Frans van Kalmthout. HBO op weg naar een kennisorganisatie. Vicevoorzitter CvB Avans Hogeschool

Transcriptie

1 Frans van Kalmthout HBO op weg naar een kennisorganisatie Vicevoorzitter CvB Avans Hogeschool 1

2 Inhoud - Ontwikkeling van de hogeschool - Ontwikkeling van het onderwijsaanbod - Ontwikkeling in het onderwijs - naar praktijkgericht onderzoek Avans Hogeschool Aantal studenten: Breda: Den Bosch: Tilburg: Aantal medewerkers : Aantal opleidingen: 55 Sectoren: Economie en Management (58% van alle studenten) Techniek (23%) ICT (17%) Welzijn (12%) Gezondheid (8%) Kunst en Vormgeving (4%) Onderwijs (2%) Recht (2%)* Aantal lectoraten: 22 2

3 Trends in beeld 2012, OCW, september 2012 Trends in beeld 2012, OCW, september

4 In equivalent USD Hungary United States Ireland Italy Belgium Germany Slovenia Netherlands Austria Poland Czech Republic Israel OECD average Finland Australia Portugal United Kingdom France Japan Canada Slovak Republic Korea Norway Sweden Denmark New Zealand Spain Turkey Estonia Chart A9.5 Public benefits $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $4.587 $ ,419 Public costs $ $ $ $ $ $ $ Net present value $ $ Positive relatie tussen opleidingsniveau en kans op werk Percentage % Tertiary of education year-olds Upperin secondary employment, and post-secondary by level non-tertiary of education Below(2010) upper secondary Norway Iceland Switzerland Sweden Netherlands Slovenia Germany Denmark Austria Brazil Portugal United Kingdom Luxembourg Poland Finland Australia Belgium New Zealand France Czech Republic OECD average Israel Slovak Republic Canada Ireland Mexico United States Estonia Greece Spain Japan Chile Hungary Italy Korea Turkey 4

5 H v Utrecht Hs Rotterdam InHolland HAN Karel de Grote/HvA Van 2000 tot 2011 Trendmatige groei en uitbreiding 1. Inhalen achterstand (vooral s-hertogenbosch), zoals Sociaal Pedagogische Hulpverlening Accountancy Verpleegkunde 2. Nieuwe opleidingen (me too), zoals Small Business Communicatie Communicatie and Multimedia Design 3. Bijzondere opleidingen zoals HBO-Recht (eerste in Nederland) Integrale Veiligheid (eerste in Nederland) Advanced Business Creation (uniek in Nederland) Bouwmanagement en vastgoed (2 e in Nederland) Gezondheidszorg technologie (3 e in Nederland) Maintenance (uniek in Nederland) 5

6 In toekomst weinig nieuwe opleidingen Vernieuwing vooral via: Minoren (keuze programma van half jaar) Majoren (specialisatie binnen bachelor van 1-2 jaar), bijv. Forensisch Onderzoek Invulling programma samen met beroepenveld Meer ruimte voor praktijkgericht onderzoek Mogelijk nog enkele Associate Degrees (2 jarig programma 6

7 Paul Merks Programmamanager ICT Paul Merks Programmamanager ICT 7

8 Our gateway to knowledge. international students Some of our. France Germany Great Britain Spain Italy China Hungary Poland USA Indonesia Oman Iran, etc. etc. 8

9 Some of our international degree programs (in English) Preparatory Course: ½-1 year International Business & Management Studies Finance & Control Asian Business studies (Major in IBMS) European Project Semester: ½ year Energy & Technology International Business Program: 2 years Graduate courses in Graphic Design and Photography: 2 years Medical research & Biotechnology:2 years Advanced Chemistry: 2 years Software engineering: 2 year Town Planning: 1.5 year Environmental Science for sustainable Environmental Technology & Management: 2 years And more, including many English taught minors of 30 ECTS Vier pijlers van leren Leren om te weten Leren hoe iets te doen Leren te zijn Leren om samen te leven 9

10 Belangrijkste bevindingen uit recent onderzoek (Jolles et.al.) Brein van Adolescent is pas op 23/24 jaar uitgegroeid Jongensbrein ontwikkelt zich trager dan meisjesbrein Vooral de hogere-orde cognitieve functies en vaardigheden - plannen - vermogen tot kiezen - invoelen wat anderen bedoelen - zelfreflectie 17/18 jarige is niet in staat consequenties van handelen volledig te overzien ( is wel moment van studiekeuze) Keuze voor profielen op 15/16 jaar daarom te vroeg Grote uitval is al lang een probleem Kunnen nieuwe inzichten over Brein en Leren verklaringen daarvoor bieden? MBO er is meer doener dan denker Zwakker in rapportage, communicatie en theoretische kennis Abstractievermogen is minder, maar kan zich goed ontwikkelen Veranderingen in het onderwijs, vooral in propedeuse hebben daarop effect Al voor de propedeuse is een betere start mogelijk 10

11 Paul Merks Programmamanager ICT MESI The Networked Teacher Network Services Storage of documents Curriculum Documents & Digital Resources Social bookmarking Online Communities News subscription, video-channels Always at hand anywhere in the world Video Conferences File sharing Popular Media Microblogging, chart, blogs, wikis Moscow State University of Economics, Statistics and Informatics 11

12 Heel veel cursussen al on-line beschikbaar University of the People 12

13 De Hogeschool als kennisinstituut en kennispartner Overgang van een school die opleidt tot beroepen naar: Een instituut dat beroepen verandert door: Studenten als toekomstige veranderaars op te leiden, in directe interactie met de beroepswerkelijkheid Direct onderzoek doet voor de beroepspraktijk Transitie van 1986 tot inhoud van HBO opleidingen is afgeleid van universitaire kennisdomeinen; loopt achter en vernieuwt niet op eigen kracht. Kracht HBO zit in praktische interactie met beroep, maar zonder reflectie daarop 1991 overgang van inhoud naar didactiek / onderwijskunde. Introductie beroepsprofielen 1993 weinig vernieuwingsmiddelen voor HBO 1993 start visitaties: didactisch op orde; wetenschappelijke oriëntatie en stages/afstuderen vaak onvoldoende 2000 Introductie van lectoren in het HBO 2012 meer dan 400 lectoren in het HBO SIA-Raak 2 e geldstroom 13

14 Ontwikkeling van beroepen Soms door beroepsgroep zelf als gecodificeerde resultante van interactie, studie, overleg, behandeling van casuïstiek Maar in HBO en MBO weinig sterke, uniforme en georganiseerde beroepsgroepen Wie heeft belang bij ontwikkeling van beroepen? Client, patient Beroepsbeoefenaar zelf Werkgever Overheid Maar wie zorgt voor ontwikkeling van beroepen? Individuele professional? Werkgever? Vakorganisatie? Overheid? Universiteit? Ontwikkeling van professies en professionals Tot 1900 is professie voorrecht van elite, leidend tot aanzien. Door liberalisering, democratisering en beroepsonderwijs wordt professionalisering bereikbaar voor de middenklasse. Gevolgen: Het beroep wordt pragmatischer (klanten,kosten, doelmatigheid); Het beroep wordt verdiept (nieuwe modellen en technieken); Het beroep wordt verbreed (niet alleen kennis, maar ook eigen visie, opdoen van ervaringen, in staat tot verandering 14

15 Bijvoorbeeld: ontwikkeling van het beroep van HBO-verpleegkundige Een verpleegkundige is een beroepsbeoefenaar die zelfstandig oordeelt en handelt op basis van algemene en systematische kennis, theoretisch gefundeerde methoden en technieken, verworven via een opleiding in het belang van patiënten en cliënten. Vroeger: nadruk op handelingen van de verpleegkundige Nu: naast handelen ook oordelen; In de combinatie van denken en doen schuilt de professionaliteit Deze accentverschuiving illustreert het groeiend zelfbewustzijn van de verpleegkundige beroepsgroep. Bron: verpleegkundig beroepsprofiel 2006 Het lerende beroep Professional Internaliseren Expliciteren Onderwijs Onderzoek Observatie Dit is de vraag van de klant Indicatie: Daar is dit aanbod voor nodig Best practice: Zo ziet het aanbod eruit Resultaat: Dit bereik je ermee Rationale: Zo kun je het resultaat verklaren Met als doel: verbeteren, vernieuwen, ontwikkelen 15

16 Toepassen Praktijk Kenniscreatie Leercyclus Kenniscirculatie Onderzoek Onderwijs Onderzoeken Competentieontwikkeling Leren leren Waarom praktijkgericht onderzoek Universiteiten zijn primair nationaal en internationaal gericht HBO is primair regionaal georiënteerd Universitair onderzoek is primair gericht op ontwikkeling van de wetenschap HBO onderzoek is primair gericht op oplossing van vraagstukken in de praktijk Veel maatschappelijke problemen worden niet door universiteiten onderzocht derhalve: Taak van het HBO verbreedt zich van: Uitsluitend onderwijs aan toekomstige beroepsbeoefenaren naar: de economische, sociale en culturele ontwikkeling van de regio de ontwikkeling van de beroepen waarvoor wordt opgeleid 16

17 Waarom onderzoek (2)? De practitioner moet een reflective practitioner worden die uitgroeit tot scientific practitioner die onderzoeksresultaten kan toepassen en genereren Dus de HBOstudent moet tijdens de studie al met onderzoek leren omgaan Het Nederlandse HBO kan geen onderdeel van het Hoger Onderwijs zijn zonder eigen inhoudelijke ontwikkelingsrol (vergelijk Duitsland, Engeland) Dus van University of Professional Education naar University of Applied Sciences 46% van de HBO docenten heeft Masterdiploma 4 % van hen is gepromoveerd Waarom onderzoek in het HBO Grote delen van het beroepsmatig handelen worden niet of niet voldoende door WO- vakgroepen of onderzoeksinstituten bestreken: Voorbeelden: fysiotherapie, reclassering, duurzaamheid, methodiek van hulpverlening, Innovatief ondernemen, Mechatronica. Daarom nodig Kenniscreatie, kenniscirculatie en kennisimplementatie Explicitering en legitimatie van het beroepsmatige handelen Transparantie, efficiëntie en effectiviteit van het beroep 17

18 Waarom lectoren? Ontwikkeling van inhoud komt naast de onderwijstaak niet van de grond zonder echt aparte voorziening HBO kan niet alleen maar als doorgeefluik fungeren van WO-inhoud; moet ook zelf ontwikkelen Verdeling onderzoeksthema s in WO is resultante van traditie, lobby s, politieke arena, routine en verkokering Onderzoeksthema s in WO sluiten vaak niet aan op praktijkwerkelijkheid: niet multidisciplinair of onvoldoende in te passen in langjarige traditie Daarom praktijktheorieën vaak ondergebracht in de kundes Nieuwe visie op de wijze waarop kennis ontstaat (Gibbons) Er zijn meer manieren waardoor kennis ontstaat Nieuwsgierigheid onderzoeker (traditionele opvatting) Reflectie op het beroepsmatig handelen (Gibbons) Door praktijkonderzoek Door in het beroep te leren In een lerende organisatie 18

19 Voorbeelden van kenniscirculatie en onderwijsontwikkeling Kenniscirculatie: Publicaties, promoties, presentaties, workshops, studiedagen en conferenties, opdrachten voor werkveld, stage- en afstudeerprojecten, opbouw netwerken, studentenstages, gastdocenten, mobiliteit Onderwijsontwikkeling: Innoveren curriculum door praktijkonderzoek van studenten Onderwijsmodules met resultaten van onderzoek Cursussen praktijkonderzoek voor docenten en studenten docentenstages Kennisontwikkeling vooral in onderzoeksprojecten van docenten en studenten gezamenlijk met werkveld Professionalisering van docenten d.m.v. lectoraten en kenniskringen Volgen van werkveldpresentaties Participeren in kenniskring Participeren in werkveldprojecten Verrichten van docentstages Participeren in R & D projecten Organiseren van conferenties met werkveld Geven van presentaties aan werkveld Publicaties Opleiding door lector Opleiding door werkveld Doen van promotie-onderzoek 19

20 Doelstelling lectoraten Ontsluiten en toepassen van externe kennis Bijdragen aan onderwijsvernieuwing Professionalisering van docenten O.a. leidend tot promotie Praktijkgericht onderzoek Functie voor hogescholen Kenniscirculatie in de Innovatieketen Universiteiten, Researchgroepen (grote) bedrijven Technologisch concept Werkend prototype TNO Hogescholen Commercieel product of proces Innovatieve bedrijfsvoering Bedrijven met name MKB en Instellingen de innovatiefunctie moet haar fundament vinden in het onderwijs studenten en docenten moeten er intensief bij betrokken worden samenwerken in netwerken en in de beroepskolom 20

21 Ambities Het praktijkgericht onderzoek ten behoeve van het onderwijs en de beroepspraktijk is verder verankerd binnen Avans Hogeschool. Het onderzoek wordt door medewerkers, studenten en externe belanghebbenden erkend als primaire taak naast het onderwijs Avans Hogeschool weet zich, vanuit de eigen inhoudelijke sterktes en in nauwe aansluiting op de noden van het werkveld, op een beperkt aantal inhoudelijke terreinen regionaal en ook nationaal te profileren Expertisegebieden Avans Duurzame Innovatie duurzame bedrijfsvoering, innovatie in het bouwproces, finance and sustainability, biobased productions, biobased energy, zonne energie, decentrale opwekking Veiligheid veiligheid en bestuur, veiligheid en recht, veiligheid en jeugd, reclassering, huiselijk geweld Kunst en Vormgeving visueel ontwerp, fotografie Techniek en Innovatie mechatronica, analytische chemie in life sciences Gezondheid en welzijn - diagnostiek, jeugd, gezin en samenleving, healthy aging Ondernemerschap en Leiderschap innovatief ondernemen, human resource management, 21

22 Mechatronica: RAAK-MKB Project: Vision in Mechatronics and Robotics Consortium: 3 mechatronicalectoraten van Avans, Fontys, HU, 19 MKB-bedrijven Omvang: , waarvan uit SIA RAAK: Doel: doorontwikkeling van een 3D vision technologie, ter ontwikkeling van grippers, die met hun eigen lokale besturing snel kunnen reageren op de actuele positie van te manipuleren objecten. Werkwijze: lector met docenten en studenten Voorbeeld van een Promotietraject Project: COSA: Cirkels voor ondersteuning, samenwerking en aanspreekbaarheid) Betrokkenen: promovenda Mechtild Höing, lector Bas Vogelvang, Reclassering Nederland, prof dr. Stephan Bogaerts (UvT), Ine van Zon (directeur ASB) Omvang: 0,6 fte gedurende 4 jaar (plm ) Doel: inzichtelijk maken van de effecten van COSA op delinquenten en vrijwilligers Werkwijze: literatuur onderzoek en veldwerk ; te publiceren in een vijftal artikelen 22

23 De meerwaarde van het Expertisecentrum Veiligheid Project: Samen Investeren in Veiligheid Opdrachtgever: provincie Noord Brabant en de gemeente s Hertogenbosch Doel: Kennisontwikkeling veiligheidsbeleid van provincie en gemeente Deelprojecten: (onder andere) MOE-landers, Netwerk werken met risicojongeren, kosten/batenanalyse van veiligheidsmaatregelen Uitvoerders: lectoren in verschillende combinaties, samen met onderzoekers/docenten van Integrale Veiligheid, Sociale Studies, Recht, en externe onderzoekers Omvang: ongeveer Producten: handboeken, werkcahiers, modellen, congressen Conclusie: Het HBO blijft in ontwikkeling we are still confused, but at a much higher level Ik dank u voor uw aandacht 23