Tulp.actueel. Eerste Nationale Tulpendag groot succes. In deze uitgave. Jaargang 15, nummer 1, 11 februari 2012

Transcriptie

1 Jaargang 15, nummer 1, 11 februari 2012 Tulp.actueel Eerste Nationale Tulpendag groot succes Op de Dam in Amsterdam werd zaterdag 21 januari de eerste Nationale Tulpendag georganiseerd. Een geslaagde dag, die zeker voor herhaling vatbaar is. Een paar maanden hadden we er al naartoe geleefd en alles was geregeld. s Morgens vroeg zat ik al vroeg in de auto naar de Dam. Ik was natuurlijk weer wat laat, maar gelukkig kon ik meekijken op de webcam en om kwart over zeven reden de vijf trailers de Dam op. Een machtig gezicht. Het regende toen pijpenstelen en we zijn direct begonnen om de kistjes met tulpen neer te zetten. Tweeduizend bakken is geen kinderspel. Het werd gelukkig al snel droog en na een paar uurtjes met vereende krachten was de pluktuin klaar. Dit was een goed moment voor fotomomenten met BN-ers en de groep vrijwilligers. Dat zorgde voor de nodige persaandacht. Fotomomenten De dames van het tulpenpromotieteam reden al met bakfietsen met tulpen erin door de stad, om tulpenhoezen uit te delen en mensen uit te nodigen naar de Dam te komen. Dat dit goed werkte werd na de opening door Burgemeester Van der Laan snel duidelijk. Lees verder op pagina 2 >>> In deze uitgave Groot, groter, grootst 2 Lichte planten grootste kwaliteitsprobleem 3 Themabijeenkomst Het Nieuwe Telen Tulp 3 Automatisering geeft meerwaarde aan bollensector 4 Hogere opbrengst halen uit licht en CO 2 5 CO 2 -Sectorsysteem start dit voorjaar 6 LTO Groeiservice en Syntens bundelen krachten 7 Ontwikkelingen baren zorgen, maar bieden ook kansen 8

2 Tulp Groot, groter, grootst Waar gaan we heen met zijn allen? De schaalvergroting in de sector neemt nog steeds toe en daarmee de overproductie. De slechte prijsvorming op de veilingklok is het resultaat. Objectief gezien is deze trend al ingezet vanaf de Tweede Wereldoorlog. Mijn opa en aansluitend mijn vader vroegen zich namelijk in hun tijd hetzelfde af. De schaalgrootte van bedrijven was toen kleiner, maar ook toen werd er soms met sprongen vooruit ondernomen. Moeten we de huidige schaalvergroting dan ook in deze context zien, of is er meer aan de hand en is er werkelijk sprake van een commodity trap? Volgens professor Michiel Keyzer van de Vrije Universiteit uit Amsterdam is het laatste aan de hand. We zijn volledig doorgeslagen in de afhankelijkheid van banken, op basis van fiscale jaarrapporten van accountants. Geen externe financier wil nog geld steken in agrarische productiebedrijven, die alleen maar gericht zijn op kostprijsverlaging. Het zou gezonder zijn om maximaal rendement te maken met productiemiddelen als: kapitaal, arbeid, energie en uitgangsmateriaal. Dit vergt een omslag in denken van ondernemers. Je moet meer denken in verbreding van activiteiten die meerwaarde leveren voor je omgeving. Het alternatief is koude sanering en een agrarische sector met een paar industriële overblijvers. Jan Mantel gewasmanager Tulp John Boon in actie tijdens eerste Nationale Tulpendag op de Dam >>> Vervolg van pagina 1 lopen, het was gewoonweg een feest. De tulpen waren dan ook in no-time geplukt. Er is Het werd langzamerhand steeds drukker op volgens mij geen bedrijf dat het sneller doet het plein. In het begin ging het rustig met dan de mensen op de Dam. Rond etenstijd plukken, maar naarmate de tijd vorderde hebben we de locatie weer schoongeveegd werd het steeds drukker. De sfeer was geweldig. Iedereen was blij en de bezoekers straalgers geëvalueerd. en hebben we met een grote groep vrijwilliden. Gratis tulpen, zoveel als je wilde; dit kon geen Nederland zijn! Hele rijen mensen stonden dan ook na het plukken in de rij om hun Ik kijk dan ook terug op een zeer geslaagde Internationaal zelf geplukte bos tulpen in te laten pakken. eerste tulpendag. Volgend jaar mag hij wat Ik denk dat de fotograaf ook overuren heeft mij betreft nog uitgebreider, misschien zelfs gemaakt, want het aantal vrolijke gezichten wel eentje in London of Parijs? en dus fotomomenten was niet te tellen. Amsterdam kleurde er helemaal van op. Overal John Boon in de stad zag je later mensen met tulpen Voorzitter Landelijke Commissie Project LetsGrow in de broeierij Dit seizoen zijn zes broeierijbedrijven tulpen gewogen en gemeten en wordt de gestart met een project om LetsGrow te kwaliteit (bladkleur, stand en uitvalspercentage) bepaald. gaan gebruiken in de tulpenbroeierij. De klimaatcomputers van deze bedrijven zijn gekoppeld via LetsGrow. Hierdoor ontstaat Hogere kwaliteit een digitale studieclub, waarbij de deelnemers van afstand bij elkaar in de kas kun- via het project Meerlagenteelt in de praktijk. Ook PPO uit Lisse is betrokken bij de proef nen kijken. Zij voeren diverse metingen uit op de bedrijven, om meer inzicht te krijgen in de Het doel is om door het vergelijken van de klimaatinstellingen te komen tot betere kwaliteit wordt een aantal bijeenkomsten belegd. verschillende systemen. Gedurende de proef en energiebesparing. Om de resultaten beter Hierbij zullen de deelnemers samen met met elkaar te vergelijken wordt door proeftuin de gewasmanager en de onderzoekers Zwaagdijk een praktijkproef uitgevoerd, waarbij een partij tulpen wordt verdeeld over de lende uitkomsten met elkaar bediscussiëren van beide onderzoeksinstellingen de verschil- deelnemende bedrijven in een aantal verschillende trekken. Met de bakken opgeplante en hogere kwaliteit. om zo te komen tot betere klimaatinstellingen tulpen wordt een sensor meegegeven die de temperatuur en de luchtvochtigheid bijhoudt. Jan Mantel Aan het einde van iedere trek worden de gewasmanager Tulp 2

3 Tulp Lichte planten grootste kwaliteitsprobleem Het huidige tulpenjaar kenmerkt zich door een aantal opvallende aantastingen van de kwaliteit. Het grootste probleem is dat de planten aan de lichte kant blijven, zegt Nico Hof, van CNB Kwaliteit+. Hof constateert hier en daar partijen waar de planten te licht blijven. De planten hebben een te harde bol, waarschijnlijk doordat het reservevoedsel niet is doorgegeven. Het is volgens de kwaliteitsmanager lastig aan te geven wat de oorzaak is van het probleem van harde bollen. We kijken nu onder andere naar de grond. Daar zien we soms verschillen per perceel terwijl de partij tulpen hetzelfde is. Feit is volgens Hof dat er afgelopen jaar wel veel is beregend. Dat kan een oorzaak zijn, want dan praat je toch over een andere samenstelling van het water. Maar zoals gezegd, het is lastig om aan te tonen. Bloemverdroging Vorige zomer werden regelmatig problemen met bloemverdroging geconstateerd. Slechte partijen zijn daardoor niet opgeplant. Hier en daar is nog een lichte vorm van dit probleem zichtbaar. Dat kan uiteraard leiden tot keur op de veiling. Ook het probleem van galmijt speelt weer op. Dat wordt minder, maar is nog niet volledig onder controle. PPO doet volop onderzoek naar galmijt. Het blijft volgens Hof zaak dat je er snel bij bent. Als de bollen besmet de grond in zijn gegaan, dan helpt celbegassing niet meer. Tulpendag 21 januari 2012 Onderzoek Samenvattend noemt Hof de lichte planten het grootste probleem van dit seizoen, dat verder wordt gekenmerkt door een aantal opvallende aantastingen. De lichte planten worden veroorzaakt door het afgelopen groeiseizoen. Daar is nu niets meer aan te veranderen. Het probleem speelt op in bepaalde jaren. Het is een mooie uitdaging voor Wageningen om daar onderzoek naar te doen. Het is voor kwekers lastig om de benodigde grammen te halen voor contractlevering. Hof adviseert om partijen met een harde bol met geen of een klein spruitje voor te trekken in de koelcel bij 9 tot 13 C. De luchtvochtigheid in de koelcel is hoog waardoor de spruit er makkelijker uit komt. Bij meteen in de kas zetten wordt de bol nog harder. Roger Abbenhuijs redactie Themabijeenkomst Het Nieuwe Telen Tulp LTO Groeiservice organiseert op donderdag 16 februari, samen met de KAVB en Flynth adviseurs en accountants, een themabijeenkomst bij Proeftuin Zwaagdijk over de ontwikkelingen in Het Nieuwe Telen Tulp. Het afgelopen jaar hebben de ontwikkelingen niet stil gestaan. Meerdere bedrijven zijn gestart met verschillende technieken van Het Nieuw Telen, waaronder meerlagenteelt, buitenluchtaanzuiging, dubbele schermen en LED-verlichting. De eerste ervaringen in de praktijk zijn bekend en worden besproken tijdens deze bijeenkomst. Ook wordt inzicht gegeven in de subsidiemogelijkheden die er zijn op dit gebied. Als laatste wordt de toekomst geschetst van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van tracking & tracing en voorraadbeheer op tulpenbroeibedrijven en de mogelijkheden om dit te automatiseren. spreker is Jeroen Wiggers van Van Der Laan Electrotechniek. Hij geeft inzicht in de ontwikkelingen die er zijn op het gebied van licht. Daarna laat Galtjo Geertzema van Flynth adviseurs en accountants de verschillende subsidieprogramma s voor Het Nieuwe Telen de revue passeren. Als laatste bespreken Sebastiaan de Graaf (Indigo Solutions) en Bert Karel (Karel Bolbloemen uit Bovenkarspel) de ontwikkelingen op automatiseringsgebied bij broeierijbedrijven (zie ook pagina 4 van deze nieuwsbrief). Aanmelden Voor het bijwonen van deze bijeenkomst, die begint om uur, is aanmelden verplicht. Dat kan tot 13 februari uur. Sprekers Niels Kreuk, tulpenbroeier uit Andijk is de eerste spreker. Hij heeft, zoals hij zelf zegt, de modernste tulpenkas van de wereld. Tweede Locatie is Proeftuin Zwaagdijk: Tolweg 13, 1681 ND Zwaagdijk-Oost. Neem voor meer informatie contact op met Jan Mantel, telefoon , j.mantel@groeiservice.nl. 3

4 Tulp Automatisering geeft meerwaarde aan bollensector Tijdens een telersbijeenkomst over Het Nieuwe Telen op donderdag 16 februari in Zwaagdijk, geeft Sebastiaan de Graaf van Indigo Solutions uit Barendrecht zijn visie op de meerwaarde van automatisering in de bollensector. De sector staat aan de vooravond van een volgende stap. Het bedrijf beschikt over ruime ervaring in de tuinbouw, maar is nog tamelijk nieuw in de bollenwereld. Toch durft De Graaf te stellen dat de bollenwereld toe is aan een volgende stap op gebied van automatisering. Hij onderscheidt daarin drie fases: mechanisatie, het aansturen van bedrijfsprocessen vanachter de computer en een compleet bedrijfsmanagementsysteem inclusief planning en tracking&tracing. Dat is op zich niet nieuw, maar wel voor deze sector, weet De Graaf. Hij constateert dat de grotere spelers in de sector inmiddels toe zijn aan fase 3. Voorwaarde De bollensector wordt momenteel gekenmerkt door schaalvergroting, als gevolg van nieuwe ontwikkelingen zoals de bosmachine, meer- lagenteelt en ledverlichting. De wens is om de activiteiten wel, maar het personeelsbestand niet te laten groeien. Dan ontstaat er een sterkere positie voor een kweker. Door vergaande automatisering is dat ook te realiseren. Automatisering creëert inzicht in de eigen bedrijfsvoering. Het optimaliseert de huidige bedrijfsvoering en zorgt er tevens voor dat kwekers c.q. broeiers kunnen voldoen aan de wensen uit de markt. Het is de markt die in toenemende mate eisen stelt aan bijvoorbeeld traceerbaarheid. Een T&T-systeem is dan geen luxe meer, maar een voorwaarde om te mogen leveren. Rendement De Graaf realiseert zich dat het investeringsklimaat in de tuinbouw momenteel lastig is. Automatiseren kan ook middels een abonnementsvorm, met maandelijkse kosten. Dan is het geen enorme investering en bovendien biedt het mogelijkheden voor een hoger rendement. Roger Abbenhuijs redactie Ontwikkelingen lopend onderzoek in Tulp Op dit moment worden vier broeierijonderzoeken uitgevoerd, waar de Landelijke Commissie haar goedkeuring aan heeft gegeven. Bij deze proeven zijn begeleidingscommissies ingesteld van broeiers, die in samenspraak met de onderzoekers en de gewasmanager, de voortgang van de proef volgen en zo nodig bijsturen. In Zwaagdijk is een oriënterende proef uitgevoerd met de Hortispecmeter als onderdeel van het onderzoek Kwaliteit en energiebesparing tulpenbroei. De reactie van deze meter is getest op verschillende klimaatinstellingen in een proefkas, met als doel inzicht te krijgen in meetwaarden om in de toekomst de klimaatcomputer hierop te sturen. De Hortispec meter kan op dit moment alleen meten en wordt uitgebreid met een PLC-besturing. Als dit gereed is, wordt het onderzoek vervolgd. In Zwaagdijk bevindt de proef Toepassing van ozon in tulpen zich in de analysefase. Bij verschillende toepassingen van ozon wordt de relatie met galmijt en kernrot onderzocht. De proeven zijn uitgevoerd en de resultaten worden binnenkort verwacht. Gevoelig Bij PPO wordt de proef Voorspellen gevoeligheid tulp voor bladkiep uitgevoerd. De relatie van het calciumgehalte met het optreden van bladkiep wordt onderzocht. Dit vindt plaats in verschillende delen van de bol zoals de bolbodem, de groeipunt en de rokken bij verschillende partijen van diverse cultivars. Het doel is om een toets te ontwikkelen die tijdens stadiumbepaling partijen al kan aanmerken als gevoelig voor bladkiep. Daarnaast is de eerste teeltronde afgerond van het onderzoek LED belichting tulp in meerlagenteelt. Op basis van de resultaten hiervan is het lichtregime voor de tweede ronde in overleg met de begeleidingscommissie iets aangepast. Jan Mantel gewasmanager Tulp 4

5 Kruisbestuiving Hogere opbrengst halen uit licht en CO2 Met potplanten- en snijbloementelers is onlangs gediscussieerd over het beter benutten van CO 2 en licht op het bedrijf door goede achtergrondinformatie. Door de licht- en CO 2 -benuttingscurve van de gewassen goed in kaart te brengen, kan met de installatie die al op het bedrijf aanwezig is een hogere opbrengst worden gehaald en tegelijkertijd energie worden bespaard. Medema (Productschap Tuinbouw) en Leo Oprel (EL&I) toe. Rendabel Tijdens de twee workshops, waar telers aanwezig waren van een aantal verschillende potplanten- en snijbloemengewassen, is door Sander Hogewoning (PlantLighting) en Sander Pot (Plant Dynamics) uitgebreid toegelicht hoe een plant omgaat met licht belichten en CO 2 doceren ten opzichte van de werkelijke benutting op dat moment. Fotosynthese Ook zijn er vragen over de vertaling van fotosynthese naar groei en vorm van de plant. Fotosynthese betekent over het algemeen groei, maar dit zegt nog niet dat de plant ook de vorm en kwaliteit heeft die je als producent graag wilt. Fotosynthese betekent over het algemeen groei, maar dit zegt nog niet dat de plant ook de vorm en kwaliteit heeft die je als producent graag wilt. In een periode dat de investeringsmogelijkheden op veel bedrijven gering zijn zal een on- plant afneemt. en CO 2 en wanneer de efficiency van de derzoek in deze richting voor veel bedrijven Vraag vanuit de telers was met name wanneer het economisch niet meer rendabel is grote voordelen opleveren, zo was de mening van de aanwezige telers. Ook is dit in het om te belichten en CO 2 te doceren. Er kan kader van het programma Kas als Energiebron een belangrijke pijler, zo lichtten Dennis ten tussen de economische meerwaarde namelijk in de praktijk een groot verschil zit- van Per gewas zullen er ook grote verschillen zijn in de benadering van de gegevens. In de snijbloemensessie was hierover veel discussie met een leliebroeier. De bol bevat al veel suikers, waardoor de aanmaak van suikers door fotosynthese minder belangrijk wordt in de broei van het gewas. Wel wordt er licht gebruikt om de plant kort te houden en knopval te voorkomen. Annelies Hooijmans, sectormanager Bloemisterij Nieuwe initiatieven voor tripsbestrijding In de chrysant is trips het lastigste insect om te bestrijden. Het afgelopen half jaar hebben diverse partijen waaronder LTO Groeiservice, DLV en WUR zich bezig te gehouden om een oplossing hiervoor te zoeken. De WUR heeft samen met de werkgroep en de gewasbeschermingscommissie Chrysant gekeken naar alle onderzoeken die er gedaan zijn en de knelpunten die er dan nog overblijven. Dit heeft geresulteerd in een enquête, gehouden door DLV onder alle telers van chrysant. Daar hebben 60 telers op gereageerd en uit de antwoorden zijn goede conclusies te trekken. De belangrijkste is dat 25% volledig chemisch en 75% in meer of mindere mate geïntegreerde gewasbescherming toepast. Ongeveer 50% vindt dat hij de bestrijding van trips maar matig onder de knie heeft. Dat geeft aan hoe groot het probleem is en in welke richting er moet worden gezocht naar een oplossing. Daarnaast is een onderzoeksvoorstel geschreven, waar de diverse onderdelen die een bijdrage kunnen leveren worden onderzocht. Hierin wordt gekeken naar diverse nieuwe bestrijders, waaronder de roofvlieg Coenosia. Deze komt van nature voor in Nederland en wordt vooral veel gezien na het inrijden van compost. Over de kweek en dergelijke is nog weinig bekend maar de ervaringen zijn zeer positief. 5

6 Kruisbestuiving CO2-Sectorsysteem start dit voorjaar Na jaren van voorbereiding gaat in 2012 het CO 2 -Sectorsysteem van start. In maart ontvangen alle glastuinbouwondernemers van het Productschap Tuinbouw een oproep tot CO 2 -registratie. Met de jaarnota s gasafname en elektriciteitslevering bij de hand is deze digitale aangifte in een half uur gedaan. Waarom het CO 2 -Sectorsysteem? Er is met de overheid een afspraak gemaakt over de CO 2 - uitstoot (plafond). Het CO 2 -Sectorsysteem is de beste methode om deze afspraak na te komen. Anders zou minder flexibele regelgeving van kracht worden. Ook is met de overheid afgesproken dat alles op alles gezet wordt om het verlaagd tarief energiebelasting te behouden. Dat kan oplopen tot een besparing van ruim per bedrijf. Het CO 2 -Sectorsysteem is daarvoor de tegenprestatie. Kosten Wat houdt het CO 2 -Sectorsysteem in? Bij overschrijding van de met de overheid afgesproken CO 2 -uitstoot moet de sector aan de overheid betalen. Deze kosten worden over de bedrijven verdeeld naar rato van het gasverbruik. Deze aanpak geldt voor de jaren 2011 en De verwachting is dat in 2011 en 2012 de CO 2 -uitstoot binnen het plafond blijft. Voor de periode 2013 tot en met 2020 wordt de aanpak aangepast. Uitleg Er valt nog veel meer over uit te leggen. Bekijk daarvoor de informatie op (knop energie). U krijgt te zijner tijd uiteraard uitleg bij de aangiftebrief. Meer informatie: Rob van der Valk (rvdvalk@ltonoordglaskracht.nl) of Piet Broekharst (PT, p.broekharst@tuinbouw.nl). Marktonderzoek 2012 Zoals algemeen bekend heeft het bestuur van het Productschap Tuinbouw op 14 november vorig jaar besloten dat het PT gemoderniseerd moet worden. Marktmonitoring is een van de taken die privaat uitgevoerd gaat worden. Een belangrijke pijler in dit moderniseringsproces is dat taken die privaat opgepakt kunnen worden, in de toekomst niet meer door het PT uitgevoerd worden. Voor marktonderzoek betekent dit concreet dat het PT in 2012 nog een compleet marktonderzoeksprogramma uitvoert. Het is echter een overgangsjaar, waarin veel aandacht gaat naar het op de juiste wijze behouden van marktonderzoek voor de tuinbouw. In veel gevallen betekent dat het organiseren van de overdracht van onderdelen van marktmonitoring naar andere (private) organisaties, zo meldt Remy Vermeire, projectleider Marktonderzoek Markt, Duurzaamheid & Innovatie bij het PT. 6

7 Algemeen Agenda LTO Groeiservice en Syntens bundelen krachten in Masterclass Retail Voor telers is een goede relatie met de retail en groothandel van steeds groter belang. Daarom bieden LTO Groeiservice en Syntens Innovatiecentrum telers en telersgroepen de mogelijkheid om te bouwen aan de relatie met supermarkten en groothandel in de Masterclass Retail. In 2012 starten drie Masterclasses voor telers van: groente, potplanten en snijbloemen (22 februari). Retailspecialisten leren de deelnemers hoe retailbedrijven en groothandelsbedrijven werken en hoe zij met deze afnemers in contact komen. Tijdens de vierdaagse Masterclass krijgt de deelnemer inzicht in de grote retailers en groothandelsbedrijven in Nederland en het buitenland. Managers Tijdens de laatste bijeenkomst gaan deelnemers aan tafel met category managers van bekende retail- en groothandelsorganisatie. Deze category managers zijn onder andere: Rob van der Heijden (category manager AGF bij Nettorama), Joost Bronckhoff (category manager bloemen en planten, Albert Heijn), Paul Swinkels (category manager bloemen en planten, Jumbo), Rob van de Weele (category manager AGF, Deen) en Nico de Haan (category manager bloemen en planten, Deen). Kijk voor meer informatie, data en inschrijven op (cursusaanbod). U registreert. Groeiservice rapporteert. Eenvoudig en transparant met de UMR-module. Uw teeltplan, energie, meststoffenverbruik en emissie moet u rapporteren bij de gemeente en het waterschap. Een ingewikkelde en tijdrovende bezigheid. De UMR-module van LTO Groeiservice neemt u werk uit handen. De module controleert uw invoer, berekent kengetallen en rapporteert tijdig aan de uitvoeringsorganisatie. Handig toch? Februari/maart 2012 Tuinbouw Relatiedagen Bijeenkomst Potplanten en Snijbloemen 29 februari Een actief, gelijkmatiger kasklimaat, en toch energie en euro's besparen? Groeiservice organiseert in samenwerking met LLTB en ZLTO deze bijeenkomst bij Gubbels Siberie in Maasbree (Limburg). Centraal staat Het Nieuwe Telen in de breedte: o.a. kasklimaat en buitenlucht aanzuiging. Training Verkoopvaardigheden 14 t/m 16 februari In 2012 vindt u Groeiservice en LTO Noord Glaskracht gezamenlijk op de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem in stand maart Tijdens deze driedaagse training van Groeiservice en Lentiz cursus & consult krijgt de verkoper handvatten om meer resultaat te halen uit het verkoopgesprek met bestaande klanten en/of potentiële klanten. Themabijeenkomst Gewasgezondheid Energiek2020 Event 22 maart Wageningen UR Glastuinbouw, GreenQ, Kas als Energiebron en Groeiservice organiseren voor de vijfde keer het Energiek2020 Event. Tijdens het event geven onderzoekers, adviseurs en telers presentaties, workshops en rondleidingen over de nieuwste kennis op het gebied van energie besparen en Het Nieuwe Telen aan de hand van de laatste ontwikkelingen en onderzoeksresultaten. Masterclass Retail 8 maart Tijdens deze bijeenkomst van Groeiservice en Wageningen UR Glastuinbouw staat het onderzoek en de kennisontwikkeling die betrekking hebben op de gewasbescherming in de glastuinbouw centraal. 28 maart Speciaal voor snijbloementelers en telersgroepen organiseren Syntens en Groeiservice de Masterclass Retail. Tijdens deze vierdaagse Masterclass krijgt u onder andere inzicht in grote retailers en groothandelbedrijven in Nederland en het buitenland, inzicht in gespreksonderwerpen voor groothandel en retail en inzicht in category management en supply chain management. Meer info: Kijk voor meer informatie op 7

8 Algemeen Ontwikkelingen baren zorgen, maar bieden ook kansen 8 Na een tegenvallende score in de draagvlaktoets en de politieke discussies die daarop volgden, hangt de toekomst van het Productschap Tuinbouw aan een zijden draadje. Als het productschap blijft bestaan gaat zich dat alleen nog bezig houden met zaken die zowel een maatschappelijk belang als een sectorbelang hebben. U weet waarschijnlijk al dat marktonderzoek en promotie sowieso als taken afvallen, ongeacht de uiteindelijke uitkomst van de politieke en bestuurlijke discussies. Maar ook duurzaamheid, arbeid en innovatie komen niet terug in een eventueel Productschap Nieuwe Stijl. De andere kant van dezelfde medaille is dat de heffing die u aan het productschap afdraagt voor elke verkochte kilo product, elke bloem of plant, vanaf dit jaar lager is. Geert van Oosterhout Ondernemersnetwerk Vanuit LTO Groeiservice volgen we deze ontwikkelingen nauwlettend. Die baren ons zorgen en bieden tegelijk kansen. Ons gewasgerichte kennisnetwerk biedt een structuur om collectief vraagstukken aan te pakken. Wat mij betreft nog steeds een goede structuur, zeker als dat zaken betreft die alleen of in klein verband moeilijk zijn op te lossen. Denk aan vraagstukken rond vaktechniek, milieu, gewasbescherming, maar ook arbeid en bedrijfsvoering. Samenwerken in een ondernemersnetwerk leidt voor zulke vraagstukken vaak sneller en voordeliger naar toepasbare antwoorden en resultaat voor uw bedrijfsvoering. Op die manier heeft Groeiservice tot nu toe een coördinerende rol in de aansturing van het praktijkonderzoek en de terugkoppeling van de resultaten. Dergelijk onderzoek wordt tot nu toe vaak betaald vanuit de PT-heffingen. Gepasseerd station Voor een deel van dergelijke vraagstukken, of misschien ook wel allemaal, sluit het loket van het Productschap Tuinbouw en is deze collectieve financiering binnenkort een gepasseerd station. Met elkaar moeten we dan nog scherper keuzes maken: welk onderzoek wel, welk niet, wie betaalt het en voor wie zijn de uitkomsten? Als ondernemer bent u gewend keuzes te maken. Als Groeiservice blijven wij kwaliteit leveren en meegaan in de ontwikkeling van deze roerige tijd. Ik vind het een spannende uitdaging om samen met u te zoeken naar nieuwe wegen voor kennisontwikkeling en -uitwisseling op een moderne wijze. Geert van Oosterhout directeur Colofon Uitgave van de landelijke commissie Tulp van LTO Groeiservice. Redactie-adres Postbus 183, 2665 ZK Bleiswijk T (070) F (070) E j.mantel@groeiservice.nl Redactie Jan Mantel, Roger Abbenhuijs Advertenties AgriPers BV T (088) E verkoop@agripers.nl Vrijwaring LTO Groeiservice en de auteurs verklaren dat deze nieuwsbrief op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen LTO Groeiservice en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze nieuwsbrief wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaringen en de te gebruiken informatie te controleren. Het gewaslidmaatschap loopt per kalenderjaar en kan uitsluitend schriftelijk worden beëindigd.