan sprake is van een bezoek aan één of aan twee organisaties. Dhr Sennema (secretaris) legt uit dat het één organisatie betreft, te weten Stichting Landschapsonderhoud Groningen. Daarnaast is er net een uitnodiging binnengekomen van Hunze en Aa s om in september of oktober een werkbezoek te houden. Zoals de voorzitter aangeeft zou dit goed kunnen worden gecombineerd, zodat minder dagen opgaan aan werkbezoeken. Mw Bos (GroenLinks) vraagt of beide werkbezoeken derhalve zullen worden gecombineerd. De voorzitter antwoordt bevestigend. Als de commissieleden echter aangeven de voorkeur te geven om telkens een halve dag op pad te gaan, dan zal daar gehoor aan worden gegeven. Dhr Roggema (ChristenUnie) merkt op dat hij liever twee werkbezoeken op één dag aflegt. Het is beter om het kort, flitsend en hevig te houden dan alle werkbezoeken uit te rekken, want dit zou ten kost gaan van de kracht. 1

2 De voorzitter stelt vast dat de commissie de voorkeur geeft aan het combineren van werkbezoeken op één dag. 2. Regeling van werkzaamheden - voorstellen vreemd aan de orde van de dag Er zijn geen voorstellen vreemd aan de orde van de dag. - vaststellen van de agenda Dhr Hemmes (SP) stelt voor om voortaan te vergaderen in de Statenzaal. Hij hoort meer geluiden van collegae die dit prefereren. Dhr Roggema (ChristenUnie) wenst hier verder niet op in te gaan gezien zijn reactie voor aanvang van de vergadering. De voorzitter geeft te kennen niet te weten of er problemen zijn om de vergadering te plaatsen. Hij erkent dat de huidige vergaderruimte zeer warm is. Er zal intern overleg over plaatsvinden. De voorzitter constateert dan in elk geval niemand tegen het voorstel van dhr Hemmes is. 3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (m.b.t. de geagendeerde onderwerpen) Er hebben zich geen insprekers aangemeld. 4. Vaststelling verslag van de Commissie Landschap, Water en Milieu van 12 mei toezeggingenlijst Mw Drees (PvdA) stelt dat in de eerste regel op pagina 11 de zin In de gebiedscommissie is het besproken en de uitkomst is goed veranderd zou moeten worden in In de gebiedscommissie is het besproken. Zij bedoelde met de zin aan te geven dat het goed is dat het is besproken, niet dat de uitkomst goed is. De voorzitter vraagt of iemand naar aanleiding van het verslag nog vragen heeft. Dhr Veluwenkamp (PvdA) geeft aan zich te herinneren dat in de loop van de vorige vergadering is gesproken over de nota Actualisatie Natuurbeleid. Er zijn hierover enkele vragen gesteld. De gedeputeerde heeft toen aangegeven dat deze vragen schriftelijk zouden worden beantwoord. Mw Drees (PvdA) mist bij de toezeggingen de kwestie over de hectares. Dit was nog niet duidelijk. Het zou goed zijn te noteren dat deze toezegging nog staat om te worden beantwoord. Het betreft het verschil in hectares in de PUPs. Dhr Bleker (gedeputeerde) stelt voor om het in de vragenreeks mee te nemen. Daarin zal ook de toezegging onder 3 worden meegenomen. Het zal in dezelfde brief aan de Staten worden neergelegd. De voorzitter accordeert dit voorstel. Toezegging 1 Deze toezegging blijft staan. Toezegging 2 Dhr Musschenga (gedeputeerde) stelt dat dit een zaak van de Staten is. Toezegging 3 Deze toezegging is zo-even door dhr Bleker behandeld. Toezegging 4 Deze toezegging blijft staan. 2

3 De voorzitter concludeert dat het verslag en de toezeggingenlijst hiermee zijn vastgelegd. 5. Mededelingen gedeputeerden Dhr Bleker (gedeputeerde) deelt mee dat het College vanuit IPO tracht de Tweede Kamer ertoe te bewegen om voor de bespreking van de agenda Vitaal Platteland door de minister van LNV in elk geval één onderdeel gewijzigd te krijgen, namelijk het onderdeel waarbij de minister aangeeft dat er geen rijksgeld meer zal komen voor de provinciale ecologische verbindingszones. De minister heeft gesteld dat, behoudens daar waar harde juridische verplichtingen zijn aangegaan, er vanaf eind mei geen geld meer beschikbaar zal worden gesteld voor de aankoop, verwerving en inrichting van provinciale ecologische verbindingszones, met uitzondering van de gebieden waar de zones samenvallen met de robuuste zones. Dat is overigens bij een reeks van provinciale zones in de provincie Groningen het geval. Als de minister op dit punt niet wordt gecorrigeerd zal de financiering voor een aantal provinciale ecologische verbindingszones althans van rijkszijde vervallen. Het College wacht af hoe het verder zal verlopen en zal nader bezien hoe om te gaan met een situatie waarin alles blijft zoals het is. Begin juni heeft het College vast moeten stellen dat door het ministerie van LNV in te vullen voorwaarden voor het aanwijzen van ganzenfoerageergebieden niet of ontoereikend zijn ingevuld. Er was onvoldoende duidelijkheid van de zijde van het ministerie geboden op het punt van vergoedingen, op het punt van maatregelen die niet deelnemende grondeigenaren in foerageergebieden kunnen nemen om hun gewassen te beschermen en nog enkele zaken. Dit leidt ertoe dat het College het ministerie van LNV hiervan formeel op de hoogte stelt en aangeeft dat door het niet tijdig geven van duidelijkheid op de essentiële punten het College zich niet meer gebonden acht aan de landelijke afspraak om op 1 oktober die foerageergebieden aangewezen te hebben. Het College zal wel zijn best doen om deze datum te halen, maar wanneer het College formeel correct wenst te handelen - met terinzagelegging, inspraak, et cetera - moet worden vastgesteld dat de duidelijkheden er te laat zijn, respectievelijk te laat zijn gekomen. Dit zal een dezer dagen in de richting van minister Veerman worden gemeld. Het betekent dat het College zich wel blijft inspannen voor het realiseren van de foerageergebieden, maar dat het precieze spoorboekje van het landelijk akkoord en de minister niet meer geheel conform dienstregeling functioneert. Het College acht zich derhalve ook niet aansprakelijk voor schade die dientengevolge zou kunnen ontstaan. De filosofie was dat als de provincie de foerageergebieden niet op tijd voor elkaar zou hebben, de schade voor rekening van de provincie zou komen. Mw Bos (GroenLinks) vraagt of de oude regeling van kracht blijft en of het College er zeker van is dat de provincie geldt krijgt. Dhr Bleker (gedeputeerde) legt uit dat de regeling voor vergoeding van schade geldt krachtens de regels van het Faunafonds. Dhr Haasken (VVD) is benieuwd naar datgene wat onlangs is gepresenteerd aan de betrokken landbouwers. Hij heeft begrepen dat datgene wat is gepresenteerd dezelfde avond weer is teruggetrokken. Het roept toch de suggestie op dat de provincie nu haar plan heeft gepresenteerd in het verlengde van afspraken die er zijn gemaakt. Het is dan enigszins merkwaardig om nu te horen dat het Rijk onvoldoende de voorwaarden heeft ingevuld. Dat wist het College op dat moment ook. Dhr Bleker (gedeputeerde) geeft aan dat het College al in maart is begonnen, ook in overleg met de terreinbeherende organisaties en de NLTO, om de procedure te starten tot aanwijzing van foerageergebieden. Het College heeft dit gedaan om zich aan de landelijke afspraken te houden en in de verwachting dat er tijdig regelingen zouden komen met betrekking tot vergoeding en dergelijke. Vastgesteld moet worden dat deze regelingen, de procedures in ogenschouw nemend, niet voldoende tijdig aanwezig zijn. Ook op de betreffende avond is nogmaals gebleken dat op een aantal punten de onduidelijkheid zodanig van belang is voor medewerking in de gebieden dat het College op dat moment de conclusie heeft getrokken dat het beleid wel wordt voortgezet, maar dat er geen garanties meer kunnen worden afgegeven dat het tijdpad van het ministerie van LNV kan worden gevolgd. Het College heeft een vijf- of zestal gebieden gepresenteerd die, kijkend naar het huidige eetgedrag en 3

4 verblijf van ganzen, zich het meest zou lenen om aangewezen te worden als foerageergebied. Hier bestaat ook een handleiding voor hoe dit moet gebeuren. Nagegaan moet worden waar de ganzen verblijven, waar ze zich voeden en waar de schade het grootst is. Dit leidt tot de aanwijzing van de gebieden. Het is immers niet logisch om gebieden aan te wijzen waar mensen al tijden geen gans meer hebben waargenomen. De gebieden waar de ganzen verblijven en eten zijn ongeveer bij het College bekend. Ze zijn op de bewuste avond ook besproken. De discussie betreft niet zozeer de gebieden, maar de regelingen die voor mensen gelden in deze gebieden. Daar heeft het ministerie nog iets te doen. Dhr De Vey Mestdagh (D66) vraagt zich af hoe de samenhang is tussen de mogelijkheid tot het aanwijzen van gebieden en de vergoedingen en regelingen, enzovoorts. Hij interpreteert de woorden van de gedeputeerde zo, dat het samenhangt met de inschatting van het belang die de mensen zelf moeten kunnen maken met betrekking tot het aanwijzen van een gebied. In feite is het derhalve geen bestuurlijke belemmering om een gebied aan te wijzen, maar het is Dhr Bleker (gedeputeerde) reageert, stellende dat de procedure op zich kan voortgezet ten aanzien van het aanwijzen van de gebieden. Het leidt er alleen toe dat er een kaart is met een zestal gebieden, zonder dat er boeren en grondbezitters zijn die van de regelingen gebruik wensen te maken. Daar zijn de ganzen niet bij gebaat. De gedeputeerde geeft te kennen niet te voelen voor iets wat alleen maar in het Provinciehuis op een kaart staat. De 5000 hectare is bedoeld als bescherming van de overige hectare landbouwgrond. Wanneer het echter niet werkt omdat er geen medewerking is en men niet aan de regelingen mee wil doen, leidt het tot niets. Mw Bos (GroenLinks) interrumpeert en stelt dat het überhaupt de vraag is of het tot iets leidt. Dhr Bleker (gedeputeerde) oppert dat dit bijna met alles het geval is. Als het echter alleen maar een kaart is met foerageergebieden dan is het zeker dat het tot niets leidt. Wanneer er een kaart is met medewerking en actief beheer bestaat in elk geval de kans dat het tot iets leidt. 6. Rondvraag Er zijn geen vragen. 7. Ingekomen stukken (ter kennisneming) a. Brief van mei 2004, nr /20/A.15,LG, betreffende stand van zaken grondverwerving EHS 2004 b. Brief van 18 mei 2004, nr a/20/A.17,LW, betreffende prestatieovereenkomst 2004 Dienst Landelijke Gebied Provincie Groningen c. Brief van 14 mei 2004, nr /20/0A.19,LG, betreffende aanvullende opdracht project "vrijwillige weidevogelbeheer 2004" d. Brief van 14 mei 2004, nr a/20/A.37,LW, betreffende opmerkingen op rapport "Zwelklei-onderzoek" van Groundcontrol e. Brief van juni 2004, nr /23/A.17,MTZ, betreffende bestuursovereenkomst handhavingsamenwerking Waddenzee Mw Drees (PvdA) geeft de wens te kennen de eerste twee brieven te willen bespreken. Het dilemma is echter dat een verzoek tot agendering voor de volgende commissievergadering inhoudt, dat in de tussentijd de Statenvoordracht voorfinanciering reeds wordt besproken. Mw Drees stelt voor om de opmerkingen met betrekking tot beide brieven te maken bij de behandeling van het onderwerp voorfinanciering later in de vergadering. Wellicht kunnen de brieven op deze wijze nu al worden meegenomen, wanneer dit de goedkeuring van de commissie kan wegdragen. 4

5 De voorzitter geeft aan dat commissieleden de vrijheid hebben om, wanneer een onderwerp aan de orde is, daar het nodige over te zeggen. Hij verzoekt wel om de bijdrage kort te houden als het over dit punt gaat. De voorzitter bepleit een win/win-methodiek. Mw Drees (PvdA) vraagt of de voorzitter prefereert dat zij de opmerkingen nu reeds maakt. De voorzitter antwoordt bevestigend. Mw Drees (PvdA) stelt ten aanzien van de brief over de stand van zaken grondverwerving EHS 2004 dat het op zich een goed idee is om de Staten geregeld op deze wijze verslag te doen. Zij merkt op dat het praktisch gezien nog beter was geweest wanneer de brief een week eerder was verstuurd, zodat de Staten al inzicht hebben in de stand van zaken bij de Jaarrekening. Het is te begrijpen dat het een hele puzzel is, iets wat maandagavond bij de presentatie in de commissie van het beleidsonderzoek Natuur en Landschap ook ruimschoots aan bod is gekomen. Mw Drees zegt gestruikeld te zijn over punt 3 op bladzijde 2: Het aanbod van grond in het zuidelijk Westerkwartier is hoger dan ingeschat en veel hoger dan elders. In januari heeft de gedeputeerde nog aangegeven dat de landinrichting daar wordt ingezet omdat het in het Westerkwartier niet zo goed ging. Het is derhalve positief. Voorts staat er: Dit vraagt om prioritering. De provincie stelt veel geld ter beschikking voor voorfinanciering. Mw Drees wenst te vernemen of dit nog niet voldoende is en of het niet mogelijk is om wanneer het op het laatste moment - bijvoorbeeld in november - lijkt te knellen, het College bij de Staten met dit probleem terugkomt, zodat de Staten naar een oplossing kunnen zoeken. Buurmansland is één keer te koop, maar dit geldt in feite voor al het land. Mw Drees zou het betreuren dat er in het Westerkwartier iets blijft liggen omdat er aan het eind van het jaar niet voldoende geld blijkt te zijn. De voorzitter acht het goed om over de vragen van mw Drees niet te discussiëren, want de vragen zijn nu bij de gedeputeerde bekend. Wanneer de gedeputeerde kans ziet de vragen bevredigend te beantwoorden, wil de commissie hem dat niet ontzeggen. Dhr Bleker (gedeputeerde) legt uit dat in de nota Voorfinanciering Ecologische Hoofdstructuur staat aangegeven dat het College de voorfinanciering specifiek inzet voor aankoop van gronden die niet meer uit het reguliere budget zouden kunnen worden aangekocht. In dat geval moet het gaan om gronden die leiden tot afronding van natuurlijke beheergebieden. Wanneer ergens in de periferie van de EHS een los stuk grond te koop is dat verder is omgeven door landbouwgrond, komt dit stuk grond niet in aanmerking voor aankoop via het voorfinancieringbudget. Betreft het echter een lap grond dat reeds grotendeels is omringd door gronden die in eigendom of in beheer zijn voor natuur, en de provincie heeft onvoldoende middelen, dan komt deze grond wel in aanmerking. Dat wordt in de brief bedoeld met prioritering. Het College heeft momenteel een kaart in voorbereiding, waarin het College prioritaire percelen benoemt, percelen die het College graag zou willen verwerven dan wel in agrarisch particulier natuurbeheer zou willen geven, omdat die daarmee leiden tot afgeronde eenheden. Voor het overige houdt het College zich aan het budget dat de Staten hebben vastgesteld. De gedeputeerde acht het sympathiek wanneer mw Drees voorstelt om de gedeputeerde tussen Kerst en Oud en Nieuw te laten terugkomen om een aankoop te financieren die niet binnen het budget kan. Dit is natuurlijk niet mogelijk. Bovendien gaan de aankopen evenmin over één nacht ijs. Dat is naar inzicht van de gedeputeerde niet het probleem. De voorzitter stelt dat mw Drees volgens hem bedoelde, dat indien er onverhoopt sprake is van tegenvallers men zou het ook meevallers kunnen noemen dat er nog geld beschikbaar is en er grond te koop is, dan zou dit geld moeten worden benut. De gedeputeerde is echter geen ondernemer. De voorzitter is van mening dat de gedeputeerde zijn werk op dat punt goed kan doen. Dhr Veluwenkamp (PvdA) heeft een vraag over brief c met betrekking tot vrijwillig weidevogelbeheer Er wordt 9000 euro gegeven aan Landschapsbeheer Groningen om een financieel gaatje te overbruggen dat ontstaat omdat subsidie aan agrarische natuurverenigingen pas later binnenkomt dan is vereist. Landschapsbeheer Groningen is natuurlijk een serieuze organisatie. Dhr Veluwenkamp informeert of deze subsidie louter om deze technische reden is verleend. Indien dit het geval is, zou dit bedrag ook in de vorm van een lening verstrekt kunnen worden. Na ontvangst van de subsidie van de rijksoverheid kan na afloop van de overbruggingsperiode van zes jaar het bedrag weer teruggegeven worden. Of betreft het een poging om meer te doen voor dit beleidsterrein? 5

6 Dhr Bleker (gedeputeerde) antwoordt dat dit laatste ook het geval is. Landschapsbeheer kan op deze manier ervoor zorgen dat iets meer aandacht wordt geschonken aan het begeleiden, het scholen van vrijwilligers om het weidevogelbeheer gestalte te geven. De gedeputeerde is gemeld dat met relatief geringe middelen vrij veel vrijwilligers een steuntje in de rug kan worden gegeven om het werk goed te verrichten. De afweging is dan snel gemaakt. Bespreekpunten 8. Brief van 14 mei 2004, nr /12/A.10,MB, betreffende evaluatie 2003 en jaarplan 2004 nota "Met preventie naar Duurzaam Ondernemen" Dhr Bultje (PvdA) beschouwt de afbakening en de definitie met betrekking tot dit punt problematisch, omdat bijvoorbeeld in het Uitvoeringsprogramma het begrip preventie vrij breed wordt gedefinieerd: er wordt niet alleen ingezet op het besparen op hulpstoffen en andere bronnen, maar ook besparing van energie en water en het beperken van het ontstaan van afvalstoffen aan de bron. Voorts is het een doelstelling om ook het begrip duurzaam ondernemen nader te ontwikkelen. In het hele proces is het tamelijk lastig om te duiden wat wel bij een dergelijk project hoort en wat niet bij een dergelijk project hoort. Dhr Bultje kan zich voorstellen dat projecten als Costa Due en Energy Valley ook bij dit programma worden betrokken. Het stuk is voor het overige goed. In de evaluatie 2003 staat dat de afstemming van het beleid met gemeenten plaatsvindt via het project Duurzaam Groningen. Dit project wordt deze maand afgerond. De PvdA-fractie informeert derhalve of de afstemming met gemeenten daarna desondanks verder zal gaan. Dhr De Vey Mestdagh (D66) gaat in op de circa dertig vergunningen in eerste instantie met betrekking tot preventie in het vergunningenstelsel. De bedoeling is om voor eind 2005 alle vergunningen van de provincie Groningen op orde te hebben met betrekking tot preventie. In het stuk staat aangegeven dat de komende twee jaar de circa dertig vergunningen uit het vergunningenbestand van de provincie waarin preventiemaatregelen nog niet zijn opgenomen worden aangepast. Wanneer dit het geval is, dan vergt dit een planning. D66 informeert hoe deze planning er uitziet. Betekent dat de dertig vergunningen waarvan sprake is in 2004 allemaal zullen zijn aangepast? Ketelbeheer. Dit is naar opvatting van dhr De Vey Mestdagh een aantrekkelijke methode om aan dit onderwerp te werken. Het spreekt D66 aan dat daar een aantal zaken in wordt voortgezet. De evaluatie van duurzaam ondernemen. Uit de tekst blijkt dat het evaluatierapport eind april reeds is verschenen. Dhr De Vey Mestdagh zou inzage in dit rapport toejuichen. Dhr Roggema (ChristenUnie) merkt op dat Duurzaam Groningen deze maand wordt afgerond. De vraag rijst daarbij hoe een en ander zal worden gecontinueerd, met name de samenwerking met de gemeenten. Een belangrijk punt is voorts er wordt ook aan gerefereerd duurzaam ondernemen in het onderwijs. De ChristenUnie informeert of er ten aanzien van het betrekken van het onderwijs bij duurzaam ondernemen voor de komende jaren plannen bestaan. Indien dit het geval is, waaruit bestaat dan deze betrokkenheid van het onderwijs? Dhr Moll (GroenLinks) gewaagt van het feit dat middels de korte brief wordt gerept over programma s die al lang lopen. Eigen aan programma s is dat ze op een gegeven moment aflopen. Voor het ene programma is een afloop in 2005 voorzien, waarbij sprake is van een jaarplan. Duurzaam ondernemen is onlangs afgesloten. Het roept de vraag op en dhr Moll geeft aan in dat opzicht de neiging te hebben meer naar de toekomst te kijken hoe een en ander moet worden voortgezet. Costa Due en Energy Valley zijn grote projecten die midden in de problematiek staan, maar die ook zeer specifiek ofwel op een gebied zijn gericht ofwel op een systeem zijn gericht. Het idee dat in deze programma s is opgenomen, is om op wellicht kleine schaal met de actoren die aan de slag moeten gemeentes, bedrijven zelf bezig te gaan. Het zou goed zijn als het College en hiertoe wenst dhr Moll het College uit te dagen, terwijl GroenLinks hier positief in mee wenst te denken ook op dat niveau nieuwe activiteiten kan definiëren. De vraag met betrekking tot de toekomst wenst dhr Moll in die richting toe te spitsen, zodat de provincie niet louter de belangrijke grote zaken aanpakt, maar ook want dat is naar opvatting van dhr Moll de kracht van deze programma s geweest in kleine 6

7 verbanden aan kleine zaken te werken, die uitstraling hebben naar de rest. De GroenLinks-fractie is benieuwd naar het antwoord van de gedeputeerde inzake de toekomst. Mw Hoekzema-Buist (PvhN) acht het stuk een heldere evaluatie. Op bladzijde 3 wordt bij het Jaarplan 2004 gewag gemaakt van de cursus verruimde reikwijdte. De PvhN informeert hoeveel gemeenten aan deze cursus deelnemen. Betreft het een verplichting of een vrijwillige cursus? Voorts wordt op bladzijde drie onder Overheden geven zelf het goede voorbeeld gesteld dat er geen grote misstanden zijn geconstateerd. Mw Hoekzema vraagt het College of er derhalve wel sprake is van kleine misstanden en in welke mate deze voorkomen. Dhr Luitjens (VVD) kwalificeert het stuk als helder. Het roept inderdaad de vraag op hoe een en ander in de toekomst moet worden gecontinueerd. Dhr Meijndert (CDA) vindt het belangrijkste aspect dat de resultaten ter evaluatie zullen worden gebruikt bij de toekomstige vergunningverlening, dat kortom vooruit wordt gekeken en er iets mee wordt gedaan. Het opzetten van een project is één ding. Dhr Meijndert spreekt zijn verbazing uit over het feit dat er nog dertig vergunningen niet voorzien zijn van preventiemaatregelen. De provincie is immers reeds een decennium met hergebruik en preventie doende. Bij het Jaarplan staat dat het evaluatie rapport zal worden aangeboden. Welke rol wenst het College in te nemen? Is het de bedoeling nieuwe programma s te maken die boven onze wettelijke plicht uitgaan? Dhr Musschenga (gedeputeerde) stelt vast dat er vrij veel vragen zijn gesteld met betrekking tot het lopende programma, dat in feite al de revue is gepasseerd en waarover nu een tussenstand over het afgelopen jaar en het voornemen voor 2005 wordt gemeld. De basis van het beleid wordt gevormd door het programma , want dit is door de Staten vastgesteld. Het programma Duurzaam Groningen. Kortgeleden is dit programma afgesloten. In het programma heeft het College de mijlpaal gezet, met name ten aanzien van MKB-bedrijven want daar ging het in feite om. Het College is nog niet zover dat besloten wordt op dezelfde wijze voort te gaan. Momenteel wordt afgewogen of in dezelfde sector op dezelfde wijze nog slagen moeten worden gemaakt. Inventariserend blijkt dat er nog een aantal zaken niet zijn voltooid. Deze zaken moeten naar inzicht van de gedeputeerde sowieso worden doorgezet en afgewerkt. In dezelfde sfeer wordt met het MKB nagegaan of er zaken zijn op te tuigen en in welke setting dit zou moeten gebeuren. De samenwerking is in feite zoals deze met alle projecten was opgezet en is nu afgesloten. De gedeputeerde acht het goed om zaken af te sluiten en zich vervolgens te realiseren dat men verder moet. Het betekent echter niet bij voorbaat dat het College op dezelfde wijze verder zal gaan. Het kan breder zijn, ook naar andere sectoren toe. Er wordt hierbij bovendien zoals dhr Moll ook aangeeft niet gedacht aan alleen maar de beide grootschalige projecten, maar met name ook de andere. De grootschalige projecten hebben hun eigen ritme en zijn op een aparte manier bezig. Het College wenst met name in kleinschalige sfeer programma s op te zetten. De heer Musschenga geeft aan samen met gedeputeerde Gerritsen af te wegen op welke wijze dit gestalte dient te krijgen. Het College heeft zo langzamerhand reeds vele zaken op de rails gezet. Inderdaad kan ook een aspect als energie bij dergelijke projecten worden betrokken. De projecten moeten nuchter, met twee benen op de grond, worden opgetuigd waar men mee vooruit kan. Dit vraagt nadere afweging door het College. Zodra het College besluiten heeft genomen zal het de Staten als eerste informeren. Het rapport kan de Staten ter beschikking worden gesteld (is inmiddels toegezonden). Onderwijs. Het College heeft aangegeven op grond waarvan en waarmee de provincie het komende jaar voortgaat. Ook daar dienen zich echter steeds weer nieuwe vragen aan, die het College tracht mee te nemen. De commissie dient deze programma s derhalve niet te beschouwen als beperkt tot initiële uitgangspunten. Dit kan met dit thema volgens de gedeputeerde niet. Alles moet worden aangegrepen. De gedeputeerde geeft te kennen dat hij het aantal deelnemende gemeenten aan de cursus verruimde reikwijdte moet laten opzoeken. Zie bijlage bij het verslag. Het zal aan het verslag worden toegevoegd. Bij het plegen van onderzoek en bij evaluatie is er altijd wel sprake van enkele zaken die anders of iets beter hadden gekund. Voor het overige is er niets aan de hand. Dit wordt simpelweg op een eerlijke manier opgeschreven. De gedeputeerde stelt dat de 7

8 Staten gewend zijn aan het feit dat hij de zaken bij de naam noemt, zodat de Staten goed op de hoogte zijn. Wel beseft de gedeputeerde dat dit een vraag kan oproepen. Samengevat is het College druk doende om af te wegen welke lijn voor de toekomst zal worden gekozen. De Staten zullen hierover zo spoedig mogelijk worden geïnformeerd. Het programma zal in elk geval doorgaan, zoals dit is afgesproken. Dhr Bultje (PvdA) roept zijn vraag in herinnering met betrekking tot de afstemming met de gemeenten. Dhr Musschenga (gedeputeerde) legt uit dat de afstemming met de gemeenten onderdeel is van de huidige afweging. De provincie is voortdurend met gemeenten op de betreffende thema s bezig om na te gaan wat de gemeenten willen en niet willen. Het College loopt daar prominent tegen het feit aan dat de gemeenten weinig menskracht hebben om allerlei nieuwe thema s te ontwikkelen en met projecten mee te doen. Het betekent dat de provincie ook andere wegen moet zoeken. Dit wordt in regioverband gedaan, zoals Regioraad Noord-Groningen of Streekraad Oost-Groningen, want mogelijk kunnen gemeenten gezamenlijk wel meedoen. Dit verschilt per gemeente. De voorzitter dankt de gedeputeerde voor de beantwoording. 9. Brief van 14 mei 2004, nr /20/A.16,LG (bijlage), betreffende nota provinciale voorfinanciering ecologische hoofdstructuur en grondverwerving in landinrichtingsprojecten Dhr Luitjens (VVD) beschouwt de brief als een informatief stuk waarin wordt aangegeven hoe het College om wil gaan met de beperkte middelen er dient prioritering plaats te vinden om voorfinanciering te doen, zowel voor aankoop EHS als landinrichting. Het is vooral van belang dat duidelijk naar voren komt wat de mogelijkheden zijn om de voorfinanciering terugbetaald te krijgen. De VVDfractie is van mening dat voldoende voorzorgsmaatregelen zijn ingebouwd. Dhr Meijndert (CDA) licht toe dat voorfinanciering is opgenomen in het bestuursprogramma, derhalve is het CDA voorstander van voorfinanciering. Het gaat nu om de invulling. De invulling zoals in de brief verwoord kan rekenen op de steun van de CDA-fractie, vooral gericht op afronding en inrichting van natuurgebieden. Niet alleen aankoop van natuurgebied is van belang, ook inrichting. Er dient vertrouwen te worden gekoesterd en een impuls te worden gegeven aan de voortgang van projecten. De projecten moeten niet blijven hangen waar wel mogelijkheden worden geboden. Mw Drees (PvdA) is van opvatting dat het stuk een enigszins merkwaardige titel draagt. Zij stelt voor het Presidium hier naar te laten kijken alvorens het stuk in de Staten zal worden behandeld. Er staat nu advies PLG, maar het stuk betreft uiteraard de provinciale voorfinanciering. Het advies van de PLG is bovendien niet opgenomen in het stuk. Dit is uiteraard een louter technische kwestie. Het is goed dat het zover is. Bij de Voorjaarsnota heeft de PvdA reeds ingestemd met de voorfinanciering en het is helder uitgewerkt. Duidelijk is aangegeven hoe de voorfinanciering zal worden toegepast: eerst worden reguliere LNV-middelen gebruikt, vervolgens de voorfinanciering. Aan de voorfinanciering zitten echter een aantal criteria, die deels anders zijn dan de criteria voor de LNVmiddelen. Het beleid op dit gebied is al buitengemeen gecompliceerd. Mw Drees vraagt zich af of het op deze wijze niet nog een slag ingewikkelder wordt gemaakt. Aan de orde was reeds het voorbeeld van het los land. Wanneer iemand ergens los land heeft en dit in februari aanbiedt, dan zijn de LNVmiddelen nog voorhanden, maar in augustus zijn de LNV-middelen op en in de provinciale voorfinanciering wordt dit niet gedaan. Mw Drees erkent dat zij zich wellicht drukker maakt dan nodig is waar het gaat om de kwestie van los land, dit schrijft zij toe aan het feit dat er onvoldoende overzicht is. Zo weet mw Drees niet of er in de provincie nog delen zijn waar nog niet begonnen is met de EHS of dat de EHS overal reeds op zestig à zeventig procent is ingevuld. Het gebrek aan overzicht leidt tot de vraag. De PvdA-fractie heeft voorts bezwaar tegen het volgende. Onder 2.1 Algemene uitgangspunten staat: Deze andere benadering van invulling van de EHS zal zijn uitwerking hebben in het aankoopbeleid. In de alinea daaronder wordt aangegeven dat er ook wel grond kan worden verkocht. Mw Drees neemt 8

9 aan dat in goed overleg met de terreinorganisaties soms grond wordt uitgeruild tussen agrarisch natuurbeheer en reservaten en nieuwe natuur, et cetera, om een bepaald natuurdoel te verwezenlijken. Met het verkopen van gronden die al binnen de EHS liggen heeft de PvdA-fractie veel moeite. Dhr De Vey Mestdagh (D66) stelt dat de D66-fractie zich in grote lijnen kan vinden in de invulling met betrekking tot de inzet van voorfinanciering. Dhr De Vey Mestdagh geeft aan in verwarring te zijn gebracht door de rente op de geldlening die wordt betaald door de provincie en het daaropvolgende jaar zal worden afgelost, zoals in de aanbiedingsbrief staat aangegeven. Verderop wordt gewag gemaakt van een periode van maximaal vier jaar. Als er voorfinanciering nodig is zal de provincie de rente betalen. Wanneer in het daaropvolgende jaar nog geen 210 hectare is besteed zal het eerst uit dat potje gaan en wanneer het direct in het jaar daarop wordt afgelost dan is de provincie de rentelasten kwijt. Het betekent dan ook dat de provincie een minder groot areaal kan aankopen in het daaropvolgende jaar, want dit is afkomstig uit de middelen van LNV. Indien dit het geval is maakt de provincie weliswaar een versnelde beweging, maar zal pas in 2018 dus niet sneller voltooiing plaatsvinden. Dhr De Vey Mestdagh informeert of deze conclusie juist is. Dhr Roggema (ChristenUnie) legt uit dat het voorliggende stuk een uitwerking is van de afspraak die in december 2001 al werd gemaakt. De ChristenUnie acht het een heldere uiteenzetting. De lijn van de ChristenUnie is in dezen feitelijk al bekrachtigd in de Voorjaarsnota, ten aanzien waarvan de ChristenUnie heeft ingestemd met het financiële aspect van dit onderwerp. Mw Bos (GroenLinks) vraagt zich af waar het over gaat. De minister stopt met het uitkeren van allerhande financiële middelen. De provincie is hier de dupe van. Hoe krijgt de provincie het nu voor elkaar om de doelstellingen ten aanzien van de EHS en landinrichting te behalen? Ooit hebben de Staten een motie aangenomen die stelde dat voorfinanciering mogelijk is. GroenLinks is hier een voorstander van. In weerwil van degenen die reppen van een duidelijk stuk stelt mw Bos dat het moeilijk te begrijpen is. Eerst worden de middelen die door het Rijk worden gegeven opgemaakt. Vervolgens is er nog een resttaak, ten aanzien waarvan voor voorfinanciering een bedrag is vastgelegd. Er is euro uitgetrokken voor 600 hectare EHS. Vervolgens wordt euro besteed aan de landinrichting. Mw Bos informeert of deze bedragen juist zijn. Nu krijgt de provincie de voorfinanciering aan het eind van het jaar terug van het Rijk. Wanneer de provincie nog meer middelen nodig heeft, dan zal zij deze later terugkrijgen. In ieder geval krijgt de provincie de middelen terug, ook de extra taakstelling, aldus mw Bos. Alles wat in het stuk staat is niet goed terug te vinden in de overzichten achterin. Wellicht kan de gedeputeerde hulp bieden bij de wijze waarop het stuk moet worden gelezen. Dhr Bleker (gedeputeerde) constateert dat er sprake is van brede steun voor voorfinanciering grondverwerving en landinrichting EHS. Dit betekent niet dat de provincie eerder dan 2018 de EHSdoelstellingen realiseert. Het College zorgt ervoor dat, wanneer zich in een jaar mogelijkheden voordoen, de provincie niet door het beperkte jaarbudget van het ministerie van dat jaar kansen laat lopen. De berekeningen van de hectares, waar mw Bos aan refereerde, gaan uit van een bedrag dat gedurende een aantal jaren beschikbaar is voor dekking van rentelasten. Dit is het bedrag van ruim euro. Uitgaande van een bepaalde prijs van de grond en een bepaalde periode dat er moet worden voorgefinancierd, leidt dit tot de mogelijkheid om een bepaald aantal hectares versneld voor te financieren in termen van aankoop. De 600 hectare is derhalve geen taakstelling, maar een uitkomst van een rekenmethodiek op basis van het bedrag van ruim euro dat het College beschikbaar stelt. Wanneer bepaalde variabelen worden veranderd, bijvoorbeeld de rentestand of de duur dat grond in eigendom is, dan heeft dit invloed op de uitkomst van het aantal hectares. Wanneer de provincie ineens veel meer rente in rekening moet brengen, dan kan minder worden gedaan met het bedrag van ruim euro. Ook een lagere grondprijs heeft invloed. De grondprijs is lager dan de prijs waarvan het ministerie in de berekeningen uitgaat. Het College kan hierdoor in de provincie Groningen met hetzelfde geld meer kopen als er tenminste grond te koop is dan elders. In antwoord op de vraag van mw Drees stelt de gedeputeerde dat het eventueel verkopen van nu bij terreinbeherende organisaties in eigendom zijnde percelen niet weerspiegelt dat het College terreinbeherende organisaties van bunders wil ontdoen. Het is echter een instrument om binnen een gebied eventueel slimme ruilingen toe te passen, zodat eerder een afgerond gebied kan worden gerealiseerd. 9

10 Bij een beekdal gelegen in een essengebied zijn de lage gedeeltes van het beekdal essentieel voor het bereiken van bepaalde natuurdoelen. De provincie kan hier maatregelen op treffen ten aanzien van het waterpeil. Wanneer zeventig procent van het laaggelegen beekdal eigendom is van de terreinbeherende organisatie en dertig procent nog in eigendom is van een agrariër die niet voornemens is om aan agrarisch particulier natuurbeheer te doen, terwijl dezelfde terreinbeherende organisatie op de hoger gelegen essen grote percelen heeft die een minder intensief beheer vereisen dan in het lage beekdal, zou het mogelijk kunnen zijn dat met de particulier tot ruiling wordt besloten met de gronden op de hoger gelegen gedeelten. In dat geval zal worden getracht om de particulier naar het hogere gedeelte te krijgen, dat weliswaar ook EHS-gebied is maar waar een veel eenvoudiger beheer mogelijk is. Voor het hogere gedeelte zou dan een overeenkomst worden gesloten voor agrarisch of particulier natuurbeheer, zodat daar de minder inspanningen vergende natuurdoelen kunnen worden gerealiseerd. Tegelijkertijd is men zo in staat om in het lager gedeelte een waterhuishoudkundige eenheid te creëren. Bij het verwerven in inrichten van EHS komt het steeds meer op precisiewerk aan. Vroeger was de provincie al tevreden wanneer er 200 hectare was gekocht. Nu moet worden nagegaan wanneer er een eenheid ontstaat, enzovoorts. Daar kan dit een middel bij zijn. Het is derhalve geen doel, maar een middel om natuurdoelen beter en eerder te bereiken. De gedeputeerde dringt erop aan geen wonderen van dit middel te verwachten, maar stelt dat het middel bewust is opgenomen om het creatief denken over dergelijke oplossingen nog meer in gang te zetten. Het College zou er niet graag een principekwestie van willen maken. Het is simpelweg een slimme, pragmatische aanpak om kansen te benutten om de natuurdoelen met inschakeling van agrariërs en via slimme ruilingen eerder dichterbij te brengen. Dhr Luitjens (VVD) merkt op dat deze passage wijst op een slimme, pragmatische en flexibele aanpak. Het sprak hem aan dat het College deze passage had opgenomen. Dhr Bleker (gedeputeerde) legt uit dat het zo ook was bedoeld. Mw Drees (PvdA) geeft aan dat de PvdA-fractie er bezwaar tegen maakt. Het ruilen van gronden buiten de EHS is al gangbare praktijk. De PvdA heeft alle begrip voor het maatwerk. Dit is iets wat aan de uitvoering overgelaten moet worden. De Staten dienen echter de uitgangspunten voor het maatwerk vast te leggen. De wijze waarop het tot nu toe altijd gebeurde, waarbij ruilgronden buiten de EHS worden gekocht om dit soort problemen op te lossen, wenst de PvdA-fractie te continueren. Dhr Bleker (gedeputeerde) stelt dat niet alle terreinbeherende organisaties er onwelwillend tegenover staan. Er is één terreinbeherende organisatie die ook mogelijkheden ziet op dit terrein. De gedeputeerde is de mening toegedaan dat de hectare op enig moment zijn begrensd, maar niet alle hectares hiervan zijn even doorslaggevend en essentieel voor het bereiken van bepaalde natuurdoelen. Dat zal straks ook blijken bij een ander punt, waar het gaat om aanpassing van de begrenzing bij Lutjegast, et cetera. Dit is ook waar terreinbeherende organisaties het College op wijzen. De gedeputeerde zou het betreuren om deze kansjes voorbij te laten gaan Mw Drees (PvdA) erkent dat in dezelfde alinea wel staat aangegeven dat een en ander zal worden uitgewerkt in het Gebiedsplan Groningen. Op het moment dat het Gebiedsplan en de herziening van het Gebiedsplan en dus een andere begrenzing van de EHS zijn vastgesteld, zal dit bezwaar vervallen. De herziening zal op korte termijn worden vastgesteld. Dan is er weer een nieuw kader. Binnen dat kader zou gewerkt moeten worden, aldus mw Drees. Dhr Luitjens (VVD) merkt op dat wanneer het resterende deel van de EHS ook met agrarisch natuurbeheer gerealiseerd dient te worden, te weten veertig procent, er wat de VVD betreft ook best ander grondeigendom bij mag horen dan een terreinbeherende of een overheidsorganisatie. De betreffende zinsnede dient derhalve niet te worden geschrapt. De voorzitter vraagt de gedeputeerde of het regime blijft bestaan. Dhr Bleker (gedeputeerde) verklaart dat niet zal worden afgedaan aan de EHS-kaart en de natuurdoelen. Het gaat om een mogelijk andere techniek om de natuurdoelen te realiseren. De EHSkaart verschijnt binnenkort, maar wordt nu nog geoptimaliseerd. Kijkend naar de eigendomsituaties in de EHS en de inrichtingssituaties in de EHS moet de conclusie worden getrokken dat het voor het bereiken van de doelstellingen steeds minder om kwantiteit gaat en steeds meer om kwaliteit van 10

11 verwerving, van inrichting, van beheer, van afstemming, enzovoorts. Ook een dergelijk middel kan daar aan bijdragen. De gedeputeerde gaat er absoluut niet van uit dat betreffende maatregel een hoge vlucht zal nemen, maar het College wenst dit middel achter de hand te houden, want de doelstellingen blijven ongewijzigd Dhr Meijndert (CDA) geeft te kennen dat het CDA geen bezwaar heeft tegen de passage die nu aan de orde is. Het is een uitvoering van het College, die later kan worden geëvalueerd conform de controlerende taak van de Staten. Dhr De Vey Mestdagh (D66) merkt op zich te herinneren dat het vroeger zo was dat wanneer andere provincies geld over hadden met betrekking tot besteding, dit kon worden overgeheveld naar een andere provincie. De provincie Groningen heeft daar een keer gebruik van gemaakt. Dhr De Vey Mestdagh vraagt of deze regeling is afgeschaft of dat dit ook nog een mogelijkheid is. Mw Drees (PvdA) gewaagt van het feit dat de PvdA-fractie zich zal beraden op haar bezwaar. Het gaat ook om de manier waarop het wordt gekoppeld aan het Gebiedsplan. Eerst de EHS. De EHS wordt nu weer herzien en mocht het binnen dit nieuwe kader vallen dan is het een andere kwestie. In die zin is deze alinea nog niet helemaal Mw Bos (GroenLinks) interrumpeert en vraagt waar de betreffende alinea staat. De voorzitter vraagt de sprekers hun zinnen af te maken. Mw Drees (PvdA) geeft aan dat de passage is te vinden op bladzijde 5 onder 2.1. De PvdA-fractie zal over de betreffende passage nadenken. Voorts vraagt mw Drees of het met name voor de buitenwacht niet verwarrend is als de eerste helft van het jaar met LNV-middelen wordt gewerkt en de tweede helft van het jaar met voorfinanciering, waarbij er ten aanzien van beide financieringsbronnen verschillende criteria bestaan. De voorzitter merkt op dat er een vraag is blijven liggen met betrekking tot de titel van het stuk. Hij heeft begrepen dat er niet over in het Presidium hoeft te worden gesproken en dat het eenvoudigweg een fout is geweest. Mw Drees had hierin volstrekt gelijk, hetgeen reeds is erkend. Dhr Bleker (gedeputeerde) verwacht dat de passage op bladzijde 5 nader aan de orde zal komen. De gedeputeerde hoopt dat de discussie tot nu toe duidelijk heeft gemaakt dat het een middel is en geen doel betreft. Het middel kan in bepaalde gevallen bijdragen aan het beter realiseren van de natuurdoelen in de EHS. Als een dergelijk middel bestaat zal dit niet grote furore maken, maar het is interessant om achter en bij de hand te hebben. De criteria. Voor verkopende partijen is het in beginsel om het even uit welk budget de bunders worden betaald. Het College is gehouden de zogenaamde koopplicht uit te voeren: daar waar grondeigenaren een beroep doen op de aankoopplicht die de overheid heeft, zal het College hiertoe overgaan. In alle andere situaties volgt het College het regime van LNV-middelen voor aankoop EHS en voorfinancieringsmiddelen voor met name afrondingsaankopen, ook om te voorkomen dat met de schaarse voorfinancieringsmiddelen te veel ongericht wordt verworven. De middelen zijn beperkt, daarom dienen ze zo te worden ingezet dat het niet alleen kwantitatief maar ook kwalitatief bijdraagt aan de realisatie van afgeronde eenheden. In feite is dit de kwestie hoe schaarse middelen moeten worden ingezet. In de praktijk hebben de terreinbeherende organisatie en de dienst Landelijk Gebied daar geen problemen mee maar hier gaat het met name om agrariërs en particulieren die verkopen. Dhr Veluwenkamp (PvdA) interrumpeert en constateert dat de gedeputeerde rept van schaarse voorfinancieringsmiddelen. Er zit vanzelfsprekend een multiplier achter. Het kapitaal dat daardoor vrijkomt is omvangrijk. Dhr Veluwenkamp vraagt hoe de verhouding is tussen de reguliere LNVmiddelen en de middelen die voor voorfinanciering vrijkomen. Hij heeft de indruk dat de LNVmiddelen schaarser zijn. Dhr Bleker (gedeputeerde) schat dat de provincie met de reguliere LNV-middelen circa 150 hectare kan aankopen. Dhr Roels (ambtelijke bijstand) legt uit dat de provincie op basis van de inzichten van dit jaar met de reguliere middelen 225 hectare heeft kunnen verwerven. Dit is inmiddels de helft meer geworden in 11

12 verband met de dalende grondprijs. Datgene wat de provincie nu kan behappen met voorfinanciering is de Staten bekend, namelijk 600 hectare. Mw Drees (PvdA) begrijpt dat er sprake is van selectieve inzet. Zij vraagt of het nodig is om zo selectief te zijn. Hoeveel percelen los land blijven er liggen als het College zich richt op de selectieve inzet? Dhr Bleker (gedeputeerde) deelt mee dat de provincie kaarten beschikbaar heeft die worden overlegd met de terreinbeherende organisaties. Op deze kaarten zijn op basis van prioritering gebieden aangewezen. Ten aanzien van de voorfinanciering zou het College op het standpunt kunnen gaan staan te wachten tot iemand zich aandient, maar de moraal van dit verhaal is dat wanneer het College prioritaire gebieden aanwijst er ook enige actie vanuit de aankopende organisatie wordt gepleegd in de richting van de grondeigenaren om te wijzen op de interesse van de zijde van de overheid om de gronden te verwerven. Er is derhalve sprake van enige proactiviteit. Dhr Haasken (VVD) stelt dat het dan wel dure hectares worden. Dhr Bleker (gedeputeerde) ontkent dat de hectares er duurder van worden. De dienst Landelijk Gebied is gehouden aan bepaalde landelijke standaarden. De provincie mag niet prijsopdrijvend werken met de aankoop van EHS. De provincie werkt prijsstabiliserend. Mw Drees (PvdA) vraagt of de gedeputeerde voor de behandeling in de Staten enige inzicht kan geven in de kaarten en de Dhr Bleker (gedeputeerde) antwoordt niet te weten of dat allemaal al rond is. Mw Drees (PvdA) geeft aan het niet op perceelniveau te hoeven weten, maar zij wenst inzicht in de verhouding afrondingsaankopen versus de overige aankopen. Dhr Luitjens (VVD) stelt dat het op zich heel goed is dat de provincie voor zichzelf de gebieden prioriteert. Hij is van mening dat aan het bestuur moet worden overgelaten waar deze gebieden liggen en hoe het bestuur dit aanpakt. Over een tijd zal dan blijken welke gebieden zijn overgebleven en waar deze leemtes zich bevinden. Dhr De Vey Mestdagh (D66) gewaagt van een extra probleem. Het geld dat de provincie reserveert is niet louter bedoeld voor aankoop, maar eventueel ook voor inrichting. Als het geld allemaal wordt gebruikt voor inrichting dan is een vergelijking met de middelen van LNV niet mogelijk. De voorzitter wenst de gedeputeerde een vraag te stellen. De grondprijs is enorm gedaald. Er is een budget vastgesteld. De budgetten blijven op het niveau waarop ze zijn vastgesteld. Dhr Maarsingh wenst te vernemen of dit voor één jaar of voor meerdere jaren geldt. Komt er na verloop van tijd een soort aanpassing? Het scheelt immers behoorlijk wanneer de grondprijs met vijftig procent daalt. Dhr Bleker (gedeputeerde) antwoordt dat de LNV-budgetten voor een aantal jaren zijn vastgesteld. De voorzitter vraagt of ze vastgesteld blijven, ongeacht het niveau van de grondprijs. Dhr Bleker (gedeputeerde) antwoordt bevestigend. De grondprijs is altijd een tussen provincies onderscheidend punt geweest, omdat het veel uitmaakt of in Gelderland of in Drenthe dan wel Groningen grond wordt aangekocht. De provincie Groningen heeft derhalve altijd relatief gezien meer hectares met het budget kunnen verwerven dan sommige andere provincies. De voorzitter acht dit een helder antwoord. Dhr Bleker (gedeputeerde) adviseert dit gegeven niet al te actief door te seinen naar de Tweede Kamer om een eenvoudige bezuinigingsmaatregel te treffen. Als de grondprijs inderdaad dertig procent is gedaald ten opzichte van de aanname destijds bij het regeerakkoord, dan is er zonder enig negatief maatschappelijk effect een bezuiniging te realiseren, zou men kunnen stellen. Hierover dient derhalve te worden gezwegen. De voorzitter is van mening dat men open kan zijn. Het gaat erom wat kan worden gepresteerd. Dat is de zorg van deze commissie. Of de provincie tussen Kerst en Nieuwjaar nog iets kan doen is geen zaak van de Staten, maar van het College. Dhr Maarsingh wenst dat de Staten hier mogelijkheden over 12

13 vernemen. Het is namelijk ook zo dat in een tijd van stijgende grondprijzen bevroren bleven. Er is derhalve geen sprake van geheimen, de provincie heeft alleen iets meer ruimte. Dhr Bleker (gedeputeerde) sluit zich aan bij de woorden van de voorzitter. Voorts maakt hij melding van het feit dat er voor de provincie op dit moment nog geen noodzaak bestaat om het voorfinancieringsbudget aan te spreken. Het zou in september of oktober aan de orde kunnen komen. Op dit moment is het echter nog niet het geval. Mw Drees (PvdA) wenst het stuk in de Staten te behandelen. De voorzitter geeft aan dat, mocht de PvdA-fractie tot andere inzichten komen, dit ongetwijfeld zal worden doorgegeven. Het zal in de Staten worden behandeld. 10. Brief van 14 mei 2004, nr /20/A.20,LW, betreffende evaluatie actie - programma Diffuse Bronnen Dhr Moll (GroenLinks) roept in herinnering dat hij bij een vorig agendapunt reeds gewaagde van programma s die zijn opgezet en op een bepaald moment zijn uitgevoerd en dan de vraag doen rijzen wat er vervolgens zal gebeuren. Het actieprogramma Diffuse Bronnen heeft een soortgelijke status, waarbij het toekomstig perspectief bestuurlijk al wel goed is gedefinieerd, namelijk de Kaderrichtlijn Water. Hoe moet worden omgegaan met de Kaderrichtlijn Water is feitelijk in heel Nederland nog niet duidelijk. Dhr Moll geeft aan de brief van de minister aan de Tweede Kamer te hebben gelezen, maar hem is niet bekend wat de Kamer ermee zal gaan doen. De brief van de minister aan de Tweede Kamer spoort aardig met de gedachten die voor de toekomst gezet zijn, in dat opzicht is de provincie consistent bezig. Het actieprogramma Diffuse Bronnen heeft voorts een aantal interessante resultaten voor het milieu gehaald, al geeft het ook aan dat deze resultaten op een aantal punten toch beperkt zijn. Het heeft op een aantal punten in elk geval inzicht geleverd in het ontstaan en de mogelijkheid om Diffuse Bronnen te beheersen. Het inzicht bevordert echter niet altijd de vrolijkheid. Het was van tevoren bekend dat Diffuse Bronnen een weerbarstige problematiek betreft, waarbij men weliswaar ook met geboden en verboden zou kunnen proberen te werken, maar aangezien er veel actoren bij de bronnen zijn betrokken werkt dit in de praktijk moeilijker en wordt het toezicht bemoeilijkt. Het levert minder resultaten op, maar aan de andere kant is er meer duidelijkheid verkregen. Dhr Moll valt - het stuk lezende - het overigens ook op dat ook op het niveau van het waterschap, een belangrijke partner in de sfeer van de Kaderrichtlijn Water, het nodige is gebeurd. Hier is ook sprake van een aanpak van diffuse bronnen. De waterschappen hebben natuurlijk in de sfeer van handhaving een duidelijke rol. Het naar de Kaderrichtlijn Water brengen is een vrij logische lijn. Het betekent wel dat de provincie ook in de toekomst naar opvatting van dhr Moll erbij moet zijn betrokken, al is de Kaderrichtlijn Water natuurlijk ook een zaak van een aantal andere bestuurlijke gremia. Mw Bulk (SP) stelt dat haar vraag ook betrekking heeft op de toekomst. Het provinciale actieprogramma wordt afgesloten, met uitzondering van een tweetal acties die nog doorlopen. De provincie gaat op een ander spoor verder. De SP -fractie vraagt hoe de Staten kunnen controleren dat de aandacht die er voor de diffuse bronnen was en is niet zal verflauwen. Hoe krijgt de commissie dit met andere woorden terug? Dhr Roggema (ChristenUnie) snijdt de recreatievaart aan. In het stuk staat dat de aanvragen voor bijdragen in een tank tot 1 oktober 2003 liepen. In een aantal provincies worden de subsidieaanvragen verlengd. Er staat dat het in Groningen ook zou kunnen. Dhr Roggema vraagt of dit ook werkelijk is gebeurd. Dhr De Vey Mestdagh (D66) merkt op dat er van de kant van D66 geen nadere vragen of opmerkingen zijn. Dhr Bultje (PvdA) verklaart dat ook de PvdA-fractie geen nadere vragen of opmerkingen heeft. Dhr Meijndert (CDA) acht het feit dat provinciaal beleid met betrekking tot de bestrijding van diffuse bronnen wordt voortgezet zij het ook in een ander kader, het belangrijkste. Ten aanzien van de tanks die worden gevraagd ten aanzien van de recreatievaart roept de CDA-fractie het College op zijn 13

14 invloed te gebruiken om ervoor te zorgen dat het verplicht wordt gesteld. Voor het buitengebied wordt van alles geregeld, derhalve zou dit ook voor de recreatievaart moeten gelden. Dhr Luitjens (VVD) merkt op dat voortzetting van het diffuse-bronnenbeleid ertoe leidt dat de commissie een keer over de Kaderrichtlijn Water zal moeten spreken en zichzelf hierover zal moeten informeren. Mw Hoekzema-Buist (PvhN) geeft te kennen dat het voor de PvhN een doorn in het oog is dat er zo weinig aan de recreatievaart gebeurt. Zij wenst te vernemen hoeveel gemeenten deelnemen aan het project Ecologie en Waterbeheer. Betreft het een vrijwillig project of doen alle gemeenten aan dit project mee? Afgewacht moet worden hoe de Kaderrichtlijn Water uitpakt. Als het slechter zou zijn dan het actieprogramma Diffuse Bronnen van de provincie is het wellicht raadzaam om op bepaalde punten het eigen provinciale programma te handhaven. Dhr Bleker (gedeputeerde) deelt mee dat het vervolg plaatsvindt binnen de implementatie van de Kaderrichtlijn Water. Dit is geen actieprogramma maar een duidelijke normstelling en een maatregelenpakket voor de korte en lange termijn. De Kaderrichtlijn Water heeft derhalve een veel bredere strekking en is veel meer een samenhangend geheel dan een actieprogramma welke hier aan de orde is. Dat is dus de follow-up. Er komt een moment dat het College de Staten documenten voorlegt over de Kaderrichtlijn Water. De recreatievaart en het project Ecologie en Waterbeheer. Wellicht is het goed dat hier van ambtelijke zijde op wordt geantwoord. Dhr Wolf (ambtelijke bijstand) legt uit met betrekking tot de stimuleringsregeling voor de inbouw van warmwatertanks in de recreatievaart uit dat de regeling twee jaar loopt. De animo is tot dusverre zeer beperkt. Er zijn circa twaalf aanvragen ingediend, die allemaal zijn gehonoreerd. Er is destijds een budget vastgesteld voor veertig à vijftig tanks die kunnen worden ingebouwd. De voorzitter interrumpeert en vraagt om hoeveel boten het gaat. Dhr Wolf (ambtelijke bijstand) antwoordt dat het om een aantal honderden gaat binnen de provincie Groningen. Het precieze aantal is dhr Wolf niet bekend. Dhr Roggema (ChristenUnie) vraagt op welke hierover wordt gecommuniceerd. Gevoelsmatig lijkt volgens dhr Roggema het niet al te best, omdat er weinig belangstelling is en er evenmin een nadere uitwerking over komt. Dhr Wolf (ambtelijke bijstand) legt uit dat de communicatie met name plaatsvindt via de HISWA en via de reguliere periodieken die op watersportgebied bestaan. Daarin wordt dit soort stimuleringsregelingen genoemd. Voorts is er natuurlijk de formele publicatie in de pers over dit soort regelingen. Ecologie en Waterbeheer is een project dat wordt getrokken door AOC Terra, dat bij de gemeenten in Groningen veel enthousiasme geniet. Dhr Wolf geeft toe het precieze aantal gemeenten schuldig te moeten blijven, maar het betreft zeker tien à twaalf gemeenten in Groningen die vol enthousiasme aan het project deelnemen. De provincie wil het project dan ook graag tot en met 2005 voortzetten, zoals eerder reeds is toegezegd. De voorzitter spreekt zijn dank uit voor de uitleg. Besloten wordt om de brief tot C-stuk te verklaren. 11. Brief van 22 april 2004, nr a/17/A.13,LG, betreffende project Vernieuwing Veehouderij ZWK (op verzoek van mw Drees) Mw Drees (PvdA) stelt er eigenlijk geen vragen meer over te hebben. Het is conform zoals bij de behandeling van de Voorjaarnota is afgesproken. De voorzitter stelt vast dat onderhavige brief eveneens kan worden gekwalificeerd als C-stuk. 14

15 12. Voordracht van 18 mei 2004, nr ,LG, betreffende wijziging Verordening schadebestrijding dieren provincie Groningen (nummer 21/2004) Dhr Meijndert (CDA) verklaart dat het CDA instemt met de voordracht. Dhr Haasken (VVD) deelt mee dat de VVD zich achter de voordracht schaart. Mw Hoekzema-Buist (PvhN) geeft aan dat de PvhN het niet eens is met de voordracht, maar gezien het feit dat het een landelijke regeling betreft blijft er niets anders over dan zich te schikken in de voordracht. Mw Bos (GroenLinks) merkt op dat het standpunt van GroenLinks bekend is. De GroenLinks-fractie is het er niet mee eens, maar de provincie heeft nu eenmaal te voldoen aan een landelijke regeling. Mw Bulk (SP) sluit zich aan bij de vorige beide spreeksters. Dhr Roggema (ChristenUnie) verkondigt dat de ChristenUnie instemt met de voordracht. Dhr De Vey Mestdagh (D66) wijst erop dat ook het standpunt van de D66-fractie bekend mag worden geacht. Mw Drees (PvdA) merkt op dat zij in de vergadering van april het College heeft bevraagd. De gedeputeerde heeft toen aangegeven dat er nog eenmalig voorlichting zou worden gegeven, speciaal ten aanzien van de terughoudendheid met betrekking tot de toepassing van vangkooien. Mw Drees acht het mogelijk dat zij dergelijke voorlichtingsbijeenkomsten is misgelopen vanwege het feit dat zij in de stad Groningen woont, maar zij vraagt desalniettemin of de voorlichting alsnog kan worden gegeven. Er wordt éénmaal via de informatiepagina een concrete toezegging gedaan. Mw Drees verzoekt dergelijke toezeggingen langer dan eenmalig op de website te publiceren. Het stuk is voor de PvdA-fractie geen bespreekstuk voor de Staten. Dhr Bleker (gedeputeerde) merkt op dat als de toezeggingen al geredigeerd zijn, er geen actie zal volgen, maar zijn ze het nog niet, dan gebeurt het zeer spoedig. De voorzitter concludeert dat agendapunt 12 hiermee is afgehandeld. 13. Brief van juni 2004, nr /23/A.19/,LG, betreffende ontwerpaanpassing gebiedsplan Programma Beheer Groningen Mw Drees (PvdA) merkt op dat bij de PvdA twee vragen met betrekking tot dit onderwerp leven, een over de procedure en een over de inhoud. In de brief kwam de Statencommissie niet voor. Inspraakreacties worden behandeld in het PLG. Mw Drees vraagt of de behandeling van inspraakreacties niet ook in de commissie aan de orde kan worden gesteld. Op bladzijde 5 wordt eveneens een procedure besproken. De Statencommissie Ruimte, Water en Groen staat hierbij ingepland. Wellicht dat de commissie Landschap, Water en Milieu de plaats van deze commissie in kan nemen. Het komt in de Statencommissie, vervolgens in het College, die het vaststelt. In deze procedure zal het derhalve niet meer in de Staten worden geagendeerd iets wat wellicht niet nodig is, maar mw Drees geeft er de voorkeur aan om dit open te houden, hangende de bespreking in september in de commissie. Over de inhoud zou uitgebreider kunnen worden gesproken wanneer de Statencommissie de beschikking heeft over de inspraakreacties. De PvdA-fractie wenst in elk geval iets te zeggen over de robuuste verbindingen op bladzijde 7. In de tweede alinea van punt 2.3. Hier staat aangegeven dat de robuuste verbindingen niet op voorhand worden begrensd. De gedeputeerde deelde aan het begin van de huidige vergadering mee dat het ministerie van LNV bezig is met het inzetten van een beleid waarbij de provinciale verbindingszones alleen worden gefinancierd als ze in de robuuste verbindingszones liggen. De begrenzing van de robuuste verbindingszones begint nu derhalve een extra lading te krijgen. Mw Drees kan zich voorstellen dat het College ze niet op voorhand begrensd maar werk met werk wenst te maken of ze in allerlei procedures wil begrenzen. De PvdA-fractie zou nu of in september meer inzicht willen hebben in de wijze waarop en wanneer de robuuste verbindingszones wel worden begrensd en hoe de discussie met het ministerie van LNV loopt. 15

16 Dhr Roggema (ChristenUnie) legt uit dat de fractie van de ChristenUnie in dit stadium geen behoefte heeft hier verder op te reageren. De procedures die zijn voorgesteld en de planning zullen worden afgewacht. Het zal ongetwijfeld in de commissie terugkomen, een moment waarop de ChristenUnie hier op in zal gaan. Mw Bulk (SP) sluit zich volledig aan bij de vorige spreker. Mw Bos (GroenLinks) merkt op dat in het stuk alles staat wat hiervoor ook af en toe in de commissie is besproken. Zij is van mening dat de vragen van mw Drees over de financiering en de voorfinanciering met name te maken hebben met datgene wat in het stuk staat en met de onzekerheid die opdoemt wanneer men het stuk leest. Voor GroenLinks is er één centrale vraag, namelijk of door alle veranderingen en aanpassingen de kwaliteit van natuur en landschap wordt verbeterd of niet. Het stuk lezende doemen ten aanzien van kwaliteitsverbetering twijfels op. Eigenlijk zou het College de wijzigingen telkens aan deze vraag dienen te toetsen. Mw Bos acht de toetsing niet heel helder. Nu zal er nog een hele procedure plaatsvinden. Alle belanghebbenden krijgen gelukkig nog gelegenheid om te reageren. Het is moeilijk om dit volledig in detail te beoordelen, ook alle kaarten, want het is in detail niet bekend. Voorts acht mw Bos het een goede zaak dat een hoorzitting wordt georganiseerd. Daar kunnen de Statenleden ook wijzer van worden. Er zijn enkele punten waar de GroenLinks-fractie zich ongerust over maakt. Er is een beleidsombuiging. Het betreft resterend EHS-gebied. Dit gebied wordt niet meer zoals ooit de bedoeling was volledig aangekocht. Veertig procent wordt nu beheerd volgens het instrument Beheer, waarvan 75 procent door SN en 25 procent door subsidieregeling agrarisch natuurbeheer. Wel staat aangegeven dat de beoogde doelen van de EHS recht overeind blijven. Wanneer men echter op bladzijde 19 en 20 kijkt, lijkt dit volgens mw Bos niet geheel te kloppen. De SNN-aanvraag die daarvoor kan worden ingediend is niet zeker. Volgens mw Bos houdt dit na 2010 op. Voorts is agrarisch natuurbeheer op basis van vrijwilligheid. Juist met betrekking tot natuurbeleid is continuïteit een van de belangrijkste voorwaarden. Continuïteit is hier niet mee gegarandeerd. Ook staat aangegeven dat tot 2010 ook subsidie mogelijk is voor pakketten die een minder hoge natuurkwaliteit tot doel hebben. Dit zijn zaken waar men enigszins op uitglijdt, aldus mw Bos. Zij wenst van de gedeputeerde te vernemen of hij de ongerustheid van mw Bos in dezen deelt. Bij de continuïteit speelt ook het ruilen: wat eerst natuurgebied is of zou worden, wordt weer ingeruild voor agrarisch gebied. Mw Bos kan zich voorstellen dat het hierdoor soms beter wordt. Lutjegast is zo n voorbeeld. Er zijn echter ook voorbeelden waarbij het tegendeel waar is. Dhr Bleker (gedeputeerde) interrumpeert en stelt dat het College het dan ook niet doet. Mw Bos (GroenLinks) vraagt zich dit af. Het is moeilijk, daarom is de inspraakprocedure ook zo belangrijk. GroenLinks heeft eerder wel eens aangegeven dat de verbindingszones een van de aanleidingen vormden voor het natuurbeleidsplan en voor de EHS. Hedenochtend heeft de gedeputeerde aangegeven dat de robuuste verbindingszones nog wel worden vergoed, terwijl de provinciale verbindingszones alleen worden vergoed als deze binnen de robuuste verbindingszones vallen. Dat is in Groningen het geval. Dhr Bleker (gedeputeerde) interrumpeert en roept in herinnering dat hij heeft aangegeven dat dit voor een groot gedeelte het geval is, maar niet voor alle zones. Mw Bos (GroenLinks) erkent dit. Zij wenst er echter op te blijven hameren dat het heel belangrijk is dat de provincie zich hier voor blijft inzetten. Het monitoren. GroenLinks heeft eerder reeds gepleit voor veel nauwkeuriger karteren van alles, opdat er preciezere gegevens zijn. Biomonitoring is geen karteren. Nu dienen terreinbeheerders of agrarische natuurbeheerders het echter zelf bijhouden. Hier wordt nog aan gewerkt. Er zal met de partijen worden overlegd op welke manier ze dat moeten doen. Mw Bos vraagt het College hoe dit gestalte moet krijgen. Mw Hoekzema-Buist (PvhN) merkt op dat de PvhN het onderwerp in september zal bespreken. Dhr Haasken (VVD) acht het een tamelijk ingewikkelde materie, ondanks het feit dat hij er in zijn eigen werkzaamheden bijna dagelijks mee wordt geconfronteerd. Dhr Haasken vraagt zich derhalve af 16

17 of de provincie niet haar doel voorbijschiet. Elke vierkante meter is gepland, overwogen, gesubsidieerd en beregeld. In Nederland blijft men tuinieren tot elke spontane ontwikkeling in de kiem is gesmoord, lijkt het. Wanneer een particulier een stuk landbouwgrond wil omvormen tot natuur, dan is al bedacht welke vorm van natuur moet worden aangelegd, hoeveel de kosten mogen zijn, welke natuur absoluut niet op het betreffende perceel mag worden aangebracht in verband met bijvoorbeeld de openheid. Dhr Haasken is de mening toegedaan dat op deze wijze prachtige kansen worden veronachtzaamd in de vorm van nieuwe landgoederen. In Drenthe wordt circa 600 hectare aan nieuwe natuur ontwikkeld in de vorm van nieuwe landgoederen, waar in de provincie Groningen bijna geen ruimte voor is. De vraag is of er politiek moet worden beslist over allerlei natuurdoelen. Zijn de Staten geïnteresseerd in de vraag of op een bepaald perceel heideschrale vegetatie dient voor te komen of grote zeggevegetaties? Dhr Haasken betwijfelt of dit een politiek doel moet zijn. Afgaande op de politieke discussies betreft het veel vaker een territoriale discussie dan een natuurdoeldiscussie. De Staten maken het zich nodeloos ingewikkeld door zich bezig te houden met natuurdoelen, aldus dhr Haasken. De bergboerenregeling. De VVD-fractie wenst te vernemen hoeveel hectare in de provincie Groningen onder de bergboerenregeling viel en hoeveel er nu niet meer door de regeling wordt gedekt. Wat is de status dan nog van deze gebieden? Worden de gebieden, als ze niet meer onder deze of een andere regeling vallen, opnieuw beschouwd als wit gebied? Welke planologische consequenties heeft dit? Voorts wil het College nieuwe gebieden aanmelden als probleemgebieden. Dhr Haasken geeft te kennen dat probleemgebieden nergens wordt gedefinieerd. Hij vraagt het College waar deze probleemgebieden liggen en hoe de begrenzing van deze gebieden tot stand komt. Ook hierbij geldt dat er een sterke behoefte is aan een kaart, waarbij dhr Haasken graag zou zien dat duidelijk wordt aangegeven wat de relatie met het POP is. Met betrekking tot de wijzigingen kan worden volstaan met de procedure via de AWB. Dhr Haasken heeft twijfels in het licht van een van de elementen waar dhr Haasken verderop in zijn betoog op zal terugkomen langs de Westerwoldse Aa tussen Nieuweschans en Nieuw-Statenzijl. De wijzigingen zelf. De begrenzing van natuurontwikkelingsgebied ten zuiden van het Schildmeer. Het betreft een redactionele kleinigheid: er wordt gewag gemaakt van Kappersbultenweg, terwijl dit Kappershuttenweg dient te zijn (bladzijde 12 bovenaan). Met betrekking tot het gebied nabij de Ennemaborg kaartbijlage 8 te Midwolda, Schiereiland van Winschoten. Dhr Haasken wenst te vernemen wat de bedoeling is van de wijziging op die plaats. Hij neemt op de kaart een aantal natte gebieden waar, die op de oude kaart als water staan aangegeven. Een ervan heeft een belangrijke recreatieve bestemming, maar krijgt nu een andere bestemming. De VVD-fractie vraagt het College wat hiervan de bedoeling is. Voor de realisatie van de ecologische verbindingszones is 900 hectare beschikbaar die niet op voorhand kan worden begrensd. Zo is de Binnen Aa bij Nieuw-Statenzijl onderdeel van de robuuste verbindingszone naar de Dollart en naar de Eems. Een deel ervan wordt gerealiseerd in samenhang met mogelijkheden voor waterberging, toerisme en recreatie. Dhr Haasken erkent door dit onderdeel zeer te zijn verrast, omdat enkele jaren geleden dit gebied onder de naam Schanskerrakken is afgeserveerd onder de toenmalige gedeputeerde dhr Van Dijk. Nu komt het gebied opnieuw op het toneel onder de noemer waterberging en recreatie, terwijl dhr Haasken het gebied niet kan zien als onderdeel van een verbindingszone vanwege de ligging, vorm en omvang. Hij vraagt zich derhalve af of dit kan met de voorgestelde procedure. Naar opvatting van dhr Haasken hoort hier een zwaardere procedure bij wanneer het College dit wenst door te zetten. Met de overige wijzigingen kan de VVD-fractie akkoord gaan, vooral ook omdat de toepassing van agrarisch natuurbeheer door middel van overgangsbeheer in natuurgebieden wordt verruimd. Dhr Meijndert (CDA) deelt mee dat het CDA grosso modo met de inhoud van de brief en de achterliggende documenten akkoord kan gaan. Er is al veel aandacht gegeven aan communicatie en draagvlak. Het is een belangrijke zaak en het is goed dat dit is gedaan. De haalbaarheid van natuurdoelen zal met de terreinbeheerders nog eens worden doorgesproken als onderdeel van de Nota Actualisatie. Het betekent dat de natuurdoelen er toch worden bijgezet. Het sluit enigszins aan op de 17

18 vraag die door de VVD is gesteld, namelijk hoe doelen worden vastgesteld en hoe men ervoor zorgt dat de doelen ook worden gerealiseerd. Het dient haalbaar te blijven. Verbindingszones. Er is een definitief tracé en een inrichtingsplan vastgesteld. Dhr Meijndert geeft te kennen dat hij uit de nota niet kon opmaken dat er sprake is van wijzigingen (bladzijde 3 van de brief onder Ecologische Verbindingszones). Hij informeert of dit afwijkt van de nota Uitvoerings programma Ecologische Verbindingszones. Voorts maakt dhr Meijndert gewag van een vraag van fractiegenoot Van Dam. De vereniging Dorpsbelangen te Lutjegast was niet een van de genodigden. Deze vereniging is van mening dat de nieuwe natuurgebieden vlak tegen de bebouwing aankomt. Het CDA wenst te vernemen of dit gevolgen heeft voor de bebouwing of eventuele uitbreidingen. Dhr Haasken (VVD) stelt één opmerking in zijn betoog te zijn vergeten. Het heeft te maken met de zuidkant van het Schildmeer. De VVD-fractie kan zich niet vinden in het voornemen om dit gebied aan te wijzen als zoekgebied. Het is in feite het enige gebied aan het Schildmeer dat een recreatieve bestemming heeft en waar initiatieven worden genomen voor verdere uitbreiding van de recreatieve activiteiten. Wanneer dit een zoekgebied voor ecologische verbindingszones wordt, zullen deze activiteiten behoorlijk worden geblokkeerd. Dhr Bleker (gedeputeerde) legt ten aanzien van de procedure uit dat deze commissie is gepland voor september. Wanneer de commissie aanleiding ziet om het in de Staten aan de orde te laten komen en het Presidium stemt hiermee in, dan is dit mogelijk. Het College wacht dit af. Het is echter een GSbevoegdheid om het gebiedsplan vast te stellen. Op het moment dat het gebiedsplan is vastgesteld, is het ook geldig. Dit laat onverlet dat, indien de Staten daarna nog meerdere keren over wensen te discussiëren, dit vanzelfsprekend tot de mogelijkheden behoort. Dhr Haasken heeft als het ware aanzet gegeven tot een politieke discussie over natuurbeleid en hoe dit kan worden gevoerd. Het College geeft zo goed mogelijk uitvoering aan vastgesteld natuurbeleid in Nederland en in onze provincie, uitgaande van de regelingen, die ingewikkeld en gedetailleerd zijn, zoals deze in Nederland en door Europa gesanctioneerd gelden. Dan dienen gebieden aangewezen te worden waarvoor regelingen wel of niet van toepassing kunnen zijn. Het is een interessante politieke discussie of er ook andere wegen zijn om natuurdoelen beter of eerder te bereiken. De gedeputeerde geeft aan her en der in het land gigantische woningen in het landelijk gebied te zien ontstaan, zelfs in het toch zo lieflijke kleinschalige Drenthe. Er staan somtijds kasten van huizen midden in de natuur, waarschijnlijk met afspraken dat op de percelen waarop deze huizen staan natuurdoelstellingen worden gerealiseerd. De provincie Groningen voert middels het POP beleid ten aanzien van kwesties als hoe de provincie omgaat met bebouwing in het buitengebied omgaan en landgoedwonen. Mw Bos (GroenLinks) interrumpeert en stelt dat het ook in Groningen voorkomt dat er in waardevolle weidevogelgebieden wordt gebouwd, bijvoorbeeld in het Reitdiepgebied. Dhr Bleker (gedeputeerde) erkent dat in het Reitdiepgebied veel huizen staan. Hij doelt echter op kleine paleisjes met balkons van waaruit de bewoners uitzicht hebben op landerijen en bossen. Dhr Haasken (VVD) interrumpeert en oppert dat de gedeputeerde er een aardige karikatuur van weet te maken. Dhr Bleker (gedeputeerde) ontkent een karikatuur te willen maken. Er kan politieke discussie over worden gevoerd. Vastgesteld dient te worden dat de provincie een POP heeft, dat ook door de VVDfractie is gesteund. In dit POP zijn regels opgenomen over datgene wat wel en wat niet kan worden gebouwd in het buitengebied, hoe de provincie aankijkt tegen landgoedwonen, et cetera. Groningen heeft daar een nuchtere terughoudende opstelling in gekozen. Dhr Hemmes (SP) acht het provinciaal beleid enigszins dubbel. De bedoeling van de Blauwe Stad is dat op een vrij klein gebied een aantal van deze grote villa s met balkons te bouwen. Dhr Bleker (gedeputeerde) werpt tegen dat dit ook een keuze is die in het POP staat. Dhr Hemmes (SP) stelt dat het volstrekt het verkeerde gebied is. 18

19 Dhr Bleker (gedeputeerde) wenst slechts aan te geven dat hij het een interessante oproep van de VVD acht om het debat daarover te voeren Dhr Haasken (VVD) interrumpeert en geeft in de richting van de gedeputeerde te kennen dat hij deze oproep serieus moet benaderen. Dhr Bleker (gedeputeerde) merkt op het serieus te willen benaderen. Hij is echter ook de mening toegedaan dat erkend moet worden dat het College doet wat in het POP en in vigerend natuurbeleid staat. De relevantie van de discussie die de VVD wenst aan te zwengelen is er beslist. Het is een andere vraag of de provincie de kanten op moet die de VVD illustreert. Mw Bos (GroenLinks) meent de gedeputeerde ooit heeft horen opperen dat het bewonen van de landgoederen niet meer door het College wordt gesteund. Desondanks staat in het stuk een voorbeeld waaruit blijkt dat het is toegestaan. Mw Bos vraagt hoe dit mogelijk is. Dhr Bleker (gedeputeerde) geeft aan dat er provinciaal omgevingsbeleid is, waarin het College een opstelling heeft gekozen. Monitoring. Er is een fantastisch rapport verschenen over de toestand van natuur en landschap in In 2006 à 2007 zal een nieuw rapport verschijnen. De provincie stopt hier veel geld en formatie in. Het College is van mening dat de provincie van terreinbeherende organisaties en overigens ook agrarische natuurverenigingen iets mag verwachten ten aanzien van de registratie van de ontwikkeling van de natuurwaarden in de aan hen toevertrouwde gebieden. Dit zijn gebieden die zij met gemeenschapsgeld beheren of in eigendom hebben verworven. Hierbij hoort ook een ruime activiteit vanuit de organisaties zelf plaats te vinden waar het gaat om het rapporteren over de ontwikkeling van de natuurwaarden. Het College wenst hierover afspraken te maken met de betreffende organisaties. Dit kan met name ten aanzien van een organisatie die de provincie subsidieert. Er dienen bindender afspraken te worden gemaakt met het Groninger Landschap. Ook met andere organisaties wenst het College hierover afspraken te maken. Waarom zou dit allemaal alleen maar door de vogel- en plantentellers die in dienst zijn bij de provincie dienen te geschieden? Het begrenzen van de verbindingszones. Op de kaart die de commissieleden nog zullen ontvangen is te zien dat de provinciale zones voor een deel worden gedekt door de robuuste zones. Op dat moment is duidelijk wat er dient te gebeuren. Begrenzen achteraf is feitelijk al geruime tijd beleid. Er zijn als het ware tracés die geen planologische werking hebben, maar wel leidend zijn voor het benutten van kansen en het ondernemen van actie. Als het eenmaal is gerealiseerd, zal de provincie er een planologisch regime op zetten. Dit past bij de uitgangspunten die destijds in de nota Ecologische Verbindingszones zijn vastgelegd. Het College wenst hier aan vast te houden. Het hindert de provincie in het geheel niet om daar waar overlappingen zijn tussen robuuste en provinciale zones deze te onderkennen en er actie op te plegen. Mw Drees (PvdA) interrumpeert en stelt dat haar bezorgdheid met name besloten ligt in het gegeven dat het ministerie van LNV tamelijk strikt is op dit gebied en geen subsidies beschikbaar stelt als het niet begrensd is. Voor het overige kan mw Drees de provinciale aanpak goed begrijpen. Dhr Bleker (gedeputeerde) stelt dat de provincie tot nu toe ook geld voor de realisatie van enkele provinciale zones heeft verkregen, zonder dat die begrenzing vooraf plaatsvond. Op dat punt is de zorg naar inzicht van de gedeputeerde niet terecht. Daar waar het ministerie van LNV stelt dat juridische verplichtingen zijn aangegaan richting particulieren of een landinrichtingscommissie, wil het ministerie zich ook aan haar verplichtingen houden. Daar waar dergelijke verplichtingen niet zijn aangegaan is dat niet het geval. De redenering van het ministerie van LNV is, dat wanneer men nog niet in een aankoopsituatie of in bespreking is, men nog vrij is van handelen. Het College deelt de zorg van mw Bos ten aanzien van de continuïteit. Bepaalde regelingen zijn van toepassing voor een periode van zes jaar, enzovoorts. Overigens, wanneer particulier natuurbeheer binnen de EHS in werking wordt gezet is dit wel iets wat continuïteit oplevert, omdat daarin ook een vergoeding is besloten voor functieverandering. Dan is de continuïteit wel gerealiseerd. Wanneer een boer natuurdoelen wil realiseren, dan zit in de vergoedingsregeling dat de boer een bijdrage krijgt voor het waardeverlies dat optreedt door de verandering van functie van landbouw naar natuur. Dat is een onomkeerbaar proces. Een aantal andere regelingen zijn regelingen waar de particulier of agrariër na 19

20 zes jaar weer kan besluiten om het niet te doen. Onzekerheid daarover dit blijkt ook in de boerenpraktijk leidt soms tot afhaken of twijfel om mee te doen. De gedeputeerde stelt voor om de vragen van zeer inhoudelijke aard te laten beantwoorden door de ambtelijke bijstand. Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) beantwoordt eerst de vraag van dhr Haasken ten aanzien van de bergboerenregeling. Probleemgebieden en bergboerengebieden zijn identiek. De officiële term is tegenwoordig probleemgebied, zo is het ook in de Europese verordening opgenomen. In het rapport zelf staan de exacte oppervlaktes aangegeven. In de provincie Groningen was 4094 hectare bergboerengebied. Deze gebieden staan ook op de kaart aangegeven. Het voorstel is om deze oppervlakte uit te breiden tot een oppervlakte van circa hectare. Dit heeft vooral te maken met het feit dat de subsidie, zoals deze nu wordt verstrekt voor agrarisch natuurbeheer, daardoor wordt veiliggesteld. Mw Bos (GroenLinks) merkt op dat dit een zeer grote vermeerdering is. Zij informeert of het wel reëel is om dit te vragen. Overigens is zij er niet op tegen. Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) stelt dat wanneer de provincie de hoogte van de vergoedingen voor agrarisch natuurbeheer in gebieden op hetzelfde niveau als nu wenst te houden, dan is dit alleen mogelijk wanneer de gebieden ook worden begrensd als probleemgebieden. Op de wijze kan de Europese subsidie worden veiliggesteld. De inzet van de provincie is om voor zoveel mogelijk gebieden die subsidie op het huidige peil te houden. Mw Bos (GroenLinks) vraagt of hier overleg over is geweest met DLG (Dienst Landelijk Gebied), LASER Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) antwoordt dat hier overleg over is geweest. Er is ook een brief van het ministerie van LNV aan de provincies gericht waarin ze ons vraagt om met inachtname van bepaalde criteria die gebieden te begrenzen. De voorzitter vraagt of de bergboerenregeling kosten met zich meebrengt. Is het niet zo dat er allerlei procedures lopen en dat er werd gesteld dat de bergboerenregeling weer terugbetaald dient te worden, omdat het alleen veenweidegebieden mogen zijn, enzovoorts? Is dit met dit systeem niet aan de orde? Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) legt uit dat de criteria die er voor gelden onder andere zijn dat het geen weidegebied zou moeten zijn, het mogen beekdalgebieden, uiterwaarden maar die zijn er niet in Groningen en kleinschalige houtsingelgebieden zijn. De voorzitter vraagt of het risico s geeft voor de huidige 4000 hectare in Groningen en of het ook voldoende mogelijkheden geeft om uit te breiden tot hectare. Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) antwoordt dat het voorlopig geen gevolgen heeft voor de 4000 hectare die er reeds is. Om de subsidie zoveel mogelijk op peil te houden heeft de provincie Groningen de criteria tot nog toe ruim toegepast. Het idee is dat het verder gaat lukken. Dit is ook afgestemd met LNV-Noord. Mw Drees (PvdA) vraagt of de vergoedingen voor agrarisch natuurbeheer dan omlaag zullen gaan. Dhr Van der Velde geeft aan dat de provincie de combinatie van regelingen nodig heeft. Krijgt men tegenwoordig minder dan bijvoorbeeld vier jaar geleden? Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) legt uit dat indien de vergoeding voor weidevogelbeheer 400 euro per hectare is, er een klein onderdeel in is besloten voor handhaving natuurlijke handicaps, te weten 92 euro. Dit wordt geconfinancierd door de Europese Unie. Bij het ministerie van LNV of bij de EU is men tot de ontdekking gekomen dat, voor zover de bergboerengebieden zijn begrensd, dit onderdeel terecht is gegeven. Wanneer deze gebieden echter niet zijn begrensd is de subsidie onterecht. Aan die situatie wil men nu een einde maken. Mw Drees (PvdA) merkt op het eens te zijn met dhr Haasken met betrekking tot de regelingen. Dhr Van der Velde (ambtelijke bijstand) vraagt of het de commissie zo duidelijk is. Mw Drees (PvdA) is blij dat dhr Van der Velde het begrijpt. 20