Ook wordt met dit besluit tegemoetgekomen aan de door het Ondernemersklankbord Regeldmk (de Commissie Stevens) gesignaleerdexxxxxxx

Transcriptie

1 Besluit brandveilig gebruik bouwwerken (Werktekst algemeen deel toelichting 16 oktober 2006) I Algemeen 1.1 Inleiding Op basis van de Woningwet moeten gemeenten in hun bouwverordening voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken op te nemen. Met dit besluit worden die voorschriften landelijk geüniformeerd. Die uniformering is een logisch vervolg op de eerdere uniformering van de bouwtechnische voorschriften (1992: Bouwbesluit, inmiddels Bouwbesluit 2003) en van de indieningsvereisten voor het aanvragen van een bouwvergunning (2003: Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning). Zij past in de modernisering van de VROMregelgeving zoals deze is beschreven in de brief "meerjarenprogramma herijking van de VROMregelgeving" (kamerstukken II2005/06,29 383, nr. 34). Met deze uniformering komt er een einde aan (onnodige) lokale verschillen. Landelijk geldende voorschriften bieden de gebruiker en het bedrijfsleven meer rechtszekerheid en gelijkheid. Met als gevolg een afname van de administratieve lasten. Bovendien wordt hiermee recht gedaan aan de door het kabinet voor bestaande reductie van het aantal gebruiksvergunningplichtige gevallen. Ook wordt met dit besluit tegemoetgekomen aan de door het Ondernemersklankbord Regeldmk (de Commissie Stevens) gesignaleerdexxxxxxx Op grond van de Woningwet moeten in de bouwverordening tevens voorschriften worden opgenomen over het gebruik van open erven en terreinen en de staat waarin deze zich moeten bevinden. Met dit besluit worden deze voorschriften landelijk geüniformeerd voor zover het de brandveiligheid van de bedrijfsmatige opslag van brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen op die erven en terreinen betreft. Het onderbrengen van deze voorschriften in dit besluit, die voorheen krachtens de Wet milieubeheer in de zogenoemde 8.40-amyb's waren ondergebracht, is een keuzedié voortvloeit uit de Modernisering van de VROM-regelgeving. Artikel 8, negende lid, van de Woningwet schrijft voor dat gemeenten hun bouwverordening met dit besluit in overeenstemming moeten brengen. Zo lang en voor zover zij dat niet hebben gedaan, geldt dit besluit rechtstreeks. 1.2 Wettelijke basis Dit besluit is gebaseerd op de artikelen 8, achtste lid, en 120a van de Woningwet Op grond van artikel 8, eerste lid, van die wet dient elke gemeente een bouwverordening vast te stellen. Op grond van artikel 8, tweede lid, onderdeel a, onder 4, moet de gemeente voorschriften over het brandveilig gebruik in de bouwverordening opnemen.. Op grond van onderdeel b van dat tweede lid moeten in de bouwverordening voorts voorschriften te worden opgenomen over het gebruik van open erven en terreinen en de staat waarin deze zich moeten bevinden. Op grond van artikel 8, achtste lid, van de wet kunnen ter bevordering van de eenheid in de bouwverordeningen bij algemene maatregel van bestuur regelen worden gegeven omtrent de inhoud van de voorschriften van de bouwverordeningen. Van die mogelijkheid wordt met dit besluit gebruik gemaakt om de voorschriften over de brandveiligheid van het gebruik van bouwwerken en van de bedrijfsmatige opslag van brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen op open erven en terreinen landelijk te uniformeren. Op grond van artikel 8, negende lid, eerste volzin, van de wet dient de gemeenteraad binnen een jaar na het in werking treden van dit besluit de voorschriften van de bouwverordening met nhet besluit in overeenstemming te brengen. Zolang de bouwverordening niet met die voorschriften in

2 overeenstemming is gebracht, gelden de voorschriften van dit besluit op grond van de tweede volzin van dat artikellid rechtstreeks. In dat geval moeten de voorschriften van dit besluit te worden toegepast en blijven de desbetreffende voorschriften van de bouwverordening buiten toepassing. De experimenteerbepaling die in artikel 1.5 van het besluit is opgenomen, is gebaseerd op artikel 120a van de Woningwet dat een algemene grondslag voor het opnemen van een experimenteerbepaling in een op de Woningwet gebaseerde algemene maatregel van bestuur bevat. 1.3 Gevolgde procedure en inspraak Voorschriften inzake brandveilig gebruik bouwwerken In het kader van het streven naar vermindering van regéldruk en bestuurlijke en administratieve^ lastendruk heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in 1999 voorgesteld om de technische en procedurele voorschriften van de gemeentelijke bouwverordeningen landelijk te gaan uniformeren. Dit voorstel is door het toenmalige kabinet overgenomen. Als eerste stap zijn de voorschriften over het indienen van een aanvraag om bouwvergunning per l januari 2003 landelijk geüniformeerd (Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning, Stb. 2002, nr, 409). Als tweede stap worden met het onderhavige besluit de voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken landelijk geüniformeerd. Die uniformering is ingebed in het project Modernisering VROM-regelgeving (voorheen: "herijking"). Onder meer bij brief van 14 oktober 2005 (TK ,29 383, nr. 34) is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd. ebij de totstandkoming van dit besluit zijn diverse onderzoeken 1 verricht, waaruit met name is gebleken dat landelijke uniformering zowel voor de procedurele als de materiële voorschriften goed mogelijk is. Voorts heeft uitgebreid overleg met allerlei organisaties vooral op het terrein van de brandpreventie en de bouwregelgeving plaatsgevonden: -vooruitlopend op de totstandkoming van dit besluit heeft de VNG in overleg met het Landelijk Netwerk Brandpreventie (LNB) van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR), de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland (VBWTN) en de ministeries van BZK en VROM de voorschriften op het terrein van brandveilig gebruik van bouwwerken zoals die tot het moment van de invoering van dit besluit in de model- Bouwverordening (Mbv) zijn opgenomen, geactualiseerd; -bi dë-vöorbereiding.van dit besluit is een speciaal daarvoor geïnstalleerde Klankbordgroep Gebruiksbesluit betrokken. In deze breed samengestelde' klankbordgroejp en dé daaronder hangende deelwerkgroepen zijn vertegenwoordigers van het bouwbedrijfsleven in de breedste zin van het woord opgenomen; e-conceptversies van dit besluit zijn diverse malen besproken in het reguliere externe overlegtraject over wijzigingen van de bouwregelgeving, dat bestaat uit het Interdepartementaal Overleg Bouwregelgeving (IOB), de Juridisch-Technische Commissie (JTC) en het Overlegplatform Bouwregelgeving (OPB); -ook zijn conceptversies van dit besluit besproken met de Stuurgroep 3 e wijzigingspakket bouwregelgeving; -verder heeft regelmatig bilateraal overleg met veel van de in bovengenoemde gremia opgenomen organisaties plaatsgevonden. Met name zijn door het georganiseerde bedrijfsleven (zoals VNO-NCW, MKB Nederland, Koninklijke Horeca Nederland, FME-CWM) allerlei praktijkvoorbeelden aangereikt waaruit blijkt dat de huidige praktijktoepassing van brandveiligheidsvoorschriften nogal eens aanleiding voor ergernis bij de betrokken bedrijven vormt. Bij analyse van die voorbeelden blijkt dat de oorzaak daarvan vooral in de toepassing van en slechts in beperkte mate in de regelgeving zelf is gelegen. Voor zover de regelgeving oorzaak is, gaat het vooral om interpretatiegeschillen tussen het bevoegd gezag en bedrijven. Om zulke geschillen voortaan zoveel mogelijk te voorkomen, zijn de voorschriften met dit besluit geüniformeerd, is de ruimte voor het bevoegd gezag om aanvullende Onderzoeken Nieman + TNO Brand + nulmetingen Actal -*- PRC-onderzoek gebruiksvergunningpïicht opsommen.

3 eisen te stellen zo beperkt mogelijk gehouden en zijn waar nodig toelichtende passages opgenomen over de wijze waarop de voorschriften moeten worden toegepast. Bovendien zal de nodige voorlichting over dit besluit gegeven (zie verder hierna, onder Voorlichting en andere XX Hieraan is in dit besluit zoveel mogelijk tegemoet gekomen door het huidige aantal gebruiksvergunningplichtige gevallen fors te reduceren zonder het daarmee beoogde brandveiligheidsniveau aan te tasten (zie ook hierna, onder Opzet en inhoud op hoofdlijnen). Daarnaast betreft de ergernis van bedrijven nogal eens de praktijktoepassing van brandveiligheidsvoorschriften ten aanzien van het gebruik van specifieke typen bouwwerken die in de gemiddelde gemeente slechts weinig voorkomen (zoals,theaters,.schouwburgen en kerken) en bijzondere bouwwerken (monumenten). Voor zover het thans niet geheel mogelijk was om in dit besluit tot algemene regels voor het gebruik van dergelijke bouwwerken te komen, is een aantal flankerende maatregelen genomen om de bestaande uitvoeringspraktijk te verbeteren en te stroomlijnen (zie verder hierna, onder Voorlichting en andere ondersteunende maatregelen). Daarnaast zal worden onderzocht in hoeverre op termijn alsnog volledig tot algemene regels voor het gebruik van dergelijke bouwwerken kan worden gekomen (zie verder hierna, onder Fase 2). Overigens betreft de ergernis bij bedrijven vooral gevallen waarin het niet of niet uitsluitend gaat om de toepassing van voorschriften over het brandveilig gebruik van het bouwwerk maar alleen of mede van voorschriften over de brandveilige bouwtechnische staat van dat bouwwerk (zoals bouwkundige aanschrijvingen ex Woningwet; toepassing gelijkwaardigheidsvoorschriften ex Bouwbesluit 2003). Bij de verdere uitwerking van vorenbedoelde flankerende maatregelen is daarmee rekening gehouden. Voorschriften inzake opslag brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen Met dit besluit worden tevens voorschriften gegeven over de brandveiligheid van de bedrijfsmatige opslag van brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen in bouwwerken en op open erven en terreinen. Die voorschriften werden voorheen krachtens de Wet milieubeheer gegeven in zogenoemde amvb's. In het kader van de vernieuwing van de VROM-regelgeving zijn die voorschriften naar dit besluit overgeheveld. Reden daarvoor is dat de regulering van de opslag van stoffen zoals hout, rubber banden en kunststoffen - die op zich niet milieugevaarlijk zijn maar bij brand wel voor negatieve, milie^e^ plaató f is in hef óniderhiavige besluit dan in algemene maatregelen van bestuur ex de Wet milieubeheer waarin milieurisico's centraal staan. Voor zover het de bedrijfsmatige buitenopslag van hout (zoals houten pallets) betreft zijn de desbetreffende voorschriften bij de overheveling naar dit besluit - op advies van Infonül en ondersteund door VNO-NCW en de houtbranche - aangepast ten einde enkele in dat verband bestaande knelpunten bij de praktijktoepassing van die voorschriften weg te nemen. Ten aanzien van de opslag van hout is in de voorschriften een grenswaarde met een daarbij behorende bepalingsmethode opgenomen. Ten aanzien van de opslag van kunststoffen en autobanden zullen nog bepalingsmethoden worden ontwikkeld. Zodra die gereed zijn, zullen ook die door dit besluit gaan worden aangestuurd. Systematiek van dit besluit De voorschriften van dit besluit hebben betrekking op het brandveilig gebruik van bouwwerken en op de brandveiligheid van de opslag van brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen. Die voorschriften zijn uitputtend bedoeld. Tenzij het desbetreffende voorschrift dat expliciet mogelijk maakt, zijn gemeenten niet bevoegd om van deze voorschriften af te wijken. Zolang de gemeentelijke bouwverordening niet met die voorschriften in overeenstemming is gebracht, gelden de voorschriften van dit besluit rechtstreeks en dienen de desbetreffende voorschriften van de bouwverordening buiten toepassing te blijven. Het staat de gemeenten echter vrij om op grond van artikel 2, tweede lid, van de Woningwet in de bouwverordening voorschriften over het gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen op te nemen die op andere gebruiksaspecten dan het brandveilig gebruik betrekking hebben.

4 Dit besluit bestaat uit drie afdelingen. Naast algemene bepalingen (afdeling 1) en overgangs- en slotbepalingen (afdeling 3) zijn materiële en procedurele voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen opgenomen (afdeling 2). Gelet op het grote aantal voorschriften van afdeling 2 zijn de voorschriften van die afdeling ten behoeve van de toegankelijkheid en inzichtelijkheid naar onderwerp onderverdeeld in paragrafen. Conform voorstel van het Nederlands instituut voor brandweer en rampenbestrijding (Nibra) is die onderverdeling afgeleid van de opzet van de zogenoemde brandbeveiligingsconcepten van het ministerie van BZK waarmee in de brandweerpraktijk wordt gewerkt. De nummering van de artikelen sluit aan bij de nummering van de desbetreffende afdeling en, in afdeling 2, bij de desbetreffende paragraaf. In afdeling l (algemene bepalingen) is in artikel 1.1 een aantal begripsbepalingen opgenomen, waarin zo nodig is aangesloten bij begripsbepalingen in andere regelgeving zoals het Bouwbesluit 2003 en de milieuregelgeving. Afdeling l bevat verder een artikel waarmee de reikwijdte van het besluit wordt afgebakend (artikel 1.2), een artikel over zogenoemde gelijkwaardige oplossingen (artikel 1.3), een artikel over de toepassing van NEN-normen op reeds in een bouwwerk aanwezige installaties (artikel 1.4) en een experimenteerbepaling (artikel 1.5). In afdeling 2 zijn materiële en procedurele voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken en de brandveiligheid van de opslag van brandbare niet-milieugevaarlijke stoffen opgenomen. Die voorschriften zijn zogenoemde algemene regels, dat wil zeggen regels die juridisch rechtstreekse werking hebben en die werking dus niet pas krijgen wanneer zij als voorwaarde in een (gebruiks)vergunning zijn opgenomen of als nadere eis op basis van een (gebruiks)melding zijn gesteld. Afdeling 2 bestaat uit 12 paragrafen. De paragrafen 2.1 tot en met 2.9 bevatten materiële voorschriften en de paragrafen 2.10 tot en met 2.12 procedurele voorschriften. xxxx Paragraaf 2.9 bevat enkele algemene brandveüigheidsvoorschriften die gericht zijn op het onbelemmerd gebruik kunnen maken van de aanwezige brandveiligheidsmiddelen en - voorzieningen, op het onbelemmerd kunnen redden van personen en dieren en op het tegengaan van brandgevaar en van hinder en schade als gevolg.van brand (= kapstpkbepaling). Paragraaf 2.10 betreft de beschikbaarheid van gegevens en bescheiden met betrekking tot de aanwezige brandbeveiligingsmiddelen en -voorzieningen. In de paragrafen 2.11 en 2.12 zijn voorschriften opgenomen over het gebruiksvergunning- en - meldingvereiste. In combinatie met de overigens op het bouwwerk en het gebruik daarvan van toepassing zijnde brandveüigheidsvoorschriften (zoals de bouwtechnische voorschriften van het Bouwbesluit 2003, ARBO-voorschriften en eventuele milieuvoorschriften) waarborgen de voorschriften van de paragrafen 2.1 tot en met 2.9 in nagenoeg alle gevallen een voldoende mate van brandveiligheid. In die gevallen kan met repressief overheidstoezicht op het brandveilig gebruik van het bouwwerk worden volstaan. Gelet op de aard en omvang van de betreffende brandveiiigheidsrisico's is ten aanzien van de als meest risicovol te beschouwen vormen van gebruik evenwel een preventieve beoordeling gerechtvaardigd te achten. Het gaat hier om grotere risico's door de aanwezigheid van grotere aantallen mensen (> 50 personen), mensen in een kwetsbare situatie of kwetsbare mensen in het bouwwerk. De uitwerking die in de paragrafen 2.11 en 2.12 van dit besluit aan dat preventief toezicht op het brandveilig gebruik is gegeven, verschilt in twee opzichten van de uitwerking die de VNG voor de invoering van dit besluit daaraan in de Mbv heeft gegeven. In de eerste plaats was in de VNG-uitwerking ook de categorie "bedrijfsmatige opslag van brandgevaarlijke stoffen" als gebruiksvergunningplichtig aangemerkt. Voor zover die stoffen niet alleen brandgevaarlijk maar ook milieugevaarlijk zijn, worden de brandveiligheidsaspecten van de opslag daarvan naar huidig inzicht echter reeds voldoende door de milieuregelgeving gedekt, zodat

5 het niet langer noodzakelijk is de gebruiksvergunningplicht voor die categorie te laten bestaan. Voor zover die stoffen wel brandbaar maar niet-milieugevaarlijk zijn, zij in dit besluit algemene regels opgenomen (zie artikel 2.1.9) die de gebruiksvergunningplicht voor die categorie overbodig maken. In de tweede plaats zijn situaties waarin de grotere brandveiligheidsrisico's samenhangen met de aanwezigheid van grotere aantallen personen in een bouwwerk» niet meer gebruiksvergunningpiichtig, zoals in de VNG-uitwerking wel het geval was, maar gebruiksmeldingplichtig. Op basis van de praktijkervaringen die gemeenten sedert de cafébrand te Volendam in het kader van de inhaalslag bij de afgifte van gebruiksvergunningen hebben opgedaan, kan namelijk worden geconcludeerd dat vanuit brandveiligheidsoptiek ook in de categorie "bouwwerk waarin meer dan 50 personen aanwezig zullen zijn" een gebruiksvergunning niet strikt noodzakelijk is, Er bleek namelijk dat het gebruik in dergelijke gevallen in de praktijk veelal reeds voldoende brandveilig was, zodat in de gebruiksvergunning geen aanvullende voorschriften over het brandveilig gebruik hoefden te worden opgenomen. Gelet op het primaire doel van het instrument "gebruiksvergunning"(= het geven van aanvullende voorschriften ten einde een voldoende brandveilig gebruik van het desbetreffende bouwwerk te waarborgen) is een gebruiksvergunning dan dus niet strikt noodzakelijk. Uitgaande van die constatering heeft, begeleid door Adviesbureau Nieman B. V., intensief overleg met de VNG, het LNB, de VBWTN, het ministerie van BZK en de gemeente Amsterdam plaatsgevonden over de criteria die in de uitvoeringspraktijk worden gehanteerd bij het bepalen of in het concrete geval wel of geen aanvullende voorschriften in een gebruiksvergunning moeten worden opgenomen. Op basis daarvan (alsmede op basis van nader overleg met allerlei organisaties) is de bestaande gebruiksvergunningplicht voor de categorie "bouwwerk waarin meer dan 50 personen aanwezig zullen zijn" in dit besluit vervangen door een gebruiksmeldingplicht. Wanneer de bouwtechnische staat van het gemelde bouwwerk en/of het gebruik van dat bouwwerk niet aan vorenbedoelde criteria voldoen, kunnen burgemeester en wethouders zo nodig nadere eisen aan het gebruik van het bouwwerk stellen. Artikel 3.1 bevat enkele overgangsrechtelijke bepalingen, die zijn opgesteld vanuit het beginsel dat verworven rechten dienen te worden gerespecteerd.; Artikel 3.2 regelt dat de inwerkingtreding van dit besluit plaatsvindt op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Het streven is om die inwerkingtreding te laten plaatsvinden met de inwerkingtreding van het besluit als bedoeld in artikel 8.40 van de Wet milieubeheer, naar verwachting op l mei Wijzigingen ten opzichte van bestaande voorschriften De landelijke uniformering van de voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken, zoals die in dit besluit is uitgewerkt, is in beginsel een beleidsneutrale operatie op basis van het brandveiligheidsniveau dat in de Mbv was vervat. Aan die uniformering heeft dan ook niet de intentie ten grondslag gelegen om dat brandveiligheidsniveau landelijk generiek te verlagen of te verhogen. Bezien op het niveau van de individuele gemeente zal dat beeld in het algemeen niet anders zijn aangezien nagenoeg alle gemeenten de desbetreffende voorschriften van hun bouwverordening op de Mbv hebben gebaseerd. Voor de enkele gemeente die in dit verband strengere of minder strenge voorschriften in de bouwverordening had opgenomen, betekent dit besluit dat die voorschriften met dit besluit in overeenstemming moeten worden gebracht. Dat in beginsel beleidsneutrale karakter neemt niet weg dat dit besluit ten opzichte van de Mbvvoorschriften op zeven punten inhoudelijke wijzigingen bevat. Daarvan hebben er zes evenwel geen inhoudelijke consequenties voor het in de Mbv vervatte brandveiligheidsniveau van het gebruik van het desbetreffende bouwwerk in het concrete geval. Dat betreft in de eerste plaats de voorschriften inzake de opslag van stoffen die niet alleen brandgevaarlijk maar ook milieugevaarlijk zijn (zie de toelichting op artikel 2.1.8). Die wijziging heeft geen consequenties voor het huidige brandveiligheidsniveau aangezien die opslag - voor

6 zover die niet meer op voet van de Woningwet wordt gereguleerd - op voet van de Wet milieubeheer gereguleerd blijft. In de tweede plaats zijn de voorschriften over de bedrijfsmatige opslag van brandbare nietmilieugevaarlijke stoffen (zoals hout, kunststoffen en autobanden) overgeheveld vanuit de zogenoemde 8.40-nulieuvoorschriften naar dit besluit (zie de toelichting op artikel 2.1.9). Die wijziging heeft geen consequenties voor het huidige brandveiligheidsniveau aangezien die opslag voorheen reeds op voet van die milieuvoorschriften werd gereguleerd. In de derde plaats zijn ook de voorschriften over de verplichte aanwezigheid van mobiele brandblusapparaten vanuit de milieuregelgeving naar dit besluit overgeheveld (zie de toelichting op artikel 2.4.2).- Ook dia wijziging heeft geen consequenties voor het bestaande brandveiligheidsniveau aangezien dezelfde voorschriften voorheen reeds op voet van artikel 8.40 van de Wet milieubeheer werden gegeven. In de vierde plaats wijken de voorschriften die in artikel zijn opgenomen over de verplichte inspectie- en controlefrequentie van mobiele brandblusapparaten in dier voege af van de voorschriften die daarover in de Mbv waren opgenomen, dat die inspecties en controles voortaan slechts één maal per twee jaar in plaats van jaarlijks hoeven plaats te vinden. Blijkens TNOonderzoek 2, dat mede op buitenlandse ervaringen is gegrond, zijn er geen harde aanwijzingen dat die frequentiewijziging ten koste zal gaan van het brandveiligheidsniveau in de desbetreffende bouwwerken (zie verder ook hierna, onder Wetgevingstoetsen). Daarbij speelt ook een rol dat de op grond van het Bouwbesluit 2003 voorgeschreven voorzieningen voor de bestrijding van brand vooral brandslanghaspels en zogenoemde droge blusleidingen zijn en dat de functie van mobiele brandblusapparaten in dat verband derhalve relatief beperkt is (= aanvullende functie). Bovendien werd in de praktijk slechts in beperkte mate toezicht op de naleving van de desbetreffende voorschriften uitgeoefend. In de vijfde plaats is in dit besluit het zogenoemde gelijkwaardigheidsbeginsel opgenomen, hetgeen in de Mbv niet het geval was (zie de toelichting op artikel 1.3). Die wijziging heeft evenmin consequenties voor het bestaande brandveiligheidsniveau aangezien bij toepassing van dat beginsel per definitie sprake is van ten minste dezelfde mate van brandveiligheid als met het betrokken voorschrift is beoogd. In de zesde plaats is in dit besluit bepaald dat - bij wijziging van de desbetreffende NEN-norm - op een in een bouwwerk aanwezige installatie in beginsel de NEN-nprm van toepassing blijft zoals die ten tijde het aanbrengen van die installatie in dat bouwwerk luidde (zie de toelichting op artikel 1.4). Ook deze wijziging heeft geen consequenties voor het bestaande brandveiligheidsniveau aangezien dat niveau daardoor in het desbetreffende bouwwerk niet verandert. Eén inhoudelijke wijziging ten opzichte van de Mbv-voorschriften kan - afhankelijk van de thans in de gemeentelijke bouwverordening opgenomen voorschriften - wel inhoudelijke consequenties voor het in de gemeentelijke bouwverordening vervatte brandveiligheidsniveau hebben. Die wijziging betreft de voorschriften over het brandveilig gebruik van woningen die voor kamergewijze verhuur worden gebruikt. De Mbv bevatte geen specifieke voorschriften hierover. Een aantal gemeenten had op eigen initiatief daarover wel voorschriften in de gemeentelijke bouwverordening opgenomen. Die voorschriften konden per gemeente nogal verschillen. Om die reden is zowel vanuit gemeenteen brandweerkring als vanuit de sector zelf aangedrongen op het opnemen van specifieke voorschriften over het brandveilig gebruik bij kamergewijze verhuur in dit besluit. De desbetreffende voorschriften zijn op basis van TNO-onderzoek 3 en in overleg met LNB, VNG, VBWTN, het ministerie van BZK, Kences, Vastgoed Belang, DUWO en SKW uitgewerkt. Naast deze inhoudelijke wijzigingen bevat dit besluit ten opzichte van de Mbv ook enkele wijzigingen van procedurele aard. In de eerste plaats wordt het aantal gevallen dat op grond van de gemeentelijke bouwverordeningen gebruiksvergunningplichtig was, door dit besluit met circa 80 & 90 % gereduceerd. Een deel daarvan 2 Onderzoek TNO Brand. 3 Onderzoek TNO Kamergewijze verhuur.

7 wordt gebruiksmeldingplichtig; het resterende deel wordt gebruiksvergunning- en -meldingvrij (zie hiervoren, onder Opzet en inhoud op hoofdlijnen, en de toelichting op de paragrafen 2.11 en 2.12). In de tweede plaats zijn twee in de Mbv vervatte meldingplichten niet in dit besluit overgenomen. Dat betreft de melding van het gaan ontsteken van vuurwerk in een bouwwerk en de melding van het gaan verrichten van mogelijk brandgevaarlijke werkzaamheden aan bouwwerken met een bijzonder karakter. De reden van het niet overnemen van die meldingplichten is dat zij in dit besluit in feite overbodig zouden zijn aangezien burgemeester en wethouders in de regel reeds uit anderen hoofde met de voorgenomen uitvoering van de desbetreffende activiteiten bekend zijn. Het gaan ontsteken van vuurwerk in een bouwwerk (zoals zogenoemd theatervuurwerk tijdens een toneelvoorstelling) is namelijk reeds meldingplichtig pp voet van het Vuurwerkbesluit; het gaan uitvoeren van" mogelijk brandgevaarlijke werkzaamheden (zoals bepaalde dakwerkzaamheden) aan bijzondere bouwwerken zal bij burgemeester en wethouders in het algemeen reeds bekend zijn aangezien die bouwwerken veelal de monumentenstatus hebben en het uitvoeren van dergelijke werkzaamheden bij monumenten monumentvergunningplichtig is. In de derde plaats zijn in dit besluit meldingplichten opgenomen voor het gaan toepassen van een gelijkwaardige oplossing als bedoeld in artikel 1.3 (zie de toelichting op paragraaf 2.12) respectievelijk het gaan gebruiken van een woning voor kamergewijze verhuur (idem). Die meldingplichten waren niet in de Mbv opgenomen aangezien de mogelijkheid van het gaan toepassen van zo'n gelijkwaardige oplossing respectievelijk kamergewijze verhuur niet in de Mbv waren geregeld. Lx Voorlichting De inwerkingtreding van dit besluit zal met de nodige voorlichting gepaard gaan. In dat kader worden verschillende voorlichtingsmiddelen ingezet, waaronder brochures die zowel in een papieren versie als op internet beschikbaar zullen zijn. Bij die voorlichting wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende doelgroepen. Voor vragen over het besluit en de toepassing daarvan ia concrete gevallen is een helpdesk beschikbaar. Naast voorlichting over het besluit zelf vindt specifieke voorlichting plaats over de gebruiksvergunning- en de -meldingplicht. De opzet daarvan is vergelijkbaar met de opzet van de voorlichting die VROM sinds 2002 over de bouwvergunning geeft. Het gaat daarbij om vraaggestuurde vporlichtin& waarbij de vragensteller aan de handvvah"ja»nee-vragen? ' ineerr checklist inzicht krijgt of in zijn specifieke individuele situatie een gebruiksvergunning of-melding is vereist en zo ja, aan welke procedurele eisen zijn vergunningaanvraag c.q. melding moet voldoen. Die checklist is voorzien van een ook voor leken begrijpelijke toelichting en van een rekentool waarmee het maximaal toelaatbaar personen in (delen van) het bouwwerk kan worden bepaald. Het (landelijk uniform) aanvraag- respectievelijk meldingformulier kan van de VROM-site worden gedownload. De vergunningaanvrager respectievelijk melder kan, indien hij dat wenst, het desbetreffende formulier digitaal invullen en opslaan en, indien de gemeente die faciliteit biedt, het formulier en de daarbij behorende bescheiden en gegevens elektronisch indienen bij de gemeente. Wanneer hij daarbij een zogenoemde ontruimingstekening moet indienen, kan hij die zo nodig zelf vervaardigen met behulp van een tekentool die door VROM op internet gratis beschikbaar is gesteld. Voor de afhandeling van aanvragen om gebruiksvergunning door de gemeenten is een uitvoeringsprotocol ontwikkeld. Daarnaast zijn enkele specifieke ondersteunende maatregelen genomen ter verbetering en stroomlijning van de uitvoeringspraktijk: in aanvulling op de generieke voorlichting over dit besluit zijn (op basis van best practices) brochures ontwikkeld over de toepassing van de brandveiligheidsvoorschriften ten aanzien van specifieke typen bouwwerken die in de gemiddelde gemeente slechts weinig voorkomen, zoals theaters, schouwburgen, kerken, monumenten, hoogbouw (hoger dan 70 m) en brandcompartimenten groter dan m2; de brochure "Vluchten bij brand" is geactualiseerd; de zogenoemde brandbeveiligingsconcepten, die de... (P.M.) betreffen, worden geactualiseerd.

8 De ergernis bij bedrijven over de praktijktoepassing van brandveiligheidsvoorschriften betreft nogal eens gevallen waarin het niet of niet uitsluitend gaat om de toepassing van voorschriften over het brandveilig gebruik van het bouwwerk maar van voorschriften over de brandveilige staat van dat bouwwerk (zoals bouwkundige aanschrijvingen ex Woningwet; toepassing gelijkwaardigheidsvoorschriften ex Bouwbesluit 2003). Waar nodig is daarmee bij de uitwerking van vorenbedoelde maatregelen rekening gehouden. Daarnaast is ten behoeve van gemeentelijke uitvoeringsambtenaren, bevoegd gezag (burgemeester en wethouders), eigenaren/gebruikers van bouwwerken en de bouwkolom een landelijk informatieen adviescentrum opgericht ter verbetering en stroomlijning van de praktijktoepassing van brandveiligheidsvoorschriften waarbij het bevoegd gezag beoordelings- of beleidsruimte heeft. Het gaat daarbij met name om: toepassing van artikel 1.5 Bouwbesluit 2003 (gelijkwaardigheid); toepassing van de Bouwbesluitvoorschriften ten aanzien van grote brandcompartimenten (functionele brandveiligheidseis); toepassing van de Bouwbesluitvoorschriften ten aanzien van de zogenoemde bezettingsgraadklasse BO (functionele brandveiligheidseis); toepassing van de bevoegdheid van burgemeester en wethouders ex Woningwet om aan te schrijven tot maximaal nieuwbouwniveau Bouwbesluit 2003; toepassing van artikel 1.3 van dit besluit (gelijkwaardigheid), en het stellen van aanvullende brandveiligheidseisen in gebruiksvergunningen en op basis van gebruiksmeldingen. Bij deze zaken is in concrete gevallen sprake van een gemeentelijke beoordelings- of beleidsruimteruimte, die in de praktijk tot geschillen tussen de eigenaar/gebruiker van een bouwwerk en de gemeente kan leiden. Bovendien kan de praktijktoepassing van gemeente tot gemeente verschillen. Bedoeld centrum heeft tot taak informatie over de praktijktoepassing van de desbetreffende voorschriften te verzamelen (databankfunctie), bekendheid te geven aan brandveiligheidsoplossingen die breder toepasbaar zijn (voorlichtingsfunctie), partijen bij een geschil in een concreet geval desgevraagd een technisch-inhoudelijk second-opinionadvies te geven over de vraag of een bepaalde oplossing vanuit het oogpunt van brandveiligheid voldoende respectievelijk noodzakelijk is (adviesfunctie) en de:rijksregelgeyer te informeren over de vergaarde inzichten in de praktijktoepassing van de voorschriften, zodat eventueel tot bijstelling van voorschriften kan worden overgegaan (signaleringsfunctie). Notificatie 3. Notificatie Het ontwerpbesluit is op 2006 gemeld aan de Commissie van de Europese Gemeenschappen, notificatienummer 2006/.../NL» ter voldoening aan artikel 8, eerste lid, van richtlijn nr. 98/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 22 juni 1998 betreffende een informatieprocedure op het gebied van nonnen en technische voorschriften en regels, betreffende de diensten van de informatiemaatschappij (PbEG L 204), zoals gewijzigd bij richtlijn nr. 98/48/EG van 20 juli 1998 (PbEG L 217). De meeste artikelen in dit besluit bevatten mogelijk technische voorschriften in de zin van deze richtlijn (notificatierichtlijn). Met een beroep op de gelijkwaardigheidsbepaling (artikel 1.3) zullen deze voorschriften niet tot een situatie behoeven te leiden waarin het vrije verkeer van goederen op een niet gerechtvaardigde of discriminerende wijze wordt belemmerd. Door de Commissie zijn Actal Administratieve lasten Pm

9 Huf Pm Bedrijfseffecten Naast vorenbedoelde effecten op de administratieve lasten van bedrijven heeft dit besluit nog enkele andere effecten voor bedrijven. Dat betreft allereerst een beperking van het aantal gevallen waarin leges zal zijn verschuldigd. Bij het indienen van een aanvraag om gebruiksvergunning is gemiddeld een bedrag van 633,-- aan leges verschuldigd (bron: rapport Corapanen 2004). Per jaar ging het in totaal om een bedrag van circa 8.5 miljoen. De reductie van de gebruiksvergunningplicht die uit dit besluit voortvloeit, levert derhalve een reductie van de verschuldigde leges van jaarlijks circa 6.8 è 7.6 miljoen op. Daarvan zullen vooral bedrijven profijt hebben. De omstandigheid dat een deel van de thans gebruiksvergunningplichtige gevallen na het in werking treden van dit besluit gebruiksmeldingplichtig zal zijn, heeft geen effect op de omvang van dat bedrag aangezien voor het doen van een melding geen leges is verschuldigd. Daarnaast heeft dit besluit mogelijk een effect voor de bedrijven die inspecties/controles van mobiele brandblusapparaten verrichten. Dat effect vloeit voort uit de halvering van de voorgeschreven minimale inspectie- en controlefrequentie van mobiele brandblusapparaten (tweejaarlijks in plaats van jaarlijks). Een lagere frequentie betekent minder werk en minder omzet voor de desbetreffende bedrijven ten aanzien van de betreffende circa brandblusapparaten (= 14% van alle brandblusapparaten). Er zijn geen gegevens bekend over de kwantitatieve omvang van dit effect. Of dit effect in de praktijk ook daadwerkelijk zal optreden, hangt overigens af van de wijze waarop de desbetreffende gebruikers van bouwwerken met die halvering van de frequentie zullen omgaan. Het staat hen namelijk geheel vrij om jaarlijks een inspectie/controle te blijven laten uitvoeren. Milieueffecten Omdat met dit besluit reeds bestaande gemeentelijke voorschriften landelijk worden geüniformeerd, zijn de milieueffecten van dit besluit nagenoeg nihil. De belangrijkste mogelijke milieueffecten hangen samen met eerdergenoemde halvering, van de voorgeschreven minimale inspectie^- en r ^ controlefrequentie van mobiele brandblusapparaten. Indien gebruikers van bouwwerken er voortaan voor kiezen om tweejaarlijks een inspectie/controle van die apparaten te gaan laten verrichten, kan een effect daarvan zijn dat de uitvoerders van die inspecties/controles de desbetreffende bouwwerken minder vaak zullen bezoeken. In milieutermen betekent dat: minder autokilometers en dus minder energieverbruik en minder uitstoot van schadelijke gassen (zoals CO2) en fijn stof. Daar staat tegenover dat een brandblusapparaat dat minder vaak wordt gecontroleerd in het concrete geval wellicht eerder dermate serieuze mankementen zou kunnen krijgen, dat het apparaat niet meer kan worden gerepareerd en dus eerder bij het afval zal belanden en door een nieuw apparaat vervangen moet worden. Bestuurlijke lasten De bestuurlijke lasten van dit besluit zijn beperkt. Gemeenten zullen (relatief beperkte) initiële bestuurlijke lasten hebben doordat de gemeentelijke bouwverordening met de voorschriften van dit besluit in overeenstemming moet worden gebracht. Eenzelfde effect zou zich evenwel ook voordoen indien zou zijn voortgegaan op de bestaande weg van aanpassingen van de bouwverordening op basis van periodieke Mbv-wijzigingen door de VNG; daaraan zijn soortgelijke bestuurlijke lasten voor gemeenten verbonden. Door de reductie van het aantal gebruiksvergunningplichtige gevallen zullen gemeenten naar verwachting jaarlijks circa 6.8 è 7.6 miljoen minder leges ontvangen. Bovendien zullen bij hen gebruiksmeldingen worden gedaan waarvoor geen leges is verschuldigd. Daar staat tegenover dat zij door de reductie van de vergunningplicht structureel aanmerkelijk minder vergunningaanvragen

10 zullen hoeven af te handelen (hetgeen minder personele capaciteit vergt) en dat zij zelf kunnen beslissen hoe zij met ingekomen gebruiksmeldingen omgaan. Afgaande op de ervaringen die in de praktijk sinds 2002 met de VROM-voorlichting over het bouwvergunningvereiste, bouwverguningsvrije bouwen en dergelijke is opgedaan, mag verder worden verwacht dat gemeenten in hun voorlichtingsactiviteiten over de voorschriften over het brandveilig gebruik van bouwwerken geheel of goeddeels gebruik zullen gaan maken van het voorlichtingsmateriaal dat VROM in dat verband heeft ontwikkeld. Naar verwachting zullen gemeenten derhalve structureel geen of minder uitgaven hoeven te doen voor de ontwikkeling van eigen voorlichtingsmateriaal, Fase 2 Met de inwerkingtreding van dit besluit wordt een belangrijke stap gezet bij de landelijke uniformering van voorschriften over het gebruik van bouwwerken en bij de stroomlijning van de praktijktoepassing daarvan. Daarmee is echter nog niet de door het kabinet gewenste eindsituatie bereikt. Op de volgende punten zullen de komende periode dan ook nadere stappen worden gezet. Onderzocht zal worden in hoeverre algemene regels kunnen worden ontwikkeld voor het gebruik van bouwwerken dat op grond van dit besluit nog gebruiksvergunning- of gebruiksmeldingplichtig is. Wanneer die algemene regels ontwikkeld blijken te kunnen worden, zal het aantal gebruiksvergunningplichtige respectievelijk gebruiksmeldingplichtige gevallen verder worden gereduceerd; Tevens zal worden onderzocht of de voorschriften van dit besluit nader moeten gedifferentieerd voor zover het gaat om specifieke vormen van gebruik van bouwwerken (zoals de uitoefening van het prostitutiebedrijf). Met de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (planning: 2008) zullen de gebruiksvergunning(procedure) en de gebruiksmelding(procedure) worden ingebed in de omgevingsvergunning(procedure). Dit heeft voor de vergunningaanvrager en de meider het voordeel dat hij dan - indien hij naast de vergunning voor het brandveilig gebruik of de melding nog andere vergunningen zoals een bouwvergunning nodig heeft - voortaan met één formulier en één procedure kan volstaan in plaats van meerdere formulieren te moeten indienen en meerdere procedures te moeten volgen. Tegelijk met de inwerkingtreding van de Wabo zullen de voorschriften van de paragrafen^. 11 en 2.12Vaadit besluit komen; te : veryallett,voorzpyerzij opde gebruiksvergunning(procedure) en de gebruiksmelding(procedure) betrekking hebben. Zoals reeds aangegeven in de brief van 14 oktober 2005 (TK ,29 383, nr. 34, blz. 5) zal zo spoedig mogelijk na de parlementaire afhandeling van het wetsvoorstel tot wijziging van de Woningwet , dat momenteel bij de Eerste Kamer in behandeling is, een voorstel tot wijziging van de Woningwet worden ingediend waarin de bevoegdheid tot het geven van voorschriften over het gebruik van bouwwerken wordt overgeheveld van de gemeenteraad naar het Rijk. Die overheveling vergt wijziging van artikel 8 van de Woningwet alsmede introductie in die wet van een rechtstreekse wettelijke grondslag voor het geven van een algemene maatregel van bestuur waarin voorschriften over het gebruik van bouwwerken zijn opgenomen. Door die overheveling zullen de bestuurlijke lasten voor gemeenten afnemen aangezien zij dan niet meer (zoals met de voorschriften van het onderhavige besluit het geval is) hun bouwverordening in overeenstemming hoeven te brengen met een door het Rijk gegeven "instructie-amvb" met landelijk uniforme voorschriften. Onderzocht zal worden in hoeverre het mogelijk en wenselijk is om de voorschriften van dit besluit nader af te stemmen met de voorschriften van het Bouwbesluit 2003 en het (momenteel in ontwikkeling zijnde) ARBO-besluit. Voorts zal worden onderzocht in hoeverre enkele functioneel geredigeerde eisen in het Bouwbesluit 2003 alsnog omgezet kunnen worden in prestatie-eisen; dat betreft met name de brandveiligheidseisen voor bijeenkomstgebouwen met een hoge bezetting, zoals discotheken, café's, theaters en schouwburgen. Tevens zal worden onderzocht in hoeverre de thans in dit besluit voorgeschreven inspectie- en controlefrequentie van brandbeveiligingsinstallaties kan worden beperkt alsmede of in dit besluit 10

11 eisen moeten gaan worden opgenomen ten aanzien van de kwaliteit en de projectering van brandbeveiligingsinstallaties die als gelijkwaardige oplossing worden aangebracht (zoals automatische brandblusinstallaties en rookbeheersingssystemen). Verder zal de afstemming tussen NEN-normen en de voorschriften van dit besluit worden geoptimaliseerd. Hierover zijn afspraken met NEN gemaakt. In dat verband wordt onder meer bezien of er bepalingsmethoden ontwikkeld kunnen worden waarmee de ontvlambaarheid van aankleding in besloten ruimten eenduidig kan worden vastgesteld (zie artikel 2.1.3). Ook de afstemming tussen certificeringsregelingen en de voorschriften van dit besluit zal worden geoptimaliseerd. 11