1. Functies en visie Uitgangspunten van het pedagogisch beleid.

Transcriptie

1 i Pedagogisch beleid: De Poldermuis Voorwoord Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van de Poldermuis. De uitkomst van enkele avonden hard werken en veel discussiëren, gelukkig onder leiding van een professional, Karin Vroonhof van het JSO, die ons geweldig heeft geholpen. Wij, als bestuur en leidsters van de Poldermuis, staan unaniem achter dit pedagogisch beleidsplan. Mocht u nog vragen, opmerkingen of andere suggesties hebben naar aanleiding van dit plan, neemt u dan contact op met één van de leidsters of het secretariaat. Dit plan is herzien in oktober 2011 en in maart Functies en visie Uitgangspunten van het pedagogisch beleid. De visie op de ontwikkeling en begeleiding van de kinderen. De Poldermuis gaat ervan uit dat kinderen spelenderwijs zelf ontdekken. De kinderen ontwikkelen zich allemaal in eigen tempo en op een eigen manier. De pedagogisch medewerker heeft hierbij de rol om de kinderen te ondersteunen om die ontdekkingstocht en ontwikkeling zo goed mogelijk te kunnen maken. Zij zal zorgen voor een stimulerende omgeving en zal zonodig het kind ondersteunen steeds wat meer uitdaging te zoeken. De pedagogisch medewerker is in de speelzaal aanwezig om kinderen te begeleiden en te stimuleren in hun ontwikkeling. De pedagogisch medewerker biedt een veilige omgeving met een duidelijke structuur waarin het kind zich op zijn gemak voelt. Spelenderwijs ontdekken Kinderen leren spelenderwijs een aantal vaardigheden. Hierbij ligt de nadruk op sociale vaardigheden als luisteren naar een ander, in een kring zitten en spelenderwijs wennen aan een dagritme. Het aanleren van deze vaardigheden gebeurt spelenderwijs. Naast sociale vaardigheden worden ook andere ontwikkelingsgebieden gestimuleerd zoals bijvoorbeeld de zelfstandigheid, motoriek en taal. Er wordt niet gestreefd naar het behalen van bepaalde einddoelen in de ontwikkeling. Observeren en volgen De speelzaal ziet het als haar taak om kinderen te observeren en te volgen in hun ontwikkeling. Er wordt gebruikt gemaakt van een observatiemethode (KIJK). De kinderen worden vanaf het moment van binnenkomst een aantal keer geobserveerd. Door het observeren kan de pedagogisch medewerker de kinderen goed begeleiden en inspelen op de individuele ontwikkeling en aansluiten bij de wijze waarop een kind in de groep functioneert. Daarnaast kunnen eventuele ontwikkelingsachterstanden worden gesignaleerd en met de ouders besproken. Opvoedingsondersteuning Goed contact met de ouders is in het belang van het kind. Ouders kunnen bij de pedagogisch medewerker terecht met vragen over de opvoeding van hun kind. De pedagogisch medewerker kan ouders adviseren en eventueel doorverwijzen. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de ontwikkelingskansen van kinderen en een zo vroeg mogelijke signalering en waar mogelijk voorkoming van achterstanden bij 1

2 kinderen. De peuterspeelzaal vindt het van groot belang om hierop in te spelen om kinderen zo optimaal mogelijk kansen te bieden. De peuterspeelzaal heeft intensief contact met de basisschool om de overgang naar de basisschool zo soepel mogelijk te laten verlopen, er zijn contacten met de jeugdzorg (CJG) en er is extra aandacht voor de taalontwikkeling van kinderen. Als het nodig is worden er, in overleg met u, externe instanties (logopedie, taal-/spraakspreekuur, integrale vroeghulp e.d.) betrokken bij de begeleiding van uw kind. Het digitale observatieprogramma KIJK geeft extra handvatten om evt. achterstanden te signaleren en tips om dit te begeleiden. Dit observatiesysteem sluit aan bij het observatiesysteem van de basisscholen uit de directe omgeving. Voor het hanteren van VVE is een apart protocol gemaakt, wat ter inzage ligt op de peuterspeelzaal. De VVE wordt uitgevoerd in samenwerking met de peuterspeelzalen Bergambacht en Berkenwoude. 2. Pedagogisch handelen Ontwikkelingsstimulering Sociale ontwikkeling Het stimuleren van de sociale ontwikkeling vinden we belangrijk omdat: We stimuleren de kinderen om op een prettige manier met elkaar om te gaan en iets voor een ander over te hebben. Ook vinden wij het belangrijk dat een kind zichzelf kan zijn en leert voor zichzelf op te komen. We leren de kinderen naar elkaar te luisteren en op hun beurt te wachten. Jonge peuters vormen uit zichzelf geen groep. Door groepsactiviteiten leert een kind dat het plezierig is om samen bezig te zijn en rekening te houden met elkaar. Wij bieden hiervoor een veilige omgeving en houden rekening met het individuele kind. Jonge peuters spelen nog op zichzelf en de oudere peuters gaan steeds meer samenspelen. Wij stimuleren het samenspelen door het aanbieden van gezamenlijke activiteiten zoals kringspelletjes, liedjes zingen, dansen en gymlessen. Tijdens het vrij spelen worden de kinderen zoveel mogelijk vrij gelaten in hun spel. Zonodig sturen we bij door kinderen erop te wijzen dat zij speelgoed kunnen delen, iets kunnen afstaan aan een ander, elkaar kunnen helpen en samen peuterproblemen kunnen oplossen. Emotionele ontwikkeling Het stimuleren van de emotionele ontwikkeling vinden we belangrijk omdat: Een peuter nog moet leren om te gaan met alle gevoelens die zij ervaart. Wij helpen een kind bij het leren kennen van die gevoelens door het kind serieus te nemen in zijn gevoelens, de emotie te benoemen en te laten merken dat wij er voor hem of haar zijn. Wij bieden de peuter een veilige en geborgen omgeving. Een voorbeeld: het afscheid nemen van de ouder kan heftige gevoelens teweeg brengen. We gaan hier rustig mee om en proberen het kind gerust te stellen, te troosten en soms af te leiden. We gunnen het kind de tijd om te wennen. Ook geven we ouders adviezen om hier op een goede manier mee om te gaan. 2

3 Zelfstandigheid ontwikkeling Het stimuleren van de zelfstandigheid vinden we belangrijk omdat: Door de stimulering van de zelfstandigheid krijgen kinderen meer zelfvertrouwen en eigenwaarde. Het is belangrijk dat we erkennen dat kinderen eigen keuzes hebben. Kinderen te stimuleren om zelf initiatief te nemen, keuzes te maken en te laten ontdekken wat zij zelf aankunnen. We waarderen de eigen keuzes en beslissingen van kinderen. Dit komt heel duidelijk terug in het bijvoorbeeld zelf leren aantrekken van de jas, eigen schoenen aantrekken, het zelf naar het toilet gaan en zelf herkennen van je eigen spullen. Motorische ontwikkeling Het stimuleren van de motorische ontwikkeling vinden we belangrijk omdat: Door bezig te zijn met bewegen, rennen, springen enz. ontdekken de peuters hun lijf en de fysieke mogelijkheden die zij hebben. Vertrouwen krijgen in het eigen lijf is hierbij een belangrijke doelstelling. We maken daarbij onderscheid tussen de grote en de fijne motoriek. Grote motoriek De ruimtes zijn zodanig ingericht dat de kinderen met diverse materialen hun grote motoriek kunnen ontwikkelen. Bijvoorbeeld spelen in de gang met tractors en fietsen, het meedoen met gymlessen, buiten kunnen klauteren en klimmen. Fijne motoriek Wij bieden een gevarieerd aanbod van (spel) materialen en activiteiten zoals bijvoorbeeld verven, plakken, knippen, stapeltoren. Creatieve ontwikkeling Het stimuleren van de creatieve ontwikkeling vinden we belangrijk omdat: Door creatief bezig te zijn leren kinderen nieuwe mogelijkheden van zichzelf en van materialen ontdekken. Bij het stimuleren van de creatieve ontwikkeling gaat het vooral om het bezig zijn en niet om het resultaat. Wij proberen de peuter zo te stimuleren dat zij met plezier hun creativiteit kunnen uiten. Hiervoor krijgen zij volop de ruimte. We laten de kinderen kennismaken met allerlei materialen en technieken waarmee zij creatief bezig kunnen zijn, zoals bijvoorbeeld verf en klei. Wij proberen de peuters te betrekken bij onze creatieve activiteiten. Soms is de bezigheid zo nieuw dat de peuter eerst even moet wennen voordat ze gaan experimenteren. Daarna maken we kleine werkstukjes. Cognitieve ontwikkeling Het stimuleren van cognitieve ontwikkeling vinden we belangrijk omdat: Spelenderwijs ontdekken kinderen basisbegrippen zoals op, in, onder, boven, dik, dun, groot en klein, veel en weinig. De cognitieve ontwikkeling wordt gestimuleerd door het aanbieden van diverse spel en speelmogelijkheden, hierbij rekening houdend met het individuele kind. In groepsverband maken we gebruik van thema s bijvoorbeeld herfst en winter. We bieden op deze thema s groepsspelletjes, gesprekjes, werkjes en liedjes aan. Naast deze thema s zijn er materialen zoals kruiptunnels,mini loco, puzzels en stapeltorens.ook werken we in kleine groepjes zodat alle kinderen de mogelijkheid hebben/krijgen om wat te zeggen. Ze zijn dan ook beter betrokken bij een activiteit. 3

4 Taal-/spraak ontwikkeling Het stimuleren van de taalontwikkeling vinden we belangrijk omdat: Door taal en spraak kan een kind beter uiting geven aan zijn emoties, beter vertellen wat hij wil, met andere kinderen en volwassenen communiceren. Ook het taalbegrip wordt hierdoor vergroot. De taal-/spraak ontwikkeling wordt spelenderwijs gestimuleerd door onder andere kringactiviteiten, gesprekjes aan tafel, voorlezen, samen met kinderen boekjes lezen, liedjes zingen, video s met thema s kijken. In het kader van de Voor- en Vroegschoolse educatie wordt gebruik gemaakt van speciale taalactiveringsprogramma s: Puk en Ko en Doe meer met Bas. Ook geven we kinderen een themabrief mee naar huis, zodat ouders bij deze ontwikkeling betrokken worden en hierop inspelen. Volgen en signaleren van de ontwikkeling De speelzaal ziet het als haar taak om achterstanden en opvallend gedrag van kinderen te signaleren en hierover met ouders in gesprek te gaan. Als het achterstanden zijn die de Pedagogisch medewerker met haar deskundigheid kan begeleiden, en er voldoende tijd en ruimte in de groep is, dan zal zij dat doen. Zijn het achterstanden waar extra programma's of speciale hulp bij nodig is dan worden ouders doorverwezen en wordt samen gekeken wat de beste ondersteuning is. De peuterspeelzaal gebruikt een protocol wat in werking gaat als er vermoeden is van kindermishandeling. De speelzaal staat open voor kinderen met een lichamelijke/geestelijke beperking. Bij aanmelding van een kind met een beperking wordt in overleg met de ouders gekeken wat de mogelijkheden van de peuterspeelzaal zijn. Wennen Een goede wen periode vinden we belangrijk omdat: Een goede wenperiode is belangrijk om het vertrouwen van het kind te winnen en te zorgen dat het kind zich veilig en geborgen voelt in de speelzaal. We geven het kind de tijd en de ruimte om te wennen. De pedagogisch medewerker observeert het kind en speelt in op wat het kind aangeeft. De pedagogisch medewerker laat het kind wennen in zijn eigen tempo. Ouders worden op de hoogte gesteld hoe het wennen verloopt. Als het nodig is worden ouders tussendoor gebeld. Nadat de peuter en de ouder een keer een gedeelte van de morgen heeft meegedraaid op de speelzaal, gaat de pedagogisch medewerker op ouderbezoek voor een intakegesprek. Tijdens dit gesprek komt het wennen aan de orde. De pedagogisch medewerker kan naar aanleiding van dit gesprek beter inspelen op het wennen. We handelen altijd in het belang van het kind maar houden ook in de gaten hoe de groep reageert. Als het kind ontroostbaar is en/of de groep ondervindt hier hinder van kan het zijn dat we de ouders bellen. Met de ouder wordt dan overlegd. Mogelijkheden zijn dan dat het kind samen met de ouder went, het kind wordt eventueel (eerder) opgehaald of de ouders worden telefonisch op de hoogte gehouden van hoe het gaat.we streven er naar om de peuter de reguliere tijden te laten meedraaien, met wat extra inzet van onze kant om het vertrouwen van het kind te winnen. Afscheid nemen volgen een bepaald ritueel en afleiding helpen het kind hierbij. 4

5 Dagindeling Een dagindeling is belangrijk omdat: Een vaste dagindeling vinden we van belang om kinderen structuur te bieden en houvast te geven. Hierdoor voelen de kinderen zich veilig en geborgen. De indeling van de dag wordt aangegeven door dagritme kaarten. Deze kaarten worden ook in groep 1 en 2 van de basisschool gebruikt. De dagritme kaarten geven de kinderen een beeld van de volgorde van de activiteiten op die dag. In de dagindeling komen alle ontwikkelingsgebieden bij verschillende activiteiten aan bod. De globale structuur is: Binnenkomst: Bij binnenkomst spelen de kinderen individueel om hun plekje in de groep te vinden, Voor kinderen die minder individueel spelen zijn er knutselactiviteiten aan de hoge tafel. De pedagogisch medewerker en vrijwilligster begeleiden dit. Afhankelijk van het weer en de planning van de basisschool kan er na binnenkomst ook direct worden buiten gespeeld of gebruik gemaakt worden van de gymzaal Kring We gaan in de kring om te eten en te drinken. Tijdens de kring worden gesprekjes gehouden. Knutselen, buiten spelen of vrij spelen met spelmateriaal of met spelletjes gericht op de cognitieve ontwikkeling (puzzels/lotto s/helftendomino/bambino peuterloco e.d.) Ook een kleine kring om met elkaar bezig te zijn over het thema b.v. d.m.v. een praatplaat of een ontdekkende bezigheid. Afsluiting Afsluiten in de kring door liedjes, muziek, dans en spel en het voorlezen van een prentenboek Activiteiten Naast de dagelijkse activiteiten vinden er door het jaar heen een aantal vaste activiteiten plaats: Voorleesontbijt in het kader van de nationale voorleesweek Juffendag Schoolreis (afsluiting schooljaar)volgens protocol wat aanwezig is op de peuterspeelzaal. Thema s door het jaar heen: - jaargetijden - dierendag - Vader- en Moederdag - feesten als Pasen, Sinterklaas en Kerstfeest -thema s die aansluiten bij de leefwereld en belangstelling van het kind. Bij deze thema s worden onder andere knutselactiviteiten uitgevoerd, puzzels en voorleesboekjes uitgekozen passendbij het thema, thema tafels ingericht en materialen uit de speelzaal gebruikt. knutsel activiteiten voor familie verjaardagen muziekactiviteiten (spelen met muziekinstrumenten, zingen, dansen) gym 5

6 Veiligheid Wij streven naar een zo veilig mogelijke omgeving voor de kinderen. Dit doen we door: - veilig spel en speelmateriaal aan te bieden We kijken regelmatig op kindhoogte of ons lokaal en materiaal nog aan de veiligheidsnorm voldoet. De GGD voert controles uit om te kijken of wij aan de normen voldoen. - eens per jaar is er een brandoefening samen met de basisschool - er is een calamiteitenplan aanwezig Iedereen die werkzaam is bij de peuterspeelzaal is op de hoogte van dit calamiteitenplan. In het lokaal wordt rekening gehouden met - de veiligheidsvoorschriften van de brandweer Dit houdt onder andere in dat er geen slingers door het lokaal hangen. - de speelzaal is een rookvrije ruimte. Voor kinderen die medicijnen gebruiken is er een protocol aanwezig op de peuterspeelzaal. Hygiëne Wij zorgen voor schoon speelgoed en een schone speelomgeving. Door regelmatig schoonmaakochtenden met ouders te organiseren wordt het materiaal schoolgemaakt en onderhouden. De interieurverzorgster zorgt voor de dagelijkse schoonmaak van toiletten, groot materiaal en de speelzaal. Voor luierkinderen zijn er afvalzakjes om de luiers reukloos op te ruimen en is er een in hoogte verstelbare commode. Bij ziekte van de kinderen volgen we de richtlijnen van de GGD. Na iedere vakantie worden alle kinderen gecontroleerd op luizen. Dit gaat in samenwerking met de basisschool. Eten en drinken Tijdens het dagdeel wordt op een vast tijdstip gegeten en gedronken. De ouders geven dit aan de kinderen mee. Het eten en drinken is een sociaal gebeuren. Als vaste regel geldt dat kinderen op elkaar wachten, voordat we met een andere activiteit beginnen.. Voor het eten en drinken start,wordt er altijd een vast liedje gezongen. Waarden en normen In de speelzaal hechten wij bijzonder aan: - eerlijkheid, - respect voor elkaar, - eigenheid van ieder kind, - rekening houden met elkaar en - bepaalde regels voor orde en netheid. We denken hierbij onder andere aan de volgende normen: Bij eerlijkheid stimuleren wij de kinderen te vertellen wat er gebeurt is bij een conflict. Bij respect voor elkaar denken wij aan samenwerken, samen delen, niet vloeken en schelden, niet moedwillig iets kapot maken, niet pesten, niet expres een ander benadelen, een ander niet slaan, luisteren naar elkaar en elkaar helpen. Bij eigenheid stimuleren wij kinderen om op te komen voor zichzelf en leren durven om hulp te vragen. Bij rekening houden met elkaar denken wij aan andere kinderen niet buiten te sluiten en niet te doen bij een ander wat jijzelf ook niet leuk vindt. Bij netheid wijzen we de kinderen onder andere op het netjes eten, leren we dat zij het toilet netjes achterlaten en helpen we ze om al het speelgoed weer netjes op te ruimen. 6

7 Gedrag corrigeren en belonen Positieve benadering van kinderen staat hoog in ons vaandel. Een dikke duim geven aan kinderen voor dingen die goed gaan stimuleert kinderen. Op momenten dat het even niet goed gaat en gedrag van kinderen gecorrigeerd moet worden, dan houden we rekening met de leeftijd van het kind. We geven duidelijk aan wat de grens is voor kinderen en hanteren dat op een consequente manier. We laten kinderen zelf ook even nadenken over hun gedrag. Omgaan met verschillende culturen en geloven De peuterspeelzaal is een openbare peuterspeelzaal. We maken geen onderscheid tussen kinderen op grond van cultuur en religie. We houden rekening met eventuele wensen van ouders met betrekking tot geloof of cultuur. In de speelzaal is materiaal aanwezig vanuit andere culturen, zoals bijvoorbeeld boekjes en poppen. Op een speelse manier wordt zo duidelijk gemaakt dat er ook anderen culturen zijn. Op het moment dat er een kind van een andere cultuur de speelzaal bezoekt dan wordt er meer aandacht aan die cultuur besteed. 3. Ouders We vinden het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij de peuterspeelzaal. Goed contact met de ouder is in het belang van het kind. Om de betrokkenheid vorm te geven zijn er een aantal activiteiten/mogelijkheden voor ouders: - eens per jaar, rond de 3e en 4e verjaardag van het kind, een gesprek met de ouder(s) over de ontwikkelingen van het kind. - een schoonmaakochtend met ouders en kinderen - eens per jaar een ouderavond, waarbij een gastspreker wordt uitgenodigd. Ouders mogen altijd een ochtend meedraaien op de speelzaal! Voor ouders wordt gewerkt aan een interne klachtenregeling. De peuterspeelzaal is aangesloten bij de Geschillencommissie Kinderopvang en Peuterspeelzalen. 4. Externe contacten De speelzaal heeft contacten met: - het CJG (voorheen consultatiebureau) - de logopedist - de bibliotheek - de gemeente Bergambacht, afdeling Welzijn - de basisschool De Kromme Draai Werkwijze met de verschillende samenwerkingspartners: - Het CJG (consultatiebureau) De samenwerking tussen de peuterspeelzaal en het CJG bestaat o.a. uit: - Ouders worden tijdens een bezoek aan het CJG geïnformeerd over het bestaan van de peuterspeelzaal 7

8 - Het CJG kan een adviserende rol vervullen bij de verwijzing van een peuter naar de peuterspeelzaal - Bij problemen in de ontwikkeling van peuters, kunnen we gebruik maken van de mogelijkheid om een VVE indicatie aan te vragen. Hiermee kunnen kinderen de peuterspeelzaal extra dagdelen bezoeken om de ontwikkeling zo optimaal mogelijk te stimuleren. - Ook kan het CJG een screening laten verrichten door een logopedist bij een vertraagde taal-/spraakontwikkeling. - de bibliotheek De bibliotheek zit in hetzelfde gebouw als de speelzaal en de basisschool. Bij de bibliotheek worden om de ca. 6 weken boekjes geleend voor het voorlezen aan de kinderen. Als er een thema behandeld wordt bijvoorbeeld winter of kerst worden er bij de bibliotheek boekjes met dit thema geleend. - de gemeente Krimpenerwaard, afdeling Welzijn Met de gemeente is er een goede band. Er is overleg en een goede samenwerking tussen gemeente en de peuterspeelzalen van Bergambacht, Ammerstol en Berkenwoude. Niet alleen over het welzijnsprogramma (de subsidies) maar ook over het te volgen VVE (Vooren Vroegschoolse Educatie) beleid, huisvesting en andere (landelijke) ontwikkelingen. - de basisschool De Kromme Draai Met de basisschool zijn intensieve contacten, vooral bedoeld om de overgang van kinderen van de peuterspeelzaal naar de basisschool zo soepel mogelijk te laten verlopen. Daarnaast is de samenwerking ook praktisch. De speelzaal en de basisschool zitten in hetzelfde gebouw. De samenwerking bestaat uit de volgende punten: inhoudelijk - overdracht van gegevens van peuters naar groep 1 door het observatiesysteem KIJK - gebruik maken van dagritme kaarten - wennen van peuters op de basisschool: peuters gaan vijf dagdelen naar groep 1 praktisch - gebruik van gymzaal en buitenspeelgelegenheid - gezamenlijk doen van brandoefeningen - luizencontrole Dit pedagogisch beleidsplan is een levend document. Dat wil zeggen dat er in de loop der tijd regelmatig aanpassingen en/of toevoegingen of mutaties worden gedaan. Dit is versie 3, uit 2015 i 8