Ballastloos spoor: stil?!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ballastloos spoor: stil?!"

Transcriptie

1 Ballastloos spoor: stil?! dr.ir. Ard Kuijpers M+P Raadgevende ingenieurs bv 1 bijeenkomst innovatieplatform rail

2 Inhoud presentatie Statements Geluidopwekking bij ballastloos spoor Geluidbeheersing bij ballastloos spoor Effecten van constructieparameters Innovaties Conclusies 2 bijeenkomst innovatieplatform rail

3 Statements De geluideisen van ballastloos spoor zijn te beheersen met kennis van het dynamisch en akoestisch gedrag Met innovatie kan ballastloos spoor stiller worden dan conventioneel ballastspoor 3 bijeenkomst innovatieplatform rail

4 Excitatie: gecombineerde ruwheid Responsie: trillingen in wiel, rail en onderbouw Resultaat: rolgeluid rolgeluid Opwekking rolgeluid draairichting wielruwheid trillingsvoortplanting railruwheid 4 bijeenkomst innovatieplatform rail

5 Wiel: Modaal trillingsgedrag Ongedempt Effectieve afstraling bij hogere frequenties Rail: Analyse geluidsproductie met TWINS Niet modaal trillingsgedrag (lopende golven) Spectrumvorm bepaald door contactkracht Medium gedempt Dwarsligger: Laagfrequente aanstoting Zwaar en sterk gedempt 5 bijeenkomst innovatieplatform rail

6 Model geluidopwekking bovenbouw dynamica railruwheid responsie rail afstraling rail Σ wiel/rail interactie contactkrachten responsie dwarsligger /betonplaat afstraling dwarsligger /betonplaat Σ geluid overdracht geluid immissie wielruwheid responsie wiel afstraling wiel wiel dynamica 6 bijeenkomst innovatieplatform rail

7 Beïnvloedbaar door bovenbouwontwerp bovenbouw dynamica railruwheid responsie rail afstraling rail Σ wiel/rail interactie contactkrachten responsie dwarsligger /betonplaat afstraling dwarsligger /betonplaat Σ geluid overdracht geluid immissie wielruwheid responsie wiel afstraling wiel wiel dynamica 7 bijeenkomst innovatieplatform rail

8 Typen spoorconstructies Ballastspoor Ingegoten verende dwarsligger Ingegoten dwarsligger Ingegoten spoorstaaf 8 bijeenkomst innovatieplatform rail

9 Waarom meer geluid bij ballastloos spoor? Lagere afstanddemping rail, dus grotere geluidafstraling rail Geen absorptie-effect van ballast Totaal effect +2 tot +5 db(a) afh. van spoorsysteemtype 9 bijeenkomst innovatieplatform rail

10 Geluidtoename door hogere railbijdrage TWINS: verschil ballast 240 km/h: Hz ballast spoor ballastloos (Rheda) spoor totaal wiel rail/ baseplate dwarsligger/ betonplaat 10 bijeenkomst innovatieplatform rail

11 Ontwerpparameters geluid Dynamische gedrag rail(bevestiging) Meeverende massa Stijfheid/demping Ingegoten: eigenschappen gietmassa Discrete oplegging: eigenschappen baseplate Spoorstaaftype Geometrie afstralend deel constructie Aanwezigheid absorptiemateriaal 11 bijeenkomst innovatieplatform rail

12 Verschil ballast ingegoten spoorstaaf L p,uic 54 beton kaal -L p,uic 54 ballast [db(a)] Goederen (Best) ICR (Best) ICR (Best) Goederen (Deurne) Goederen ICR (Deurne) (Deurne) ICR (Deurne) frequentie [Hz] Toename geluid Hz: Deurne +2,5 db(a) Best tot +5 db(a)! Groot verschil tussen Deurne en Best: gietmassa Toename >1000 Hz Best: andere oorzaak 12 bijeenkomst innovatieplatform rail

13 Verschil spoorstaaf UIC54 SA UIC54 UIC54 ingegoten SA42 SA42 ingegoten UIC54 ballast UIC54 ballast L p,testvak [db(a)] frequentie [Hz] Duidelijk onderscheid in railbijdrage Geluidreductie 3-6 db(a) afh. van voertuigtype 13 bijeenkomst innovatieplatform rail

14 Verschil absorberend vs. kaal 5 absorptie tussen + scherm absorptie tussen/naast absorptie tussen absorptietussen+ scherm absorptie tussen/naast absorptie tussen L p,testvak -L p,uic 54 kaal beton [db(a)] Werkzaam boven 250 Hz frequentie [Hz] Wisselde resultaten: 2-6 db(a) reductie 14 bijeenkomst innovatieplatform rail

15 Nadelig voor geluid Lage afstandsdemping rail Lage dynamische stijfheid oplegging/gietmassa Lage meeverende massa Vrij zicht op de spoorstaaf Reflecterende ondergrond 15 bijeenkomst innovatieplatform rail

16 Hoge afstandsdemping rail Geluidarm ontwerpen (I) Hoge dynamische stijfheid oplegging/gietmassa MN 30 MN 40 MN 70 MN L Aeq [db] toename stijfheid baseplate pad octave band frequency [Hz] 16 bijeenkomst innovatieplatform rail

17 Hoge afstandsdemping rail Voldoende meeverende massa Gedempte dwarsligger Geïntegreerde raildemper Geluidarm ontwerpen (II( II) kurkrubber met gunstige dynamische eigenschappen 17 bijeenkomst innovatieplatform rail

18 Afgeschermde spoorstaaf Kleinere trog gietmassa Geluidarm ontwerpen (III( III) Mini -minischermen 18 bijeenkomst innovatieplatform rail

19 Aanbrengen absorptie Geluidarm ontwerpen (IV( IV) 19 bijeenkomst innovatieplatform rail

20 Innovaties Bijvoorbeeld Railvorm: SA42, Balfour Beatty Optimale respons en afstraling Gedempte dwarsligger: AIFF Toename raildemping bij behoud comfort en mechanische belasting Baseplate pad met (ontworpen) frequentieafhankelijke dynamische stijfheid Toename raildemping bij behoud comfort en mechanische belasting Infraspeed: optimaal akoestisch ontwerp Rheda2000, gelijkwaardig aan ballastspoor 20 bijeenkomst innovatieplatform rail

21 Conclusies De spoortechnische voordelen van ballastloos spoor kunnen gecombineerd worden met behoud/verbetering van de geluidsituatie Geluid dient daarvoor direct te worden meegenomen bij het ontwerp Voor de engineering van de parameters is een gevalideerd TWINS/RIM model ter beschikking Enkele experimentele bevindingen verdienen aanvullende studie 21 bijeenkomst innovatieplatform rail

Wat & Hoe Ballastloos spoor. Bijeenkomst innovatieplatform rail 22 juni 2004 Kimmo Oostermeijer

Wat & Hoe Ballastloos spoor. Bijeenkomst innovatieplatform rail 22 juni 2004 Kimmo Oostermeijer Wat & Hoe Ballastloos spoor Bijeenkomst innovatieplatform rail 22 juni 2004 Kimmo Oostermeijer LEESWIJZER Deze presentatie heeft als doel een discussie over de voors- en tegens van ballastloos spoor te

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN EN REIKWIJDTE REKEN- EN MEETVOORSCHRIFT RAIL. Michael Dittrich, TNO NAG-dag 21 juni 2017

ONTWIKKELINGEN EN REIKWIJDTE REKEN- EN MEETVOORSCHRIFT RAIL. Michael Dittrich, TNO NAG-dag 21 juni 2017 ONTWIKKELINGEN EN REIKWIJDTE REKEN- EN MEETVOORSCHRIFT RAIL Michael Dittrich, TNO NAG-dag 21 juni 2017 2 OVERZICHT Ontwikkeling en reikwijdte RMV Rail Toekomstige ontwikkelingen spoor Kennis- en internationale

Nadere informatie

band/wegdekgeluid: mechanismen en modelvorming

band/wegdekgeluid: mechanismen en modelvorming band/wegdekgeluid: mechanismen en modelvorming dr. ir. Ard Kuijpers M+P Raadgevende ingenieurs bv SilentRoads symposium 27 april 2004 1 Inhoud Opwekking van band/wegdekgeluid Mechanische processen Aerodynamische

Nadere informatie

Kosten en baten stille wegdekken

Kosten en baten stille wegdekken Kosten en baten stille wegdekken Jan Hooghwerff (M+P) Congres Stiller op Weg Weg Verkeerslawaai! 2012 Mening 1 De reductie van stil asfalt bij lage snelheid (50 km/u) is maar heel beperkt. Toepassen van

Nadere informatie

Spoorweggeluid wat betekent Europa voor Nederland?

Spoorweggeluid wat betekent Europa voor Nederland? 17-12-2015 07:30 Spoorweggeluid wat betekent Europa voor Nederland?, TNO NSG-bijeenkomst Railverkeer en geluid Utrecht, 16 december 2015 2 Inhoud Huidige issues EU beleid EU wetgeving (END, TSI) EU R&D:

Nadere informatie

Lawaai spoorbruggen hoe verder in CNOSSOS GTL 2016

Lawaai spoorbruggen hoe verder in CNOSSOS GTL 2016 Lawaai spoorbruggen hoe verder in CNOSSOS GTL 2016 Inhoud Probleemstelling Classificatie toeslagen in geluidregister Kloppen die toeslagen een beetje? Bruggen in de reken- en meetmethode Alternatieve classificatie?

Nadere informatie

Duurzaam spoor op het spoor

Duurzaam spoor op het spoor Duurzaam spoor op het spoor Aanpak verzakkingen & trillingen; Onderzoek TU Delft Michaël Steenbergen Assistant Professor Railway Engineering Technische Universiteit Delft Innorail workshop, 28 september

Nadere informatie

Geluidschermen: integraal beoordelen

Geluidschermen: integraal beoordelen Geluid Trillingen Luchtkwaliteit 9 november 2010 M+P raadgevende ingenieurs Fons Peeters Geluidschermen Zeer veel gebruikte maatregel om geluidhinder te beperken +Effectief - Barrière werking - Eenzijdig

Nadere informatie

Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur. ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs

Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur. ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs Stil wegdek en actieplannen: 21 februari 2008 1 Onderwerpen inzichten en gegevens uit verschillende

Nadere informatie

Evaluatie van de geluidemissie van de HSL-Zuid (dienstregeling september 2009)

Evaluatie van de geluidemissie van de HSL-Zuid (dienstregeling september 2009) TNO-rapport MON-RPT-033-DTS-2009-03096 Evaluatie van de geluidemissie van de HSL-Zuid (dienstregeling september 2009) Publieke sector Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD Delft www.tno.nl T +31 15 269 20

Nadere informatie

HSL Zuid. Inventarisatie aanvullende geluidsmaatregelen. voor ProRail. 7 januari 2011

HSL Zuid. Inventarisatie aanvullende geluidsmaatregelen. voor ProRail. 7 januari 2011 HSL Zuid Inventarisatie aanvullende geluidsmaatregelen voor ProRail 7 januari 2011 HSL Zuid: Inventarisatie aanvullende geluidsmaalregelen 2011 L1oyd's Register Raîl Europe B.v. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Geluid van klinkers: de onderste steen boven

Geluid van klinkers: de onderste steen boven Geluid van klinkers: de onderste steen boven Ronald van Loon (M+P) 12 APRIL 2018 PA N D AV E R B L I J F - R H E N E N Klinkers of beter nog: elementenverharding Meest toegepaste wegverharding binnen de

Nadere informatie

Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek?

Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek? Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek? Bert Peeters M+P Het USW project innovatieproject van Rijkswaterstaat doel: 10 db(a) geluidreductie (C initieel ) 7 jaar civieltechnische levensduur fase 1: proefplaten

Nadere informatie

Projectnummer: D Opgesteld door: ir. Luc Cartigny. Ons kenmerk: :B. Kopieën aan: Merijn van Essen

Projectnummer: D Opgesteld door: ir. Luc Cartigny. Ons kenmerk: :B. Kopieën aan: Merijn van Essen MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Stationsplein 18d Postbus 1632 6201 BP Maastricht Tel 043 3523 311 Fax 043 3639 961 www.arcadis.nl Onderwerp: TVM; akoestische beoordeling Maastricht, 27 augustus 2012 Van: ir.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 22 026 Nederlands deel van een hogesnelheidsspoorverbinding Amsterdam Brussel Parijs en Utrecht Arnhem Duitse grens Nr. 306 BRIEF VAN DE MINISTER

Nadere informatie

Exciting vibrations: usefull or annoying?

Exciting vibrations: usefull or annoying? Exciting vibrations: usefull or annoying? Onderzoekseminarie KHBO - KATHO Stijn Debruyne Departement Industriële wetenschappen en technologie, KHBO Inhoud Wat is een trilling? Modale analyse in een notendop.

Nadere informatie

Geluidschermen: Realisatie en Regelgeving

Geluidschermen: Realisatie en Regelgeving M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Geluidschermen: Realisatie en Regelgeving Fons Peeters M+P Raadgevende ingenieurs GTL 2015 4 november 2015 2 Geluidschermen: Realisatie en Regelgeving uitvoering

Nadere informatie

Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken

Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken Wat dragen geluidarme wegdekken bij in saneringsprojecten? Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs 2 Ineiding

Nadere informatie

Geluidreductie van de pilotmaatregelen aan het HSL spoor in Lansingerland

Geluidreductie van de pilotmaatregelen aan het HSL spoor in Lansingerland TNO-rapport TNO 2013 R11091 Geluidreductie van de pilotmaatregelen aan het HSL spoor in Lansingerland Oude Waalsdorperweg 63 2597 AK Den Haag Postbus 96864 2509 JG Den Haag www.tno.nl T +31 88 866 10 00

Nadere informatie

Akoestische ontwikkeling banden

Akoestische ontwikkeling banden Akoestische ontwikkeling banden Jan Leyssens Goodyear Technical Center Luxembourg SilentRoads symposium 27 April 2004 1 Agenda Bandengeluid : wettelijke en klant-specifieke vereisten Ontstaan van banden

Nadere informatie

Actualiteiten stille wegdekken. Jan Hooghwerff (M+P) Saneringsdag 2012

Actualiteiten stille wegdekken. Jan Hooghwerff (M+P) Saneringsdag 2012 Jan Hooghwerff (M+P) Saneringsdag 2012 Wat is belangrijk om te weten? In 2012 zijn heel veel nieuwe onderzoeksresultaten beschikbaar gekomen Nieuwe RMG2012 en wegdekken Gevolgen voor de praktijk Waar vind

Nadere informatie

Het Innovatieprogramma geluid voor weg- en spoorverkeer

Het Innovatieprogramma geluid voor weg- en spoorverkeer Het Innovatieprogramma geluid voor weg- en spoorverkeer Ingrid Schrauwen, Jan Hooghwerff, Gilles Janssen Drs. Ingrid Schrauwen is werkzaam bij Bureau Adviseurs van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Nadere informatie

De stille verkeersbrug

De stille verkeersbrug Wybo Gardien, 4 november 2015, Expo Hoevelaken Phlip van den Dool, Herke Stuit, Kareen Gasparotto (Movares), WillemJan van Vliet (RWS) Inhoud presentatie Waarom een stille verkeersbrug? Reken- en meetvoorschrift

Nadere informatie

Tonaal geluid bij vrachtverkeer

Tonaal geluid bij vrachtverkeer Tonaal geluid bij vrachtverkeer Over de bron, de techniek en de relevantie Gijsjan Blokland (M+P) 12 APRIL 2018 PA N D AV E R B L I J F - R H E N E N CASE Stelling: toepassing van een dunne deklaag met

Nadere informatie

Geluidmonitoring van wegdekken voor de bepaling van het tijdgedrag van akoestische èn civieltechnische eigenschappen

Geluidmonitoring van wegdekken voor de bepaling van het tijdgedrag van akoestische èn civieltechnische eigenschappen Geluidmonitoring van wegdekken voor de bepaling van het tijdgedrag van akoestische èn civieltechnische eigenschappen Chiel Roovers, Wim van Keulen en Ard Kuijpers Ir. M.S. Roovers, ir. W. van Keulen en

Nadere informatie

Bepalingsmethoden van schermeigenschappen

Bepalingsmethoden van schermeigenschappen M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Bepalingsmethoden van schermeigenschappen Wout Schwanen NSG-bijeenkomst geluidschermen 6 september 2016 2 Schermen als geluidmaatregel Geluidschermen Vaak

Nadere informatie

Monitoring Stille Wegdekken

Monitoring Stille Wegdekken Monitoring Stille Wegdekken Chiel Roovers, Wim van Keulen en Ard Kuijpers Ir. M.S. Roovers, ir. W. van Keulen en dr. ir. A.H.W.M. Kuijpers zijn als adviseur werkzaam bij de vakgroep Verkeer en Vervoer

Nadere informatie

GELUIDSSCHERMEN VOOR WEGEN: Europese normalisatie en CE-markering

GELUIDSSCHERMEN VOOR WEGEN: Europese normalisatie en CE-markering GELUIDSSCHERMEN VOOR WEGEN: Europese normalisatie en CE-markering 13 dec. 2006 Geluidsschermen van beton Gontrain MAIRESSE Ronveaux GELUIDSSCHERMEN IN BETON Gontran MAIRESSE Ingénieur d affaires Ronveaux

Nadere informatie

RECTIFICATIES. (Publicatieblad van de Europese Unie L 168 van 1 juli 2015)

RECTIFICATIES. (Publicatieblad van de Europese Unie L 168 van 1 juli 2015) L 5/35 RECTIFICATIES Rectificatie van Richtlijn (EU) 2015/996 van de Commissie van 19 mei 2015 tot vaststelling van gemeenschappelijke bepalingsmethoden voor lawaai overeenkomstig Richtlijn 2002/49/EG

Nadere informatie

Een nieuwe brug is een stille brug

Een nieuwe brug is een stille brug Een nieuwe brug is een stille brug Thema: Akoestiek: met uitsterven bedreigd? Erik de Graaff (M+P) Van Gogh, Arles 1888 Inhoudsopgave Wat is er aan de hand? Welke oplossingen hebben we nu al beschikbaar?

Nadere informatie

Resultaten nachtelijke passage week 33 en 34

Resultaten nachtelijke passage week 33 en 34 Resultaten geluid en trillingen in de weken 33 en 34 ten gevolge van trampassages Status definitief Versie 003 Rapport M.2014.1275.02.R001 Datum 5 november 2018 Colofon Opdrachtgever Contactpersoon opdrachtgever

Nadere informatie

Resultaten van geluidmetingen aan geluidarme wegverhardingen in Europa

Resultaten van geluidmetingen aan geluidarme wegverhardingen in Europa Resultaten van geluidmetingen aan geluidarme wegverhardingen in Europa Gijsjan van Blokland, Christiaan Tollenaar en Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs Het project CEDR - Conference of European

Nadere informatie

CNOSSOS en (stille) wegdekken

CNOSSOS en (stille) wegdekken M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen CNOSSOS en (stille) wegdekken Past de Nederlandse methode C wegdek in het nieuwe Europese rekenmodel? Geluid, trillingen en luchtkwaliteit 2016 Bert Peeters

Nadere informatie

Notitie 20092240-03 Bouwplan ringspoorlijn blok 5 te Amsterdam. Toetsingskader en bouwkundige randvoorwaarden m.b.t. omgevingslawaai.

Notitie 20092240-03 Bouwplan ringspoorlijn blok 5 te Amsterdam. Toetsingskader en bouwkundige randvoorwaarden m.b.t. omgevingslawaai. Notitie 20092240-03 Bouwplan ringspoorlijn blok 5 te Amsterdam. Toetsingskader en bouwkundige randvoorwaarden m.b.t. omgevingslawaai. Datum Referentie Behandeld door 16 mei 2012 20092240-03 ir. J. Hardlooper/CVr

Nadere informatie

Nieuw wegdek in de stad: duurzaam en stil

Nieuw wegdek in de stad: duurzaam en stil Nieuw wegdek in de stad: duurzaam en stil Rudi Dekkers Senior Adviseur Business Development InfraLinQ / KWS Infra Nieuw wegdek in de stad: duurzaam en stil Presentatie: Historie stille wegdekken in de

Nadere informatie

Geluids- en trillingsreducerende maatregelen aan Souterrain Tramtunnel Den Haag optimaal afgestemd op de situatie

Geluids- en trillingsreducerende maatregelen aan Souterrain Tramtunnel Den Haag optimaal afgestemd op de situatie Geluids- en trillingsreducerende maatregelen aan Souterrain Tramtunnel Den Haag optimaal afgestemd op de situatie Geluids en trillingshinder in woon- en kantoorgebouwen gelegen nabij verkeerstunnels kan

Nadere informatie

Geluidemissiemeting van aangepaste Priorijtuigen op het HSL-spoor

Geluidemissiemeting van aangepaste Priorijtuigen op het HSL-spoor Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD Delft TNO-rapport MON-RPT-2010-01634 Geluidemissiemeting van aangepaste Priorijtuigen op het HSL-spoor www.tno.nl T +31 15 269 20 00 F +31 15 269 21 11 info-ient@tno.nl

Nadere informatie

Onderzoek: het beste spoor naar strak spoor. dr. ir. Paul Hölscher

Onderzoek: het beste spoor naar strak spoor. dr. ir. Paul Hölscher Onderzoek: het beste spoor naar strak spoor dr. ir. Paul Hölscher 1 oktober 2018 Overzicht: twee onderzoeken 1. Risicokaart spoorzakking Bruno Coelho rol van stijfheid ondergrond en baan op zakkingen (zakkingen

Nadere informatie

Wegverkeergeluid bij voegovergangen

Wegverkeergeluid bij voegovergangen 1/8 Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs ronaldvanloon@mp.nl, Wolfskamerweg 47, Vught Nico Booij Rijkswaterstaat Bouwdienst nico.booij@rws.nl, Griffioenlaan 2, Utrecht Samenvatting Wanneer een voertuig

Nadere informatie

Realistische absorptie-factoren voor geluidschermen. WillemJan van Vliet - RWS Fons Peeters - M+P Arno Eisses - TNO

Realistische absorptie-factoren voor geluidschermen. WillemJan van Vliet - RWS Fons Peeters - M+P Arno Eisses - TNO Realistische absorptie-factoren voor geluidschermen WillemJan van Vliet - RWS Fons Peeters - M+P Arno Eisses - TNO 6 november 2013 Overzicht Probleem beschrijving Aanpak voor realistische absorptie getallen

Nadere informatie

Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen

Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen R.J. Dekkers KWS Infra B.V. ir. J.H. Dijkink KWS Infra B.V. drs. ing. C.C. Tollenaar M+P raadgevende ingenieurs Samenvatting KWS heeft ruim tien jaar ervaring

Nadere informatie

Waarom zijn stille dunne deklagen zo stil?

Waarom zijn stille dunne deklagen zo stil? 1/6 Ing. Ronald van Loon, Dr.ir. Ard Kuijpers (RonaldVanLoon@mp.nl, ArdKuijpers@mp.nl ) M+P - Raadgevende ingenieurs Wolfskamerweg 47, 5262 ES Vught, 073-6589050 www.mp.nl Een nieuw fenomeen op de weg

Nadere informatie

Reken- en meetvoorschrift geluid 2012

Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 Jan Hooghwerff (M+P) Schakeldag 2012 Agentschap NL Inhoud Geluidwetgeving Reken- en meetvoorschriften Bijlage IV Railverkeer Bijlage III Wegverkeer Methode Cwegdek

Nadere informatie

Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis

Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis M+P www.mp.nl Onderdeel van Müller-BBM groep Mensen met oplossingen Geluidsspectrum maatgevend voor hinder binnenshuis Congres Geluid Trillingen en Luchtkwaliteit - 2018 ir. Theodoor Höngens 2 Wat vooraf

Nadere informatie

Meet- en Rekenmethoden Wegdekakoestiek

Meet- en Rekenmethoden Wegdekakoestiek Meet- en Rekenmethoden Wegdekakoestiek Chiel Roovers M+P Raadgevende ingenieurs bv SilentRoads symposium 27 April 2004 1 Geluidbeleid Balans tussen kwaliteit van de leefomgeving (stilte, rust) en transportbehoefte

Nadere informatie

Dynamische nadelige effecten van trillingsreducerende maatregelen. Aanvulling Maatregelcatalogus spoortrillingen

Dynamische nadelige effecten van trillingsreducerende maatregelen. Aanvulling Maatregelcatalogus spoortrillingen Dynamische nadelige effecten van trillingsreducerende maatregelen Aanvulling Maatregelcatalogus spoortrillingen Dynamische nadelige effecten van trillingsreducerende maatregelen Aanvulling Maatregelcatalogus

Nadere informatie

Luidheid bij Belgische wegverhardingen. Barbara Vanhooreweder Agentschap Wegen en Verkeer Vlaamse Overheid

Luidheid bij Belgische wegverhardingen. Barbara Vanhooreweder Agentschap Wegen en Verkeer Vlaamse Overheid Luidheid bij Belgische wegverhardingen Barbara Vanhooreweder Agentschap Wegen en Verkeer Vlaamse Overheid Inhoud Overzicht soorten wegverhardingen Geluidsmeetcampagne: methode en resultaten Geluidseisen

Nadere informatie

Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat?

Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat? Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat? Jan Hooghwerff M+P - Raadgevende ingenieurs bv Berry Bobbink Provincie Gelderland Ysbrand Wijnant Universiteit Twente / 4Silence Eric de

Nadere informatie

Bepaling van dyn. eigenschappen

Bepaling van dyn. eigenschappen Bepaling van dyn. eigenschappen Human Induced Vibration of Steel Structures 1/10/008 RFS-CT-007-00033 Dynamische eigenschappen Technieen Niveau 1 Bepaling van modale parameters tbv calibratie numeriee

Nadere informatie

Oplossingen voor geluidhinder van stalen bruggen door slimme aanpak snel gevonden!

Oplossingen voor geluidhinder van stalen bruggen door slimme aanpak snel gevonden! Oplossingen voor geluidhinder van stalen bruggen door slimme aanpak snel gevonden! drs. ing. Christiaan Tollenaar M+P ir. Erik de Graaff M+P Samenvatting Geluidhinder van wegverkeer wordt in Nederland

Nadere informatie

VTN: een nieuwe meet- en analysemethode voor bronscheiding bij railverkeersgeluid

VTN: een nieuwe meet- en analysemethode voor bronscheiding bij railverkeersgeluid nederlands akoestisch genootschap NAG journaal nr. 166 juni 2003 VTN: een nieuwe meet- en analysemethode voor bronscheiding bij railverkeersgeluid dr. E. Verheijen, dott. ing. M. Paviotti, ir. E. van Haaren

Nadere informatie

Geluidemissiemetingen aan V250 en Thalys treinen op HSL Rheda- en ballastspoor

Geluidemissiemetingen aan V250 en Thalys treinen op HSL Rheda- en ballastspoor TNO-rapport MON-RPT-2010-03023 Geluidemissiemetingen aan V2 en Thalys treinen op HSL Rheda- en ballastspoor Stieltjesweg 1 Postbus 155 20 AD Delft The Netherlands www.tno.nl T +31 88 866 20 00 F +31 88

Nadere informatie

Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp.

Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp. 1/8 Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp.nl Samenvatting Door M+P Raadgevende Ingenieurs is een onderzoek uitgevoerd

Nadere informatie

Fundatieblok stoomturbine en generator

Fundatieblok stoomturbine en generator Fundatieblok stoomturbine en generator Nynke Vollema Inhoud presentatie Algemeen Aandachtspunten ontwerp Modellering in DIANA Dynamische analyse Statische analyse Algemeen Betonblok 21 m x 7 m dikte min.

Nadere informatie

Akoestische aspecten bij het ontwerp van hoge glasoverkapte ruimten

Akoestische aspecten bij het ontwerp van hoge glasoverkapte ruimten Symposium IBPSA 11 December 2003 Akoestische aspecten bij het ontwerp van hoge glasoverkapte ruimten Marcelo Blasco WTCB Glasoverkapte ruimtes (atria) In: Musea / Expo Kantoorgebouwen Publieke gebouwen

Nadere informatie

Meetfout en spreiding bij geluidmetingen aan treinen door onbemande geluidmeetposten

Meetfout en spreiding bij geluidmetingen aan treinen door onbemande geluidmeetposten nederlands akoestisch genootschap NAG journaal nr. 183 september 2007 Meetfout en spreiding bij geluidmetingen aan treinen door onbemande geluidmeetposten Edwin Verheijen dbvision, Vondellaan 104, 3521

Nadere informatie

Best of both worlds! Licht & Akoestiek. Ir. Theodoor Höngens

Best of both worlds! Licht & Akoestiek. Ir. Theodoor Höngens Best of both worlds! Licht & Akoestiek Ir. Theodoor Höngens even voorstellen... 2 3 akoestiek? 4 akoestiek? 5 akoestiek? 6 akoestiek? akoestiek: 1. de leer van het geluid 2. de eigenschappen van een ruimte

Nadere informatie

We werken aan een beter leefmilieu

We werken aan een beter leefmilieu M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Akoestische eisen Bouwbesluit Controle metingen praktijk Reduceren bouwfouten ir. Sara Vellenga-Persoon 2 Wetgeving Adviseren - Meten Even voorstellen We

Nadere informatie

Monitoring van bouwlawaai

Monitoring van bouwlawaai Monitoring van bouwlawaai geluidhindermiddag 10 maart 2009 Carel Ostendorf www.chri.nl Cauberg-Huygen 5 vestigingen in Nederland 170 medewerkers Adviezen op het gebied van milieu en bouwfysica waaronder

Nadere informatie

Geluidmaatregelen HSL

Geluidmaatregelen HSL Geluidmaatregelen HSL Van Auteur ProRail Chiel Roovers, Rob den Boer, Sijtske Donkervoort-Karssen, Bas Oosthoek Kenmerk Versie 2.2 P1216779 Datum 24-09-2015 Geluidmaatregelen HSL versie 2.2.doc Bestand

Nadere informatie

Geluidlek van TivoliVredenburg. wat leren we ervan? Arnold Koopman Eddy Gerretsen Sven Lentzen

Geluidlek van TivoliVredenburg. wat leren we ervan? Arnold Koopman Eddy Gerretsen Sven Lentzen Geluidlek van TivoliVredenburg wat leren we ervan? Arnold Koopman Eddy Gerretsen Sven Lentzen Inhoud Over het gebouw Over het lek Over de oplossing Bouwende partijen, HH Architecten Zonneveld Ingenieurs

Nadere informatie

FLEXIDAL RUBBER Bosstraat 20 9880 AALTER

FLEXIDAL RUBBER Bosstraat 20 9880 AALTER Akoestische rubberstrips Acoustrip730 10 mm zacht type technische fiche: klik hier Stywall S10 ADM 10 mm hard type technische fiche: klik hier Stywall AD 6 mm hard type technische fiche: klik hier Stywall

Nadere informatie

TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN VAN BETON IN DE RAILINFRA

TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN VAN BETON IN DE RAILINFRA Coenraad ESVELD Page 1 TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN VAN BETON IN DE RAILINFRA Coenraad Esveld Hoogleraar Railbouwkunde, TU Delft Revised: 7 September 1998 Figuren 1 Traditionele spoorconstructie 2 Traditionele

Nadere informatie

Hinder van geluid vrachtverkeer: waarom en wat kun je er aan doen?

Hinder van geluid vrachtverkeer: waarom en wat kun je er aan doen? Hinder van geluid vrachtverkeer: waarom en wat kun je er aan doen? Peter van Hinthem Heijmans Stijn Verkuilen Heijmans Judith Doorschot M+P - Raadgevende ingenieurs bv Samenvatting Maatregelen tegen verkeersgeluid

Nadere informatie

Een jaar monitoring van het proefvak trambaan ERIA in Den Haag

Een jaar monitoring van het proefvak trambaan ERIA in Den Haag Een jaar monitoring van het proefvak trambaan ERIA in Den Haag M.F.C. van de Ven TU Delft Weg- en Railbouwkunde J. Moraal TU Delft Weg- en Railbouwkunde Stuurgroep ERIA project Heijmans, KWS, Bolidt, CROW,

Nadere informatie

MEETRAPPORT. Meting trillingen vanwege railverkeer bij woningbouwlocatie Knopenfabriek aan de Wallerstraat te Nijkerk

MEETRAPPORT. Meting trillingen vanwege railverkeer bij woningbouwlocatie Knopenfabriek aan de Wallerstraat te Nijkerk M+P - raadgevende ingenieurs Müller-BBM groep geluid trillingen lucht bouwfysica Visserstraat 50, Aalsmeer Postbus 344 1430 AH Aalsmeer T 0297-320 651 F 0297-325 494 Aalsmeer@mp.nl www.mp.nl MEETRAPPORT

Nadere informatie

Woongeluiden: eisen we genoeg? Presentatie NSG - Gertjan Verbaan @DGMR Adviseurs

Woongeluiden: eisen we genoeg? Presentatie NSG - Gertjan Verbaan @DGMR Adviseurs Woongeluiden: eisen we genoeg? Presentatie NSG - Gertjan Verbaan @DGMR Adviseurs Voorbeeld van geluid 2 Wat blijft er over? 3 Percentage gehinderden 4 Relatie met geluidisolatie Onderzoek RIGO 1997 sociale

Nadere informatie

Opgesteld door, telefoonnummer Gerrit Frederiks (gemeente Nijmegen, afdeling milieu, bureau Geluid & Lucht)

Opgesteld door, telefoonnummer Gerrit Frederiks (gemeente Nijmegen, afdeling milieu, bureau Geluid & Lucht) Directie Grondgebied Milieu Geluid & Lucht Registratienummer / datum PRS2007494 / 12 augustus 2011 Opgesteld door, telefoonnummer Gerrit Frederiks (gemeente Nijmegen, afdeling milieu, bureau Geluid & Lucht)

Nadere informatie

Geluid van de HSL-Zuid: Meten is weten

Geluid van de HSL-Zuid: Meten is weten HSL Regio Breda Geluid van de HSL-Zuid: Meten is weten Aan: Van: De Minister van Infrastructuur en Milieu De leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Stichting Geen Gehoor HSL Regio Breda Breda, 15

Nadere informatie

Schoolgebouwen kunnen beter met een goed akoestisch ontwerp

Schoolgebouwen kunnen beter met een goed akoestisch ontwerp M+P - raadgevende ingenieurs Müller-BBM groep geluid trillingen lucht bouwfysica Schoolgebouwen kunnen beter met een goed akoestisch ontwerp Ir. Theodoor Höngens Ir. Sara Persoon 1 M+P raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Trilling en demping in de Zouthavenbrug

Trilling en demping in de Zouthavenbrug Congres Geluid, Trillingen en Luchtkwaliteit Trilling en demping in de Zouthavenbrug A.A. van de Griend 9 november 2005 voetgangersbrug lichte gelaste stalen constructie lengte 61 m 19 ruimtelijke spanten

Nadere informatie

TNO Industrle en Technlek

TNO Industrle en Technlek TNO Industrle en Technlek Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD Delft MON-RPT-2010-00055 Evaluatie van de geluidemissie van hogesnelheidsmaterieel (Thalys) op de HSL-Zuid (dienstregeling december 2009) Datum

Nadere informatie

Hoe belangrijk is lineaire algebra voor akoestiek en omgekeerd?

Hoe belangrijk is lineaire algebra voor akoestiek en omgekeerd? Hoe belangrijk is lineaire algebra voor akoestiek en omgekeerd? 9 februari 2007 Overzicht 1 Situering 2 Numerieke simulatie 3 Gedempt massa-veersysteem 4 Numerieke simulaties voor trillingen 5 Versnellingstechnieken

Nadere informatie

Ontwikkeling geluidmaatregelen wegverkeer

Ontwikkeling geluidmaatregelen wegverkeer Ontwikkeling geluidmaatregelen wegverkeer Innovaties en het RMG WillemJan van Vliet GPO Even voorstellen WillemJan van Vliet Onderzoeker Geluid en trillingen TNO 1986-2003 Adviseur Geluid 2003 nu Adviseur

Nadere informatie

Hoorcollege geluidsoverlast: Hoe hou je herrie uit de tuin?

Hoorcollege geluidsoverlast: Hoe hou je herrie uit de tuin? Hoorcollege geluidsoverlast: Hoe hou je herrie uit de tuin? Tuinprofessionaldagen 2017 Inhoudsopgave Inleiding Introductie Wat is geluid Basisbegrippen: frequentie en golflengte Verandering geluidsspectrum

Nadere informatie

Akoestische absorptie en diffusiteit

Akoestische absorptie en diffusiteit Mensen met oplossingen M+P MBBM groep www.mp.nl Rapport Wonderwall Wandelementen Akoestische absorptie en diffusiteit M+P.WON.12.01.1 30 januari 2013 Colofon Opdrachtnemer Opdrachtgever M+P Raadgevende

Nadere informatie

Inventum Spaarpomp - geluid

Inventum Spaarpomp - geluid Inventum Spaarpomp - geluid In het bouwbesluit van 2012 is voor het geluidsdrukniveau in verblijfruimten ten gevolge van systemen zoals de Inventum Spaarpomp de grenswaarde van 30 db(a) als eis opgenomen

Nadere informatie

SBR Trillingsrichtlijn Visiebijeenkomst Actualisatie

SBR Trillingsrichtlijn Visiebijeenkomst Actualisatie SBR Trillingsrichtlijn Visiebijeenkomst Actualisatie 20 november 2012 Introductie Ton Vrouwenvelder TNO Bouw 2 Kernvragen: Wanneer kan het kwaad voor de constructie? Wanneer is het hinder voor personen

Nadere informatie

Vragen aan ProRail n.a.v. bewonersavond Zevenbergen 25/9/17. Reactie ProRail

Vragen aan ProRail n.a.v. bewonersavond Zevenbergen 25/9/17. Reactie ProRail Vragen aan ProRail n.a.v. bewonersavond Zevenbergen 25/9/17 Vraag Algemeen Hebben geluidsschermen en raildempers effect op trillingen (ten positieve of ten negatieve)? Er is ook geen positief effect? Hoe

Nadere informatie

Akoestisch Rapport 1 / 11 VAN MEULENBROEK MILIEUADVIES. Rijperweg HL Sint Maarten. Louis Davidslaan AN Beverwijk tel:

Akoestisch Rapport 1 / 11 VAN MEULENBROEK MILIEUADVIES. Rijperweg HL Sint Maarten. Louis Davidslaan AN Beverwijk tel: VAN MEULENBROEK MILIEUADVIES Akoestisch Rapport Gemaakt voor: Autodemontagebedrijf Jan Pronk Rijperweg 21 1744 HL Sint Maarten Opgesteld door: ing. J.L. van Meulenbroek Louis Davidslaan 17 1948AN Beverwijk

Nadere informatie

Geluidsschermen railverkeer Wierden

Geluidsschermen railverkeer Wierden Geluidsschermen railverkeer Wierden Akoestisch onderzoek in het kader van de voorgenomen plaatsing van geluidsschermen langs de spoortrajecten 140 en 141 te Wierden Beoordeling schermplaatsing Tweede en

Nadere informatie

Reduceren van trillingen en geluid afkomstig van spoorinfrastructuur in een stadsomgeving

Reduceren van trillingen en geluid afkomstig van spoorinfrastructuur in een stadsomgeving Reduceren van trillingen en geluid afkomstig van spoorinfrastructuur in een stadsomgeving Bert Stallaert D2S International bert.stallaert@d2sint.com www.d2sint.com CSJ244, Antwerpen, 26 februari 2015 1

Nadere informatie

Trillingen rond nieuwbouw langs spoor in Nijmegen Noord. Nijmegen Lent Trillingsonderzoek. Versie 2 M R001 Datum 5 april 2017

Trillingen rond nieuwbouw langs spoor in Nijmegen Noord. Nijmegen Lent Trillingsonderzoek. Versie 2 M R001 Datum 5 april 2017 Nijmegen Lent Trillingsonderzoek Status definitief Versie 2 Rapport M.2016.1475.00.R001 Datum 5 april 2017 Colofon Opdrachtgever Contactpersoon Projectmanagement en Ruimtelijke Kwaliteit Postbus 9105 6500

Nadere informatie

Proefproject N19 Turnhout - Kasterlee Visie van Colas Belgium

Proefproject N19 Turnhout - Kasterlee Visie van Colas Belgium Proefproject N19 Turnhout - Kasterlee Visie van Colas Belgium 6 maart 2013 Eric Van den Kerkhof Technisch Directeur Colas Belgium nv 2 Waarom ontwikkelen? Geluidsbronnen Ontwerp geluidsarme lagen Conclusies

Nadere informatie

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra

Acoustics. The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Acoustics The perfect acoustics of a car. Jan Hoekstra Onderwerpen: Wat is geluid? Een stukje theorie. Acoustics. Toepassingen. Vragen? Bedankt. Wat is geluid? Geluid is een verstoring van de atmosfeer

Nadere informatie

Vervolgonderzoek: geluid binnenvaartschepen - Vergelijking diesel en elektrisch varen -

Vervolgonderzoek: geluid binnenvaartschepen - Vergelijking diesel en elektrisch varen - JWG (15) 56 RV/G (15) 55 5 augustus 2015 Or. nl fr/de/nl/en GEMEENSCHAPPELIJKE WERKGROEP WERKGROEP REGLEMENT VAN ONDERZOEK Vervolgonderzoek: geluid binnenvaartschepen - Vergelijking diesel en elektrisch

Nadere informatie

bij HTM Bas van der Linden 6 juni 2005

bij HTM Bas van der Linden 6 juni 2005 Welkom bij HTM Bas van der Linden 6 juni 2005 Rail in the city De visie van HTM - HTM is onderdeel van de samenleving in de stad - Veilig reizen voor klanten en veilige werkomstandigheden - Doorbreken

Nadere informatie

TPG locatie Nijmegen; verkennend trillingsonderzoek. Datum 19 november 2010 Referentie 20080985-07

TPG locatie Nijmegen; verkennend trillingsonderzoek. Datum 19 november 2010 Referentie 20080985-07 TPG locatie Nijmegen; verkennend trillingsonderzoek Datum 19 november 2010 Referentie 20080985-07 Referentie 20080985-07 Rapporttitel TPG locatie Nijmegen; verkennend trillingsonderzoek Datum 19 november

Nadere informatie

F.B.J. Elbers dbvision J.W. Lammers ProRail. frank.elbers@dbvision.nl janwillem.lammers@prorail.nl

F.B.J. Elbers dbvision J.W. Lammers ProRail. frank.elbers@dbvision.nl janwillem.lammers@prorail.nl 1/6 F.B.J. Elbers dbvision J.W. Lammers ProRail frank.elbers@dbvision.nl janwillem.lammers@prorail.nl Inleiding Dit artikel gaat over de geluidsbelastingkaarten, actieplannen en de sanering van de hoofdspoorwegen.

Nadere informatie

Geluid van voegovergangen, hoe krijg je er grip op?

Geluid van voegovergangen, hoe krijg je er grip op? Geluid van voegovergangen, hoe krijg je er grip op? Jan (J.) Hooghwerff M+P - raadgevende ingenieurs Nico (J.N.) Booij Rijkswaterstaat Bouwdienst Willem-Jan (W.J.A.) van Vliet Rijkswaterstaat DWW Samenvatting

Nadere informatie

Gids voor de Akoestiek

Gids voor de Akoestiek VERSTAANBAARHEID VERTROUWELIJKHEID CONCENTRATIE Gids voor de Akoestiek Algemene definities Gebruikelijke akoestische criteria Om te voldoen aan akoestische wetgevingen en aanbevelingen werkt men met drie

Nadere informatie

Beleid wegverkeerslawaai AWV

Beleid wegverkeerslawaai AWV Beleid wegverkeerslawaai AWV Door Barbara Vanhooreweder Inhoud Woonzone Vijvermeerspark 1 Wegverkeerslawaai Totale geluid = motorgeluid + rolgeluid Afhankelijk van: Aantal voertuigen Percentage zwaar verkeer

Nadere informatie

N O I S E A N D V I B R A T I O N E N G I N E E R I N G F O R R A I L T R A N S P O R T

N O I S E A N D V I B R A T I O N E N G I N E E R I N G F O R R A I L T R A N S P O R T N O I S E A N D V I B R A T I O N E N G I N E E R I N G F O R R A I L T R A N S P O R T Belgium www.d2sint.com d2sint@d2sint.com GELUIDS- EN TRILLINGSSTUDIES is actief op het gebied van spoorweggeluid,

Nadere informatie

Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil!

Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil! Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil! ir J.H. Dijkink KWS Infra ing. R.C.L. van Loon M+P raadgevende ingenieurs Samenvatting Tweelaags ZOAB is een wegdek dat vooral toegepast wordt vanwege

Nadere informatie

12-4-2013. Meten = weten geluidsisolatie vloeren. Introductie. Uitgebreide meetmethode contactgeluidsisolatie zwevende dekvloeren in de ruwbouw

12-4-2013. Meten = weten geluidsisolatie vloeren. Introductie. Uitgebreide meetmethode contactgeluidsisolatie zwevende dekvloeren in de ruwbouw Mensen met oplossingen M+P MBBM groep www.mp.nl Meten = weten geluidsisolatie vloeren contactgeluidsisolatie zwevende dekvloeren in de ruwbouw ir. Sara Persoon 2 Introductie Wie zijn wij? Theorie: eisen

Nadere informatie

Invloed van holle ruimte op de geluidsabsorptie van poreuze wegdekken

Invloed van holle ruimte op de geluidsabsorptie van poreuze wegdekken Invloed van holle ruimte op de geluidsabsorptie van poreuze wegdekken ir. Bert Peeters M+P Samenvatting Voor geluidreducerende poreuze deklagen, zoals ZOAB, tweelaags ZOAB, dunne geluidreducerende deklagen

Nadere informatie

Calatravabrug Jeruzalem

Calatravabrug Jeruzalem Calatravabrug Jeruzalem René Dorleijn, Movares Agenda 1. Ontwikkeling Movares 2. Situering Calatravabrug 3. Santiago Calatrava, architect 4. Brugontwerp 5. Berekeningsaanpak 6. Rekenmodel 7. Berekeningsresultaten

Nadere informatie

Notitie Verbouwing bestaand pand tot FysioFit bedrijfspand

Notitie Verbouwing bestaand pand tot FysioFit bedrijfspand Notitie 33-2 Verbouwing bestaand pand tot FysioFit bedrijfspand Datum Referentie Behandeld door 26 augustus 3 33-3 T. Taris/AAE Inleiding In opdracht van de heer J.H.P.M. Heijmans zijn door Cauberg-Huygen

Nadere informatie