12.45 Opening Veiligheidsnorm(en) voor sluizen Veilig besturen van sluizen Pauze Het belang van de opdrachtgever 15.

Transcriptie

1 1

2 12.45 Opening Veiligheidsnorm(en) voor sluizen Veilig besturen van sluizen Pauze Het belang van de opdrachtgever Het belang van de opdrachtnemer Plenaire discussie Sluiting 2

3 inzicht gesignaleerde knelpunten herkenning van de knelpunten draagvlak voor aanpak knelpunten. 3

4 Bouwen aan normen voor sluizen Eenduidige (machine)veiligheid voor aangedreven kunstwerken Paul Hoogerkamp titel presentatie 4

5 Glijden, slepen, overhalen of schutten

6 Inleiding / aanleiding Onduidelijkheid in toepassing: NEN 6787 niet volgens (Guide 414) Machinerichtlijn, Niet eenduidige beschrijving onder andere van de veiligheidsfuncties, Afbakening bouwwerk / machine, Risicobeoordeling(en), Technisch (constructie)dossier

7 Een gewaarschuwd mens..

8 Blokkades in Nederland

9 Eenvoudige functies

10 Spilsluysen: nievwe maniere (1627)

11 Principes: een open deur

12 Bouwwerk en/of machine? Machinerichtlijn: een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem - maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spierkracht -, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er tenminste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing. Maar ook: Samenstellen van machines en/of niet voltooide machines die, teneinde tot hetzelfde resultaat te komen, zodanig zijn opgesteld en worden bestuurd dat zij als één geheel functioneren. Bouwwerk: elk product of kit dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervan, en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken. 12

13 Bouwwerk en/of machine Machinerichtlijn: een samenstel van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die in hun samenhang bestemd zijn voor het heffen van lasten en die uitsluitend rechtstreeks aangedreven worden door menselijke spierkracht. 13

14 Machine-gebouw(d) 14

15 Veiligheidsbeschouwing: Functioneel

16 Functioneel (norm) ontwerp

17 Nieuw? Functionele decompositie Aansluiting looppad Remmingwerk Sluishoofd (boven) Uitvaarseinen Invaarseinen Deuren Kas Aanvaarbeveiliging Krachten op haalkom Verval geleiding Schutsluis Kolk Nivelleren Sluishoofd (beneden) Kas Deuren Invaarseinen Breedte / diepte Afmeervoorziening Krachten op schip Uitvaarseinen Aansluiting looppad

18 Sluizen in veiligheidsnormen

19 Inhoud (voorbeeld) 19

20 Gevaren (EN-ISO tabel B1)

21 Voor sluizen aangepast 21

22 Verificatie 22

23 Risicobeoordeling(en), Onderscheiden: 1. Product gerelateerde risicobeoordeling o.a. onderbouwing betrouwbaarheidsniveau besturing, constructie (aanpassingen) - Bijlage I, norm verificatie 2. VGW plan met risicobeoordeling(en) 3. RIE beheerder 23

24 Technisch constructiedossier Lijst met verifieerbare eisen o.a. Bijlage I machinerichtlijn, EN , EN-ISO 4413, Risicobeoordeling, Gebruikersinstructies. Signalisatie restrisico s. 24

25 Was en wordt het anders?

26 (B)Eefde 26

27 Onderhoud of ontwerp?

28 Normen realiseren, en.. Geen afschuiven van verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid Geen vervanging van goed vakmanschap Maar onderbouwing voor eenduidige (machine)veiligheid voor machines / sluizen 28

29 Uitleg stem systeem workshop sluizen Per onderwerp 3 vragen om op te stemmen; Ga via uw mobiele telefoon naar: U ziet hier de stemming die open staat; Breng u stem uit; Druk op refresh om de volgende stemming te zien; U kunt pas stemmen als u de stemming op het scherm voor u ziet; Uw stem is anoniem: u kunt maar 1 x per vraag stemmen. We beginnen met een testvraag 29

30 Bouwen aan normen voor sluizen Sluizen: Veilig besturen van een sluis NEN Veiligheid Beweegbare kunstwerken Martijn Drost 21 oktober 2015 NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 30

31 Sluisbesturing Veilig of niet? NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 31

32 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Inhoud Vroeger, was alles beter? Scope, sluisbesturing of automatisering Bouwstenen Procesafloop sluis Vergrendelingen Conclusie? NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 32

33 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Vroeger was alles beter NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 33

34 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Vroeger was alles beter (2) NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 34

38 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Vroeger was alles beter (6) Fouten Menselijk fout: Een menselijke fout is het niet of onjuist uitvoeren van een gewenste taak. Gegeven dat voldoende voorwaarden voor correcte uitvoering aanwezig zijn NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 38

39 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Vroeger was alles beter (7) Fouten? NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 39

40 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Vroeger was alles beter (8) Oplossing: Sluisautomatisering NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 40

41 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Scope: Besturing NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 41

42 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Scope: Besturing (2) NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 42

43 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Scope: Besturing (3) 1995 Heden NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 43

44 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Bouwen / Renovatie van een sluis Integraliteit van de onderdelen Besturing, sluitstuk? Van sluitstuk naar slotakkoord! NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 44

45 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop, proces NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 45

46 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop (1) 1. Kiezen doorvaartrichting; 2. Sluisdeuren openen; 3. Sluisdeuren sluiten; 4. Nivelleren; 5. Sluisdeur openen; 6. Sluisdeur sluiten. NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 46

47 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop (2) Kiezen doorvaartrichting; Seinen rood/groen Sluisdeuren openen; Seinen groen Seinen rood Sluisdeuren sluiten; Nivelleren; Eind nivelleren, seinen rood/groen Sluisdeur openen; Seinen groen Seinen rood Sluisdeur sluiten. NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 47

48 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop (3) Vergrendeling? Vergrendeling : Koppeling of een voorwaarde tussen een procesonderdeel, die een stap vrijgeeft Veiligheidsfunctie (Betrouwbaarheid; Safety Integrity Level / Performance Level) Uitsluiten sluiswachter? Nee, er blijft visuele controle nodig Tot. NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 48

49 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop (3) Kiezen doorvaartrichting; Seinen rood/groen Bewaking: Stroom / controle Sluisdeuren openen; Bewaking: Eindstanden Seinen groen Voorwaarde: Eindstand behaald Seinen rood Voorwaarde: Sluiswachter, visueel Sluisdeuren sluiten; Nivelleren ( Schutten); Bewaking: Eindstand Bewaking, Niveaumeting & Vergelijking (! Open kolk) Eind nivelleren, seinen rood/groen Voorwaarde: Niveau gelijk Sluisdeur openen; Voorwaarde: Landhoofd gesloten, niveau gelijk Seinen groen Voorwaarde: Eindstand behaald Seinen rood Voorwaarde: Sluiswachter, visueel Sluisdeur sluiten. Voorwaarde: Sluiswachter, visueel NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 49

50 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Bepalen veiligheidsfuncties (1) 1. Vergrendeling = Veiligheidsfunctie 2. Veiligheidsfunctie = Veiligheidssysteem 3. Veiligheidsfunctie vereist betrouwbaarheid 4. Betrouwbaarheid volgt uit Risicobeoordeling Risicobeoordeling = Leidend voor functies, Functies afhankelijk voor type sluis NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 50

51 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Bepalen veiligheidsfuncties (2) NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 51

52 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop: Voorbeeld Veiligheidsfuncties Veiligheidsfunctie Stroombewaking seinen? Bewaking seinbeelden Uitsluiting landhoofden Ongelijke seinbeelden zelfde landhoofd Nivelleren Eindstand deuren open / gesloten? Minimale betrouwbaarheid? SIL? / PL? SIL? / PL? SIL? / PL? Open kolk Deuren SIL? / PL? Open kolk Nivelleermiddelen SIL? / PL? Tabel = Indicatief! De risicobeoordeling zal hierin leidend zijn NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 52

53 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop: Veiligheidsfuncties (2) Zijn we er dan? Nee, de norm zal, leidend moeten zijn in: Een standaard afloop definiëren, welke schouw momenten zijn er Hoe om te gaan met de noodstop?. NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 53

54 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop: Veiligsfuncties (4) Noodstop: Bevriest de huidige situatie Ook nivelleren? Uitzondering? Maar hoe omgaan met: Onderhoud en lokale noodstop? NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 54

55 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Procesafloop: Veiligsfuncties (4) En dan zijn we er nog niet: Lokale bediening / Noodbediening Afstandsbediening Hefdeuren Roldeur als weg (Roompotsluis) Bruggen en sluiscombinaties (Grevelingesluis) Stopcategorie (o of 1) En. NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 55

56 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Besturing Conclusie Complexiteit neemt toe Vraag naar standaardisatie is van belang Minimaal Betrouwbaarheidsniveau Vergrendelingen Minimale vergrendelingen en visuele controle Interfacing NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 56

57 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Besturing Conclusie (2) Kortom: Genoeg ruimte voor discussie & het bepalen van de standaard voor een veilige toekomst van onze sluizen! NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 57

58 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Einde NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 58

59 NEN Veiligheid Beweegbare kunstwerken Sluizen: Besturing Martijn Drost Manager Consultancy & Trainingen Pilz Nederland NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 59

60 Sluizen: Veilig besturen van een sluis Spreker Manager Pilz Consultancy & Trainingen Specialisaties: > Begeleiding CE-markering, besturingen, faalkansrekenen, pragmatische aanpak veiligheid en werkbaarheid > Redactie CE-uitspraken.eu Adviseur normcommissies: > Elektrische en machineveiligheid (NC ), Bruggen (NEN 6787, besturingsspecialist) > NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen Martijn Drost 60

61 conferentie 'Nieuwe sluizennorm Sluizennorm Het belang (?) van de opdrachtgever Chris Tettero Datum 21 October 2015 Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 61

62 Wie staat er voor u Chris Tettero namens de Opdrachtgever Rijkswaterstaat > RWS is zowel opdrachtgever en eigenaar sluizen Kennisveld Natte Kunstwerken Kennisveld Bediening en besturing RWS is als stakeholder betrokken bij NEN 6786 Het ontwerpen van beweegbare bruggen NEN 6787 Het ontwerpen van beweegbare bruggen Veiligheid Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 62

63 Stelling Een opdrachtgever heeft weinig belang bij een Sluizennorm Ja of Nee? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 63

64 Rol Opdrachtgever Inkoper van een sluis Initiator van renovaties Verantwoordelijk voor afname van ON toezicht bij afname testen bijwonen Verantwoordelijk voor de veiligheid van de sluis in de levenscyclus Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 64

65 Een OG heeft belang Eenduidiger maken van technische afspraken en borgen stand der techniek in de branche Een genormaliseerde taal/aanpak van het ontwerp en realisatie van de bouwkundige machine sluis > Nu versnippert over standaardwerken, bestekken en in hoofden Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 65

66 Een OG heeft belang Eenduidiger maken van technische afspraken en borgen stand der techniek in de branche Denk aan genormaliseerde; >grenzen van de machine sluis, >gevaren van de machine, >beheersmaatregelen bij gevaren, >besturingstechnische veiligheidsfuncties. Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 66

67 Een OG heeft belang Eenduidiger maken van technische afspraken en borgen stand der techniek in de branche Bij oplevering een veilige Machineveilige sluis > Risico gedreven aanpak vanuit de Machinerichtlijn en aanpalende regelgeving Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 67

68 Een OG heeft belang Eenduidiger maken van technische afspraken en borgen stand der techniek in de branche Denk aan genormaliseerde; >verificatie en validatie >informatie voor gebruik Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 68

69 Stelling Een sluizennorm zal contracten dunner maken Ja of Nee? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 69

70 Contracten dunner? Vermoedelijk iets; Norm borgt generieke machineveiligheids- en besturingstechnische aspecten om te voldoen aan de Machinerichtlijn >Grenzen van de machine >Veiligheidsfuncties >Gerichte beheersmaatregelen Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 70

71 Contracten dunner? Vermoedelijk niets OG s hebben eigen wensen > Taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden invloed op Mens Machine Interface Invloed op contractuele OG/ON verplichtingen >Omgevingsfactoren Norm is generiek en risico s uit de omgeving specifiek Ook andere regelgeving is van toepassing > Bijvoorbeeld Bouwbesluit en Waterwet Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 71

72 Belangen van OG RWS Wat speelt er bij RWS Er komt een flink areaal aan nieuwe en/of te vernieuwen sluizen aan RWS eigen normalisering >Landelijke Brug en Sluisstandaard >Richtlijn Ontwerp Kunstwerken Moeizaam lopende ontwerp en uitvoeringstrajecten tgv inzicht en taal verschillen >Bouwregelgeving versus Machineregelgeving Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 72

73 Belangen van OG RWS Indien er een sluizennorm komt; Wat zien wij terug aan eigen normering? Wordt een taal geborgd? Door een afgestemde normering vanuit; >en de Machinerichtlijn >en het Bouwbesluit >en de Waterwet Scope MV norm, waar dan de andere aspecten? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 73

74 Stelling 3 Een sluizennorm dient eenvoudig samen met de normen voor beweegbare bruggen NEN 6787 en NEN 6786 te hanteren zijn Ja of Nee? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 74

75 Samenhang normen Samenhangend stelsel van normen met de NEN 6787 en daarmee NEN 6786 >Omdat we veel sluis/brug combinaties kennen >Omdat een sluis een brug op zijn kant is (let wel andere functionaliteiten en belastingsfactoren!) Geen wielen die er al zijn opnieuw uitvinden! Herzien normen structuur beweegbare objecten? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 75

76 Vragen? Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever 76

77 Sluizennorm, het belang van de opdrachtgever Spreker Chris Tettero Rijkswaterstaat GPO, Afdeling Installaties en bediening Adviseur Installaties en Bediening Specialist Machineveiligheid > Lid RWS Expertteam Machineveiligheid Beleggen rol fabrikant Vaststellen substantiële wijziging Adviseur normcommissies: > Bruggen, NEN > Beheerder LinkedIngroep NEN6787 NEN Veiligheid van beweegbare kunstwerken: Besturing Sluizen 77

78 De opdrachtnemer: Vier stellingen vanuit de aannemerij 78

79 Dank u voor uw aandacht! Vergeet u niet de evaluatie formulieren in te leveren! 79