Nederland kiest voor specialistisch vakmanschap!

Transcriptie

1 Jaarverslag SVGB KBB 2014 Nederland kiest voor specialistisch vakmanschap! 1 1 j u n i Utrecht, Juni 2015

2 Voorwoord... 3 Inleiding... 4 Beroepsonderwijs specialistisch vakmanschap... 6 Visie Dutch HealthTec Academy Dutch Shoe Academy... 6 Leerlingen... 6 Professionalisering... 8 Kengetallen DHTA... 8 SOS Vakmanschap Meldpunt Monitor Pilots Bouwstenen Projecten Project Centrum voor Restauratietechniek Project Centrum voor Gezondheidstechniek Project Duurzaam inzetbaar in het specialistisch vakmanschap Sectorplan Kleinschalig Specialistisch Vakmanschap/Vakman NU Kenniscentrum taken Inleiding Platform Specialistisch Vakmanschap Arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Kwalificatiedossiers Leerbedrijven Menselijk kapitaal Financiën Bijlage Bijlage 1 Bestuur en directie Bijlage 2 Managementteam en ondernemingsraad Bijlage 3 Paritaire commissie en sectorcommissies

3 Voorwoord Nederland zit in 2014 nog steeds in een flinke economische recessie, waarvan het einde in zicht lijkt. Het bedrijfsleven heeft met teruglopende omzetten te maken. Ook de branches en onderwijsinstellingen waarvoor de SVGB werkt voelen deze gevolgen van de economisch woelige tijd in meer en mindere mate. Voor de SVGB zelf was 2014 wederom een roerig jaar. De vertaling van de gevolgen van de bezuinigingen op de kenniscentra in het regeerakkoord Rutte II en de keuze voor één groot SBB met ingang van 1 augustus 2015 heeft grote consequenties voor de infrastructuur van kleinschalig specialistisch vakmanschap. De terugval van leerlingenaantallen van de Dutch HealthTec Academy in 2014 was ook een grote zorg. Het heeft ons in ieder geval zeer gemotiveerd om alles op alles te zetten om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden. De Monitor van SOS Vakmanschap heeft meermaals inzichtelijk gemaakt dat in de zeldzame specialistische beroepsgroepen behoefte is aan goed opgeleide vakmensen, dat de (macro)doelmatigheid van de kleinschalige opleidingen nog niet in zicht is en dat deze opleidingen voornamelijk bezig zijn met overleven. We zijn het jaar 2014 ingegaan vanuit een diep gevoelde verantwoordelijkheid en overtuiging dat de specialistische beroepsgroepen een eigen plek nodig hebben in het onderwijsbestel van Nederland waar expertise over kleine unieke opleidingen bij elkaar komt en wordt ingezet om goed onderwijs te organiseren. Deze functie móet ergens worden belegd. De kleinschaligheid van het specialistisch beroepsonderwijs vraagt om samenwerking en om coördinatie van activiteiten. Als deze activiteiten versnipperen, sneuvelt het specialistisch beroepsonderwijs. Het realiseren van een landelijke vakinstelling voor specialistisch vakmanschap heeft in 2014 voor SVGB de hoogste prioriteit. Het bundelen en verder integreren van de drie functies voor kleinschalig specialistisch vakmanschap (1) het verzorgen van unieke opleidingen, (2) de begeleiding van leerbedrijven en leerlingen vanuit SVGB kenniscentrum en (3) de knowhow van SOS Vakmanschap, dient hiervoor als basis. Zowel minister Bussemaker, als premier Rutte en minister Asscher onderschrijven het belang van onze activiteiten ten behoeve van het specialistisch vakmanschap door in 2014 een bezoek aan de SVGB en DHTA te brengen. Wij zijn trots op de resultaten die we in 2014 hebben geleverd voor de sector specialistisch vakmanschap en de kwaliteit daarvan. 3

4 Inleiding De waarde van de kleinschalig specialistische beroepen voor Nederland is groot. Maar de onderwijsinfrastructuur van de kleine, unieke opleidingen is binnen het huidige onderwijsbestel uitermate kwetsbaar. De noodzaak om de problemen van deze bijzondere groep opleidingen aan te pakken, wordt breed onderkend. In het najaar van 2013 hebben de ministeries van OCW, EZ en SZW opdracht gegeven tot een pilotonderzoek met als doel inzichten te ontwikkelen in hetgeen nodig is om klein, uniek beroepsonderwijs voor Nederland te behouden. SVGB heeft in al haar activiteiten rekening gehouden met de transitie van kenniscentrum SVGB naar een landelijke vakinstelling kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs. Rond de zomer van 2014 staan alle signalen op groen: Op 8 juni neemt de Tweede Kamer een motie aan dat tegelijkertijd met de overgang van de wettelijke taken naar SBB landelijke vakinstellingen voor kleinschalig uniek vakmanschap worden ingericht, waarin de DHTA wordt opgenomen. In juni stelt de minister een verkenner aan om het draagvlak voor een landelijke vakinstelling kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs te onderzoeken. Op 2 juli komen minister-president Rutte en minister Asscher naar de SVGB om het sectorplan van de kleinschalige specialistische beroepsgroepen goed te keuren. Daarmee zetten ze de sector specialistisch vakmanschap op de kaart. Op 1 september maakt minister Jet Bussemaker bekend welke aanvragen zijn gehonoreerd voor subsidie van het Regionaal Investeringsfonds mbo. Als locatie hiervoor koos ze voor de Dutch HealthTec Academy in Utrecht, dat samen met onderwijs en de gezondheidstechnische branches het project Centrum voor Gezondheidstechniek gaat uitvoeren met behulp van dit fonds. In het najaar neemt het ministerie van OCW het besluit de hoogste opleidingsfactor (1,8) toe te kennen aan diverse unieke, kleinschalige vakopleidingen, waaronder álle opleidingen van de SVGB! Vanuit de verwachting inderdaad een landelijke vakinstelling te mogen neerzetten, besluit het bestuur van de SVGB op 9 oktober 2014 de ongedeelde organisatie van de SVGB in stand te houden. Op 4 november 2014 ontvangt de SVGB een brief van de minister van OCW waarin zij eist dat SVGB de kenniscentrumtaken ontvlecht zonder helderheid over de overige twee functies van SVGB te geven. SVGB anticipeert op de vermindering van de bekostiging met ingang van 1 januari 2015 en de overgang van een deel van het personeel en materieel naar SBB op 1 augustus 2015 ter ondersteuning van sectorkamer 8: Specialistisch vakmanschap. Tot die tijd moeten alle taken natuurlijk kwalitatief en kwantitatief uitgevoerd worden en moet zodanig geflexibiliseerd worden dat op 1 augustus zo min mogelijk langlopende verplichtingen resteren. De noodzakelijke veranderingen zijn, hoe moeilijk ook, ingezet. Het perspectief op de landelijke vakinstelling en SOS Vakmanschap met het meld- en expertisepunt is nog steeds niet duidelijk, maar wordt door de minister losgekoppeld in haar besluitvorming. De uiteindelijke ontvlechting en overgang van onderneming moet op 1 augustus 2015 voltooid zijn, gevolgd door verantwoording voor het gevoerde beleid. Het advies van de verkenner en het besluit van de minister van OCW laat tot februari 2015 op zich wachten. Waardoor de onzekerheid over de landelijke vakinstelling voortduurde. Inmiddels is per 18 maart 2015 duidelijk geworden dat de drie functies van SVGB in opdracht van de minister per 1 augustus 2015 dienen te worden opgedeeld. De kenniscentrumtaken gaan naar SBB, de opleidingstaken gaan over naar MBO Amersfoort en SOS Vakmanschap wordt met het Meld- en Expertisepunt in een separate stichting ondergebracht. Tot 1 augustus 2015 is alles er op gericht zoveel mogelijk synergie tussen deze verschillende 4

5 taken voor de toekomst te behouden vanuit de wetenschap dat alleen dan het specialistisch vakmanschap goed bediend wordt. En ondertussen werken de medewerkers van de SVGB door voor het perspectief voor specialistisch vakmanschap en houden ze de focus op kwaliteit. Waarvoor hulde! 5

6 Beroepsonderwijs specialistisch vakmanschap Vanaf 2000 neemt de SVGB de verantwoordelijkheid kleinschalig specialistische beroepsopleidingen uit te voeren, waar een onderwijsinstelling het niet langer kan, op basis van artikel lid 2 van de Wet Educatie Beroepsonderwijs. Dit wetsartikel geeft de mogelijkheid dat een onderwijsinstelling taken kan opdragen aan een kenniscentrum. De SVGB werkt op deze manier met ROC Koning Willem I college, ROC Zadkine en MBO Amersfoort waarbij de merktitel Dutch HealthTec Academy (DHTA) wordt gevoerd. Visie Dutch HealthTec Academy 2020 De Dutch HealthTec Academy biedt de vakgebieden waar wij voor opleiden een campus met de meest hoogwaardige kennis en opleidingen. Deze academy ontwikkelt zich tot een centrum binnen de netwerken van alle bedrijven die binnen de verschillende branches opereren. Aan de basis van dit centrum liggen specialistische opleidingen die sterk en robuust zijn vormgegeven. Deze beroepskwalificerende opleidingen zijn door de jaren heen goed herkenbaar geworden voor iedereen die in de branches werkzaam is. Zij vormen de basis voor het imago van de academy. Rondom innovaties organiseert de academy workshops. Nieuwe trends worden getraceerd en omgezet naar cursussen voor de verschillende werkgebieden. Structurele veranderingen worden ondergebracht in de basis van kwalificerende opleidingen. Hebben mensen zich verbonden aan de Dutch HealthTec Academy dan zijn al deze vormen toegankelijk. Dat betekent dat een leerling in een beroepskwalificerende opleiding ook wordt uitgenodigd voor deelname aan de workshops en de cursussen. Op die manier bieden wij iedere deelnemer een start in het vakmanschap die de basis vormt om uit te groeien tot excellent vakman. Voor de individuele leerling is deze ontwikkeling dan ook het uitgangspunt waarop de eigen leerlijn wordt aangepast. De kracht van de academy ligt in de sterke verbinding met leerbedrijven, leveranciers, brancheorganisaties en kennisinstellingen uit de verschillende opleidingsgebieden. Het aanbod van de academy wordt dan ook gericht op de ontwikkelingen die in de werkvelden zichtbaar zijn. Dat levert voortdurend contact op met de werkomgeving. Met weet elkaar te vinden. De academy richt zich volledig op het specialistisch vakmanschap. We onderscheiden ons door sterk te zijn in deze niches, binnen een vakgebied en rondom de vakgebieden. Het zijn deze niches waarin de deelspecialisaties floreren. In 2014 voert de DHTA de volgende MBO-opleidingen uit: - Audicien niveau 4 BBL - Opticien manager niveau 4 BBL - Opticien niveau 4 BBL - Allround medewerker optiek niveau 3 BBL - Technisch oogheelkundig assistent niveau 4 BBL - Tandtechnicus niveau 4 BBL - Orthopedisch schoentechnicus niveau 4 BBL - Orthopedisch technicus niveau 4 BBL - Orthopedisch technisch medewerker niveau 3 BBL - Leestenmaker niveau 3 BBL - Schoentechnisch voorzieningenmaker niveau 2 BBL - Schoenhersteller niveau 2 BBL - Schoenhersteller ondernemer niveau 3 BBL In 2014 heeft de SVGB een nieuw kwalificatiedossier Schoenen, zadels en lederwaren ontwikkeld. De intentie is om in augustus 2015 de opleiding Zadel- en tuigenmaker te starten. Dutch Shoe Academy De schoen en leeropleidingen van de DHTA hebben veel potentie en kunnen uitgebreid worden. Daarom is deze groep opleidingen meer zichtbaar en herkenbaar gemaakt door de ontwikkeling van een eigen merk, de Dutch Schoe Acadamy. Leerlingen De leerlingen van de DHTA en DSA komen uit heel Nederland naar de school om een opleiding te volgen. Na een daling van het aantal nieuwe leerlingen in 2013 is het aantal aanmeldingen in 2014 weer met 10% gestegen. 6

7 Om minder afhankelijk te zijn van de economie en anti-cyclisch te kunnen opleiden, hebben we een plan uitgewerkt om de school uit te breiden met een voltijdsopleiding. De brancheverenigingen zijn tevreden over de inhoudelijke uitwerking van deze BOL-opleiding. Het ministerie van OC&W heeft hier jammer genoeg geen goedkeuring voor gegeven. We hopen hier in de toekomst wel de ruimte voor te krijgen. Voor kleinschalige specialistische branches is sinds jaar en dag van groot belang dat ze zichtbaar zijn voor potentiële werknemers. Instroom van nieuw personeel is niet vanzelfsprekend, mede doordat er in het voortgezet onderwijs weinig aandacht is voor het werk in deze branches. Om de levensvatbaarheid van de branches mede te ondersteunen zet de SVGB zich in om de instroom van nieuwe medewerkers te ondersteunen. Concreet hebben we bijvoorbeeld snuffelstages en workshops aangeboden aan diverse groepen leerlingen en onder andere meegewerkt aan Girlsday en het Weekend van de Wetenschap. 7

8 Professionalisering In 2014 zijn we verschillende activiteiten gestart om meer zicht te krijgen op de kwaliteit van onze opleidingen en school. Op de eerste plaats is een groot aantal medewerkers van de SVGB bij elkaar op lesbezoek gegaan, wat als zeer positief is ervaren. Aan de hand daarvan hebben ze elkaar feedback gegeven op hun onbewuste manier van handelen. Deze feedback heeft als input gediend voor de functioneringsgesprekken en heeft er onder andere in geresulteerd dat twee medewerkers met een externe coach aan de slag zijn gegaan. Daarnaast zijn de docenten gestart met collegiale intervisie, met als doelen delen, leren en verbeteren van het pedagogisch didactisch handelen en de vertaalslag van de visie DHTA. Daarnaast hebben in 2014 drie keer pauzegesprekken plaatsgevonden met leerlingen. Met klassevertegenwoordigers is gesproken over de organisatie en communicatie van de school, de kwaliteit van het onderwijs en de faciliteiten. De gesprekken leverden veel waardevolle informatie op die hebben geleid tot verbeteringen en veranderingen op de korte en de lange termijn. De leerlingen zijn zeer tevreden over deze manier van communicatie. Ook hebben in 2014 alle drie de ROC s een audit gehouden bij de opleidingen die de SVGB mede onder hun verantwoordelijkheid uitvoert. We hebben veel tijd geïnvesteerd in deze gesprekken en audits. Deze audits hebben ons veel bijsturende informatie opgeleverd. Een aantal belangrijke verbeterslagen die we hebben gemaakt: Om docenten te stimuleren digitale middelen in te zetten, hebben we alle docenten een laptop beschikbaar gesteld, hen hierin getraind, en het wifi-netwerk verbeterd. Daarnaast hebben we een projectsubsidie aangevraagd, de zogenaamde proeftuin. Een groep medewerkers is met elkaar aan de slag gegaan rondom de mogelijkheden van de inzet van digitale middelen bij het lessen. Dit heeft veel initiatieven tot gevolg gehad, waaronder de inzet van camera bij lessen tandtechniek, waarbij leerlingen in het groot kunnen meekijken met kleine bewerkingen aan tandtechnische werkstukken. In 2014 kregen we duidelijk zicht op de omslag in ongediplomeerde uitstroom van leerlingen. Leerlingen vallen soms uit doordat hun arbeidscontract voortijdig wordt beëindigd, soms spelen ook tegenvallende studieprestaties een rol. Waar voorheen Nederlands geen probleem was is dat bij leerlingen met een niet Nederlandstalige achtergrond een belangrijk aandachtspunt. Bewustwording van de nadelige effecten van ongediplomeerde uitstroom heeft in diverse acties geresulteerd, wat deze uitstroom heeft doen dalen. Aan de hand van de audit van het Koning Willem I College hebben we voor álle opleidingen lessenjaarplannen uitgewerkt met een planning per week. Ook hebben we ervoor gekozen de intake van de verschillende opleidingen meer centraal aan te sturen, door om te beginnen de criteria goed op elkaar af te stemmen. Om meer tegemoet te komen aan individuele tempoverschillen tussen leerlingen en mensen en middelen meer efficiënt in te zetten, is in 2014 gestart met een pilot om het onderwijs van de vakgroep Lachen meer flexibel in te richten. De opleiding is neergezet in modules waardoor het nu mogelijk is deze versneld te doorlopen. Als vervolg op het meer differentiëren van het aanbod Nederlands, Engels en rekenen in 2013, zijn er in 2014 coördinatoren aangesteld voor deze vakken die een plan hebben gemaakt voor niveaugroepen, dwars door de opleidingen heen. Met steun van de branches en toeleveranciers hebben we verouderde apparatuur vervangen. In november 2014 hebben we versneld een nieuw tevredenheidsonderzoek gehouden onder de leerlingen. Het cijfer dat de leerlingen aan de DHTA geven, is in korte tijd van een 6,7 naar een 7,1 gestegen. Een prachtig resultaat! Kengetallen DHTA Vroegtijdig schoolverlaten en diplomaresultaat Relatief is er een verbetering van het diploma jaarresultaat in de afgelopen jaren te zien. Het jaarresultaat van opleidingen bij MBO-Amersfoort loopt van schooljaar 10/11 met een gemiddelde ruim onder de 60% naar een 8

9 gemiddelde van ruim 80% in schooljaar 13/14. Kijken we echter naar het overzicht per opleiding dan zien we dat deze positieve trend met name veroorzaakt wordt door de niveau 4 opleidingen, behalve bij de vakgroep bewegen, daar scoren ook de opleidingen op de lagere niveaus boven de norm. Overzicht diploma jaarresultaat schooljaar 13/14 gediplomeerd ongediplomeerd Jaarresultaat* Bewegen % Zien** % Horen % Lachen % Norm 65% *Jaarresultaat is het gewogen gemiddelde van de score per opleiding. Hierbij is het totaal aantal deelnemers in de opleiding als wegingsfactor genomen. **Exclusief TOA Leerling aantallen Uit onderstaande gegevens wordt duidelijk dat het totaal aantal mbo leerlingen de afgelopen jaren sterk is gedaald. Totaal aantal leerlingen ingeschreven op 1 oktober per vakgroep Totaal 1 okt totaal Zien Lachen Horen Bewegen Tegelijkertijd is er een lichte kentering zichtbaar in de aanmeldingen, onderstaand overzicht laat het aantal nieuwe leerlingen per vakgroep zien. Totaal aantal nieuwe leerlingen ingeschreven op 1 oktober per vakgroep Eerstejaars 1 okt totaal Zien Lachen Horen Bewegen Leerlingtevredenheid In het najaar van 2014 heeft de DHTA een tevredenheidsonderzoek onder haar leerlingen herhaald. Gemiddeld rapportcijfer voor de DHTA Zien 7,12 6,64 Lachen 6,88 6,49 Horen 7,42 6,8 Bewegen 6,95 6,43 Totaal 7,07 6,59 Uit LTO najaar 2013 en

10 10

11 SOS Vakmanschap Sinds 2010 werken de Samenwerkende Organisaties Specialistisch Vakmanschap er hard aan om kleinschalig, specialistisch vakmanschap in Nederland voor de toekomst veilig te stellen door behoud en versterking van specialistisch beroepsonderwijs. SVGB is hiervan de aanjager en werkorganisatie. Meldpunt Beroepsgroepen en vakopleidingen die zich in hun voorbestaan bedreigd voelen, kunnen zich melden bij het Meldpunt Bedreigde Opleidingen en Beroepen. In 2014 zijn er zeven nieuwe meldingen gedaan. Dit heeft geresulteerd in zeven intakegesprekken, casebeschrijvingen en adviezen. Voor de modelmakers en schaapsherders hebben we werksessies georganiseerd. Eind 2014 staat het totaal aantal gemelde beroepen en opleidingen op 75. Monitor Met de derde editie van de Monitor van SOS Vakmanschap wordt een duidelijke, maar ook verontrustende trend zichtbaar. Al drie jaar op rij is te zien dat de vraag op de arbeidsmarkt naar specialistische vakmensen groeit, maar het lukt het onderwijs niet om te voldoen aan deze vraag. Kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs is een bijzondere groep opleidingen die aparte aandacht vraagt. De aandacht is er, nu moet dat gevolgd worden door actie. De informatie in de Monitor over de pilots illustreren deze problematiek. Pilots In 2013 is SOS Vakmanschap op verzoek van het ministerie van OCW gestart met het pilot-onderzoek kleine unieke opleidingen. De pilots hebben tot doel inzichten te ontwikkelen in hetgeen nodig is om kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs voor Nederland te behouden. Deze inzichten vormen de basis voor het advies van SBB aan het ministerie van OCW hoe een bijzondere positie voor de kleinschalige specialistische opleidingen concreet vorm kan krijgen. SOS Vakmanschap laat onderzoek uitvoeren bij twaalf pilots en bouwt mee aan oplossingen. De twaalf pilots zijn: Landmeter Modelmaker Restauratie Glasblazer/glazenier Hoefsmeden Orthopedische Techniek Pianotechniek Schoenhersteller Researchinstrumentmaker Waterbouwer Worstmaker Collectiebeheer In januari 2014 zijn de resultaten van de pilots Landmeter, Researchinstrumentmakers (glas, keramiek, optiek) en pianotechniek van de pilot-studie vastgelegd in een tussenrapport. In september 2014 is het eindresultaat van de studie van deze pilots in de vorm van het rapport Schakels naar duurzaamheid opgeleverd (te downloaden op sosvakmanschap.nl). 11

12 De resultaten van het pilot-onderzoek werden gepresenteerd tijdens het Event SOS Vakmanschap 29 september Ook bij deze vijfde editie van deze bijeenkomst zijn vakmensen, onderwijscoördinatoren, docenten en beleidsmakers bij elkaar om te praten over kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs. Eva Voncken (Bureau Turf) presenteerde haar conclusies op basis van de 50 interviews die ze heeft gehouden met betrokkenen van 12 pilots. Haar hoofdconclusie: De kleine opleidingen bungelen, er wordt allerlei kunst- en vliegwerk uitgehaald om deze opleidingen in de lucht te houden. Ze schetst de nauwe banden tussen de opleiding en het bedrijfsleven en de afhankelijkheid van welwillende mensen die zich hard maken voor een kleine opleiding. Gevraagd naar de meerwaarde van een licentiesysteem, zegt Voncken: Ik denk dat een licentie meerwaarde kan hebben wanneer je een optimale situatie bereikt hebt. De weg naar die optimale situatie is een veel spannender vraagstuk. Ze wijst erop dat dit een intensief en tijdrovend proces is, waarbij altijd een derde partij nodig is en dat jaren kan duren. Bouwstenen Op basis van de resultaten van het pilot-onderzoek en de ervaringen vanuit het Meldpunt Bedreigde Opleidingen en Beroepen formuleerde SOS Vakmanschap Bouwstenen voor duurzaam uniek specialistisch beroepsonderwijs. Deze bouwstenen sluiten aan op ingezet beleid van het ministerie van OCW, zoals de zorgplicht doelmatigheid en arbeidsmarktrelevantie, de aanpassing van de prijsfactoren voor unieke, kleinschalige vakopleidingen en de transitie van de infrastructuur van het MBO. Jenny Doest, algemeen directeur SVGB, heeft tijdens het Event SOS Vakmanschap 29 september 2014 gepresenteerd hetgeen nodig is om kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs niet eenmalig te ondersteunen, maar te verankeren in het stelsel. Wat mij de ogen heeft geopend, is dat we eigenlijk in een permanente staat van overleven zitten. De sfeer van overleven en instabiliteit moet verdwijnen zodat we kunnen werken aan kwaliteit! Leerlingen zetten zich bovengemiddeld in voor hun (landelijke) onderwijs. In ruil daarvoor verwachten ze excellent onderwijs en erkenning van hun vakmanschap. Het bedrijfsleven, vakdocenten en onderwijscoördinatoren werken met passie aan hun opleiding. Aanvullend is vanuit het onderwijsstelsel nog een klein duwtje nodig dat bestaat uit vier bouwstenen. De eerste bouwsteen is een loket- en expertisepunt dat kleine, unieke opleidingen ondersteunt. Je kunt immers niet langdurig en met toewijding bouwen aan onderwijs wanneer je met je dagelijkse werk bezig bent als vakman of als docent. Daarnaast is een landelijke onderwijsinstelling nodig waar geen druk zit op de grootte van opleidingen, maar enkel op de kwaliteit ervan. Als derde bouwsteen noemt ze een beschermingsmaatregel gericht op doelmatig onderwijs: Het bedrijfsleven en de opleiding maken een plan hoe ze de opleiding willen uitvoeren en dat bescherm je tegen cherry-picking, zegt Doest. Tot slot wijst ze, naast de verhoogde prijsfactoren, op het belang van een basisbekostiging zonder de perverse prikkel meer leerlingen aan te nemen dan waarom de arbeidsmarkt vraagt. SBB is aan de slag gegaan met deze bouwstenen een heeft in december de minister omtrent klein, uniek geadviseerd. 12

13 Projecten Kijkend naar de snelle innovatieve ontwikkelingen, zowel binnen de specialistische branches als ook in het omliggende werkveld, is duidelijk dat voor toekomstbestendige opleidingen veel werk moet worden verzet. Wetende dat door bezuinigingen de beschikbare middelen drastisch terug zouden lopen, zowel in 2014 als in de jaren daarna, is sterk ingezet om ander bronnen aan te boren om de noodzakelijke investeringen te kunnen plegen. Vier projecten gericht op arbeidsmarkt en scholing van specialistische beroepen zijn hieruit ontstaan en worden in de komende jaren ten uitvoer gebracht. Project Centrum voor Restauratietechniek Op 20 maart 2014 was de kick-off van het Platform Erfgoedopleidingen. Dit platform heeft als uitgangspunt dat er goed geschoolde professionals nodig zijn om het erfgoed in Nederland te kunnen onderhouden en restaureren. Om deze (toekomstige) professionals te voorzien van de noodzakelijke traditionele en innovatieve kennis en vaardigheden is een duurzame kennis- en opleidingsinfrastructuur cruciaal. Interdisciplinaire samenwerking en afstemming op alle niveaus is daarbij noodzakelijk en leidt tot verrijking van expertise, tot innovaties en tot meer efficiëntie. Alleen in samenwerking kan voldoende kwaliteit in behoud en restauratie van erfgoed worden bereikt. Op 1 september heeft minister Jet Bussemaker bekend gemaakt welke aanvragen zijn gehonoreerd voor subsidie van het Regionaal Investeringsfonds MBO. Onder deze aanvragen was er ook één voor het Platform Erfgoedopleidingen met de titel Centrum voor Restauratietechniek. In deze aanvraag hadden het restauratie werkveld en de beroepsopleidingen de samenwerking gezocht en gekozen voor een landelijke aanpak om te komen tot een duurzame onderwijs en kennisinfrastructuur en kwaliteitsborging. Aanvrager van het project is Sint Lucas en de SVGB werkt samen met de projectleiding. Het project kent een doorlooptijd van september 2014 tot september 2018.De ambitie is onder meer dat in 2018 het specialistische karakter van de verschillende restauratieberoepen is geborgd in de beroepsopleidingen en kwalificatiestructuur, de versnippering van het mbo onderwijsaanbod is teruggedrongen en dat bedrijfsleven, mbo, hbo en universiteiten nauw samenwerken in de afstemming van onderwijsuitvoering en kwaliteit. Onderdeel is ook het restauratievakmanschap een goede plek te geven in de kwalificatiestructuur (zie hoofdstuk Kenniscentrum taken). Onderdeel van dit project is de mbo-opleiding Collectiebeheer die op 21 januari 2014 officieel van start is gegaan. 15 leerlingen krijgen de komende jaren les in het behoud en beheer van cultureel erfgoed. Met financiële ondersteuning van SNS Reaal fonds (tegenwoordig Fonds 21) hebben deskundigen uit het werkveld samen met de SVGB passend lesmateriaal ontwikkeld en geschikte leerwerkplekken gevonden. Na een zoektocht werd HMC mbo-vakschool in Amsterdam bereid gevonden de kleinschalige opleiding uit te voeren. Om de opleiding Collectiebeheer aantrekkelijk en toegankelijk te maken, maar ook om deze betaalbaar te houden met een kleine groep leerlingen, is gezocht naar een alternatief onderwijsconcept. In samenwerking met Kennisnet is gekozen gebruik te maken van ICT-middelen. In de zogenaamde hybride leeromgeving neemt de fysieke contacttijd van docent met leerlingen af, maar neemt de intensiteit van begeleiding online sterk toe. Daarnaast zijn er veel lessen op locatie, zoals een gastles bij het Kröller-Müller Museum over bruikleen van erfgoed. 13

14 Project Centrum voor Gezondheidstechniek Door de vergrijzing van de Nederlandse bevolking blijft de vraag naar technische zorgproducten en -diensten de komende tien jaar toenemen. Dit stelt nieuwe eisen aan (toekomstige) werknemers. Het project Centrum voor Gezondheidstechniek speelt in op deze ontwikkeling en kent een doorlooptijd van september 2014 tot september De volgende doelstellingen zijn geformuleerd: Brede instroom genereren voor de gezondheidstechniek. Innovatie en kennisdeling door het bouwen van netwerken en het ontsluiten van innovaties. Samenwerking versterken binnen de gezondheidstechniek. Veranderingen in het beroep in kaart brengen op basis van technologische veranderingen. He t project heeft financiële ondersteuning gekregen van het Regionaal Investeringsfonds MBO. Dit fonds stimuleert mbo-scholen en bedrijfsleven samen te investeren in onderwijs waar leerlingen leren werken met moderne materialen en technieken op school, zodat zij beter worden voorbereid op de toekomstige praktijk. De aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt moet beter. Op 1 september maakte minister Jet Bussemaker bekend welke aanvragen zijn gehonoreerd voor subsidie van het Regionaal Investerings Fonds MBO. Als locatie hiervoor koos ze voor de Dutch HealthTec Academy in Utrecht. Minister Bussemaker is verheugd over het mooie voorstel: Wij willen dat mbo-opleidingen en bedrijfsleven beter samenwerken. Het project Centrum voor Gezondheidstechniek is een mooi voorbeeld van unieke opleidingen op het snijvlak van gezondheid en techniek waar leerlingen worden opgeleid voor het ambacht van de toekomst met een intensieve samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, aldus de bewindsvrouw. Project Duurzaam inzetbaar in het specialistisch vakmanschap Het project Duurzaam inzetbaar in het specialistisch vakmanschap heeft een looptijd tot 12 maart In het kader van dit ESF-project zijn op basis van onderzoek middelen ontwikkeld die de duurzame inzetbaarheid van de zittende beroepsgroep ondersteunen en stimuleren, onder andere op het gebied van additive manufacturing. Daarnaast zijn er middelen ontwikkeld die worden ingezet bij de begeleiding van werk naar werk, of bij de instroom van nieuwe medewerkers. De toepassing hiervan vindt met name plaats in het kader van het Sectorplan Kleinschalig Specialistisch Vakmanschap. 14

15 Sectorplan Kleinschalig Specialistisch Vakmanschap /Vakman NU In de kleinschalig specialistisch beroepsgroepen werken momenteel ongeveer mensen in ruim bedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Op grond van extrapolatie van recent arbeidsmarktonderzoek is er voor de komende jaren sprake van een vervangingsvraag van meer dan 1000 personen per jaar. Reguliere instroom voorziet onvoldoende in deze vraag. Er resteert een gat van minimaal 250 personen. Goed opgeleide vakmensen zijn van groot belang voor het voortbestaan van deze bedrijven, vanwege het (zeer) specialistische karakter van het vakmanschap. De oplopende vervangingsvraag biedt de mogelijkheid om nieuwe vakmensen in te laten stromen en stelt oudere vakmensen in staat hun kennis over te dragen. Door het kleinschalig karakter van de bedrijven is er vaak onvoldoende zicht op de mogelijke kansen voor een vakkracht die boventallig dreigt te worden. Bij uitkerings- en bemiddelingsorganisaties bestaat op het uitvoerende niveau ook weinig zicht op deze bijzondere arbeidsmarkt. Gezien het geringe volume en het specialistisch karakter is dit ook goed te begrijpen. Hierdoor blijven er echter wel kansen liggen. Hetzelfde doet zich voor bij de mogelijke werk naar werk overstap van werknemers uit andere sectoren. De belangstelling wordt zeker ervaren, maar de weg is nog moeilijk te vinden. Voor dit project is financiële ondersteuning gevonden vanuit de sectorplannen. Op 2 juli 2014 kwamen minister-president Rutte en minister Asscher naar de SVGB om het sectorplan persoonlijk goed te keuren en daarmee het bestaan van de sector specialistisch vakmanschap te bevestigen. Het project kent een doorlooptijd tot 30 augustus VakmanNU is de uitvoeringsorganisatie van het sectorplan. In 2014 hebben de branches in samenwerking met SVGB de volgende resultaten bereikt: Mobiliteitscentrum neergezet VakmanNU is het merk waaronder het mobiliteitscentrum in de markt is gezet. Er zijn middelen ontwikkeld waarmee vacatures in het kleinschalig specialistisch vakmanschap kunnen worden geworven en werkzoekenden kunnen worden gevonden. Hiervoor zijn diverse kanalen aangeboord. Samenwerking gevonden met UWV Het vinden van een goede manier van samenwerken tussen het UWV en de SVGB heeft veel investering gevraagd. De afwijkende kenmerken van het kleinschalig specialistisch vakmanschap (landelijke werving, kleine aantallen en onbekende beroepsgroepen) zorgden ervoor dat een nieuwe manier van samenwerken gevonden moest worden. Dit was een proces van vallen en opstaan. Uiteindelijk is het gelukt een aanvalsplan op te zetten waarmee UWV en SVGB samen werkzoekenden vinden. Instructiehandboek geschreven Naar aanleiding van het Administratieve Organisatie Interne Controle (AOIC) hebben we een handboek samengesteld. Hierin staan de belangrijkste processen beschreven zodat we ons kunnen verantwoorden naar de subsidie-verstrekker. Naast deze voorbereidende werkzaamheden is er een pilot gestart waarin een klein aantal vacatures en werkzoekenden zijn gevonden. In 2015 kunnen betrokkenen vanuit deze ervaring gaan matchen en scholen. 15

16 Kenniscentrum taken Inleiding Ter voorbereiding op de overdracht van de wettelijke taken van het kenniscentrum SVGB naar sectorkamer 8 Specialistisch Vakmanschap van SBB per 1 augustus 2015 is in 2014 gestart met noodzakelijke voorbereidingen. In de paritaire commissie en het bestuur van SVGB is het overdrachtsdossier meerdere malen besproken. Platform Specialistisch Vakmanschap Vanuit haar verschillende activiteiten heeft de SVGB de afgelopen jaren een betrokken en deskundig formeel en informeel platform opgebouwd. Het formele platform wordt gevormd door de paritaire commissie en sectorcommissies: - De paritaire commissie 1 is drie maal bijeen gekomen om overeenstemming te bereiken over de inhoud van het dossier en advies uit te brengen aan het bestuur van de SVGB over de kwaliteit en kwantiteit van beroepspraktijkvormingsplaatsen en het aanbod van deelnemers. - De bestaande negen sectorcommissies 2 zijn ieder drie keer bij elkaar gekomen. Rondom het kwalificatiedossier Schoenen, zadels en lederwaren is een tiende sectorcommissie 3 opgezet. In een sectorcommissie zitten afgevaardigden van het onderwijs en bedrijfsleven, aangevuld door medewerkers van het kenniscentrum. - Voor de inhoudelijk uitwerking van kwalificatiedossiers en keuzedelen zijn veelvuldig werkgroepen bijeen geroepen waarin docenten en vakmensen hun input gaven. Oogheelkundige Fotografie Nederland (OFN) hebben zich als participant aangesloten bij de SVGB. Vooruitlopend daarop hebben ze in 2013 al zitting gekregen in de sectorcommissie van de opleiding Technisch Oogheelkundig Assistent. Het informele platform bestaat uit een netwerk van contacten voortkomend uit de verschillende taken en bijeenkomsten van de SVGB. Op 30 januari 2014 verkenden we met ons relatienetwerk de toekomst van het specialistisch vakmanschap tijdens het innovatiecongres De toekomst is NU. Arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Ook in 2014 heeft de SVGB de informatie over onderwijs en arbeidsmarkt voor al haar kwalificaties in kaart gebracht. Op svgb.nl is de meest actuele informatie te vinden. Ook in de Monitor SOS Vakmanschap editie 2014 staat veel informatie over de arbeidsmarkt en onderwijs. Kwalificatiedossiers In 2014 heeft de SVGB 17 kwalificatiedossiers onder haar hoede, die worden uitgevoerd op 11 scholen. Hieronder het overzicht van de kwalificatiedossiers geldig vanaf augustus Adaptatietechniek 2. Audicien 3. Behoudsmedewerker 4. Creatief Vakmanschap 5. Goud- en Zilversmeden 6. Juweliersbedrijf 7. Medewerker Steriele Medische Hulpmiddelen 8. Onderwerkmaker 9. Optiek 10. Orthopedische Technieken 11. Pianotechniek 12. Schachtenmaker 13. Schoenconsulent 14. Schoenhersteller 15. Tandtechniek 16. Technisch Oogheelkundig Assistent 17. Uurwerktechniek 1 zie bijlage 3 2 zie bijlage 3 3 zie bijlage 3 16

17 Alle bestaande kwalificatiedossiers hebben in 2012 en 2013 een gedaanteverandering ondergaan. Ze zijn vormgegeven volgens het nieuwe landelijke format waarbij kwalificaties zijn opgebouwd uit een basisdeel, een profieldeel en een of meerdere keuzedelen. Ondanks de late vaststelling van dit format heeft de SVGB alle 15 kwalificatiedossiers met 33 profielen in 2014 kunnen opleveren. Aansluitend is in 2014 gewerkt aan de keuzedelen bij haar kwalificatiedossiers. Omdat ook dit format in ontwikkeling was, zijn deze uiteindelijk in februari 2015 definitief opgeleverd, tegelijkertijd met de examenprofielen. In het kader van de Herziene Kwalificatiestructuur (ingaande op 1 augustus 2016) heeft SVGB een aantal activiteiten uitgevoerd. Allereerst is een nieuw kwalificatiedossier Schoenen, zadels en lederwaren ontwikkeld. Dit kwalificatiedossier bevat de kwalificaties Schoenhersteller 2, Schoenhersteller 3, "Zadel- en tuigenmaker en Maatschoenmaker. Voor de kwalificatie Zadel- en tuigenmaker is in 2013 een nieuw beroepscompetentieprofiel ontwikkeld, dat mede de basis heeft gelegd voor dit dossier. Ook is in 2014 gestart met de ontwikkeling van twee kwalificatiedossiers. Samen met Fundeon ontwikkelt SVGB het dossier Specialist Restauratievakmanschap. Bij de herziening van de kwalificatiestructuur dreigt het restauratievakmanschap namelijk een minder prominente plaats te krijgen, bijvoorbeeld als keuzedeel. Tevens wordt gewerkt aan het dossier voor Modelmaker. Deze beroepsgroep heeft momenteel geen plek in de kwalificatiestructuur, maar heeft wel behoefte aan gediplomeerde instroom. Voor beide voornoemde dossiers zijn in 2014 ingangstoetsen ingediend. Leerbedrijven In oktober 2014 zijn 4652 erkende leerbedrijven geregistreerd bij de SVGB. Lopende 2014 zijn er 267 nieuwe bedrijven erkend en 1039 erkenningen zijn verlengd. Daarmee hebben we voldoende leerbedrijven voor de aantallen leerlingen. Een deel van de leerbedrijven kan niet voor een hele kwalificatie worden erkend, doordat niet alle faciliteiten aanwezig zijn of werkzaamheden niet worden uitgevoerd. Dit komt met name voor binnen de optiek, tandtechniek en goud- en zilversmeden. Deze bijzonderheden worden geregistreerd zodat leerwerkplekken kunnen worden gecombineerd. Een groot deel van de leerbedrijven binnen de kleinschalig specialistische branches zijn kleine bedrijven. Aangezien het voor een klein bedrijf en zeker een zzp er een groot risico vormt om een leerling aan te nemen, merkt de SVGB dat er ook in 2014 minder leerling-werknemers worden aangenomen tijdens de huidige recessie. Het merendeel van de praktijkopleiders is op de eerste plaats een vakman (en ondernemer). Daarnaast leidt hij een leerling-werknemer op. Alleen bij leerbedrijven die in een keten zitten (voornamelijk opticiens en audiciens) en in ziekenhuizen (MSMH en TOA) komen we personeelsfunctionarissen tegen bij wie het begeleiden van leerling-werknemers in hun functie is opgenomen. Hierdoor is opleiden voor de meeste praktijkopleiders een bijkomende taak, wat de ondersteuning van de SVGB des te belangrijker maakt: - Het Servicepunt Leerbedrijven is dagelijks beschikbaar voor vragen en begeleiding van leerbedrijven. Leerbedrijven kunnen informatie krijgen en een afspraak maken voor een bezoek van een opleidingsadviseur. Ook zijn er tools te vinden op de website. - Bij aanvang van alle opleidingen heeft de SVGB samen met de betreffende scholen startbijeenkomsten georganiseerd voor praktijkopleiders van eerstejaars leerlingen. - Met een tweedaagse training kunnen praktijkopleiders hun vaardigheden op het gebied van beoordelen vergroten. Deze training is in 2014 vier keer aangeboden. In totaal hebben 103 praktijkopleiders een certificaat gehaald. De praktijkopleiderstraining van IRIS, het samenwerkingsverband van de zes optiek-scholen in Nederland, is in 2014 twee keer uitgevoerd door het Deltion College in Zwolle en Drachten. De SVGB heeft aan de hand van deze trainingen 19 praktijkopleiders gecertificeerd. 17

18 Menselijk kapitaal De afgelopen jaren zijn het kenniscentrum en de school steeds meer met elkaar geïntegreerd en verweven. Dit heeft niet alleen efficiëntie opgeleverd, maar ook kwaliteitsverbetering door het integraal denken en werken van de medewerkers. Het grootste deel van 2014 hebben we gewerkt aan verdere integratie, in het streven een landelijke vakinstelling neer te zetten. Zo hebben we met alle medewerkers in 2014 vijf Doe-Dagen georganiseerd om van en met elkaar te leren. We zijn ook een proces in gegaan om te komen tot kernwaarden van de gehele SVGB. Resultaat hiervan was de keuze voor de kernwaarden: Betrouwbaar, Inventief & Inspirerend. Binnen de Dutch HealthTec Academy zijn de vier vakgroepen in 2014 steeds centraler komen te staan. Iedere vakgroep heeft een studieleider; een docent die de spil van de vakgroep vormt. Binnen deze structuur worden organisatorische taken gedragen door de vakgroepen en krijgen docenten meer invloed op de manier waarop hun werk wordt uitgevoerd. In 2014 is het professioneel handelen van docenten en vakgroepen ondersteund met diverse scholingsactiviteiten rondom communicatie, overleg, onderwijsontwikkeling en financieel beheer. Vanaf augustus 2014 hebben we de catering en schoonmaak van het gebouw in eigen beheer genomen. Redenen hiervoor waren enerzijds kostenbesparing en anderzijds wilden we zelf de regie op de kwaliteit kunnen voeren. We hebben hiervoor nieuwe medewerkers aangetrokken. Daarnaast zijn we erkend leerbedrijf geworden bij Kenniscentrum Kenwerk voor de onderdelen Facility Management en Horeca, waardoor we de vaste medewerkers kunnen aanvullen met zowel BBL- als BOL-leerlingen. Anticiperend op het regeerakkoord Rutte II heeft de SVGB de (natuurlijke) uitstroom van medewerkers niet vervangen. Voor de continuïteit van de werkzaamheden en resultaten is in 2014 de flexibele schil verder uitgebreid. Ook de toekenning van een aantal projectsubsidies heeft tot extra inzet van flexibele inhuurkrachten en zzp ers geleid. Employability was onderdeel van veel gesprekken en trainingen. Relatief veel medewerkers volgden individuele loopbaantrajecten of deden (om-) scholingstrajecten in Ondanks de onzekerheid over de functies van de organisaties en de baanonzekerheid van medewerkers, is er vol energie doorgewerkt. Het ziekteverzuim is in 2014 niet hoger geweest dan in eerdere jaren. De SVGB heeft diverse trainingen ingezet op het weerbaar maken en houden van medewerkers. 18

19 Financiën Treasury beleid. Inzake het zo genoemde Treasury beleid volgt SVGB de regeling Beleggen en Belenen. Algemeen SVGB heeft in 2014 de nodige anticiperende maatregelen getroffen met het oog op de overgang van de wettelijke taken van het kenniscentrum naar SBB. Op 18 maart 2015 is het Hoofdlijnenakkoord SVGB-DHTA met het ministerie, MBO Amersfoort en SVGB afgesloten. Vanaf dat moment is duidelijk dat de drie functies van SVGB opgedeeld moeten worden met ingang van 1 augustus Dit heeft, naast al eerder genoemde anticiperende maatregelen, consequenties voor het opstellen van de jaarrekening Dit thema is op alle bestuursvergaderingen van SVGB KBB aan de orde geweest. Daarnaast zijn er diverse overleggen met accountants en juristen georganiseerd. Een deel van de resultaten van deze overleggen zijn in de jaarcijfers 2014 verwerkt, een deel van de gevolgen van de gemaakte keuzes zal in het exploitatieresultaat 2015 ( januari- juli ) gaan vallen. Door de WKBB (werkgeversvereniging kenniscentra) is in samenspraak met OCW, de vakbonden en de ondernemingsraden een sociaal plan van kracht geworden, waar ook een deel van het personeel van SVGB onder valt. Er zijn met het oog op de situatie per 1 augustus fte s boventallig verklaard. Deze collega s vallen allen onder de werking van het vastgestelde sociaal plan. Het is goed te benoemen dat een aantal van deze boventallig verklaarde collega s op het moment van schrijven van het jaarverslag er in geslaagd is een dienstbetrekking elders te verwerven. 26 mei 2015 is de (concept) overdrachtsovereenkomst tussen SVGB en SBB, voorzien van de door OCW vereiste accountantsverklaring, met daarbij gevoegd een schatting van de activa passiva transactie per 31- juli 2015 opgeleverd. De overeenkomst zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan OCW. Per 1 augustus 2015 zullen de geïntegreerde activiteiten van de SVGB vanwege de ontvlechting daarvan deel gaan uitmaken van de activiteiten van SBB en van anderen. Vooruitlopend op de door de Minister van OCW gekozen oplossingen voor de gevolgen van de nieuwe wetgeving per 1 augustus 2015 heeft SVGB besloten de vordering op MBO Amersfoort van af te boeken van het resultaat De SVGB organisatie is er, ondanks alle onzekerheden, in geslaagd het exploitatieresultaat (voor reorganisatiekosten, afboeking bovengenoemde vorderingen, gereserveerde ontslagkosten) positief af te sluiten met een bedrag ad ( begroot ). De verwachting voor 2015 ( januari-juli) is, behoudens de niet begrote reorganisatiekosten, dat het exploitatieresultaat binnen de vastgestelde begroting zal worden afgewikkeld. 19

20 Bijlage Bijlage 1 Bestuur en directie - Bestuur De heer J.W. Koole (voorzitter) startdatum februari De heer M.B. Asselbergs (werkgeversgeleding) startdatum februari 2008 De heer R.C. Roelofse (werknemersgeleding) startdatum februari De heer W.P. de Ruijter (werknemersgeleding) startdatum juli 2011 Mevrouw M. Hoekenga-Idema (werkgeversgeleding) startdatum juli 2011 De heer M.T. Otto (onderwijsgeleding) startdatum oktober 2013 De heer R.W. Rabelink (onderwijsgeleding) startdatum oktober Directie Mevrouw J.C. Doest algemeen directeur SVGB startdatum december

21 Bijlage 2 Managementteam en ondernemingsraad - Managementteam Mevrouw J.C. Doest, algemeen directeur De heer W. Schilperoort De heer J. ter Haar De heer W. Ummels - Ondernemingsraad De heer K. Slijkerman (voorzitter) De heer P. Kok De heer D. van der Horst Mevrouw A. Postma Mevrouw S. van Veen 21

22 Bijlage 3 Paritaire commissie en sectorcommissies - Paritaire commissie Voorzitter: vacant Leden namens het onderwijs: Mevrouw A. van den Berg-Ram, ROC Zadkine De heer C. Dijks, Deltion College Zwolle Mevrouw D. Verdier, SintLucas Boxtel tot februari 2014 De heer R. Vonk, SintLucas Boxtel vanaf februari 2014 De heer W. Schilperoort, Dutch HealthTec Academy vanaf september 2014 Leden namens de sociale partners: De heer E. Kruiderink, namens de werkgevers gezondheidstechnische beroepen Mevrouw C.J. Beijersbergen, namens de werkgevers creatief-technische beroepen (waarnemend voorzitter) Langdurige vacature namens de werknemers Adviseur namens hbo: De heer R. Overdiep, Fontys Paramedische Hogeschool Adviseur namens vmbo: De heer J. de Kruijf, Stichting Platforms VMBO Namens de SVGB: Mevrouw J.C. Doest, de heer B. Toolsema en de heer J. ter Haar(ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie Audiciens Namens de branche: De heer V. Goedhart (voorzitter) De heer E. de Boer De heer R. van Gorkum De heer A.A.C. Janssen Mevrouw W. Kocks Namens het onderwijs: De heer C. Bliekendaal De heer R. Groen De heer M. Cuperus Mevrouw H. Sanchez- van Gorsel Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer F. Hess (ambtelijk secretaris) 22

23 - Sectorcommissie Creatief Vakman Namens de branche: Mevrouw B. Teulings (voorzitter) Mevrouw S. Dekker Mevrouw A. Eradus tot juni 2014 Mevrouw. M. Wolfswinkel vanaf juni 2014 Mevrouw A. Hollander De heer A.J. Weijsters Mevrouw S. Rowold Namens het onderwijs: Mevrouw H. van Baarsen Mevrouw L. Coelen De heer R. Heij De heer L. van Rens De heer R. Roebroek Mevrouw W. van Bijnen (adviseur) Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer B. Toolsema (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie Goud- en zilversmeden, juweliers en uurwerkmakers Namens de branche: Mevrouw B. Keizer (voorzitter) De heer F.T.M. Hu nteler De heer J. Milikan De heer W.M. Nijman De heer J.W van Vliet Namens het onderwijs: De heer J. de Koning De heer A.H. Mink Mevrouw D. Teng- Sarailhe De heer P. Schouten tot augustus 2014 De heer R. Moor vanaf augustus 2014 Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer B. Toolsema (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie Medewerker Steriele Medische Hulpmiddelen Namens de branche: De heer P. Belgraver (voorzitter) tot juni 2014 De heer T. Pereboom (voorzitter) vanaf juni 2014 Mevrouw J.J. Smit De heer D. Kok vanaf juni 2014 De heer B. van Oost vanaf juni 2014 Namens het onderwijs: Mevrouw K. Smit Mevrouw H. van Leening Mevrouw M. Coppelmans Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw M. Soppe (ambtelijk secretaris) 23

24 - Sectorcommissie Optiek Namens de branche: De heer J. Goud (voorzitter) De heer A.A.C. Janssen De heer T. Oomes Mevrouw B. Wieman-de Wit De heer D. Zotter Namens het onderwijs: Mevrouw H. Sanchez- van Gorsel De heer A. de Jongh tot mei 2014 Mevrouw S. de Kuijper vanaf mei 2014 De heer W. Roos De heer H. Obbink De heer F. Pennings vanaf februari 2014 De heer P.H.C. Hintzen vanaf februari 2014 Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw C. Janssen (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie OT-OST Namens de branche: De heer J.T.M. Haagen (voorzitter) De heer G.J. Heemskerk De heer R. Jansen Namens het onderwijs: Mevrouw L. van Dijk De heer L.J.B.M. Klaus Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw A. Postma (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie Pianotechniek Namens de branche: De heer P. van Haren (voorzitter) De heer J.J.M. van Hartevelt De heer F. Pietjouw Namens het onderwijs: De heer B.R. Hoogerdijk Mevrouw C. Kelderman Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer M. Jansen (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie Leer (schoenen en zadels) Namens de branche: De heer C. van Dalen (voorzitter) De heer H. van de Bosch (vicevoorzitter) De heer H. (Henk) Heine Mevrouw G. Oggel (adviseur) Namens het onderwijs: De heer H. (Hans) Heine Mevrouw L. Swart Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw A. Postma (ambtelijk secretaris) 24

25 - Sectorcommissie Tandtechniek Namens de branche: De heer N.J.C. Eikmans (voorzitter) De heer S. Löwenthal De heer T. Klaassen De heer R.H.M. Maters De heer A.L. van Raalten Namens het onderwijs: De heer S. van Erkel De heer W. Krause De heer M. Bosma Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw R. Krouwel (ambtelijk secretaris) - Sectorcommissie TOA Namens de branche: De heer C.C. Sterk (voorzitter) Mevrouw C.A. Brons Mevrouw H.B.P.M. Kaper-Bongers De heer R.P.L. Wisse Namens het onderwijs: De heer H. Obbink De heer A. de Jongh tot mei 2014 Mevrouw S. de Kuijper vanaf mei 2014 Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw C. Janssen (ambtelijk secretaris) 25