Werkwijze 6 minuten wandeltest

Transcriptie

1 Werkwijze 6 minuten wandeltest Document ID NVLA prt 6 MWT Document titel 6 minuten wandeltest Publicatiedatum April 2012 Versie 1.0 Herzieningsdatum Januari 2017 Doel Meten van het functionele inspanningsvermogen d.m.v. bepaling maximale loopafstand in 6 minuten. Handelingsbevoegdheid Gediplomeerde longfunctie analisten en leerlingen onder supervisie. Indicatie - De zes minuten wandeltest is een functionele inspanningstest en geeft een goed beeld van de activiteiten van het dagelijkse leven (ADL), de reactie op medische interventie, bepaling en evaluatie van een trainingsprogramma. - De test is vooral geschikt voor patiënten met een verminderde functionele status, cardiaal, pulmonaal of motorisch. Absolute Contra-indicatie Myocard infarct en instabiele angina pectoris korter dan 1 maand geleden. Relatieve Contra-indicatie Aangezien deze test de ADL- activiteiten evenaart zijn er weinig ernstige complicaties te verwachten. De aanvragende arts dient echter bij het aanvragen van deze test altijd rekening te houden met algemene gesteldheid en lichamelijke conditie van de patiënt. Met name op het gebied van pulmonale -, cardiale -, en vaat problematiek moet de patiënt stabiel gebleven zijn. Bij een diastolische bloeddruk van >100 mmhg, een systolische bloeddruk van >180 mmhg en/of een hartfrequentie >120/min moet er overleg zijn met de aanvragende arts. Aandachtspunten 1. Zorg dat de patiënt goed uitgerust aan de test begint. Wanneer de patiënt longmedicatie gebruikt, dient hij/zij deze gewoon door te gebruiken, evenals de cardiale medicatie. 2. De patiënt mag de test te allen tijde onderbreken, als hij of zij dat nodig vindt. 3. Saturatiemeting via pulse oximetrie is optioneel. Als de saturatie daalt beneden de 80% is extra alertheid op zijn plaats met oog voor de patiënt van degene die de test afneemt, maar geen reden om de test te onderbreken. 4. Aanmoediging heeft een positief effect op het resultaat, maar dient neutraal te gebeuren. Zie instructies aan de patiënt. 5. Begeleiding van de patiënt mag niet aanwezig zijn tijdens de test. (Om beïnvloeding uit te sluiten) 6. Laat de patiënt de test uitvoeren in de standaard omstandigheden van de patiënt, dus met hulpmiddelen, zuurstof en dergelijke. 7. De test moet afgenomen worden op een plaats waar snel eerste hulp gegeven kan worden, inclusief zuurstof, medicatie en een crash car. Tevens moet er een telefoon of iets dergelijks aanwezig zijn voor het oproepen van hulp. 8. Degene die de test afneemt moet bedreven zijn in het herkennen van symptomen en het geven van eerste hulp bij ongelukken. Een bloeddrukmeter en een pulsoximeter moeten bij de hand zijn. 9. Gezien het bewezen leereffect van de 6 MWT is een oefentest aan te bevelen. Een tweede test kan een uur later plaatsvinden. De hoogste waarde telt.

2 Voortijdige beëindiging van de test Ernstige pijn op de borst, ernstige dyspnoe, zweten en verbleken, kramp in de benen, duizeligheid en verwarring, grauw en bleek worden. Benodigdheden Een rustige, liefst afgesloten gang met een vast parcours tussen de 30 en 50 meter, met een juiste afstandsmarkering voor het bepalen van de afgelegde weg. (ev. 2 pylonen) Stopwatch en schrijfbenodigdheden Een stoel, bij voorkeur met wieltjes. Telefoon voor noodgevallen. Benodigdheden t.b.v. de noodprocedures (telefoon). Supplementaire zuurstof Eventueel: Saturatie - hartslagmeter. Bij voorkeur een draadloze zodat patiënt geheel zelfstandig loopt. Eventueel: Borgscore lijst Voor de test Vraag naar klachten, contra-indicaties en medicijnen. Eventueel worden voor de test lengte en gewicht, de bloeddruk, Borgscore, saturatie en polsfrequentie gemeten. Patiënt dient voorafgaande aan de test 5 tot 10 min. rustig te zitten. Instructies aan de patiënt 1. Informeer de patiënt over het doel: de bepaling van de maximale loopafstand in 6 minuten zonder te rennen. Patiënt mag altijd rustiger gaan lopen of stoppen als dat nodig is, maar moet ook weer doorlopen als dat mogelijk is. 2. Elke minuut wordt aangegeven hoelang de patiënt nog te gaan heeft. 3. Tijdens de test mag de patiënt niet praten, dit beïnvloedt het inspanningsvermogen. 4. Motiveer de patiënt van tevoren en geef aan dat de inspanning zo goed mogelijk over de 6 min. verdeeld moet worden. Tijdens de test wordt de patiënt gestandaardiseerd aangemoedigd. 5. De stopcriteria worden nog een keer doorgenomen: onwel worden, onverdraaglijke kortademigheid, pijn op de borst, wankelen en duizeligheid, onverwacht hevig transpireren. Tijdens de test Elke minuut krijgt de patiënt te horen hoelang hij nog te gaan heeft, op een neutrale toon, volgens een vast schema. Na 1 minuut: U doet het goed. U hebt nog 5 minuten te gaan. Na 2 minuten: Blijf zo doorgaan. U hebt nog 4 minuten te gaan Na 3 minuten: U gaat zo goed. U bent halverwege de test. Na 4 minuten: Houd het zo vol, U hebt nog 2 minuten te gaan Na 5 minuten: Het gaat goed. De laatste minuut gaat in. Na 5.45 minuten: Nog 15 seconden te gaan. Op de 6 e minuut: Stop. Noteer de afgelegde afstand en eventueel de hartslag en saturatie waarden. Beëindiging test Loop naar de patiënt. Vraag naar klachten, en eventuele borgscore. Laat de patiënt bijkomen en noteer eventueel hoelang het duurt tot de patiënt weer hersteld is. (Hartfrequentie, saturatie). Bij twijfel over de gesteldheid van de patiënt: raadpleeg te allen tijde een arts.

3 Normaalwaarden Verschillende factoren beïnvloeden de 6MWT: leeftijd, lengte, beenlengte, geslacht, lichaamsgewicht, loop afstand per ronde, aantal omdraaiingen, verstandelijk vermogen, motivatie, hart-,long-, spier- en skeletaandoeningen, medicatie en O 2 gebruik. 1. Er zijn normaalwaarden voor gezonde volwassenen tussen 40 en 80 jaar. Met behulp hiervan kan de uitslag worden geïnterpreteerd. Een score <82% van de norm wordt gezien als afwijkend. (Wasserman e.a. 2005, (3)) (afstand in meters, lengte in cm, gewicht in kg). - Enright en Sherrill, 1998 voor de leeftijd jaar. (2) Mannen: afstand = (7,57 x lengte) _ 5.02 x leeftijd - (1,76xgewicht) 309 Vrouwen afstand = (2,11 x lengte) 2,29 x gewicht (5,78 xleeftijd) Troosters e.a., 1999 voor de leeftijd van jr Mannen: afstand = ( 5.14 x lengte)-5.32 x leeftijd)-(1.8 x gewicht) Vrouwen: afstand = ( 5.14 x lengte)-5.32 x leeftijd)-(1.8 x gewicht Overwegingen bij de kwaliteitseisen In de ATS guidelines wordt vermeld dat in de klinische setting een oefentest overwogen kan worden. Een tweede test kan een uur later plaatsvinden. De hoogste waarde telt. Verwerking Maak je verslag zoals dat op de afdeling gebruikelijk is. Gebruik eventueel het bijgevoegde werkformulier. (bijlage 1) Bronnen 1. ATS statement: guidelines for the six-minute walk test. Am J Respir Crit Care Med 2002; 166(1): Enright PL, Sherrill DL. Reference equations for the six-minute walk in healthy adults. Am J Respir Crit Care Med 1998 November;158(5 Pt 1): Wasserman K, Hansen JE, Sue DY, Stringer W.W., Whipp BJ. Principles of Exercise Testing and Interpretation. Fourth edition ed. Lippincott Williams & Wilkins; Takken T., Stimulus, Evidence based handelen in de fysiotherapeutische praktijk 24 (2005), p Troosters T, Gosselink R, Decramer M, Six minute walking distance in healthy eldery subjects. Eur Respir J 1999; 14: Auteur: S.M. Habes, longfunctie analist AMC, Amsterdam Geautoriseerd door: Dr. P. Bresser, M.N. van der Plas

4 Bijlage: voorbeeld werkformulier : Ponsplaarje /logo ziekenhuis SIX MINUTES WALK TEST Datum: Longf. Anal.:... Test :.. Lengte:. cm Gewicht:.. kg Bloeddruk:../.. mm Hg Medicatie + laatste inname:... Gebruikt hulpmiddel: Extra O 2 tijdens test: Klachten bij aanvang test: Nee / Ja:... Nee / Ja: l/min, type: Nee / Ja: Testgegevens: Ronde rondetijd SpO 2 % fh /min Aantal rondes. (x.m) + laatste gedeeltelijk ronde..m = meter in 6 minuten. Is.% van de normaalwaarde. Uitgangswaarde Einde Test Borgscore Tijd 0 geen SpO 2 % % 0,5 zeer,zeer weinig fh /min /min 1 zeer weinig Dyspnoe (Borg) 2 weinig Vermoeidheid (Borg) 3 enigszins 4 5 sterk 6 7 zeer sterk 8 9 zeer,zeer sterk 10 maximaal

5 Bijzonderheden tijdens de test: Gestopt of gepauzeerd vóór einde test? Nee / Ja omdat: Symptomen aan einde van de test: Nee / Ja: te weten: angina pectoris, duizeligheid, last van heup, been, pijn in de kuit(en) en / of andere klachten nl Opmerkingen LFA:...