Versienummer 3. Richtlijn. Seksuele agressie. Onderstaande document beschrijft de richtlijnen te volgen bij seksuele agressie.

Transcriptie

1 1 van 5 Richtlijn Seksuele agressie 1 Inleiding Onderstaande document beschrijft de richtlijnen te volgen bij seksuele agressie. Deze richtlijn is een leidraad bij de behandeling van vrouwen binnen de Vrouwenkliniek van het UZ Gent. De Vrouwenkliniek is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van de toepassing ervan buiten het UZGent. 2 Algemeen Zie ook: protocol voor opvang van slachtoffers van geweld in het UZG. Intranet / medisch technische diensten / multidisciplinaire protocols Wanneer iemand slachtoffer is geworden van fysieke en/of seksuele agressie kan deze persoon best klacht neerleggen bij politie of rijkswacht. De wettelijke procedure verloopt in stappen - het melden van de feiten bij politie of rijkswacht door het slachtoffer - medisch onderzoek van de letsels en de monstername van biologische sporen door een daartoe gevorderde geneesheer - het verhoor en ondertekenen van het proces-verbaal Indien het slachtoffer een klacht indient zal de rechter een medisch onderzoek eisen en dient de set seksuele agressie gebruikt te worden. De monsters worden dan onmiddellijk door het gerecht in beslag genomen. De bewijskracht van deze bewijsstukken is groter dan wanneer ze later zelf door slachtoffer aangebracht worden. Het gebruik van de set wordt genoteerd in het medisch dossier. Het verdient aanbeveling patiënte te wijzen op het belang van een officiële SAS -set en haar aan te sporen eerst klacht in te dienen. Indien geen klacht ingediend werd en patiënte na informering blijft bij haar standpunt, worden toch stalen verzameld in een recipiënt met naam, vermelding SAS, datum en uur van afname (haren, slipje met sperma ) zodat kostbaar bewijsmateriaal niet verloren gaat voor latere DNAbepaling. Deze pseudo-sas wordt gedurende 1 jaar bewaard in het labo klinische biologie, bij 20 C, en wordt nadien vernietigd.

2 2 van 5 Ongeacht het gebruik van de set wordt een fysisch en gynaecologisch onderzoek verricht door de gynaecoloog en de bevindingen worden genoteerd in het medisch dossier. De gynaecoloog mag op dat moment optreden als arts aangesteld door het gerecht en als behandelende arts. Er wordt steeds aangeboden om een ontslagbrief op te stellen voor de huisarts, een attest voor gerechtelijke instanties, enz. Indien het slachtoffer een kind is (tot de dag dat het kind 15 wordt), wordt er ook een pediater bijgeroepen. Soms meldt het slachtoffer zich en vraagt zelf vaststellingen te doen. In dit geval dient slachtoffer op de hoogte te worden gebracht van de normaal gevolgde wettelijke procedure. Indien het slachtoffer toch verkiest onderzocht te worden door een arts naar keuze, moet dit volgens een aantal richtlijnen gebeuren: medisch attest bij verkrachting Technische onderzoeken In het kader van de patiëntenrechten worden de patiënten geïnformeerd over handelingen en testen die worden uitgevoerd en wordt hun akkoord gevraagd. Een weigering van de patiënt(e) wordt expliciet in het dossier vermeld..1 Genitale wissers De volgende stalen dienen afgenomen te worden: Chlamydia trachomatis cervicaal (PCR) Neisseria gonorrheae cultuur cervicaal, anaal, oropharyngeaal Trichomonas vaginalis rechtstreeks onderzoek van vaginaal preparaat Herpes genitalis cultuur van alle verdachte letsels De arts die de culturen afneemt, is verantwoordelijk voor de opvolging, eventuele registratie en eventuele behandeling!!.2 Serologie - HIV, hepatitis B (HepBsAg, HepBsAl, HepBcAl) en hepatitis C, syfilis Na ongeveer twee uur zijn de resultaten van deze testen bekend. Patiënte wacht op de resultaten zodat eventueel profylaxe tegen HIV en hepatitis B kan gegeven worden. 4 Beleid 4.1 Profylaxe tegen SOA Eenmalig en nuttig tot dagen na de verkrachting: Ceftriaxone 250 mg IM (Rocephin 1 g IM) + Azithromycine 1 g PO (Zitromax 500 mg 2 co)

3 van 5 In België bestaat enkel ceftriaxone 1g. Geef de volledige ampulle IM na oplossen in het meegeleverde oplosmiddel linisol 2% of lidocaïne 1% (= minder pijnlijk). Als het slachtoffer nog niet geïmmuniseerd is tegen hepatitis B, onafgezien van het risico: Hepatitis B vaccinatie (schema 0 maand 1 maand 6 maand) = Engerix -B + Anti hepatitis B immunoglobulines 500 IE IM = Immunoglobulines HepBquin Al deze medicatie is beschikbaar op de spoedgevallendienst. 4.2 Profylaxe tegen HIV Afhankelijk van de resultaten van slachtoffer en/of dader wordt PEP besproken. Als het slachtoffer seronegatief is, moet patiënt(e) ingelicht worden over PEP. PEP moet zeker voorgesteld worden indien bijkomende risicofactoren aanwezig zijn zoals meerdere verkrachters, verkrachter met verhoogd risico op HIV, Indien PEP nuttig geacht wordt volgt men het OPEP/NONPEP behandelschema (zie intranet Departement medisch technische diensten AIDS referentie centrum OPEP/NONOPEP behandelschema en/of algoritme) De medicatie is aanwezig op spoed. Een standaard minipakket bevat tabletten om de eerste 4 dagen te overbruggen. PEP moet zo snel mogelijk gestart worden en heeft meer dan 72 uur na de feiten waarschijnlijk geen zin meer. Maak een afspraak voor het slachtoffer met het AIDS referentiecentrum (tel 09/2250) voor de volgende werkdag. Aldaar wordt over het verdere schema van de behandeling beslist. Zwangere vrouwen en kinderen (<15 jaar): zie afzonderlijk schema (zie intranet Departement medisch technische diensten AIDS referentie centrum OPEP/NONOPEP behandelschema en/of algoritme). Kinderen < 15j: Arts-assistent pediatrie steeds aanwezig bij de afname van de SAS, deze neemt dan contact op met Dr Schelstraete (22852) of met de kinderpneumoloog van wacht. 4. Bescherming tegen ongewenste zwangerschap Indien het slachtoffer geen betrouwbare vorm van anticonceptie neemt: de morning-after pil (Norlevo 1,5 mg co) als de verkrachting minder dan 72 uur geleden is. De morning-after pil is aanwezig op spoed. Cu-IUD bij verkrachting meer dan 72 uur maar minder dan 5 dagen geleden. verdere anticonceptie bespreken.

4 4 van Tetanusvaccinatie Nuttig als immunisatie van het slachtoffer onvolledig of meer dan 10 jaar geleden is. 5 Vervolgafspraak U geeft patiënte steeds een afspraak de week nadien, op de Vrouwenkliniek bij Prof Roelens of Dr Merckx. Indien het een kind betreft, dient een vervolgafspraak gemaakt te worden op de dienst kinderpneumologie/infectieziekten. 6 Aanrekenen SAS 1. Bij de afname wordt geen financiële info of factuur meegegeven naar de politie. Wel zorgt de arts ervoor dat de volgende informatie ingevuld wordt in het bestand Afnames SAS materniteit. Dit bestand is te vinden in de map S:\GYNSAS op de werkgroepenserver. Deze map is toegankelijk voor secretariaat, assistenten, stafleden en (adjunct-) hoofverpleegkundigen/vroedvrouwen. SAS nummer (dossiernummer van het parket) Naam van de patiënte Geboortedatum van de patiënte Datum van afname SAS set Welk parket de SAS afname vordert (Gent, Dendermonde, ) en eventueel de naam van de vorderende magistraat Naam van de arts die de SAS afnam 2. Bij problemen/protest van de begeleidende politie (eisen soms toch nog factuur) kan de brief worden afgedrukt die zich ook in deze GynSAS map bevindt ter informatie.. Op de werkoverdracht s ochtends na de afname van de SAS wordt nagekeken of de ingave van volgende gegevens correct is gebeurd in de excellijst. 4. Het secretariaat Vrouwenkliniek (ic. Maurena Dumon) maakt obv deze lijst de factuur op in SAP met volgende gegevens : Debiteur indien parket Gent : Debiteur indien parket Dendermonde : Artikelnr : V00115 Omschrijving : Dossier (invullen SAS nr) + datum afname SAS (ZEER BELANGRIJK DAT DIE GEGEVENS VERMELD STAAN) WBS element : WR/VRO/27 Condities (prijs) : jaarlijks (aan het begin van het kalenderjaar) opvragen bij de FOD justitie (Dhr. Kevin Nooyens - Kevin.Nooyens@just.fgov.be) Tekst artikelverkoop: naam van de patiënte, geboortedatum van de patiënte, naam van de arts / ASO, eventueel naam van de vorderende magistraat (als die doorgegeven werd)

5 5 van 5 7 Wijzigingen tov vorige versie Telefoonnummer ARC Vervolgafspraak gynaecologie 8 Machtiging Auteur Nazicht Naam Functie Datum Sign Kristien Roelens MIC-arts 0/2009 NVT Marleen Temmerman Diensthoofd 0/2009 Lieselot Schelstraete ASO Gynaecologie 26/11/2009 Griet Blondé Secretariaat 20/04/2012 Maurena Dumon Vrouwenkliniek 20/04/2012 Kristien Roelens Marleen Temmerman Ellen Roets Staflid vrouwenkliniek Diensthoofd Arts-kwaliteitscoördinator 01/05/ /06/ /06/2012 NVT Machtiging Marleen Temmerman Diensthoofd Mail