Golf in de provincie Zuid-Holland

Transcriptie

1 Verkenning van de afstemming tussen vraag en aanbod Eindrapport Stichting Kennis- en Innovatiecentrum

2 colofon Sportraad Zuid-Holland, februari 2006 Auteurs: Illustraties: Uitgever: Onderzoek: Tijmen Companjen (Sportraad Zuid-Holland) Doede de Jong (Stichting Recreatie) Doede de Jong Sportraad Zuid-Holland Arckelweg 30, Poeldijk Postadres: Postbus ZH Poeldijk telefoon fax website Stichting Recreatie, Kennis- en Innovatiecentrum Raamweg HL Den Haag telefoon fax

3 INHOUDSOPGAVE 1 Samenvatting 4 2 Afkortingen 5 3 Inleiding 6 4 Golf 7 5 De accommodaties 9 6 De vraag naar golf 11 7 De vergelijking tussen vraag en aanbod 15 8 Golf in regio Rijnmond 21 9 Conclusie 30 Bijlage 1. Golfaccommodaties in Zuid-Holland 31 Bijlage 2. Initiatieven voor golf in Zuid-Holland. 32 Sportraad Zuid-Holland 3

4 1 SAMENVATTING In dit onderzoek is gekeken naar de afstemming tussen vraag en aanbod van de golfvoorzieningen in Zuid-Holland. Er zijn twee scenario s onderzocht; de bestaande situatie en de situatie die ontstaat indien alle in aanvraag zijnde locaties voor golfcourses zouden worden gerealiseerd. Deze twee scenario s zijn ook apart onderzocht voor de Regio Rijnmond. Golf is een aparte sport. Ten eerste is de ruimtebehoefte per sporter veruit de hoogste van alle grote sporten (voetbal: 53 m2 per sporter, golf: 353 m2 per sporter). Ten tweede neemt het aantal golfers tussen nu en 2020 sterk toe. De ruimtebehoefte per golfer is gebaseerd op het landelijk gemiddelde oppervlakte per hole. In Zuid-Holland hebben de holes echter een aanzienlijk kleiner oppervlakte. Dit heeft gevolgen voor de ruimtebehoefte van de Zuid-Hollandse golfer. In de conclusies van dit rapport is uitgegaan van de aparte situatie van Zuid-Holland, met de aan de Zuid-Hollandse situatie aangepaste ruimtebehoefte. De totale oppervlakte van de huidige golfcourses in de provincie is 1060 ha. Aan nieuwe courses staat 864 ha gepland. De totale oppervlakte aan nieuwe, nog te realiseren en bestaande courses bedraagt hiermee 1924 ha. Voor het bepalen van de sportvraag per buurt zijn gegevens uit het Aanvullend Voorzieningen Onderzoek 2003 (AVO 03) gekoppeld aan de Kerncijfers wijken en buurten (CBS, TDkadaster). Hiermee is het totaal aantal golfers per buurt bepaald. Na vermenigvuldiging van dit getal met de rumtebehoefte per golfer is ook de ruimtebehoefte per buurt bekend. Om een vraag-aanbod analyse te kunnen maken moet ook de acceptabele reisafstand bekend zijn. In het onderzoek is aangenomen dat voor golf een (enkele) reisafstand tot 10 kilometer acceptabel is. Op basis van het aanbod, de ruimtebehoefte per buurt en de reisafstand wordt de eindberekening gemaakt. De sportvraag uit de buurten wordt toegewezen aan de accommodaties. De overgebleven vraag resulteert in een tekort per buurt. Het resultaat van deze analyse is een tekort van 399 ha in de huidige situatie. Omgerekend betekent dit dat sporters niet kunnen sporten door gebrek aan voldoende en/of bereikbare accommodatie. Na realisatie van de mogelijk toekomstige golfcourses is het tekort teruggebracht tot 69 ha, ofwel sporters. In de toekomstige situatie is op basis van een vergelijking van vraag en aanbod, waarbij geen rekening wordt gehouden met de reisafstand, geen tekort aan golfaccommodaties in Zuid-Holland. Met andere woorden: de capaciteit van de courses is ruim voldoende. In het geval dat er wel rekening wordt gehouden met de reisafstand is het ruimtetekort 69 ha. Dit tekort wordt dus volledig veroorzaakt door (gebrek aan) bereikbaarheid van de courses. In het geval dat de spreiding van de toekomstige accommodaties geoptimaliseerd wordt verdwijnt dit tekort. De belangrijkste conclusies op een rij: Op dit moment is er behoefte aan meer golfvoorzieningen; in de huidige situatie is er een tekort van bijna 400 ha. Er moet goed gekeken worden naar de spreiding van de golfaccommodaties. Er valt nog winst te halen uit het goed spreiden van de aan te leggen accommodaties. Vooral het oosten van de provincie Zuid-Holland verdient extra aandacht. Regio Rijnmond Het totale oppervlakte van de huidige courses in Regio Rijnmond bedraagt 261 ha. Aan nieuwe accommodaties staat 281 ha gepland. De totale oppervlakte aan nieuwe en bestaande courses is dus 542 ha. In de huidige situatie zijn de grootste tekorten te vinden in Rotterdam, Spijkenisse, Hellevoetsluis, Barendrecht en Ridderkerk. In de toekomstige situatie is er geen tekort in de Regio Rijnmond. Ontwikkeling van de ruimtevraag Tot slot: de vraag naar golf neemt in de toekomst sterk toe. Dit zal leiden tot een groter tekort, dus een grotere behoefte aan golfaccommodaties. In de toekomst zal onderzocht moeten worden welke effecten dit zal hebben op de ruimtevraag. Sportraad Zuid-Holland 4

5 2 AFKORTINGEN AVO 99 Aanvullend Voorzieningen Onderzoek 1999 AVO 03 Aanvullend Voorzieningen Onderzoek 2003 NGF NOC*NSF SCP WOZ-waarde Nederlandse Golf Federatie Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie Sociaal Cultureel Planbureau Waardering Onroerende Zaak-waarde Sportraad Zuid-Holland 5

6 3 INLEIDING Golf is de snelst groeiende sport in Nederland. In de periode tussen 2001 en 2005 is het aantal geregistreerde golfers met ruim 45% gestegen en het is de verwachting dat deze trend zich de komende jaren nog blijft voortzetten. De behoefte aan golfbanen zal de komende jaren sterk toenemen. De Provincie Zuid-Holland geeft in de vier streekplannen aan dat er in de Randstad een grote vraag bestaat naar 18-holes golfbanen. Daarom heeft de Provincie aan de Sportraad Zuid-Holland gevraagd om een onderzoek uit te voeren naar golf in Zuid-Holland. De Sportraad Zuid-Holland heeft Stichting Recreatie gevraagd de onderzoeksgegevens te analyseren. Stichting Recreatie heeft in dit onderzoek gekeken naar de afstemming tussen vraag en aanbod van de golfvoorzieningen in de provincie Zuid-Holland. De basis voor dit onderzoek is het rapport Ruimte voor Sport dat de Stichting Recreatie uitvoerde in opdracht van NOC*NSF. De Sportraad Zuid-Holland heeft Stichting Recreatie gevraagd om de mate van afstemming te bepalen voor twee varianten: - De bestaande situatie - De situatie die ontstaat indien alle in aanvraag zijnde locaties voor golfcourses zouden worden gerealiseerd. Naast de analyse van de gehele provincie, zal er ook gekeken worden naar de specifieke situatie in de Regio Rijnmond. Deze analyse zal in een apart hoofdstuk besproken worden. Sportraad Zuid-Holland 6

7 4 GOLF Golf is een sport die wat ruimtebehoefte betreft een bijzondere positie inneemt. Ten eerste is de ruimtebehoefte per sporter veruit de hoogste van alle grote sporten. Ten tweede is de verwachting dat het aantal golfers tussen nu en 2020 sterk zal toenemen. Onderstaande figuur laat de historische ontwikkeling van het ledental van de Nederlandse Golf Federatie (NGF) zien. Figuur 1: ledenontwikkeling NGF ledentalontwikkeling NGF y = 7444,8x R 2 = 0, leden NGF Lineair (leden NGF) Het ledental heeft tot 2003 een exponentiële groei. Deze lijn kan echter niet zo worden doorgetrokken. Er zouden dan in 2020 meer golfers zijn dan inwoners in Nederland. Het is te verwachten dat de groei een plafond zal bereiken, Waar dit plafond ligt, is niet goed te voorspellen. In overleg met de NGF en op basis van een aantal controlefactoren (o.a. demografische ontwikkeling) heeft de Stichting Recreatie een voorspelling van het totaal aantal golfers in Nederland in 2020 gemaakt ( Ruimte voor Sport, 2005). Dit aantal is voor 2020, tegenover sporters in Dit is een toename van 65%. In dit onderzoek is in eerste instantie gebruik gemaakt van het Aanvullend Voorzieningen Onderzoek uit 1999 (AVO 99). Dit is een vierjaarlijks terugkerend grootschalig onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) naar het gebruik van onder andere sportvoorzieningen. In latere instantie is in dit onderzoek gebruik gemaakt van gegevens afkomstig uit 2003, AVO 03 (alle gegevens in dit onderzoek zijn, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven, gebaseerd op AVO 03). Dit geeft de mogelijkheid de voorspelde vraag in Zuid-Holland uit 99 en die uit 03 te vergelijken met bovenstaande figuur. De definitie van een golfer volgens het AVO 03 is een ieder die in de twaalf maanden voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst, minimaal 1 keer de golfsport beoefend heeft. Deze definitie wordt derhalve ook in het huidige onderzoek gehanteerd. Sportraad Zuid-Holland 7

8 Het aantal leden van de NGF en de ontwikkeling van het aantal golfers volgens toepassing van het Aanvullend Voorzieningen Onderzoek (AVO) op de inkomens- en leeftijdsgegevens van provincie Zuid-Holland is de ruimtebehoefte per golfer uit Ruimte voor Sport omgerekend naar hectares (zie hoofdstuk 6 voor de omschrijving van de werkwijze). Sportraad Zuid-Holland 8

9 5 DE ACCOMMODATIES Een kaart van het huidige aanbod van golfcourses in de provincie Zuid-Holland is op de volgende pagina opgenomen. De course die in Noord-Brabant ligt hoort daar niet thuis. Dit is echter volgens de adresgegevens de locatie. Waarschijnlijk is de postcode, de basis voor het lokaliseren van de courses, de oorzaak hiervan. In bijlage 1 staat een overzicht van de golfcourses in Zuid-Holland. In bijlage 2 staat een overzicht van de initiatieven voor golfcourses in Zuid-Holland. Er zijn geen accommodaties binnen 10 kilometer van de provinciegrenzen. Het totale oppervlakte van de huidige courses in de provincie is 1060 ha, volgens opgave van het Ruimtelijk Planbureau. Aan nieuwe courses staat 864 ha gepland. Dit getal is het resultaat van het vermenigvuldigen van het aantal geplande holes per course met 2,4 ha, de gemiddelde oppervlakte per hole van de bestaande courses. De totale oppervlakte aan nieuwe, nog te realiseren en bestaande courses bedraagt hiermee 1924 ha. Sportraad Zuid-Holland 9

10 Sportraad Zuid-Holland 10

11 6 DE VRAAG NAAR GOLF Voor het bepalen van de sportvraag per buurt zijn twee componenten van belang: het aantal sporters per leeftijd- en inkomensklasse en de ruimtebehoefte per sporter. Voor de eerste component, de leeftijd- en inkomensklassen, wordt gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Het Aanvullend Voorzieningen Onderzoek 2003 (AVO 03). Twee achtergrondkenmerken van de respondenten zijn ook opgenomen, te weten leeftijd en inkomen. Kerncijfers wijk-buurten. Dit bestand Kerncijfers wijken en buurten wordt jaarlijks door het CBS en TDkadaster uitgebracht. Het bevat de meest recente gemeente-, wijk- en buurtgrenzen. Daarnaast is een aantal persoonskenmerken, zoals het aantal inwoners, de leeftijdsopbouw en de gemiddelde Waardering Onroerende Zaak-waarde (WOZ-waarde) opgenomen. De tweede component, de ruimtebehoefte per golfer, is in het kader van het onderzoek dat de Stichting Recreatie heeft uitgevoerd in opdracht van NOC*NSF uitvoerig beredeneerd en berekend. De uitkomst hiervan is dat een golfer, bezien op basis van het landelijk gemiddelde, 353 m2 per sporter nodig heeft. Het resultaat van de combinatie van data uit deze twee componenten is een voorspelling van de sportvraag in vierkante meters per buurt, rekening houdend met de leeftijdsopbouw en het gemiddeld inkomen van de buurt. De leeftijd is in 5 klassen ingedeeld, 6-14, 15-24, 25-44, en 65 tot 80. Het besteedbaar inkomen per huishouden is ook in klassen ingedeeld. De grenzen van deze klassen zijn het 33%-percentiel en het 66%-percentiel. Op die manier ontstaan 3 maal 5 is 15 klassen. Voor iedere klasse wordt bepaald (met behulp van AVO 03) wat de deelnamefractie per sport is. Dat levert de volgende tabel op: Tabel 1: deelname aan golf: fracties naar leeftijd en inkomen inkomen leeftijd Deelnamepercentage volgens AVO , , , , , , , , , , , , , , ,278 Uit het bestand Kerncijfers wijken en buurten is een selectie gemaakt van de buurten in het onderzoeksgebied. Het onderzoeksgebied is de provincie Zuid-Holland. Voor een juiste interpretatie zijn echter ook de buurten in een rand van 10 kilometer om de Sportraad Zuid-Holland 11

12 provincie heen in deze selectie opgenomen. De golfers uit deze rand kunnen ten slotte ook gebruik maken van de accommodaties binnen Zuid-Holland. Zij verminderen de capaciteit die de Zuid-Hollandse golfer ter beschikking staat. De bevolkingskenmerken van de geselecteerde buurten worden op dezelfde wijze ingedeeld in klassen als in AVO 03. In het bestand Kerncijfers wijken en buurten is geen data over het inkomen per huishouden opgenomen, maar wel de WOZ-waarde van de woning. Aangenomen is dat de WOZ-waarde zeer sterk gerelateerd is aan het besteedbaar inkomen per huishouden, en dus gebruikt kan worden om de inkomensklasse te bepalen. Voor iedere buurt is bepaald in welke inkomensklasse de buurt valt. Vervolgens wordt het aantal mensen per leeftijdsgroep in de buurt bepaald. Dit wordt vermenigvuldigd met de deelnamefractie van golf. Het aldus verkregen aantal golfers per leeftijds- en inkomensklasse levert, opgeteld, het totaal aantal golfers per buurt. Na vermenigvuldiging met de ruimtebehoefte per golfer, 353 m2, is bekend wat de ruimtebehoefte per buurt is. Dit is de letterlijk gelokaliseerde sportvraag, de eerste van de drie onderdelen van de kaarten. Het resultaat van de berekening is te zien op de kaart op de volgende pagina. Deze kaart laat dus niet alleen de vraag in de provincie zien, maar ook die in een rand van 10 kilometer om de provincie heen. Deze rand komt in alle volgende kaarten terug. Voor de interpretatie van de kaarten moet de rand buiten beschouwing worden gelaten. De totale vraag van de buurten die binnen de provinciegrens liggen (dus zonder de rand) is 2047 hectare. Sportraad Zuid-Holland 12

13 Sportraad Zuid-Holland 13

14 Controle Ter controle is deze kaart genormaliseerd voor het aantal inwoners. Dit levert als het goed is een kaart van de spreiding van persoonskenmerken die het beoefenen van golf bevorderen. Deze kaart is hieronder weergegeven. De kaart is in overeenstemming met de verwachting, de rode gebieden zijn ook die gebieden waar het inkomens- en leeftijdsprofiel naar verwachting een relatief grote vraag naar golf genereert. Sportraad Zuid-Holland 14

15 7 DE VERGELIJKING TUSSEN VRAAG EN AANBOD Vraag en aanbod zijn nu bekend. Een laatste ingrediënt voor de vergelijking van de twee is nog nodig: de reisafstand. Over de reisafstand voor sport is zeer weinig bekend. Over het algemeen wordt uitgegaan van twee mechanismen: hoe jonger de sporter, hoe korter de afstand, en hoe langer de verblijfsduur op de sportlocatie hoe langer de reistijd mag zijn. In het eerder genoemde onderzoek Ruimte voor Sport wordt voor golf uitgegaan van een maximale afstand van 10 kilometer. Dit getal is gekozen op basis van een aantal argumenten: De relatief hoge leeftijd van de beoefenaars en de daarmee samenhangende grotere mogelijkheid tot reizen (met de auto). De in vergelijking met andere sporten lange verblijfsduur op de course, waardoor de bereidheid langere tijd te reizen groter is. De mentale bereidheid tot reizen; tot voor kort was een course duidelijk een regionale voorziening, te vergelijken met bijvoorbeeld een kunstijsbaan. Voor een dergelijke voorziening is het gevoelsmatig acceptabel om langer te moeten reizen. Nadat de reisafstanden bepaald zijn kan de eindberekening worden gemaakt. De start van die berekening ligt in het bepalen van het verzorgingsgebied van een accommodatie; sporters uit welke buurt zouden op basis van de afstand van welke accommodatie gebruik maken? Vervolgens wordt de sportvraag uit de buurten van de verzorgingsgebieden op volgorde van afstand toegewezen aan de accommodatie, voor zover de maximale capaciteit van de betreffende accommodatie nog niet is bereikt. Zodra de sportvraag van een buurt niet meer volledig kan worden opgevangen, wordt berekend welk deel van de sportvraag nog wel terecht kan. De overgebleven vraag resulteert in een tekort per buurt. Het huidig tekort aan oppervlakte van golfcourses per buurt is in onderstaande kaart weergegeven. Sportraad Zuid-Holland 15

16 Sportraad Zuid-Holland 16

17 De onderstaande kaart is het resultaat van de analyse voor het geval dat alle toekomstige accommodaties worden gerealiseerd. Sportraad Zuid-Holland 17

18 Resultaten In onderstaande tabellen 2 en 3 zijn de resultaten van de analyse in getallen weergegeven. Het berekende tekort binnen de provinciegrens is in de huidige situatie 1021 ha. Omgerekend gaat het dan om sporters. Na realisatie van mogelijke courses zal dat tekort zijn teruggebracht tot 320 ha, ofwel sporters. In de huidige situatie zijn er veel gemeenten met tekorten. In de situatie na realisatie van mogelijke courses blijven er in de volgende gemeenten nog tekorten over: Haaglanden, Alkemade/ Warmond, de regio Rijnwoude, Boskoop, Reeuwijk en Waddinxveen en de regio Leerdam, Zederik en Giessenlanden. Tabel 2: Tekorten aan golfcourses in huidige situatie (in m2) Totale capaciteit 1060 ha Totale vraag 2046 ha Berekend tekort zonder reisafstand 986 ha Berekend tekort met reisafstand 1021 ha Spreidingspercentage 3.3 Tabel 3: Tekorten aan golfcourses na realisatie van mogelijke courses (in m2) Totale capaciteit 1924 ha Totale vraag 2046 ha Berekend tekort zonder reisafstand 122 ha Berekend tekort met reisafstand 320 ha Spreidingspercentage 61.6 Spreiding courses Uit tabel 2 blijkt dat het berekende tekort zonder reisafstand vrijwel overeenkomt met het berekende tekort mét reisafstand. Met andere woorden; het tekort wordt veroorzaakt door een capaciteitsgebrek en níet door een gebrekkig spreidingspatroon. Van het berekende tekort wordt binnen de voorwaarde dat de reisafstand de tien kilometer niet overstijgt slechts 3,3% door gebrekkige spreiding veroorzaakt. Voor de situatie na realisatie van mogelijke courses ligt dat anders (tabel 3). Via het realiseren van nieuwe courses wordt het tekort teruggebracht tot 320 ha. Bij een optimale spreiding zou het tekort tot 122 ha teruggebracht kunnen worden. In de situatie met nieuwe golfcourses wordt dan ruim 60% van het berekende tekort door een gebrekkige spreiding veroorzaakt. De spreiding van toekomstige accommodaties kan beter. Oppervlakte per hole Bij de vergelijking van landelijke cijfers ( Ruimte voor Sport ) met de cijfers uit Zuid- Holland valt op dat er een verschil is in de oppervlakte per hole. Landelijk is het gemiddelde oppervlakte per hole m2, in de provincie Zuid-Holland is dit m2. Dit verschil wordt veroorzaakt door een beperktere ruimtelijke opzet van golfbanen in Zuid-Holland, bijvoorbeeld als gevolg van een relatief hoge ruimtedruk in de provincie. Voor de interpretatie van de gevonden tekorten levert dit een noodzakelijke extra aanname op. De kern van de zaak is het ontbreken van harde sporttechnische eisen voor een golfcourse. Voetbal bijvoorbeeld kan alleen gespeeld worden op een veld dat voldoet aan door de bond voorgeschreven afmetingen. Daar zit geen ruimte in; het is niet zo dat je op een kleiner veld ook nog wel een voetbalwedstrijd kan spelen. Het kan, of het kan niet. De NGF schrijft echter alleen met aantal par per course voor (rond de 70 voor een 18-holes baan). Er wordt geen (minimale) afmetingen voor een hole Sportraad Zuid-Holland 18

19 voorgeschreven, of een minimale hoeveelheid omgevingsruimte vereist. De par 70 kan hierdoor op een ruimteintensieve of juist ruimtextensieve manier worden ingevuld. In Ruimte voor Sport is gewerkt met een ruimtebehoefte van 353 m2 per golfer. Dit getal is berekend op basis van het landelijk gemiddelde oppervlakte per hole. In Zuid- Holland is het oppervlakte per hole kleiner dan het landelijke gemiddelde. Het is niet bekend of op dit kleinere oppervlakte evenveel golfers terecht kunnen als op de landelijke courses. Is dit wel het geval, dan betekent dit dat de ruimtebehoefte per golfer in Zuid-Holland lager is dan landelijk. De Zuid-Hollandse golfer accepteert dan minder groen op de course. In dit geval moet de ruimtebehoefte van een Zuid- Hollandse golfer worden aangepast met / Het doorrekenen van de lagere ruimtebehoefte per golfer (24.000/33.500*353=253 m2) levert de volgende kaarten op: Sportraad Zuid-Holland 19

20 Het huidig tekort bij een aangepaste ruimtebehoefte is 398 ha, teruggerekend zijn dat mensen. Wanneer geen rekening wordt gehouden met de reisafstand, bedraagt het ruimtetekort 302 ha % van het tekort wordt dus veroorzaakt door gebrekkige spreiding. Het toekomstig tekort met een aangepaste ruimtebehoefte is 69 ha, dat zijn mensen die niet kunnen maar wel willen golfen. Zonder rekening te houden met de reisafstand, is er geen sprake van een tekort aan ruimte om te golfen. In dit geval wordt het tekort dus in het geheel veroorzaakt door gebrekkige spreiding. Het verschil in uitkomst tussen de twee benaderingswijzen is groot; onvervulde sportvragen na realisatie van alle courses versus onvervulde sportvragen. In dit rapport wordt de keuze gemaakt om uit te gaan van de situatie zoals die is in Zuid-Holland, met de lagere ruimtebehoefte per golfer. Sportraad Zuid-Holland 20

21 8 GOLF IN REGIO RIJNMOND Naast de vraag van de Provincie Zuid-Holland om een onderzoek uit te voeren naar golf in Zuid-Holland, is ook een deelvraag geformuleerd die betrekking heeft op de Regio Rijnmond. Voor deze Regio zal ook worden onderzocht hoe de mate van afstemming is tussen de vraag naar golf en het aanbod van golf in deze regio. Hierbij wordt gekeken naar de huidige situatie en de situatie die ontstaat indien alle in aanvraag zijnde locaties voor golfcourses worden gerealiseerd. In bijlage 1 staat een overzicht van de accommodaties in de Regio Rijnmond. In bijlage 2 staat een overzicht van initiatieven voor golfcourses in de Regio Rijnmond. De methode waarvan gebruik wordt gemaakt, is al eerder in dit rapport beschreven. Voor de Regio Rijnmond wordt van dezelfde methode gebruik gemaakt. De accommodaties in Regio Rijnmond Op de volgende pagina is een kaart opgenomen met het huidige aanbod aan golfaccommodaties samen met de initiatieven. De blauwe grens is de grens van Regio Rijnmond. De totale oppervlakte van de huidige courses in de Regio Rijnmond is 260 ha. Aan nieuwe accommodaties staat 280 ha gepland. De totale oppervlakte aan nieuwe, nog te realiseren en bestaande courses in de Regio Rijnmond bedraagt dus 541 ha. De kaart op de volgende pagina laat de ligging van deze courses zien. Sportraad Zuid-Holland 21

22 Sportraad Zuid-Holland 22

23 De vraag naar golf in Regio Rijnmond Volgens de eerder beschreven methode wordt de vraag naar golf per buurt in Regio Rijnmond bepaald. De totale vraag van de buurten in de Regio Rijnmond bedraagt 557 ha. Sportraad Zuid-Holland 23

24 De vergelijking tussen vraag en aanbod in de Regio Rijnmond In het voorafgaande zijn de vraag en het aanbod van golf in de Regio Rijnmond bepaald. Voor de vergelijking tussen vraag en aanbod moet ook de acceptabele reisafstand bepaald worden. Net zoals in de analyse voor de gehele provincie wordt uitgegaan van een acceptabele reisafstand van 10 kilometer. Vervolgens kan de eindberekening volgens de methode die beschreven is in hoofdstuk 7 bepaald worden. De onderstaande kaart geeft de uitkomst van de vergelijking. Sportraad Zuid-Holland 24

25 In de volgende afbeelding wordt het resultaat van de eindberekening indien alle golfcourses die gepland staan gerealiseerd worden, weergegeven. Sportraad Zuid-Holland 25

26 Resultaten In de onderstaande tabellen 4 en 5 worden de resultaten van de analyse in getallen weergegeven. Bij het bepalen van de capaciteit zijn ook de accommodaties binnen 10 kilometer van de regiogrenzen meegenomen. Tabel 4: Tekorten aan golfcourses in huidige situatie (in m2) Totale capaciteit 415 ha Totale vraag 556 ha Berekend tekort zonder reisafstand 141 ha Berekend tekort met reisafstand 291 ha Spreidingspercentage 51.4 Tabel 5: Tekorten aan golfcourses na realisatie van mogelijke courses (in m2) Totale capaciteit 911 ha Totale vraag 556 ha Berekend tekort zonder reisafstand 0 m2 Berekend tekort met reisafstand 16 ha Spreidingspercentage 100 Spreiding courses Uit tabel 4 blijkt dat het berekende tekort zonder reisafstand duidelijk verschilt van het berekende tekort mét reisafstand. Dit tekort wordt dus voor een groot deel veroorzaakt door het spreidingspatroon van de accommodaties. Daarnaast is er ook sprake van capaciteitsgebrek. Uit tabel 5 moet de conclusie worden getrokken dat het complete tekort in de toekomstige situatie wordt veroorzaakt door gebrekkige spreiding. Oppervlakte per hole Zoals in de analyse van de gehele provincie is aangegeven, is er in de provincie Zuid- Holland sprake van een afwijking in de oppervlakte per hole. Landelijk is het gemiddelde oppervlakte per hole m2, in de provincie Zuid-Holland is dit m2. Het lagere gemiddelde oppervlakte heeft gevolgen voor de ruimtebehoefte per sporter. In hoofdstuk 7 is berekend dat de huidige ruimtebehoefte van de Zuid- Hollandse golfer uitkomt op 253 m2. Er is onderzocht welke gevolgen de lagere ruimtebehoefte per golfer heeft voor de tekorten in de huidige situatie en de toekomstige situatie. Deze afbeeldingen staan op de volgende pagina s. Sportraad Zuid-Holland 26

27 Sportraad Zuid-Holland 27

28 Sportraad Zuid-Holland 28

29 Het huidige tekort met aangepaste ruimtebehoefte is 119 ha. Dit komt overeen met mensen. In de toekomstige situatie met aangepaste ruimtebehoefte is er geen tekort in de Regio Rijnmond. Iedereen die wil golfen, kan terecht op een golfcourse. Het verschil tussen de twee berekeningen is aanzienlijk. Op basis van de berekeningen aan de hand van het landelijk gemiddelde is er sprake van een huidig tekort van 291 ha. Het tekort op basis van de ruimtebehoefte van de Zuid-Hollandse golfer is 119 ha. Zoals eerder vermeld, zal in de conclusies worden uitgegaan van de situatie in Zuid- Holland, met de lagere ruimtebehoefte. Sportraad Zuid-Holland 29

30 9 CONCLUSIE In het rapport Ruimte voor Sport van de Stichting Recreatie is de ruimtebehoefte van de golfer bepaald. Op basis van landelijke cijfers bleek dat de ruimtebehoefte van een golfer 353 m2 is. De situatie in Zuid-Holland is echter anders. Doordat er in Zuid- Holland minder ruimte beschikbaar is, is er een substantieel verschil in de ruimte die een hole in beslag neemt. Dit heeft naar alle waarschijnlijkheid ook consequenties voor de ruimtebehoefte per golfer. In de conclusies wordt uitgegaan van de situatie in Zuid-Holland. Dat betekent dat rekening wordt gehouden met de lagere ruimtebehoefte van 253 m2 per golfer. Op dit moment is er behoefte aan meer mogelijkheden voor golf in de provincie Zuid- Holland. Er is in de huidige situatie een tekort van 398 ha. Dat komt overeen met een benodigde golfruimte voor ruim sporters. Na realisatie van mogelijke courses zal dat tekort zijn teruggebracht tot 69 ha, ofwel ruim sporters. In de situatie na realisatie van mogelijke courses valt nog winst te behalen in de spreiding van golfaccommodaties. De lokale tekorten worden in het geheel veroorzaakt door een gebrekkige spreiding (dat wil zeggen niet binnen een afstand van 10 kilometer van de gebruiker). Regio Rijnmond Uit de analyse voor de regio Rijnmond is gebleken dat in de huidige situatie er sprake is van een tekort van 119 ha. Dit tekort wordt in zijn geheel veroorzaakt door gebrekkige spreiding. Na realisatie van alle toekomstige courses is er in de Regio Rijnmond geen sprake meer van een tekort aan golfcourses. Iedereen die wil golfen heeft daar dan de mogelijkheid toe. In het huidige onderzoek is niet bekeken of er accommodaties zijn waar sprake is van overschotten. Om de afstemming tussen vraag en aanbod te optimaliseren is het goed om te kijken welke golfcourses in de toekomstige situatie niet volledig benut zullen worden. Tot Slot Nogmaals moet worden benadrukt dat golf een bijzondere positie inneemt op het gebied van ruimtebehoefte voor sport. Niet alleen is de ruimtebehoefte per golfer uitzonderlijk hoog, het aantal golfers neemt naar verwachting binnen 15 jaar met 65% toe. Dit zal resulteren in een sterk toenemende vraag naar ruimte voor golfcourses. In het huidige onderzoek was het niet mogelijk om deze toenemende vraag mee te nemen. De oorzaak hiervan is, dat de golfbehoefte gerelateerd is aan leeftijd en inkomen. De huidige golfpopulatie bestaat voornamelijk uit 50-plussers met een hoog inkomen. Het is heel goed mogelijk dat nieuwe golfers jonger zijn en een lager inkomen hebben. Dit heeft tot gevolg dat de ruimtelijke vraag niet op alle plaatsen in gelijke mate stijgt. In sommige gebieden zal de ruimtelijke vraag weinig toenemen, in andere gebieden zal de vraag juist sterk toenemen. De consequenties van de stijgende vraag zullen later onderzocht moeten worden. Duidelijk is dat de vraag naar golfcourses nog verder zal stijgen. Om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen, zullen waarschijnlijk nog meer nieuwe initiatieven ontwikkeld moeten worden. Daarbij moet heel duidelijk ook gekeken worden naar de spreiding van de golfcourses in de provincie. Sportraad Zuid-Holland 30

31 BIJLAGE 1. GOLFACCOMMODATIES IN ZUID-HOLLAND NAAM PLAATS HOLES OPP (m2) GEM.OPP (m2) Estec Golfclub Noordwijk G&CC Capelle a/d IJssel 1 Capelle a/d IJssel Golfclub Broekpolder 1 Vlaardingen Golfclub BurgGolf Zoetermeer 2 Zoetermeer Golfclub Concordia 2 Delft Golfclub Cromstrijen Numansdorp Golfclub De Hooge Bergsche 1 Bergschenhoek Golfclub De Kieviten Wassenaar Golfclub De Merwelanden Dordrecht Golfclub De Vijf Margen Noordwijk Golfclub IJsselweide Gouda Golfclub Kagerzoom Warmond Golfclub Kleiburg 1 Brielle Golfclub Kralingen 1 Rotterdam Golfclub Leeuwenbergh Leidschendam-Voorburg Golfclub Ockenburgh Den Haag Golfclub Oude Maas 1 Rhoon Golfclub Roxenisse Melissant Golfclub Strijen Strijen Golfclub Van Rijckevorsel 2 Nieuwerkerk a/d IJssel Golfclub Zeegersloot Alphen a/d Rijn HCC Groen Geel Wassenaar Koninlijke Haagsche G&CC Wassenaar Noordwijkse Golfclub Noordwijk Rijswijkse Golfclub Rijswijk Stichting Golf Duinzicht Den Haag UDO Golf Oegstgeest Voorschotense Golfclub Voorschoten Wassenaarse Golfclub Rozenstein Wassenaar Accommodaties die gelegen zijn in de Regio Rijnmond 2 Accommodaties die gelegen zijn binnen 10 kilometer van de Regio Rijnmond Sportraad Zuid-Holland 31

32 BIJLAGE 2. INITIATIEVEN VOOR GOLF IN ZUID-HOLLAND 3. NAAM PLAATS HOLES Barendrecht 1 Barendrecht 18 Bentwoud Leiden 18 Crimpenerhout 2 Nederlek 9 Dordrecht - Eiland van Dordrecht Dordrecht 18 Heienoord Binnenmaas 2 Heijnenoord 27 Hellevoetsluis 1 Hellevoetsluis 27 Hooge Bergsche 1 Berschenhoek 9 Leiderdorp Leiderdorp 18 Liemeer - Ter Aar Liemeer 18 Lisse Lisse 9 Moordrecht Moordrecht 18 Oostflakkee - Battenoord Battenoord 18 Dirksland - Middelharnis Middelharnis 18 Rotterdam 1 Rotterdam 27 Roxenisse - Melissant Melissant 9 's-gravenzande 2 's Gravenzande 18 Spijkenisse 1 Spijkenisse 18 Vlaardingen - Golfbaan Delfland 1 Vlaardingen 18 Wassenaar - Park Groendael Wassenaar 9 Zevenhuizen - Eendrachtspolder 2 Zevenhuizen 18 Zoetermeer - Driemanspolder 2 Zoetermeer 18 1 Accommodaties die gepland zijn in de Regio Rijnmond 2 Accommodaties die gepland zijn binnen 10 kilometer van de Regio Rijnmond 3 Van de geplande accommodaties is nog niet bekend hoeveel ruimte zij in beslag zullen nemen. Om de afstemming tussen vraag en aanbod in de toekomstige situatie te kunnen berekenen is gebruik gemaakt van het gemiddelde oppervlakte van een hole in Zuid-Holland, dat wil zeggen m2 per hole. Sportraad Zuid-Holland 32