1. Zijn tics vrijwillig of niet?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1. Zijn tics vrijwillig of niet?"

Transcriptie

1

2

3 1. Zijn tics vrijwillig of niet?

4 2. Kan een kind met Tourette/ticstoornis zijn of haar tics inhouden?

5 3. Is het verstandig om klasgenoten in te lichten over Tourette/ticstoornis?

6 4. Hoe kan een leerkracht een kind met Tourette/ticstoornis benaderen?

7 5. Is het van belang om regelmatig contact met school te hebben?

8 Ouders zijn de pioniers om Tourette breed bekend te maken in het onderwijs, bij de leerkrachten van hun kind.

9 - overbezorgde ouder -contact leggen met school - nodig dat leerkrachten kennis hebben over - nodig dat omgeving op de hoogte is over - energie - stress factoren - leren - sociaal leren - elk schooljaar opnieuw - overgang basisschool naar Voortgezet Onderwijs

10 - citoscore - groep 7 ouders naar open dagen VO scholen - overgang naar VO voor alle kinderen belangrijke gebeurtenis, voor kinderen met een ticstoornis mogelijk dubbel. - VO kan nieuwe kansen geven - Samen scholen bezoeken en school uitzoeken - kinderen kijken met andere ogen als ouders - wat kan de VO school bieden voor u kind - handelingsplan opzetten met mentor/zorgcoordinator - blijf contact houden met de school, elk jaar opnieuw

11

12 - Uitleg over Tourette/ticstoornis. - Belangrijkste symptomen, wisselende karakter van een ticstoornis, spanning/stress gerelateerd. - Mogelijk heeft u kind naast tics nog andere symptomen: - rusteloosheid : ongeduldig of chaotisch - fijnmotorische problemen : vaak ernstige problemen met handschrift

13 - aandachtsstoornissen : meestal door het onderdrukken van tics (energie) - versterkte impulsiviteit : flapuit, eerst doen dan denken - gedragsstoornissen : bijv. sterk emotioneel of prikkelbaar reageren - pallilalie : herhalen van eigen woorden en/of zinnen - echolalie : imiteren van geluiden, woorden of zinnen van anderen

14 - slaapstoornissen : moeilijk inslapen, nachtmerries - stotteren/hakkelen : te vlug praten of spreken met uithalen en stemverandering - pallipraxie : zichzelf nadoen - echopraxie : imiteren van bewegingen van anderen - coprolalie : uitstoten van obscene of schuttingstaal - copropraxie : maken van obscene gebaren

15 - Daarnaast kunnen dwang- en dranghandelingen, leermoeilijkheden en angsten voorkomen. - Gebruik van medicatie of therapie die u kind krijgt.

16 - Geef zo min mogelijk aandacht aan de tics. Straffen/belonen heeft weinig zin. Afleiding kan helpen. Een kind zal juist een onweerstaanbare neiging hebben om juist dat te doen wat niet mag. - Benader een kind positief. Steun het kind, moedig het aan, geef geen nodeloos negatieve boodschappen. Dit zal bijdrage tot een positief zelfbeeld. Negatieve reacties vanuit de omgeving op tics kan een gezonde psychosociale ontwikkeling in de weg staan.

17 - Kinderen met een ticstoornis, kunnen meer nog dan andere kinderen hun onzekerheid- en minderwaardigheidsgevoelens compenseren of proberen te verbergen achter stoerdoenerij. Een kind met een ticstoornis kan gepest of uitgelachen worden, zonder dat volwassenen dit weten. Een kind zal proberen de tics en de impulsiviteit zoveel mogelijk te bedwingen om zo negatieve reacties uit de omgeving te vermijden. Dit kost energie en kan ten koste gaan van de leerprestaties.

18 - Het is belangrijk dat klasgenoten op de hoogte zijn van de problematiek van u kind. - Dit kan door toe te werken naar bijv. een spreekbeurt die u kind kan geven.

19 - Als een kind hier nog niet aan toe is, kan gekeken worden hoe dit in een andere vorm gegeven kan worden. Bijv. in het kader van gezondheidsleer of een vorm van iedereen is anders. - Begrip van medeleerlingen is van belang. Kinderen die elkaar niet begrijpen, kan juist pestgedrag geven. Kinderen kunnen veel van elkaar hebben, als ze maar begrijpen waarom iemand iets doet. - Vertellen dat iemand een ticstoornis heeft, moet altijd in overleg gaan met het kind.

20 Plek in de klas. Prikkelgevoeligheid/sensitief zijn of dwang/drang. Afleiding door materiaal op lessenaar van het kind. Sociale interactie

21 Toetsen kunnen stress verhogend zijn. Geruststellen. Indien mogelijk mondeling, individueel in een gemoedelijke sfeer zonder tijdsdruk afnemen.

22 Handschrift problemen. Gebruik van computer/laptop. Leerstof gestructureerd en duidelijk aangeven. Voldoende rustpauzes. Wisselingen van activiteit duidelijk en op tijd aangeven. Moeite met hun beurt afwachten. Huiswerk duidelijk en haalbaar zijn, niet stress verhogend. Ook verschil in het jaar (energie).

23 Angst en stress verminderen. Structuur en voorspelbaarheid verhogen. Ontvankelijkheid voor leren te bevorderen. Ongewenste incidenten tussen het kind en leerkracht en klasgenoten te verminderen.

24 Ouders van kinderen met Tourette/ticstoornis kunnen vaak een belangrijke bijdrage leveren aan de schoolse ontwikkeling van hun kind. Zij voelen vaak het best aan waar hun kind het moeilijk mee heeft en welke oplossingen mogelijk zijn. Wel dienen leerkrachten er rekening mee te houden dat ten gevolge van een gebrek aan begrip, vele ouders van kinderen met een Tourette/ticstoornis zich begrijpelijk defensief opstellen. Soms merkt de leerkracht niet veel van de tics, maar zeggen de ouders dat het thuis, na schooltijd, een ander soort gedrag laat zien. Spanningen, druk, stress in de klas kan hiervan de oorzaak zijn. Het is belangrijk dat leerkrachten hier rekening mee houden, ouders overdrijven niet.

Huiswerkbeleid Daltonschool Meander

Huiswerkbeleid Daltonschool Meander Huiswerkbeleid Daltonschool Meander Inhoud : 1. Waarom geven wij op school huiswerk? 2. In welke groepen krijgen de kinderen huiswerk en waar bestaat het uit? 3. Wat kunnen de ouders van de school verwachten?

Nadere informatie

'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen

'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen 'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen 1 Yulius 2 Het Brein gebrek aan remming en verhoogde prikkelgevoeligheid

Nadere informatie

Van basisschool naar voortgezet onderwijs

Van basisschool naar voortgezet onderwijs Van basisschool naar voortgezet onderwijs Programma Schooladvies van voorlopig naar definitief Leerling-profielen Voorbeeld VMBO-t Drempeltoets Portfolio Structuur VO Procedure schoolverlaters Vragen Schooladvies

Nadere informatie

3/12/2013. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. ADHD groeit mee. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD

3/12/2013. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. ADHD groeit mee. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD ADHD groeit mee Babypeuter Lagere school Puberadolescent Babypeuter Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD Geboorte zuigeling - peuter Al hyperactief van in de buik Moeilijke baby : Verhoogd activiteitsniveau

Nadere informatie

Huiswerkbeleid. Cluster Itter. Basisschool de Schakel Basisschool Sint Lambertus

Huiswerkbeleid. Cluster Itter. Basisschool de Schakel Basisschool Sint Lambertus Huiswerkbeleid Cluster Itter Basisschool de Schakel Basisschool Sint Lambertus Huiswerk Op onze school wordt in diverse groepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de school meegegeven

Nadere informatie

Huiswerkbeleid op basisschool De Leerlingst

Huiswerkbeleid op basisschool De Leerlingst Basisschool De Leerlingst Postbus 4052 6080 AB Haelen 0475-300989 info@deleerlingst.nl Huiswerkbeleid op basisschool De Leerlingst Inhoud: 1. Waarom geven wij huiswerk? 2. In welke groepen krijgen de kinderen

Nadere informatie

Faalangst. Informatie en tips voor ouders en verzorgers

Faalangst. Informatie en tips voor ouders en verzorgers Faalangst Informatie en tips voor ouders en verzorgers Wat is faalangst? Faalangst is angst die optreedt in situaties waarin er bepaalde prestaties van uw kind worden verlangd. Het is de angst om niet

Nadere informatie

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme!

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Wennen en je begrepen voelen op je nieuwe school. De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is voor iedereen even wennen. Zeker als je

Nadere informatie

Huiswerkbeleid CBS De Wijngaard

Huiswerkbeleid CBS De Wijngaard Huiswerkbeleid CBS De Wijngaard Oktober 2013 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1. Huiswerkbeleid CBS De Wijngaard 3 2. Waarom geven wij op school 3 huiswerk? 3. In welke groepen krijgen de kinderen 3 huiswerk?

Nadere informatie

IKTIC Tourettevereninging Belgie VZW Opoeterseweg Maaseik België. BTW BE Tel TOURETTE IN DE KLAS

IKTIC Tourettevereninging Belgie VZW Opoeterseweg Maaseik België. BTW BE Tel TOURETTE IN DE KLAS IKTIC Tourettevereninging Belgie VZW Opoeterseweg 43 3680 Maaseik België BTW BE 0505.729.789 Tel +32 496 806 282 www.iktic.be TOURETTE IN DE KLAS Iktic Tourettevereniging België is een vzw voor en door

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

7Omgaan met faalangst

7Omgaan met faalangst DC 7Omgaan met faalangst 1 Inleiding Faalangst kan jouw leerprestaties behoorlijk in de weg staan. In dit thema lees je iets over de oorzaken van faalangst en geven we je tips om ermee om te gaan. De inhoud

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie

Huiswerk op de Sint Josephschool.

Huiswerk op de Sint Josephschool. Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen

Nadere informatie

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D Individuele coaching en groepsbijeenkomsten Volwassenen met AD(H)D Behandeling en coaching Psycho-educatie cliënt en partner Staken alcohol en/of drugs Medicatie Coaching individueel Coaching in de groep

Nadere informatie

Kinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders.

Kinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders. Kinderen op bezoek intensive care Handreiking voor ouders www.nwz.nl Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 3 Hoe bereid ik mijn kind voor

Nadere informatie

Ik-Wijzer Bijlage (voor de begeleider)

Ik-Wijzer Bijlage (voor de begeleider) (voor de begeleider) Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het persoonlijkheidsprofiel van Sander Geleynse... 4 3. De begeleiding... 5 Pagina 2 van 5 1. Inleiding Op 27 januari 2016 heeft Sander Geleynse

Nadere informatie

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt

Nadere informatie

Kinderen op bezoek op de intensive care

Kinderen op bezoek op de intensive care Kinderen op bezoek op de intensive care Handreiking voor ouders mca.nl Inhoudsopgave Hoe vertel ik mijn kind(eren) dat zijn/hun vader, moeder of ander familielid ernstig ziek op de IC ligt? 1 Hoe bereid

Nadere informatie

Dit PESTPROTOCOL heeft als doel:

Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

GEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren

GEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2014 Gedragsprotocol de Boomgaard I. Doel van dit gedragsprotocol: Alle kinderen van De Boomgaard moeten zich veilig voelen, zodat

Nadere informatie

Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent

Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot

Nadere informatie

Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD

Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD Inhoud Inleiding 12 Deel I Wat we weten over de stoornis ADHD Hoofdstuk 1 Kenmerken van ADHD 1.1 De basiskenmerken 16 1.2 Aandachts- en concentratiestoornissen 17 1.3 Impulsiviteit 17 1.4 Hyperactiviteit

Nadere informatie

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME EN MONDZORG Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME: EEN SOMS ONZICHTBARE HANDICAP Autisme komt bij ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking voor. Dat betekent dat iedere mondzorgverlener

Nadere informatie

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken

Nadere informatie

Wat helpt leerlingen met autisme?

Wat helpt leerlingen met autisme? Het streven is, dat een leerling met autisme geactiveerd wordt zoveel mogelijk zelfredzaam te worden. Om dit te kunnen bereiken is de support van ouders en school een voorwaarde. Structuur en veiligheid

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN Sara Van der Paelt Onderzoeksgroep ontwikkelingsstoornissen Universiteit Gent

Nadere informatie

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor leerkrachten Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat ingrijpende gevolgen. Als leerkrachten samen

Nadere informatie

OPVANG EN NAZORG BRANDWEER. Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer

OPVANG EN NAZORG BRANDWEER. Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer OPVANG EN NAZORG BRANDWEER Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer Door je werk bij de brandweer kom je in veel verschillende situaties terecht. Sommige gebeurtenissen hebben een grote impact. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Autisme en depressie. Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan

Autisme en depressie. Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan Autisme en depressie Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan Hoe herken je autisme bij een depressieve patiënt? 3 Wat gaat hier mis? DSM5 criteria Autismespectrumstoornis A. Beperkingen

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis bent u meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor ouders

Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor ouders Pagina 1 van 10 Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor Strategieën ter bevordering van interactie communicatiestijl van het kind Rol van de ouder 1: Laat je kind

Nadere informatie

1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5

1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5 Het drukke kind Handleiding Het drukke kind Inhoudsopgave 1. Beeldbeschrijving 2 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4 3. De benaderingen 5 4. Actieplan voor het

Nadere informatie

Actieplan sociale veiligheid

Actieplan sociale veiligheid Actieplan sociale veiligheid Regels zonder waarden zijn waardeloze regels Inleiding Onze opdracht als opvoeder (ouders en school) is een goede bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kinderen tot sociale,

Nadere informatie

H.40001.0915. Zorg voor kwetsbare ouderen

H.40001.0915. Zorg voor kwetsbare ouderen H.40001.0915 Zorg voor kwetsbare ouderen 2 Inleiding Uw naaste is opgenomen in het ziekenhuis. Een oudere patiënt is kwetsbaar als er sprake is van een wankel evenwicht in de gezondheid en het dagelijks

Nadere informatie

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind moeilijk lerend is en wat 3

Nadere informatie

Mijn communicatie met leerkrachten

Mijn communicatie met leerkrachten Mijn communicatie met leerkrachten Ik durf of kan niets vragen aan leerkrachten. Ik stel vlot mijn vragen aan mijn leerkrachten. Ik slaag er niet in tot een opbouwend gesprek te komen met leerkrachten.

Nadere informatie

Protocol schorsing en verwijdering

Protocol schorsing en verwijdering 1 De dagelijkse werkwijze De basisschool is voor onze leerlingen een soort mini maatschappij. Hier kunnen ze binnen de veiligheid van onze school ervaringen opdoen ten aanzien van gedrag. Met eigen, maar

Nadere informatie

Kinderen op bezoek op de Intensive Care

Kinderen op bezoek op de Intensive Care Kinderen op bezoek op de Intensive Care Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de Intensive Care is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen hebben

Nadere informatie

VRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8

VRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8 VRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8 Hierbij verkla(a)r(en) ik (wij) als ouder(s) / verzorger(s) akkoord te gaan met het verstrekken van gegevens door de leerkracht van mijn (ons) kind

Nadere informatie

Pestprotocol It Twaspan

Pestprotocol It Twaspan Pestprotocol It Twaspan It Twaspan wil de kinderen een omgeving bieden waarin zij zich op een prettige en positieve wijze kunnen ontwikkelen. De leerkrachten willen deze ontwikkeling bevorderen door het

Nadere informatie

10 TIPS & TRUCS OM THERAPIETROUW TE BEVORDEREN

10 TIPS & TRUCS OM THERAPIETROUW TE BEVORDEREN 10 TIPS & TRUCS OM THERAPIETROUW TE BEVORDEREN 1. Maak therapietrouw tot vast onderwerp bij ieder consult. > Vraag naar medicatie of dieet. 2. Verwijs naar eerdere gesprekken en vraag na wat de gemaakte

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE SCHELP

PESTPROTOCOL DE SCHELP PESTPROTOCOL DE SCHELP Pestprotocol De Schelp Dit pestprotocol heeft als doel voor de De Schelp: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door

Nadere informatie

Na de schok... de draad weer oppakken. Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende of ingrijpende gebeurtenis.

Na de schok... de draad weer oppakken. Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende of ingrijpende gebeurtenis. Na de schok... de draad weer oppakken Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende of ingrijpende gebeurtenis. Na de schok de draad weer oppakken Informatie voor volwassenen

Nadere informatie

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders

Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen

Nadere informatie

Protocol schorsing en verwijdering

Protocol schorsing en verwijdering De dagelijkse werkwijze De basisschool is voor onze leerlingen een soort mini maatschappij. Hier kunnen ze binnen de veiligheid van onze school ervaringen opdoen ten aanzien van gedrag. Met eigen, maar

Nadere informatie

ADHD-werking binnen CAR Accent

ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD is een ontwikkelingsstoornis waarbij de verwerking van informatie in de hersenen verstoord verloopt. Als gevolg hiervan vertonen kinderen met deze stoornis vooral problemen

Nadere informatie

ADHD. Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Hoe wordt de diagnose bij kinderen gesteld? ADHD poli

ADHD. Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Hoe wordt de diagnose bij kinderen gesteld? ADHD poli 00 ADHD Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit Hoe wordt de diagnose bij kinderen gesteld? ADHD poli U bent met uw kind verwezen naar de ADHD poli. De ADHD poli is een samenwerkingsverband tussen

Nadere informatie

Bijlage 14: STICORDI-maatregelen ADHD 1

Bijlage 14: STICORDI-maatregelen ADHD 1 Bijlage 14: STICORDI-maatregelen ADHD 1 In deze bijlage worden een aantal STICORDI-maatregelen beschreven om het klasgebeuren af te stemmen aan leerlingen met ADHD. Deze tips zijn bedoeld als inspiratiebron

Nadere informatie

Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar

Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar Tilburg, februari 2014 Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar Wanneer ik iets nodig heb, vraag ik daar vriendelijk om Ik begroet de leerkrachten en mijn klasgenootjes

Nadere informatie

Traumasensitief lesgeven. Praten over trauma kan stress veroorzaken. Irena, 8 jaar. LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017

Traumasensitief lesgeven. Praten over trauma kan stress veroorzaken. Irena, 8 jaar. LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017 Traumasensitief lesgeven LOWAN-PO Studiedag 11 april 2017 Praten over trauma kan stress veroorzaken Irena, 8 jaar Irena was 2 jaar toen de oorlog in het Syrische dorp waar ze woonde doordrong. Bij harde

Nadere informatie

Hoe is uw gezinssamenstelling op dit moment? Vul eerst de gegevens van u en uw partner in en daarna de gegevens van uw kinderen, van oud naar jong.

Hoe is uw gezinssamenstelling op dit moment? Vul eerst de gegevens van u en uw partner in en daarna de gegevens van uw kinderen, van oud naar jong. Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst Ingevuld door: U wordt vriendelijk gevraagd deze lijst in te vullen en

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen

Nadere informatie

Docent VO. Bij u in de klas. De deskundigheid zit in het kind. Ander ontwikkelingspatroon

Docent VO. Bij u in de klas. De deskundigheid zit in het kind. Ander ontwikkelingspatroon Docent VO Autisme is een andere manier van informatieverwerking. Mensen met autisme kunnen een positieve bijdrage leveren aan de samenleving, maar dat vraagt wel een cultuur waarin ieder individu de kans

Nadere informatie

Protocol Tweelingen maart 2015

Protocol Tweelingen maart 2015 Protocol Tweelingen maart 2015 Beleid van de school Om uiteindelijk te kunnen beslissen of de kinderen in dezelfde of verschillende klassen worden geplaatst, zijn ouders afhankelijk van de mogelijkheden

Nadere informatie

Achtergrond informatie:

Achtergrond informatie: Pestprotocol Inleiding Voor u ligt het pestprotocol van de Koningin Wilhelminaschool. Met behulp van dit protocol willen wij het pestgedrag binnen de school voorkomen en indien nodig aanpakken. In onze

Nadere informatie

Na de schok... Informatie voor ouders

Na de schok... Informatie voor ouders Na de schok... Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende

Nadere informatie

Bij het huiswerk is het niet de kwantiteit die telt maar de kwaliteit. Huiswerk moet zinvol zijn.

Bij het huiswerk is het niet de kwantiteit die telt maar de kwaliteit. Huiswerk moet zinvol zijn. Huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces dat in de klas is gestart. Het is geschikt om vaardigheden uit de klas toe te passen buiten de schoolse context. Zelfstandig werken en leren bijvoorbeeld.

Nadere informatie

NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties

NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties Lia Charité praktijk voor psychosociale therapie Lia Charité Notenboom 6 5682 HZ Best Nederland tel: +31499 398302 info@liacharite.nl www.liacharite.nl

Nadere informatie

Pestprotocol OBS Prinses Marijke

Pestprotocol OBS Prinses Marijke Pestprotocol OBS Prinses Marijke Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen

Nadere informatie

Na de schok... Niemand is echt voorbereid op een schokkende. gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen

Na de schok... Niemand is echt voorbereid op een schokkende. gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen Na de schok... ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende gebeurtenis meemaken,

Nadere informatie

Hoofdpijn bij kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Hoofdpijn bij kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Hoofdpijn bij kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Hoofdpijn Hoofdpijn bij kinderen komt regelmatig voor. Vaak is de oorzaak duidelijk, bijvoorbeeld slaapgebrek, drukte of lawaai.

Nadere informatie

Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips

Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips Studeren en stotteren Facts & Figures, aandachtspunten & tips 1. Facts & Figures Stotteren kenmerkt zich door onvloeiende spraak zoals het frequent herhalen of verlengen van klanken, lettergrepen of woorden.

Nadere informatie

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE Dyslexie Moeite met de techniek van het lezen en spellen, door problemen om het woordniveau en met als belangrijk kenmerk dat geen echte automatisering van het lezen

Nadere informatie

Huiswerkregels Sint Martinusschool

Huiswerkregels Sint Martinusschool Huiswerkregels Sint Martinusschool Wat is het doel van huiswerk? a) Huiswerk is in de eerste plaats een belangrijk middel om de zelfstandigheid van de kinderen te bevorderen. b) Een ander belangrijk doel

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder

Nadere informatie

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider

SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de

Nadere informatie

CONCEPT PESTPROTOCOL SBO DE BALANS

CONCEPT PESTPROTOCOL SBO DE BALANS CONCEPT PESTPROTOCOL SBO DE BALANS Reina Bos en Henk Versteeg 0 Inhoudsopgave: 1. Pesten op school: Hoe gaan wij er mee om? 2. Algemene voorwaarden 3. Hoe willen wij daar op De Balans mee omgaan? 4. Uitgangspunten

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Het doel van het pestprotocol is: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Hulp aan het gepeste kind Hulp aan de middengroep Hulp aan de Pester Adviezen aan de leerkracht Adviezen aan ouders. Bijlage : Landelijke organisaties

Hulp aan het gepeste kind Hulp aan de middengroep Hulp aan de Pester Adviezen aan de leerkracht Adviezen aan ouders. Bijlage : Landelijke organisaties Inhoud Pestprotocol openbare basisschool De Krijtmolen Pesten op school. Hoe ga je er mee om? Pesten Preventief werken, hoe doen we dat? Signalen van pestgedrag Stelregels Klassenregels Aanpak van ruzies

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Op een schokkende gebeurtenis ben je meestal niet voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben. Als leerkrachten samen met kinderen een ingrijpende

Nadere informatie

Kennismakingsmanual E-boek versie 1.1 Oktober Uitgegeven door Morpheus Instituut

Kennismakingsmanual E-boek versie 1.1 Oktober Uitgegeven door Morpheus Instituut Kennismakingsmanual E-boek versie 1.1 Oktober 2008 Uitgegeven door Morpheus Instituut www.morpheus-emotionele-bevrijding.com Inhoudsopgave Inhoudsopgave Disclaimer Copyright Hoofdstuk 1 Introductie Hoofdstuk

Nadere informatie

Uit dereader "Van pesten naar een wij-gevoel" (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom.

Uit dereader Van pesten naar een wij-gevoel (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom. Uit dereader "Van pesten naar een wij-gevoel" (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom. Posicom-pesttesten voor kinderen en ouders De onderstaande pesttest is (nu nog) een papieren versie.. Enkele

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Pestprotocol de Esdoorn

Pestprotocol de Esdoorn Pestprotocol de Esdoorn Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen November 2009 Door regels en

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

rekenen taal zaakvak zaakvak zaakvak zaakvak taal taal taal taal spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt Agenda verplicht Agenda verplicht

rekenen taal zaakvak zaakvak zaakvak zaakvak taal taal taal taal spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt Agenda verplicht Agenda verplicht Huiswerk per groep: Doel: -omgaan met leerstof buiten school (oefening, herhaling, inslijten) -leren plannen -gewenning 1/2 3 4 5 6 7 8 20 min. 20 min. 30 min. 35 min 40 min. 45 min. 3 à 4 pw 3 à 4 pw

Nadere informatie

Leerlingen in verleiding en in conflict

Leerlingen in verleiding en in conflict Leerlingen in verleiding en in conflict Agressiviteit, seksualiteit, middelengebruik en conflicten op school beheersen de media. De vraag hoe hier mee om te gaan, houdt de samenleving en de politiek bezig.

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

Pestprotocol SBO De Lings

Pestprotocol SBO De Lings Pestprotocol SBO De Lings Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun Lings-periode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen en het gevoel hebben dat ook zij

Nadere informatie

1. Voorwaarden voor het aanpakken van pesten.

1. Voorwaarden voor het aanpakken van pesten. Protocol pesten 1 Voorwoord Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien

Nadere informatie

PESTPROTOCOL Splitting

PESTPROTOCOL Splitting PESTPROTOCOL Splitting Een pestprotocol vormt de verklaring van de vertegenwoordiging van de school en de ouders waarin is vastgelegd dat we pestgedrag op school niet accepteren en volgens een vooraf bepaalde

Nadere informatie

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,

Nadere informatie

De cliënt vult dit eventueel samen met de jobcoach in Maak er werk van

De cliënt vult dit eventueel samen met de jobcoach in Maak er werk van Wat? Voor wie? Soort tool? Hoe gebruiken? Bron? Dit document peilt naar de moeilijkheden die de cliënt ervaart op vlak van sociale interactie en communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en de

Nadere informatie

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5 ANTI-PESTPROTOCOL Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum 01-03-2017 0 van 5 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD... 2 2. ANTI-PESTPROTOCOL... 3 2.1. Pesten op school... 3 2.2. Algemene

Nadere informatie

Huiswerkbeleid op onze school

Huiswerkbeleid op onze school Huiswerkbeleid op onze school Huiswerk.wat is dat? Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de school meegegeven wordt en waarvan verwacht wordt dat het door alle leerlingen thuis gemaakt of geoefend

Nadere informatie

Kanker in het gezin als een steen in het water

Kanker in het gezin als een steen in het water NVPO Congres 16 maart Drs. Carine Kappeyne van de Coppello Drs. Anja van Onna Kanker in het gezin als een steen in het water als een steen in het water Agenda Kanker in het gezin: algemene informatie Ontwikkelingsfases

Nadere informatie

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking.

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel

Nadere informatie

PESTPROTOCOL (versie april 2014)

PESTPROTOCOL (versie april 2014) PESTPROTOCOL (versie april 2014) Op de Lispeltuut willen wij de kinderen een veilige leeromgeving bieden. Kinderen moeten zich op een prettige en positieve manier kunnen ontwikkelen. Een gevoel van veiligheid

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs naam leerling: leeftijd (jaar) geslacht groep: datum: jongen meisje ingevuld door: Taakgericht gedrag 1 Afleidbaarheid: externe prikkels De leerling blijft

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht

Nadere informatie

Huiswerkbeleid op onze school

Huiswerkbeleid op onze school Huiswerkbeleid op onze school Basisschool St. Catharina Haastrecht Huiswerk.wat is dat? Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de school meegegeven wordt en waarvan verwacht wordt dat het door alle

Nadere informatie