SPRINTSTAD ZAANCORRIDOR SUMMERSCHOOL I&M EN TUDELFT

Transcriptie

1 VE VERSLAG Nº SPRINTSTAD ZAANCORRIDOR VERENIGING DELTAMETROPOOL ONAFHANKELIJK NETWERK VOOR METROPOLITANE ONTWIKKELING SPRINTSTAD ZAANCORRIDOR SUMMERSCHOOL I&M EN TUDELFT Woensdagmiddag 27 augustus, Science Centre Delft. De eerste groep deelnemers van de summerschool meldt zich aan voor de SprintStadsessie. Twee- en een half uur later zullen de andere deelnemers dezelfde game spelen en proberen om TOD op de Zaancorridor in twintig jaar een stap verder te brengen. De rollen zijn gemakkelijk verdeeld: provincie en NS zitten naast elkaar, omringd door de gemeenten Amsterdam, Zaanstad I (Zaandam, Koog Bloemwijk, Koog Zaandijk) en Zaanstad II (Wormerveer en Krommenie- Assendelft), Uitgeest-Castricum, Heiloo, Alkmaar en Heerhugowaard, Dit korte verslag geeft de resultaten en verschil in strategie van beide sessies weer. Welke groep kwam tot het beste resultaat en wist ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit op zo n manier af te stemmen dat zij elkaar versterken?

2 SESSIE # RESULTAAT Regionale voorzieningen Heerhugowaard 24 Regionaal opleidingscentrum 226 Rangeerterrein PHS Alkmaar Noord 28 P+R voorziening Heiloo 24 woon-zorg combinatie 24 Randstedelijke recreatievz 28 Hotel en Wellness resort 222 Bezoekerscentrum duingebied 222 Strandopgang Castricum 28 Archeologisch centrum Zaandam 28 woon-zorg combinatie 226 Regionaal ziekenhuis Sloterdijk 24 P+R voorziening 2x 28 IKEA Amsterdam Centraal 222 Hotel en conference centre 226 Startpunt routes 226 Archeologisch centrum Ruimtelijke ontwikkeling 2-23 De verschillende ambities worden naar elkaar uitgesproken, maar de eerste paar rondes is het ieder voor zich. Tot dat de provincie een pleidooi tot samenwerking houdt: het is belangrijk om de verschillende wensen en ambities te bundelen in een corridorstrategie en de provincie kan daar een cruciale rol in spelen. Gemeentes en provincie overleggen vervolgens over de locatie van de verschillende regionale voorzieningen. Ondertussen onderhandelen de dorpen op het midden van de corridor over de verdeling van het beschikbare programma in de markt. Heerhugowaard heeft het lastig om haar juiste profiel te ontdekken: ben ik nou meer een stad of een dorp? Maar naar verloop van tijd lukt het ook daar om de plannen te realiseren. Mobiliteit 2-23 NS anticipeert aan het begin van het spel direct op de grootse plannen van een aantal gemeenten en trekt de Sprinterdienst door tot aan Heerhugowaard. Om dezelfde reden worden Krommenie- Assendelft en Koog Zaandijk opgewaardeerd tot intercity station. Het duurt vervolgens even tot de treinen zich vullen. Door realisatie van regionale voorzieningen zonder overleg met NS zijn stations regelmatig onderbediend. De provincie is gul in het uitdelen van voorzieningen. Door uiteindelijk goed af te stemmen met NS en gemeenten ontstaat in 23 een perfecte balans tussen reizigers en bediening. Dit wel dankzij een vrij bizarre sprinterdienst, die niet op elk station even vaak stopt. Bij Castricum, Wormerveer, Uitgeest en Koog Bloemwijk lukt het niet om de frequentie te verhogen. Dankzij de nieuwe treinen kan Heerhugowaard nu wel meedoen in de corridor Den Helder-Moskou. 2

3 SESSIE #2 RESULTAAT Regionale voorzieningen Heerhugowaard 24 Randstedelijke recreatievz 28 Startpunt routes 226 Rangeerterrein PHS Alkmaar Noord 222 woon-zorg combinatie 222 P+R voorziening Alkmaar 24 Hotel en conference centre 28 Regionaal opleidingscentrum Heiloo 28 Startpunt routes 28 Randstedelijke recreatievz Castricum 2 Bezoekerscentrum duingebied 222 Archeologisch centrum Uitgeest 24 Regionaal ziekenhuis 222 Hotel en Wellness resort Zaandam 2 IKEA Sloterdijk 28 P+R voorziening Ruimtelijke ontwikkeling 2-23 Voorzichtig wordt door de gemeentes het een en ander uitgeprobeerd. Er wordt mondjesmaat gedeeld in strategie en niet altijd gelet op waar de markt behoefte aan heeft, waardoor de plannen lang niet altijd tot uitvoer worden gebracht. Ondertussen voert de provincie een top-down beleid. In de eerste ronde deelt zij direct de grote voorzieningen uit, maar wel op strategische plekken. Dit zorgt ervoor dat ook stations met wat minder ontwikkelruimte, zoals Uitgeest, toch een behoorlijke reizigers groei meemaken. Hierdoor wordt frequentieverhoging ook op die plekken rendabel wordt. De gemeenten laten uiteindelijk veel vraag naar stedelijk wonen liggen. Dit zal nu elders moeten worden gerealiseerd, met alle bijbehorende effecten op (auto)-mobiliteit. Mobiliteit 2-23 NS gaat volledig voor een optimale exploitatie. Vooral aan de overbediende stations wordt daarom aandacht besteed. Tal van onderonsjes vinden plaats tussen provincie en NS. Amsterdam word daar soms in betrokken, of komt dit omdat ze toevallig aan dezelfde tafel zitten? Uiteindelijk lukt het NS om een dienstegeling te realiseren die optimaal wordt geexploiteerd (alles groen) met tegelijkertijd een frequentieverhoging op bijna alle stations. Alleen bij Castricum en Koog Bloemwijk wordt de frequentie niet verhoogd, door de zeer beperkte ontwikkelingen op deze locaties. Een belangrijke factor in het realiseren van een hogere frequentie over de gehele corridor is het evenwicht waarmee de regionale voorzieningen zijn verdeeld. Deze sessie is daardoor qua frequentieverhoging en balans tussen reizigers en frequentie de sessie met het beste NS-resultaat tot nu toe. 3

4 Sessie #2 Business-as-usual Ambtenaren Ambtenaren Sessie # Sessie # Business-as-usual Sessie # , ,3, ,3, , 5. 5.,, 5. 5.,, Business-as 2), Ambtenaren Sessie # Ambtenaren ,9,9, Sessie #2 Sessie # Sessie # , Sessie # ,3, ,3, ,3, inwoners werknemers reizigers (index 2). 5. Groei van inwoners en 2. werknemers in de sta , 6, , Realisatie marktvraag 23, ,, ,, Realisatie marktvraag ,9, tionsgebieden op de Zaancorridor.. Ontwikkeling van het aantal in- en uitstappers, geïndexeerd op 5. het jaar Reizigersgroei op de corridor In beide sessies vond een behoorlijke reizigersgroei plaats. Een belangrijke reden hiervoor was, naast het realiseren van een groot deel van de marktvraag, de aanzienlijke hoeveelheid voorzieningen die de provincie uitdeelde. Zij ging daarmee in beide gevallen ruim over het budget van 2 voorzieningen per ronde heen, maar wel met resultaat... Qua Realisatie reizigersgroei marktvraag behoren beide sessies 23daardoor tot de best gespeelde sessies op de Zaancorridor tot nu toe. Zelfs de ambtenaren uit de regio zelf zijn deze woensdagmiddag overtroffen. Met name in de eerste sessie heeft het onderling afstemmen en inzetten op stedelijk programma en behoorlijk wat voorzieningen geleid tot een grote reizigersgroei. Realisatie van de marktvraag De reizigersgroei werd mede veroorzaakt doordat een groot deel van de marktvraag ook daadwerkelijk werd gerealiseerd. In de tweede sessie was dit 79% en in de eerste sessie zelfs 89%. Ter vergelijking: in het scenario Business-as-usual was dit slechts 56%, tijdens de sessie met de ambtenaren 86% en de wethouders realiseerden 7% van de markvraag. In beide sessies tijdens deze IenM summerschool werd op Amsterdam CS en Amsterdam Sloterdijk volop ingezet op (hoog)stedelijk wonen, voorzieningen en kantoren. Ook Zaandam bouwde een mix van programma in (hoog)stedelijke dichtheden. Koog Zaandijk leende zich in beide gevallen voor het ontwikkelen van een stedelijke mix van wonen en voorzieningen, dichtbij de Zaanse Schans Bij Krommenie-Assendelft werd in de eerste groep alle ontwikkelruimte benut voor het ontwikkelen van (klein) stedelijke woonmilieus. De tweede groep koos voor het toevoegen van zowel stedelijk wonen als ook werken en voorzieningen in een juiste mix aag 2-23 SESSIE # IenM gerealiseerd Marktvraag 2-23 SESSIE #2 IenM SESSIE gerealiseerd # IenM gerealiseerd SESSIE #2 IenM gerealiseerd

5 , 5., 5., 5. inwoners werknemers reizigers (index 2) , , ,9 2 2 Realisatie marktvraag Marktvraag 2-23 SESSIE # IenM gerealiseerd SESSIE #2 IenM gerealiseerd waardoor Krommenie-Assendelft tot een regionaal centrum kon uitgroeien. Opvallend was dat de zeer beperkt ruimte in Uitgeest in beide gevallen niet geheel werd ingevuld: dorps/groen wonen op een beperkt aantal locaties met verdunning tot gevolg. De strategische positie van Uitgeest werd in de tweede sessie echter wel volledig benut door het toevoegen van een regionaal ziekenhuis én een hotel en wellness resort. Waar de eerste sessie zich voor Heiloo vasthield aan het dorpse en groene programma, ging de tweede groep voor een mix van diverse woon- en werkmilieus met als gevolg een behoorlijke stijging van het aantal werknemers. Alkmaar groeide in de eerste sessie vooral dankzij stedelijke voorzieningen. In de tweede werd meer ingezet op de stedelijke woonkwaliteiten van Alkmaar, maar daar werd door de provincie belangrijk regionaal programma aan toegevoegd. Alkmaar Noord werd in beide gevallen ontwikeld met een mix van stedelijk wonen, werken en voorzieningen. De strategie in Heerhugowaard verschilde het meest: waar de eerste groep een mix van dorps en stedelijk wonen en voorzieningen bouwde, liet de tweede groep een groot deel van de onwikkelruimte leeg zodat hier een randstedelijke recreatievoorziening kon komen. Een dergelijke voorziening op het einde van de lijn kan bijdragen aan treinreizigers tegen de spits in. In beide gevallen werd Heerhugowaard een sterkere Buitenstad, en een belangrijk knooppunt in de Kop van Noord-Holland met een hogere treinfrequentie richting Amsterdam. De resultaten van deze SprintStad sessies met IenM medewerkers zijn veelbelovend: onderlinge afstemming over de martkvraag droeg bij aan een zeer goed resultaat in de sessie #. In de tweede sessie was dat de perfecte samenwerking tussen NS en provincie, die het regionale belang voorop bleven stellen. 5

6 DEELNEMERS SESSIE # DEELNEMERS SESSIE # Irene Hogen Esch Marcia van der Vlugt Marjolein Mann Amelie Strens Bart Brenninkmeijer Bram du Saar Nick de Graaf Kees de Jong Raymond Linssen Rens Dautzenberg Linda Glabus Lia Hsu Leilha Abdoelkhan Klaas van Staalduine KIS DGMI NS DGRW DGRW DGMI Connekt Prov ZH André Rodenburg Onno Opperhuizen Assia Edderouzi Lisanne Kusters Jelle Hengstmengel Gemma van Eijsden Robert Thijssen Lara Verhagen Jaap Kersten Michael van de Paverd Richard Folkers Annemiek Tromp Joannes Visser RLI DGMI Prov NH KIS DGRW Prorail TUD COLOFON PROJECTPARTNERS Vereniging Deltametropool Rotterdam Vereniging Deltametropool is een onafhankelijke ledenorganisatie die door onderzoek en debat de ontwikkeling van metropolitaan Nederland bevordert. Draag bij, word lid! Vereniging Deltametropool Postbuus 6 3 AP Rotterdam +3 () Voor verslagen van eerder gespeelde sessies zie deltametropool.nl/nl/zaancorridor Contact miriam.ram@deltametropool.nl SprintStad@deltametropool.nl 6