Inhoudsopgave hoofdstuk 14

Transcriptie

1 -232- Inhoudsopgave hoofdstuk 14 Samenvatting hoofdstuk 14 Tabellen: 14.1 Kerncijfers inkomensgegevens in euro's 14.2 Kerncijfers inkomensgegevens in euro's per wijk in Gemiddeld persoonlijk inkomen in euro's van personen met een heel jaar inkomen naar inkomensklasse, geslacht, leeftijd en herkomst per wijk in Particuliere huishoudens met inkomen naar belangrijkste bron van het inkomen in het huishouden per wijk in Percentage personen in particuliere huishoudens met een inkomen tot 105% van het sociaal minimum per wijk 14.6 Gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's per buurt en wijk in Verdeling van het gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's van particuliere huishoudens per wijk in Gemiddeld besteedbaar inkomen in euro's van particuliere huishoudens naar huishoudenssamenstelling in Haaglanden per gemeente, Zuid-Holland en Nederland in Gemeentelijke woonlasten in euro's per jaar in Haaglanden per gemeente per type huishouden in Gemeentelijke tarieven Rekening- en begrotingscijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling in 2014 in euro's (x 1.000) Rekeningcijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling Begrotingscijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling Financieringspositie gemeente Delft op 1 januari Grafieken en kaarten: 14.a Gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's per buurt in b Gemeentelijke woonlasten gemiddelde meergezinswoning in Haaglanden in c Uitgaven van de gemeente per doelstelling per hoofd van de bevolking in euro's in 2014

2 Inkomensgegevens en gemeentelijke financiën Inkomens Uit de inkomensstatistieken van het CBS blijkt dat het gemiddeld besteedbaar inkomen per particulier huishouden in Delft in euro per jaar was, dat is iets meer dan in Om de inkomens beter te kunnen vergelijken heeft het CBS een gemiddeld gestandaardiseerd huishoudensinkomen per jaar berekend. Het gemiddeld gestandaardiseerd huishoudensinkomen in Delft ligt 2,1% lager dan in Nederland. In Binnenstad ligt dit inkomen 12,8% hoger dan in Nederland en in Buitenhof en Voorhof ligt dit inkomen respectievelijk 12,8% en 12,4% lager dan in Nederland. Van de particuliere huishoudens die inkomen uit arbeid ontvangen, lag het gemiddeld besteedbaar inkomen in 2012 op euro. Particuliere huishoudens die een uitkering ontvangen zoals werklozen, bijstandsontvangers, arbeidsongeschikten en pensioenontvangers hadden in 2012 een gemiddeld besteedbaar inkomen van euro per jaar. Binnen deze laatste groep was het gemiddeld persoonlijk inkomen van werklozen en bijstandsontvangers met euro per jaar het laagst. Deze groep zal dan ook vaak rond moeten komen van een sociaal minimum inkomen. In Delft had 11,6% van de huishoudens in 2012 een inkomen tot 105% van het sociaal minimum, in 2009 was dit 10,1%. De wijken Buitenhof (18,%), Voorhof (14,0%) en Vrijenban (incl. Delftse Hout) (12,5%) hebben het grootste percentage huishoudens een inkomen tot 105% van het sociaal minimum. In 2012 telde Delft particuliere huishoudens, die een gemiddeld besteedbaar inkomen hadden van euro. Dit is iets meer dan het gemiddelde van Den Haag, maar ligt lager dan de gemiddelden van Stadsgewest Haaglanden (34.300), Zuid-Holland (34.600) en Nederland (34.500). In Delft hadden de eenpersoonshuishoudens gemiddeld euro te besteden. Bij de meerpersoonshuishoudens hadden de paren met kinderen gemiddeld het meeste te besteden ( euro), daarna de paren zonder kinderen ( euro) en de eenoudergezinnen ( euro). Woonlasten De Rijksuniversiteit Groningen heeft in 2015 de gemeentelijke woonlasten per gemeente berekend. De verschillen tussen de gemeenten binnen het Stadsgewest Haaglanden zijn groot. Van de gemeenten in het Stadsgewest heeft Wassenaar de hoogste lasten, met euro aan bruto woonlasten voor meerpersoonshuishoudens voor een woning met gemiddelde waarde. Midden-Delfland volgt met 924 euro voor een dergelijke woning. Den Haag, Rijswijk en Leidschendam- Voorburg hebben met respectievelijk 547, 640 en 681 euro aan bruto woonlasten voor meerpersoonshuishoudens de laagste woonlasten binnen het Stadsgewest. Het landelijk gemiddelde voor gemeentelijke bruto woonlasten voor meerpersoonshuishoudens ligt in 2015 op 716 euro. In Delft betaalt men 794 euro. Jaarrekening In 2014 heeft de gemeente Delft 465,5 miljoen euro uitgegeven aan doelstellingen, dat is 46,2 miljoen meer dan dat daar aan inkomsten tegenover stond. Deze extra uitgaven zijn met name veroorzaakt door extra uitgaven bij de doelstelling Delft bereikbaar. De totale uitgaven in 2014 bedragen gemiddeld euro per inwoner. In 2014 werd er vooral veel geld per inwoner uitgegeven aan de doelstellingen arbeidsparticipatie en armoedebestrijding (919 euro per inw.), goede ruimtelijke ordening vastgoed (752 euro per inw.), Delft bereikbaar (709 euro per inw.), algemene dekkingsmiddelen (507 euro per inw.) en goede openbare ruimte (399 euro per inw.).

3 Kerncijfers inkomensgegevens in euro's aantal inwoners gemiddeld persoonlijk inkomen per inwoner aantal personen met een heel jaar inkomen gemiddeld persoonlijk inkomen per persoon met een heel jaar inkomen aantal particuliere huishoudens gemiddeld besteedbaar inkomen per particulier huishouden index gestandaardiseerd inkomen huishoudens (Ned.=100) 98,3 98,7 98,7 97,9 bron: CBS incl. studentenhuishoudens excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens Het gemiddeld persoonlijk inkomen per inwoner in Delft is in 2012 met 100 euro afgenomen ten opzichte van 2011 tot euro per jaar Kerncijfers inkomensgegevens in euro's per wijk in 2012 wijk aantal gemiddeld aantal gemiddeld aantal gemiddeld index gestaninwoners persoonlijk personen persoonlijk particuliere besteedbaar daardiseerd inkomen met een heel inkomen per huis- inkomen per inkomen part. per inwoner jaar inkomen persoon met houdens 3) particulier huishoudens heel jaar ink. huishouden (Ned.=100) , , , ,2 22/ , , ,2 27/28/ ,7 totaal ,9 bron: CBS wijk 11: Binnenstad; wijk 12: Vrijenban; wijk 13: Hof van Delft; wijk 14: Voordijkshoorn; wijk 22/23: Tanthof; wijk 24: Voorhof; wijk 25: Buitenhof; wijk 27/28/29: Wippolder (incl. Schieweg en Ruiven) incl. studentenhuishoudens 3) excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens In 2012 was het gemiddeld besteedbaar inkomen per particulier huishouden in wijk 22/23 (Tanthof) euro per jaar.

4 14.3 Gemiddeld persoonlijk inkomen in euro's van personen met een heel jaar inkomen naar inkomensklasse, geslacht, leeftijd en herkomst per wijk in 2012 gemiddeld persoonlijk inkomen voor wijk totaal personen met een heel jaar inkomen / /28 naar lage/hoge inkomen - percentage lage inkomens < (landelijk laagste 40%) 38% 43% 40% 33% 36% 45% 50% 47% 41% - percentage hoge inkomens > (landelijk hoogste 20%) 29% 18% 22% 27% 22% 14% 15% 20% 21% naar geslacht - mannen vrouwen naar leeftijd - 25 jaar en jonger jaar en ouder naar herkomst - autochtoon allochtoon totaal bron: CBS studenten met uitsluitend een studiebeurs worden niet tot deze groep gerekend; zie ook lijst met definities op blz. 7 wijk 11: Binnenstad; wijk 12: Vrijenban; wijk 13: Hof van Delft; wijk 14: Voordijkshoorn; wijk 22/23: Tanthof; wijk 24: Voorhof; wijk 25: Buitenhof; wijk 27: Schieweg; wijk 28: Wippolder In 2012 was het gemiddeld persoonlijk inkomen voor allochtonen met een heel jaar inkomen euro; in wijk 25 (Buitenhof) was dat euro en in wijk 11 (Binnenstad) was dat euro.

5 14.4 Particuliere huishoudens met inkomen naar belangrijkste bron van het inkomen in het huishouden per wijk in 2012 wijk / totaal aantal particuliere huishoudens arbeid werklozen & bijstandontvangers arbeidsongeschikten pensioenontvangers subtotaal totaal aantal huishoudens gemiddeld besteedbaar inkomen 3) arbeid werklozen & bijstandontvangers arbeidsongeschikten pensioenontvangers subtotaal totaal gemiddeld besteedbaar inkomen bron: CBS ) wijk 11: Binnenstad; wijk 12: Vrijenban; wijk 13: Hof van Delft; wijk 14: Voordijkshoorn; wijk 22/23: Tanthof; wijk 24: Voorhof; wijk 25: Buitenhof; wijk 28: Wippolder excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens zie lijst met definities op blz. 7 Het gemiddeld besteedbaar inkomen van Delftse particuliere huishoudens die loon uit arbeid ontvingen in 2012, bedroeg euro per jaar. In wijk 14 (Voordijkshoorn) was dat en in wijk 24 (Voorhof) was dat euro per jaar.

6 Percentage personen in particuliere huishoudens* met een inkomen tot 105% van het sociaal minimum per wijk wijk % % % % 11 Binnenstad 8,9 9,4 9,7 10,3 12/16 Vrijenban (incl. Delftse Hout) 11,6 12,3 12,7 12,5 13 Hof van Delft 9,1 8,1 8,9 8,9 14 Voordijkshoorn 7,3 8,2 9,0 9,2 22/23/26 Tanthof (incl. Abtswoude) 6,4 7,3 7,8 8,0 24 Voorhof 12,2 12,2 12,9 14,0 25 Buitenhof 14,8 15,7 16,7 18,0 27/28/29 Wippolder (incl. Schieweg en Ruiven) 10,0 10,3 10,9 11,2 totaal bron: CBS 10,1 10,4 11,1 11,6 * Personen in particuliere huishoudens waarvan de hoofdkostwinner (of eventuele partner) een volledig jaarinkomen heeft en niet afhankelijk is van studiefinanciering. In 2012 had 18,0% van de particuliere huishoudens in wijk 25 (Buitenhof) een inkomen tot 105% van het sociaal minimum. In 2011 was dat 16,7%.

7 a Gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's per buurt in inkomensklasse minder dan en meer niet beschikbaar km. Bron: CBS

8 Gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's per buurt en wijk in 2012 buurt / gem. besteedbaar buurt / gem. besteedbaar buurt / gem. besteedbaar wijk huish. inkomen 3) wijk huish. inkomen 3) wijk huish. inkomen 3) wijk wijk wijk wijk 22/ wijk wijk 27/ totaal wijk wijk bron: CBS zie blz. 13 t/m 15 wijk 11: Binnenstad; wijk 12: Vrijenban; wijk 13: Hof van Delft; wijk 14: Voordijkshoorn; wijk 22/23: Tanthof; wijk 24: Voorhof; wijk 25: Buitenhof; wijk 27/28: Wippolder (incl. Schieweg) 3) excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens, zie ook lijst met definities op blz. 7 In 2012 lag het gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in buurt 2809 (Koningsveldbuurt) op euro per jaar.

9 Verdeling van het gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in euro's van particuliere huishoudens per wijk in 2012 wijk inkomensklasse totaal totaal aantal minder dan tot tot tot particuliere of meer huishoudens 3) % % % % % % 11 25,0 19,8 16,7 15,5 23, /16 29,1 23,6 18,0 14,7 14, ,8 23,2 20,2 16,8 18, ,0 19,6 17,8 17,8 25, /23 17,4 17,2 20,8 23,5 21, ,1 27,3 22,1 14,5 8, ,2 26,1 18,5 14,3 12, /28/29 26,6 20,8 18,4 15,8 18, totaal 24,1 22,2 19,2 16,8 17, bron: CBS 3) zie lijst met definities op blz. 7 wijk 11: Binnenstad; wijk 12/16: Vrijenban (incl. Delftse Hout); wijk 13: Hof van Delft; wijk 14: Voordijkshoorn; wijk 22/23: Tanthof; wijk 24: Voorhof; wijk 25: Buitenhof; wijk 27/28: Wippolder (incl. Schieweg) excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens In wijk 12/16 Vrijenban (incl. Delftse Hout) had 29,1% van de in totaal huishoudens in 2012 een gemiddeld besteedbaar huishoudensinkomen in de klasse 'minder dan euro' en 14,7% in de klasse ' euro of meer'.

10 14.8 Gemiddeld besteedbaar inkomen in euro's van particuliere huishoudens naar huishoudenssamenstelling in Haaglanden per gemeente, Zuid-Holland en Nederland in 2012 gemeente/gebied aantal particuliere huishoudens gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens totaal eenper- meerpersoonshuishoudens totaal eenpersoonshuis- meerpersoonshuishoudens paar zonder paar met eenouder- overige soonshuis- paar zonder paar met eenouder- overige houdens kinderen kinderen gezin meerphh. houdens kinderen kinderen gezin meerphh. % % % % % Delft ,1 26,5 20,2 7,5 1, Den Haag ,2 21,6 22,5 9,3 2, Leidschendam- Voorburg ,1 28,5 22,7 7,3 1, Midden-Delfland ,9 31,0 38,0 5,6 1, Pijnacker- Nootdorp ,8 28,2 41,0 7,4 1, Rijswijk ,7 29,1 19,2 7,7 1, Wassenaar ,6 30,9 27,3 6,4 1, Westland ,5 30,4 33,0 5,7 1, Zoetermeer ,5 28,2 28,4 10,0 1, Haaglanden ,6 25,1 24,9 8,4 2, Zuid-Holland ,3 27,3 26,5 8,0 1, Nederland ,3 29,3 27,7 7,0 1, bron: CBS excl. studentenhuishoudens en institutionele huishoudens zie lijst met definities op blz. 7 Het gemiddeld besteedbaar inkomen van de particuliere huishoudens in Delft in 2012 was euro. Van deze huishoudens bestond 44,1% uit eenpersoonshuishoudens, waarvan het gemiddeld besteedbaar inkomen euro bedroeg.

11 b Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishoudens voor een woning met gemiddelde waarde in Haaglanden in 2015 Wassenaar Leidschendam-Voorburg Den Haag Den Haag Zoetermeer Rijswijk Pijnacker-Nootdorp Westland Delft Midden-Delfland gemeentelijke woonlasten in euro's km. Bron: RUG, Centrum voor onderzoek van de Economie van de lagere Overheden

12 Gemeentelijke woonlasten in euro's per jaar in Haaglanden per gemeente per type huishouden in 2015 gemeente gemeentelijke woonlasten in euro's woning met gemiddelde waarde rangnummer woning met eenpersoons- meerpersoons- gemiddelde waarde huishoudens huishoudens meerpersoons Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer landelijk gemiddelde bron: Rijksuniversiteit Groningen Centrum voor onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden gemeentelijke bruto woonlasten bestaan uit Onroerend Zaak Belasting (OZB), rioolheffing en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting de gemeente met rangnummer 1 (520 euro) heeft de laagste woonlasten, en de gemeente met nummer 407 (1.198 euro) de hoogste In 2015 betalen meerpersoonshuishoudens in Delft 794 euro per jaar aan gemeentelijke bruto woonlasten (voor een woning met gemiddelde waarde). Eenpersoonshuishoudens betalen 675 euro per jaar (voor een woning met gemiddelde waarde).

13 Gemeentelijke tarieven indexcijfers (2014=100) tarieven OZB woningen eigenarenbelasting ,14377% OZB niet-woningen gebruikersbelasting ,21871% eigenarenbelasting ,27310% Afvalstoffenheffing eenpersoonshuishouden ,45 meerpersoonshuishouden ,10 Rioolheffing eigenarendeel ,69 gebruikersdeel (tot 500 m 3 ) ,43 Paspoort t/m 17 jr. (5 jr. geldig)* ,00 18 jr. e.o. (10 jr. geldig)*; 2014= ,90 Nederlandse identiteitskaart t/m 17 jr. (5 jr. geldig)* ,30 18 jr. e.o. (10 jr. geldig)*; 2014= ,90 Rijbewijs ,45 bron: Gemeente Delft, * vanaf zondag 9 maart 2014 is de geldigheidsduur van een paspoort en Nederlandse identiteitskaart voor personen van 18 jaar en ouder gewijzigd van 5 naar 10 jaar. In 2015 is de OZB-belasting voor woningeigenaren 4% hoger dan in In 2015 moet er 0,14377% van de totale WOZ-waarde van de woning aan belasting worden betaald.

14 14.11 Rekening- en begrotingscijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling in 2014 in euro's (x 1.000) doelstelling begrotingscijfers rekeningcijfers verschil tussen saldo's van rekening inkomsten uitgaven saldo inkomsten uitgaven saldo en begroting groei kenniseconomie sterke economie, meer werkgelegenheid meedoen met cultuur arbeidsparticipatie en armoedebestrijding gezondheid en toereikende zorg betere aandachtsbuurten talentontwikkeling jongeren veilige stad goed wonen goede ruimtelijke ordening goede ruimtelijke ordening vastgoed goede openbare ruimte Delft bereikbaar duurzame stad goede dienstverlening & communicatie bestuurlijke samenwerking bestuurlijke samenwerking regio internationaal rolbewuste overheid raad algemene dekkingsmiddelen totaal programma's bron: Gemeente Delft, Advies en expertise Geld In 2014 was voor de doelstelling 'Delft bereikbaar' een negatief saldo van euro begroot. In werkelijkheid was dit een negatief saldo van euro; een negatief verschil van euro.

15 Rekeningcijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling doelstelling indexcijfers (2013=100) euro's (x 1.000) inkomsten groei kenniseconomie sterke economie, meer werkgelegenheid meedoen met cultuur arbeidsparticipatie en armoedebestrijding gezondheid en toereikende zorg betere aandachtsbuurten talentontwikkeling jongeren veilige stad goed wonen goede ruimtelijke ordening goede ruimtelijke ordening vastgoed goede openbare ruimte Delft bereikbaar duurzame stad goede dienstverlening & communicatie bestuurlijke samenwerking bestuurlijke samenwerking regio internationaal rolbewuste overheid raad algemene dekkingsmiddelen totaal inkomsten uitgaven groei kenniseconomie sterke economie, meer werkgelegenheid meedoen met cultuur arbeidsparticipatie en armoedebestrijding gezondheid en toereikende zorg betere aandachtsbuurten talentontwikkeling jongeren veilige stad goed wonen goede ruimtelijke ordening goede ruimtelijke ordening vastgoed goede openbare ruimte Delft bereikbaar duurzame stad goede dienstverlening & communicatie bestuurlijke samenwerking bestuurlijke samenwerking regio internationaal rolbewuste overheid raad algemene dekkingsmiddelen totaal uitgaven bron: Gemeente Delft, Advies en expertise Geld In 2014 is er 75,6 miljoen door de gemeente uitgegeven aan 'goede ruimtelijke ordening vastgoed', dat is 26% meer dan in 2013.

16 Begrotingscijfers van inkomsten en uitgaven van de gemeente per doelstelling doelstelling indexcijfers (2014=100) euro's (x 1.000) inkomsten financieel gezonde gemeente sterke economie werk en economische zelfstandigheid sterke samenleveing zorg en ondersteuning aantrekkelijke stad bereikbare en gastvrije stad goede openbare ruimte duurzame stad veilige stad verbindende overheid regiegemeente dienstverlenende gemeente raad totaal inkomsten uitgaven financieel gezonde gemeente sterke economie werk en economische zelfstandigheid sterke samenleveing zorg en ondersteuning aantrekkelijke stad bereikbare en gastvrije stad goede openbare ruimte duurzame stad veilige stad verbindende overheid regiegemeente dienstverlenende gemeente raad totaal uitgaven bron: Gemeente Delft, Advies en expertise Geld In 2015 is begroot dat er 69,4 miljoen door de gemeente uitgegeven kan worden aan 'zorg en ondersteuning', dat is 188% meer dan in 2014.

17 c Uitgaven van de gemeente per doelstelling per hoofd van de bevolking in euro's in 2014 algemene dekkingsmiddelen raad rolbewuste overheid bestuurlijke samenwerking regio internationaal bestuurlijke samenwerking goede dienstverlening & communicatie duurzame stad Delft bereikbaar goede openbare ruimte goede ruimtelijke ordening vastgoed goede ruimtelijke ordening goed wonen veilige stad talentontwikkeling jongeren betere aandachtsbuurten gezondheid en toereikende zorg arbeidsparticipatie en armoedebestrijding meedoen met cultuur sterke economie, meer werkgelegenheid groei kenniseconomie bron: Gemeente Delft, Advies en expertise Geld euro's Financieringspositie gemeente Delft op 1 januari rekeningcijfers (miljoenen euro's) vastgelegde middelen in gebouwen, terreinen, bedrijfsmiddelen e.d. (excl. woningbouw) waarvan gefinancierd door: - eigen vermogen (reserves/voorzieningen) vreemd vermogen (lang) vreemd vermogen (kort) eigen vermogen in procenten van het totaal aan vastgelegde middelen 39% 32% 29% 31% 22% 37% bron: Gemeente Delft, Advies en expertise Geld Het eigen vermogen in procenten van het totaal aan vastgelegde middelen in gebouwen, terreinen, bedrijfsmiddelen e.d. van de gemeente is toegenomen van 22% op 1 januari 2014 tot 37% op 1 januari 2015.