Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam en regio 2005

Transcriptie

1 Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam en regio 005 Begin 008 zijn de inkomensgegevens op gemeentelijk, deelgemeentelijk en buurtniveau uit het Regionaal Inkomens Onderzoek 005 van het CBS beschikbaar gekomen. Eerder verscheen daarover een Feitenkaart met inkomensgegevens over Rotterdam en haar deelgemeenten en buurten; deze Feitenkaart bevat de vergelijkbare gegevens over de Rotterdamse regio en haar gemeenten. Deze Feitenkaart bevat wat het CBS nader voorlopige gegevens noemt; de definitieve gegevens over 005 worden niet vóór december 008 verwacht. De vorige versie van het Regionaal Inkomens Onderzoek, dat voornamelijk is gebaseerd op gegevens van de Belastingdienst, ging over 004, en is voor wat Rotterdam en de Rotterdamse regio betreft beschreven in twee COS-Feitenkaarten: Inkomensgegevens Rotterdam op deelgemeente- en buurtniveau in 004 en Inkomensgegevens Rotterdam en regio 004. De gegevens hieruit vormden tot voor kort de meest recente betrouwbare gegevens over de inkomenssituatie op gemeentelijk, deelgemeentelijk en buurtniveau in Rotterdam en de stadsregio. Eerder bracht het COS een Feitenkaart uit met inkomensgegevens over 005 over Rotterdam en haar deelgemeenten en buurten (Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam op deelgemeente- en buurtniveau 005); de voorliggende Feitenkaart bevat (voor zover mogelijk) de overeenkomstige gegevens over de Rotterdamse regio en haar gemeenten (plus die over Amsterdam, Den Haag, Utrecht en heel Nederland). Deze Feitenkaart kent als inkomensbegrip het besteedbaar inkomen volgens de definitie van het CBS. Dit komt ruwweg overeen met het intuïtieve begrip netto-inkomen (loon/uitkering/pensioen, minus belasting en sociale premies), met dien verstande dat fiscale huurwaarde bijgeteld, en betaalde hypotheekrente afgetrokken is. Ook is Kinderbijslag meegeteld. Sinds het Regionaal Inkomens Onderzoek 003 worden voorts ook ziektekostenpremies in mindering gebracht. Huursubsidie is buiten beschouwing gelaten. Voor de interpretatie van de gegevens op deze Feitenkaart is de precieze inkomensdefinitie echter niet zo van belang: de inkomensgegevens dienen immers vooral geïnterpreteerd te worden door middel van onderlinge vergelijking. Onder meer door de veranderde behandeling van ziektekostenpremies is een vergelijking met bedragen uit Regionale Inkomens Onderzoeken van vóór 00 onmogelijk. Het CBS heeft beloofd dat de definitie- 003 nu in ieder geval tot 006 ongewijzigd zal blijven. Deze Feitenkaart beperkt zich tot de inkomens van particuliere ; dat wil zeggen dat studenten en zogeheten institutionele (personen in instellingen, instituten en tehuizen) niet zijn meegeteld. In de nu volgende tabellen is geheimhouding toegepast ( x ) als het aantal inwoners minder is dan 00 of het aantal minder dan 70; voor kleinere gebieden is het risico van onthulling van individuele gegevens te groot, en zou ook de toevalsmarge van de achterliggende steekproef te groot zijn. Voorts zijn om technische redenen enkele gegevens ongeacht het aantal onbekend; deze zijn aangegeven met een.. Overigens wordt verwacht dat de eerste gegevens uit het volgende Regionaal Inkomens Onderzoek (dat over 006) niet vóór december 008 zullen verschijnen. Centrum voor Onderzoek en Statistiek

2 Gemiddeld inkomen per inwoner en per huishouden Onderstaande tabel bevat de gemiddelde inkomens per huishouden. Om de besteedbaar inkomens van diverse typen beter vergelijkbaar te maken, bevat het Regionaal Inkomens Onderzoek ook zogeheten gestandaardiseerde inkomens: het besteedbaar inkomen, gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. (Een groter huishouden heeft immers een hoger inkomen nodig dan een kleiner huishouden om op een vergelijkbaar welvaartniveau te komen.) Voor een stad als Rotterdam met zijn grote aantallen kleine vormt zo n gecorrigeerd inkomensbegrip zuiverder vergelijkingsmateriaal met elders dan louter de hoogte van een inkomen. Gemiddeld Aantal besteedbaar inkomen per --'06 huishouden Huishoudens inkomen, gestandaardiseerd Idem in 004 Idem in 003 Idem in 004 Idem in 003 Albrandswaard Barendrecht Bernisse Brielle Capelle aan den IJssel Hellevoetsluis Krimpen aan den IJssel Lansingerland Maassluis Ridderkerk Rotterdam Rozenburg Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Westvoorne Stadsregio excl. Rotterdam Rotterdam Stadsregio incl. Rotterdam Amsterdam 's-gravenhage Utrecht Nederland ): Gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Het gemiddelde besteedbaar inkomen lag in de Rotterdamse regio in 005 6,3% lager dan elders in Nederland: 8.00, terwijl het landelijk bedroeg. In Rotterdam lag het nóg een stuk lager ( 5.500); elders in de regio een stuk hoger ( 3.00). Dat lage gemiddelde inkomen geeft met name voor Rotterdam echter een wat vertekend beeld, omdat Rotterdam zo veel kleine kent. Als rekening wordt gehouden met verschillen in grootte en samenstelling van de, zijn de verschillen een stuk minder groot. Landelijk nam het gemiddelde inkomen in 005 met 3,8% toe. In de totale Rotterdamse regio, in Rotterdam én in de rest van de regio was deze stijging praktisch even hoog: 3,7%. Gestandaardiseerd nam het inkomen in Rotterdam (3,3%) íets sterker toe dan elders in de regio (,9%) en landelijk (3,0%). Centrum voor Onderzoek en Statistiek

3 Lage, midden- en hoge inkomens Aan de hand van de verdeling van inkomens kunnen lage-, midden- en hoge-inkomensgroepen worden gedefinieerd. Gangbaar is, dat de onderste 40% van de landelijke inkomensverdeling als laag, de bovenste 0% als hoog, en de rest als midden wordt beschouwd. Ruwweg komt de grens tussen laag en midden ongeveer overeen met het besteedbaar inkomen van een kostwinner met een modaal inkomen (in bruto per jaar) en twee kinderen ( Jan Modaal ). Aantal Laag: Midden: Hoog: --'06 onderste 40% (tot.400) middelste 40% (tot 4.000) bovenste 0% (v.a ) Albrandswaard % 4% 3% Barendrecht % 45% 3% Bernisse % 43% 7% Brielle % 45% 6% Capelle aan den IJssel % 40% % Hellevoetsluis % 44% 3% Krimpen aan den IJssel.30 3% 4% 6% Lansingerland % 40% 34% Maassluis % 43% % Ridderkerk % 4% 0% Rotterdam % 33% 3% Rozenburg % 45% 0% Schiedam % 38% 5% Spijkenisse % 45% 0% Vlaardingen % 38% 6% Westvoorne % 39% 34% Stadsregio excl. Rotterdam % 4% % Rotterdam % 33% 3% Stadsregio incl. Rotterdam % 37% 7% Amsterdam % 3% 5% s-gravenhage % 34% 7% Utrecht % 36% 9% Nederland % 40% 0% De inkomensverdeling in de Rotterdamse regio in 005 verschilt niet wezenlijk met die van de voorgaande jaren. (Zie hierover ook het Nawoord.) 46% van de heeft een inkomen waarmee het tot de onderste 40% van Nederland behoort, 7% behoort tot de bovenste 0% en de overige 37% behoort tot de middelste 40%. De middeninkomens, maar vooral de hoge inkomens, komen in Rotterdam veel minder vaak voor dan landelijk, en elders in de regio wat vaker. Het zijn vooral de kleinere gemeenten waar relatief weinig lage inkomens, en relatief veel hoge inkomens voorkomen. Centrum voor Onderzoek en Statistiek 3

4 Een verdeling van gestandaardiseerde inkomens levert weer wat zuiverder vergelijkingsmateriaal. Aantal Laag: Midden: Hoog: --'06 onderste 40% (tot 6.600) middelste 40% (tot 6.500) bovenste 0% (v.a ) Albrandswaard % 4% 3% Barendrecht % 44% 30% Bernisse % 45% 6% Brielle % 44% 9% Capelle aan den IJssel % 4% 3% Hellevoetsluis % 43% 3% Krimpen aan den IJssel.30 35% 4% 5% Lansingerland % 40% 3% Maassluis % 43% % Ridderkerk % 43% % Rotterdam % 34% 5% Rozenburg % 45% 0% Schiedam % 38% 6% Spijkenisse % 45% 9% Vlaardingen % 4% 7% Westvoorne % 39% 35% Stadsregio excl. Rotterdam % 4% % Rotterdam % 34% 5% Stadsregio incl. Rotterdam % 38% 8% Amsterdam % 3% 0% s-gravenhage % 35% 0% Utrecht % 38% 3% Nederland % 40% 0% Op deze wijze heeft 44% van de in de regio een inkomen waarmee het tot de onderste 40% van Nederland behoort, 38% een inkomen waarmee het tot de middelste 40% behoort en 8% een inkomen waarmee het tot de bovenste 0% behoort. En ook nu heeft Rotterdam meer lage en minder hoge inkomens terwijl in de rest van de stadsregio juist wat minder lage en wat meer hoge inkomens voorkomen. En ook nu is in de totale regio de balans negatief, doch minder sterk dan vóór de standaardisering, omdat de standaardisering het negatieve Rotterdamse beeld wat nuanceert. (Rotterdam heeft immers relatief veel kleine.) Centrum voor Onderzoek en Statistiek 4

5 Inkomens tot 05% van het sociaal minimum Het Regionaal Inkomens Onderzoek 005 bevat ook gegevens over aantallen met een inkomen tot 05% van het sociaal minimum (bijstands- dan wel AOW-niveau). Let wel: net als elders in deze Feitenkaart betreft het hier inkomens op jaarbasis; die ook een deel van het jaar een hoger inkomen hadden, zijn hier dus niet inbegrepen. Aantal meegetelde Tot 05% van het sociaal Idem als Idem Idem Idem Idem --'06 minimum percentage in 004 in 003 in 00 3 in 00 3 Albrandswaard % 5% 5% 4% 4% Barendrecht % 5% 4% 4% 4% Bernisse % 5% 4% 5% 4% Brielle % 6% 6% 5% 5% Capelle aan den IJssel % 8% 8% 8% 7% Hellevoetsluis % 7% 7% 8% 7% Krimpen aan den IJssel % 6% 5% 4% 5% Lansingerland % 6% 5% 5% 5% Maassluis % 7% 6% 7% 7% Ridderkerk % 6% 5% 5% 5% Rotterdam % 6% 5% 6% 6% Rozenburg % 6% 5% 6% 5% Schiedam % % % 0% 0% Spijkenisse % 7% 7% 7% 7% Vlaardingen % 9% 9% 9% 8% Westvoorne % 7% 6% 5% 5% Stadsregio excl. Rotterdam % 8% 7% 7% 7% Rotterdam % 6% 5% 6% 6% Stadsregio incl. Rotterdam % % % % % Amsterdam % 7% 6% 6% 6% 's-gravenhage % 4% 3% 3% 3% Utrecht % % 0% 0% 0% Nederland % 9% 8% 8% 8% ): Exclusief met niet het hele jaar inkomen. 3 ): Cijfers over 00 en 00 zijn door het CBS gereviseerd, dus komen niet geheel overeen met eerder gepubliceerde. % van de in de Rotterdamse regio had in 005 een jaarinkomen van niet meer dan 05% van het sociaal minimum: 5% in Rotterdam, en 7% elders in de regio. Landelijk was dit 9%. In Rotterdam gaat het hier om 37.60, elders in de regio om nog eens 7.370, dus in de totale regio om Het grootste deel daarvan bestaat uit niet-actieven (werklozen, arbeidsongeschikten en gepensioneerden). Landelijk zowel als in de Rotterdamse regio zowel als in Rotterdam zelf daalde het aandeel met een jaarinkomen van niet meer dan 05% van het sociaal minimum in 005 marginaal. Centrum voor Onderzoek en Statistiek 5

6 Inkomens onder de armoedegrens Het Regionaal Inkomens Onderzoek bevat ook gegevens over aantallen met een inkomen onder een lage-inkomensgrens die verschilt met het type huishouden, en door het CBS (bijvoorbeeld in de periodieke Armoedemonitor van SCP en CBS) al vele jaren wordt gehanteerd als een welvaartsvaste armoedegrens. Deze armoedegrens is gebaseerd op de koopkracht van een alleenstaande met een bijstandsuitkering in 979. Afhankelijk van het type lag deze armoedegrens in 005 veelal zo n 00 per maand boven het sociaal minimum: voor (echt-)paren met kinderen iets hoger, en voor bejaarden iets lager. Aantal meegetelde --'06 Onder de armoedegrens Idem als percentage Idem in 004 Idem in 003 Idem in 00 3 Idem in 00 3 Albrandswaard % 6% 5% 4% 4% Barendrecht % 5% 5% 3% 4% Bernisse % 6% 4% 4% 5% Brielle % 6% 6% 5% 5% Capelle aan den IJssel % 8% 8% 7% 7% Hellevoetsluis % 7% 7% 7% 7% Krimpen aan den IJssel % 7% 5% 4% 6% Lansingerland % 7% 5% 5% 5% Maassluis % 8% 7% 7% 8% Ridderkerk % 6% 5% 5% 6% Rotterdam % 6% 5% 5% 7% Rozenburg % 6% 5% 5% 5% Schiedam % % % 0% % Spijkenisse % 7% 7% 6% 7% Vlaardingen % 0% 9% 9% 9% Westvoorne % 7% 6% 5% 5% Stadsregio excl. Rotterdam % 8% 7% 7% 7% Rotterdam % 6% 5% 5% 7% Stadsregio incl. Rotterdam % % % % % Amsterdam % 7% 6% 5% 7% 's-gravenhage % 4% 4% 3% 4% Utrecht % % % 0% % Nederland % 9% 9% 8% 9% ): Exclusief met niet het hele jaar inkomen. 3 ): Cijfers over 00 en 00 zijn door het CBS gereviseerd, dus komen niet geheel overeen met eerder gepubliceerde. 3% van de in de Rotterdamse regio had in 005 een inkomen onder deze armoedegrens: 7% in Rotterdam, en 8% elders in de regio. Landelijk was dit 9%. Tussen 000 en 003 is het aantal onder de armoedegrens in de regio met een-derde afgenomen; in Rotterdam in vergelijkbare mate als elders in de regio. Sinds 004 neemt het echter weer licht toe. In Rotterdam gaat het hier om , elders in de regio om nog eens 9.50, dus in de totale regio om Het grootste deel daarvan bestaat uit nietactieven (werklozen, arbeidsongeschikten en gepensioneerden). Centrum voor Onderzoek en Statistiek 6

7 Huishoudens met inkomen naar belangrijkste bron In onderstaande tabel is aangegeven hoeveel in 005 loon of winst (als zelfstandige), pensioen of een werkloosheids-, bijstands- of arbeidsongeschiktheidsuitkering als belangrijkste bron van inkomen hadden. De kleine restcategorie overig bestaat met name uit die een andersoortige uitkering hadden of rentenieren. De categorie pensioen betreft in bijna alle gevallen van 65 jaar of ouder. Aantal --'06 Loon of winst Werkloos/bijstand of Pensioen arbeidsongeschikt Overig Albrandswaard = 7%.870 = 3% 40 = 5% 0 = % Barendrecht = 73% = % 550 = 3% 0 = % Bernisse = 68%.400 = 8% 70 = 3% x Brielle = 68%.730 = 6% 30 = 5% 90 = % Capelle aan den IJssel = 66% 6.60 = 4%.630 = 9% 400 = % Hellevoetsluis = 68% 3.70 = 3%.90 = 8% 60 = % Krimpen aan den IJssel = 64% 3.70 = 8% 680 = 6% 90 = % Lansingerland = 74% = 0% 760 = 4% 80 = % Maassluis = 63% = 6%.50 = 9% 40 = % Ridderkerk = 6% = 3%.40 = 6% 00 = % Rotterdam = 58% = 4% = 7% = % Rozenburg = 65%.470 = 7% 400 = 7% x Schiedam = 6% = 5% = % 360 = % Spijkenisse = 67% = 3%.930 = 9% 60 = % Vlaardingen = 59% 9.50 = 9% = % 340 = % Westvoorne = 63%.780 = 3% 50 = 4% 40 = % Stadsregio excl. Rotterdam = 65% = 5% = 8%.980 = % Rotterdam = 58% = 4% = 7% = % Stadsregio incl. Rotterdam = 6% 6.60 = 4% 67.0 = 3% = % Amsterdam = 64% = 7% 6.70 = 7% 6.40 = % 's-gravenhage = 6% = % 3.60 = 5% = % Utrecht = 68%.90 = 8% = %.840 = % Nederland = 64% = 4% = 0% = % 6% van de in de Rotterdamse regio had in 005 inkomen uit arbeid (loon of winst als zelfstandige): 58% in Rotterdam, en 65% elders in de regio. Landelijk had 64% van de hun inkomen (mede) uit arbeid. Het verschil tussen Rotterdam en de rest van de regio komt geheel voor rekening van het grote aantal Rotterdamse met een werkloosheids-, bijstands- of arbeidsongeschiktheidsuitkering als belangrijkste inkomensbron: 7%. Elders in de regio was dit maar 8%. Het aandeel pensioenontvangers is in Rotterdam en elders in de regio ongeveer gelijk: een kwart. Verder zijn de onderlinge verschillen in de regio ruwweg samen te vatten als: hoe groter de gemeente, hoe groter het percentage dat tot de uitkeringsontvangers behoort. De inkomens van de werkenden (niet in de tabel opgenomen) waren overal overigens natuurlijk een stuk hoger dan die van de gepensioneerden en die van de uitkeringsontvangers. Centrum voor Onderzoek en Statistiek 7

8 Ontwikkeling van het aantal met inkomen naar belangrijkste bron In onderstaande tabel is de ontwikkeling aangegeven van het percentage die loon of winst (als zelfstandige) als belangrijkste bron van inkomen hadden. Aantal Loon of winst Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem --' in 004 in 003 in 00 in 00 in 000 in 998 in 996 Albrandswaard = 7% 7% 7% 7% 7% 69%. % 66% Barendrecht = 73% 73% 73% 75% 73% 70%. % 66% Bernisse = 68% 68% 69% 70% 7% 69%. % 70% Brielle = 68% 68% 69% 7% 7% 68%. % 67% Capelle aan den IJssel = 66% 66% 67% 68% 68% 65%. % 63% Hellevoetsluis = 68% 69% 69% 7% 7% 68%. % 65% Krimpen aan den IJssel = 64% 64% 65% 66% 68% 63%. % 6% Lansingerland = 74% 73% 74% 75% 76% 73%. % 70% Maassluis = 63% 63% 65% 65% 66% 63%. % 6% Ridderkerk = 6% 6% 6% 64% 64% 6%. % 6% Rotterdam = 58% 57% 58% 58% 58% 54% 5% 48% Rozenburg = 65% 66% 68% 70% 7% 65%. % 66% Schiedam = 6% 6% 6% 6% 6% 58% 56% 55% Spijkenisse = 67% 67% 68% 69% 69% 66%. % 65% Vlaardingen = 59% 59% 60% 6% 6% 58%. % 56% Westvoorne = 63% 64% 64% 66% 67% 6%. % 63% Stadsregio excl. Rotterdam = 65% 65% 66% 67% 67% 64%. % 6% Rotterdam = 58% 57% 58% 58% 58% 54% 5% 48% Stadsregio incl. Rotterdam = 6% 6% 6% 6% 6% 58%. % 54% Amsterdam = 64% 64% 65% 65% 65% 60% 57% 53% 's-gravenhage = 6% 6% 63% 63% 6% 57% 54% 5% Utrecht = 68% 68% 69% 69% 69% 64% 6% 58% Nederland = 64% 64% 65% 66% 66% 6% 6% 60% ): Voor de meeste kleinere gemeenten zijn deze gegevens over 998 helaas niet meer te achterhalen. Het percentage met inkomen uit arbeid (loon of winst als zelfstandige) liep in de Rotterdamse regio tussen 996 en 00 op van 54% tot 6%, conform een ontwikkeling die zowel in Rotterdam als elders in de regio, en ook landelijk plaatsvond. Na het topjaar 00 bleef dit percentage landelijk zowel als in Rotterdam en in de andere drie grote steden ongeveer stabiel. In de Rotterdamse regio bedroeg het percentage met inkomen uit arbeid in 005 6%: 58% in Rotterdam, en 65% elders in de regio. Landelijk was dit 64%. Centrum voor Onderzoek en Statistiek 8

9 Nawoord: De afstand tussen stad en regio Van oudsher wonen in Rotterdam veel meer met lage, en veel minder met midden- en hoge inkomens dan elders in de stadsregio. Zoals op blz. 3 te zien was, had in 005 in Rotterdam 54% een laag inkomen, 33% een middeninkomen en 3% een hoog inkomen, terwijl elders in de regio deze percentages 36%, 4% respectievelijk % bedragen. Deze percentages, en dus ook de verschillen tussen stad en regio, zijn sinds 994 niet wezenlijk veranderd, zoals uit onderstaande grafieken blijkt. Lage, midden- en hoge inkomens in Rotterdam: 00% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 0% 0% 0%,4%,%,%,5%,5%,8%,0%,%,3%,5%,7% 3,0% 3,% 3,0% 3,9% 3,0% 3,% 3,0% 3,3% 3,8% 33,0% 33,% 55,6% 55,8% 55,9% 55,6% 55,4% 55,% 56,0% 55,4% 54,9% 54,4% 54,% Hoog Midden Laag Lage, midden- en hoge inkomens in de rest van de stadsregio: 00% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 0% 0% 0% 3,3%,9% 3,0%,8%,4%,3%,7%,8%,%,9%,% 4,5% 4,4% 4,7% 4,6% 4,9% 4,7% 4,9% 4,6% 4,5% 4,6% 4,4% 35,3% 35,7% 35,4% 35,6% 35,7% 36,0% 36,4% 36,6% 36,4% 36,6% 36,4% Hoog Midden Laag Bij gestandaardiseerde inkomens is het beeld niet anders. Centrum voor Onderzoek en Statistiek; augustus 008. Auteur: Paul de Graaf. Verplichte bronvermelding bij gebruik: CBS, bewerking COS. Voor meer informatie: Centrum voor Onderzoek en Statistiek 9