SVGB doet het gewoon Resultaten 2013

Transcriptie

1 SVGB doet het gewoon Resultaten 2013

2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Unieke opleidingen bouwen... 4 Pilots SOS Vakmanschap... 4 Platform Erfgoed Opleidingen... 4 Opleiding Collectiebeheer... 5 Unieke opleidingen uitvoeren... 6 Opleidingen en studenten van de DHTA en DSA... 7 Examinering... 8 Kwalificatiedossiers ontwikkelen en onderhouden... 9 Leerbedrijven erkennen en ondersteunen Vakmanschap zichtbaar maken Loket- en expertisepunt van SOS Vakmanschap Menselijk kapitaal Financiën Bedrijfsvoering Blik op de toekomst van de SVGB Nawoord Bijlage 1 Bestuur en directie Bijlage 2 Managementteam en ondernemingsraad Bijlage 3 Paritaire commissie en sectorcommissies Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

3 Inleiding 2013 was een roerig jaar voor de SVGB. Wat in het regeerakkoord van 2012 stond, loog er niet om: kleine opleidingen zouden worden gestopt, de wettelijke taken van de kenniscentra gaan in augustus 2015 op de helling en het macrobudget voor de kenniscentra werd in stappen met 40 miljoen en 80 miljoen euro gekort. De combinatie met de groeiende veralgemenisering in het mbo roept vragen op als: Vindt de maatschappij beroepsonderwijs voor kleinschalig specialistische vakmanschap belangrijk en heeft ze daar wat voor over of niet? Komt er een licentiesysteem voor kleine unieke opleidingen of niet? We gingen ervan uit dat deze keuzes in 2013 gemaakt zouden worden. Inmiddels zijn we een jaar verder en zijn er nog géén definitieve keuzes gemaakt. Er is blijkbaar veel lef nodig om te kiezen voor kleinschalig specialistisch vakmanschap. Wel zijn er belangrijk stappen genomen en hebben we meer medestanders gevonden. Hierdoor voelen we ons gesterkt in ons bouwen aan goed beroepsonderwijs in Nederland, voor kleinschalige beroepsgroepen met specialistisch vakmanschap. Tot en met 1 augustus 2015 heeft de SVGB de plicht haar wettelijke taken te vervullen zoals beschreven in artikel en artikel lid 2 van de wet educatie en beroepsonderwijs. De kwaliteit van deze werkzaamheden wordt bepaald door de wet, het BPV-protocol en de toezichtkaders van de onderwijsinspectie. Doordat nu nog onzeker is wat er in 2015 zal gebeuren, ontbreken wetgeving of (cao-)overeenkomsten die de SVGB binden. Op vragen hierover heeft de SVGB (nog) geen antwoord gekregen. Begin 2013 hebben we de mogelijkheid gekregen de integratie tussen het kenniscentrum en de school te intensiveren. De grote synergie die het combineren van functies oplevert, is onmisbaar bij het efficiënt organiseren van unieke specialistische beroepsopleidingen. Op basis van deze conclusie heeft het bestuur op 12 februari 2013 de nieuwe missie van SVGB vastgesteld, een missie voor zowel het kenniscentrum, de school en SOS Vakmanschap: SVGB expertise- en onderwijscentrum bouwt samen met partners aan behoud, versterking en veiligstelling van goed beroepsonderwijs in Nederland, voor kleinschalige beroepsgroepen met specialistisch vakmanschap en voert in opdracht onderwijs uit. Met deze missie als uitgangspunt, hebben we ons in 2013 in gezamenlijkheid gericht op onze functies waarover u in dit jaarverslag meer kunt lezen: Unieke opleidingen bouwen Unieke opleidingen uitvoeren Kwalificatiedossiers ontwikkelen en onderhouden BeroepsPraktijkVorming organiseren en ondersteunen Ondernemerschap versterken Vakmanschap zichtbaar maken Loket- en expertisepunt Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

4 Unieke opleidingen bouwen Pilots SOS Vakmanschap In 2013 is SOS Vakmanschap gestart met een pilot-onderzoek. Op basis van dit onderzoek zal SBB in 2015 aan de minister van OCW advies uitbrengen of en welke maatregelen nodig zijn voor de kleine unieke opleidingen. De pilots hebben tot doel inzichten te ontwikkelen in hetgeen er nodig is om kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs voor Nederland te behouden. Door ervaring op te doen met het bouwen van duurzame oplossingen voor kleine, unieke opleidingen, en deze parallel te onderzoeken, ontstaan de contouren van een duurzame onderwijsinfrastructuur. Drie pilots (zeevisvaart, worstmakers en researchinstrumentmakers glas, optiek of keramiek) zijn zogenaamde bestendigde opleidingen die alleen worden onderzocht. Aan de overige negen pilots ondersteunt SOS Vakmanschap in het bouwen aan een duurzame onderwijsoplossing: 1. Landmeters 2. Restauratie 3. Creatief Vakman (glasblazen, glazeniers) 4. Hoefsmeden 5. Orthopedisch technici 6. Pianotechniek 7. Schoenherstellers 8. Collectiebeheer 9. Modelmakers Hieronder lichten we twee pilots uit die in 2013, ook voorafgaand aan het pilot-onderzoek, bouwprojecten waren van de SVGB: restauratie en collectiebeheer. Platform Erfgoed Opleidingen Nederland beschikt over een veelheid aan cultureel erfgoed met een grote maatschappelijke en economische waarde. Erfgoed dat we willen behouden, beheren en restaureren om ervan te genieten, ervan te leren en het door te geven aan volgende generaties. Om de restauratie-professionals te voorzien van de noodzakelijke traditionele en innovatieve kennis en vaardigheden en zo de zorg aan ons erfgoed optimaal te kunnen uitvoeren, is een duurzame kennis- en opleidingsinfrastructuur cruciaal. Momenteel deze situatie verre van ideaal. Versnippering in onderwijsaanbod, lage leerlingaantallen, imagoproblematiek, relatief hoge uitvoeringskosten van de opleidingen, veralgemenisering van het onderwijs en het verdwijnen van kwalificaties bedreigen de toekomst van restauratievakmanschap in Nederland. De kwaliteit staat ernstig onder druk. De SVGB probeert deze situatie in kaart te brengen en er beweging in te organiseren. In 2013 is hard gewerkt aan het neerzetten van een platform waarbinnen de restauratieberoepen structureel met elkaar kunnen samenwerken en kennis uitwisselen, ook tussen de verschillende disciplines en niveaus. Het platform heeft als doel een duurzame opleidingsinfrastructuur voor restauratieprofessionals op alle niveaus neer te zetten en de opleidingen op deze manier te borgen. Dit zal leiden tot verrijking van expertise, tot meer efficiëntie en tot innovaties. In juni 2014 is de formele start geweest van het Platform Erfgoed Opleidingen. Om duidelijk te maken hoe de verschillende restauratie-beroepen zich tot elkaar verhouden, richtte het project zich in eerste instantie op het afstemmen van de bestaande beroepscompetentieprofielen. Momenteel zijn we vanuit het platform bezig met: versterking van kennisdeling, een sterke positie van restauratieopleidingen in de kwalificatiestructuur, aansluiting tussen opleidingen in het (v)mbo, hbo en wo, versterking van de kwaliteit van de mbo-opleidingen, erkenning van de kwaliteit van restauratievakmanschap. Arnold Duin, projectleider: Wat achteraf gezien heel belangrijk is geweest, is dat ons vanaf het begin voor ogen stond dat we een totaalplaatje willen neerzetten voor de branche. Niet alleen een nieuw kwalificatiedossier of een overzichtelijk cursusaanbod, maar een juist alles in combinatie met elkaar. Een consistent totaalbeeld op de mogelijkheden van samenwerking in het versnipperde beroepenveld. Mensen vragen wel eens: kan de branche dat niet zelf? Waarom hebben ze daar de SVGB bij nodig? Ik vertel dan dat de branche niet bestaat. Er houden zich allerlei verenigingen, organisaties en scholen bezig met een bepaald restauratieberoep of een bepaalde beroepsgroep. De SVGB heeft een helicopterview en brengen initiatieven bij elkaar. Bovendien weten we hoe het onderwijs in elkaar steekt. Maar bovenal brengen we continuïteit. Voor alle anderen is de eerste prioriteit hun eigen bouwbedrijf of hun eigen school, hoe gemotiveerd Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

5 ze ook zijn. Een project als dit komt er bij, meestal in de vrije tijd. Voor de SVGB heeft het platform de eerste prioriteit. We houden vol en blijven er energie in pompen. Op die manier blijft er beweging. Opleiding Collectiebeheer Collectiebeheerders zorgen voor het beheer en behoud van cultureel erfgoed, zoals collecties in musea, archieven, bibliotheken en kastelen. In 2010 bleek dat deze beroepsgroep behoefte hadden aan een reguliere opleiding. Er was wel een eenjarige cursus, maar die voldeed inhoudelijk en organisatorisch niet meer. In twee jaar tijd hebben we, samen met een aantal zeer betrokken vakmensen, een mbo-opleiding neergezet. Arnold Duin: Er was toentertijd een slot op de kwalificatiestructuur: er mochten geen nieuwe kwalificaties bij komen. Door vol te houden en te onderbouwen waarom er arbeidsmarktbehoefte was, is het toch gelukt. Het was ook niet eenvoudig een passende school te vinden die de opleiding wilde uitvoeren. Het beroep van een collectiebeheerder heeft inhoudelijk raakvlakken met logistiek, documentatie en beveiliging. Maar de kern van het beroep ligt bij het cultureel erfgoed: de materialen en voorwerpen. Om de eigenheid van het beroep te bewaken, wilden we een school die hierbij paste. Maar de scholen stonden niet bepaald in de rij: een dergelijke nieuwe en kleine opleiding brengt (financiële) risico s met zich mee. Net toen we dachten dat we het maar zelf moesten uitvoeren, pakte het Hout- en Meubileringscollege de opleiding op. Een prima plek voor deze mooie opleiding. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

6 Unieke opleidingen uitvoeren De SVGB neemt de verantwoordelijk kleinschalig specialistische beroepsonderwijs uit te voeren. Sinds 2010 gebeurt dit onder de vlag van de Dutch HealthTec Academy (DHTA). Studenten die bij de DHTA komen studeren, hebben een hoog verwachtingspatroon. Ze zijn bijzonder gemotiveerd, zien een mooi gebouw en vakdeskundige docenten. De organisatie, afstemming en administratie van de kleinschalige specialistische opleidingen is complex. Het uitgangspunt daarbij is dat de SVGB uniformeert wanneer dit kan en verbijzondert wanneer dit meerwaarde biedt. Daarbij in groeiende mate gebruik makend van ICT, aansluitend bij de digitalisering in het bedrijfsleven. - Er is een systeem van kwaliteitszorg neergezet, om de processen binnen de school te stroomlijnen. Daarbij is rekening gehouden met de aansluiting op de systemen van kwaliteitszorg van de drie onderliggende ROC s De administratieve processen van de vakgroepen zijn op elkaar afgestemd. Ook de vakken voor Algemeen Vormend Onderwijs (AVO-vakken) hebben we op elkaar afgestemd. De studenten worden op basis van pre-toetsing op drie beheersingsniveaus ingedeeld. De lessen sluiten inhoudelijk aan bij de beroepspraktijk van de desbetreffende beroepsgroep en kunnen hierdoor niet gezamenlijk worden uitgevoerd. Voor de toetsing hebben we een toetslokaal ingericht. Het contact met de studenten gaat via één leerlingvolgsysteem lopen dat informatie uitwisselt met de systemen van de drie ROC s. De vakgroepen Horen, Zien, Lachen en Bewegen bestaan uit de docenten van het cluster van wie er één als studieleider een coördinerende rol heeft. In 2013 is daar een zogenaamde verbinder vanuit het kenniscentrum aan toegevoegd die de taak heeft het kwalificatiedossier en de onderwijsinhoud aan elkaar te koppelen en na te denken over een opleidingenhuis. De verbinders voegen onderwijskundige en organisatorische expertise toe aan de vakgroepen. Wijnand Schilperoort, directievoorzitter van de school: Onze docenten zijn op de eerste plaats vakmensen die ook docent zijn. Natuurlijk beschikken ze over een pedagogisch didactische opleiding, maar het inhoudelijk vakmanschap staat bij hen voorop. We stimuleren dit ook door ruimte te geven aan vakinhoudelijke ontwikkeling zoals beurzen, bedrijfsbezoeken en leverancierspresentaties. Maar er zijn ook docenten die naast hun werk op school als vakman werkzaam zijn in de branche. In 2013 heeft de DHTA een uitgebreid tevredenheidsonderzoek gehouden onder haar studenten. Hier kwam onder andere uit dat de leerlingen zeer positief zijn over het inhoudelijk vakmanschap van de docenten. Om de kwaliteit van het lesgeven te ontwikkelen, is de school gestart met intervisie tussen docenten. Docenten draaien bij elkaar mee in de klas en gaan vervolgens met elkaar in discussie gaan over het lesgeven. Wijnand Schilperoort: In 2013 zijn de vakgroepen aan de slag gegaan om voor iedere beroepsgroep een samenhangend pakket samen te stellen van opleidingen en cursussen. Om de aantrekkelijkheid van de cursussen te vergroten, gaan we hier met een marketing-oog naar kijken. Vanuit die invalshoek hebben we in 2013 de Dutch Shoe Academy in het leven geroepen om een aantal schoentechnische opleidingen afzonderlijk te positioneren. Organisatorisch zijn beide één, maar in de communicatie zetten we de twee scholen apart neer. Per augustus 2015 gaan we de veranderingen in de kwalificatiedossiers die in 2013 zijn aangebracht, doorvoeren in het onderwijs. Ook gaan we dan uitvoering geven aan het nieuwe kwalificatiedossier Schoenen, zadels en lederwaren. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

7 Opleidingen en studenten Voor wat betreft de leerlingen aantallen in de mbo-opleidingen was 2013 een zwaar jaar. Een aantal effecten heeft daarbij een grote invloed gehad: de recessie, waardoor er minder nieuw personeel wordt aangenomen en er minder leerwerkplekken beschikbaar zijn. de inhaalslag in het scholen van personeel is voorbij. Voorgaande jaren hebben veel bedrijven hun medewerkers met terugwerkende kracht geschoold om aan de eisen van verzekeraars te voldoen. Dit leverde tijdelijk een stijging van studenten op, met name bij de audiciens. veranderende vergoedingen regeling bij de zorgverzekeraars. De cliënten van de leerbedrijven worden terughoudend doordat hun ziektekostenverzekeraars minder vergoeden. Dit leidt tot terughoudendheid in het aanname beleid voor nieuw personeel. Leerlingaantallen mbo trajecten Vakgroep verschil Lachen % Bewegen / Dutch Shoe % Academy Horen % Zien % Totaal % Behalve reguliere mbo-trajecten voert de SVGB ook contractonderwijs uit dat aansluit op de actualiteit en aanvullend is op het reguliere aanbod. Hiermee heeft de SVGB een totaalaanbod voor de beroepsgroepen. De contractactiviteiten vallen uiteen in: - workshops (eenmalige bijeenkomsten), - cursussen met een looptijd van twee tot tien bijeenkomsten, - opleidingen van meer dan tien bijeenkomsten. Het kaartje hiernaast laat zien waar de studenten van de Dutch HealthTec Academy en de Dutch Shoe Academy vandaan komen. Hieruit is op te maken dat de studenten uit heel Nederland naar de school komen om een opleiding te volgen. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

8 Examinering In 2013 heeft de SVGB gebruik kunnen maken van de exameninstelling SVGB. De examenkosten van de kleinschalige specialistische opleidingen is hoog. Op de eerste plaats maakt maar een kleine groep studenten gebruik van een examen, wat de ontwikkelkosten per student hoog maakt. Op de tweede plaats gaat het veelvuldig om praktijkexamens die duurder zijn dan theorie-examens. Wolter de Vries, exameninstelling: Het examineren van kleinschalige opleidingen brengt specifieke uitdagingen met zich mee. Hoe kun je bijvoorbeeld een strikte scheiding aanbrengen tussen doceren en examineren, wanneer er maar één vakdocent is? En examenproducten afnemen van een externe leverancier is natuurlijk helemaal geen optie. Alle examenproducten moeten zelf ontwikkeld worden. Door de kleine aantallen studenten is het des te belangrijk de examens efficiënt te organiseren. Nu we een eigen exameninstelling in huis hebben, zijn de lijnen met de docenten en de administratie kort. Ook kan het kenniscentrum de benodigde onderwijskundige deskundigheid inbrengen. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

9 Kwalificatiedossiers ontwikkelen en onderhouden In 2013 heeft de SVGB 17 kwalificatiedossiers onder haar hoede, die worden uitgevoerd op 11 scholen. De SVGB heeft de informatie over onderwijs en arbeidsmarkt voor 2013 in kaart gebracht. Op svgb.nl is alle actuele informatie te vinden. Om input te krijgen over innovaties in het beroep of andere veranderingen die wellicht vertaling vragen naar het kwalificatiedossier, hebben we in 2013 de volgende activiteiten ondernomen: 1 - De paritaire commissie is drie maal bijeen gekomen om overeenstemming te bereiken over de inhoud van kwalificatiedossiers en (on)gevraagd advies uit te brengen aan het bestuur van de SVGB over het ontwikkelen van kwalificatiedossiers en de kwaliteit en kwantiteit van beroepspraktijkvormings-plaatsen en het aanbod van deelnemers. 2 - Onze negen sectorcommissies hebben ieder drie bijeenkomsten gehouden. Hierin was onder andere het kwalificatiedossier onderwerp van gesprek. In een sectorcommissie zitten afgevaardigden van het onderwijs en bedrijfsleven, aangevuld door medewerkers van het kenniscentrum. In het geval van onze kleinschalige opleidingen komt het er op neer dat vrijwel iedereen die betrokken is bij de opleiding met elkaar aan tafel zit. De secretaris van de sectorcommissie is vaak degene die het kwalificatiedossier ontwikkelt en heeft, wanneer het een opleiding van de DHTA betreft, een structurele verbinding met de studieleider. Deze synergie levert veel efficiëntie op. - In de sectorcommissie tandtechniek, medewerker steriele medische hulpmiddelen en technisch oogheelkundig assistent was er behoefte aan een expertmeeting over ontwikkelingen in het beroep door de bewegingen in deze werkvelden. In 2014 zal dit verder worden uitgewerkt. - Eind 2013 is een innovatietechnoloog gevraagd om technische ontwikkelingen in kaart te brengen die van invloed kunnen zijn op onze beroepsgroepen. Dit heeft net na de jaarwisseling geresulteerd in een grootschalig innovatiecongres waar circa 250 vakmensen, docenten en studenten op af kwamen. - De vier vakgroepen van de school komen regelmatig bij elkaar om de voortgang van de opleiding te bespreken. Hier is ook een zogenaamde verbinder van het kenniscentrum aanwezig. En hier wordt ook input vanuit bedrijfsbezoeken van de opleidingsadviseurs ingebracht. In 2013 zijn er twee nieuwe kwalificatiedossiers ontwikkeld: Collectiebeheer en Schoenen, zadels en lederwaren. De overige 15 kwalificatiedossiers zijn aangepast op het gewijzigde format. De beroepsgroepen van de collectiebeheerders en zadelmakers hebben zich als participant aangesloten bij de SVGB en hebben daarmee zitting gekregen in de betreffende sectorcommissies. In 2014 zullen de oogheelkundigen ook participant worden. Hierop vooruitlopend hebben ze vast zitting gekregen in de sectorcommissie van de opleiding Technisch Oogheelkundig Assistent. Het kwalificatiedossier Schoen, zadels en lederwaren is ontstaan uit de wens een sterke positie te creëren voor een aantal kleine beroepsgroepen die werken met leer. Voor de zadelmakers is een beroepscompetentieprofiel (bcp) ontwikkeld en vergeleken met de aanwezige bcp s voor de ambachtelijk schoenmaker en lederwarenmaker. Deze drie kwalificaties zijn gebundeld op hun overeenkomst in materiaal en technieken. In 2014 zal dit kwalificatiedossier worden afgerond en de onderwijsuitvoering worden opgepakt. 1 zie bijlage 2 zie bijlage Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

10 Leerbedrijven erkennen en ondersteunen In oktober erkende leerbedrijven geregistreerd bij de SVGB. Lopende 2013 zijn er 475 nieuwe bedrijven erkend en 1616 erkenningen verlengd. Daarmee hebben we voldoende leerbedrijven voor de aantallen studenten. Een groot deel van deze bedrijven zijn kleine bedrijven. Aangezien het voor een klein bedrijf en zeker een zzp er een groot risico is om een leerling aan te nemen, merkt de SVGB dat er minder leerling-werknemers worden aangenomen tijdens de huidige recessie. Het merendeel van de praktijkopleiders is op de eerste plaats een vakman (en ondernemer) die het opleiden erbij doet. Alleen bij leerbedrijven voor opticiens en audiciens (ketenbedrijven) en medewerkers steriele medische hulpmiddelen (ziekenhuizen) komen we personeelsfunctionarissen tegen bij wie het begeleiden van studenten in hun functie is opgenomen. Doordat het opleiden voor de meeste praktijkopleiders een bijkomende taak is, is het belangrijk dat de SVGB de leerbedrijven ontzorgt: - Het Servicepunt Leerbedrijven is dagelijks beschikbaar voor vragen en begeleiding van leerbedrijven. Zij kunnen informatie geven en eventueel een afspraak maken voor het bezoek van een opleidingsadviseur. De administratieve functies van de school en het kenniscentrum rondom leerbedrijven, beroepspraktijkvorming en onderwijs zijn hierin gecombineerd. - Op de website zijn verschillende tools te downloaden die het voor leerbedrijf en praktijkopleider eenvoudig maken hun rol in de BPV invulling te geven. - Bij aanvang van alle opleidingen heeft de SVGB samen met de betreffende ROC s en vakscholen startbijeenkomsten georganiseerd voor praktijkopleiders van eerstejaars studenten. - Praktijkopleiders hebben de mogelijkheid een tweedaagse training te volgen. Deze training is drie keer aangeboden als open inschrijving en twee keer in company. In totaal hebben 53 praktijkopleiders een certificaat gehaald. - In samenwerking met IRIS, het samenwerkingsverband van de zes optiek-scholen in Nederland, heeft de SVGB een training ontwikkeld en uitgevoerd om praktijkopleiders te certificeren voor beoordeling in de praktijk. In 2013 hebben vanuit het Deltion College negen praktijkopleiders deze training gevolgd. De training wordt nu uitgevoerd door het Deltion College in Zwolle en de SVGB draagt in opdracht zorg voor de certificering. Het organiseren van leerwerkplekken voor de nieuwe opleiding Collectiebeheer was geen eenvoudige opgave, ook omdat de branche niet bekend was met het systeem van leerwerkplekken bij bbl-opleidingen. Naast het doorzettingsvermogen van de SVGB, was daarbij het relatienetwerk van de vakmensen onontbeerlijk. In gesprek met potentiële leerbedrijven voor de nieuwe opleiding Collectiebeheer bleek vaak dat er werk genoeg was, maar (momenteel) geen geld om een volledige leerbaan aan te bieden. Met veel energie en creativiteit zijn combinatie-leerbanen samengesteld waarbij een student meerdere leerwerkplekken combineert. De bedrijven zijn samen verantwoordelijk voor de begeleiding en voor het salaris van de student. Een deel van de leerbedrijven van de SVGB kan niet voor een gehele kwalificatie worden erkend, doordat niet alle faciliteiten of werkzaamheden aanwezig zijn. Met name binnen de tandtechniek, optiek en goud- en zilversmeden komt dit voor. Het Servicepunt Leerbedrijven registreert deze bijzonderheden zodat er opleidingsadviseurs of docenten van de school combinaties van leerwerkplekken kunnen maken. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

11 Vakmanschap zichtbaar maken Voor de kleinschalige specialistische branches is het sinds jaar en dag van groot belang dat ze zichtbaar zijn voor potentiele werknemers. Instroom van nieuw personeel is niet vanzelfsprekend, mede doordat er in het voortgezet onderwijs weinig aandacht is voor het werk in deze branches. Om de levensvatbaarheid van de branches mede te ondersteunen, zet de SVGB zich in om de instroom van nieuwe medewerkers te ondersteunen. Daarbij is de invalshoek dat bestaande initiatieven van de branches worden versterkt. In 2013 hebben we ons gericht op: - het ondersteunen van beroepenoriëntatie voor schoolverlaters en zijinstromers, - voorlichting geven aan potentiele instromers, - werkzoekenden verbinden aan concrete vacatures, - meewerken aan publicaties over specialistisch vakmanschap. Jos ter Haar, branchemanager: Door de vergrijzing zal er een grote vervangingsvraag ontstaan in het kleinschalige specialistische beroepsgroepen. Hierdoor ontstaat er een structureel tekort van 250 gediplomeerde vakmensen per jaar. Aangezien dit een tekort van de toekomst is, zien we nu nog geen sterke vraag van bedrijven naar BBL-studenten. Daarom hebben we in 2013 geprobeerd een BOLopleiding op te zetten voor de gezondheidstechniek, waarmee we anti-cyclisch zouden kunnen opleiden. Op basis van de huidige regelgeving werd dat ons jammer genoeg niet toegestaan waardoor we nog niet kunnen participeren op de toekomstige vraag naar vakmensen. Ook SOS Vakmanschap is een belangrijk vehikel om vakmanschap zichtbaar te maken. Het grote aantal partners (61), melders (71) en volgers zorgt voor een brede verspreiding van haar boodschap en de vele medestanders leveren hun bijdrage aan de zichtbaarheid van specialistisch vakmanschap. Tijdens het event van SOS Vakmanschap in september 2013 presenteerde Michaël van Straalen, voorzitter van MKB-Nederland en SBB, de eigen sectorkamer voor specialistische ambachten en kleine beroepen. Een zeer belangrijke stap in de herkenning en erkenning van het uniek specialistisch vakmanschap aan de landelijke tafel. De uitwerking van de sectorkamer is momenteel onderwerp van gesprek. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

12 Loket- en expertisepunt van SOS Vakmanschap Om aandacht te vragen voor de unieke specialistische beroepsgroepen en de bijbehorende kleinschalige beroepsopleidingen heeft de SVGB samen met MKB-Nederland/VNO-NCW, de Koninklijke Metaalunie en de MBO raad in 2010 SOS Vakmanschap opgericht. De missie is kleinschalig, specialistisch vakmanschap in Nederland voor de toekomst veilig te stellen door behoud en versterking van specialistisch beroepsonderwijs. SVGB vormt de werkorganisatie van dit omvangrijke initiatief. 10 medewerkers van de SVGB voeren hier werkzaamheden voor uit, naast andere taken voor school en kenniscentrum. Beroepsgroepen en vakopleidingen die zich in hun voortbestaan voelen bedreigd, kunnen zich melden bij het Meldpunt Bedreigde Opleidingen en Beroepen. In 2013 zijn 15 meldingen binnen gekomen bij het Meldpunt Bedreigde Opleidingen en Beroepen. Dit heeft geresulteerd in 15 intakegesprekken met branche en opleidingen op locatie, 15 uitgebreide casebeschrijvingen waarin de problematiek naast de beslisboom is gelegd en 15 adviezen op maat. Er is één werksessie georganiseerd voor de landmeters. In totaal zijn er sinds de lancering van het meldpunt 71 beroepen en opleidingen gemeld. Rozemarijn van Deelen, projectleider (mei 2014): We hebben zojuist de derde editie van de monitor overhandigd aan minister Bussemaker van OCW. Waar we de editie van 2012 hebben overhandigd aan de minister van EZ, mochten we die van 2013 uitreiken aan de minister van SZW, Lodewijk Asscher. Dit toont de betrokkenheid van drie ministeries die ook alle drie als toehoorder aan de begeleidingsgroep deelnemen. De monitor van 2013 schetst de kansen op de arbeidsmarkt voor zeldzaam specialistisch vakmanschap en de veelbelovende voorbeelden van kleinschalig specialistisch onderwijs. De atypische kenmerken van kleinschalig specialistisch beroepsonderwijs maken dat deze niet tot hun recht komen binnen de randvoorwaarden van het huidige mbo-onderwijs, dat regionaal is georganiseerd en waar een beweging is naar bredere opleidingen. SBB heeft de minister van OCW in 2013 geadviseerd om deze opleidingen een bijzondere positie te verlenen in het onderwijsbestel en met pilots te onderzoeken waar aangepaste voorwaarden nodig zijn. De monitor van 2013 is middels 500 exemplaren verspreid onder alle partners, melders, geïnteresseerden en anders betrokkenen bij de strijd voor het behoud van specialistisch vakmanschap. Rozemarijn van Deelen: We zijn er trots op dat SOS Vakmanschap dit pilotonderzoek mocht uitvoeren en hebben in september een werkgroep samengesteld van SVGB-ers die in andere rollen al ervaring hadden met kleinschalig specialistisch vakmanschap. Door hun ervaring met kwalificatiedossiers, sectorcommissies, lesmateriaal, leerbedrijven en arbeidsmarktonderzoek konden we meteen aan de slag. In 2013 is de SVGB gestart met de pilotstudie kleine unieke opleidingen. Dit heeft geresulteerd in een onderzoeksplan. Voor alle pilots is een plan van aanpak beschreven in samenspraak met de betrokkenen voor het bouwen aan de oplossing. Door de ministeries OCW, EZ en SZW is euro ter beschikking gesteld voor deze eerste fase van de pilots. Voor iedere pilot is een overeenkomst van opdracht getekend door branche en onderwijs, waarin zij hun betrokkenheid in inzet van menskracht ondertekenen. In 2013 heeft het onderzoek plaatsgevonden binnen de pilots landmeten, researchinstrumentmakers (glas, keramiek, optiek) en pianotechniek. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in een eerste tussenrapport Schakels naar duurzaamheid van januari Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

13 Menselijk kapitaal Met ingang van 1 januari 2013 zijn de medewerkers van de DHTA die een dienstverband hadden met Amarantis overgenomen door de SVGB. Daarnaast is er een nieuwe samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de SVGB en MBO Amersfoort. Hierdoor groeide het aantal medewerkers van de SVGB. En het maakte de weg vrij voor integratie van school en kenniscentrum die veel efficiëntie oplevert, maar ook een kwaliteitsverbetering doordat medewerker integraal denken en werken: Om de samenwerking tussen kenniscentrum en school te versterken en structureel te maken, is aan iedere vakgroep van de school een verbinder vanuit het kenniscentrum aangesteld. Deze verbinder is vaak ook degene die het kwalificatiedossier onderhoudt. Hiermee zijn de relevante relaties, producten en diensten van het kenniscentrum en de school aan elkaar verbonden. Vanaf 1 september 2013 verzorgen de opleidingsadviseurs van het kenniscentrum niet alleen de accreditatie van leerbedrijven en de begeleiding van praktijkopleiders, maar ook de begeleiding van de eerstejaars leerlingen in het leerbedrijf. Een aantal opleidingsadviseurs wordt ook ingezet als assessor bij proeves van bekwaamheid in de BPV. Hierdoor wordt deskundigheid over het leren binnen de BPV gecombineerd met het afnemen van examens. Met name het aanvullende inzicht dat het afnemen van proeves geeft over de manier waarop de student wordt voorbereid binnen de BPV geeft belangrijke input voor gesprekken met leerbedrijven over de invulling hiervan. De administratieve functies van de school en het kenniscentrum rondom leerbedrijven, beroepspraktijkvorming en onderwijs zijn aan elkaar gekoppeld binnen één servicedesk. De onderwijskundige capaciteiten van het kenniscentrum worden ingezet bij het ontwikkelen van examens voor de school. De school is zelf te klein om onderwijskundigen in dienst te hebben. Wim Ummels, competentiemanager: Vanwege de onzeker toekomst van de SVGB hebben we medewerkers van 60 jaar en ouder de mogelijkheid aangeboden gebruik te maken van de 60+ regeling. Maar net als in voorgaande jaren blijft het centrale thema binnen het personeelsbeleid het ontwikkelen van onze medewerkers. Door regelmatige scholing en taakroulatie, staat de organisatie niet stil en kan ze inspelen op nieuwe ontwikkelingen. In 2013 heeft bijna 80% van de medewerkers één of meerdere training of opleiding gevolgd. Uit het medewerkerstevredenheids-onderzoek uit 2013 blijkt dat de betrokkenheid van de medewerkers groot is en dat ze een grote affiniteit hebben met de producten en diensten van de SVGB. Dit blijkt ook uit de oprichting van de Vereniging Voormalig Medewerkers SVGB/DHTA in februari 2013 waarin 20 oud-collega s zich hebben verenigd. De samenwerking binnen de acht technische kenniscentra (T8) en met collega kenniscentrum SH&M heeft zich in 2013 beperkt tot de gebieden personeel en opleiding. Uit de experimenten in voorgaande jaren bleek dat we op een aantal andere gebieden zoveel van elkaar verschillen, dat samenwerking geen meerwaarde opleverde. Met samenwerking op het gebied van personeel en opleiding zijn wel positieve ervaringen opgedaan, vandaar dat we deze hebben voortgezet. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

14 Financiën Het financieel jaarverslag over 2013 laat een positief resultaat zien van Met de intrede van de nieuwe situatie vanaf 2013 is er geen reden meer om te consolideren met andere stichtingen SVGB. Nu zijn de resultaten van Dutch HealthTec Academy opgenomen in de gepresenteerde jaarcijfers. De SVGB voert in opdracht van het Koning Willem I College, het Zadkine college en vanaf 2013 ook MBO Amersfoort op basis van artikel lid 2 van de Wet Educatie Beroepsonderwijs de bevoegdheden over een aantal opleidingen uit. Het eigen vermogen van SVGB bedraagt ultimo De liquiditeitspositie is ten opzicht van het jaar 2012 toegenomen met De kortlopende schulden zijn in vergelijking met 2012 toegenomen met Bedrijfsvoering In 2013 heeft een verdere optimalisering plaatsgevonden van de financiële bedrijfsprocessen. SVGB besteedt de overheidsmiddelen doelmatig en rechtmatig. Inzake het zo genoemde Treasury beleid volgt SVGB de regeling Beleggen en Belenen. De kengetallen voldoen aan de normen zoals deze door de commissie Don ten behoeve van onderwijsinstellingen zijn voorgesteld. Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Verantwoording besteding publieke middelen Accountantscontrole Solvabiliteit; eigen vermogen/totaal vermogen Liquiditeit/Current ratio; vlottende activa/vlottende passiva Rentabiliteit; nettoresultaat/eigen vermogen De SVGB geeft inzicht in de besteding van de publieke middelen aan publieke taken middels het financieel jaarverslag. De accountant verklaart conform de regeling jaarverslaggeving onderwijs dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en het vermogen van SVGB en van het bedrijfsresultaat. De baten, lasten en balanspositie voldoen aan de financiële rechtmatigheid. Blik op de toekomst van de SVGB Voor de SVGB is het onzeker wat er na 2014 zal gaan gebeuren. In het regeerakkoord zijn bezuinigingen van 80 miljoen op het macrobudget van de 17 kenniscentra opgenomen. In 2015 wordt er 40 miljoen gekort op het macrobudget en in 2016 nogmaals 40 miljoen. De minister OCW heeft het voornemen uitgesproken dat de taken van de 17 kenniscentra per 1 augustus 2015 worden overgedragen aan het SBB. Hierbij is de verwachting dat SBB 20 miljoen extra aan middelen zal gaan krijgen. De SVGB neemt hierin ten opzichte van de overige 16 kenniscentra een bijzondere positie in. Naast de wettelijk taken als kenniscentrum voert de SVGB (onder de naam DHTA) immers ook de bevoegdheden van een ROC over opleidingen uit. De onzekerheid bestaat hieruit dat nu bindende wetgeving of (cao-)-overeenkomsten ontbreken. Op de vragen van de SVGB aan de overheid of relevante derden heeft de SVGB (nog) geen antwoord ontvangen. Vanuit deze onzekerheden kan ten aanzien van de financiële toekomst van de SVGB alleen een uitspraak gedaan worden voor het jaar Begroting 2014 Totaal inkomsten Totaal lasten Resultaat De cijfers over het eerste kwartaal 2014 geven een iets positiever beeld dan de begroting. De directie geeft aan dat het jaar 2014 binnen de opgestelde begroting zal worden gerealiseerd. In de personele sfeer zullen tijdelijke contracten niet worden omgezet naar een dienstverband voor onbepaalde tijd. Vooralsnog wordt er aangenomen dat er voor 1 augustus 2015 geen gedwongen ontslagen zullen zijn, want voor de periode van 1 januari 2015 tot en met 1 augustus 2015 heeft de SVGB onverminderd de plicht om de wettelijke taak ingevolge artikel wet educatie en beroepsonderwijs te vervullen in samenhang met de opdracht ingevolge artikel lid 2 wet educatie en beroepsonderwijs. De kwaliteit van de werkzaamheden wordt bepaald door de wet, het BPV-protocol en de toezichtkaders van de onderwijsinspectie. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

15 Nawoord Voor de derde keer op rij laat de monitor van SOS Vakmanschap zien dat in de zeldzame specialistische beroepsgroepen behoefte is aan goed opgeleide vakmensen, dat de (macro)doelmatigheid van de kleinschalige opleidingen ver te zoeken is en dat deze opleidingen voornamelijk bezig zijn met overleven. De start van het pilotonderzoek is een bevestiging van het draagvlak voor een aparte plek en voorwaarden voor kleinschalige specialistische opleidingen. Datzelfde geldt voor de uitspraak in september 2013 dat er een aparte sectorkamer gaat komen voor deze beroepsgroepen. We zijn nu bijna een jaar verder en vanuit onze alsmaar groeiende deskundigheid zijn we er nog meer van overtuigd dat de specialistische beroepsgroepen een eigen plek nodig hebben waar expertise over kleine unieke opleidingen bij elkaar komt en wordt ingezet om goed onderwijs te organiseren. Deze functie móet ergens worden belegd. De kleinschaligheid van het specialistisch beroepsonderwijs vraagt om samenwerking en om coördinatie van activiteiten. Als deze activiteiten versnipperen, sneuvelt het specialistisch beroepsonderwijs. Door een wijziging in de WEB verdwijnt in 2015 het juridische fundament van de DHTA. Voor zeven beroepsgroepen is de DHTA de enige opleidingslocatie in Nederland en betekent dit het einde van hun opleiding. Ook voor andere specialistische beroepsgroepen is het wegvallen van dit last resort een ernstige bedreiging: wanneer de laatste onderwijsinstelling in Nederland een opleiding niet meer kan of wil uitvoeren, is er geen enkele terugvalmogelijkheid om de opleiding te behouden. Jenny Doest, algemeen directeur: Het mbo maakt momenteel een grootschalige transitie door die niet alleen de kenniscentra, maar het hele mbo raakt. Als we met z n allen verstandig blijven, vinden we wel weer een nieuw evenwicht. Voor de SVGB betekent de transitie een soort crisissituatie. Ik ben trots en dankbaar dat alle SVGBers met onverminderde energie doorgaan met hun werk. Dat iedereen er vol voor blijft gaan en niet stil valt door de onzekere toekomst. Ondanks alle onrust gaan alle collega s gewoon door met de dingen waar het om gaat: kwaliteit van opleiden en het bouwen van nieuwe onderwijsoplossingen. Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

16 Bijlage 1 Bestuur en directie Bestuur De heer J.W. Koole (voorzitter) startdatum febr De heer M.B.Asselbergs (werkgeversgeleding) startdatum febr De heer R.C. Roelofse (werknemersgeleding) startdatum febr De heer F. Veringa (onderwijsgeleding) startdatum april juni 2013 De heer W.P. de Ruijter (werknemersgeleding) startdatum juli 2011 Mevrouw M. Hoekenga-Idema (werkgeversgeleding) startdatum juli 2011 De heer M.T. Otto (onderwijsgeleding) startdatum okt De heer R. Rabelink (onderwijsgeleding) startdatum okt Directie Mevrouw J.C. Doest algemeen directeur SVGB startdatum dec Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

17 Bijlage 2 Managementteam en ondernemingsraad Managementteam Mevrouw J.C. Doest, algemeen directeur De heer W. Schilperoort, voorzitter directie DHTA/DSA De heer J. ter Haar, branchemanager De heer W. Ummels, competentiemanager Ondernemingsraad De heer P. Kok, voorzitter De heer L. Borms De heer D. van der Horst De heer J. van den Wijngaarden Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

18 Bijlage 3 Paritaire commissie en sectorcommissies Paritaire commissie Voorzitter: De heer K. Hoogendijk Leden namens het onderwijs: Mevrouw A. van den Berg-Ram, ROC Zadkine De heer C. Dijks, Deltion College Zwolle Mevrouw D. Verdier, SintLucas Boxtel Leden namens de sociale partners: De heer E. Kruiderink, namens de werkgevers gezondheidstechnische beroepen Mevrouw C.J. Beijersbergen, namens de werkgevers creatief-technische beroepen (plaatsvervangend voorzitter) Langdurige vacature namens de werknemers Adviseur namens hbo: De heer R. Overdiep, Fontys Paramedische Hogeschool Adviseur namens vmbo: De heer J. de Kruijf, (Stichting Platforms VMBO) Namens de SVGB: Mevrouw J.C. Doest, de heer W. de Vries en de heer J. ter Haar (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie Audiciens Namens de branche: De heer V. Goedhart (voorzitter) De heer E. de Boer De heer R. van Gorkum De heer A.A.C. Janssen Mevrouw W. Kocks Namens het onderwijs: De heer C. Bliekendaal De heer R. Groen De heer M. Cuperus Mevrouw H. Sanchez- van Gorsel Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer F. Hess (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie Creatief Vakman Namens de branche: Mevrouw B. Teulings (voorzitter) Mevrouw S. Dekker Mevrouw A. Eradus Mevrouw A. Hollander De heer A.J. Weijsters Mevrouw S. Rowold Namens het onderwijs: Mevrouw H. van Baarsen Mevrouw L. Coelen De heer R. Heij De heer L. van Rens De heer R. Roebroek Mevrouw W. van Bijnen (adviseur) Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer B. Toolsema (ambtelijk secretaris) Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

19 Sectorcommissie Goud- en zilversmeden, juweliers en uurwerkmakers Namens de branche: Mevrouw B. Keizer (voorzitter) De heer F.T.M. Hünteler De heer J. Milikan De heer W.M. Nijman De heer J.W van Vliet Namens het onderwijs: De heer J. de Koning De heer A.H. Mink Mevrouw D. Teng- Sarailhe De heer P. Schouten Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer B. Toolsema (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie Medewerker Steriele Medische Hulpmiddelen Namens de branche: De heer P. Belgraver (voorzitter) Mevrouw J. Smit Namens het onderwijs: Mevrouw K. Smit Mevrouw H. van Leening Mevrouw M. Coppelmans Adviseur: De heer R. Beck Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw M. Soppe (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie Optiek Namens de branche: De heer J. Goud (voorzitter) De heer A.A.C. Janssen De heer T. Oomes Mevrouw B. Wieman-de Wit De heer D. Zotter Namens het onderwijs: Mevrouw H. Sanchez- van Gorsel De heer A. de Jongh Mevrouw M. Onderwater De heer W. Roos De heer H. Obbink Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw C. Janssen (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie OSLO (Schoenen, Lederwaren, Orthopedie) Namens de branche: De heer J.T.M. Haagen (voorzitter) De heer C. van Dalen De heer G.J. Heemskerk De heer H. Heine, De heer R. Jansen Namens het onderwijs: Mevrouw L. van Dijk De heer L.J.B.M. Klaus Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw A. Postma (ambtelijk secretaris) Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni

20 Sectorcommissie Pianotechniek Namens de branche: De heer P. van Haren (voorzitter) De heer J.J.M. van Hartevelt De heer F. Pietjouw Namens het onderwijs: De heer B.R. Hoogerdijk De heer S. Jorritsma Mevrouw C. Kelderman Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en de heer M. Jansen (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie Tandtechniek Namens de branche: De heer N.J.C. Eikmans (voorzitter) De heer S. Lowenthal De heer T. Klaassen De heer A. Maters De heer A.L. van Raalten Namens het onderwijs: De heer S. van Erkel De heer W. Krause De heer M. Bosma Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw R. Krouwel (ambtelijk secretaris) Sectorcommissie TOA Namens de branche: De heer C. Sterk (voorzitter) Mevrouw C. Brons Mevrouw R. Kaper-Bongers Namens het onderwijs: De heer R.P.L. Wisse De heer A. de Jongh De heer H. Obbink Namens de SVGB: De heer J. ter Haar en mevrouw C.H.P.G. Janssen (ambtelijk secretaris) Jaarverslag SVGB vastgesteld door het bestuur op 26 juni